Yatshungwɛ etena ka salaka wadielo ndo wekelo
‘[Yâtshungwɛ] etena, nɛ dia nshi nyɛ yekɔ kɔlɔ.’—EFESO 5:16.
1. Bonde kele ekɔ dui dia lomba dia sho ndjâtshungwɛ etena, ndo yoho yakambaso la wenya aso akokande mɛnya lo dikambo diaso?
ANTO mbutaka ɔnɛ “sɔna wonya kɛdikɛdi mbeya momba wonya.” Onto lakahanya wenya ande dimɛna dimɛna l’akambo wahombande sala, ayoyakondjiyɛ wahɔ efula oma lo wenya wetshande l’elimu ɛsɔ. Sɔlɔmɔna, Nkumekanga ka lomba akafunde ate: “Engo tshe keko la etena kato, dikambo tshe l’esi ulungu dieko la etena kadio.” (Undaki 3:1, Bible k’Ekila) Sho tshɛ tekɔ la lofulo lâmɛ la wenya lo eombelo kaso; lâsɔ sho mbahomba mbeya woho wa kamba la wenya akɔ. Yoho yalɔngaso akambo lo ndjela ehomba awɔ ndo yakahanyaso wenya aso mɛnyaka lo yɛdikɔ y’efula ɛngɔ kalekaso mbɔsa la nɛmɔ l’atei w’otema aso.—Mateu 6:21.
2. (a) Lo Dako diande dia lo Dikona, kakɔna kakate Yeso lo kɛnɛ kendana l’ehomba aso wa lo nyuma? (b) Ngande wahombaso ndjasɛdingola shamɛ?
2 Sho tekɔ l’ɔkɛndɛ wa mbetsha wenya dikambo dia ndɛ ndo dia ndala djɔ nɛ dia akambo asɔ wekɔ ehomba wa lo demba. Ko kayotota dikambo di’ehomba aso wa lo nyuma na? Sho mbeyaka dia ndo ehomba ɛsɔ mbahomba kotshama. Lo Dako diande dia lo Dikona, Yeso akate ate: ‘Wanɛ weya dia wekɔ ase wola lo nyuma wekɔ l’ɔngɛnɔngɛnɔ.’ (Mateu 5:3) Diɔ diakɔ diatohola ‘ɔhɔmbɔ wa kɔlamelo ndo wa kɛsɔ’ mbala la mbala ohomba wa ndjatshungwɛ etena ka salaka wadielo ndo wekelo. (Mateu 24:45) Wɛ kokaka mbeya ohomba w’efula wele la dikambo sɔ, koko wɛ mbeyaka fɔnya dia wɛ kema l’etena ka mbeka kana mbadia Bible. Naka ngasɔ mbafɔnyayɛ, kete ɛsɔ tɔsɛdingole toho ndo oma lo na akokaso ndjakondjɛ waaso w’efula lo nsɛnɔ yaso dia sala wadielo w’Ɔtɛkɛta wa Nzambi, dia sala wekelo w’onto ndamɛ, ndo dia kana yimba l’akambo akɔ.
Totane etena ka mbadiaka ndo ka mbekaka Bible
3, 4. (a) Dako dakɔna dakatosha ɔpɔstɔlɔ Paulo lo kɛnɛ kendana la woho wa kamba la wenya aso, ndo dikambo sɔ alembetshiyadiɔ? (b) Kakɔna kakalange Paulo nembetshiya lam’akandatolake dia ‘ndjâtshungwɛ etena k’ɔlɔlɔ’?
