Onde wɛ ekɔ la ‘yimba ya Kristo’?

“Nzambi latoshanaka ekikelo la esambelo anyokimanyiya dia nyu monga la woho akɔ wa yimba yaki la Kristo Yeso.”​—RƆMƆ 15:5, NW.

1. Asangi w’asango wa lo Lokristokristo, ngande wasangawɔ Yeso, ndo lande na kele yoho yosangawɔ shɔ hɔtɔnɛ la lonto la Yeso?

“NDOKO lushi ɔtɔi lakawawɛnyi ɔ̂la.” Ngasɔ mbatawɔ lo dikambo dia Yeso lo dibuku dimɔtshi diakesawɔ anto ɔnɛ owandji ɔmɔtshi w’edjedja w’ose Rɔmɔ mbakadifunde. Dibuku sɔ, diakeyama efula tatɛ oma lo ntambe ka 11, diakonge la shɛngiya le efula k’asangi w’asango.a Lo asango efula, vɔ sanga Yeso oko ose kɛtshi ɔmɔtshi lele mbɔlaka paka lo pai kana hɔlaka kânga yema. Koko aha ngasɔ mbele Yeso, nɛ dia Evanjiliɔ mɛnyaka ɔnɛ nde ekɔ onto lele la wangasanu, lele l’otema w’ɔlɔlɔ ndo l’asolo wanandema esadi.

2. Ngande wakokaso monga ‘la yimba yâmɛ yaki la Kristo Yeso,’ ndo dui sɔ ayotokimanyiya dia sho ntsha na?

² Mbokɛmaka hwe lâsɔ dia, naka sho nangaka mbeya Yeso ya mɛtɛ, kete sho pombaka ndodja timba taso ndo etema aso la ewo k’oshika ka yoho y’onto yaki Yeso lam’akinde lanɛ la nkɛtɛ. Nyɛsɔ tɔsɛdingole ɛkɔndɔ ɛmɔtshi wa l’Evanjiliɔ watokimanyiya dia shihodia ‘yimba ya Kristo,’ mbut’ate asolo ande, nsaki yande ndo tokanyi tande. (1 Koreto 2:16) Etena kayangaso sɛdingola ɛkɔndɔ ɛsɔ, nyɛso tênde nganɛ wakokaso monga la ‘woho akɔ wâmɛ wa yimba yaki la Kristo Yeso.’ (Romo 15:5) Ngasɔ mbayotokoka ndjela ɛnyɛlɔ kakatotshikɛ Yeso lo nsɛnɔ yaso ndo lo yoho yasɛnaso l’anto akina.​—Joani 13:15.

Anto kombokaka wolo mbɔ̂tɔ lo demba

3, 4. (a) Etena kakɔna kakatshama awui watawɔ l’ɔkɔndɔ wa lo Mako 10:13-16? (b) Ngande wakatshe Yeso lam’akone ambeki ande sekɛ ana w’akɛnda di’aha vɔ ndja oya le nde?

³ Yeso akandjaka anto lo demba. Tena efula, anto wa weho wa nɔnga tshɛ ndo w’oma l’ahole wotshikitanyi wakayaka oya le nde la lolango lawɔ vamɛ. Tênde ɔkɔndɔ ɔnɛ wa lo Mako 10:13-16. Dikambo sɔ diakatshama oya l’ekomelo k’olimu ande, mbala ka komelo kakandatshu la Jerusalɛma, dia tovɔ nyɔi ka kandji.​—Mako 10:32-34.

