BIBLIƆTƐKƐ WA LO ƐTƐRNƐTƐ wa Watchtower
Watchtower
BIBLIƆTƐKƐ WA LO ƐTƐRNƐTƐ
Ɔtɛtɛla
  • BIBLE
  • EKANDA
  • NSANGANYA
  • w02 1/1 lk. 6-12
  • Kɛnɛ kakoka mɛtɛ totshungola oma l’ekiyanu

Ndooko vidɛo yele lo kɛnɛ kɔsɔnyiyɛ.

Otokimwe, munga kakongi etena kakayatelesharjɛki vidɛo.

  • Kɛnɛ kakoka mɛtɛ totshungola oma l’ekiyanu
  • Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2002
  • Ɛtɛ w'awui wahɔnyi
  • Awui wa woho akɔ
  • Onde lɔsɛnɔ layɛ ndola l’ekiyanu?
  • Tokambe la Lɔkɔhɔ
  • Wɛ koka tana mumuya
  • Woho ɔmɔtshi wa tana mumuya
  • ‘Lɔkɔhɔ lami lekɔ tefutefu ndo oshikɔ ami wekɔ osadi’
    Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—1995
  • “Nyoye le mi, . . . ko dimi layonyokeketsha”
    Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa (wekelo)—2019
  • Yeso akashaka anto ekeketshelo
    Lɔsɛnɔ ndo olimu aso w’Okristo—Dikatshi dia losanganya—2018
  • “Nyembe lokoho lami”
    Olimu Aso wa Diolelo—2008
Enda awui akina
Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2002
w02 1/1 lk. 6-12

Kɛnɛ kakoka mɛtɛ totshungola oma l’ekiyanu

“Nyuyi le mi, nyu tshe watukambaka ndu weli la wetshu wa wulu, ku dimi layunyusha mumuya.”​—MATEU 11:28.

1, 2. (a) Kakɔna katanema lo Bible kakoka tokimanyiya lam’eso l’ekiyanu wa tshambandeko? (b) Wetshelo waki Yeso waki la shɛngiya yakɔna?

ONDO wɛ koka mbetawɔ di’ekiyanu wamboleka wekɔ wâle nɛ dia vɔ soyaka onto efula. Bible mɛnyaka di’anto tshɛ wekɔ lo diɛnɛ hakoke la wetsho woho ɔnɛ wele efula wekɔ lo kongɛ l’asolo walomɔlomɔ dia tshungɔ oma lo lɔsɛnɔ la nshi nyɛ loludi l’ekiyanu. (Romo 8:20-22) Koko Afundelo mɛnyaka nto woho wakokaso kondja etshungwelo k’oshika oma l’asui tatɛ oma ko kakianɛ. Otshungwelo ɔsɔ koka monga naka sho ndjela alako ndo ɛnyɛlɔ kaki ɔlɔngɔlɔngɔ ɔmɔtshi wakasɛnɛ ambeta ntambe 20. Nde aki otshudi w’abaya, koko nde akokaka anto ngandji efula oleki nd’olimu ande. Ɛtɛkɛta ande wakanandaka etema w’anto, wakendanaka l’ehomba awɔ, wakakimanyiyaka ase wɔdu ndo wakasambaka wanɛ wambɔkɔmɔ. Kɛnɛ kakaleke ele, nde akakimanyiya anto efula dia kotsha ehomba awɔ wa lo nyuma. Ɔnkɔnɛ, vɔ wakatane otshungwelo oma l’ekiyanu awɔ wa tshambandeko oko wokokiyɛ tana wɛ lawɔ.​—Luka 4:16-21; 19:47, 48; Joani 7:46.

2 Onto ɔsɔ, mbut’ate Yeso y’ose Nazarɛta konyanga ɛlɔmbwɛlɔ oma lo wetshelo wa kawotake wa l’andja ɔnɛ wakayangaka anto amɔtshi la Rɔma, l’Atɛna, kana l’Alexandrie w’edjedja. Koko, wetshelo ande mbeyamaka efula. Vɔ waki l’ɔtɛ a dui w’ata ɔnɛ: diolelo diele, oma lo tshimbo yadiɔ, Nzambi ayɔlɔmbɔla nkɛtɛ lo yoho ya dimɛna. Yeso akalembetshiya nto atɔndɔ w’eshika wendana la lɔkɛwɔ weke l’ohomba efula polo nd’ɛlɔ. Wanɛ weka ndo wakitanyiya kɛnɛ kaketsha Yeso kondjaka wahɔ, ndo tshungɔka oma l’ekiyanu awɔ wa tshambandeko l’etena kakɔ kamɛ. Onde wɛ hatɔngɛnangɛna dikambo sɔ?

