‘Nyɔlɔ Ta Dia Wolo Lo Dikambo Dia Mbetawɔ’!
‘Nyɔlɔ ta dia wolo lo dikambo dia mbetawɔ kakawasha ekilami mbala kamɛ ndo pondjo.’—JUDE 3.
ASUDA nɔmbamaka nshi tshɛ dia vɔ monga l’alemba a wolo lam’ewɔ lo ta. Ohotokɔsa dia wɛ ndɔta dihomɔ diayɛ tshɛ dia ta di’ɔsɔlayi ndo ekɔ lo tatshu l’etale ka wa kilɔmɛtɛlɛ yaheyama mbadia l’atei w’avula, tânyi ndo tshitshi, kaw’akango mbatawaketsha woho wa kanda bɔngɛ ndo ndjakokɛ lo weho tshɛ l’akambo wa ngala wokuki kôkadia wâle kana kohumuya wolo. Koko, Akristo wa mɛtɛ hawɔtɔ l’ata wa l’andja ɔnɛ. (Isaya 2:2-4; Joani 17:14) Koko tatohɛke ndoko lushi ɔnɛ: ndo sho lawɔ mbalɔ ta dia lo nyuma. Satana ekɔ la lohetsho la mamba otsha le Yeso Kristo l’ambeki ande wa la nkɛtɛ. (Enyelo 12:17) Mɛtɛ, wanɛ tshɛ wɔsa tɛdikɔ ta kambɛ Jehowa Nzambi, wambɔtɔ l’ɔnɔngɔ w’asuda dia ndɔ ta dia lo nyuma.—2 Koreto 10:4.
2 Awui anɛ wakafunde Judɛ, ɔnango Yeso sunganaka mɛtɛ: ‘Elangemi ami, etena kakamatshaka la wolo tshɛ dia nyufundɛ lo dikambo dia panda kaso sho tshɛ, lakayɛna ohomba wa nyofundɛ dia nyɔsɛngasɛnga dia nyu ndɔ ta wolo lo dikambo dia mbetawɔ kakawasha ekilami mbala kakɔ ɔtɔi ndo pondjo.’ (Jude 3) Lam’akalɔmbɛ Judɛ Akristo dia vɔ ‘ndɔ ta dia wolo,’ nde akakambe la tshɛkɛta yafɔna efula la ‘l’asa eko la nyɔi.’ Eelo, ta sɔ kokaka monga wolo efula, kana mbeyaka tokonya l’asa eko la nyɔi! Onde wɛ mɛnaka wolo efula tetemala lo ta diakɔ? Mukanda wa Judɛ wa mondo koko w’ohomba efula kokaka tokimanyiya. Vɔ tɔkɔkɔmiyaka dia sho shika ekolo la ntondo k’awui wa mindo, dia kitanyiya lowandji l’oma le Nzambi, ndo dia shamɛ tshikala lo ngandji ka Nzambi. Nyɛsɔ tende nganɛ wakokaso kamba la dako nɛ.
Toshike Ekolo la Ntondo k’Awui a Mindo
3 Judɛ akakoke mɛna ɔnɛ aha anyande Akristo tshɛ mbayokoka mbidja Satana otshumba lo ta diakɔ. Dui dimɔtshi dia wanyandja diakakomɛ ɛkɔkɔ. Judɛ akafunde ate: anto wa kɔlɔ ‘wakɔtɔ l’atei w’ɛkɔkɔ lo woshɛshɛ.’ Anto asɔ wakakeketshanaka dia ntsha awui wa mindo lo mayɛlɛ. Ko la yewo tshɛ, vɔ wakatatɛ ntsha awui wa kɔlɔ, ‘wakatshikitola ɔlɔlɔ w’ɔtɛkɔya waki Nzambi kaso dia vɔ mɛnya ɔnɛ awui wa mindo watshawɔ bu kɔlɔ.’ (Jude 4) Ondo, lo ndjela ɛnyɛlɔ k’anto amɔtshi w’edjedja wakɛnaka akambo paka la sso dia kɔlɔ ato, vɔ wakakanaka ɔnɛ lo yɛdikɔ yayoleka onto ntsha pɛkato mbayondolongamela dia Nzambi mbɛnya ɔlɔlɔ ande w’ɔtɛkɔya—omalɔkɔ, tâki kɔlɔ vɔ tetemala ntsha pɛkato! Ko kana ondo vɔ wakɔsaka tɛdikɔ ta ntshaka kɔlɔ keto nɛ dia Nzambi kanga ɔlɔlɔ hawashaki dilanya pondjo. Koko mɛtɛ, vɔ wakayakesaka.—1 Koreto 3:19.
