Mbetawɔ Kayɛ Kambohembama Kakianɛ Dia Menda Kana Tɔ Kekɔ Shikaa
‘Analengo, nyodiɔsake oko ɔngɛnɔngɛnɔ wa tshɛ lam’ahomananyu l’ehemba wa weho la weho, nyêya ɔnɛ ehembelo ka mbetawɔ kanyu tondjaka etetemalo.’—JAKOBA 1:2, 3.
AKRISTO wa mɛtɛ hawokombola mɛna pâ, ndo, ndoko di’ɔlɔ diawaela asui la pâ yakɔ. Koko vɔ hawohɛ ɛtɛkɛta wa la diko engo wakafunde Jakɔba, ɔnango Yeso lakasange la nde nyangɛwɔ. Kristo akahonolɛ ambeki ande ɔnɛ wayɔhɛnyahɛnyama ndo wayonga l’ekakatanu ekina l’ɔkɔkɔ wakitanyiyawɔ ɛlɛmbɛ a Nzambi. (Mateu 10:34; 24:9-13; Joani 16:33) Koko, ɔngɛnɔngɛnɔ kokaka ndja oma l’ehemba wa ngasɔ. Lo woho akɔna na?
2 Ɔkɔkɔ wa woke wangɛnangɛnaso kânga la ntondo k’ehemba kana lam’ahembama mbetawɔ kaso ele nɛ dia ehemba akɔ kokaka tondja elowa w’ɔlɔlɔ. Oko wadita Jakɔba, mbikikɛ ehemba kana pâ ‘tondjaka etetemalo.’ Sho kokaka kondja etombelo w’ɛlɔlɔ naka sho pamia dionga di’ɔlɔlɔ sɔ di’Okristo. Jakɔba akafunde ate: “Etetemalu aluwanya ulimu ato, dia nyu nduwana la nkukiama, uku wane wahahumbi engo.” (Jakoba 1:4) Etetemalo pombaka kamba lutumu, “ulimu.” Olimu w’etetemalo ele dia tolowanya l’akambo tshɛ, dia tokimanyia dia sho monga Akristo wemala lo wɛdimo ndo wambotshunda wɔɔngɔ. Omalɔkɔ, naka sho tshika ehemba tetemala aha la sho mbaemadia esadi lo yoho yahɔtɔnɛ l’Afundelo, kete mbetawɔ kaso kayohembama ndo kayɛnama dia kekɔ nge. Lam’ahomanaso l’ekakatanu kana akambo amɔtshi lam’asaso l’anyaso, naka sho bu la lotutsha, la kɛtshi, anto w’ɔlɔlɔ, ndo la ngandji, kete etetemalo mbeyaka tokimanyiya dia sho ndeka ndowanya waonga aso w’Okristo. Eelo, etombelo wayoyala ele: Ehemba ayotondja etetemalo; etetemalo ayoleka pamia waonga aso w’Okristo; awui asɔ tshɛ wekɔ tɔkɔkɔ t’ɔngɛnɔngɛnɔ.—1 Petero 4:14; 2 Petero 1:5-8.
3 Ɔpɔstɔlɔ Petero nde lawɔ ekɔ lo mbika epole ɔsɛkɛ lande na kahatahombe mboka wɔma kana kalola ɛkɔngɔkɔngɔ lam’ahembama mbetawɔ kaso. Nde akafunde ate: “Dikambu ne diambunyongenyangenya efula, naka nyu mpumbaka dia nyangiema [“kakianɛ,” NW] etenyi ka tshitshe l’ehimba efula. Ne dia ehimbelu ka mbetawo kanyu kuleki paunyi, katushishoka lam’akihimbawo la dja ushinga a wulu, katanemi la diandu la lutumbu la kenemo l’enelo ka Jesu Kristu!” (1 Petero 1:6, 7) Ɛtɛkɛta ɛsɔ wamboleka tokeketsha djekoleko nshi nyɛ nɛ dia ‘fɔnu ka woke’—etena ka lotombo, lokumu, nɛmɔ, ndo panda—kaya suke suke lo yɛdikɔ yahakoke ndo amɔtshi fɔnya, ndo yamboleka sukana oleki l’etena kakatakome ambetawudi.—Mateu 24:21; Romo 13:11, 12.