3. Leeta lakɔna la mamba lakasha Yeso anto?

3 Ondo wɛ koka ndjambola ɔnɛ: ‘Onde onto ɔmɔtshi lakasɛnɛ ambeta deko aha nɛ koka monga la shɛngiya ya dimɛna lo lɔsɛnɔ lami ɛlɔ kɛnɛ?’ Eelo, ohohokamɛ leeta laki Yeso lɔnɛ: “Nyuyi le mi, nyu tshe watukambaka ndu weli la wetshu wa wulu, ku dimi layunyusha mumuya. Nyembe lokoho lami, nyeki akambu uma le mi. Ne dia dimi la memakana la ndjakitshakitsha l’utema, ku nyu nyayutana mumuya l’etema anyu, ne dia lokoho lami leko ololo, la ushiko ami weko usadi.” (Mateu 11:28-30) Akandalange mbuta na? Nyɛsɔ tɔsɛdingole ɛtɛkɛta ɛsɔ lo kɛnɛ kendana l’awui amɔtshi ndo tende woho wakokawɔ totshungola oma l’ekiyanu w’atɔhɛnyahɛnya.

4. Yeso akatɛkɛta la waa na, ndo lande na kakakoke ampokami ande mɛna wolo dia pokamɛ kɛnɛ kakawalɔmbaka?

4 Yeso akatɛkɛta la ntondo k’efula k’anto wakasalaka la wolo tshɛ dia sala kɛnɛ kaki ɔlɔlɔ koko waki la “wutshu wa wulu” nɛ dia ewandji w’ase Juda wakalodja ɔtɛmwɛlɔ l’akambo wa wetsho efula. (Mateu 23:4) Vɔ wakatondja dɛmbɛlɛmbɛ di’aha pe diakendanaka suke l’akambo tshɛ wa lo lɔsɛnɔ. Kema wɛ otoyakiyanya dia mbokaka wonya tshɛ wakotɛ dia “wɛ pombaka” sala dikambo kapanda kana shisha? Lo yoho yotshikitanyi, anto wakahokamɛ leeta laki Yeso wakalɔmbwama otsha l’akambo wa mɛtɛ, wa losembwe, ndo otsha lo yoho ya lɔsɛnɔ la dimɛna efula. Eelo, woho wakoka anto mbeya Nzambi ka mɛtɛ ele mbidja yimba le Yeso, nɛ dia oma lo tshimbo yande anto wakakoke ndo kokaka mbeya ele Jehowa. Yeso akate ate: “One lakamenyi, akenyi Papa.”​—Joani 14:9.

Onde lɔsɛnɔ layɛ ndola l’ekiyanu?

5, 6. Ayotota naka sho mbɛdika olimu wakakambaka anto lo nshi ya Yeso ndo difuto diakawalongolaka, la olimu ndo la difuto dia nshi yaso nyɛ?

5 Dikambo sɔ mbeyaka kokiyanya nɛ dia ondo kɛnɛ keta l’olimu kana lo nkumbo kayɛ aya wotsho efula le yɛ. Ko kana ɛkɛndɛ ekina wambokɔkɔmɔla demba. Naka ɔsɔku mbediɔ, kete wɛ ekɔ oko anto w’etema ɛlɔlɔ wakahomana la Yeso ndo wakandakimanyiya. Ɛnyɛlɔ, tende dikambo diendana la nyanga woho wa ndjasɛnya. Oko wakidiɔ lo nshi yaki Yeso, ɛlɔ kɛnɛ di’onto ndjasɛnya aya pâ ka mamba.

6 L’etena kɛsɔ, ose olimu akakambaka wenya 12 lo lushi ndo nshi 6 lo lomingu, koko esangɔ efula wakofutaka paka dɛnariyo ɔtɔi lo lushi l’otondo. (Mateu 20:2-10) Ngande ayoyota naka wɛ mbɛdika difuto diayɛ kana di’angɛnyi ayɛ la difuto diakalongolaka anto asɔ na? Mbeyaka monga wolo mbɛdika difuto dia lo nshi ya ntondo la dia nshi nyɛ. Yoho mɔtshi ya mbɛdika ele menda nɛmɔ diele la falanga mbut’ate diangɔ diakoka sombama la yɔ. Nomb’ewo kɛmɔtshi mbutaka dia lo nshi ya Yeso, mapa ɔtɔi wakawasalaka l’akɔhɔ anɛi w’ofushi wa nshima aki l’oshinga wele oko difuto dia wonya ɔtɔi wa ntango w’olimu. Nomb’ewo kekina mbutaka dia dikɔhɔ ɔtɔi dia wanu w’amɛna diaki l’oshinga wa suke la wenya ehende wa ntango w’olimu. Wɛ koka mɛna l’ekimanyielo ka bɛnyɛlɔ sɔ dia anto wa l’etena kɛsɔ wakakambaka la wolo ndo wenya efula lo lushi dia kondja kɛnɛ ka nsɛna. Vɔ waki l’ohomba w’otshungwelo ndo wa mumuya oko sho. Naka wɛ ekɔ ose olimu, kete ondo vɔ kotshutshuyaka dia paka kamba efula. Mbala efula sho hatotane etena ka mbɔsa tɛdikɔ t’amɛna. Wɛ koka mbetawɔ dia wɛ ekɔ l’ohomba w’otshungwelo.