4 Judɛ ambanya tokanyi tawɔ ta wɛngɛngɛ ta ngasɔ lo shila bɛnyɛlɔ sato dia dombwelo diakakotsha Jehowa lo nshi ya ntondo: elombwelo kakakotshama le As’Isariyɛlɛ wanɛ waki “kumbetawo”; le “andjelo . . . wakamo uma lu dihuli diawo” dia ndjotsha pɛkato la amato; ndo le ase Sɔdɔmɔ la Gɔmɔra, wanɛ ‘wakayasha l’akambo wa monanyi lo tshamba ndeko ndo wakayele saki ya demba dia vɔ kamba olimu l’alemba awɔ lo yoho yahasungana.’ (Jude 5-7; Etatelu 6:2-4; 19:4-25; Walelu 14:35) Lo elombwelo l’elombwelo, Jehowa akadiake paka atshi wa pɛkato.
5 Oma lâsɔ ko Judɛ ndjoshila elombwelo kɛmɔtshi ka woke efula kayokotshama. Nde ambovusola pɔlɔfɛsi k’Ɛnɔka—divɛsa diahatanema ahole akina tshɛ lo Afundelo wakasambiyama.a (Jude 14, 15) Ɛnɔka akatatshi di’etena kayodiaka Jehowa atshi wa kɔlɔ tshɛ l’etsha awɔ. Dui dia diambo ko, ɛtɛkɛta w’Ɛnɔka wakɛnya di’oko awui akɔ wamboshilaka ntshama nɛ dia, mɛtɛ dombwelo dia Nzambi diaki la dia kotshama wate kana oko diambokotshamaka. Anto wakakoke mbɔla Ɛnɔka, ko ndjɔ̂la Nɔa l’ɔkɔngɔ, koko ansɔki asɔ tshɛ wakayodiakemaka lo Mvula k’Elola.
6 Bonde kakafunde Judɛ dombwelo sɔ dia Nzambi na? Nɛ dia nde akeyaka ɔnɛ anto amɔtshi waki lo tshumanelo di’Akristo lo nshi yande wakatshaka pɛkato ya kɔlɔ efula l’edimidimi ko wakakongolaka enongo watekana oko wanɛ wakahɔhɔla dombwelo sɔ dia lo nshi ya ntondo. Diakɔ diata Judɛ ɔnɛ ekɔ ohomba mbohola tshumanelo lo dikambo di’atshina amɔtshi w’akambo wa mɛtɛ wa lo nyuma. (Jude 5) Mɛtɛ, vɔ wakohɛ ɔnɛ Jehowa Nzambi akɛnaka tshɛ kakawatshaka. Eelo, nde mɛnaka wonya wahindola ekambi ande ɛlɛmbɛ l’okonda, kana lam’ayadjawɔ ndo lam’adjawɔ anto akina mindo. (Tukedi 15:3) Awui wa ngasɔ mboshaka kandj’efula l’asolo. (Etatelu 6:6; Osambu 78:40) Ekɔ dikambo dia mamba mɛtɛ dia tokanyi taso sho anto k’anto mongaka la shɛngiya le Nkumadiɔndjɔ ndo Owandji w’andja w’otondo. Nde tendaka lushi la lushi, ndo naka sho mbidja welo dia ndjela wanya w’Ɔnande Yeso Kristo, kete tayowɔngɛnyangɛnya oma lo lɔkɛwɔ laso. Katɔsake alako watosha Judɛ la nɛmɔ nshi tshɛ ndo mbayelaka.—Tukedi 27:11; 1 Petero 2:21.