3 Lo menda kɛnɛ keta lo nshi yasɛnaso nyɛ, sho tshɛ pombaka mbidja yimba l’ɛtɛkɛta w’ɔpɔstɔlɔ Paulo wakandate ate: “Nyewo ololo uku akendakendanyu, aha uku dinginya, keli uku akanga a yimba. Nyoyatshungweli etena, ne dia nshi nye yeko kolo. Okone tanyuyalaki uku dinginya, keli nyushihudia lulangu la Khumadiondjo.” (Efeso 5:15-17) Lo mɛtɛ, dako sɔ mendanaka l’akambo tshɛ wa lo lɔsɛnɔ laso oko weso Akristo wamboyakimɔ, mbidja ndo ohomba wa ndjatshungwɛ etena dikambo dia dɔmbɛlɔ, wekelo, nsanganya, ndo ndjakimɔ lo yɛdikɔ yakoka l’esambishelo ka ‘lokumu l’ɔlɔlɔ la Diolelo.’—Mateu 24:14; 28:19, 20.
4 Ɛlɔ kɛnɛ, mɛnamaka di’ekambi waki Jehowa efula wekɔ l’okakatanu dia tana etena ka mbadiaka ndo ka mbekaka Bible lo yɛdikɔ yahombama lo nsɛnɔ yawɔ. Lo mɛtɛ, hatokoke mbahɛ kânga wonya wa tango ɔtɔi lâdiko wa lushi laso, ɔnkɔnɛ dako diaki Paulo nembetshiyaka dikambo dimɔtshi diotshikitanyi. Lo ɔtɛkɛta wa Grɛkɛ, etelo k’ɔnɛ “[ndjâtshungwɛ etena k’ɔlɔlɔ]” nembetshiyaka, somba ɛngɔ kɛmɔtshi k’oshinga wolo koleki ndo akoka wele l’onto. Lo dibuku diande dielɛwɔ Expository Dictionary, W. E. Vine mbishaka etelo ka ndjatshungwɛ etena elembetshiyelo kɛnɛ: “kamba la diaaso tshɛ lo yoho yoleki dimɛna, nɛ dia diaaso naka diamboshishɔ kete ekɔ wolo dikondja nto mbala ka hende.” Ko oma l’ɛngɔ kakɔna kana oma lende akokaso ndjâtshungwɛ etena k’ɔlɔlɔ ka salaka wadielo ndo wekelo wa Bible na?
Sho pombaka mbetsha akambo woleki ohomba la ntondo
5. Lande na, ndo ngande wahombaso ‘sɛdingola akambo woleki ohomba’?
5 Lâdiko w’ɛkɛndɛ aso wa l’emunyi, tekɔ nto l’ɛkɛndɛ efula wa lo nyuma wahombaso kotsha. Oko weso ekambi waki Jehowa wamboyakimɔka lende, sho mɛtɛ tekɔ ‘l’akambo efula wa sala l’olimu wa Nkumadiɔndjɔ.’ (1 Koreto 15:58) L’ɔkɔkɔ ɔsɔ mbakalake Paulo Akristo wa la Filipi dia ‘sɛdingola akambo woleki ohomba.’ (Filipi 1:10) Dui sɔ nembetshiyaka dia pombaka mbetshaka akambo woleki ohomba la ntondo. Akambo wa lo nyuma mbahombaso mbetsha la ntondo k’akambo wa l’emunyi. (Mateu 6:31-33) Koko, sho la dia monga la wɛdimo lam’akotshaso ɛkɛndɛ aso wa lo nyuma. Ko yoho yakɔna yakahanyaso wenya aso dia mbaɔtɔnganyiya l’akambo wotshikitanyi wa lo lɔsɛnɔ laso l’Okristo na? Emendji weteta mbutaka dia l’atei ‘w’akambo woleki ohomba’ wahomba Okristo mbidja lomba, mbele ndo wekelo w’onto ndamɛ la wadielo wa Bible, koko akambo asɔ wambotatɛ minyama yimba.