7. Ngande wakasale anto la ntondo ka leeta laki Yeso?

7 Mbokɛmaka hwe dia leeta laki Yeso le wanɛ tshɛ “watukambaka ndu weli la wetshu wa wulu” lakahombe ngɛnyangɛnya ampokami efula wa l’etena kɛsɔ otamanya. (Mateu 4:25; Mako 3:7, 8) Ndo tohɔ dia Yeso akakotsha daka nɛ ate: “dimi layunyusha mumuya.” Daka diamɛ sɔ diekɔ ohomba polo nd’ɛlɔ. Diɔ koka mendana la so naka tekɔ wanɛ “watukambaka ndo weli la wetshu wa wulu.” Ndo diɔ koka mendana la wakiso wa ngandji wele la weho w’ekakatanu wa ngasɔ.

8. Ngande wele diodjelo di’ana, ndo lotshundju mbelaka nto ekiyanu?

8 Ekɔ akambo akina wakɔmɔla anto alemba. Mbodia ana ekɔ okakatanu wa woke. Kânga monga ɔna koka monga okakatanu. Lofulo l’anto wa nɔnga tshɛ wele l’ekakatanu wa lo yimba kana wa lo demba lekɔ lo taleke mbudɛ. Ndo kânga mbakoka anto nsɛna edja, esombe wekɔ l’ekakatanu wa lânde wahombawɔ ndɔshana lawɔ kânga mamboleka awui w’aseka enganga pama.​—Undaki 12:1.

Tokambe la Lɔkɔhɔ

9, 10. Lo nshi y’edjedja, lɔkɔhɔ aki djembetelo yakɔna, ndo lande na kakalɔmbɛ Yeso anto dia vɔ mɛmba lɔkɔhɔ lande?

9 Onde wɛ akalembete dia l’ɛtɛkɛta wa lo Mateu 11:28, 29, Yeso akate ate: “Nyembe lokoho lami, [ndo] nyeki akambu uma le mi”? L’etena kɛsɔ, onto k’onto akakokaka mboka oko nde akakambaka la lɔkɔhɔ lɔmɔtshi. Lo nshi ya ntondo, lɔkɔhɔ aki djembetelo ya lɔhɔmbɔ kana ompakashi. (Etatelu 27:40; Akambu w’Asi Lewi 26:13; Euhwelu k’Elembe 28:48) Efula k’ekambi w’olimu wakahomana la Yeso wakakambaka la lɔkɔhɔ kana oshiwɔ wa mɛtɛ l’ahɛka awɔ dia mɛmba eshikɔ wa wetsho. Lo ndjela woho wakasɛlɛ onto lɔkɔhɔ kana oshiwɔ ande, lɔ lakakokaka mbosha pâ l’ahɛka ndo lo kingo kana monga ko hawosha pâ. Oko wakinde otshudi w’abaya, ondo Yeso akasale nkɔhɔ mɔtshi ndo nde akakoke mbeya woho wa sɛla lɔnɛ lakahombe monga “ololo.” Ondo nde akɔmbaka etenyi ka lɔkɔhɔ kana k’oshiwɔ kakitshawɔ l’ahɛka kana lo kingo la nkoho ya nyama kana l’ahɔndɔ woho waha lɔkɔhɔ lakɔ mbisha pâ efula.

10 Lam’akate Yeso ate: “Nyembe lokoho lami,” ondo nde akayaɛdikaka ndamɛ l’onto lasala nkɔhɔ y’amɛna yakoka monga “ololo” lo kingo kana l’ahɛka w’ose olimu. Oma lâsɔ Yeso akate nto ate: “Ushiko ami weko usadi.” Kɛsɔ nembetshiyaka dia tshamba ya lɔkɔhɔ shɔ kombishaka kandji efula lam’akawakambaka layɔ ndo olimu komonga oko w’ose mfumbe. Lo mɛtɛ, lam’akandalɔmbɛ ampokami ande dia vɔ mɛmba lɔkɔhɔ lande, Yeso kombasha lotshungɔ oma l’akambo tshɛ wakawaelaka okiyanu etena kakɔ kamɛ. Koko, yoho yotshikitanyi yakandɛnaka akambo akakoke mbela anto mumuya k’oshika. Vɔ wakakoke nto tshungɔ oma l’ekiyanu ɛsɔ lo tshikitanya yoho yawɔ ya lɔsɛnɔ ndo ya sala akambo. Ndo kɛnɛ kakaleke ohomba ele elongamelo ka dimɛna efula ndo ka shikaa kakakoke mbakimanyiya dia kitshakitsha ekiyanu wa lo lɔsɛnɔ.