7 Jehowa mɛnaka awui watshama ndo mbɔsaka tɛdikɔ tɔmɔtshi. Lam’ende Nzambi ka losembwe, nde nanyaka atshi w’akambo wa kɔlɔ l’etena kasungana. (1 Timote 5:24) Akanga a dinginya mbata ɔnɛ lo nshi y’edjedja oto mbakalanyaka Jehowa anto ndo ɔnɛ nde hayodja lomba lo kɔlɔ yatshawɔ. Ekɔ mɛtɛ ohomba efula le wanɛ wayasha ɛlɔ kɛnɛ l’akambo wa monanyi dia vɔ nyanga ekimanyielo oma le dikumanyi di’Akristo aha la tshimbatshimba! (Jakoba 5:14, 15) Sho tshɛ mbeyaka shisha ɔngɛnɔngɛnɔ aso esadi eto lo ta diaso dia lo nyuma oma lo wâle wa ntsha akambo wa mindo. Ɔnɔnyi tshɛ, mpokoso tombaka—l’atei w’anto watshanyema oma l’atei aso, efula kawɔ mbitshanyemaka dikambo hawoyatshumoya oma l’awui wa mindo wakawatshe. Sho pombaka mbɔsa tɛdikɔ ta wolo dia shika ekolo la ntondo k’ehemba wakoka tɔlɔmbɔla otsha lo mboka ka ngasɔ.—Ɛdika la Mateu 26:41.
Lɛnya Lowandji Lakadje Nzambi
8 Dikambo dikina diata Judɛ ele anto hawɔlɛnya lowandji lakadje Nzambi. Oko ɛnyɛlɔ, lo divɛsa 8, nde ekɔ lo manya anto akɔ wa kɔlɔ ɔnɛ vɔ ‘tɛngaka akanga a lotombo.’ Waa na asɔ waki ‘akanga a lotombo’ na? Vɔ waki apami w’ekokele, koko waki l’ɛkɛndɛ ɛmɔtshi wakawasha Jehowa oma lo tshimbo ya nyuma kande k’ekila. Ɛnyɛlɔ oko dikumanyi dia lo tshumanelo, wanɛ wakalongola ɔkɛndɛ wa namaka ɛkɔkɔ wa Nzambi. (1 Petero 5:2) Emendji weteta nto wakikɔ, ɛnyɛlɔ oko ɔpɔstɔlɔ Paulo. Ndo olui wa dikumanyi waki la Jerusalɛma wakakambaka oko olui walɔmbɔla, vɔ wakɔsaka tɛdikɔ lo dikambo di’ɔlɔlɔ w’etshumanelo k’otondo k’Akristo. (Etsha 15:6) Judɛ akayakiyanya efula nɛ di’anto amɔtshi wa lo tshumanelo wakatɛngaka kana wakatɛkɛtaka kɔlɔ lo dikambo di’apami asɔ.
9 Dia tondja awui wa diɔnyɔ wa ngasɔ sɛkɛ, Judɛ amboshila bɛnyɛlɔ dikina sato lo divɛsa 11, diatohola kɛnɛ kakete: ɛnyɛlɔ kaki Kayina, Balama, la ka Kɔra. Kayina kondjela dako dioludi la ngandji diakawosha Jehowa ndo akakɔlamɛ lo kanyi yande ya lohetsho yakayokonyaka lo ndjaka. (Etatelu 4:4-8) Wakahɛmɔla Balama mbala efula, lo weoho akɔ tshɛ, aha oma le onto k’onto—kânga ponda kande ndamɛ akɔtɛkɛtɛ! Koko, l’otema mindo tshɛ, Balama akatetemala mbɔtwɛ ekambi a Nzambi sheke. (Walelu 22:28, 32-34; Euhwelu k’Elembe 23:5) Kɔra aki l’ɔkɛndɛ ɔmɔtshi, koko takandangɛnangɛnaka. Nde akatshutshuya anto akina dia tɔmbɔkwɛ Mɔsɛ, onto lakaleke anto akina tshɛ wa la nkɛtɛ lo memakana.—Walelu 12:3; 16:1-3, 32.
