Otshumanyelo wa diangɔ dia l’olongo ndo dia la nkɛtɛ
“Dia lulangu landi lakandasonola . . . dia nsanganya diango tshe le Kristu, ndu dia l’ulungu, ndu diango dia la kete.”—EFESO 1:9, 10.
1. Naa ‘lolango’ laki Jehowa dikambo dia olongo la nkɛtɛ?
WƆLADI WA LO ANDJA W’OTONDO! Ɔsɔ mbele sangwelo dia diambo dia Jehowa, ‘Nzambi ka wɔladi.’ (Heberu 13:20) Nde akasambiya ɔpɔstɔlɔ Paulo dia nde funda dia ‘lolango Lande’ ele dia “nsanganya diango tshe le Kristu, ndu dia l’ulungu, ndu diango dia la nkete.” (Efeso 1:9, 10) Ko kakɔna kalembetshiya otshelo wokadimɔmi ɔnɛ ‘tshumanya kâmɛ nto’ lo divɛsa nɛ? J. B. Lightfoot nomb’ewo kɛmɔtshi k’akambo wa lo Bible mbutaka ɔnɛ: “Etelo kɛsɔ mendanaka la woho wayɔtɔnɛ diangɔ tshɛ dia l’andja w’otondo, andja wahatonga la diangɔ diahɔtɔnɛ lam’asadiɔ ndo diotshikitanyi, koko vɔ wayonga andja wele diangɔ tshɛ diayonga kâmɛ le Kristo. Pɛkato, nyɔi, ekiyanu, ekakatanu ndo pâ honga nto.”
‘Diangɔ dia l’olongo’
2. Waa na wele ‘diangɔ dia l’olongo’ diahomba tshumanyema?
2 Ɔpɔstɔlɔ Petero akate lo tshena pe elongamelo ka diambo kele l’Akristo wa mɛtɛ etena kakandafunde ate: “Ne dia daka diandi, mbalungamelasu ulungu w’uyuyu la kete y’uyuyu, lene udjashi akambu w’ololo.” (2 Petero 3:13) “Ulungu w’uyuyu” wele lânɛ wakalakema mendanaka la lowandji l’oyoyo mbuta ate Diolelo dia Mɛsiya. ‘Diangɔ dia l’olongo’ diakatɛkɛta Paulo lo mukanda ande otsha le ase Ɛfɛsɔ la dia tshumanyema “le Kristu.” Vɔ wekɔ lofulo la tshitshɛ l’anto wakasɔnama dia nɔmbɔla la Kristo l’olongo. (1 Petero 1:3, 4) Akristo w’akitami asɔ 144 000 “wakatshungwama uma la kete,” “wakasumbama uma l’atei w’antu,” dia monga ekitɔ kâmɛ la Kristo lo Diolelo diande dia l’olongo.—Enyelo 5:9, 10; 14:3, 4; 2 Koreto 1:21; Efeso 1:11; 3:6.
3. Ngande wakokadiɔ mbutama ɔnɛ akitami ‘mbidjasɛ lo ahole wa l’olongo’ kânga mbekewɔ la nkɛtɛ?
3 Akristo w’akitami mbotɔka nto oma lo nyuma k’ekila dia koma ana wa lo nyuma wa Jehowa. (Joani 1:12, 13; 3:5-7) Lam’ele Jehowa ambowaɔsa oko ‘ana,’ vɔ komaka anango Yeso. (Romo 8:15; Efeso 1:5) Kânga etena kekewɔ la nkɛtɛ, Afundelo mbutaka lo dikambo diawɔ ɔnɛ nde ‘akatolola kâmɛ ndo akatondjasha kâmɛ lo ahole wa l’olongo sho la Kristo Yeso.’ (Efeso 1:3; 2:6) Vɔ wambolongola dihole dia lâdiko dia lo nyuma sɔ nɛ dia vɔ ‘wakadjama djembetelo ya nyuma k’ekila kakalakema kele ɔkɔlɛ w’okitɔ awɔ’ kômbami l’olongo dikambo diawɔ. (Efeso 1:13, 14; Kolosai 1:5) Ɔnkɔnɛ, vɔ wekɔ ‘diangɔ dia l’olongo’ diele lofulo lawɔ la tshɛtshɛ oko wakadite Jehowa pombaka tshumanyema.