Wɛ koka tana mumuya

11. Lande na kele Yeso kombutaka dikambo dia mengɔnyaka nkɔhɔ?

11 Lam’alangɛ, lembetɛ dia Yeso kombuta ɔnɛ anto wakahombe mengɔnyaka lɔkɔhɔ ɔtɔi lam’asawɔ. Ase Rɔma wototetemala la nama wodja, oko wele mandji ya nshi nyɛ yekɔ lo mbolɛ l’ahole wasɛna Akristo. Elambo wakafutshanyaka ase Rɔma wa lo ntambe ka ntondo totowokomɛ. Hemɔ la pâ yendana l’ekondjelo yakahombe tetemala. Demba diele kema kokele ndo pɛkato yakahombe tetemala la mɛnya anto pâ. Koko, wakakoke tana mumuya oko wakokaso sho lawɔ kikondja ɛlɔ kɛnɛ lo ndjela wetshelo waki Yeso.

12, 13. Dikambo diakɔna diakaleke Yeso mɛnya ɔnɛ diɔ mbela mumuya, ndo ngande wakasale anto amɔtshi?

12 Ohomba wa kamba l’awui wele l’ɛnyɛlɔ kaki Yeso ka lɔkɔhɔ wambɛnama lo kɛnɛ kendana l’olimu aso wa mbetɛ anto ambeki. Aha la tamu, olimu wakaleke ohomba le Yeso aki wa mbetsha anto akina lo mbika epole ɔsɛkɛ lo Diolelo diaki Nzambi. (Mateu 4:23) Ɔnkɔnɛ, lam’akandate ate: “Nyembe lokoho lami,” dikambo sɔ mɛtɛ diakalembetshiyaka mboyela l’olimu akɔ wamɛ. Ɛkɔndɔ wa l’Evanjiliɔ mɛnyaka dia Yeso akatshutshuya anto waki l’etema w’amɛna dia tshikitanya elimu awɔ, nɛ dia dikambo sɔ di’akelaka efula k’ekiyanu lo nsɛnɔ yaki efula ka l’atei awɔ. Ohɔ leeta lande otsha le Petero, Andɛlɛ, la Jakoba ndo Joani, l’ɔnɛ: “Nyundjili, ku layunyuhilula amundji w’antu.” (Mako 1:16-20) Nde akɛnya amundji wa nse asɔ dia ayonga dimɛna efula mɛtɛ dia vɔ sala olimu wakandadjaka lo dihole dia ntondo lo lɔsɛnɔ lande, ndo kamba olimu akɔ lo ɛlɔmbwɛlɔ ndo l’ekimanyielo kande.

13 Amɔtshi l’atei w’ase Juda wakohokamɛka wakashihodia wetshelo ande ndo wakokitanyiya. Ohokanyiya kɛnɛ kakete l’omamu wa ndjale oko wadiɛnya Luka 5:1-11. Amundji wa nse anɛi wakadiɛnɛ otsho w’otondo aha la munda ndoko ɛngɔ. Koko, mbala kakɔ ɔtɔi, ɛtɛi awɔ wakalole! Ɛtɛi ɛsɔ kondola ololalola; koko Yeso mbakasale dikambo sɔ. Lam’akawende otsha l’omamu wa ndjale, vɔ wakɛnyi lemba l’anto waki la mposa k’efula ka pokamɛ wetshelo waki Yeso. Kɛsɔ akakimanyiya dia nembetshiya kɛnɛ kakatɛ Yeso apami anɛi asɔ ate: “Uma ka kakiane, [nyu ny]ayundaka antu.” Akawatshe na? “Lam’akawayi la watu awo l’umamu, vo wakatshiki tshe, wakûyeli.”

14. (a) Ngande wakokaso tana mumuya ɛlɔ kɛnɛ? (b) Lokumu l’ɔlɔlɔ lakasambisha Yeso akasha mumuya kakɔna?

14 Wɛ lawɔ koka sala woho akɔ wamɛ. Olimu wa mbetsha anto akambo wa mɛtɛ wa lo Bible wekɔ lo tatetemala. Suke la miliyɔ shamalo y’Ɛmɛnyi wa Jehowa wa l’andja w’otondo waketawɔ leeta laki Yeso la “memba lokoho [lande]” ndo vɔ wambokoma “amundji w’antu.” (Mateu 4:19) Amɔtshi kambaka olimu ɔsɔ lo tena tshɛ; ndo akina salaka tshɛ kakokawɔ sala l’olimu akɔ. Vɔ tshɛ mɛnaka dia dikambo sɔ mbishaka mumuya ndo kitshakitshaka ekiyanu wa lo nsɛnɔ yawɔ. Olimu ɔsɔ nembetshiyaka nto sala kɛnɛ kawasha ɔngɛnɔngɛnɔ, mbewoya anto akina lokumu l’ɔlɔlɔ mbut’ate “lukumu l’ololo la diulelu.” (Mateu 4:23) Okongaka nshi tshɛ ɔngɛnɔngɛnɔ tɛkɛta dikambo dia lokumu l’ɔlɔlɔ djekoleko dia lokumu l’ɔlɔlɔ lɔnɛ. Bible ekɔ l’atshina w’akambo weso l’ohomba dia mbetawoya anto efula ɔnɛ vɔ koka monga la lɔsɛnɔ lele bu l’ekiyanu efula.​—2 Timote 3:16, 17.

