Tɔkɛndakɛndake L’ɔlɔngɔswamelo waki Jehowa
“[Nzambi k]a ki, . . . anyuluwanya lu elimu w’ololo tshe dia nyu ntsha lulangu landi.”—HEBERU 13:20, 21.
1. Andja w’otondo waya la lofulo l’anto angana, ndo anto angana wele l’ɛtɛmwɛlɔ ɛmɔtshi?
LO ƆNƆNYI wa 1999, lofulo l’anto la l’andja w’otondo lakakome miliyara shamalo! Jurunalɛ mɔtshi yelɛwɔ (The World Almanac) mɛnyaka dia lo lofulo lɔsɔ tekɔ la waa Mizilima 1 165 000 000; aseka Mupɛ 1 030 000 000; waa Hindu 762 000 000; ase Buda 354 000 000; ase Asɔnyi 316 000 000; ndo ase Ɔrtɔdɔksɛ 214 000 000.
2. Akokaso mbuta lo kɛnɛ kendana l’akambo weta l’atei w’ɛtɛmwɛlɔ ɛlɔ kɛnɛ na?
2 Lo menda diatɔnelo ndo ofukutanu wele l’atei w’ɛtɛmwɛlɔ ɛlɔ kɛnɛ, onde miliyɔ y’anto shɔ tshɛ wekɔ lo kɛndakɛnda lo ndjela lolango laki Nzambi? Kema, ‘nɛ dia Nzambi ekɔ Nzambi, aha k’ofukutanu, koko ka wɔladi.’ (1 Koreto 14:33) Lo wedi okina, kayotota lo dikambo dia nkumbo k’anto l’ɔnango k’Ɛmɛnyi wa Jehowa ka l’andja w’otondo na? (1 Petero 2:17) Ɔsɛdingwelo wa dimɛna dimɛna w’akambo mɛnyaka dia ‘Nzambi ka wɔladi ambowasha kɛnɛ tshɛ kele ɔlɔlɔ dia vɔ sala lolango lande.’—Heberu 13:20 21.
3. Kakɔna kakatombe la Jerusalɛma lo Pɛntɛkɔsta ka l’ɔnɔnyi wa 33 T.D., ndo lande na?
3 Lo mɛtɛ, aha lofulo l’anto wasangana kâmɛ l’Ɛmɛnyi wa Jehowa mbashikikɛ dia kana vɔ mbetawɔmaka le Nzambi; ndo lofulo l’anto halambiya Jehowa kânga yema. Nde kɔsɔna wodja w’Isariyɛlɛ dikambo dia vɔ ‘mbakaleke anto efula’ l’atei wa wedja ekina. Lo mbuta mɛtɛ, vɔ ‘mbakaleke tshitshɛ’ l’atei wa wedja tshɛ. (Euhwelu k’Elembe 7:7) Koko, lam’ele Isariyɛlɛ akayoshishaka kɔlamelo yawɔ, Jehowa akayɔkɔsɔla wodja ɔsɔ waɛsɛ wakandawasha ko mbisha etshumanelo k’oyoyo kakakengama lo Pɛntɛkɔsta ka l’ɔnɔnyi 33 T.D. l’ambeki waki Yeso Kristo. Vɔ wakakitama esɔ ka nyuma k’ekila kaki Jehowa ndo wakatatɛ sambisha anto akina akambo wa mɛtɛ wendana la Nzambi ndo la Kristo l’ohetoheto tshɛ.—Etsha 2:41, 42.