⁴ Ɔsa di’oko wɛ ekɔ lo mɛna woho weta akambo. Anto wambomɛ mbela ana w’akɛnda ndo ana w’ashashi dia Yeso mbatshɔkɔla.b Koko, ambeki wosekɛ ana di’aha vɔ ndja oya le Yeso. Ondo vɔ wekɔ lo fɔnya mɛtɛ ɔnɛ Yeso hatolanga di’ana mbofukutanya lo mingu nyɛ yende la pâ woho w’anyanya. Ko ndete le aha ngasɔ. Yeso ambɛna kɛnɛ katsha ambeki ko ambonyanga. Yeso ambeta ana oya le nde, ata ate: “Nyete tokendakenda wayi le mi, tanyâsikeki.” (Mako 10:14) Oma lâsɔ, nde ambotsha dui dimɔtshi diɛnya mɛtɛ ɔnɛ nde mbokanaka kɛtshi ndo ngandji. Bible mbutaka ɔnɛ: “Ndi akâlele l’anya andi, akâtshokola, akawahe anya.” (Mako 10:16) Ana wamboka ɔlɔ wa mamba lam’ambowaɛmba Yeso l’anya ande.

5. Kakɔna katetsha ɔkɔndɔ wa lo Mako 10:13-16 lo kɛnɛ kendana la woho w’onto waki Yeso?

⁵ Ɔkɔndɔ ɔsɔ wa mondo tɛnyaka woho akɔna w’onto waki Yeso. Lembetɛ dia anto wakawɔtɔka lo demba. Kânga mbakinde la dihole dia woke l’olongo, nde komonga djawudi ndo kɔmɔnyɔlaka anto wele bu kokele. (Joani 17:5) Shi ekɔ dikambo dia diambo dia ndo ana wakɔngɛnangɛnaka? Lo mɛtɛ, otonga Yeso aki paka ɔkɛtshi oto, ɛkɛlɛkɛlɛ keto, hɔlɛ kânga yema, tshike ana totowowɔtɔ lo demba! Anto wa nɔnga tshɛ wakayaka le Yeso nɛ dia vɔ wakɛnaka dia nde aki la wangasanu, akakokɛka anto, ndo waki l’eshikikelo ɔnɛ nde hatowatshanya.

6. Kakɔna kakoka dikumanyi ntsha di’anto akina mbaɔtɔ lo demba na?

⁶ Naka sho kana yimba ɔlɔlɔ l’ɔkɔndɔ ɔsɔ, kete sho kokaka ndjambola ɔnɛ: ‘Onde dimi lekɔ la yimba ya Kristo? Onde dimi mbidjaka anto lo demba? Lo nshi nyɛ ya pâ, ɛkɔkɔ waki Nzambi wekɔ l’ohomba w’elami wâkotola oya lo demba, anto wele oko ‘eshamelo oma lo lɔpɛpɛ.’ (Isaya 32:1, 2; 2 Timote 3:1) Dikumanyi le, naka nyu ndjasha l’otema ɔtɔi le anangɛnyu l’akadiyɛnyu, ndo naka nyayoyasha tshɛ lo dikambo diawɔ, kete vɔ wayɛna nganɛ wayakiyanyanyu lo dikambo diawɔ. Vɔ wayɛna dikambo sɔ lo dungi dianyu, wayodioka lo yoho yanyu ya tɛkɛta, ndo wayodiɛna l’etsha anyu w’ɔlɔlɔ. Naka nyu monga la wangasanu wa mɛtɛ wa ngasɔ, kete anto akina wayonyoshaka etema ko ndo ana w’akɛnda tshɛ hawotoka wolo nyɔ̂tɔ lo demba. Kadiyɛso kɛmɔtshi ekɔ lo totɛ bonde kakinde kombokaka wolo diholɛ ekumanyi kɛmɔtshi otema. Nde ate: “Nde akasawolaka la mi la ngandji ndo la kɛtshi tshɛ. Otondoyala nde kontsha ngasɔ, tshike totomotondja kânga tshɛkɛta tshɔi oma l’onyɔ ami. Nde akambokiya dia lekɔ lo lotui tshitshi.”

Nde akakanɛka anto akina

7. (a) Ngande wakɛnya Yeso dia nde kanɛka anto akina? (b) Bonde kele ondo Yeso kɔkɔnɔla washo wa pami kaki tshungu mbala kakɔ ɔtɔi, koko akayawɔkɔnɔlaka yema yema na?

