Tônge la mbetawɔ l’ɔtɛkɛta wa prɔfɛsiya waki Nzambi!

“Tekɔ l’ɔtɛkɛta wa prɔfɛsiya wamboleka shikikɛma.”​—2 PETERO 1:19, NW.

1, 2. Naa prɔfɛsiya ka ntondo kakafundama ndo naa wombola ɔmɔtshi wakonyiyaka prɔfɛsiya kɛsɔ?

JEHOWA akate prɔfɛsiya ka ntondo kakafundama. L’ɔkɔngɔ w’Adama l’Eva ntsha pɛkato, Nzambi akatɛ oloyi ate: ‘Layodja lohetsho lam’asayɛ la womoto ndo lam’asa lɔtɔngɔ layɛ la lɔtɔngɔ lande. Nde ayokominola l’ɔtɛ ndo wɛ ayowolumata l’etshindji.’ (Etatelu 3:1-7, 14, 15) Ɛnɔnyi nkama wakahombe mbeta la ntondo k’anto ndjoshihodia ɛtɛkɛta ɛsɔ wa prɔfɛsiya dimɛna dimɛna.

² Prɔfɛsiya kɛsɔ ka ntondo mbishaka anto wa l’andja ɔnɛ, wele akanga wa pɛkato, elongamelo k’oshika. L’ɔkɔngɔ diko, Afundelo wakayɛnyaka dia Satana Diabolo mbele ‘oloyi w’edjedja.’ (Enyelo 12:9) Ko akahombe ndjoyala Lɔtɔngɔ laki Nzambi lakalakema na?

Lɔtɔngɔ lɔsɔ kɛdikɛdi na?

3. Ngande wakɛnya Abɛlɛ mbetawɔ kande lo prɔfɛsiya ka ntondo kɛsɔ?

³ Otshikitanyi la she, Abɛlɛ, ɔnɛ lakokaka Nzambi wɔma, aki la mbetawɔ lo prɔfɛsiya ka ntondo. Abɛlɛ mɛtɛ akɛnyi ɔnɛ ayonga ohomba dikila mbitshɔma dia nimanyiya pɛkato y’anto. Mbetawɔ akôtshutshuya dia nde nambola olambo wa nyama, ko Nzambi aketawɔ olambo akɔ. (Etatelu 4:2-4) Koko polo ndo lâsɔ ko Lɔtɔngɔ lakalakema lateyama.

4. Naa Daka diakasha Nzambi Abarahama, ndo akadiɛnyaka lo kɛnɛ kendana la Lɔtɔngɔ lakalakema?

⁴ Oko ɛnɔnyi 2 000 l’ɔkɔngɔ wa nshi y’Abɛlɛ, Jehowa akayoshaka Abarahama, owandji wa nkumbo, daka nɛ dia prɔfɛsiya ate: “Mete, dimi layukotshokola, ndu layufudia [“lɔtɔngɔ layɛ,” NW] uku toto ta l’ulungu . . . Wedja tshe wa la kete wayotshokwama uma lu dikambu dia [“lɔtɔngɔ layɛ,” NW].” (Etatelu 22:17, 18) Ɛtɛkɛta ɛsɔ wakɛnyaka losambi lele lam’asa Abarahama l’ekotshamelo ka prɔfɛsiya ka ntondo. Vɔ wakɛnyaka dia Lɔtɔngɔ lɔnɛ lahomba ndjolanya elimu waki Satana tshɛ akahombe ndja oma l’ɔlɔndji waki Abarahama. (1 Joani 3:8) ‘L’ɔtɛ wa daka diaki Nzambi, mbetawɔ k’Abarahama kakatshikala nge,’ ndo mbetawɔ kaki ɛmɛnyi wa Jehowa wakasɛnaka la ntondo ka Kristo ndja la nkɛtɛ wanɛ ‘waki kɔmɛna ekotshamelo ka daka,’ kɔndjɛkayɛka. (Romo 4:20, 21; Heberu 11:39) Vɔ wakalame mbetawɔ kawɔ lo ɔtɛkɛta wa prɔfɛsiya waki Nzambi.