6. Ndjâtshungwɛ etena k’ɔlɔlɔ alembetshiyande lo kɛnɛ kendana l’olimu wa l’emunyi kana wa la ngelo?
6 Oko wambotodiɛna, ndjâtshungwɛ etena k’ɔlɔlɔ nembetshiyaka “ndjatshungwɛka oseka diaaso tshɛ” ndo “kamba ladiɔ lo yoho yoleki tshɛ dimɛna.” Ɔnkɔnɛ, naka sho bu la mbekelo y’ɔlɔlɔ yendana la wadielo ndo la wekelo wa Bible, kete sho pombaka ndjasɛdingola dia menda nganɛ wakambaso la wenya aso. Naka olimu aso wa l’emunyi tɔlɔmbaka akambo efula, kana tɔsɛka wenya efula ndo wolo aso, kete sho pombaka nɔmba Jehowa dia tokimanyiya lo dikambo sɔ. (Osambu 55:22) Ngasɔ mbayotokoka sala etshikitanu wayotosha wenya efula wa ndjasha l’akambo w’ohomba wendana l’ɔtɛmwɛlɔ wa Jehowa, mbidja ndo wekelo la wadielo wa Bible. Anto mbutaka dia ntumu ya womoto hayoshilaka. Diɔ diakɔ diele ndo akadiyɛso w’Akristo pombaka mbetshaka akambo woleki ohomba lo dihole dia ntondo ndo mombaka tena dimɔtshi dia shikaa dikambo dia wadielo ndo dia wekelo wa Bible wa l’otema ɔtɔi.
7, 8. (a) Oma l’elimu akɔna wakokaso ndjâtshungwɛ etena dikambo dia wadielo ndo wekelo? (b) Tɔkɛnyɔ tekɔ l’oyango akɔna, ndo ngande wayotetsha akambo woleki ohomba la ntondo naka sho mbeya dikambo sɔ?
7 Lo tshɛ, efula ka l’atei aso kokaka ndjâtshungwɛ etena oma l’elimu wele bu ohomba dikambo dia salaka wekelo. Sho kokaka ndjambola ɔnɛ: ‘Wenya engana wetshami lo mbadiaka tojurunalɛ t’ase andja ɔnɛ, lo mendaka televiziɔ, kana video, lo mpokamɛka mishiki, kana lo kɛnyaka dikembe, ngidalɛ, longanda, kana damɛ na? Onde dimi mbetshaka wenya efula la ntondo k’ɔrdinatɛrɛ oleki wenya wetshami lo wadielo wa Bible? Paulo ate: “Tanyuyalaki uku dinginya, keli nyushihudia lulangu la Khumadiondjo.” (Efeso 5:17) Mɛnamaka dia wendelo w’etete wa televiziɔ mbele ɔkɔkɔ woleki shimba Ɛmɛnyi wa Jehowa efula dia kondja wenya wa sala wekelo w’onto ndamɛ la wadielo wa Bible.—Osambu 101:3; 119:37, 47, 48.
8 Anto amɔtshi mbeyaka mbuta ɔnɛ aha wonya tshɛ mbahombaso mbekaka ndo sho pombaka ndjâkimɔka yema lo tɔkɛnyɔ tɔmɔtshi. Kânga mbele dikambo sɔ kema kɔlɔ, ekɔ ɔlɔlɔ sho mbɛdika lofulo la wenya wetshaso lo tɔkɛnyɔ takɔ la lɔnɛ letshaso lo wekelo la wadielo wa Bible. Hemba sala wɛdikelo ɔsɔ naka wɛ hahe ndo anya l’ɔtɛ. Kânga mbele tɔkɛnyɔ l’ɔsɛnyɛlɔ wa washo ekɔ ohomba, tɔ pombaka kitshama l’ahole awɔ. Oyango awɔ ele wa mbututadia demba woho wa sho kondja wolo wa tetemala l’elimu wa lo nyuma. Emisiɔ efula wa lo televiziɔ kana wa filmɛ nɛndjaka onto, kele wadielo la wekelo w’Ɔtɛkɛta wa Nzambi, tokeketshaka ndo toshaka wolo.—Osambu 19:7, 8.