⁷ Yeso akakanɛka anto akina, ndo akayadjaka lo dihole diawɔ. Ndjâka nde mɛna tsho woho wasowa anto, ko solo ambɔtɛtɛ heyama, diɔ diakɔ diakandatshutshuyamaka dia mbakimanyiya. (Mateu 14:14) Nde akakanɛka anto ndo lo woho wakandeyaka wɛɔdu awɔ ndo ehomba awɔ. (Joani 16:12) Mbala kɛmɔtshi, anto wakela Yeso kanga tshungu, ko wakɔ̂lɔmbɛ dia nde mbɔkɔnɔla. Yeso akɔ̂kɔnɔla, aha mbala ɔtɔi koko yema yema. Ntondotondo, pami kɛsɔ akɛnaka budibudi keto​—‘nde akɛnyi anto wakɛndakɛnda oko etamba.’ Oma lâsɔ ko Yeso ndjɔ̂kɔnɔla tshɛ. Lande na kakandayakɔnɔlaka onto ɔsɔ yema yema na? Ondo aki di’aha onto ɔsɔ laki paka lo wodjima oto ndjɔkɔ ndo la yimba tshimba lo mɛna mbala kakɔ ɔtɔi esase wa wonya la andja ɔnɛ wa diambo.​—Mako 8:22-26.

8, 9. (a) Kakɔna kakatombe yema tshitshɛ l’ɔkɔngɔ wa Yeso nde l’ambeki ande mbɔtɔ lo nkɛtɛ ya Dekapɔli? (b) Lembetshiya nganɛ wakakɔnɔla Yeso pami kaki ehoke.

⁸ Tênde nto kɛnɛ kakatombe oma l’ɔkɔngɔ wa Pasaka ka l’ɔnɔnyi wa 33 T.D. Yeso l’ambeki ande wakakome l’ɛtshi ka nkɛtɛ ka Dekapɔli, lo lɛkɛ l’ehotwelo ka wonya la Ndjale ka Ngalileya. Oshimu kele edja, lemba la woke l’anto wakawaɛnyi ko wakela Yeso ase hemɔ, akanga a dikɔmɔ ko nde akâkɔnɔla tshɛ. (Mateu 15:29, 30) Tolembete dia, Yeso akasɔtɔla pami kɛmɔtshi oma l’atei w’olui w’anto dia nde mbokokɛ lo yoho ya lânde. Paka Makɔ oto mbatɔkɔndɔlɛ dui sɔ l’Evanjiliɔ ande ndo kɛnɛ kakete.​—Mako 7:31-35.

⁹ Onto ɔkɔ aki ehoke ndo lomi. Ondo Yeso akɛnyi dia pami kɛsɔ aki paka oko ɛkɛlɛkɛlɛ ndo yimba yande komonga ki. Ko Yeso akatshe dikambo diotshikitanyi yema la kɛnɛ katondosalaka. Nde akɔshi pami kɛsɔ, akamɔ la nde oma lo lemba l’anto, ko akatshu la nde yema lo diɛta. Oma lâsɔ, ko nde mɛnya onto akɔ lo tolembetelo kɛnɛ kakinde suke la ntsha. Nde “akadji pita lu atui andi, akahongola losoi, akawunanda lo lulimi.” (Mako 7:33) L’ɔkɔngɔ diko, Yeso akawalɛ l’olongo ko akalɔmbɛ. Totshelo tɔsɔ aki dia mɛnya pami kɛsɔ ɔnɛ: ‘Oma lo nkudu ka Nzambi mbayangami kɔkɔnɔla.’ L’ekomelo, Yeso akate ate: ‘Odihɔ.’ (Mako 7:34) Oma l’etena kɛsɔ, pami kakɔ akamɛ mboka, ndo akakoke tɛkɛta dimɛna.