5. Le na akakotshama daka diaki Nzambi diendana la Lɔtɔngɔ, ndo lande na kakadimolayɛ ngasɔ?

⁵ Ɔpɔstɔlɔ Paulo akɛnya ɔnɛ lele Lɔtɔngɔ laki Nzambi lakalakema lam’akandafunde ate: ‘Alaka wakalakema le Abarahama ndo le lɔtɔngɔ lande. Nde kombuta ate le ntɔngɔ watekana oko yaki efula, koko le ɔtɔi ate: Le lɔtɔngɔ layɛ, lele Kristo.’ (Ngalatiya 3:16) Lɔtɔngɔ lɔnɛ lakahombe wedja ndjâkondjɛ ɛtshɔkɔ lo tshimbo yande komendanaka l’ana tshɛ waki Abarahama. Anto takawahombe tshɔkwama oma lo tshimbo y’ana waki Ishamɛlɛ w’ɔnande kana anande wakandote la Ketura. Lɔtɔngɔ l’ɛtshɔkɔ lakaye oma le Isaka w’ɔnande la Jakɔbɔ y’okana wakinde. (Etatelu 21:12; 25:23, 31-34; 27:18-29, 37; 28:14) Jakɔbɔ akɛnya dia ‘anto’ wayotshumana le Shilo ya lo dioho dia Juda, koko l’ɔkɔngɔ diko, wakayoleka shikikɛ ɔnɛ Lɔtɔngɔ lɔsɔ layoya l’ɔlɔndji waki Davidi. (Etatelu 49:10; 2 Samuele 7:12-16) Ase Juda wa lo ntambe ka ntondo wakalongamɛka ɔnɛ onto ɔmɔtshi ayoya oko Mɛsiya, kana Kristo. (Joani 7:41, 42) Ndo prɔfɛsiya kaki Nzambi kendana la Lɔtɔngɔ kakakotshama le Ɔnande, Yeso Kristo.

Mɛsiya Ambɛnama!

6. (a) Ngande wôkaso prɔfɛsiya ka mingu 70? (b) Etena kakɔna ndo ngande ‘wakashidiya’ Yeso ‘pɛkato oshiki’?

⁶ Omvutshi Danyɛlɛ akafunde prɔfɛsiya kɛmɔtshi k’ohomba efula kendana la Mɛsiya. L’ɔnɔnyi wa ntondo wa Dariyo, nkumekanga ka la Mediya, nde akɛnya di’ɛnɔnyi 70 w’elanyelo ka Jerusalɛma waki suke la komɛ. (Jeremiya 29:10; Danyele 9:1-4) Lam’akalɔmbaka Danyɛlɛ, ondjelo Ngabiriyɛlɛ akaye ndo akawosholɛ ɔnɛ ‘mingu akumi esambele yakahombe mbeta dia komiya ohedia.’ Mɛsiya akahombe ndjakema oya l’atei atei wa lomingu la 70. ‘Mingu akumi esambele y’ɛnɔnyi’ yakamɛ l’ɔnɔnyi wa 455 N.T.D., etena kakatondja Aratashasha, Nkumekanga ka Pɛrɛsiya ‘ɔtɛkɛta wa vɔ mbika Jerusalɛma nto.’ (Danyele 9:20-27; Moffatt; Nehemiya 2:1-8) Mɛsiya akahombe ndja l’ɔkɔngɔ wa mingu 7 sanganya la mingu 62. Nshi 483 shɔ yakamɛ oma l’ɔnɔnyi wa 455 N.T.D. polo l’ɔnɔnyi wa 29 T.D., lam’akabatizama Yeso ndo lam’akokite Nzambi esɔ oko Mɛsiya, kana Kristo. (Luka 3:21, 22) Yeso ‘akashile pɛkato oshiki’ lam’akandakimɔ lɔsɛnɔ lande oko tshungo l’ɔnɔnyi wa 33 T.D. (Mako 10:45) Lâsɔ mɛtɛ, tekɔ l’ɛkɔkɔ w’eshika wa monga la mbetawɔ l’ɔtɛkɛta wa prɔfɛsiya waki Nzambi!a