Woho watana anto amɔtshi waaso wa mbeka
9. Naa ɛlɔlɔ ɛmɔtshi wakondjaso lo ndjela dako diatoshawɔ lo biukubuku Tɔsɛdingolake Afundelo Lushi la Lushi 1999?
9 Ɛtɛkɛta wa mbɔtwɛlɔ wa lo biukubuku Tɔsɛdingolake Afundelo Lushi la Lushi ya l’ɔnɔnyi wa 1999 mbutaka ɔnɛ: “Ayoleka ɔlɔlɔ sɛdingola divɛsa dia lushi la lushi di’oma lo biukubuku nyɛ la kɔmatɛrɛ yadiɔ la pindju. Wɛ ayoka di’oko Jehowa, Ombetsha a Woke ambokemula la wetshelo ande. Amvutshi wakatatshi dia Yeso Kristo ɔnɛ nde kondjaka wahɔ oma lo wetshelo waki Jehowa pindju tshɛ: “[Jehowa] atumbetulaka pindju tshe, atudihulaka atui ami dia vo mbuka ololo.” Wetshelo wa ngasɔ wakasha Yeso ‘lolemi l’onto lambetshama’ woho wa nde ‘mbeya ndakanya ɔnɛ lambɔkɔmɔ.’ (Isaya 30:20; 50:4; Mateu 11:28-30) Naka wɛ ayohokɛka lotui mbala la mbala dia mpokamɛ alako w’oma l’Ɔtɛkɛta wa Nzambi pindju tshɛ, kete wɛ ayeya woho wa ndɔshana l’ekakatanu ayɛ ndo ayongaka la ‘lolemi l’onto lambetshama’ dia wɛ mbeya kimanyiya anto akina.”a
10. Ngande watana anto amɔtshi etena ka sala wadielo ndo wekelo wa Bible, ndo wahɔ akɔna wakondjawɔ?
10 Akristo efula ndjelaka dako sɔ lo mbadiaka divɛsa dia lushi la lushi la kɔmatɛrɛ yadiɔ ndo lo mbadiaka Bible kana mbekaka kɔlɔ̂mɔ la pindju. Lo wodja wa France, ombatshi mboka ɔmɔtshi wa kɔlamelo memɔka pindju tshɛ kɔlɔ̂mɔ ndo mbɔsaka minitɛ 30 dia mbadia Bible. Kakɔna kambokimanyiya dia salaka dui sɔ l’edja k’ɛnɔnyi efula na? Nde ate: “Dimi ndjâketembolaka ndo dimi nɛnyaka ekongelo kami ka wadielo oyadi kânga woho wa dikambo tshɛ diakoka tomba!” Oyadi etena kakɔna tshɛ ka lo lushi kokokiso sɔna dia mbadiaka kana mbekaka Bible, kɛnɛ kele ohomba ele nɛnya ekongelo kaso. René Mica, ɔnɛ lakakambe olimu w’ombatshi mboka ndekana ɛnɔnyi 40 l’Erɔpɛ ndo l’Afrikɛ wa lo nɔrdɛ, mbutaka ate: “Tatɛ oma l’ɔnɔnyi wa 1950 dimi lakayadjɛ oyango wa mbadiaka Bible k’otondo ɔnɔnyi tshɛ, ndo lambosala dikambo sɔ mbala 49, mbut’ate, polo ndo kakiye, lamboshidiya la mbadia Bible k’otondo mbala 49. Dimi fɔnyaka nte dikambo sɔ diekɔ ohomba di’aha dimi shisha diɔtɔnganelo di’ɔlɔlɔ diele lam’asami l’Otungi ami. Lo kanaka yimba l’Ɔtɛkɛta waki Nzambi dimi shihodiaka nganɛ wele losembwe laki Jehowa kâmɛ ndo waonga ande akina w’amɛna efula ndo dikambo sɔ keketshakami.”b
‘Mbo ya ndɛ yaya l’etena kakoka’
11, 12. (a) Naa ‘mbo ya ndɛ’ ya lo nyuma yatosha ‘ɔhɔmbɔ wa kɔlamelo ndo wa kɛsɔ’? (b) Ngande walongolaso ‘mbo ya ndɛ’ l’etena kakoka?