Tɔ kekɔ lo tatetemala ntshɔ otsha la ntondo
4. Lande na kakokayɛ mbuta di’etshumanelo k’Akristo ka l’etatelu kakatahamaka otsha la ntondo?
4 Lo ntambe ka ntondo, etshumanelo k’Akristo kakatahamaka ntsho otsha la ntondo; ase etshumanelo kɛsɔ wakasambisha lo bɛtshi dia nkɛtɛ di’eyoyo, waketɛ anto ambeki, ndo wakakondja eokelo k’efula kendana l’asangwelo waki Nzambi. Akristo wa ntondo wakatetemala kɛndakɛnda kâmɛ l’angadimu w’osase wakayatombaka yema yema l’ekanda wakafundama lo wolo wa nyuma ka Nzambi. Woho wakawembɔmaka oma le waa apɔstɔlɔ la anto akina, akâtshutshuya dia vɔ kotsha olimu awɔ. Akambo asɔ kɔndwama dimɛna dimɛna l’Afundelo wa lo Grɛkɛ w’Akristo.—Etsha 10:21, 22; 13:46, 47; 2 Timote 1:13; 4:5; Heberu 6:1-3; 2 Petero 3:17, 18.
5. Bonde katahame ɔlɔngɔswamelo waki Nzambi ɛlɔ kɛnɛ, ndo lande na kahombaso tetemala kɛndakɛnda lawɔ?
5 L’ɛnyɛlɔ k’Akristo wa ntondo, Ɛmɛnyi wa Jehowa wa nshi nyɛ wakamɛ djui ya tshitshɛ ya mamba. (Zekariya 4:8-10) Tatɛ l’ekomelo ka ntambe ka 19, akɛnamaka hwe dia nyuma kaki Nzambi kekɔ lo nɔmbɔla ɔlɔngɔswamelo ande. Lam’ele takayaɛkɛ aha lo wolo waki onto, koko l’ɛlɔmbwɛlɔ ka nyuma k’ekila, sho tekɔ lo tatetemala pama lo kɛnɛ kendana la eokelo kaso k’Afundelo ndo l’osalelo wa lolango laki Nzambi. (Zekariya 4:6) Ɛlɔ kɛnɛ kotɔsɛna lo ‘nshi y’ekomelo,’ mambotoleka mɛna ohomba wa kɛndakɛnda kâmɛ l’ɔlɔngɔswamelo waki Jehowa watahame yema yema. (2 Timote 3:1-5) Sala dikambo sɔ tokimanyiyaka dia sho pɛtshahɛtshaka elongamelo kaso ndo dia sho tetemala la sambisha awui wendana la Diolelo diaki Nzambi diamboshikikɛma la ntondo k’ekomelo k’andja ɔnɛ.—Mateu 24:3-14.
6, 7. Naa akambo asato wayotɔsɛdingola watahame ɔlɔngɔswamelo waki Jehowa otsha la ntondo?
6 L’atei aso ekɔ amɔtshi wakamɛ mbɔtɔ l’ɔlɔngɔswamelo waki Jehowa oma l’ɛnɔnyi wa 1920, wa 1930, ndo l’ɛnɔnyi wa 1940. Lo ɛnɔnyi ɛsɔ w’etatelo, akɔna l’atei aso akakoke fɔnya ɔnɛ ɔlɔngɔswamelo wayohama lo yoho ya diambo ndo yatatetemala polo ndo ɛlɔ kɛnɛ na? Ohokanyiya akambo wa diambo wakasalema lo ndjela ɔkɔndɔ wa nshi yaso nyɛ! Lo mɛtɛ, naka sho kana yimba l’akambo wa mamba wasala Jehowa lo tshimbo y’ekambi ande wɔlɔngɔswami, kete tayokondja wahɔ efula lo nyuma.
7 Davidi akâmbe heyama lam’akandasɛdingola elimu wa diambo waki Jehowa. Nde akate ate: “Kuyanga layuhimba mbata, vo weko efula kaheyama mbala.” (Osambu 40:5) Sho lawɔ hatokoke sala dikambo sɔ, mbut’ate hatokoke kɔndɔla akambo efula wa weke ndo wasungana tombɔma wasala Jehowa lo nshi yaso nyɛ. Ɔnkɔnɛ, nyɛsɔ tɔsɛdingole akambo asato wambohama ɔlɔngɔswamelo waki Jehowa lɔkɔ: (1) angadimu w’osase wa lo nyuma walongolaso yema yema, (2) woho wambolowana ndo wambohama olimu aso, ndo (3) etshikitanu waya l’etena kasungana wendana l’okongelo w’akambo.
