Lande na ekɔ ohomba salaka Dambo dia Dikɔlɔ dia Nkumadiɔndjɔ?
‘Dui diakamalongola oma le Nkumadiɔndjɔ mbanyotelami nyu lawɔ.’—1 KORETO 11:23.
1, 2. Kakɔna kakasale Yeso lo Pasaka ka lo 33 T.D.?
ƆNAKI Jehowa ɛtɔi lakandote aki lawɔ nde l’apami 11 ‘wakatshikala la nde l’atei w’ehemba ande.’ (Luka 22:28) Aki la dikɔlɔ dia Lushi la Nɛi Ngɔndɔ ka Sato 31, ɔnɔnyi 33 T.D., ndo wɛdi waki kasaa lâdiko dia Jerusalɛma, nɛ dia ngɔndɔ aki emuma. Yeso Kristo nde l’apɔstɔlɔ ande wamboshidiya la sala fɛtɛ ka Pasaka. Judasɛ Isakariyɔtɛ, ofungi akashidi tomba, koko etena katakoke k’apɔstɔlɔ akina tshɔ. Lande na? Nɛ dia Yeso aki suke la sala dikambo dimɔtshi di’ohomba efula. Naa dikambo sɔ na?
2 Lam’ele Mateo w’ofundji w’Evanjiliɔ aki la wɔ, nyɛsɔ tohokame kɛnɛ katotɛnde. Nde akafunde ate: “Yeeso akɔɔsɛ mampa, ko nde amboshila la mbisha [Nzambi] losaka, nde mbaata, ko mbisha ambeki waakinde ate: ‘Nyɔɔsɛ, nyole, ɔnɛ ko demba dyaakimi.’ L’ɔkɔngɔ diko mbɔɔsande dikɔhɔ [dia vinyɔ], mbashande [Nzambi] losaka, ko nde mbashadyɔ ata ate: ‘Nyodinɔ nyu cɛ, dikambo ɔnɛ ko dikila dyaakimi, dikila dyamboculɔma dya mbokanya anto efula dya ndimanya munga.’” (Mateyo 26:26-28, Dyookaneelo dy’Oyooyo) Onde ɔsɔ aki dikambo diakahombe salema paka mbala ɔtɔi? Alembetshiyadiɔ na? Onde diɔ diekɔ ohomba le so ɛlɔ kɛnɛ?
“Nyutshaki okone”
3. Lande na kaki kɛnɛ kakasale Yeso l’otsho wa Nisana 14, 33 T.D., ohomba efula?
3 Kɛnɛ kakasale Yeso Kristo l’otsho wa Nisana 14, 33 T.D., komonga tsho dikambo dimɔtshi di’anyanya diakasalema la shashimoya lo lɔsɛnɔ lande. Ɔpɔstɔlɔ Paulo akatɛkɛta dikambo sɔ lam’akandafundɛka Akristo w’akitami w’esɔ wa la Kɔrɛtɔ, lɛnɛ akawatetemalaka sala Eohwelo kakahɔhɔla Yeso ɛnɔnyi ndekana 20 l’ɔkɔngɔ. Kânga mbele Paulo komonga lo diaaso sɔ diakasangana Yeso nde l’apɔstɔlɔ 11 l’ɔnɔnyi 33 T.D., ekɔ mɛtɛ di’apɔstɔlɔ amɔtshi wakawewoya kɛnɛ kakasalema lo diaaso sɔ. Ndo nto, aha la tâmu Paulo akakondja eshikikelo k’awui wakete lo diaaso sɔ oma lo tshimbo ya nyuma ka Nzambi. Paulo akate ate: “Kɛnɛ kakandakanya Owanji tɔ kakɔ kaamɛ kakamanyolakanya: Owanji Yeeso, l’oco wakandafungama, nde akɔɔsɛ mampa, l’ɔkɔngɔ diko mbashande [Nzambi] losaka, mbawaatande ata ate: ‘Ɔnɛ ko demba dyaakimi dyambomosha l’ɔkɔkɔ waakinyu, kanyocaake ɔnkɔnɛ dya mbohɔmi.’ Vɔ wamboshila la ndɛ, nde akace wooho akɔ waamɛɛ la dikɔhɔ [dia vinyɔ] ko nde ate: ‘Ɔnɛ ko dikɔhɔ dya [sheke y]’ooyoyo [y]amboshikikɛ [Nzambi oma] lo dikila dyami, esangɔ cɛɛ wayonyodinɔɔka, nyodicaake dya mbohɔmi.’”—1 Kɔrɛtɔ 11:23-25, Dyookaneelo dy’Oyooyo.