4 Lo sawo di’etshi, takasɛdingola ehemba wakakomɛ atshikadi w’akitami oma ko 1914. Onde ehemba ɛsɔ waki ɔkɔkɔ ɔmɔtshi w’ɔngɛnɔngɛnɔ oka? A. H. Macmillan akakanyiya akambo wakete ko akate ate: “Lakɛnyi ehemba efula wa wolo wakakomɛ ɔlɔngɔswamelo wa Jehowa ndo mbetawɔ ka wanɛ waki lɔkɔ. L’ekimanyielo ka nyuma ka Nzambi, ɔlɔngɔswamelo akɔ kopandjɔ ndo wekɔ lo tahame paka pama tsho. Lakɛnyi dia ekɔ dui dia lomba kongɛ la solo dia lotutsha dia Jehowa tomanya akambo wa l’Afundelo fundo lo dihole dia tatɛ kiyana l’ɔtɛ wa kanyi y’oyoyo yambotomba. . . . Oyadi kânga etshikitanu akɔna wayototshaka mbala la mbala lo tokanyi taso, dikambo sɔ hadiototshikitanya losha lakatakondja la tshungo ndo lɔsɛnɔ la pondjo lakatolake Nzambi. Ɔnkɔnɛ, takatahombe tshika mbetawɔ kaso kɔmɔ l’awui wakatalongamɛka ko kondjokotshama kana etshikitanu wa tokanyi.”—Tshoto y’Etangelo, Ngɔndɔ k’Enanɛi 15, 1967, lɛkɛ 566.
5 Akristo w’akitami wanɛ wakashike ekolo l’etena k’ehemba ka l’asa 1914 la 1919 wakatshungɔ ndo oma lo shɛngiya yâheme andja ɔnɛ oma lo ditshelo efula di’ɛtɛmwɛlɔ wa lo Babilɔna. Oko akawɛdiama ndo ndowanyema, atshikadi w’akitami wakatshu otsha la ntondo ndo, oko akaweyaka ɔnɛ Nzambi mbaetawɔka, vɔ wakamɛ mbolambola elambo wa lotombo l’otema ɔtɔi. (Isaya 52:11; 2 Koreto 6:14-18) Elombwelo kakatatɛ lo luudu la Nzambi, koko tɔ kompomba komɛ l’etena kɛmɔtshi kakashikikɛma. Ehemba ndo oyongoyelo w’ekambi a Nzambi wekɔ lo tatetemala. Ndo mbetawɔ k’ase “ului a wuki w’antu” walongamɛ kondja panda lo ‘fɔnu ka woke’ kayaye mbahembama. (Enyelo 7:9, 14) Mbetawɔ kawɔ pembamaka woho ɔnɛ wakahembama mbetawɔ k’atshikadi w’akitami lo weho ekina.
Ngande Wakokayɛ Pembama?
6 Akristo efula kanyiyaka nganɛ wahombawɔ shika ekolo la ntondo k’ehemba wakoka pomana la wɔ ko la ko. Vɔ mbohɔka ɔkɔndɔ ɔnɛ: “[Ewandji w’Ase Juda] lam’akaweti atumami, vo wakâkomola; wakâkokomiya vati: Tanyutaki diui lu lukumbu la Jesu, ku wakâkimo. Ku vo wakamo uma la ntundu k’embadi, watangenangena ne dia vo wakakuki dia monywama dia lukumbu loso.” (Etsha 5:40, 41) Ɔkɔndɔ w’ekambi a Nzambi wa shi nyɛ, djekoleko lo nshi yakalɔmaka ata w’andja w’otondo, mɛnyaka hwe ɔnɛ: Ɛmɛnyi wa Jehowa wakɔmamakɔ ndii ya mamba, djekoleko l’anya w’apetshanyi awɔ.