11 Oko wele mbekelo ka ndɛka mbala la mbala mbishaka onto demba dia l’emunyi dia wolo, mbele ndo ekongelo ka wekelo ndo wadielo wa Bible wa mbala la mbala mbishaka onto demba dia lo nyuma dia wolo. Lo Evanjiliɔ waki Luka, sho mbadiaka ɛtɛkɛta ɛnɛ waki Yeso: “Ulami akona weli la kolamelo la yimba, wayukitsha uwandji andi ladiku dia wa lu luudu landi, dia mbakahelaka mbu ya nde lu tena diayo?” (Luka 12:42) Aya ndekana ɛnɔnyi 120 weso lo nongola ‘mbo ya ndɛ’ ya lo nyuma ‘l’etena kakoka’ oma l’ekimanyielo ka Tshoto y’Etangelo, ndo k’abuku l’ekanda ekina walembetshiya awui wa lo Bible.
12 Tokime etelo k’ɔnɛ l’‘etena kakoka.’ L’etena kahombama, Jehowa, ‘Ombetsha aso wa Woke’ nɔmbɔlaka ekambi ande l’akambo wendana l’atshina wa wetshelo wa lo Bible ndo la lɔkɛwɔ oma lo tshimbo y’Ɔnande ndo y’olui w’ɔhɔmbɔ ande. Ekɔ oko sho tshɛ tekɔ lo mboka dui diatotɛ ɔnɛ: “Lam’ayunyuyanga mbetola lu lunya la pami kana la lomoso, atui anyu wayuka diui uma l’okongo ati: Mbuka keku, nyokendekende loko! Nyokendekende loko!” (Isaya 30:20, 21) Ndo nto, lam’adia anto Bible ndo ekanda ekina tshɛ walembetshiya awui wa lo Bible la yambalo tshɛ, vɔ mbokaka mbala efula dia vɔ mbatɛwɔ ɛtɛkɛta wa lo divɛsa sɔ. Eelo, alako ndo ɛlɔmbwɛlɔ k’oma le Nzambi ayotokomɛka l’etena kakoka dia tokimanyiya woho wa sho shika ekolo la ntondo k’ehemba kana tokimanyiya dia mbɔsa tɛdikɔ t’ɔlɔlɔ.
Tonge la mbekelo y’ɔlɔlɔ y’olelo
13. Naa mbekelo mɔtshi ya kɔlɔ yendana l’olelo wa lo nyuma?
13 Dia sho kondja wahɔ efula oma lo ‘mbo ya ndɛ yalongolaso’ l’etena kakoka shɔ, sho pombaka monga la mbekelo y’ɔlɔlɔ y’olelo. Ekɔ ohomba monga la ekongelo ka mbala la mbala ka wadielo ndo wekelo wa Bible w’onto ndamɛ ndo nɛnya ekongelo kakɔ. Onde wɛ ekɔ la mbekelo y’ɔlɔlɔ y’olelo wa lo nyuma ndo la tena diasalayɛ wekelo w’onto ndamɛ? Onde wɛ salaka paka wadielo wa l’ahahɛ w’awui anɛ wakawatɔlɔngɔsɔlɛ dimɛna dimɛna, lo mbadiaka esadi esadi oko onto latawatshanya kana lo tshika mbo mɔtshi aha la ndjilɛ? Mbekelo ya kɔlɔ y’olelo wa lo nyuma yakɔdja mbetawɔ k’anto amɔtshi, polo ndo lo vɔ ndjotakɔ mboka.—1 Timote 1:19; 4:15, 16.
14. Lande na ekɔ ohomba efula tɔtɔmiya akambo dimɛna dimɛna l’ɔtɛ wa sala wekelo wa lowango lowango l’akambo wɛnaso oko sho mbaeyaka?