10, 11. Ngande wakokaso kanɛka anto akina wa l’etshumanelo? ndo wa lo nkumbo?

¹⁰ Yeso mɛtɛ akakanɛka anto akina! Nde akawaokaka kɛtshi, diɔ diakɔ diakandayadjaka lo dihole diawɔ. Oko weso Akristo, sho pombaka ntsha tshɛ dia monga la yimba ya Kristo ndo kɛnɛmɔla dionga sɔ lo sɛkɛ lo kanɛka anto akina. Bible tolakaka ɔnɛ: “Nyu tshe, nyuyali la utema otoi. Nyukani ketshi, nyukani ngandji uku untu l’onangu. Nyuyali la etema wa memakana, nyuyakitshakitsha.” (1 Petero 3:8) Kɛsɔ tɔlɔmbaka dia sho tɛkɛtaka ndo ntshaka akambo lo ndjadja lo dihole di’anto akina.

¹¹ L’etshumanelo, sho koka kanɛka anto akina lo mbalɛnya ndo lo mbatshɛ akambo oko walangaso vɔ totshelɛ. (Mateu 7:12) Dui sɔ mɛnyaka nto dia sho pombaka sɔna ɛtɛkɛta watondjaso ndo mendaka woho wahombaso mbatondja. (Kolosai 4:6) Teye dia ‘ɛtɛkɛta wa wotata kokaka pomuya onto oko yɔɔmbɔ.’ (Tukedi 12:18) Ko ngande wayototshaka lo nkumbo na? Wadi l’omi, wanɛ wokana ngandji ka mɛtɛ, onto l’onto kanɛka onyande. (Efeso 5:33) Vɔ hawotondjanɛ ɛtɛtɛla wa lɔlɛngɔ, hawɔnywana, hawotondjanɛ ɛtɛkɛta wa sɔnyi, mbut’ate ɛtɛkɛta tshɛ wakoka mbisha onyande kandji kahashile esadi l’asolo. Ana ndo vɔ lawɔ wekɔ l’asolo, ndo ambutshi wele la ngandji hawohombe mbohɛ dui sɔ. Naka wolanga mingola anawɔ, ambutshi wa ngasɔ mbashaka engwelo kakɔ la dilɛmiyɛlɔ tshɛ ndo hawanyangiya.c (Kolosai 3:21) Tayɛnya dia tekɔ la yimba ya Kristo naka sho kanɛka anto akina.

Nde kokanɛka anto akina kɔlɔ

12. Naa dionga di’ɔlɔlɔ diaki la Yeso otsha le ambeki ande?

¹² Yeso kokanɛka ambeki ande kɔlɔ. Nde akeyaka dimɛna dia vɔ kema kokele. Ndo nto, nde akeyaka kɛnɛ kaki l’etema w’anto. (Joani 2:24, 25) Kânga mbakidiɔ ɔsɔku, nde kɔmɛnaka paka woho wakiwɔ komonga kokele oto, koko akɛnaka ndo waonga awɔ w’ɔlɔlɔ. Nde akɛnyi nto di’anto asɔ wakakotwama oma le Jehowa waki l’akoka amɔtshi. (Joani 6:44) Dionga di’ɔlɔlɔ diaki la Yeso otsha le ambeki ande akɛnamaka lo yoho yakandasɛnaka la wɔ ndo yakandâtshɛka akambo. Nde aki l’ɔkɔkɔ ɔmɔtshi wakandayaɛkɛka le wɔ.