4. Lande na kahomba Akristo salaka Dambo dia Dikɔlɔ dia Nkumadiɔndjɔ?
4 Ofundji w’Evanjiliɔ Luka akashikikɛ kɛnɛ kakadjanga Yeso ate: “Kanyutshaki okone, dia mbuhomi.” (Luka 22:19) Ɛtɛkɛta ɛsɔ wakakadimɔma nto ɔnɛ: “Nyotshe dikambo nɛ dia mbohɔkami” (Today’s English Version) ndo ɔnɛ: “Nyotshe dikambo nɛ dia eohwelo kami.” (Bible de Jérusalem) Mbala efula osalelo wa dikambo sɔ mbelamɛka ɔnɛ Eohwelo ka nyɔi ka Kristo. Paulo akelɛ dikambo sɔ nto ɔnɛ Dambo dia Dikɔlɔ dia Nkumadiɔndjɔ. Ɔsɔ ekɔ lokombo lasungana la dikambo sɔ nɛ dia la dikɔlɔ di’otsho mbakatatɛ Yeso sala dikambo diakɔ. (1 Koreto 11:20) Akristo nɔmbamaka dia salaka Dambo dia Dikɔlɔ dia Nkumadiɔndjɔ. Ko lande na kakatatɛ Yeso sala dikambo sɔ na?
Lande na kakatatɛ Yeso disala
5, 6. (a) Naa ɔkɔkɔ ɔmɔtshi wakahɔhɔla Yeso Eohwelo? (b) Sha ɔkɔkɔ okina wɛnya lande na kakahɔhwama Dambo dia Dikɔlɔ dia Nkumadiɔndjɔ.
5 Ɔkɔkɔ ɔmɔtshi wakahɔhwama Eohwelo mendanaka l’oyango ɔmɔtshi wakahombe nyɔi ka Yeso kotsha. Nde akavu oko onto layindja lotshungɔ lele la She la mbolɛ andja w’otondo. Oma lɔkɔ, Kristo akakɛnɛmɔla kashi kaki Satana Diabolo lakahindɛ anto ate vɔ kambɛka Nzambi paka l’ɔtɛ wa wahɔ koko aha la lolango lawɔ hita. (Jobo 2:1-5) Woho wakavu Yeso la kɔlamelo akɛnya kashi ka dikambo sɔ ndo akangɛnyangɛnya otema waki Jehowa.—Tukedi 27:11.
6 Ɔkɔkɔ okina wakahɔhwama Dambo dia Dikɔlɔ dia Nkumadiɔndjɔ aki wa tohola ɔnɛ oma lo nyɔi kande k’onto la kokele, Yeso, onto ɔnɛ laki kosala pɛkato ‘akakimɔ anima ande oko tshungo dikambo di’anto efula.’ (Mateu 20:28) Etena kakasale onto la ntondo pɛkato la ntondo ka Nzambi, nde akashisha lɔsɛnɔ l’onto la kokele ndo akambo akina tshɛ wakandahombe kondja oma lɔkɔ. Diakɔ diakate Yeso ate: “[Nzambi] akalangi wa la kete utamanya, mbakandawasha On’andi etoi lakanduti, dia untu tshe lawetawo, tavokaki, keli ayali la lumu la pundju.” (Joani 3:16) Mɛtɛ, “difutu dia [pɛkato] eli nyoi, keli ushasha [wa Nzambi] eli lumu la pundju uma le Kristu Jesu Khumesu.” (Romo 6:23) Osalelo wa Dambo dia Dikɔlɔ dia Nkumadiɔndjɔ toholaka ngandji ka mamba kakatoke Jehowa nde l’Ɔnande Yeso. Ngandji kɛsɔ mɛnamaka oma lo nyɔi kakavu Yeso oko olambo. Sho la dia mɛtɛ monga la lowando lo ngandji kɛsɔ!