14 Amɔtshi mbeyaka fɔnya di’ɔnɛ vɔ wamboshilaka la mbeya atshina wa wetshelo, lâsɔ aha oseka sawo tshɛ diatomba mbele la dui dimɔtshi diele tshɛ oyoyo. Ɔnkɔnɛ, vɔ ndjokomaka ndo lo mbuta ɔnɛ wekelo ndo wɔtwɛlɔ wa nsanganya wa mbala la mbala kema ohomba. Koko, Bible mbutaka dia ekɔ ohomba vɔ toholaka akambo wambotoshilaka la mbeka. (Osambu 119:95, 99; 2 Petero 3:1; Juda 5) Oko wele onkatshi w’oshika mbahɛka diangɔ dia woho ɔtɔi lo toho efula totshikitanyi, mbele ndo olui w’ɔhɔmbɔ toshaka mbo ya ndɛ ya lo nyuma lo toho efula totshikitanyi. Diakɔ mbele, kânga l’asawo wambekama mbala la mbala, ekɔ towuiwui tɔmɔtshi tamɛna efula tahatahombe pandja. Dikambo diele lanɛ ele kɛnɛ kakondjaso oma lo wadielo aso nemanɛka efula la yɛdikɔ ya wenya yayotetsha ndo welo wayotodja dia mbeka akambo akɔ.
Ɛlɔlɔ wa lo nyuma wakondjaso oma lo wadielo la wekelo
15. Ngande watokimanyiya wadielo ndo wekelo wa Bible dia monga ekambi w’eshika w’Ɔtɛkɛta waki Nzambi?
15 Sho kondjaka ɛlɔlɔ efula oma lo wadielo ndo wekelo wa Bible. Vɔ tokimanyiyaka dia sho monga l’akoka wa mɛmba ɔkɛndɛ aso w’Akristo, mbut’ate, koma ‘ekambi wahoke dui sɔnyi, walembetshiya akambo wa mɛtɛ lo yoho y’ɔlɔlɔ.’ (2 Timote 2:15) Naka tayadiaka ndo tayekaka Bible efula, kete timba taso tayololaka la tokanyi taki Nzambi. Ɔnkɔnɛ, l’ɛnyɛlɔ ka Paulo, tayonga l’akoka wa ‘kana l’anto yimba oma l’Afundelo, lo mbalembetshiya ndo lo mbaɛnya l’atei w’Afundelo,’ akambo wa mɛtɛ wa diambo wendana l’asangwelo waki Jehowa. (Etsha 17:2, 3) Diewo diaso dia ndakanya diayohama, ndo asawo l’alako aso wayokeketsha anto efula lo nyuma.—Tukedi 1:5.
16. Naa toho takoka onto ndamɛ ndjakondjiyɛ wahɔ oma lo wadielo ndo wekelo w’Ɔtɛkɛta wa Nzambi?
16 Lâdiko wa lâsɔ, lam’asɛdingolaso Ɔtɛkɛta wa Nzambi sho kondjaka ekimanyelo woho wa ndeka mbɔtɔnganyiya lɔsɛnɔ laso la mboka yaki Jehowa. (Osambu 25:4; 119:9, 10; Tukedi 6:20-23) Dikambo sɔ diayokeketsha waonga aso wa lo nyuma, oko okitshakitsha, kɔlamelo, ndo tofudjɛ ɔngɛnɔngɛnɔ aso. (Euhwelu k’Elembe 17:19, 20; Enyelo 1:3) Lam’akambaso l’ewo kakondjaso oma lo wadielo ndo wekelo wa Bible, sho ndodjamaka efula la nyuma kaki Nzambi lo lɔsɛnɔ laso, ndo dikambo sɔ toshaka akoka wa kɛnɛmɔla elowa wa nyuma l’akambo tshɛ wasalaso.—Ngalatiya 5:22, 23.
17. Ngande wakoka wekelo ndo wadielo w’ɔlɔlɔ ndo wa mbala la mbala wa Bible monga la shɛngiya lo diɔtɔnganelo diasaso la Jehowa?