7 Lam’ahɛnyahɛnyawɔ Akristo, ase andja ɔnɛ haweye otshikitanu wele l’asa atshikadi w’akitami la olui a woke w’“ekoko ekina.” (Joani 10:16) Oma ko deko aha nɛ, mbetawɔ y’ase elui akɔ ehende ɛsɔ pembamaka wolo lam’awadjawɔ lo wa nkanu ndo lam’etawɔwɔ ndjakema l’ɔtɛ wa ngandji ndo mbetawɔ kele lawɔ le Nzambi. Oyâdi elongamelo kakɔna kele lawɔ, elui akɔ ehende wekɔ l’ohomba wa nyuma ka Nzambi. (Ɛdika la Tshoto y’Etangelo ya Ngɔndɔ ka Samalo 15, 1996, lɛkɛ 31.) L’edja k’ɛnɔnyi wa 1930 la wa 1940 l’ɛlɔmbwɛlɔ ka Nazi l’Allemagne, ekambi wa Jehowa efula, la ana, wakɛnya mbetawɔ ka mamba kaki lawɔ, ndo efula wakahembama lo yɛdikɔ ya wolo efula. Atete ndoko edja, ekambi wa Jehowa wakahɛnyahɛnyama lo wedja efula, ɛnyɛlɔ oko: lo Burundi, l’Érythrée, l’Éthiopie, lo Malawi, lo Mozambique, lo Rwanda, la Singapour, ndo lo République démocratique du Congo. Ndo ehemba wa ngasɔ wekɔ lo tetemala tsho.
8 Koko, oko wakatadioki, mbetawɔ kaso pembamaka ndo lo toho t’edimidimi. Ehemba ɛmɔtshi hawɛnama la asho ndo mongaka wolo mbishola. Tênde nganɛ wotoyotsha la ntondo k’ehemba ɛmɔtshi wayela ɛnɛ. Ɔnangɛso ɔmɔtshi la l’Angola laki l’ana dikumi aki l’edja ka nshi mɔtshi l’etshumanelo kaki kokondjaka awui oma le anangɛso walɔmbɔla olimu lo wodja akɔ. L’ɔkɔngɔ diko, anangɛso akina wakayokondja diaaso dia tênda etshumanelo kakɔ. Wakawombola nganɛ wakandatshaka dia ndesha nkumbo kande. Aki wolo nde kadimola dimbola sɔ, nde akate tsho ɔnɛ: lɔsɛnɔ laki wolo. Onde nde akakokaka ndesha anande kânga mbala ɔtɔi lo lushi? Nde akakadimola ate: “Eelo, koko aki pâ efula. Takeke woho wa sɛna la kɛnɛ kele laso.” Oma lâsɔ, ko nde ndjota la dui dia loshikikɛ ate: “Shi kɛsɔ mbahombaso nongamɛ lo nshi y’ekomelo nyɛ?” Anto amɔtshi wekɔ la mbetawɔ ka ngasɔ l’andja ɔnɛ, koko tɔ bu dui dia diambo le Akristo wa kɔlamelo, wanɛ wele l’eshikikelo ɔnɛ alaka wa Diolelo wayokotshama.
9 Mbetawɔ k’olui a woke kekɔ lo pembama nto lo kɛnɛ kendana la tɛdikɔ ta teokrasi. Etshumanelo k’Akristo ka l’andja w’otondo nɔmbɔmaka l’awui wa Nzambi ndo l’ɛlɛmbɛ wa teokrasi. Dui sɔ mɛnyaka ɔnɛ sho pombaka mbetawɔ ntondo ɔnɛ Yeso kele Ɔnɔmbɔdi, ɔnɛ lakasɔnama oko Owandji w’etshumanelo. (1 Koreto 11:3) Lam’ayakitshakitshaso la lolango laso le nde ndo le She, sho mɛnyaka ɔnɛ tekɔ la mbetawɔ lo woho ɔnɛ wasɔnama anto amɔtshi dia monga l’ɛkɛndɛ wa lo teokrasi ndo lo tɛdikɔ tɔsama dia tokimanyiya dia sho tshɛ kâmɛ ntshaka lolango la Jehowa. Lâdiko dia lâsɔ, etshumanelo tshɛ kekɔ l’apami wakasɔnama dia kilɔmbɔlaka. Vɔ kema kokele ndo sho kokaka mɛna munga yatshawɔ; koko diele la so ko nɛmiya dikumanyi dia ngasɔ ndo mbâkitanyiyaka. (Heberu 13:7, 17) Onde wɛ mbokaka wolo ntsha ngasɔ? Onde ɔsɔ ekɔ tshondo y’ohemba le yɛ? Naka ɔsɔku, onde wɛ kondjaka wahɔ lam’ahembama mbetawɔ kayɛ ngasɔ?