Otshumanyelo wambotatɛ
4. Etena kakɔna ndo ngande wakatatɛ otshumanyelo wa ‘diangɔ dia l’olongo’?
4 Lo yoho yɔtɔnɛ la ‘yoho yasala’ kana yoho yalɔmbɔla Jehowa akambo, otshumanyelo wa ‘diangɔ dia l’olongo’ wakahombe tatɛ ‘lo ekomelo ka nshi yakashikikɛma.’ (Efeso 1:10) Tena diakashikikɛma sɔ diakakoke lo Pɛntɛkɔsta ka 33 T.D. Lushi lɔsɔ, nyuma k’ekila kakatshulwɛ apɔstɔlɔ ndo olui w’ambeki apami ndo wamato. (Etsha 1:13-15; 2:1-4) Dui sɔ diakɛnya mɛtɛ dia sheke y’oyoyo yakatatɛ kamba olimu, diɔ diaki eotwelo k’etshumanelo k’Akristo ndo etatelo ka wodja w’oyoyo wa Isariyɛlɛ wa lo nyuma, mbuta ate ‘Isariyɛlɛ wa Nzambi.’—Ngalatiya 6:16; Heberu 9:15; 12:23, 24.
5. Lande na kakatonge Jehowa “wudja” w’oyoyo dia mbɔsa dihole dia Isariyɛlɛ wa l’emunyi?
5 Sheke y’Ɛlɛmbɛ yakandadje la Isariyɛlɛ wa l’emunyi kotondja “diulelu di’elombedi ndu wudja w’ekila” wakahombe kamba olimu pondjo pondjo l’olongo. (Etumbelu 19:5, 6) Yeso akatɛ ewandji w’ɔtɛmwɛlɔ w’ase Juda ɔnɛ: “Wayunyokosola diulelu dia [Nzambi], ku wayudisha wudja watotokaka elua adio.” (Mateu 21:43) Wodja ɔsɔ, mbuta ate Isariyɛlɛ wa lo nyuma wokengami la Akristo w’akitami mbɔtɔka lo sheke y’oyoyo. Ɔpɔstɔlɔ Petero akafunde lo dikambo di’anto asɔ ate: “Nyu nyeko wudja wakawasonola, nyeko elombedi wa lu diuhu dia khum’ekanga, la wudja w’ekila, antu wa [Nzambi] ndame, dia nyu menya akina ololo wa one lakanyeti uma lu udjima utsha lu yanyi yandi ya mamba. Takinyu antu andi ntundu, keli kakiane nyambuyala antu wa [Nzambi].” (1 Petero 2:9, 10) Ase Isariyɛlɛ wa lo emunyi kotetemala monga anto wa lo sheke yaki Jehowa. (Heberu 8:7-13) Oko wakate Yeso, vɔ wakashisha diaaso diâmɛ dia monga etenyi kɛmɔtshi ka Diolelo diaki Mɛsiya ndo wakasha diaaso sɔ le anto 144 000 wa l’Isariyɛlɛ wa lo nyuma.—Enyelo 7:4-8.
Wambɔtɔ lo sheke ya Diolelo
6, 7. Naa sheke ya lânde yakadje Yeso la anango wakotɔ lo nyuma, ndo dui sɔ alembetshiyadiɔ lewɔ?
6 L’otsho wakahɔhɔla Yeso Eohwelo ka nyɔi kande, nde akatɛ apɔstɔlɔ ande wa kɔlamelo ate: “Nyu nyambutshikala la mi l’ehimba ami. Dimi lambunyusha diulelu uku akambisha Papa, dia nyu nde la no lu mesa ami lu diulelu diami. Nyu nyayudjase lu kiti ya diulelu, nyayulumbuya wedja dikumi la ehendi wa Isariyele.” (Luka 22:28-30) Lânɛ, Yeso akatɛkɛtaka dikambo dia sheke ya lânde yakandadje l’anango 144 000 wakotɔ lo nyuma, wakahombe tshikala la ‘kɔlamelo kânga polo lo nyɔi’ ndo wakahombe monga ‘ambidji w’otshumba.’—Enyelo 2:10; 3:21.