Etena kakɔna kahombadiɔ salemaka?
7. Lande na kahomba Akristo w’akitami w’esɔ ndɛka ndo nɔɔka tolembetelo ta lo Eohwelo ‘mbala la mbala’?
7 Lo kɛnɛ kendana la Dambo dia Dikɔlɔ dia Nkumadiɔndjɔ, Paulo akate ate: “Eja ndo laamaayooya Owanji, nyu nyayeewoyaka nyɔi kaakinde esangɔ cɛɛ wayonyɔlɛɛka dimpa nɛ ndo wayonyɔnɔɔka dikɔhɔ nɛ.” (1 Kɔrɛtɔ 11:26, Dyookaneelo dy’Oyooyo) Akristo w’akitami w’esɔ wayotetemalaka la ndɛ ndo la nnɔ tolembetelo ta lo Eohwelo polo lo nyɔi kawɔ. Ɔnkɔnɛ, la ntondo ka Jehowa Nzambi ndo k’anto tshɛ, vɔ wayotetemalaka la mbewoya mbetawɔ kawɔ lo yɛdikɔ yakɔshi Nzambi ya kimɔ olambo wa tshungo waki Yeso.
8. Polo l’etena kakɔna kahomba olui w’Akristo w’akitami w’esɔ salaka Dambo dia Dikɔlɔ dia Nkumadiɔndjɔ na?
8 Polo l’etena kakɔna kahomba olui w’Akristo w’akitami w’esɔ salaka Eohwelo ka nyɔi ka Kristo? Paulo akate ate: “Edja ndu lam’ayunduya,” mbokɛmaka dia kɛsɔ nangaka nembetshiya dia vɔ wayotetemalaka la salaka dikambo sɔ edja ndo lam’ayokalola Yeso dia ndjɔsa ambeki ande w’akitami w’esɔ dia tshɔ la wɔ l’olongo lo eolwelo kasalema lo nshi ya ‘wôngelo’ ande. (1 Tesalonika 4:14-17) Kɛsɔ mbɔtɔnɛka la kɛnɛ kakatɛ Yeso apɔstɔlɔ 11 wa kɔlamelo ate: “Naka dimi lambutsho dia ntunyolongoswela dihuli, dimi layukalula la ndjunyulungula, dia nyu ndjala lene ayumuyala.”—Joani 14:3.
9. Kakɔna kalembetshiya ɛtɛkɛta waki Yeso wele lo Mako 14:25?
9 Etena kakahɔhɔla Yeso Eohwelo, nde akakambe la dikɔhɔ dia wanu ndo akatɛ apɔstɔlɔ ande wa kɔlamelo ate: “Dimi handjono ashi w’elua wa vinyo ntu, edja ndu lam’ayukuka lushi layumono ashi w’elua w’eyuyu lu diulelu dia [Nzambi].” (Mako 14:25) Lam’ele aha lo yoho ya mɛtɛ mɛtɛ mbayɔnɔ Yeso wanu l’olongo, mbokɛmaka dia nde akakanyiyaka ɔngɛnɔngɛnɔ wele mbala mɔtshi nembetshiyamaka oko wanu. (Osambu 104:15; Undaki 10:19) Osanganelo awɔ kamɛ lo Diolelo ekɔ dikambo di’ɔngɛnɔngɛnɔ efula diele nde l’ambeki ande wakadikongɛka l’asolo walomɔlomɔ efula.—Romo 8:23; 2 Koreto 5:2.
10. Mbala ngana yahomba Eohwelo salemaka na?
10 Onde eohwelo ka nyɔi ka Yeso la dia salemaka ngɔndɔ tshɛ, lomingu tshɛ kana lushi tshɛ? Ndooko. Yeso akahɔhɔla Dambo dia Dikɔlɔ dia Nkumadiɔndjɔ ndo akadiakema lushi la Pasaka, kakasalemaka dia “euhwelu” k’etshungwelo k’Isariyɛlɛ oma lo lɔhɔmbɔ la l’Edjibito lo 1513 N.T.D. (Etumbelu 12:14) Pasaka kakasalemaka paka mbala ɔtɔi l’ɔnɔnyi lo ngɔndɔ k’ase Juda ka Nisana 14. (Etumbelu 12:1-6; Akambu w’Ase Lewi 23:5) Kɛsɔ mɛnyaka dia nyɔi ka Yeso la dia mbohɔmaka mbala ɔtɔi l’ɔnɔnyi oko wakasalemaka Pasaka, koko aha ngɔndɔ tshɛ, lomingu tshɛ, kana lushi tshɛ.