10 Sho pembamaka nto lo kɛnɛ kendana la diɛsɛ ndo ɔkɛndɛ wakatalongola wa sambishaka tena tshɛ. Dia tondoya ohemba ɔsɔ, sho pombaka mana fundo ɔnɛ: ndjasha efula l’olimu w’esambishelo hahembetɛ paka lo sambisha yema ya wenya yalɔmbama ko pe. Tôhɔ kɛnɛ kakate Yeso lo dikambo dia wadi aki odo lakakimɔ tshɛ kaki lande. (Mako 12:41-44) Sho la dia ndjambola ɔnɛ: ‘Onde ndo dimi lawɔ mbakimɔ tshɛ kele la mi lo dikambo di’esambishelo?’ Sho la dia mongaka Ɛmɛnyi wa Jehowa wonya tshɛ ndo mongaka nshi tshɛ suke suke dia mpɛtsha osase aso.—Mateu 5:16.
11 Ohemba okina wakoka tokomɛ mendanaka la nganɛ wetawɔso esase wataleke ngamula lo akambo wa mɛtɛ wa lo Bible ndo nganɛ wetawɔso alako w’oma le olui w’ɔhɔmbɔ wa kɔlamelo. (Mateu 24:45) Mbala efula, sho pembamaka lam’alɔmbawɔ onto ɔmɔtshi dia nde tshikitanya lɔkɛwɔ lande, ɛnyɛlɔ oko lam’ahotɔso ɔnɛ anɔshi a fɔka pombaka kikila naka vɔ nangaka tshikala l’atei w’etshumanelo.a (2 Koreto 7:1) Kana, sho mbeyaka mbɔtɔ l’ohemba lam’atɛnyawɔ ohomba wa sho tshika toho tɔmɔtshi ta mishiki kana ta tɔkɛnyɔ.b Onde tayoyela awui wa lomba woshami l’edia ka dako diatoshawɔ sɔ? Kana onde tayotshikɛ nyuma ka Nzambi diaaso dia tɔ mbɛdia tokanyi taso ndo tokimanyiya dia sho ndɔta lonto l’Okristo oka?—Efeso 4:20-24; 5:3-5.
12 Ambeta ɛnɔnyi akumi, lofulo l’anto wa l’olui a woke lekɔ lo tadɛ mbudɛ tsho, ndo l’ɔkɔngɔ a batismu kawɔ, vɔ tetemalaka keketsha diokanelo diasawɔ la Jehowa. Vɔ hawokomɛ paka lo mbɔtɔka nsanganya ya weke y’Akristo tsho, ntshɔka esangɔ ɛmɔtshi lo nsanganya ya lo Mbalasa ka Diolelo, kana sambishaka tena dimɔtshi to, koko vɔ ntshaka awui akina nto. Tɔshi ɛnyɛlɔ kɛnɛ: Lo demba, onto mbeyaka tomba oma lo Babilɔna ka Woke, etshumanelo k’ɛtɛmwɛlɔ tshɛ wa kashi wa l’andja w’otondo, ko onde mɛtɛ nde ambokioka ɔkɔngɔ? Onde nde akangɛnangɛna akambo wɛnya yimba ya Babilɔna ka Woke—yimba yalɔshana la adjango wa Nzambi wa losembwe? Onde nde mbɔsaka akambo wa dieyanelo ndo kɔlamelo ya lo diwala oko awui wa sawosawo? Onde nde ndekaka ndjasha dia nyanga ekundji ndo mbetshaka wahɔ ande ndamɛ la ntondo k’akambo wa lo nyuma? Onde nde ndjâlamaka di’aha monga la vadi y’andja ɔnɛ?—Jakoba 1:27.