10 Mɛtɛ, bɛnyɛlɔ nɛ tɛnyaka ohomba wa sho nongaka alako ndo nɛmiyaka anto wakalongola ɛkɛndɛ ɛmɔtshi oma le Jehowa! (Heberu 13:17) Bu wolo mɛna dikɔmɔ diele la dikumanyi diakasɔnama nɛ dia vɔ wekɔ ekokele oko weso sho tshɛ ekokele. Koko, naka tayendaka paka dikɔmɔ diawɔ to ko mbaɔnyɔlaka, aha lâsɔ kete tayokoma lo ‘tɛkɛta kɔlɔ lo lokombo l’akanga a lotombo’? Lo divɛsa 10, Judɛ ekɔ lo tɛkɛta dikambo di’anto “watotengaka akambu wahaweyi.” Mbala mɔtshi, anto amɔtshi mɔnyɔlaka yɛdikɔ yɔshi olui wa dikumanyi kana kɔmite ka kilombo. Koko, vɔ haweye oseka kiambokambo tshɛ yakayokonya dikumanyi dia vɔ mbɔsa yɛdikɔ ya ngasɔ. Ko lâsɔ, lande na katɛkɛtawɔ kɔlɔ l’akambo wahaweye mɛtɛ na? (Tukedi 18:13) Wanɛ watetemala lo tokanyi ta wɛngɛngɛ ta ngasɔ kokaka ndjodja diatɔnelo l’etshumanelo ndo vɔ mbeyaka ndjɔfɔna la ‘dive dia wâle diele la tshina di’ashi’ lo nsanganya y’ambetawudi. (Jude 12, 16, 19) Aha sho kombola ndoko lushi dia mbidja anangɛso lo wâle lo nyuma. Koko sho tshɛ, onto l’onto ɔsɛ yɛdikɔ ya mandolaka apami wele l’ɛkɛndɛ wa tolama l’ɔtɛ w’olimu a wolo wakambawɔ ndo lo woho wayashawɔ le ɛkɔkɔ a Nzambi.—1 Timote 5:17.
11 Judɛ amboshila ɛnyɛlɔ k’onto ɔmɔtshi lakakitanyiya lowandji lakadje Nzambi. Nde ambofunda ate: “Keli Mikaele, [o]ndjelo a wuki, lam’akandatshana la [Diabolo] ne dia udu a Mose, ndi [konanga] dia mbulumbuya la aui wa lolengo. Keli ndi akati ati: [Jehowa] akuhangweli!” (Jude 9) Ɔkɔndɔ wa diambo ɔsɔ wakɔndɔla paka Judɛ ndamɛ oto l’atei w’Afundelo wakasambiyama, toshaka wetshelo ehende wotshikitanyi. Lo wedi ɔmɔtshi, vɔ tetshaka dia sho tshika elombwelo l’anya wa Jehowa. Lo mɛtɛ, Satana akalange kamba l’odo wa Mɔsɛ, kanga kɔlamelo, lo yoho ya kɔlɔ dia keketsha ɔtɛmwɛlɔ wa kashi. Kɔlɔ mɛtɛ kɛsɔ ya! Koko, l’okitshakitsha tshɛ, Mikayɛlɛ konanga mbolomboya, nɛ dia paka Jehowa oto mbele la lowandji lɔsɔ. Ande nganɛ wahatahombe nomboya akanga wa kɔlamelo wayatshutshuya dia kambɛ Jehowa lee!
12 Lo wedi okina, wanɛ wele la yema y’ɛkɛndɛ l’atei w’etshumanelo kokaka kondja wetshelo ɔmɔtshi oma le Mikayɛlɛ. Lâdiko dia lâsɔ, kânga mbaki Mikayɛlɛ “ondjelo a wuki,” owandji w’andjelo tshɛ, nde kokamba la lowandji lande lo yoho ya kɔlɔ, oyadi lam’akawɔsɔmbwɛ. Dikumanyi dia kɔlamelo ndjelaka ɛnyɛlɔ kɛsɔ lo nna ndo lo nna, weya ɔnɛ naka vɔ kamba la lowandji lawɔ lo yoho ya kɔlɔ, kete lâsɔ wayamanɛ la lowandji laki Jehowa. Mukanda wa Judɛ tɛkɛtaka efula dikambo di’apami waki l’ɛkɛndɛ wele anto akina wa l’etshumanelo wakâlɛnyaka koko vɔ kondjokamba la lowandji dimɛna. Oko ɛnyɛlɔ, oma lo divɛsa 12 polo 14, Judɛ amboshola kɔlɔ ka ditshi ka woho ‘wakayaleshaka alami w’ɛkɔkɔ vamɛ, aha la mboka wɔma.’ (Ɛdika la Ezekiyele 34:7-10.) Mbut’ate: vɔ wakayakiyanaka ntondo dia wahɔ awɔ vamɛ, koko aha w’ɛkɔkɔ wa Jehowa. Ɛlɔ kɛnɛ, dikumanyi kokaka kondja wetshelo w’efula oma lo bɛnyɛlɔ dia kɔlɔ dia ngasɔ. Mɛtɛ, oma l’ɛtɛkɛta ande ɛsɔ, Judɛ ekɔ lo nembetshiya dimɛna efula kɛnɛ kahatalange ndjâla. Naka sho monga la lokaki, kete hatotokoka ndjâla asɔlayi wa Kristo nto; lâsɔ kete tayoleka mangema dia nyangaka paka wahɔ aso shamɛ. Nyɛsɔ sho tshɛ toyelake ɛtɛkɛta ɛnɛ wa Yeso: “Mbisha ambuleka nungula [“ɔngɛnɔngɛnɔ,” NW].”—Etsha 20:35.