7 Anto wa l’olui wa tshitshɛ ɔsɔ minyaka yimba l’oseka elongamelo tshɛ ka nsɛna pondjo pondjo la nkɛtɛ oko anto wele l’emunyi la dikila. Vɔ wayolɛ kâmɛ la Kristo l’olongo ndo wayodjasɛ lo kiti ya waolelo dia nombosha anto. (Enyelo 20:4, 6) Nyɛsɔ kakianɛ tɔsɛdingole avɛsa akina wendana paka la akitami asɔ ndo wɛnya lande na kele “ekoko ekina” hawole ndo hawɔnɔ tolembetelo ta lo Eohwelo.—Joani 10:16.
8. Kakɔna kɛnya akitami etena kalɛwɔ mapa? (Enda kiombo yele lo lɛkɛ 15.)
8 Akitami wayosowa oko wakasowe Kristo ndo vɔ mbetawɔka mvɔ nyɔi kele oko kande. Paulo, lele ɔtɔi ɔmɔtshi la l’olui ɔsɔ akate dia nde aki suke dia mbidja welo tshɛ wahombama “dia dimi kundja Kristu . . . dia dimi mbeya, ndu wulu w’eulwelu kandi, la nsuwa la ndi lu asui andi.” Eelo, Paulo aki suke dia nde ndamɛ ndjala “uku ndi lu nyoi kandi.” (Filipi 3:8, 10) Akristo w’akitami efula wakakikɛ lo alemba awɔ w’anto ‘ɛhɛnyɔhɛnyɔ wa nyɔi wa woho wakahɛnyahɛnyama Yeso.’—2 Koreto 4:10.
9. Mapa wa lo Eohwelo wekɔ didjidji dia demba diakɔna?
9 Etena kakandahɔhɔla Dambo dia Dikɔlɔ dia Nkumadiɔndjɔ, Yeso akate ate: “Dimba diami ne.” (Mako 14:22) Nde akatɛkɛtaka dia demba diande dia mɛtɛ mɛtɛ diaki suke la kɔmama ndo mbisana la dikila. Mapa waha la wodoya aki didjidji dia dimɛna dia demba diakɔ. Lande na? Nɛ dia lo Bible, wodoya kokaka nembetshiya pɛkato kana kɔlɔ. (Mateu 16:4, 11, 12; 1 Koreto 5:6-8) Yeso aki kokele ndo demba diande di’onto komonga la pɛkato. Nde akahombe kimɔ demba diande dia kokele sɔ oko olambo w’edimanyielo. (Heberu 7:26; 1 Joani 2:2) Osalelo wa dui sɔ akahombe kondjiyɛ Akristo tshɛ wa kɔlamelo oyadi wanɛ wele l’elongamelo ka lɔsɛnɔ l’olongo kana ka lɔsɛnɔ la pondjo lo paradiso ka la nkɛtɛ wahɔ.—Joani 6:51.