Ɛlɔlɔ w’oma lo Mbetawɔ Kambohembama
13 Naka sho mɛtɛ takalawɔ oma lo Babilɔna ka Woke ndo takatombe oma l’andja ɔnɛ, kete tatɛwɔke l’ɔkɔngɔ. Lo ndjela dui diɛnyishawɔ lo Luka 9:62 (NW), naka ɔmɔtshi a l’atei aso ayɛwɔ l’ɔkɔngɔ kete nde mbeyaka shisha diɛsɛ dia monga ombolami wa Diolelo diaki Nzambi. Yeso akate ate: “Onto tshɛ ladja lonya lo longo la ngɔmbɛ ko ndjɛwɔ diangɔ diele l’ɔkɔngɔ hasungana la diolelo diaki Nzambi.”
14 Anto amɔtshi, wanɛ wakakome Akristo nshi ya ntondo wakatatɛ mbokoya awui wa lo dikongɛ di’akambo nɛ. Vɔ koshikɛɛ yimba y’andja ɔnɛ tomamba. (2 Petero 2:20-22) Awui kana tɔkɛnyɔ ta l’andja ɔnɛ mbaɔsɛka wenya awɔ tshɛ ko mbashimbaka dia vɔ pama. Lo dihole dia vɔ shikikɛ timba tawɔ lo Diolelo diaki Nzambi ndo lo losembwe ladiɔ, lo mbidja akambo asɔ lo dihole dia ntondo lo lɔsɛnɔ lawɔ, vɔ wamboyakimɔ l’eyango wa lomombo. Naka vɔ hawetawe ɔnɛ mbetawɔ kawɔ kambɔla ndo waya djungudungu lo nyuma, ndo naka vɔ hawotshikitanyisha lɔkɛwɔ lawɔ lo nyanga ɛlɔmbwɛlɔ ka Nzambi, kete vɔ mbeyaka ndjoshisha diokanelo di’ohomba efula diasawɔ la Jehowa ndo l’ɔlɔngɔswamelo ande.—Enyelo 3:15-19.
15 Dia sho mbɔsama oko wanɛ wambetawɔma dia pandɔ lo fɔnu ka woke kaya suke, sho pombaka mongaka nshi tshɛ pudipudi ndo ‘mbɔtsha ekutu aso w’etale lo dikila di’Ɔn’ɔkɔkɔ.’ (Enyelo 7:9-14; 1 Koreto 6:11) Naka hatolami pudipudi kaso ndo losembwe laso la ntondo ka Nzambi, kete nde hatetawɔ olimu w’ekila wôkambɛso. Eelo mɛtɛ, sho tshɛ pombaka mbeya ɔnɛ woho wahembama mbetawɔ kaso dia menda kana kekɔ ka shikaa mbayotokimanyiya dia sho mbikikɛ ndo mbewɔ di’aha Nzambi ndjototona.
16 Tena dimɔtshi, amvutshi wa nsango la ewandji wa lɛɛta mbutaka kashi ka mamba ndo tɛkɛtaka kɔlɔ lo dikambo di’ekambi wa Nzambi, wɛnya di’oko wetshelo aso w’Akristo la yoho yaso ya lɔsɛnɔ yekɔ kɔlɔ. Hatokoke mamba dui sɔ nɛ dia Yeso akɛnya hwe ɔnɛ: ‘andja wayotohetsha nɛ dia sho kema wa lɔkɔ.’ (Joani 17:14) Onde tayetawɔ dia wanɛ wambetɛma totshungu oma le Satana tôkiya wɔma ndo tɔkɔmɔla otema, ko sho ndjôka ndo sɔnyi sambisha lokumu l’ɔlɔlɔ? Onde tayetawɔ di’awui wa kashi watawɔ lo kɛnɛ kendana l’akambo wa mɛtɛ monga la shɛngiya lo ɛɔtwɛlɔ kaso ka nsanganya esangɔ tshɛ la l’olimu aso w’esambishelo? Kana onde tayoshika ekolo, monga la dihonga ndo mbɔsa tɛdikɔ ta wolo ta ndeka tetemala sambisha akambo wa mɛtɛ wendana la Jehowa ndo la Diolelo diande?