15. Ngande wakokayɛ kondja wahɔ oma lo wetshelo waki Yeso wendana la lɔsɛnɔ?

15 Lo yɛdikɔ mɔtshi, kânga anto wakatatɛ mbeka akambo wendana la Diolelo diaki Nzambi wakakondja wahɔ oma lo wetshelo waki Yeso wendana la woho wa nsɛna. Efula koka mbuta lo mɛtɛ dia wetshelo waki Yeso wakawasha mumuya ndo wakakimanyiya dia tshikitanya nsɛnɔ yawɔ. Wɛ koka mɛna dikambo sɔ wɛmɛ lo sɛdingola atɔndɔ amɔtshi wendana la lɔsɛnɔ wele l’ɛkɔndɔ wa lɔsɛnɔ ndo w’olimu waki Yeso, djekoleko Evanjiliɔ wakafunde Mateo, Makɔ, ndo Luka.

Woho ɔmɔtshi wa tana mumuya

16, 17. (a) Lende akokayɛ tana atshina amɔtshi wa wetshelo waki Yeso? (b) Kakɔna kele ohomba dia tana mumuya lo kitanyiya wetshelo waki Yeso?

16 L’eleko kamɔnga akatshi ka l’ɔnɔnyi wa 31 T.D., Yeso akasha sawo dimɔtshi dieyama l’andja w’otondo polo ndo nshi nyɛ. Vɔ mbetaka sawo diakɔ ɔnɛ Dako dia lo Dikona. Diɔ fundama lo Mateu tshapita 5 polo 7 ndo lo Luka tshapita 6 ndo abuku asɔ mɛnyaka efula ka wetshelo ande lo tshena pe. Wɛ koka tana wetshelo ekina waki Yeso l’ahole akina wa l’Evanjiliɔ. Efula k’akambo wakandate bu wolo nshihodia kânga mbele kamba lawɔ olimu koka monga dikambo dia wolo. Lande na kahayadia totshapita tɔsɔ la yambalo tshɛ ndo mbidja yimba dimɛna lɔkɔ. Etawɔ dia tokanyi tande monga la shɛngiya lo tokanyi la lo dionga diayɛ.

17 Mbokɛmaka dia wetshelo waki Yeso koka nɔngama lo weho efula. Nyɛsɔ tɔlɔngɛ atshina wa wetshelo woho wa wɛ mbɔsaka ɔtɔi wa l’atei awɔ lushi tshɛ la lo ngɔndɔ l’oyango wa wɛ kamba lawɔ olimu lo lɔsɛnɔ layɛ. Lo woho akɔna? Tewɔ dia mbaeka esadi esadi. Tohɔ dikambo diaki owandji w’ɔngɔnyi wakambola Yeso Kristo ate: “Kayumutsha na, dia nkita lumu la pundju?” Lam’akavusola Yeso akambo w’ohomba efula wa l’Ɛlɛmbɛ waki Nzambi, pami kɛsɔ akakadimola ate lokokotshaka akambo asɔ. Koko, Yeso akɛnyi dia nde akahombe nyomokotsha akambo akina efula. Nde akɔlɔmbɛ dia nde mbidja welo efula dia kotsha wadjango waki Nzambi lo toho tɛnama hwe ndo monga ombeki w’oshika. Akɛnama dia pami kɛsɔ komonga suke dia sala akambo lo yoho shɔ. (Luka 18:18-23) Ɔnkɔnɛ, onto lalanga mbeka wetshelo waki Yeso ɛlɔ kɛnɛ pombaka mbohɔ dia ekɔ otshikitanu lam’asa mbetawɔ wetshelo akɔ la kitanyiya wetshelo akɔ lo yoho y’oshika woho wa kitshakitsha ekiyanu.

18. Ɛnya woho wokokiyɛ kamba la kiombokombo yele lo wekelo ɔnɛ lo yoho ya dimɛna.

18 Dia tatɛ sɛdingola ndo kamba la wetshelo waki Yeso, enda dikambo dia ntondo dia lo kiombo yele lo sawo nɛ. Diɔ mendanaka la kɛnɛ kele lo Mateu 5:3-9. Lo mɛtɛ, onto tshɛ la l’atei aso koka mbidjasɛ ki etena kɛmɔtshi ko kana yimba l’alako wa diambo wele l’avɛsa asɔ. Naka wɛ mbasɛdingola lo tshɛ kawɔ, kakɔna kakokayɛ mbuta lo kɛnɛ kendana la dionga diahomba monga layɛ na? Naka wɛ mɛtɛ nangaka dia tondoya awui wela ekiyanu efula lo lɔsɛnɔ, kakɔna kayokokimanyiya? Ngande wakokayɛ nyomoleka ndjalowanya naka wɛ ndeka mbidja yimba l’akambo wa lo nyuma lo tshika di’akambo asɔ ndeka monga lo yimba yɛ na? Onde ekɔ akambo amɔtshi wa lo lɔsɛnɔ layɛ wahayahombe ndeka mbidja yimba efula lɔkɔ l’oyango wa wɛ mbidja yimba efula l’akambo wa lo nyuma? Naka wɛ sala ngasɔ, kete dikambo sɔ diayoleka kosha ɔngɛnɔngɛnɔ oma ko kakiye.