Tekɔ la lowando lo angadimu w’osase wa lo nyuma walongolaso
8. Lo ndjela Tukedi 4:18, kakɔna kele angadimu w’osase wa lo nyuma akatokimanyiya dia sɛdingola lo kɛnɛ kendana la Diolelo?
8 Tambɛna mɛtɛ k’akambo wele lo Tukedi 4:18, lo kɛnɛ kendana l’angadimu w’osase wa lo nyuma wayatombe yema yema. Divɛsa nɛ mbutaka ɔnɛ: “Mbuka k’untu ololo keli uku usasi w’ehutwelu k[a] unya, watufulanelaka edja ndu w’unya l’atei ote.” Tekɔ mɛtɛ la lowando efula l’angadimu w’osase wa lo nyuma watatalongola yema yema! Lo Losanganya la woke lakasalema la Cedar Point, Ohio (l’États-Unis), l’ɔnɔnyi wa 1919, wakake epole ɔsɛkɛ lo kɛnɛ kendana la Diolelo diaki Nzambi. Jehowa kambaka la Diolelo dia kidia lokombo lande ndo dia mɛnya lotshungɔ lele lande la monga owandji wa l’andja w’otondo. Omalɔkɔ, angadimu w’osase wa lo nyuma wambotokimanyiya dia shihodia ɔnɛ oma lo dibuku di’Etatelu polo lo dibuku di’Enyelo, Bible shikikɛka kɛnɛ kasangoya Jehowa dia kidia lokombo lande oma lo tshimbo ya Diolelo diayɔlɔmbwama oma le Ɔnande. Ɔsɔ mbele etshina k’elongamelo ka woke kele l’anto tshɛ walanga akambo wa losembwe.—Mateu 12:18, 21.
9, 10. L’ɛnɔnyi wa 1920, kakɔna kakeke anangɛsɔ lo kɛnɛ kendana la Diolelo ndo la ɛlɔngɔswamelo ehende walɔshana, ndo ngande wɛnamande dia dikambo sɔ diaki ohomba efula?
9 Lo losanganya lokina la woke lakasalema la Cedar Point l’ɔnɔnyi wa 1922, lo sawo dia lo sɛkɛ, Joseph Rutherford akakeketsha ekambi waki Nzambi ate: “Nyewoya, nyewoya, nyewoya, awui wa Nkumekanga la Diolelo diande.” Lo sawo diakatombe lo Tshoto y’Etangelo ya Ngɔndɔ ka Sato 1, 1925 (lo Angɛlɛ) diaki l’ɔtɛ a dui ɔnɛ: “Wodja Wambotɔ,” wakasha angadimu w’osase wa lo nyuma lo kɛnɛ kendana la prɔfɛsiya yakɛnyaka dia Diolelo diaki Nzambi diakashikikɛma l’ɔnɔnyi wa 1914. L’ɛnɔnyi wa 1920, wakashihodia nto dia ekɔ ɛlɔngɔswamelo ehende wotshikitanyi l’andja ɔnɛ: waki Jehowa la waki Satana. Ta diekɔ lo tatetamala la ndɔshama lam’asa ɛlɔngɔswamelo ehende ɛsɔ, ndo tayonga lo wedi waki wɔnɛ wayodja otshumba naka sho tetemala kɛndakɛnda l’ɔlɔngɔswamelo waki Jehowa.