17 Lo ndjela pɔlɔfɛsi ya lo Bible yambokotshama, tekɔ lo sɛna nshi nyɛ l’etena kamboleka sukana l’ekomelo. Awui wɔtɔnɛ la Bible walongamɛso lo kɛnɛ kendana l’andja w’oyoyo wa losembwe wayanga monga awui wa mɛtɛ w’ɔngɛnɔngɛnɔ. Edja ndo lam’okokoka lushi lɔsɔ, sho tshɛ tonge la mbetawɔ ka nge lo Dui dia Nzambi ndo tɛnya mbetawɔ kaso lo nyomotetemala sambisha lokumu l’ɔlɔlɔ la Diolelo l’andja w’otondo. Ohokanyiya dikambo dia nunu di’ambeki w’eyoyo wabatizama lomingu tshɛ. Shi ɔsɔ ekɔ ɔkɔkɔ w’oshika wokokiso mandola Jehowa l’ɔtɛ wa solo diande dia lotutsha lo kɛnɛ kendana l’elanyelo k’andja ɔnɛ nɛ dia dui sɔ kokaka mbisha anto efula panda? Onde hatɔngɛnangɛna lo woho ɔnɛ watshika Jehowa di’olimu w’esambishelo ka Diolelo washa anto panda, tetemala la kambema polo ndo nshi nyɛ? Kema sho ngɛnangɛnaka woho wambetawɔ miliyɔ y’anto akambo wa mɛtɛ ndo wɛnyawɔ mbetawɔ kawɔ?
18 Sho hateye etena kakɔna kayokomɛ mbetawɔ kaso mbidjama l’ehemba. Dui dieyaso ele: Jehowa ekɔ la lushi lakandashikikɛ dia mbikoya l’elongo wa kɔlɔ ndo la nkɛtɛ ka kɔlɔ ka nshi nyɛ. La ntondo ka lushi lɔsɔ koka, nyɛsɔ totshe tshɛ dia mbokoya mbetawɔ ka shikaa kakɛnya Yeso l’atei w’ehemba, nde lele Ondowanyi wa mbetawɔ kaso. Ndo, nyɛsɔ toyele ɛnyɛlɔ k’esombe w’atshikadi w’akitami wele lanɛ la nkɛtɛ ndo k’anto akina watɔlɔmbɔla la dihonga.
19 Kâmɛ l’ondjelo watafumbɔ l’atei w’olongo, sho pombaka ndjadjɛ oyango wa dianganyaka lokumu l’ɔlɔlɔ la pondjo aha la mpekɔ le wedja tshɛ, le waoho tshɛ, l’ɛtɛkɛta tshɛ, ndo le anto wa weho tshɛ. Towaokiya kɛnɛ kata ondjelo ate: “Nyuki [Nzambi] woma, nyûtumbuli, ne dia unya andi w’elumbwelu ambukuka.” (Enyelo 14:6, 7) Lam’ayokotshama elombwelo kɛsɔ kaki Nzambi, kakɔna kayotokondja oma lo woho ɔnɛ wambohembama mbetawɔ kaso ko kambɛnama ɔnɛ tɔ kekɔ shikaa na? Shi ɔsɔ mɛtɛ ayonga otshumba wa lotombo—wa sho tshungɔ oma lo dikongɛ di’akambo nɛ ko mbɔtɔ l’andja w’oyoyo wa losembwe waki Nzambi? Naka tayokikɛ ehemba wakomɛ mbetawɔ kaso, kete tayokoka mbuta oko akate ɔpɔstɔlɔ Joani ate: “Engo kuleki akambu wa la kete wulu eko mbetawo kasu.”—1 Joani 5:4.
[Footnotes]
a Enda Tshoto y’Etangelo ya Ngɔndɔ ka Divwa 1, 1973, lɛkɛ 528-35, la ya Ngɔndɔ ka Dikumi 1, 1973, lɛkɛ 601-3.
b Enda Tshoto y’Etangelo ya Ngɔndɔ ka Dikumi 15, 1983, lɛkɛ 27-31.