“Nyuyalamaki lu Ngandji ka [Nzambi]”
13 Otsha l’ekomelo ka mukanda ande, Judɛ ambosha dako nɛ diananda otema ate: “Nyuyalamaki lu ngandji ka [Nzambi].” (Jude 21) Ndoko ema kekina kayotokimanyia efula dia sho kɔlamɛ lo ta diaso di’Akristo naka hatodjisha yimba yaso tshɛ lo ngandji ka Jehowa Nzambi. Lâdiko di’awui tshɛ, ngandji mbele dionga dia Jehowa dioleki woke. (1 Joani 4:8) Paulo akafundɛ Akristo wa la Rɔmɔ ate: “Dimi lambetawo nti: Aha nyoi, kuyanga lumu, kuyanga andjelo, kuyanga waulelu, kuyanga akambu wa kakiane, kuyanga akambu wayayi, kuyanga wulu, kuyanga utali, kuyanga ohongo, kuyanga engo kekina kakatungama kayeya ntanganya uma lu ngandji ka [Nzambi] keli le Kristu Jesu Khumesu.” (Romo 8:38, 39) Ngande watshikalaso lo ngandji kɛsɔ na? Lo ndjela Judɛ, nyɛsɔ tende tɛdikɔ tosato tahombaso mbɔsa.
14 Ka ntondo, Judɛ ambototɛ dia sho tetemala keketshana lo ‘mbetawɔ kaso koleki ekila.’ (Jude 20) Oko wakatɛnyi lo sawo di’etshi, sho pombaka kɔlamɛ ntsha ngasɔ. Sho tekɔ oko mvudu yele l’ohomba w’etshina ka wolo dia shikikala la ntondo ka mpɛpɛ kana mvula ya welo yakoka ndjihandjola. (Ɛdika la Mateu 7:24, 25.) Omalɔkɔ, aha sho ndeka ndjaɛkɛka paka le so shamɛ. Koko, nyɛsɔ tende akambo wakokaso ndjakeketsha shamɛ oma k’etshina ka mbetawɔ kaso, dia ndjâla la wolo w’efula, ndo monga asɔlayi wa kɔlamelo waki Kristo. Oko ɛnyɛlɔ, sho pombaka mbidja yimba lo ɛlɔtɔ wa ta wa lo nyuma wolembetshiyami lo Efeso 6:11-18.
15 Ngande wele ɔlɔtɔ aso wa ta wa lo nyuma na? Onde “engawu ka mbetawo” kaso kekɔ nge oko ahombatɔ ndjâla? Naka sho menda ɛnɔnyi weke kambeta ɛnɛ, onde tekɔ lo mɛna towuiwui tɔmɔtshi takatayɔ̂la, ɛnyɛlɔ oko mbetsha nsanganya, shisha ohetoheto aso l’olimu w’esambishelo, kana lo wekelo aso w’onto ndamɛ? Sho pombaka menda ɔlɔlɔ l’awui wa ngasɔ! Ɔnɛ kema etena kahombaso tɔkɔkala dia mbodiana ndo keketshana lo akambo wa mɛtɛ.—1 Timote 4:15; 2 Timote 4:2; Heberu 10:24, 25.
16 Yoho ya hende yatokimanyiya dia sho tshikala lo ngandji ka Nzambi ele sho pombaka tetemala ‘nɔmba la nyuma k’ekila.’ (Jude 20) Mbut’ate: katɔlɔmbake l’ɛlɔmbwɛlɔ ka nyuma kaki Jehowa ndo lo ndjela kɛnɛ kata Dui diande diakasambiyama lo tshimbo ya nyuma kande. Dɔmbɛlɔ ekɔ yoho mɔtshi y’ohomba yatokimanyiya dia shamɛ ndjasukanya le Jehowa ndo mɛnya ngandji k’efula kawokaso. Pondjo pondjo, tatɔsake diɛsɛ dia mamba diele la so sɔ la sawosawo! Ndo nto, lam’alɔmbaso, sho kokaka nɔmba—mbut’ate: tetemala la nɔmba—nyuma k’ekila. (Luka 11:13) Ɔsɔ ekɔ nkudu ka wolo efula kakokaso kondja. Oma l’ekimanyielo ka ngasɔ, sho kokaka tshikalaka nshi tshɛ lo ngandji ka Nzambi ndo monga l’etetemalo oko asɔlayi wa Kristo.