19. Kakɔna kakokayɛ sala dia nyomoleka monga la eokelo?

19 Kakianɛ tende dikambo dikina diahombayɛ sala. Lande na kahayasawola awui wele l’avɛsa asɔ wɛ l’ekambi ekina waki Nzambi, ondo wɛ l’olonganyi ayɛ, l’owotɔ ayɛ wa nsuke kana l’ɔngɛnyi ayɛ na? (Tukedi 18:24; 20:5) Ohɔ dia owandji w’ɔngɔnyi ɔsɔ akambola onto okina, mbut’ate Yeso dia mbolembetshiya dikambo dimɔtshi dimɛna. Olembetshiyelo ɔsɔ wakakoke nyomoleka mbosha elongamelo k’ɔngɛnɔngɛnɔ ndo ka lɔsɛnɔ la pondjo. Osekayɛ ɔtɛmɔdi layosawola layɛ awui wele l’avɛsa asɔ hatɛdima la Yeso, koko sawo dianyu lo kɛnɛ kendana la wetshelo waki Yeso diayonga la wahɔ le nyu akɔ ahende. Hemba dia sala dikambo sɔ aha la tshimbatshimba.

20, 21. Ekongelo kakɔna kakokayɛ ndjela dia mbeka awui wendana la wetshelo waki Yeso, ndo ngande wakokayɛ menda woho watayahame?

20 Enda nto lo kiombo yele lo wekelo ɔnɛ yele l’ɔtɛ ate: “Wetshelo Wakoka Kokimanyiya.” Wetshelo ɛsɔ nɔngama lo yoho yakokayɛ mbeya sɛdingola wetshelo ɔtɔi lo lushi. Wɛ koka ntondo mbadia kɛnɛ kakahombe Yeso mbuta lo avɛsa woshilami. Oma lâsɔ, ko wɛ kana yimba l’ɛtɛkɛta ande. Kanyiya woho wakokayɛ kamba lawɔ lo lɔsɛnɔ layɛ. Naka wɛ mɛnaka dia wɛ okokambaka lawɔ, kete kanyiya kɛnɛ kahombayɛ nyomoleka sala dia kamba la wetshelo waki Nzambi ɔsɔ. Hemba dia kamba la wetshelo akɔ lushi lakɔ lamɛ. Naka wɛ ekɔ la pâ dia shihodia wetshelo akɔ kana mɛna woho wakokayɛ kamba lawɔ, kete ɔsa lushi lokina dia nyomokana lawɔ yimba. Koko, ohɔka di’aha paka wɛ ambomanyamanya wetshelo akɔ ko wɛ ndjeta l’okina. Lushi layela, wɛ koka sɛdingola wetshelo okina. L’ekomelo ka lomingu, wɛ koka menda dia mbeya woho wakayatondoya dia kamba dimɛna la wetshelo ɛnɛi kana etanu waki Yeso wakayasɛdingola. Lomingu la hende, kotsha wetshelo ekina lushi la lushi. Naka wɛ ambɛna dia wɛ kokamba la wetshelo ɛmɔtshi, kete tɔkɔmɔke otema nɛ dia dikambo sɔ komɛka Okristo tshɛ. (2 Ekondo 6:36; Osambu 130:3; Undaki 7:20; Jakoba 3:8) Tetemala la kamba la wetshelo ɛsɔ lo lomingu la sato ndo la nɛi.

21 L’ɔkɔngɔ wa ngɔndɔ ɔtɔi kana ndekana, wɛ mbeyaka mana wetshelo akɔ 31. Ngande wayoyaoka mɛtɛ lam’ayoyɛna etombelo na? Onde wɛ honga l’ɔngɛnɔngɛnɔ lo yɛdikɔ mɔtshi, kana ondo ndjaoka dimɛna efula? Oyadi kânga yema y’otshikitanu tshitshɛ tsho mbosadiyɛ, wɛ ayoka ondo dia ekiyanu wambokitakita yema, kana ɔnɛ wɛ ambokoka kandola okiyanu akɔ dimɛna ndo eya kɛnɛ kahombayɛ sala dia tetemala. Tohɛke dia ekɔ akambo akina efula w’amɛna wa lo wetshelo waki Yeso wahashilami lanɛ. Lande na kahayayange amɔtshi l’atei awɔ ndo pemba dia kamba lawɔ na?​—Filipi 3:16.