7. L’ekimanyielo k’Afundelo, ɛnya nganɛ wakakotsha Yeso prɔfɛsiya yendana la Mɛsiya.

⁷ Mbetawɔ l’ɔtɛkɛta wa prɔfɛsiya waki Nzambi tokimanyiyaka dia sho mbeya Mɛsiya. L’atei w’efula ka prɔfɛsiya yendana la Mɛsiya yofundami l’Afundelo wa Hɛbɛru, efula kayɔ mendanaka la Yeso lo ndjela afundji w’Afundelo wa lo Grɛkɛ w’Akristo. Tênde bɛnyɛlɔ nɛ: Yeso akotɔ la Jerusalɛma oma le womoto l’emuma. (Isaya 7:14; Mika 5:2; Mateu 1:18-23; Luka 2:4-11) Nde akelamɛ oma l’Edjibito, ndo ana w’ashashi wakadiakema oma l’ɔkɔngɔ w’eotwelo kande. (Jeremiya 31:15; Hosea 11:1; Mateu 2:13-18) Yeso akɛmbɛ hemɔ yaso. (Isaya 53:4; Mateu 8:16, 17) Oko wakadiatatami, nde akɔtɔ la Jerusalɛma lâdiko di’ɔna ponda. (Zekariya 9:9; Joani 12:12-15) Ɛtɛkɛta waki omembi w’esambo wakayokotshama l’ɔkɔngɔ wa Yeso panema l’otamba, etena kakakahana asɔlayi ahɔndɔ ande ndo kakawatɔ owale dia kondja okutu ande. (Osambu 22:18; Joani 19:23, 24) Prɔfɛsiya kakakotshama nto lo woho ɔnɛ waki kɔmbɔkɔ weka waki Yeso ndo wakawawongola dikɔnga. (Osambu 34:20; Zekariya 12:10; Joani 19:33-37) Ɔsɔ ekɔ bɛnyɛlɔ dingana to dia prɔfɛsiya yaki Mɛsiya yendana la Yeso lo ndjela afundji wa Bible wanɛ wakasokoyama la nyuma kaki Nzambi.b

Totombole Mɛsiya Nkumekanga!

8. Ele Tango-Andja, ndo ngande wakakotshama prɔfɛsiya kofundami lo Danyele 7:9-14?

⁸ L’ɔnɔnyi wa ntondo wa Bɛlɛshaza, Nkumekanga ka Babilɔna, Jehowa akɛnya omvutshi ande Danyɛlɛ dɔ dimɔtshi ndo waɛnɛlɔ wa diambo. Ntondotondo, omvutshi ɔsɔ akɛnyi nyama nyɛi ya wake. Ondjelo waki Nzambi akate ɔnɛ nyama shɔ kɛdikɛdi ‘nkumi ya dikanga nyɛi,’ yaki didjidji dia wedja woleki wolo l’andja w’otondo wakayahɔnaka. (Danyele 7:1-8, 17) Oma lâsɔ ko Danyɛlɛ ndjɛna Jehowa, ‘Tango-Andja,’ odjashi lo lotombo l’okudi. Nde akalomboya nyama shɔ, akayɛnyi kɔlɔ ndo akayihɔtɔla diolelo ndo akadiake nyama ka nɛi. Ko wakasha ‘ɔnɛ lɔfɔnyi la ɔna onto’ lowandji la pondjo lâdiko dia ‘anto wa wedja tshɛ, wa waoho tshɛ ndo w’ɛtɛkɛta tshɛ.’ (Danyele 7:9-14) Ɔsɔ ekɔ prɔfɛsiya ka diambo efula kendana la wahemelo w’‘ɔna onto,’ Yeso Kristo, l’okudi, l’olongo l’ɔnɔnyi wa 1914!​—Mateu 16:13.

9, 10. (a) Tenyi diotshikitanyi dia lo lohingu la l’ɛnɛlɔ akadiɛnyaka? (b) Ngande wakokayɛ nembetshiya ekotshamelo ka Danyele 2:44?

⁹ Danyɛlɛ akeyaka ɔnɛ Nzambi ‘mbatonyaka ndo mbatodjaka nkumi ya dikanga.’ (Danyele 2:21) Oma lo mbetawɔ kaki lande le Jehowa, ‘Ombishodi wa toseke,’ omvutshi akamanya anto fundo lo kɛnɛ kendana la dɔ dia lohingu la woke diakɛnyi Nɛbukandinɛza, Nkumekanga ka Babilɔna. Tenyi diatɔ diotshikitanyi mɛnyaka wodelo ndo ɔkwɛlɔ wa wedja wakaleke wolo l’andja w’otondo, ɛnyɛlɔ oko: Babilɔna, diolelo di’ase Mediya l’ase Pɛrɛsiya, Ngirika, la Rɔma. Nzambi akakambe nto la Danyɛlɛ dia nde nembetshiya akambo wayosalema l’andja ɔnɛ polo ndo lo nshi yaso nyɛ ndo l’ɔkɔngɔ wa nshi yaso nyɛ.​—Danyele 2:24-30.