10. Lo toho takɔna tɔtɔ wanɛ wanɔ vinyɔ lo Eohwelo ‘lo ekesanelo lo dikila dia Kristo’?
10 Lo kɛnɛ kendana la vinyɔ yanɔ Akristo w’akitami lo Eohwelo, Paulo akafunde ate: “Dikoho di’otshoko diatshokolasu, dio kema uku ekesanelu kasu lu dikila dia Kristu?” (1 Koreto 10:16) Lo yoho yakɔna yele wanɛ wanɔ vinyɔ wekɔ lo ‘ekesanelo lo dikila dia Kristo’? Lo mɛtɛ, vɔ hawosangana dia kimɔ olambo wa tshungo lam’ele vɔ vɔamɛ wekɔ l’ohomba wa etshungwelo. Oma lo mbetawɔ kawɔ lo wolo wele la dikila diaki Kristo dia mbitsha, pɛkato yawɔ nyimanyiyamaka ndo vɔ mbelamɛka akanga wa losembwe dia tɔsɛna l’olongo. (Romo 5:8, 9; Tito 3:4-7) Ekɔ paka oma lo dikila diaki Kristo diakatshulwama ‘mbakidiama’ ekitɔ kâmɛ la Kristo 144 000, mbuta ate mbakitshamawɔ lânde ndo mbɛdiamawɔ oma lo pɛkato dia monga ‘ekilami.’ (Heberu 10:29; Danyele 7:18, 27; Efeso 2:19) Ekɔ mɛtɛ dia la dikila diande mbakasombɛ Kristo ‘Nzambi anto w’oma lo waoho tshɛ, ɛtɛkɛta tshɛ, weho w’anto tshɛ ndo wedja tshɛ ko akawaetɛ diolelo ndo ɛlɔmbɛdi le Nzambi kaso ndo vɔ wayolela oko nkumi ya dikanga la nkɛtɛ.’—Enyelo 5:9, 10.
11. Kakɔna kɛnya akitami lam’anɔwɔ vinyɔ lo Eohwelo?
11 Etena kakahɔhɔla Yeso Eohwelo ka nyɔi kande, nde akasha apɔstɔlɔ ande wa kɔlamelo dikɔhɔ dia vinyɔ ndo akate ate: “Nyono nyu tshe. Dikila diami dia sheki ne diambutshulwama dia nyimanyia antu efula kolo.” (Mateu 26:27, 28) Oko wakashikikɛka dikila dia mbudi ndo dia ngɔmbɛ sheke ya Ɛlɛmbɛ yakadje Nzambi la wodja wa Isariyɛlɛ mbele ndo dikila diaki Yeso diakashikikɛ sheke y’oyoyo yakahombe Jehowa mbidja la Isariyɛlɛ wa lo nyuma l’etatelo ka Pɛntɛkɔsta ka 33 T.D. (Etumbelu 24:5-8; Luka 22:20; Heberu 9:14, 15) Etena kanɔwɔ vinyɔ yele didjidji dia ‘dikila dia sheke,’ akitami mɛnyaka dia wambɔtɔ lo sheke y’oyoyo ndo wekɔ lo kondja wahɔ oma lɔkɔ.
12. Ngande wabatizama akitami lo nyɔi ka Kristo?
12 Akitami mbohɔka nto dikambo dikina. Yeso akatɛ ambeki ande wa kɔlamelo ate: “Nyu nyayono dikoho diahumbami no, ndu nyayubatizama la batiza kahumbami mbatizama.” (Mako 10:38, 39) Ɔpɔstɔlɔ Paulo akayotaka l’ɔkɔngɔ dia Akristo ‘wakabatizama lo nyɔi ka Kristo.’ (Romo 6:3) Akitami nsɛnaka lɔsɛnɔ la ndjahombia. Nyɔi kawɔ kekɔ k’olambo nɛ dia vɔ wambotona oseka elongamelo tshɛ ka nsɛna pondjo pondjo la nkɛtɛ. Batismu kalongola Akristo w’akitami asɔ lo nyɔi ka Kristo komiyamaka l’ɔkɔngɔ wa vɔ mvɔ la kɔlamelo ndo etena kolɔwɔ oko ditongami dia lo nyuma dia ‘mbolɛ kâmɛ oko nkumi ya dikanga’ vɔ la Kristo l’olongo.—2 Timote 2:10-12; Romo 6:5; 1 Koreto 15:42-44, 50.
Olelo ndo ɔnwɛlɔ wa tolembetelo
13. Lande na kele wanɛ wele l’elongamelo ka nsɛna pondjo pondjo la nkɛtɛ hawole ndo hawɔnɔ tolembetelo lo Eohwelo, ko lande na kɔtɔwɔ lo Eohwelo?