17 Dui dia sato, Judɛ tɔkɔkɔmiyaka dia sho mbokanaka kɛtshi. (Jude 22) Ɛnyɛlɔ kakandasha ndamɛ lo dikambo sɔ tambiyaka efula. Lo menda mɛtɛ, nde aki l’ɔkɔkɔ wa ndjakiyanya l’ɔtɛ w’ofukutanu, w’akambo wa mindo, ndo w’atɔlɔki (apostats) wakatahamaka yema yema l’atei w’etshumanelo k’Akristo. Koko, nde akake ekolo la ntondo k’awui asɔ, akana ate: awui wakatshamaka l’etena kɛsɔ waki wâle w’efula di’onto monga la dionga dia ngasɔ dia ‘memakana,’ ɛnyɛlɔ oko mbokana kɛtshi. Kema, nde akalɔmbɛ anango dia vɔ tetemala la mbokana kɛtshi l’etena kakoka, lo kana lomba lo yoho y’ɔlɔlɔ la wanɛ wɛna pâ oma l’akambo wa tamu ndo kânga ‘shimbɛ oma lo dja wanɛ walanga ntsha pɛkato.’ (Jude 23; Ngalatiya 6:1) Ɔsɔ mɛtɛ ekɔ dako di’ɔlɔlɔ diambokondja dikumanyi lo nshi nyɛ y’osukusuku! Ndo vɔ lawɔ mbahomba ntsha tshɛ dia mbokana kɛtshi naka ɔkɔkɔ wa mboka kɛtshi wekɔ, ko monga ndo l’otema wolo l’etena kahombama. Ndo sho lawɔ pombaka mbokanaka kɛtshi. Oko ɛnyɛlɔ, lo dihole dia mombanɛ tokumbɛkumbɛ l’akambo wa totshitshɛ, sho kokaka monga akanga a lokaho lo dikambo dia dimanyiyɛka anto kɔlɔ.—Kolosai 3:13.
18 Aha yana ya ta mbalɔso. Oko wadita Judɛ, diɔ diekɔ ‘ta dia wolo.’ (Jude 3) Atunyi aso wekɔ akanga a wolo efula. Aha Satana oto, koko ndo andja ande wa kɔlɔ ɔnɛ la ekokele aso shamɛ mbatosangatɛ. Koko, sho kokaka ndjashikikɛ ɔnɛ tayodja otshumba! Lande na na? Nɛ dia tekɔ lo wedi wa Jehowa. Judɛ ambodihiya mukanda ande lo tohola ɔnɛ Jehowa mɛtɛ mbasunganaso mbisha “lutumbu, la wuki, la diulelu, la wulu la ntundu k’etatelu, ndu kakiane, ndu pundju.” (Jude 25) Shi kanyi shɔ mɛtɛ yakasambiyama oma le Nzambi? Onde tamu tekekɔ ɔnɛ Nzambi kamɛ kɛsɔ ‘kokaka tolama di’aha sho takana’? (Jude 24) Atonga na! Nyɛsɔ sho tshɛ totetemale shika tanga la ntondo k’akambo wa mindo, tɔlɛnyake lowandji lakashikikɛ Nzambi, ndo toyaombake lo ngandji ka Nzambi. Naka tayotsha ngasɔ, kete sho tshɛ kamɛ, tayodja otshumba a lotombo.
[Footnote]
a Eyangelo ɛmɔtshi wakatshama shikikɛka ɔnɛ awui wakate Judɛ wakatombe oma lo Dibuku di’Ɛnɔka dia l’abuku waki kosambiyama oma le Nzambi. Koko, R. C. H. Lenski ate: “Sho ndjambolaka: ‘Ele lo kiɔkɔ ya Dibuku di’Ɛnɔka, dibuku diakafundama l’awui a lɔsɔndjasɔndja na?’ Ɔsɔ ekɔ dibuku di’okotsha, ndo ndok’onto layashikikɛ ɔnɛ nshi yofundami lɔkɔ yekɔ ya mɛtɛ . . . ; ndoko onto layashikikɛ ɔnɛ awui amɔtshi w’oma lɔkɔ wakatshama, ondo wakɔsama paka oma lo dibuku diakɔ dia Judɛ.”
