Towedia anya wa kɔlamelo lo dɔmbɛlɔ
“Okone dimi nangaka apami nomba lu ahuli tshe, wedia anya [“wa kɔlamelo,” NW] waha la kele la tamu.”—1 TIMOTE 2:8.
1, 2. (a) Ngande wendana 1 Timote 2:8 la dɔmbɛlɔ di’ekambi wa Jehowa? (b) Kakɔna kayangaso sɛdingola kakianɛ?
JEHOWA nongamɛka di’ekambi ande monga la kɔlamelo le nde ndo lam’asawɔ. Ɔpɔstɔlɔ Paulo akɛnya diɔtɔnganelo diele lam’asa kɔlamelo la dɔmbɛlɔ lam’akandafunde ate: “Okone dimi nangaka apami nomba lu ahuli tshe, wedia anya [“wa kɔlamelo,”NW] waha la kele la tamu.” (1 Timote 2:8) Mɛnamaka di’oko Paulo akataka di’alɔmbɛlɔ wa lo sɛkɛ ‘l’oseka dihole tshɛ’ diasangana Akristo kâmɛ. Akɔna ahomba nɔmbɛ ekambi wa Nzambi lo nsanganya ya l’etshumanelo na? Paka apami wele ekila, wa losembwe, walɛmiana ndo wakotsha la yambalo tshɛ ɛkɛndɛ wa l’Afundelo wele lawɔ la ntondo ka Nzambi. (Undaki 12:13, 14) Vɔ la dia ndjâla pudipudi lo nyuma ndo lo yimba ndo monga anto wamboyakimɔ mɛtɛ le Jehowa Nzambi.
2 Lo yoho ya lânde, dikumanyi dia l’etshumanelo mbahomba ‘mbediaka anya wa kɔlamelo lo dɔmbɛlɔ.’ Alɔmbɛlɔ awɔ w’oma k’ɛse otema walɔmbawɔ lo tshimbo ya Yeso Kristo mɛnyaka kɔlamelo yawɔ le Nzambi ndo mbâkimanyiyaka dia mbewɔ ewanu la kɛlɛ. Lo mɛtɛ, onto tshɛ lakondja diɛsɛ dia nɔmba lo sɛkɛ l’etshumanelo k’Akristo pombaka mbewɔ kɛlɛ, tokumbɛkumbɛ, ndo monga la kɔlamelo le Jehowa ndo le ɔlɔngɔswamelo ande. (Jakoba 1:19, 20) Naa awui akina wa lo Bible wahomba ndjela wanɛ wakondja diɛsɛ dia nɔmba lo sɛkɛ lo dikambo di’anto akina na? Naa awui amɔtshi wa l’Afundelo wahombaso ndjela lam’alɔmbaso lo woshɛshɛ kana lo nkumbo na?
Alɔmbɛlɔ wa lokanyiya
3, 4. (a) Lande na ekɔ ohomba efula takanyiyisha awui wayotota la ntondo ka nɔmba l’ɔtɛ w’anto akina? (b) Afundelo atawɔ lo dikambo di’otale wa dɔmbɛlɔ?
3 Naka wambototɛ dia nɔmba la ntondo k’anto, kete ondo tayokoka takanyiyisha awui wayotota lo dɔmbɛlɔ diaso. Lo ntsha ngasɔ mbayotokoka mbuta paka awui wele ohomba aha la tshɔbɔla kana kawolaka l’awui wahokɛ l’atui. Alɔmbɛlɔ aso wa lo woshɛshɛ kokaka salema la doyi dia wolo. Vɔ mbeyaka ntshama l’edja kalangaso. Yeso akalɔmbɛ otsho w’otondo la ntondo ka nde sɔna apɔstɔlɔ ande 12. Koko, lam’akandahɔhɔla dambo di’Eohwelo, fɔnyamaka dia dɔmbɛlɔ diande lo dikambo dia mapa la vinyɔ diaki mondo. (Mako 14:22-24; Luka 6:12-16) Ndo sho mbeyaka dia kânga alɔmbɛlɔ wa Yeso wa tomondo waketawɔmaka le Nzambi.