13. Ngande wakɛnya Yeso dia nde mbɛkɛka otema le ambeki ande?

¹³ Ngande wakɛnya Yeso dia nde kombavɔka tshɔda na? Lam’akandadɛ l’olongo, nde akasha ambeki ande w’akitami w’esɔ ɔkɛndɛ wa woke efula. Nde akawasha ɔkɛndɛ wa kokɛka wahɔ wa Diolelo diande wa l’andja w’otondo. (Mateu 25:14, 15; Luka 12:42-44) Lo nshi yakandakambaka olimu ande, nde akɛnya oyadi l’akambo wa totshitshɛ, kana lo toho tokina ɔnɛ nde ndjaɛkɛka le wɔ. Lam’akandafudia mapa lo dihindo dia ndesha lemba l’anto, nde akasha ambeki ande ɔkɛndɛ wa mbakahɛ mapa akɔ.​—Mateu 14:15-21; 15:32-37.

14. Ngande wakokayɛ tɔkɔndɔlɛ ɔkɔndɔ wa lo Mako 4:35-41 lo tshena pe na?

¹⁴ Tênde ndo ɔkɔndɔ wa lo Mako 4:35-41. Mbala kɛsɔ, Yeso l’ambeki ande wakɔshi wato ko wakatshu otsha lo lɛkɛ l’ehotwelo ka wonya la Ndjale ka Ngalileya. Wohotshɔ yema tshitshɛ ko Yeso mbɛkama lo koma ya wato ko ndala djɔ ya baku. Koko, kombeta ndoko edja, ‘lɔpɛpɛ la wolo la mamba lakatatɛ pɛpa.’ Mpɛpɛ ya ngasɔ yakapɛpaka esangɔ efula lo Ndjale ka Ngalileya. Lam’ele djungudungu ya lâdiko di’oduwa mbudɛka (ntshɔka polo ndo suke la mɛtɛlɛ 200 l’ɛse ka yɛdikɔ ya Ndjale), ko l’akona waki suke lɔhɛlɛlɛ la tshitshi mongaka, ngembe kana mpɛpɛ ya wolo yakongaka. Lâdiko dia lâsɔ, lɔpɛpɛ la wolo lakongaka l’Okidi wa Jɔrɔdana, lɔ lakayaka oma lo Dikona dia Hɛrɛmɔna. Esangɔ ɛmɔtshi, lɔpɛpɛ mbeyaka mbɔlala lo tshenyi mɔtshi, ko aha la nyu mbeya ko lambomɛ pɛpa nto. Ohokanyiya yema: Yeso akeyaka dia lɔpɛpɛ lɔsɔ nɛ dia nde akole la Ngalileya. Koko, nde akalale l’ɔlɔ tshɛ, eya ate ambeki mbeyaka nduka wato dimɛna, nɛ dia amɔtshi l’atei awɔ waki amundji wa nse.​—Mateu 4:18, 19.

15. Yeso akɛkɛka otema ande le ambeki ande, ko sho ngande wakokaso mbôkoya na?

¹⁵ Onde sho koka mbokoya Yeso lo woho wakandɛkɛka otema le ambeki ande? Amɔtshi mɛnaka wolo mbisha anto akina ɛkɛndɛ. Vɔ nangaka paka salaka akambo tshɛ vamɛ. Esangɔ ɛmɔtshi vɔ mbeyaka ndjomɛ kanyiya nganɛ: ‘Naka dimi nangaka dikambo dimɔtshi di’ɔlɔlɔ salema, kete dimi pombaka disala dimamɛ!’ Ko naka sho pombaka ntsha akambo tshɛ shamɛ, kete sho mbeyaka ndjɔlɛmba ko ndjonga ko hatoyodjasɛ ndo la nkumbo kaso. Ndo nto, naka hatosha anto akina elimu kana ɛkɛndɛ wakoka, kete sho hatolange vɔ tshunda ndo mpokɔ akambo. Ayoleka dimɛna sho mbɛkɛka otema le anto akina, ndo mbashaka ɛkɛndɛ. Toyambole l’otema ɔtɔi ɔnɛ: ‘Onde dimi lekɔ la yimba ya Kristo lo dikambo sɔ? Onde dimi mbetawɔka esadi eto dia mbisha anto akina ɛkɛndɛ, l’eshikikelo tshɛ ɔnɛ vɔ wayowakotsha dimɛna?’