¹⁰ Prɔfɛsiya mbutaka ɔnɛ “lu nshi ya khumi ya dikanga yako, [Nzambi] leli l’ulungu ayutundja diulelu diahalanaki pundju. Dio hadiuyala l’okongo wa wudja ukina. Dio diayulanya waulelu ako tshe, diayâshila ushiki, ku dio diame diayutshikala pundju.” (Danyele 2:44) Lam’akakomɛ ‘tena di’ase wedja’ l’ɔnɔnyi wa 1914, Nzambi akashikikɛ Diolelo dia l’olongo l’ɛlɔmbwɛlɔ ka Kristo. (Luka 21:24; Enyelo 12:1-5) Oma lo wolo waki Nzambi, ‘dive,’ mbut’ate Diolelo dia Mɛsiya, diakahanɔ l’etena kɛsɔ oma l’‘okongo,’ mbut’ate lowandji laki Nzambi la l’andja w’otondo. L’Aramangɛdɔna, dive sɔ diayɔkɔmɔla lohingu lɔsɔ ndo lietɛ efushi eto. Oko dikona diaheme ‘nkɛtɛ k’otondo,’ ɛlɔmbwɛlɔ kɛsɔ kana Diolelo dia Mɛsiya diayotshikala pondjo pondjo.​—Danyele 2:35, 45; Enyelo 16:14, 16.c

11. Ohilwelo wa Yeso aki didjidji dia ntondo dia na, ndo naa shɛngiya yakonge l’ɛnɛlɔ kɛsɔ le Petero?

¹¹ Lam’akandakanyiyaka dia Diolelo diande, Yeso akatɛ ambeki ande ate: “Amotshi wemadi lane, hawunganela nyoi ntundu watenyi On’a untu ayayi lu diulelu diandi.” (Mateu 16:28) L’ɔkɔngɔ wa nshi shamalo oma lâsɔ, Yeso akɔshi Petero, Jakɔba la Joani ko akatshu la wɔ otsha lo shɔdi y’okongo, lɛnɛ akandatohilɔka la ntondo kawɔ. Dinge dia ngaingai diakahotamela apɔstɔlɔ, ko Nzambi akate ate: “On’ami la ngandji one, ndi ambongenyangenya; nyuwukeli.” (Mateu 17:1-9; Mako 9:1-9) Ɔsɔ aki mɛtɛ ɛnamelo ka ntondo ka lotombo la Diolelo dia Kristo! Aha la tamu, Petero akatɛkɛta dia ɛnɛlɔ kɛsɔ ka diambo ko akate ate: “Tekɔ l’ɔtɛkɛta wa prɔfɛsiya wamboleka shikikɛma.”​—2 Petero 1:16-19, NW.d

12. Lo yoho ya lânde, bonde kele ɔnɛ ekɔ etena ka sho mɛnya mbetawɔ kaso l’ɔtɛkɛta wa prɔfɛsiya waki Nzambi?

¹² Ondo ‘ɔtɛkɛta wa prɔfɛsiya’ bu paka prɔfɛsiya ya l’Afundelo wa Hɛbɛru tsho yendana la Mɛsiya koko ekɔ ndo ɛtɛkɛta waki Yeso w’ɔnɛ nde ‘ayoya la nkudu ndo la lotombo la woke.’ (Mateu 24:30) Ohilwelo shikikɛka ɔtɛkɛta wa prɔfɛsiya wendana l’oyelo wa lotombo wa Kristo lo Diolelo. Kem’edja nto, ɛnɛlɔ kande lo lotombo kayela elanyelo le anto waha la kɔlamelo ndo ɛtshɔkɔ le wanɛ wele la kɔlamelo. (2 Tesalonika 1:6-10) Ekotshamelo ka prɔfɛsiya ya lo Bible shikikɛka ɔnɛ nshi nyɛ yekɔ ‘nshi y’ekomelo.’ (2 Timote 3:1-5, 16, 17; Mateu 24:3-14) Oko Owandji wambɔsɔnama oma le Jehowa dia ndjaka atshi wa kɔlɔ, Mikayɛlɛ, mbut’ate Yeso Kristo, ekɔ suke la komiya andja ɔnɛ wa kɔlɔ lo ‘fɔnu ka woke.’ (Mateu 24:21; Danyele 12:1) Lâsɔ, etena tɔ kɛnɛ ka sho mɛnya ɔnɛ tekɔ la mbetawɔ l’ɔtɛkɛta wa prɔfɛsiya waki Nzambi.