17 Kɛnɛ koleki tshɛ ohomba ele, naka sho tshungola etena oma l’elimu wakiso ekina dia mbadia ndo mbeka Ɔtɛkɛta waki Nzambi, kete tayokondja ɛtshɔkɔ efula lo kɛnɛ kendana la diɔtɔnganelo diasaso la Nzambi. Paulo akalɔmbɛ dia anyande Akristo pombaka “ndudiama lu nimbitela lulangu [laki Nzambi], dia [vɔ] ndjala la yimba ya shihudia akambu tshe wa lu nyuma, dia [vɔ] kendakenda ololo uku alanga [Jehowa].” (Kolosai 1:9, 10) Popo ndo le so, dia sho “kendakenda ololo uku alanga [Jehowa],” sho pombaka “ndudiama lu nimbitela lulangu [laki Nzambi], dia . . . ndjala la yimba ya shihudia akambu tshe wa lu nyuma.” Mbokɛmaka hwe dia, naka sho nangaka kondja ɛtshɔkɔ oma le Jehowa ndo mbetawɔma le nde, kete dui sɔ nemanɛka la efula k’akambo kadiaso ndo kekaso oma lo wadielo ndo wekelo w’onto ndamɛ wa Bible ndo la yoho yasalaso wadielo la wekelo akɔ.
18. Ɛlɔlɔ akɔna wakokaso kondja naka sho ndjela ɛtɛkɛta waki Yeso wa lo Joani 17:3?
18 “Lɔsɛnɔ la pondjo lɔnɛ, wêke dia keya wɛmɛ Nzambi ɔtɔi ka mɛtɛ la Yeso Kristo lakayatome.” (Joani 17:3, NW) Ɔnɛ ekɔ ɔtɔi ɔmɔtshi wa divɛsa waleka kamba l’Ɛmɛnyi wa Jehowa dia kimanyiya anto akina woho wa vɔ mɛna ohomba wa mbeka Ɔtɛkɛta waki Nzambi. Lâsɔ hatokoke mbuta dia kema ohomba efula dia ɔm’ɔmɔ a l’atei aso kamba la kɛnɛ kata divɛsa sɔ. Elongamelo kaso ka ndjɔsɛna pondjo pondjo nemanɛka la woho wayotohama l’ewo ka Jehowa ndo k’Ɔnande, Yeso Kristo. Ohonyokanyiya kɛnɛ kalembetshiya dikambo sɔ. Dikambo sɔ nembetshiyaka ɔnɛ wekelo w’akambo wendana la Jehowa hawokomɛki pondjo, ndo akambo wa mbeka wendana la nde hawoshilaki pondjo!—Undaki 3:11; Romo 11:33.
[Nɔtɛ ya l’ɛse ka dikatshi]
a Akatondjama oma le Ɛmɛnyi wa Jehowa
b Enda lo Tshoto y’Etangelo ya Ngɔndɔ ka Tanu 1, 1995 lo sawo diele l’ɔtɛ a dui ɔnɛ: “Wonya Akɔna Wadiawɔ Bible? Ndo Wahɔ Akɔna Wakondjawɔ oma Lɔkɔ?” lɛkɛ 20 polo 21 (lo Falase).
Wembola w’ovuswelo
• Yoho yakambaso la wenya aso ɛnyande?
• Oma l’elimu akɔna wakokaso ndjâtshungwɛ etena dikambo dia wadielo ndo dia wekelo wa Bible?
• Bonde kahombaso sɛdingola dimɛna mbekelo yaso yendana l’olelo wa lo nyuma?
• Naa ɛlɔlɔ wakondjaso oma lo wadielo ndo wekelo w’Afundelo?
[Esato wa lo lɛkɛ 31]
Wadielo ndo wekelo wa Bible wa mbala la mbala ayotokimanyiya dia sho ‘manyamanya ɔtɛkɛta w’akambo wa mɛtɛ dimɛna’
[Esato wa lo lɛkɛ 32]
Naka sho monga la wɛdimo lasa elimu wakiso wa lo lɔsɛnɔ l’eyango wakiso wa lo nyuma, kete tayokondja ɛlɔlɔ efula