4 Tɔshi dia wambokosha diɛsɛ dia nɔmba la ntondo ka nkumbo k’otondo ndɛ mma. Dɔmbɛlɔ sɔ la dia monga mondo, koko lo kɛnɛ kayoyota, wɛ pombaka mbidja ndo ɛtɛkɛta wa eokelo ka losaka dikambo dia mbo ya ndɛ yakɔ. Naka wɛ ekɔ lo nɔmba la ntondo k’anto la ntondo kana l’ɔkɔngɔ wa losanganya lɔmɔtshi l’Akristo, kema ohomba ntsha dɔmbɛlɔ di’ɔtshɔlɔlɔ. Yeso akɔnyɔla afundji wanɛ ‘wakatshaka alɔmbɛlɔ w’etale la lɔɔngɔ lɔmɔtshi.’ (Luka 20:46, 47) Onto tshɛ loka Nzambi wɔma hahombe ntsha ngasɔ pondjo. Koko, lo tena dimɔtshi, ondo dɔmbɛlɔ dia lo sɛkɛ dia yema otale kokaka monga dimɛna. Oko ɛnyɛlɔ, ekumanyi kakasɔnama dia sala dɔmbɛlɔ dia ndjihelo lo losanganya la woke ayolanga mbuta awui efula wakandatakanyiyisha. Koko, kânga dɔmbɛlɔ dia ngasɔ hadiohombe monga otaditata.
Alɔmbɛlɔ wa la dilɛmiɛlɔ
5. (a) Kakɔna kahombaso mbohɔka lam’alɔmbaso la ntondo k’anto? (b) Bonde kahombaso nɔmbaka la kɛnɛmɔ ndo la dilɛmiɛlɔ tshɛ?
5 Wonya walɔmbaso la ntondo k’anto, sho la dia mbohɔka ɔnɛ aha anto mbalɔmbaso. Têye ɔnɛ sho atshi wa pɛkato mbalɔmba Jehowa Nkum’olongo. (Osambu 8:3-5, 9; 73:28) Omalɔkɔ, sho la dia mɛnya wɔma wɔsɔhanyi la dilɛmiɛlɔ di’aha mbônyangiya oma lo kɛnɛ kataso ndo woho waditaso. (Tukedi 1:7) Davidi, omembi w’Esambu, akembe ate: “Keli dimi latotoka lu luudu laye paka uma lu ketshi kaye ka mamba. Dimi latukhuseka adui la woma lu luudu laye l’ekila.” (Osambu 5:7) Naka tekɔ la yimba ya ngasɔ, ngande wayototsha naka wambotosha diɛsɛ dia nɔmba la ntondo k’anto lo losanganya lɔmɔtshi l’Ɛmɛnyi wa Jehowa na? Eelo, naka la ntondo ka nkumekanga kɛmɔtshi ka l’andja ɔnɛ mbatɛkɛtaso, kete mɛtɛ tayɔtɛkɛta la dilɛmiɛlɔ ndo la kɛnɛmɔ tshɛ. Ko shi lâsɔ, alɔmbɛlɔ aso pombaka monga la kɛnɛmɔ ndo la dilɛmiɛlɔ dioleki nɛ dia tekɔ lo nɔmba Jehowa, ‘Nkumekanga ka pondjo’? (Enyelo 15:3) Ɔnkɔnɛ, lam’alɔmbaso, hatohombe mbuta ɛtɛkɛta wele oko: “Jehowa akemwe,” “Toko wɛ mbalangaso,” kana ɔnɛ “Tambokokombwɛ lushi l’ɔlɔlɔ.” Afundelo mɛnyaka dia ndoko lushi lakalɔmbɛ Yeso Kristo, Ɔna ɛtɔi laki Nzambi She, lele l’olongo yoho shɔ.