11, 12. Kakɔna kɛnya ɔkɔndɔ w’anto lo kɛnɛ kendana la woho wakasalemaka Eohwelo lo nshi ya ntondo?
11 Lâsɔ sunganaka dia Eohwelo salemaka mbala ɔtɔi l’ɔnɔnyi lo Nisana 14. Dibuku dimɔtshi mbutaka dia: “Akristo wa l’Asie Mineure waketamaka ɔnɛ waa Quartodécimans [Nshi ya dikumi la nyɛi] oma lo mbekelo kaki lawɔ ka salaka pascha [Dambo dia Dikɔlɔ dia Nkumadiɔndjɔ] paka lo Ngɔndɔ ka Nisana 14 . . . Datɛ sɔ akakokaka pomana la lushi la Tanu kana lushi lokina tshɛ la lo lomingu.”— Encyclopédie Chrétienne, Vɔlimɛ IV, lɛkɛ 44.
12 Lam’akandatɛkɛtaka lo dikambo dia kɛnɛ kakasalemaka lo ntambe ka hende T.D., ombewi w’ɛkɔndɔ John Laurence von Mosheim mbutaka dia waa Quartodécimans wakasalaka Eohwelo lo Ngɔndɔ ka Nisana 14 nɛ dia “vɔ wakɔsaka ɛnyɛlɔ kaki Kristo oko ɔlɛmbɛ wahombawɔ ndjela.” Ombewi okina w’ɛkɔndɔ akate ate: “Osalelo wakasalaka ɛtɛmwɛlɔ wa Quartodéciman l’Asie aki woho ɔtɔi la wɔnɛ wakasalaka ɔtɛmwɛlɔ wa la Jerusalɛma. Lo ntambe ka hende, ɛtɛmwɛlɔ ɛsɔ wakohɔka etshungwelo k’oma lo pɛkato diɛsɛ oma lo nyɔi ka Kristo lo Pascha kawɔ ka lo Ngɔndɔ ka Nisana 14.”—Studia Patristica, Vɔlimɛ V, 1962, lɛkɛ 8.
Kɛnɛ kalembetshiya mapa
13. Mapa wa woho akɔna wakakambe la Yeso lam’akandahɔhɔla Dambo dia Dikɔlɔ dia Nkumadiɔndjɔ?
13 Lam’akahɔhɔla Yeso Eohwelo, nde “akɔɔsɛ mampa, ko nde amboshila la mbɔɔcɔkɔla, nde mbaata ko mbisha [apɔstɔlɔ].” (Marko 14:22, Dyookaneelo dy’Oyooyo) Mapa wakakambe lande lo diaaso sɔ aki woho wa mapa wakawakambaka la wɔ lo Pasaka. (Etumbelu 13:6-10) Lam’ele mapa ɔsɔ wakakatemaka aha la mbidja wodoya, vɔ wakakokaka pembɔ esadi eto dia kahanya anto. Etena kakafudia Yeso mapa lo dihindo dia ndesha nunu di’anto, nde akasale la mapa wakakokaka pembɔ esadi eto dia kahanya anto. (Mateu 14:19; 15:36) Ɔnkɔnɛ, mɛnamaka dia tshelo ya woho wahembwama mapa lo Eohwelo bu kânga la kitshimudi ɔtɔi yendana la ditshelo dia l’ɛtɛmwɛlɔ.
14. (a) Lande na kasunganande kamba la mapa waha la wodoya lo Eohwelo? (b) Mapa wa woho akɔna wakoka nyanga kana katɛ dia kamba lawɔ lo Dambo dia Dikɔlɔ dia Nkumadiɔndjɔ?