Nde aki la mbetawɔ le ambeki ande

16, 17. L’otsho w’ekomelo wa lɔsɛnɔ lande lanɛ la nkɛtɛ, kakɔna kakashikikɛ Yeso ambeki ande, kânga mbakiwɔ suke la mbohandjɔ vwa?

¹⁶ Ekɔ nto yoho kina ya dimɛna efula yakɛnya Yeso ɔnɛ nde kokanɛka ambeki ande kɔlɔ. Nde akawaɛnya dia nde akɛkɛka otema ande le wɔ. Dui sɔ mɛnamaka hwe l’ɛtɛkɛta ɛnɛ w’ekeketshelo wakandatɛ apɔstɔlɔ ande l’otsho wa komelo wakinde lanɛ la nkɛtɛ. Nyende kɛnɛ kakatombe.

¹⁷ Yeso akonge l’elimu efula wa ntsha la dikɔlɔ sɔ. Nde akasha apɔstɔlɔ wetshelo w’ɔlɔlɔ wendana la ndjâkitshakitsha lam’akandawaɔtsha ekolo. Oma lâsɔ, nde akahɔhɔla dambo dia dikɔlɔ diakahombe ndjoyala eohwelo ka nyɔi kande. L’ɔkɔngɔ wa lâsɔ, apɔstɔlɔ wakayowana nto lo dikambo dia mbeya ɔnɛ loleki woke l’atei awɔ. La wɔlamu tshɛ, Yeso akakane la wɔ yimba, koko nde kombahamwɛhamwɛ. Nde akawatɛ kɛnɛ kawakongɛ la ntondo, ate: “Nyu tshe nyayutakana lu dikambu diami l’utshu one, ne dia akafundama ati: Dimi layudiaka ulami w’ekoko, ku ului w’ekoko wayudiangana.” (Mateu 26:31; Zekariya 13:7) Nde akeyaka ɔnɛ angɛnyi ande walekande nanga wayowohandjɔ vwa l’etena kayondonga l’ohomba w’ekimanyielo. Koko nde kombawânya. Nde akawatɛ ate: “Keli lam’ayumulwama, layutsho la ntundu kanyu la Ngalili.” (Mateu 26:32) Eelo, nde akâshikikɛ ɔnɛ kânga mbayowohandjɔ, ko mbotshika ndamɛ, nde hatowakalɛ. L’ɔkɔngɔ w’ohemba ɔsɔ wa wolo mbeta, nde akahombe tohomana la wɔ nto.

18. La Ngalileya, ɔkɛndɛ akɔna wa wotsho wakasha Yeso ambeki ande, ndo ngande wakakitanyiya apɔstɔlɔ dui sɔ?

¹⁸ Yeso akakotsha kɛnɛ kakandawatɛ. L’ɔkɔngɔ diko, Yeso ɔnɛ lakolwama akɛnɛ le apɔstɔlɔ 11 wa kɔlamelo wanɛ wele ondo wakatshumana la anyawɔ akina la Ngalileya. (Mateu 28:16, 17; 1 Koreto 15:6) Lɛkɔ mbakatowashaka Yeso ɔkɛndɛ w’ohomba ɔnɛ: ‘Nyutshu, nyêtɛ anto wa lo wedja tshɛ ambeki, nyâbatiza lo lokombo la Papa ndo l’Ɔna ndo la nyuma k’ekila. Nyowaetsha dia vɔ ntsha akambo tshɛ wakamanyodjangɛ.’ (Mateu 28:19, 20) Dibuku di’Etsha tɛnyaka hwe ɔnɛ apɔstɔlɔ wakakotsha ɔkɛndɛ ɔsɔ dimɛna dimɛna. Lo ntambe ka ntondo, vɔ wakadianganya lokumu l’ɔlɔlɔ la kɔlamelo tshɛ.​—Etsha 2:41, 42; 4:33; 5:27-32.