6. Ahombaso mbohɔka ‘lam’ayasukanyaso la ntondo ka kiti k’ɔlɔlɔ w’otamanya’ na?
6 Paulo akate ate: “Okone tusukani la dihunga lu kiti ka diulelu ka ngandji ka mamba, ne dia shu mbukama ketshi, la dia shu mena ngandji ka mamba.” (Heberu 4:16) Kânga mbeso akanga wa pɛkato, sho kokaka ndjasukanya le Jehowa ‘la lotshungɔ la mbuta kɛnɛ tshɛ kakokaso mbuta’ nɛ dia tekɔ la mbetawɔ l’olambo w’etshungwelo waki Yeso Kristo. (Etsha 10:42, 43; 20:20, 21) Koko, ‘lotshungɔ lɔsɔ la mbuta kɛnɛ kakokaso mbuta’ hɛnya ɔnɛ sho pombaka sɛwɔnɛ la Nzambi; kana mbotɛ awui wa wotɛtɛ. Di’alɔmbɛlɔ watshaso la ntondo k’anto ngɛnyangɛnya Jehowa, sho la dia nɔmba la dilɛmiɛlɔ ndo la kɛnɛmɔ; hasungana mbisha waewoyelo l’alɔmbɛlɔ, ndaka anto, kana mbahangwɛ.
Alɔmbɛlɔ wa la ndjakitshakitsha
7. Ngande wakɛnya Sɔlɔmɔna ndjakitshakitsha kande lam’akandalɔmbaka dia sapola tɛmpɛlɔ ka Jehowa?
7 Oyadi la ntondo k’anto mbalɔmbaso kana shamɛ, sho la dia mbohɔka kɛnɛ kata Afundelo dia monga la ndjakitshakitsha. (2 Ekondo 7:13, 14) Nkumekanga Sɔlɔmɔna aki la dionga sɔ lam’akandalɔmbaka la ntondo k’anto dia sapola tɛmpɛlɔ ka Jehowa ka la Jerusalɛma. L’etena kɛsɔ, Sɔlɔmɔna aki ma la shidiya mbika luudu lɔmɔtshi la dimɛna efula l’atei a mvudu yoleki amɛna lo nkɛtɛ k’otondo. Koko, nde akalɔmbɛ la ndjakitshakitsha tshɛ ate: “Mete, we [Nzambi], ayetawo mbidjase la kete? Enda, ulungu la ulungu weli ladiku di’ulungu hawukuki le ye, kete luudu lone lambumuhika!”—1 Khumi ya Dikanga 8:27.
8. Ngande wakokaso mɛnya ɔnɛ tekɔ lo nɔmba la ndjakitshakitsha la ntondo k’anto na?
8 L’ɛnyɛlɔ ka Sɔlɔmɔna, sho la dia monga la ndjakitshakitsha lam’alɔmbɛso anto akina. Kânga mbahombaso mbewɔ di’aha ndjaɛnya oko sho mɛtɛ mbayasha le Nzambi, ndjakitshakitsha kaso kokaka tomba sɛkɛ oma lo wondjo wa doyi diaso. Alɔmbɛlɔ wa la ndjakitshakitsha bu wa mambia anto kana wa mbɛlaka nkɛtɛ osambala. Vɔ hawohombe kotola yambalo y’anto le ɔnɛ lalɔmba koko le Ɔnɛ lalɔmbawɔ. (Mateu 6:5) Ndjakitshakitsha mɛnamaka nto oma lo kɛnɛ kataso lo dɔmbɛlɔ. Naka tekɔ lo nɔmba la ndjakitshakitsha, hatotɔlɔmba Nzambi dia nde ntsha akambo amɔtshi lo yoho yalangaso. Koko, tayɔlɔmba Jehowa dia nde ntsha akambo lo yoho yɔtɔnganɛ la lolango lande l’ekila. Ngasɔ mbakatshe omembi w’Esambu lo dɔmbɛlɔ nɛ ate: “We [Jehowa], shu tambukosengasenga shati: Utushimbeli kakiane! [Jehowa] li, shu tambukosengasenga shati: Utuhumuya lukulu l’olo!”—Osambu 118:25; Luka 18:9-14.