14 Lo kɛnɛ kendana la mapa wakandakambe lawɔ lam’akandahɔhɔla Eohwelo, Yeso akate ate: “Dimba diami ne, dio dieko dikambu dianyu.” (1 Koreto 11:24; Mako 14:22) Akasungana mɛtɛ dia mapa ɔsɔ monga wɔnɛ wakawakatɛ aha la mbidja wodoya. Lande na? Nɛ dia wodoya koka nembetshiya kɔlɔ, wɔdu kana pɛkato. (1 Koreto 5:6-8) Mapa waki didjidji dia demba diaki Yeso dia kokele di’aha la pɛkato, diakasungana kimɔma oko olambo wa tshungo. (Heberu 7:26; 10:5-10) Ɛmɛnyi wa Jehowa mbeyaka dikambo sɔ ndo vɔ ndjelaka ɛnyɛlɔ kaki Yeso lo kamba la mapa waha la wodoya lam’asalawɔ Eohwelo. Mbala mɔtshi vɔ kambaka l’ekate waha la wodoya wa woho wa wɛnɛ wakatɛ ase Juda lo nshi ya Pasaka, mbut’ate ekate wahawasanganya la diangɔ dikina oko atungudu kana ekele. Naka hawosadi ngasɔ, kete mapa waha la wodoya koka katema lo sɔhanya okuna w’eponga kana w’asami la yema y’ashi. Okate kana mapa ɔsɔ koka kangema lo panu l’esɔ ndo kadimɔmaka edja ndo vɔ mbeshɔ ndo ndjala yema wolo.
Kɛnɛ kalembetshiya wanu
15. Kakɔna kaki lo dikɔhɔ diakakambe la Yeso etena kakandahɔhɔla Eohwelo ka nyɔi kande?
15 L’ɔkɔngɔ wa vɔ ndɛ mapa waha la wodoya, Yeso akɔshi dikɔhɔ, “lam’akanduki lusaka, ndi aka[sha apɔstɔlɔ], ku vo tshe wakano.” Yeso akalembetshiya ate: “[“Kɛnɛ nembetshiyaka,”NW ] dikila diami dia sheki y’uyuyu diku. Dio diambutshulwama dikambu di’antu efula.” (Mako 14:23, 24) Kakɔna kaki lo dikɔhɔ sɔ na? Wanu wadɔdɔ, koko aha ashi w’elowa. Etena katɛkɛta Afundelo dia wanu, vɔ hawɔtɛkɛta dikambo di’ashi w’elowa wahadɔdɔ. Ɛnyɛlɔ, oko wakadite Yeso, wanu wadɔdɔ mbakoka mbata “atapa wa dikuhu di’edjedja,” koko aha ashi w’elowa. Ndo atunyi waki Kristo wakɔsɔngwɛ vate nde ekɔ “onoshi a wanu.” Otondonga wanu watɛkɛtama lanɛ aki ashi w’elowa, tshike kɛnɛ kakawɔsɔngwɛ kɛsɔ kaki anyanya. (Mateu 9:17; 11:19) Wanu wakanɔmaka etena kakawasalaka Pasaka, ndo Kristo akakambe lawɔ dia mpɔhɔla Eohwelo ka nyɔi kande.
16, 17. Wanu wa woho akɔna wasungana kamba laso lo Eohwelo ndo lande na?
16 Paka wanu wa bela mbasungana kamba lawɔ oko didjidji dia dikila dia Yeso diakatshulwama. Ndamɛ akate ate: “Dikila diami dia sheki y’uyuyu diku. Dio diambutshulwama dikambu di’antu efula.” Ndo ɔpɔstɔlɔ Petero akafunde ate: “[Nyu Akristo w’akitami w’esɔ] nyeyi nyati: Nyu kuntshungwama la diango diayulana, la fesa kana paunyi, uma lu ditshelu dianyu di’anyanya, diakanyakiti uma le watshenyu. Keli nyu nyakatshungwama la dikila di’ushinga a wulu, uku dia ona okoko laha la munga kuyanga vadi, dia Kristu ndame.”—1 Petero 1:18, 19.