22. Kakɔna kakoka ntomba naka sho ndjela wetshelo waki Yeso, ndo naa akambo akina wasungana sho mbeka?

22 Wɛ koka mɛna dia lɔkɔhɔ laki Yeso kema wotsho ndo lekɔ ɔlɔlɔ. Ɔkɛndɛ wendana la wetshelo ande ndo wa kɛnɛ kahombama dia monga ombeki ande wekɔ osadi. L’ɔkɔngɔ w’ɛnɔnyi ndekana 60 wa nde mɛna mɛtɛ ka dikambo sɔ, ɔpɔstɔlɔ Joani laki ɔngɛnyi w’oshika waki Yeso aketawɔ ate: “Ngandji ka [Nzambi] kene, dia shu nama elembe andi: ku elembe andi hawuleki wutshu.” (1 Joani 5:3) Wɛ koka monga l’eshikikelo ka woho akɔ wamɛ. Lo yɛdikɔ yayoyokamba la wetshelo waki Yeso, mbayoyoleka mɛna dia kɛnɛ kaleka mbetɛ lɔsɛnɔ ololo le anto efula ɛlɔ kɛnɛ hatonga ngasɔ le yɛ. Wɛ ayɛna dia wɛ ambotana otshungwelo w’oshika. (Osambu 34:8) Koko, ekɔ dikambo dikina diendana la lɔkɔhɔ laki Yeso l’ɔlɔlɔ diahombayɛ sɛdingola. Yeso akate nto dia nde ekɔ la “memakana [ndo] la ndjakitshakitsha l’utema.” Ngande wɔtɔnɛ dikambo sɔ la woho wekaso oma le Yeso ndo wawokoyaso na? Tayɔsɛdingola dikambo sɔ lo sawo diayela.​—Mateu 11:29.

Ayoyokadimola?

• Lande na kahombaso mbɛlɛ otsha le Yeso l’etena kayangaso etshungwelo oma l’ekiyanu wa tshambandeko?

• Lɔkɔhɔ laki djembetelo yakɔna ndo lande na?

• Lande na kakalɔmbɛ Yeso anto dia mɛmba lɔkɔhɔ lande?

• Ngande wakokayɛ kondja mumuya ka lo nyuma?

[Efundelo wa l’etei w’odingɔ wa lo lɛkɛ 9]

Divɛsa di’Ɛmɛnyi wa Jehowa dia l’ɔnɔnyi wa 2002 ayonga: “Nyuyi lemi, . . . ku dimi layunyusha mumuya.”​—Mateu 11:28.

[Kiombo/​Osato wa lo lɛkɛ 10]

Wetshelo wakoka kokimanyiya

Akambo akɔna w’amɛna wakokayɛ tana lo Mateu tshapita 5 polo 7? Totshapita tɔnɛ tekɔ la wetshelo waki Yeso, Ombetsha Woleki Woke wakandasha lo dikona dimɔtshi dia la Ngalileya. Lam’alangɛ, adia avɛsa wele l’ɛse anɛ, kamba la Bible kayɛ hita, ndo yambola wembola ɛnɛ.

1. 5:3-9 Akambo asɔ ambutɛwɔ lo kɛnɛ kendana la dionga diami tshɛ? Ahombami sala dia monga l’ɔngɛnɔngɛnɔ w’efula? Ngande wakokami mbidja yimba efula l’ehomba ami wa lo nyuma?

2. 5:25, 26 Kakɔna koleki dimɛna lo dihole dia mbokoya dionga di’ewanu diele l’anto efula?​—Luka 12:58, 59.

3. 5:27-30 Kakɔna kɛnya ɛtɛkɛta waki Yeso lo kɛnɛ kendana la nsaki ya dieyanelo ya kɔlɔ? Onde mbewɔ dikambo sɔ mbishakami ɔngɛnɔngɛnɔ w’efula ndo ki ka lo yimba?

4. 5:38-42 Lande na kahombami sala la wolo dia mbewɔ woho wayasha anto wa nshi nyɛ l’akambo wa ngala?

5. 5:43-48 Wahɔ akɔna wayomokondja lo monga la diɔtɔnganelo dia dimɛna efula l’anto wakamɔsaka dia wekɔ atunyi na? Ngande wakoka dikambo sɔ kitshakitsha kana minya awui w’ewanu?

6. 6:14, 15 Naka tena dimɔtshi dimi mbokaka wolo dimanyiya anto munga yawɔ, onde ɔkɔmiya kana kumbɛkumbɛ mbele lo kiɔkɔ ya dikambo sɔ? Ngande wakokami tshikitanya dionga sɔ?

7. 6:16-18 Onde mbala efula dimi ndeka mbidja yimba lo ɛnamelo kami oleki lonto lami la l’etei k’otema? Lo dikambo diakɔna diahombami nyomoleka mbidja yimba?

8. 6:19-32 Kakɔna kokoki tomba naka dimi ndeka ndjakiyanya lo dikambo dia falanga ndo dia lomombo? Layonga la wɛdimo lo dikambo sɔ lo kanyiyaka akambo akɔna?

9. 7:1-5 Ngande wayaokami etena kemi l’atei w’anto wele la dionga dia tɛkɛta kɔlɔ ndo dia mɔnyɔla anto akina kana dia tayangaka nshi tshɛ dia munda onto la dikɔsa? Lande na ekɔ ohomba dia dimi mbewɔ woho wa dionga dia ngasɔ?