Alɔmbɛlɔ w’oma l’otema
9. Naa dako di’ohomba diakasha Yeso diatanaso lo Mateu 6:7, ndo ngande wakokaso kamba ladiɔ?
9 Di’alɔmbɛlɔ aso wa lo sɛkɛ kana wa lo woshɛshɛ ngɛnyangɛnya Jehowa, vɔ pombaka ndja oma k’ɛse otema. Ɔnkɔsɔ kete, hatotokalolaka tsho lo kɛnɛ kakatatshi aha la kanyiya kɛnɛ kataso. Yeso akatolake lo Dako diande dia lo Dikona ate: “Lam’ayunyolomba [“tanyotake akambo akɔ wamɛ mala mbuta ko mbuta,” NW], uku atutshaka asi wedja. Ne dia [watoyadimbiyaka] vati: wayuwaukela ne dia efula k’aui awo.” Ɛtɛkɛta ɛsɔ kokaka kadimwama lo yoho nyɛ: ‘tanyɔtshɔbɔlake ɔtshɔbɔlatshɔbɔla.’—Mateu 6:7; nɔtɛ ka l’ɛse ka dikatshi.
10. Lande na kakokande monga ɔlɔlɔ nɔmba mbala efula lo dikambo ɔtɔi?
10 Lo mɛtɛ, mbala mɔtshi sho mbeyaka nɔmba dikambo ɔtɔi mbala ko mbala. Dikambo sɔ bu kɔlɔ nɛ dia Yeso ndamɛ akatɔkɔkɔmiya ate: ‘Nyotetemale la nɔmba ko wayonyosha; nyotetemale la nyanga ko nyayotana, nyotetemale la kɔkɔla ko wayonyodihola.’ (Mateu 7:7) Esangɔ ɛmɔtshi, mbeyaka monga ko tekɔ l’ohomba wa Mbalasa k’oyoyo ka Diolelo nɛ dia Jehowa ekɔ lo tahamia olimu w’esambishelo lo ngelo kaso. (Isaya 60:22) Lâsɔ, sunganaka mbutaka dikambo sɔ wonya walɔmbaso shamɛ kana la ntondo k’anto lo nsanganya ya l’etshumanelo k’ekambi wa Jehowa. Ntsha ngasɔ, hɛ̂nya ɔnɛ ‘tekɔ lo kawola l’akambo akɔ wamɛ.’
Tatohɛke lowando la lotombo
11. Ngande wendana Filipi 4:6, 7 l’alɔmbɛlɔ wa la ntondo k’anto ndo w’onto ndamɛ?
11 Anto efula nɔmbaka paka dia kondja ɛngɔ kɛmɔtshi, koko ngandji kokaso Jehowa Nzambi pombaka totshutshuya dia mbôka losaka ndo mbotombola oyadi lam’alɔmbaso shamɛ kana la ntondo k’anto akina. Paulo akafunde ate: “Tanyuyakananyaki, keli lu akambu tshe, nyuti ehumba anyu le [Nzambi] lu dombelo la osengosengo kame la eukelu ka lusaka. Okone ki ka [Nzambi], kuleki yimba tshe, ayulama etema anyu la tukanyi tanyu le Kristu Jesu.” (Filipi 4:6, 7) Ɔnkɔnɛ, lâdiko dia nɔmba l’ɔsɛngɔsɛngɔ, sho la dia mbisha Jehowa losaka lo woho watɔtshɔkɔlande lo nyuma ndo l’emunyi. (Tukedi 10:22) Omembi w’esambu akembe ate: “Nyulambuli [Nzambi] elambu w’eukelu ka lusaka, nyushidiya alaka anyu le Khum’Ulungu.” (Osambu 50:14) Lo nkembo yakembe Davidi dia nɔmba Nzambi, sho tanaka ndo ɛtɛkɛta ɛnɛ: “Dimi layandula lukumbu la [Nzambi] l’usumba, layûtumbula l’eukelu ka lusaka.” (Osambu 69:30) Onde hatokoke ntsha ngasɔ lam’alɔmbaso la ntondo k’anto kana lo shamɛ oka?