Tolame mbetawɔ kaso l’ɔtɛkɛta wa prɔfɛsiya waki Nzambi

13. Kakɔna kakoka tokimanyiya dia sho nama ngandji kokaso Nzambi, ndo aha shisha mbetawɔ kele laso l’ɔtɛkɛta ande?

¹³ Lo mɛtɛ, takangɛnangɛna efula lam’akateke mbala ka ntondo akambo wendana l’ekotshamelo k’ɔtɛkɛta wa prɔfɛsiya waki Nzambi. Ko onde oma k’etena kɛsɔ mbetawɔ kaso kambokitakita ndo ngandji kaso kambɔla? Tatokomake pondjo oko Akristo w’ase Ɛfɛsɔ wanɛ ‘wakatshike ngandji kaki lawɔ ntondo.’ (Enyelo 2:1-4) Oyadi edja ka ngande kambotokambɛ Jehowa, mbetawɔ kaso mbeyaka ndjokitakita ndo ngandji kaso ndjɔla naka ‘[hatoyo]tetemala nyanga ntondo diolelo diaki Nzambi la ɔlɔlɔ ande’ lo ndjamɔtshɛ diangɔ l’olongo. (Mateu 6:19-21, 31-33) Naka tayekaka Bible l’etete, mbɔtɔka lo nsanganya y’Akristo mbala la mbala ndo sambishaka Diolelo l’ohetoheto, kete hatotoshisha ngandji kokaso Jehowa nde l’Ɔnande ndo kokaso Afundelo. (Osambu 119:105; Mako 13:10; Heberu 10:24, 25) Ko dikambo sɔ diayotetemalaka pɛtshahɛtsha mbetawɔ kaso l’ɔtɛkɛta wa Nzambi.​—Osambu 106:12.

14. Ngande wakafutama Akristo w’akitami w’esɔ oma lo mbetawɔ kawɔ l’ɔtɛkɛta wa prɔfɛsiya waki Jehowa?

¹⁴ Oko wakakotshama ɔtɛkɛta wa prɔfɛsiya waki Nzambi lo nshi yakete, mbakokaso monga la mbetawɔ lo kɛnɛ kata ɔtɛkɛta ɔsɔ lo dikambo dia nshi yayaye. Ɛnyɛlɔ, ɛlɔ kɛnɛ, wôngelo wa Kristo lo lotombo la Diolelo aya shikaa ndo Akristo w’akitami wakatshikala la kɔlamelo polo lo nyɔi wambɛna ekotshamelo ka daka dia prɔfɛsiya di’ɔnɛ: “One laleka akambu wa kolo wulu, dimi layuwusha dia ndi nde uma l’utamba a lumu weli l’atei a Paradisu ka [Nzambi].” (Enyelo 2:7, 10; 1 Tesalonika 4:14-17) Yeso mbishaka anto asɔ wadja otshumba diɛsɛ dia vɔ “nde uma l’utamba a lumu” lo ‘paradiso kaki Nzambi’ ka l’olongo. Lo eolwelo kawɔ ndo lo tshimbo ya Yeso Kristo, Jehowa ‘Nkumekanga ka pondjo, kahavu, kahɛnama, Nzambi kâmɛ’ mbashaka eongelo kahavɔkaki pondjo ndo kahahɔndɛ. (1 Timote 1:17; 1 Koreto 15:50-54; 2 Timote 1:10) Ande difuto dia woke diambowokondja oma lo ngandji kaha l’ekomelo kokawɔ Nzambi ndo oma lo mbetawɔ kawɔ ka nge l’ɔtɛkɛta wa prɔfɛsiya lee!