17 Aha la tâmu, Yeso akakambe la wanu wa bela lam’akandahɔhɔla Eohwelo. Koko aha oseka wanu wa bela tshɛ watanema ɛlɔ kɛnɛ mbakoka kamba laso nɛ dia wanu amɔtshi sanganyemaka la didjoyadjoya dia wolo, la weho ɛmɔtshi w’adiyo kana la diangɔ dikina diasha opumu. Dikila diaki Yeso dwamɛ diakakoke, diɔ takidiɔ l’ohomba wa sanganyema l’ɛngɔ kekina dia kimɔma oko olambo wa tshungo. Lâsɔ wanu wosanganyemi la diangɔ dikina bu dimɛna. Dikɔhɔ dia wanu dia lo Eohwelo la dia monga la wanu wa bela wahasanganyemi la sukadi kana la diangɔ dikina. Kokaka kamba la woho wa wanu tshɛ wa bela wahawasanganyisha la sukadi wasalema lo ngelo la ngelo, oko wanu wetawɔ ɔnɛ burgundy ndo claret, wasalema la France kana l’ahole akina.
18. Lande na kaki Yeso kosala dihindo lo Eohwelo lo kɛnɛ kendana la mapa la wanu?
18 Etena kakandahɔhɔla dambo sɔ, Yeso kosala dihindo, mbut’ate nde kokadimola mapa la vinyɔ dia vɔ monga demba la dikila diande lo yoho ya mɛtɛ mɛtɛ. Ndɛ emunyi w’onto ndo nnɔ dikila diande ekɔ dikambo dia kɔlɔ efula ndo dikambo sɔ diekɔ osekwelo w’ɛlɛmbɛ waki Nzambi. (Etatelu 9:3, 4; Akambo w’Ase Lewi 17:10) Ndo l’etena kɛsɔ ko Yeso eke la demba la dikila diande tshɛ. Demba diande diakayolambɔmaka oko olambo wa kokele, ndo dikila diande diakayotshulwamaka l’ɔkɔngɔ wa lâsɔ la dikɔlɔ diakayele dia lushi lakɔ lamɛ l’ase Juda la Ngɔndɔ ka Nisana 14. Ɔnkɔnɛ, mapa la vinyɔ ya lo Eohwelo ekɔ tolembetelo tɛnya demba la dikila dia Kristo.a
Eohwelo ekɔ dambo di’osanga
19. Lande na kakokaso kamba l’akɔhɔ kana l’alɔnga efula lo Dambo dia Dikɔlɔ dia Nkumadiɔndjɔ?
19 Etena kakahɔhɔla Yeso Eohwelo, nde akalɔmbɛ apɔstɔlɔ ande wa kɔlamelo dia vɔ tshɛ nnɔ lo dikɔhɔ diamɛ. Evanjiliɔ waki Mateo mbutaka ɔnɛ: “[Yeso] akose dikoho, akuki lusaka, akawasha, akati ati: Nyono nyu tshe.” (Mateu 26:27) Woho wakandakambe paka la “dikoho” ɔtɔi koko aha l’akɔhɔ efula komonga okakatanu lo diaaso sɔ lam’ele vɔ waki anto 11 ato wakahombe nnɔ wele ondo wakadjasɛ vɔ tshɛ lo mɛsa ɔtɔi, lâsɔ dikɔhɔ diakakoke mbeteta esadi eto le wɔ vɔ tshɛ. Ɔnɔnyi ɔnɛ, miliyɔ y’anto wayosangana lo Dambo dia Dikɔlɔ dia Nkumadiɔndjɔ lo tshumanelo ndekana 94000 di’Ɛmɛnyi wa Jehowa dia l’andja w’otondo. Lam’ele nsanganya efula yayosalema l’otsho akɔ wamɛ dia sala Eohwelo, hatokoka kamba la dikɔhɔ ɔtɔi to lo nsanganya tshɛ. Koko lo tshumanelo diele l’anto efula, vɔ kambaka l’akɔhɔ efula woho wa mbetshetsha djembetelo shɔ l’anya w’anto tshɛ lo yɛdikɔ ya wonya yakoka. Woho akɔ wamɛ mbele sho kokaka kamba l’alɔnga efula wa mapa. Ndoko dihole diɛnya Afundelo dia vɛrɛ kana dikɔhɔ diakambema ladiɔ la dia monga vɛrɛ kana dikɔhɔ dimɔtshi dia lânde. Koko dikɔhɔ ndo dɔnga diahomba kambema ladiɔ la dia mbɔtɔnganɛ la nɛmɔ diele la dikambo sɔ. Pombaka mbewɔ dia ndodia wanu efula lo dikɔhɔ di’aha diɔ ndjofukɔfukɔ wonya wetshetshawɔ l’anya w’anto.