12. Woho akɔna wakotshama Osambu 100:4, 5 ɛlɔ kɛnɛ, ndo lo na akokaso tombola Nzambi ndo mbosha losaka?
12 Ɔnkɔnɛ mbakembe omembi w’esambu lo dikambo dia Nzambi: “Nyotoki l’asuku w’etemwelo kandi la lusaka, ndu lu aseke andi la diandu! Nyuwukaki lusaka, nyutumbulaki lukumbu landi, ne dia [Jehowa] eli ololo! Ngandji kandi ka shikaa katuyalaka pundju, ndu kolamelu yandi le wa lu nonga tshe.” (Osambu 100:4, 5) Ɛlɔ kɛnɛ, anto wa lo wedja tshɛ wekɔ lo mbɔtɔ l’asɛkɛ wa tɛmpɛlɔ ka Jehowa, ndo sho kokaka mbotombola ndo mbosha losaka lo dikambo sɔ. Onde wɛ mbokaka Jehowa losaka dikambo dia Mbalasa kanyu ka Diolelo ndo mɛnyaka lowando layɛ lo woho wasanganɛ mbala la mbala la wanɛ wawoka ngandji? Ko lam’eyɛ lo nsanganya yakɔ, onde wɛ mbidiyaka doyi diayɛ dia membɛ Shɛso ka ngandji lele l’olongo esambu wa lotombo ndo wa lowando?
Tatokake sɔnyi dia nɔmba
13. Naa ɛnyɛlɔ ka l’Afundelo kɛnya ɔnɛ sho pombaka sɛngasɛngaka Jehowa kânga tekɔ lo ndjaoka ɔnɛ hatosungana sala dikambo sɔ l’ɔtɛ wa kɛnɛ kotsheso na?
13 Kânga tamboyaoka dia hatosungana nɔmba l’ɔtɛ wa dui dimɔtshi diotsheso, sho pombaka kadimɔ le Nzambi dia mbɔsɛngasɛnga l’otema ɔtɔi. Lam’akatshe Ase Juda pɛkato lo tshuka wamato w’angɛndangɛnda, Ɛzɛra akake adwe, akawedia anya wa pami ka kɔlamelo le Nzambi, ndo akalɔmbɛ la ndjakitshakitsha tshɛ ate: “[Nzambi k]ami li, dimi lambolombo, lambuvo sonyi dia mbedia elundji utsha le ye, we [Nzambi k]ami! ne dia kolo yasu yambufulanela ladiku di’ete asu, la munga yasu yambukuma pulu ndu l’ulungu. Uma lu nshi ya washesu, shu takayala la unungu a wuki edja ndu elo. . . . L’okongo w’akambu ane tshe wambuya le su, ne dia kolo yasu la unungu asu a wuki wakatatshi, we [Nzambi k]asu, kuyanga mbakiye kuntusuya uku yediko ya kolo yasu, la we akatutshiki shu atshikadi amotshi. Ku shu tayuhedia elembe aye ntu dia ndjala kame la antu aku watutshaka akambu ane wa wononyi? Undi, we hutuka kele ntu edja ndu we ambutushila ushiki, diaha ntutshika nduku utshikadi? [Jehowa] li, [Nzambi k]a Isariyele, we keli ololo! Shu atshikadi amotshi teko elo. Shu akanga w’enungu ane teko la ntundu kaye. Keli nduku otoi asu lukuki memala la ntundu kaye.”—Ezera 9:1-15; Euhwelu k’Elembe 7:3, 4.
14. Oko wakadiɛnyama lo nshi y’Ɛzɛra, kakɔna kalɔmbama dia Nzambi todimanyiya?
14 Dia Nzambi todimanyiyɛ pɛkato yaso, sho la dia ndjisuya ko nɔmba edimanyielo ndo ‘tɔ elowa wɛnya ɔnɛ tamboyatshumoya.’ (Luka 3:8; Jobo 42:1-6; Isaya 66:2) Lo nshi y’Ɛzɛra, anto wakɛnya ndjatshumoya kawɔ lo kɔlɔ kakawatshe ko wakatshanya wadi w’angɛndangɛnda wakawatshuke. (Ezera 10:44; ɛdika la 2 Koreto 7:8-13.) Naka sho nangaka dia Jehowa todimanyiyɛ pɛkato ka woke kambotosala, kete sho la dia nɔmba la ndjakitshakitsha tshɛ ndo tɔ elowa wɛnya ɔnɛ tamboyatshumoya. Yimba ya ndjatshumuya ndo ya tshika akambo wa kɔlɔ ayototshutshuya dia nyanga ekimanyielo ka lo nyuma le dikumanyi di’Akristo.—Jakobo 5:13-15.