15. Waa na waki etshina ka ‘nkɛtɛ k’oyoyo’ ndo waa na wele asekawɔ?

¹⁵ Yema tshitshɛ l’ɔkɔngɔ w’Akristo w’akitami wa kɔlamelo mbolwama otsha lo ‘paradiso kaki Nzambi’ ka l’olongo, atshikadi wa lo Isariyɛlɛ wa lo nyuma wele lanɛ la nkɛtɛ wakatshungɔ oma lo ‘Babilɔna ka Woke,’ tshunda di’ɛtɛmwɛlɔ wa kashi dia l’andja w’otondo. (Enyelo 14:8; Ngalatiya 6:16) Le wɔ mbakahikama etshina ka ‘nkɛtɛ k’oyoyo.’ (Enyelo 21:1) ‘Wodja’ wakotɔ lo yoho shɔ, ndo wakahikama lo paradiso ka lo nyuma kele lo tahamanɛ ɛlɔ kɛnɛ l’andja w’otondo. (Isaya 66:8) Ɛlɔ kɛnɛ, nyemba y’anto wele oko ɛkɔkɔ wanɛ wakamba kâmɛ l’Isariyɛlɛ wa lo nyuma l’‘etenyi ka ndjihelo ka nshi y’ekomelo’ wekɔ lo pongumɔ lo wodja ɔsɔ.​—Isaya 2:2-4; Zekariya 8:23; Joani 10:16; Enyelo 7:9.

Ɔtɛkɛta wa prɔfɛsiya waki Nzambi akatatshi nganɛ wayonga nshi yayaye yaki anto

16. Elongamelo kakɔna kele la wanɛ wasukɛ akitami la kɔlamelo tshɛ?

¹⁶ Elongamelo kakɔna kele l’akanga wa kɔlamelo wanɛ wasukɛ Akristo w’akitami w’esɔ na? Vɔ lawɔ wekɔ la mbetawɔ l’ɔtɛkɛta wa prɔfɛsiya waki Nzambi ndo wekɔ l’elongamelo ka mbɔtɔ lo Paradiso ka lanɛ la nkɛtɛ. (Luka 23:39-43) Lɛkɔ mbayowotɔnɔ ashi washa lɔsɛnɔ wa lo ‘ndjale k’ashi wa lɔsɛnɔ’ ndo mbayowototana ɛkɔnwɛlɔ oma l’‘akatshi w’etamba’ wakonɛma l’omamu atɔ. (Enyelo 22:1, 2) Naka wɛ ekɔ l’elongamelo ka dimɛna efula ka ngasɔ, kete tetemala la mɛnya ngandji k’efula kokayɛ Jehowa ndo mbetawɔ kele layɛ l’ɔtɛkɛta ande wa prɔfɛsiya. Sho kombolaka dia wɛ monga l’atei w’anto wayɔngɛnangɛna la lɔsɛnɔ la pondjo lo Paradiso ka lanɛ la nkɛtɛ.

17. Lɔsɛnɔ la lo Paradiso ka lanɛ la nkɛtɛ layonga nto l’ɛtshɔkɔ akɔna?

¹⁷ Anto wele bu kokele hawokoke kɔndɔla nganɛ wayonga lɔsɛnɔ lo Paradiso ka la nkɛtɛ kayaye, koko ɔtɛkɛta wa prɔfɛsiya waki Nzambi tɛnyaka hwe ɛtshɔkɔ wambowombɛ akanga w’okitanyiya. Lam’ayolɛ Diolelo diaki Nzambi diahatonga kânga l’ɔndɔshi ndo wayosalema lolango lande lanɛ la nkɛtɛ oko watshamalɔ l’olongo, ndoko anto wa kɔlɔ, kanga waa nyama ‘wayela mpokoso kana elanyelo kɛmɔtshi.’ (Isaya 11:9; Mateu 6:9, 10) Akanga wa memakana wayodjasɛ lanɛ la nkɛtɛ, ndo “wayongenangena la etshoko efula wa ki.” (Osambu 37:11) Anto hawotovɔ nto la ndjala, nɛ dia ‘mbo ya ndɛ yayonga tshavutshavu la nkɛtɛ, ndo nkɛtɛ ya l’ɛtɛ w’akona yayɔngɔnya diangɔ heyama.’ (Osambu 72:16) Anto hawotɔkɛdja asɔi w’ɔkɛyi nto. Hemɔ hatoyala, kânga nyɔi hatonga nto. (Isaya 33:24; Enyelo 21:4) Ohokanyiya yema, enganga kana adɔkɔtɛlɛ waya bu, ekanga waya bu, mpitadi yaya bu ndo waombo. Ɔsɔ mɛtɛ ekɔ elongamelo ka dimɛna efula!

18. (a) Eshikikelo kakɔna kakawasha Danyɛlɛ? (b) ‘Difuto’ diakɔna diayokondja Danyɛlɛ?