10. 7:7-11 Naka sunganaka sho nɔmba Nzambi l’etete, kayotota lo kɛnɛ kendana l’akambo akina wa lo lɔsɛnɔ?​—Luka 11:5-13.

11. 7:12 Kânga mbeyami dako nɛ diendana la Yɛdikɔ Yoleki Dimɛna, ngande wakambami mbala la mbala la dako sɔ lo yoho yasɛnami l’anto akina?

12. 7:24-27 Tatɛ oma l’etena kakamonge l’ɔkɛndɛ wa nɔmbɔla lɔsɛnɔ lami hita, ngande wakokami ndjalɔngɔsɔla dimɛna dikambo di’ekakatanu wa wolo ndo dia lokema l’efukutanu wakoka komɛmi na? Lande na kahombami kanyiyaka dikambo sɔ oma ko kakianɛ?​—Luka 6:46-49.

Wetshelo ekina wakokami mbidja yimba:

13. 8:2, 3 Ngande wakokami mboka ase pâ kɛtshi oko wakasale Yeso dikambo sɔ esangɔ efula na?

14. 9:9-38 Ngande wɛnyami kɛtshi lo lɔsɛnɔ lami, ndo ngande wakokami nyomoleka kiɛnya?

15. 12:19 Lo mbeya prɔfɛsiya kendana la Yeso, onde dimi salaka la wolo dia mbewɔ awui wa tâmu?

16. 12:20, 21 Ɔlɔlɔ akɔna wakokami sala lam’ewɔmi dia nyangiya anto akina oyadi oma l’ɛtɛkɛta kana l’etsha ami?

17. 12:34-37 Dikambo diakɔna dialekami tɛkɛta mbala efula? Dimi mbeyaka dia l’etena kamulami olowa wa ɔranjɛ, ashi tombaka, ɔnkɔnɛ, lande na kahombami mbidja yimba lo kɛnɛ kele l’etei k’otema ami?​—Mako 7:20-23.

18. 15:4-6 Lo ndjela ɛtɛkɛta waki Yeso, kakɔna kɛnami lo kɛnɛ kendana la kanɛ esombe w’anto la ngandji tshɛ?

19. 19:13-15 Dikambo diakɔna diahombami tshungola etena dia disala?

20. 20:25-28 Lande na kele kema dimɛna kamba la lowandji lami dikambo dia wahɔ ami hita? Ngande wakokami mbokoya Yeso lo dikambo sɔ?

Tokanyi tokina takafunde Mako:

21. 4:24, 25 Kakɔna kɛnya yoho yasalɛmi anto akina akambo?

22. 9:50 Naka kɛnɛ katami ndo kasalami kekɔ dimɛna, etombelo akɔna w’ɔlɔlɔ wokoki ndjotomba?

L’ekomelo, wetshelo ɛmɔtshi wakafunde Luka:

23. 8:11, 14 Naka dimi tshika dia ekiyanu, ɔngɔnyi kana ɛngɛnɔngɛnɔ mbahemɛ lɔsɛnɔ lami, kakɔna kokoki tomba lo kɛnɛ kendana l’Ɔtɛkɛta wa Nzambi?

24. 9:1-6 Kânga mbaki Yeso la nkudu ka kɔnɔla hemɔ, kakɔna kakandetshaka la ntondo ka dikambo sɔ?

25. 9:52-56 Onde dimi halokini dikambo? Onde dimi mbewɔka yimba ya shɔmbɔya?

26. 9:62 Ngande wahombami mbɔsa ɔkɛndɛ ami wa tɛkɛta dikambo dia Diolelo diaki Nzambi?

27. 10:29-37 Ngande wakokami mɛnya dia lekɔ ɔngɛnyi waki anto akina koko aha onto lahadje anto yimba?

28. 11:33-36 Etshikitanu akɔna wahombami sala dia lɔsɛnɔ lami monga ɔsɛlɛngɛ?

29. 12:15 Diɔtɔnganelo diakɔna diele lam’asa lɔsɛnɔ l’onto la lomombo lele lande?

30. 14:28-30 Naka layɔsa etena ka kana yimba dimɛna lo tɛdikɔ tahombami mbɔsa la yambalo tshɛ, kakɔna kakokami mbewɔ ndo wahɔ akɔna wayomokondja?

31. 16:10-12 Wahɔ akɔna wakondja onto lalama kɔlamelo yande?

[Esato wa lo lɛkɛ 8]

Olimu washimbɛ nsɛnɔ y’anto wakambema la lɔkɔhɔ la Yeso mbishaka mumuya

    Ekanda wa l’Ɔtɛtɛla (1983-2025)
    Tomba
    Ɔtɔ
    • Ɔtɛtɛla
    • Kahana l'onto
    • Nango
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ɛlɛmbɛ w'okambelo
    • Awui wa sheke
    • Paramètres de confidentialité
    • JW.ORG
    • Ɔtɔ
    Kahana l'onto