Tokondja esambelo oma lo dɔmbɛlɔ
15. Ngande watɛnya ɛnyɛlɔ ka Hana ɔnɛ sho kokaka sambema oma lo dɔmbɛlɔ?
15 Etena keso la lonyangu, sho kokaka kondja esambelo lo dɔmbɛlɔ. (Osambu 51:17; Tukedi 15:13) Ngasɔ mbakatshe Hana, womoto la kɔlamelo. Nde akasɛnaka l’etena kaki Ose Isariyɛlɛ suke la tshɛ la nkumbo ka woke, koko nde aki ekomba. Ɛlɛkana w’omɛnde, akote ana w’apami ndo wa wamato nde la Penina wadiɛnde la hende, ɔnɛ lakɔlaka Hana nɛ dia nde aki ekomba. Hana akalɔmbɛ l’etete ndo akalake Jehowa dia naka nde mbota ɔna pami, kete ‘nde mbolambolande nshi tshɛ ya lɔsɛnɔ lande.’ Lam’akandakeketshama oma lo dɔmbɛlɔ diande ndo oma le Eliya Ɔlɔmbɛdi wa Lâdiko, Hana ‘konyanga nto.’ Nde akayotaka ɔna pami lakandɔlɛ Samuɛlɛ. L’ɔkɔngɔ diko nde akôkimɔ dia tokambaka lo tɛmpɛlɔ ka Jehowa. (1 Samuele 1:9-28) Lo mɛnya lowando lande l’ɔlɔlɔ wakosalɛ Nzambi, nde akasha Jehowa losaka lo dɔmbɛlɔ—dɔmbɛlɔ diakɛnyaka dia ndoko lɛdimi la Jehowa. (1 Samuele 2:1-10) Oko Hana, sho kokaka sambema oma lo dɔmbɛlɔ, l’eshikikelo ɔnɛ Nzambi mbokaka dɔmbɛlɔ tshɛ diɔtɔnɛ la lolango lande. Naka tambɛkɛ etema aso le nde, ‘tatonyangake nto,’ nɛ dia nde ayotamuyɛ wetsho aso kana tosha wolo wa sho mbaɛmba.—Osambu 55:22.
16. Oko wadiɛnya ɛnyɛlɔ ka Jakɔba, bonde kahombaso nɔmba naka tekɔ la wɔma kana lonyangu na?
16 Naka dikambo dimɔtshi diambotokiya wɔma, pâ l’otema kana lonyangu, ko sho kadimɔ le Nzambi lo dɔmbɛlɔ dia kondja esambelo. (Osambu 55:1-4) Jakɔba aki la wɔma lam’akinde suke la pomana l’Esau w’ɔnango, ɔnɛ lakawɔnyɔndjaka. Koko, Jakɔba akalɔmbɛ ate: “We [Nzambi k]a tshemi Abarahama, [Nzambi k]a papa Isaka, [Jehowa le]! we kakamvutela wati: Ukaluli lu kete yaye, ndu lu diuhu diakayuto, ku layutukutshela ololo. Mete, ololo ami hakuki dia we mbukami ketshi la ngandji uku akayantshela. Dimi ukambi aye, lakateho Jorodana nye la danga tu. Keli kakiane laya la elui ehende w’antu. Dimi lambukosengasenga nti: Unshimbeli uma l’anya wa onalingu Esau; ne dia dimi mbûkaka woma efula, nti: Atukuyundjaka, dimi la wali ndu ana. We kakamvutela wati: Dimi layukutshela ololo, layufudia tukanula taye uku lokongo latuyalaka l’umamu w’ashi a waki, laheyi untu mbala.” (Etatelu 32:9-12) Esau kotshɛ Jakɔba l’anto ande kɔlɔ. Ɔnkɔnɛ, lo diaaso sɔ, Jehowa akatshɛ Jakɔba ‘ɔlɔlɔ.’