¹⁸ Lam’ele wanɛ wakavu wayolɔ, waombo w’anto wayonga paka hwe. Elongamelo ka ngasɔ mbaki la Jɔbɔ, pami k’ɔlɔlɔ. (Jobo 14:14, 15) Ndo omvutshi Danyɛlɛ nde lawɔ aki l’elongamelo kɛsɔ, nɛ dia ondjelo wa Jehowa akôshikikɛ ate: “Keli we okendakendaki lu mbuka kaye edja ndu l’ekumelu, ne dia we ayumuya ndu ayemala lu dihuli diaye lu ekumelu ka nshi.” (Danyele 12:13) Danyɛlɛ akakambɛ Nzambi la kɔlamelo tshɛ polo l’ekomelo ka lɔsɛnɔ lande. Kakianɛ, nde ekɔ lo momuya lo nyɔi, koko nde ‘ayonyiyama’ lo ‘eolwelo k’anto w’ɔlɔlɔ’ lo Diolelo dia Kristo di’Ɛnɔnyi Kinunu. (Luka 14:14) ‘Difuto’ diakɔna diayokondja Danyɛlɛ na? Eelo, lo kɛnɛ kendana l’ekotshamelo ka prɔfɛsiya k’Ezekiyɛlɛ lo Paradiso, tɔ mɛnyaka di’ekambi tshɛ waki Jehowa wayonga la dihole dimɔtshi lɔkɔ, ndo wodja wayokahanyema dimɛna aha la shɔnɔdi. (Ezekiyele 47:13​—48:35) Ɔnkɔnɛ, Danyɛlɛ ayonga la hiole lo Paradiso, koko aha yɛtshi ya nkɛtɛ tsho mbayonga difuto diande lo paradiso. Difuto sɔ diayendana la dihole diande lo sangwelo diaki Jehowa.

19. Kakɔna kalɔmbama di’onto ndjɔsɛna lo Paradiso ka lanɛ la nkɛtɛ?

¹⁹ Ko kayotota dikambo diayɛ ndo dia difuto diayɛ na? Naka wɛ ekɔ la mbetawɔ lo Bible, Ɔtɛkɛta wa Nzambi, kete ondo wɛ kokaka nongamɛ ndjɔsɛna lo Paradiso ka lanɛ la nkɛtɛ. Wɛ mbeyaka kanyiya nganɛ wayoyonga lɛkɔ, woho wayoyokondja ɛtshɔkɔ efula, woho wayoyolɔngɔsɔlaka nkɛtɛ, ndo wayoyolongolaka l’ɔngɛnɔngɛnɔ tshɛ wanɛ wôlɔ oma lo nyɔi. Ayonga paka ngasɔ mɛtɛ, nɛ dia anto wakatongama dia mbidjasɛ lo Paradiso. Nzambi akatonge pami ka ntondo la womoto la ntondo dia vɔ sɛna lo dihole dia ngasɔ. (Etatelu 2:7-9) Ndo nde nangaka akanga w’okitanyiya sɛna pondjo pondjo lo Paradiso. Onde wɛ ayɔtɔnganyiya lɔsɛnɔ layɛ la kɛnɛ kalɔmba Afundelo dia wɛ ndjonga l’atei w’anto wayɔsɛna pondjo pondjo lo Paradiso ka lanɛ la nkɛtɛ oka? Wɛ kokaka monga lo Paradiso naka mɛtɛ wɛ mbokaka Jehowa, Shɛso lele l’olongo, ngandji ndo naka wɛ ayotetemala monga la mbetawɔ l’ɔtɛkɛta wa prɔfɛsiya waki Nzambi.

[Nɔtɛ ya l’ɛse ka dikatshi]

Ngande wayoyokadimola?

• Prɔfɛsiya ka ntondo akatwatɛkɛta, ndo akɔna aki Lɔtɔngɔ lakalakema?

• Naa prɔfɛsiya mɔtshi yendana la Mɛsiya yakakotshama le Yeso?

• Ngande wayokotshama Danyele 2:44, 45?

• Lo ndjela ɔtɛkɛta wa prɔfɛsiya waki Nzambi, ngande wayonga nshi yayaye y’anto wele l’okitanyiya?

[Osato wa lo lɛkɛ 16]

Onde wɛ nongamɛka ndjɔsɛna lo Paradiso ka lanɛ la nkɛtɛ?