10 Ngande wakatokimanyiya angadimu asɔ wa lo nyuma na? Lam’ele Diolelo diaki Nzambi la Nkumekanga Yeso Kristo kema wa l’andja ɔnɛ, lâsɔ ndo sho lawɔ hatokoke monga wa l’andja ɔnɛ. Lo tetemala ndjakakitola l’andja ɔnɛ, sho mɛnyaka dia tambeta l’akambo wa mɛtɛ wedi. (Joani 17:16; 18:37) Lam’ɛnaso efula k’ekakatanu wa wolo wambokomɛ andja ɔnɛ wa kɔlɔ, sho mongaka la lowando efula lo woho ɔnɛ weso kema l’atei w’ɔlɔngɔswamelo waki Satana! Ndo tekɔ nto la diɛsɛ dia monga l’ekokelo ka lo nyuma l’atei w’ɔlɔngɔswamelo waki Jehowa!
11. Naa lokombo lotumbi oma l’Afundelo lakɔshi ekambi waki Nzambi l’ɔnɔnyi wa 1931?
11 Lo losanganya la woke lakonge la Columbus, Ohio (l’États-Unis), l’ɔnɔnyi wa 1931, wakasha elembetshiyelo ka dimɛna ka Isaya 43:10-12. Ambeki wa Bible wakalongola lokombo lɔnɛ lâtshikitanya l’anto akina, lokombo lakɔ ko: Ɛmɛnyi wa Jehowa. Tekɔ mɛtɛ la diɛsɛ dia woke dia mbeyanya lokombo laki Nzambi le anto akina dia vɔ mbeya litɛndɛlɛ woho wa vɔ ndjoshimbamela!—Osambu 83:18; Romo 10:13.
12. Naa angadimu w’osase wa lo nyuma wakashama lo kɛnɛ kendana la lemba la woke l’ɔnɔnyi wa 1935?
12 La ntondo k’ɛnɔnyi wa 1930, ekambi waki Nzambi efula waki la yema y’okandokando lo kɛnɛ kendana l’elongamelo kawɔ ka lɔsɛnɔ la lo nshi yayaye. Amɔtshi wakalongamɛka tɔsɛna l’olongo koko, l’etena kakɔ kâmɛ vɔ wakakotwamaka la wetshelo w’oma lo Bible wendana la paradiso ka la nkɛtɛ. Ɔnkɔnɛ, l’ɔnɔnyi wa 1935, lo losanganya la woke lakasalema la Washington, anto waki l’ɔngɛnɔngɛnɔ w’efula dia mbeya ɔnɛ lemba la woke, kana olui wa woke w’anto, watɛkɛtawɔ l’Enyelo tshapita 7 ekɔ olui w’anto wele l’elongamelo ka sɛna lanɛ la nkɛtɛ. Oma k’etena kɛsɔ, otshumanyelo wa lemba la woke l’anto wakatahamaka esadi esadi. Kema sho ngɛnangɛnaka woho ɔnɛ wele ‘lemba la woke’ aya bu nto dikambo di’ehekesa le so? Woho wɛnaso lemba la woke l’anto l’oma lo wedja tshɛ, waoho tshɛ, ndo ɛtɛkɛta tshɛ watshumana tokeketshaka dia kamba la wolo etena katatakɛndakɛnda kâmɛ l’ɔlɔngɔswamelo waki Jehowa.
13. Naa dikambo dia woke diakawake epole ɔsɛkɛ lo losanganya la woke lakasalema la Saint Louis l’ɔnɔnyi wa 1941?
13 Dikambo di’ohomba diahomba anto tshɛ ndjakiyanya diakatɛkɛtama lo losanganya la woke lakasalema la Saint Louis, lo wodja wa Missouri (l’États-Unis) l’ɔnɔnyi wa 1941. Dikambo diakɔ ko: ɛlɔmbwɛlɔ, kana lowandji la l’andja w’otondo. Ɔsɔ ekɔ dikambo diayanga la kandɔma kema edja nto, lo lushi la woke ndo la wɔma lamboleka sukana! Dikambo dikina diɔtɔnganɛ la dia ntondo, diakatɛkɛtama nto l’ɔnɔnyi wa 1941 diakendanaka la kɔlamelo yaso, yele diɛsɛ oma lɔkɔ, sho mɛnyaka nganɛ wambotɛkama lowandji laki Nzambi.