17. Lo ndjela Osambu 119:52, ngande wakoka dɔmbɛlɔ tosamba lam’eso la ntondo k’ohemba a woke na?
17 Wonya weso lo mbɔ̂sɛngasɛnga, sho mbeyaka keketshama lo mbohɔka akambo wofundami lo Dui dia Nzambi. Osambu woleki otale ekɔ dɔmbɛlɔ dia dimɛna efula diakadjama l’eshinga—ondo Hezekiya Ɔn’Owandji mbakembe: “[Jehowa] li, dimi latuhoka dumbwelu diaye dia nshi y’edjedja! Ku latuyasambaka.” (Osambu 119:52) Naka sho nɔmba la ndjakitshakitsha etena kahomanaso l’ohemba wa wolo, sho mbeyaka mbohɔ dui kana ɔlɛmbɛ ɔmɔtshi wa lo Bible wayotokimanyiya dia monga la lɔkɛwɔ layotosha eshikikelo ɔnɛ Shɛso lele l’olongo tɔngɛnangɛnaka.
Akanga wa kɔlamelo hawohekɔ nɔmba
18. Bonde kakokaso mbuta ɔnɛ ‘onto tshɛ lele la kɔlamelo la dia nɔmba Nzambi’?
18 Wanɛ tshɛ wele la kɔlamelo le Jehowa Nzambi ‘hawotohekɔ nɔmba.’ (Romo 12:12) L’Osambu 32 wakembe Davidi ondo l’ɔkɔngɔ wa nde ntsha pɛkato nde la Batɛshɛba, nde ekɔ lo kɔndɔla pâ kakandɛnyi l’ɔtɛ wakinde kɔnɔmba edimanyielo ndo ekeketshelo kakandakondja l’ɔkɔngɔ wa nde ndjatshumoya ndo mbishola munga yande le Nzambi. L’ɔkɔngɔ, Davidi akakotsha ate: “Okone untu ololo tshe akolombaki l’etena kukukiye ntanema. Ku lam’ayululanela ashi a waki, vo hawukumi le ndi.”—Osambu 32:6.
19. Bonde kahombaso mbedia anya wa kɔlamelo lo dɔmbɛlɔ?
19 Naka sho ngɛnangɛnaka diokanelo diele lam’asaso la Jehowa Nzambi, kete tayowɔlɔmbaka dia nde toka kɛtshi oma l’olambo wa Yeso w’etshungwelo. La mbetawɔ tshɛ, sho kokaka memala la ntondo ka kiti k’ɔlɔlɔ w’otamanya la lotshungɔ la mbuta kɛnɛ tshɛ kakokaso mbuta dia mbokama kɛtshi ndo kondja ekimanyielo l’etena kasungana. (Heberu 4:16) Koko tekɔ l’ɛkɔkɔ efula watotshutshuya dia nɔmba! Omalɔkɔ, nyɛsɔ ‘tɔlɔmbake Nzambi aha la mpekɔ,’ l’ɛtɛkɛta wa lotombo ndo wa lowando. (1 Tesalonika 5:17) Yanyi tshɛ nd’otsho tshɛ, nyɛsɔ towedjake anya aso wa kɔlamelo lo dɔmbɛlɔ.
[Caption on page 18]
[Review on page 18]
Ngande wayoyokadimola na?
◻ La ntondo ka nɔmba lo sɛkɛ, lande na ekɔ ohomba takanyiyisha kɛnɛ ka mbuta?
◻ Bonde kahombaso nɔmbaka la dilɛmiɛlɔ ndo la kɛnɛmɔ?
◻ Yimba ya ngande yahomba monga laso lam’alɔmbaso?
◻ Bonde kahatahombe mbohɛ mbisha Nzambi losaka ndo mbotombola lam’alɔmbaso?
◻ Ngande wɛnya Bible ɔnɛ sho kokaka kondja esambelo oma lo dɔmbɛlɔ?
[Caption]
[Questions]
[Caption on page 15]
[Caption on page 15]
Nkumekanga Sɔlɔmɔna akalɔmbɛ lo sɛkɛ la ndjakitshakitsha tshɛ lam’akandasapolaka tɛmpɛlɔ ka Jehowa
[Caption on page 16]
[Caption on page 16]
Oko Hana, wɛ kokaka sambema oma lo dɔmbɛlɔ