19. Kakɔna katetsha kɛnɛ kakatshe Yeso Kristo l’ɔkɔngɔ w’eolwelo kande lo kɛnɛ kendana la yimba yande?

¹⁹ Ɔkɔndɔ ɔsɔ atetshawɔ lo kɛnɛ kendana la yimba ya Kristo na? Yeso akɛnyi munga tshɛ yaki l’apɔstɔlɔ ande, koko nde ‘akâlange polo ndo l’ekomelo.’ (Joani 13:1) Kânga mbakiwɔ la munga, nde akawatɛ dia nde aki la mbetawɔ le wɔ. Teye dia Yeso kondjaɛkɛka le wɔ lo yoho ya kɔlɔ. Aha la tamu, wɛkamu ndo mbetawɔ kaki la Yeso le ambeki akâkeketsha dia vɔ kotsha l’otema ɔtɔi olimu wakandawasha.

20, 21. Ngande wakokaso mɛnya ɔnɛ sho hatokanɛ anyaso ambetawudi kɔlɔ koko mbaɔsaka oko anto w’eshika?

²⁰ Ngande wakokaso mɛnya yimba ya Kristo lo dikambo sɔ na? Aha sho mɛnaka di’oko ndoko di’ɔlɔ diakoka anyaso ambetawudi ntsha. Naka wɛ mbakanɛka kɔlɔ keto, kete tokanyi tɔsɔ tayɛnama hwe l’ɛtɛkɛta ndo l’etsha ayɛ. (Luka 6:45) Koko, Bible totɛka ɔnɛ ngandji ‘mbetawɔka tshɛ.’ (1 Koreto 13:7) Ngandji mɛnaka akambo la sso di’ɔlɔlɔ koko aha dia kɔlɔ. Tɔ keketshaka, koko hahandjola. Anto ndeka ngɛnangɛna anto mbaoka ngandji ndo mbakeketsha, oleki mbaotsha wɔma. Sho koka keketsha akina lo ndjaɛkɛka le wɔ. (1 Tesalonika 5:11) L’ɛnyɛlɔ ka Kristo, naka tayonga la dionga di’ɔlɔlɔ otsha le anangɛso, kete tayowatshɛka akambo lo yoho yâkeketsha ndo tayolekaka mɛna waonga awɔ w’ɔlɔlɔ.

²¹ Dia monga la yimba ya Kristo ndo ndjikɛnɛmɔla, aha paka ntsha akambo amɔtshi wakatshaka Yeso ko pe. Oko wakatadiɛnyi lo sawo dia ntondo, naka sho nangaka mɛtɛ ntshaka akambo oko Yeso, kete sho pombaka ntondo mɛna akambo woho awaɛnande. Evanjiliɔ tokimanyiyaka dia sho mɛna yoho kina ya lonto lakinde, tokanyi tande ndo nsaki yande lo kɛnɛ kendana l’olimu wakandatosha, oko wayotodiɛna lo sawo diayela.

[Nɔtɛ ya l’ɛse ka dikatshi]

Onde wɛ kokaka nembetshiya?

• Yeso akandatshe lam’akone ambeki ande sekɛ ana w’akɛnda di’aha vɔ ndja oya le nde?

• Toho takɔna takɛnya Yeso dia nde kanɛka anto akina?

• Ngande wakokaso mbokoya Yeso lo woho wakinde kokanɛka ambeki ande kɔlɔ?

• Ngande wakokaso mbokoya Yeso lo woho wakandɛkɛka otema le apɔstɔlɔ ande?

[Osato wa lo lɛkɛ 10]

Ana wakangɛnangɛnaka Yeso

[Osato wa lo lɛkɛ 11]

Yeso akokaka anto akina kɛtshi

[Osato wa lo lɛkɛ 12]

Dikumanyi diadja anto akina lo demba wekɔ tshondo y’ɔtshɔkɔ