14. Lo losanganya la woke la wedja efula lakasalema l’ɔnɔnyi wa 1950, kakɔna kakateke lo kɛnɛ kendana l’ewandji watɛkɛtawɔ l’Isaya 32:1, 2?
14 Lo losanganya la woke la wedja efula lakasalema l’osomba wa New York, l’ɔnɔnyi wa 1950, wakalembetshiya hwe waa na wele ewandji watɛkɛtawɔ l’Isaya 32:1, 2. Ɔsɔ aki etena ka wangasanu efula lam’akatɛkɛta Ɔnangɛso Frederick Franz lo dikambo sɔ ndo lam’akandalembetshiya ɔnɛ wanɛ wayonga ewandji lo nkɛtɛ k’oyoyo wekɔ l’atei aso. Lo losanganya lɔsɔ la woke ndo lo nkina yakayelana lalɔ, angadimu efula w’osase wa lo nyuma wakatombe. (Osambu 97:11) Tekɔ l’ɔngɛnɔngɛnɔ efula nɛ dia mboka kaso ‘kekɔ oko osase watatetemala ngamɔ’!
Tekɔ lo tatetemala ntshɔ otsha la ntondo l’olimu aso
15, 16. (a) Ngande wakatahame l’olimu wakiso l’ɛnɔnyi wa 1920 la wa 1930? (b) Naa ekanda wakatshutshuya dja l’olimu w’Akristo l’ɛnɔnyi akumi wêke kambeta ɛnɛ?
15 Yoho ya hende yambotshɔ ɔlɔngɔswamelo waki Jehowa otsha la ntondo mendanaka l’olimu wakiso wa woke wa: sambisha Diolelo ndo wa mbetɛ anto ambeki. (Mateu 28:19, 20; Mako 13:10) Dia kamba olimu ɔsɔ, ɔlɔngɔswamelo tɛnyaka ohomba wa sho pamia olimu wakiso. L’ɔnɔnyi wa 1922, Akristo tshɛ wakakeketshama dia ndjâkimɔ l’olimu w’esambishelo. Onto tshɛ aki l’ɔkɛndɛ wa ngamula osase wakinde ndo wa tatɛ sambisha akambo wa mɛtɛ. (Mateu 5:14-16) L’ɔnɔnyi wa 1927, yɛdikɔ yakɔsama dia mbetɛ Lushi la Lomingu, lushi la tombaka l’olimu w’esambishelo. Tatɛ oma lo Ngɔndɔ ka Hende 1940, anto wakayomɛka mɛna Ɛmɛnyi wa Jehowa lo toshinga lo waa kartie yandawɔ okanda watakahɛ anto Tshoto y’Etangelo la Consolation (jurunalɛ yelɛso nshi nyɛ, Réveillez-vous !).
16 L’ɔnɔnyi wa 1937, wakatondja biukubuku yaki l’ɔtɛ a dui ɔnɛ: Étude modèle (lo Angɛlɛ), yɔ yakɛnyaka ohomba wa salaka waendelo w’eyoyo l’oyango wa mbetsha anto akina akambo wa mɛtɛ wa lo Bible. L’ɛnɔnyi wakayele, wakaleke mbika epole ɔsɛkɛ l’olimu wa nɔmbɔla wekelo wa Bible. Anto wakakeketshama dia ndjakimɔ lo yoho shɔ y’olimu lam’akatombe dibuku diele l’ɔtɛ a dui ɔnɛ: “ Que Dieu soit reconnu pour vrai ! “ l’ɔnɔnyi wa 1946 ndo dibuku La vérité qui conduit à la vie éternelle l’ɔnɔnyi wa 1968. Nshi nyɛ, tekɔ lo kamba la dibuku Ewo Katɔla Otsha lo Lɔsɛnɔ la Pondjo. Wekelo w’abuku asɔ mpikaka etshina ka dimɛna efula dia mbetɛ anto ambeki.