[Study Questions]
1. Lo woho akɔna wele Akristo tshɛ wa mɛtɛ wekɔ lo ndɔ ta ɛlɔ kɛnɛ?
2. Ngande wakɔndɔla Judɛ ta sɔ di’Akristo, ndo ngande watokimanyiya mukanda ande dia sho monga l’etetemalo lo ta diakɔ na?
3. Dui diakɔna dia wanyandja diakakomɛ etshumanelo k’Akristo lo nshi ya Judɛ?
4. Naa bɛnyɛlɔ sato dia l’Afundelo diatoshilɛ Judɛ diɛnya nganɛ wakakotsha Jehowa dombwelo diande lo nshi ya ntondo?
5. Awui wavusola Judɛ ndja oma le omvutshi akɔna w’edjedja, ndo ngande wɛnya pɔlɔfɛsi kakɔ kamɛ ɔnɛ tɔ kayokotshama na?
6. (a) Dia dikambo diakɔna diaki ohomba mbohola Akristo wa lo nshi ya Judɛ? (b) Lande na kahombaso mbidja awui watohola Judɛ l’etema aso?
7. (a) Lande na kele ekɔ ohomba efula di’anto wambotsha kɔlɔ nyanga ekimanyielo aha la tshimbatshimba na? (b) Ngande wakokaso sho tshɛ mbewɔ awui wa mindo?
8. Waa na waki ‘akanga a lotombo’ watawɔ lo Jude 8?
9. Bɛnyɛlɔ diakɔna diashila Judɛ diɛnya nganɛ wakɔnyɔla anto amɔtshi lowandji l’akina?
10. Ngande watala anto amɔtshi ɛlɔ kɛnɛ lo djonga ya ‘tɛkɛtaka kɔlɔ lo lokombo l’akanga a lotombo’ ndo bonde kahombaso mbewɔ ɛtɛkɛta wa ngasɔ?
11. Lande na kakatone Mikayɛlɛ nomboya Satana l’ɛtɛkɛta wa kɔlɔ?
12. Wetshelo akɔna wakoka kondja wanɛ wele l’ɛkɛndɛ l’atei w’etshumanelo k’Akristo oma l’ɛnyɛlɔ ka Mikayɛlɛ na?
13. Lande na keso sho tshɛ l’ohomba w’efula wa tshikala lo ngandji ka Nzambi?
14, 15. (a) Keketshana lo ‘mbetawɔ kaso koleki ekila’ alembetshiyande? (b) Ngande wakokaso sɛdingola nganɛ wele ɛlɔtɔ aso wa ta wa lo nyuma?
16. Nɔmba la nyuma k’ekila kɛdikɛdi na, ndo ɛngɔ kakɔna kahombaso nɔmbaka Jehowa nshi tshɛ na?
17. (a) Lande na kele ɛnyɛlɔ ka Judɛ lo dikambo dia mbokana kɛtshi kema dui dia woshɛ? (b) Ngande wakokaso sho tshɛ tetemala la mbokana kɛtshi?
18. Ngande wakokaso ndjashikikɛ ɔnɛ tayodja otshumba lo ta diaso dia lo nyuma?
[Caption]
[Footnotes]
[Caption]
[Questions]
[Caption on page 27]
[Caption on page 27]
Otshikitanyi l’asɔlayi w’Ase Rɔmɔ, Akristo wekɔ lo ndɔ ta dia lo nyuma
[Caption on page 30]
[Caption on page 30]
Elami w’Akristo kambaka la ngandji, koko aha di’eyango awɔ vamɛ
[Caption on page 31]
[Review on page 31]
Wembola w’Ovuswelo
◻ Ngande watetsha mukanda wa Judɛ dia sho shika ekolo la ntondo k’awui wa mindo?
◻ Lande na kele ekɔ ohomba efula nɛnya lowandji lakadje Nzambi?
◻ Kɔlɔ kakɔna kekɔ naka sho kamba la lowandji laso la l’etshumanelo lo yoho ya kɔlɔ?
◻ Akokaso ntsha dia ntshikala lo ngandji ka Nzambi?