13 Lam’ele ndɛ mapa ndo nnɔ vinyɔ yetshetshama lo Eohwelo mendanaka la awui asɔ tshɛ, honga dimɛna dia wanɛ wele l’elongamelo ka nsɛna la nkɛtɛ ndɛ mapa ndo nnɔ vinyɔ. Anto wele l’elongamelo ka nsɛna la nkɛtɛ shihodiaka dia vɔ kema akitami wakenga demba dia Kristo ndo ɔnɛ vɔ kema lo sheke y’oyoyo yakadje Jehowa la wanɛ wayolɛ la Yeso Kristo. Lam’ele ‘dikɔhɔ’ ekɔ didjidji dia sheke y’oyoyo, paka wanɛ wele lo sheke y’oyoyo mbalɛ ndo mbanɔ tolembetelo. Wanɛ walongamɛ dia nsɛna pondjo pondjo lo eongelo ka kokele lânɛ la nkɛtɛ l’ɛlɔmbwɛlɔ ka Diolelo hawolongola batismu lo nyɔi ka Yeso ndo hawelamɛ dia tolɛ la nde l’olongo. Etena kalɛwɔ mapa ndo kanɔwɔ vinyɔ, vɔ mbɔsaka ɛngɔ kɛmɔtshi kele bu dimɛna lewɔ. Ɔnkɔnɛ, kânga mbele vɔ hawole ndo hawɔnɔ, vɔ mbɔtɔka lo Eohwelo oko amendji wele la dilɛmiɛlɔ. Vɔ wekɔ la lowando efula lo kɛnɛ tshɛ kambasalɛ Jehowa lo tshimbo y’Ɔnande, mbidja ndo edimanyielo ka pɛkato oma lo dikila dia Kristo.
14. Ngande wakeketshama lonyuma la akitami etena kalɛwɔ mapa ndo kanɔwɔ vinyɔ?
14 Edjelo ka djembetelo y’ekomelo yendana la lofulo la tshitshɛ la Akristo wambelamɛ dia tolɛ la Kristo l’olongo aya suke la shila. Polo l’ekomelo ka lɔsɛnɔ lawɔ lambowolambola lânɛ la nkɛtɛ, akitami keketshamaka etena kalɛwɔ ndo kanɔwɔ tolembetelo ta lo Eohwelo. Vɔ mongaka la dimama dia kâmɛ la Ɛmɛnyi ekina w’akitami oko anto wakenga demba dia Kristo. Etena kalɛwɔ mapa ndo kanɔwɔ vinyɔ, dui sɔ mbaoholaka ɔkɛndɛ awɔ wa tshikala la kɔlamelo polo lo nyɔi.—2 Petero 1:10, 11.
Otshumanyelo wa ‘diangɔ dia la nkɛtɛ’
15. Waa na wambotshumanyema lo wedi wa Akristo w’akitami?
15 Tatɛ oma l’atei atei wa 1930 lofulo latahame la “ekoko ekina” wele bu lo “limba la tshitshe l’ekoko” ndo wele l’elongamelo ka nsɛna pondjo pondjo la nkɛtɛ lakatatɛ tshumanyema dia sukɛ akitami. (Joani 10:16; Luka 12:32; Zekariya 8:23) Vɔ wakakome angɛnyi wa kɔlamelo wa anango Kristo, lo mbakimanyiya lo yoho ya dimɛna efula dia sambisha “lukumu l’ololo lone la diulelu” oko ɔmɛnyi le wedja tshɛ. (Mateu 24:14; 25:40) Lo sala ngasɔ, vɔ wekɔ lo kondja diaaso dia mbetawɔma le Kristo oko ‘ɛkɔkɔ’ ande ndo wayonga lo ‘lonya lande l’omi’ etena kayondoya ndjolombosha wedja. (Mateu 25:33-36, 46) Oko wewɔ la mbetawɔ lo dikila dia Kristo, vɔ kengaka “ului a wuki” wayoshimbamɛ lo ‘fɔnu ka woke.’—Enyelo 7:9-14.