Tambotshɔ otsha la ntondo lo kɛnɛ kendana l’etshikitanu w’okongelo w’akambo
17. Lo kitanyiya kɛnɛ kofundami lo Isaya 60:17, ngande wambohama ɔlɔngɔswamelo waki Jehowa otsha la ntondo?
17 Dikambo dia sato diele ɔlɔngɔswamelo waki Jehowa wambotshɔ otsha la ntondo mendanaka l’etshikitanu wasalema lo kɛnɛ kendana la woho wa kongɛ akambo. Lo ndjela Isaya 60:17, Jehowa akalake ate: “Dimi layukela paunyi lu dihuli di’ohotela, fesa lu dihuli dia luwulu, ohotela lu dihuli di’utamba, ndu luwulu lo dihuli di’ave. Dimi layete elombodi aye ki, la ambuledi aye antu w’ololo.” Lo ndjela prɔfɛsiya kɛnɛ, tɛdikɔ takɔsama di’olimu w’esambishelo ka Diolelo nɔmbɔma dimɛna ndo di’ɛkɔkɔ namema lo yoho yoleki dimɛna.
18, 19. Naa angadimu wendana l’okongelo w’akambo wambotomba l’edja k’ɛnɔnyi wambeta?
18 Ɔnkɔnɛ, l’ɔnɔnyi wa 1919, Société akasɔnɛ ɔnɔmbɔdi w’olimu l’etshumanelo tshɛ, ndo nde mbakakongɛka olimu w’esambishelo. Yɛdikɔ shɔ yakatɔlɛ olimu w’esambishelo otsha la ntondo. L’ɔnɔnyi wa 1932 dikumanyi la ekambi w’olimu wa l’etshumanelo kɔsɔnamaka nto oma lo vɔtɛ, lâsɔ wakakomiya weho w’akambo wele oko wanɛ wayela demɔkrasi. Dikambo dikina dia woke diakayosalema l’ɔnɔnyi wa 1938 ele ekambi tshɛ wa l’etshumanelo wakamɛ sɔnama lo ndjela dimɛna dimɛna ɛlɔngɔswɛlɔ wa teokrasi wakashikikɛma l’etshumanelo k’Akristo ka ntondo. (Etsha 14:23; 1 Timote 4:14) L’ɔnɔnyi wa 1972, emendji la ekambi w’olimu wakasɔnamaka dia kamba, oko wakakambaka weho w’anto asɔ l’atei w’Akristo wa ntondo. Lo dihole dia monga paka omendji ɔtɔi oto l’etshumanelo, Filipi 1:1, ndo avɛsa akina mɛnyaka dia wanɛ wakotsha kɛnɛ kalɔmba Afundelo dia kamba oko emendji wakasɔnamaka dia kenga olui wa dikumanyi.—Etsha 20:28; Efeso 4:11, 12.
19 L’ɔnɔnyi wa 1975 yɛdikɔ mɔtshi yakɔsama dia waa kɔmite y’Olui-Walɔmbɔla w’Ɛmɛnyi wa Jehowa mendaka ɛkɛndɛkɛndɛlɔ k’elimu wa l’ɔlɔngɔswamelo waki Jehowa l’andja w’otondo. Lâdiko dia lâsɔ, Kɔmite ya Filialɛ yakasɔnama dia nɔmbɔlaka olimu w’Akristo lo wedja wotshikitanyi. Oma k’etena kɛsɔ, wakayange dia nɛndjalɛndja elimu wasalema lo mbalasa ka woke kalɔmbɔla olimu wa l’andja w’otondo ndo nɛndjalɛndja elimu wa lo waa filialɛ yaki Société, woho wa vɔ mbeyaka ‘sɛdingolaka akambo woleki ohomba.’ (Filipi 1:9, 10) Emendji walama ɛkɔkɔ wa Kristo wekɔ l’ɔkɛndɛ wa: mbisha ɛnyɛlɔ l’olimu w’esambishelo, mbetsha etshumanelo dimɛna ndo nama ɛkɔkɔ waki Nzambi lo yoho y’ɔlɔlɔ.—1 Timote 4:16; Heberu 13:7, 17; 1 Petero 5:2, 3.