[Study Questions]
1. Bonde kahomba Akristo nongamɛ dia mbetawɔ yawɔ mbɔtɔ l’ehemba na?
2. (a) Ngande wakoka ehemba wakomɛ mbetawɔ kaso tokundjiyɛ ɔngɛnɔngɛnɔ? (b) Ngande wakamba etetemalo olimu awɔ lo dikambo diaso?
3. Bonde kahatahombe kalola ɛkɔngɔkɔngɔ la wɔma w’ehemba kana lam’ahembama mbetawɔ kaso na?
4. Kanyi yakɔna yaki l’ɔnangɛso ɔmɔtshi lo dikambo di’ehemba wakokomɛ nde l’Akristo akina w’akitami na?
5. (a) Etombelo akɔna wakɛnama lam’akɔtɔ mbetawɔ k’atshikadi l’ehemba? (b) Bonde katenda ehemba ɛsɔ ɛlɔ kɛnɛ na?
6. Ohemba akɔna wa wolo wakakomɛ Akristo efula?
7. Polo ndo lo yɛdikɔ yakɔna yakakome Akristo amɔtshi wa nshi nyɛ lo mɛnya mbetawɔ kawɔ?
8. Ngande wɛnya awui wakate ɔnangɛso ɔmɔtshi l’Ose Afrika ɔnɛ ehemba efula wa mbetawɔ kaso hawokomɛ paka lo mbikikɛ ɛhɛnyɔhɛnyɔ wa dikɔmɔki na?
9. Ngande wahembama mbetawɔ kaso lo ndjela 1 Koreto 11:3?
10. Ohemba akɔna wahomana la so lo dikambo di’esambishelo?
11. Ngande wakoka etshikitanu watshama lo kɛnɛ kendana la eokelo kaso kana alako wambotolongola lo dikambo dia lɔkɛwɔ laso koma tshondo y’ohemba na?
12. Kakɔna kahombama di’onto keketsha mbetawɔ kande l’ɔkɔngɔ wa batismu?
13, 14. Anto amɔtshi akawatshe lam’akawatatɛ kɛndakɛnda lo mboka k’ɔtɛmwɛlɔ wa mɛtɛ?
15. Kakɔna kele ohomba di’onto mbetawɔma le Nzambi?
16. Ngande wakoka mbetawɔ kaso mbɔtɔ l’ehemba oma l’awui wa kashi watawɔ lo lokombo laso na?
17. Naa dui diakoka toshikikɛ dia sho tetemala la mɛnya mbetawɔ kaso na?
18. Yɛdikɔ ya wolo yakɔna yahombaso mbɔsa dia kambɛ Jehowa?
19. Oko leyɛ, ɛngɔ kakɔna kayodja andja ɔnɛ otshumba?
[Caption]
[Footnotes]
[Caption]
[Questions]
[Caption on page 17]
[Captions on page 17]
A. H. Macmillan (oma lo lɔmɔsɔ) ondo suke la vɔ mbonda wondanda nde l’ɛlɔmbɔdi wa la Société Watch Tower
Ontomami wakatshu lo losanganya la woke la Détroit, Michigan, 1928
L’ɛnɔnyi w’ekomelo wa lɔsɛnɔ lande, ɔnangɛso Macmillan akatetemala mɛnya mbetawɔ
[Caption on page 18]
[Caption on page 18]
Oko nkumbo kɛnɛ, Akristo efula wa l’Afrika wekɔ lo mɛnya ɔnɛ mbetawɔ kawɔ kekɔ nge l’ehemba
[Caption on page 20]
[Review on page 20]
Onde Wɛ Mbohɔka?
◻ Ngande akokadiɔ ndjâla tshondo y’ɔngɛnɔngɛnɔ lam’ahembama mbetawɔ kaso na?
◻ Naa ehemba ɛmɔtshi wakomɛ mbetawɔ kaso wele wolo sho mbaeya esadi na?
◻ Ngande wakokaso kondja ɛlɔlɔ wa pondjo naka sho tondoya ehemba wa mbetawɔ kaso?