16. Waa na wayonga ‘diangɔ dia la nkɛtɛ,’ ndo ngande wayowonga vɔ tshɛ la diaaso dia koma “ana a [Nzambi]”?
16 Etena kayodjama atshikadi wa 144 000 djembetelo y’ekomelo mbayowotshika “pepe” y’elanyelo ka dikongɛ nɛ di’akambo diaki Satana dia la nkɛtɛ. (Enyelo 7:1-4) Lo edja ka Diolelo di’Ɛnɔnyi Kinunu diaki Kristo ndo nkumi ya dikanga la ɛlɔmbɛdi wayɔlɔmbɔla la nde, nyemba y’anto yaheyama mbala yayolwama yayoyosangana la olui a woke. (Enyelo 20:12, 13) Anto asɔ wayonga la diaaso dia koma anto wayɔsɛna pondjo pondjo lanɛ la nkɛtɛ lo ɛlɔmbwɛlɔ ka Mɛsiya Nkumekanga, Kristo Yeso. Otsha l’ekomelo ka Diolelo di’Ɛnɔnyi Kinunu, ‘diangɔ tshɛ dia la nkɛtɛ’ diayohembama mbala k’ekomelo. Anto wayonga la kɔlamelo wayetawɔma oko “ana a [Nzambi]” wa la nkɛtɛ.—Efeso 1:10; Romo 8:21; Enyelo 20:7, 8.
17. Ngande wayokotshama sangwelo diaki Jehowa?
17 Ɔnkɔnɛ, lo tshimbo ya ‘ɛlɔmbwɛlɔ’ kande koludi la lomba kana yoho yande ya sala akambo, Jehowa ayokotsha sangwelo diande dia ‘tshumanya diangɔ tshɛ kâmɛ nto le Kristo, mbuta ate diangɔ dia l’olongo ndo dia la nkɛtɛ.’ Ditongami tshɛ dia lomba dia l’olongo ndo dia la nkɛtɛ diayotshumanyema kâmɛ lo wɔladi wa lo andja w’otondo, lo kitanyiya l’ɔngɛnɔngɛnɔ tshɛ lowandji losembwe laki Jehowa Onto lele la sangwelo dia woke.
18. Ngande wayokondja akitami ndo asekawɔ wahɔ lo mbɔtɔ lo Eohwelo?
18 Mbetawɔ kaki lofulo la tshitshɛ l’akitami ndo kaki miliyɔ y’ɛkɔkɔ ekina y’asekawɔ kayokeketshama mɛtɛ lam’ayowotshumana lo Ngɔndɔ ka nɛi 12, 2006! Vɔ wayosala Eohwelo ka nyɔi kaki Kristo, oko wakadjanga Yeso ɔnɛ: “Kanyutshaki okone, dia mbuho[ka]mi.” (Luka 22:19) Anto tshɛ wayɔtɔ wayohɔ kɛnɛ kakasale Jehowa dikambo diawɔ lo tshimbo ya Ɔnande la ngandji Kristo Yeso.
Ambola w’ovuswelo
• Naa sangwelo diaki Jehowa lo dikambo dia diangɔ dia l’olongo ndo dia la nkɛtɛ?
• Waa na wele ‘diangɔ dia l’olongo,’ ndo ngande wambodiotshumanyema?
• Waa na wele ‘diangɔ dia la nkɛtɛ,’ ndo naa elongamelo kele lawɔ?
[Kiombo ya lo lɛkɛ 15]
“Dimba dia Kristu”
Lo 1 Koreto 10:16, 17, Paulo ekɔ lo nembetshiya ohomba wa mapa le anango Kristo w’akitami wa nyuma lo tɛkɛta dikambo dia “dimba” lo yoho ya lânde. Nde akate ate: “Ukama w’atulaso, vo kema uku ekesanelu kasu lu dimba dia Kristu? Ne dia shu, antu efula, teko ukama wame, la dimba diame, ne dia shu tshe tatosaka uma l’ukama otoi.” Etena kalɛ Akristo w’akitami mapa lo Eohwelo, vɔ mɛnyaka dia wekɔ kâmɛ l’etei k’etshumanelo k’akitami, kele oko demba ndo Kristo Ɔtɛ adiɔ.—Mateu 23:10; 1 Koreto 12:12, 13, 18.
[Esato wa lo lɛkɛ 15]
Lande na kele paka akitami ato mbalɛ mapa ndo mbanɔ vinyɔ?
[Osato wa lo lɛkɛ 17]
Oma lo yoho yasala Jehowa akambo, ditongami tshɛ dia l’olongo ndo dia la nkɛtɛ diayonga kâmɛ