Lowandji laki Yeso
20. Dia sho tetemala kɛndakɛnda l’ɔlɔngɔswamelo waki Jehowa, kakɔna kahombaso mbeya lo kɛnɛ kendana la dihole diele la Yeso?
20 Dia tetemala kɛndakɛnda kâmɛ l’ɔlɔngɔswamelo waki Jehowa watahame otsha la ntondo, sho pombaka mbetawɔ ɔkɛndɛ wakalongola Yeso oma le Nzambi wa nde monga ‘owandji w’etshumanelo.’ (Efeso 5:22, 23) Divɛsa di’Isaya 55:4, kotolaka nto yambalo yaso, diɔ totɛka ɔnɛ: “Enda, [dimi Jehowa] lakûkitsha omenyi le wedja, Umbuledi la olombodi le antu.” Yeso mbeyaka mɛtɛ woho wa nɔmbɔla. Nde mbeyaka nto ɛkɔkɔ ande ndo mbeyaka etsha awɔ. Ɔnkɔnɛ, lam’akandasɛdingola tshumanelo esambele dia l’Asie Mineure, mbala tshanu y’etondo, nde akate ate: “Dimi mbeyaka etsha aye.” (Enyelo 2:2, 19; 3:1, 8, 15) Yeso nde lawɔ mbeyaka etsha wakiso, l’ɛnyɛlɔ ka Jehowa, She. Ntondo ka nde ndjetsha ambeki ande dɔmbɛlɔ dia Shɛso, Yeso akate ate: “[Nzambi] Shenyu mbeyaka diango diahumbanyu la ntundu nyatôlombe.”—Mateu 6:8-13.
21. Ngande wɛnama lowandji laki Yeso l’etshumanelo k’Akristo?
21 Ngande walɔmbɔla Yeso na? Yoho mɔtshi ele oma lo tshimbo y’emendji w’Akristo, mbut’ate ‘apami wele oko weshasha.’ (Efeso 4:8) Enyelo 1:16 mɛnyaka dia emendji w’akitami w’esɔ wekɔ lo lonya l’omi la Kristo, mbut’ate lo ɛlɔmbwɛlɔ kande. Ɛlɔ kɛnɛ, Yeso mbalɔmbɔla ɔlɔngɔswɛlɔ wendana la dikumanyi oyadi apami asɔ wekɔ l’elongamelo k’otsha l’olongo kana ka sɛna lanɛ la nkɛtɛ. Oko wakadialembetshiyama lo sawo dia mbala ketshi, vɔ sɔnamaka oma le nyuma k’ekila lo ndjela kɛnɛ kalɔmba Afundelo. (1 Timote 3:1-7; Tito 1:5-9) Lo ntambe ka ntondo, djui mɔtshi ya dikumanyi dia la Jerusalɛma mbakakengaka olui-walɔmbɔla wakendaka tshumanelo ndo ɛkɛndɛkɛndɛlɔ k’olimu w’esambishelo ka l’andja w’otondo. Ɛnyɛlɔ k’oma l’Afundelo kɛsɔ mbayelama ɛlɔ kɛnɛ l’ɔlɔngɔswamelo waki Jehowa.
Totetemale kɛndakɛnda lawɔ!