20, 21. Lande na kakokaso mbuta dia Eohwelo ekɔ dambo di’osanga?
20 Kânga mbakokaso kamba l’alɔnga ndo l’akɔhɔ efula, Eohwelo ekɔ dambo di’osanga. L’Isariyɛlɛ w’edjedja, onto akakokaka sala dambo di’osanga lo mbela nyama l’ɛtɛmwɛlɔ kaki Nzambi, lɛnɛ akawakidiakaka. Tenyi dimɔtshi dia nyama diakatshumbamaka l’elambwelo, wakashaka ɔlɔmbɛdi wakalambolaka etenyi kɛmɔtshi ndo ana waki Arɔna wakɔsaka etenyi kekina, ndo onto lakalambolaka la nkumbo kande wakalɛka kamɛ tenyi dimɔtshi. (Akambo w’Ase Lewi 3:1-16; 7:28-36) Eohwelo lawɔ ekɔ dambo di’osanga nɛ dia anto sanganaka kâmɛ lo dambo sɔ.
21 Jehowa mongaka lo dambo sɔ nɛ dia nde mbele Kiɔkɔ yadiɔ. Yeso mbele olambo, ndo Akristo w’akitami w’esɔ vɔ lawɔ sanganaka l’olelo wa tolembetelo tɔsɔ. Ndɛ lo mɛsa waki Jehowa nembetshiyaka di’onto lalɛ ekɔ la wɔladi lam’asande la Nzambi. Lo dikambo sɔ, Paulo akafunde ate: “Dikoho di’otshoko diatshokolasu, dio kema uku ekesanelu kasu lu dikila dia Kristu? [Mapa] w’atulaso, vo kema uku ekesanelu kasu lu dimba dia Kristu? Ne dia shu, antu efula, teko [mapa] wame, la dimba diame, ne dia shu tshe tatosaka uma [lo mapa] otoi.”—1 Koreto 10:16, 17.
22. Wembola akɔna wendana la Eohwelo wahombaso nyomɔsɛdingola?
22 Dambo dia Dikɔlɔ dia Nkumadiɔndjɔ mbele tshɔi ya nsɛlɛmɔnyi kendana l’ɔtɛmwɛlɔ kasala Ɛmɛnyi wa Jehowa mbala ɔtɔi l’ɔnɔnyi. Ngasɔ mbediɔ nɛ dia Yeso akadjangɛ ambeki ande ate: “Nyutshaki okone dia mbuhomi.” Lo Eohwelo, sho mbohɔka nyɔi ka Yeso, nyɔi kasukɛ kana kayindja lowandji laki Jehowa. Oko wakatadiɛnyi, lo dambo di’osanga sɔ, mapa nembetshiyaka demba diaki Kristo diakandalambola ndo wanu nembetshiyaka dikila diande diakatshulwama. Koko, anto yema tshitshɛ tsho mbalɛ mapa ndo mbanɔ wanu asɔ. Bonde kediɔ ngasɔ na? Onde Eohwelo kekɔ mɛtɛ ohomba le miliyɔ y’anto yahale ndo yahanɔ tolembetelo ta lɔkɔ? Ndo ohomba akɔna wahomba Dambo dia Dikɔlɔ dia Nkumadiɔndjɔ monga lawɔ le yɛ?
[Nɔte ya l’ɛse ka dikatshi]
a Enda Vɔlimɛ 2, lɛkɛ 764, la dibuku Étude Perspicace des Écritures, diakatondjama oma le Ɛmɛnyi wa Jehowa.
Ngande wayoyokadimola?
• Lande na kakahɔhɔla Yeso Dambo dia Dikɔlɔ dia Nkumadiɔndjɔ?
• Mbala ngana yahomba Eohwelo salemaka?
• Kakɔna kalembetshiya mapa waha la wodoya wa lo Eohwelo?
• Wanu wa lo Eohwelo alembetshiyawɔ na?
[Osato wa lo lɛkɛ 11]
Yeso akahɔhɔla Dambo dia Dikɔlɔ dia Nkumadiɔndjɔ