22. Ekimanyielo kakɔna kasha Olui-Walɔmbɔla?
22 Diangɔ kana wahɔ wa Diolelo wa lanɛ la nkɛtɛ wakakimɔma l’anya waki ‘ɔhɔmbɔ wa kɔlamelo ndo wa kɛsɔ,’ ndo Olui-Walɔmbɔla w’Ɛmɛnyi wa Jehowa mbele onyipala w’ɔhɔmbɔ ɔsɔ. (Mateu 24:45-47) Olui-Walɔmbɔla ndjakiyanyaka ntondontondo dia mbisha etshumanelo k’Akristo wetshelo ndo ɛlɔmbwɛlɔ ka lo nyuma. (Etsha 6:1-6) Ɔnkɔnɛ, lam’adiɛnɛ anyaso atɛmɔdi la weho wa mpokoso y’oma lo diangɔ diakatongama, Olui-Walɔmbɔla nɔmbaka tshunda ɔtɔi kana atshunda efula wetawɔma oma le lɛɛta dia vɔ mbakimanyiya ndo dia nɔngɔsɔla kana mbika mvudu yawɔ kâmɛ ndo Mbalasa ya Diolelo yakalana la mpokoso shɔ. Naka Akristo amɔtshi wekɔ lo diɛnɛ l’ekakatanu kana wekɔ lo soyama, tɛdikɔ mbɔsamaka dia mbakeketsha lo nyuma. Ndo ‘lo tena di’esukusuku,’ welo mbidjamaka dia tɔla olimu w’esambishelo otsha la ntondo.—2 Timote 4:1, 2.
23, 24. Oyadi kakɔna tshɛ kakomɛ ekambi wakinde, Jehowa kakɔna kawashande mbala la mbala ndo yɛdikɔ yakɔna yahombaso mbɔsa?
23 Oyadi kakɔna kakoka komɛ ekambi wakinde, Jehowa tetemalaka mbasha mbo ya ndɛ ya lo nyuma ndo ɛlɔmbwɛlɔ kewɔ l’ohomba. Ndo nto, Nzambi mbishaka anangɛso wele l’ɛkɛndɛ shɛnɔdi ndo yimba woho wa vɔ mbeya kamba dia mpamia ndo dia ndowanya ɔlɔngɔswamelo wa teokrasi dimɛna dimɛna. (Euhwelu k’Elembe 34:9; Efeso 1:16, 17) Aha la mpekɔ, Jehowa toshaka kɛnɛ keso l’ohomba dia kotsha ɔkɛndɛ aso wa mbetɛ anto ambeki ndo dia kotsha olimu aso l’andja w’otondo.—2 Timote 4:5.
24 Tekɔ la mbetawɔ tshɛ ɔnɛ Jehowa hakalɛki ekambi wakinde wele la kɔlamelo pondjo; ndo nde ayowatshungola oma lo ‘fɔnu ka woke’ kayaye. (Enyelo 7:9-14; Osambu 94:14; 2 Petero 2:9) Tekɔ l’ɛkɔkɔ w’eshika wa nama mbetawɔ kaki laso oma l’etatelo polo l’ekomelo. (Heberu 3:14) Lâsɔ, nyɛsɔ toyashikikɛ dia tetemala kɛndakɛnda kâmɛ l’ɔlɔngɔswamelo waki Jehowa.
Ngande wayoyokadimola?
• Bonde kakokaso mbuta ɔnɛ ɔlɔngɔswamelo waki Jehowa wekɔ lo tatetemala ntshɔ otsha la ntondo?
• Kakɔna kɛnya di’ekambi waki Nzambi ngɛnangɛnaka angadimu w’osase wa lo nyuma watangamɔ yema yema?
• Ngande wakalowanyema akambo lo kɛnɛ kendana l’olimu w’Akristo?
• Naa etshikitanu wakasalema la wonya wakoka wendana l’ɔlɔngɔswamelo w’akambo wakalongola Ɛmɛnyi wa Jehowa?
[Osato wa lo lɛkɛ 11]
L’ɛnyɛlɔ ka Davidi, hatokoke mbadia etsha tshɛ wa diambo waki Jehowa
[Osato wa lo lɛkɛ 12]
Ɛkɔkɔ waki Nzambi wakakondja wahɔ oma l’etshikitanu wakawalongola l’etena kakoka wendana l’ɔlɔngɔswamelo