BIBLIƆTƐKƐ WA LO ƐTƐRNƐTƐ wa Watchtower
Watchtower
BIBLIƆTƐKƐ WA LO ƐTƐRNƐTƐ
Ɔtɛtɛla
  • BIBLE
  • EKANDA
  • NSANGANYA
  • w07 7/1 lk. 11-lk. 14 od. 8
  • Akambo w’ohomba w’oma lo dibuku dia Ezekiyele—Etenyi 1

Ndooko vidɛo yele lo kɛnɛ kɔsɔnyiyɛ.

Otokimwe, munga kakongi etena kakayatelesharjɛki vidɛo.

  • Akambo w’ohomba w’oma lo dibuku dia Ezekiyele—Etenyi 1
  • Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2007
  • Ɛtɛ w'awui wahɔnyi
  • Awui wa woho akɔ
  • ‘DIMI LAMBOKODJA SƐTƐDI’
  • (Ezekiyele 1:1–19:14)
  • “ELANYELU! ELANYELU! DIMI LAYULANYA TSHE!”
  • (Ezekiyele 20:1–24:27)
  • Losango lele la lɔsɛnɔ ndo la wolo
  • “Ekomelo kamboya kakianɛ le yɛ”
    Ɔtɛmwɛlɔ wa pudipudi wa Jehowa—wambokaloyama!
  • Woho watokimanyiya Jehowa dia nkotsha ɔkɛndɛ aso wa nsambisha
    Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa (wekelo)—2022
  • Akambo w’ohomba w’oma lo dibuku dia Ezekiyele—Etenyi II
    Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2007
  • ‘Kɔndɔla woho wele tɛmpɛlɔ’
    Ɔtɛmwɛlɔ wa pudipudi wa Jehowa—wambokaloyama!
Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2007
w07 7/1 lk. 11-lk. 14 od. 8

Ɔtɛkɛta wa Jehowa wekɔ la lɔsɛnɔ

Akambo w’ohomba w’oma lo dibuku dia Ezekiyele​—Etenyi 1

TEKƆ l’ɔnɔnyi 613 ntondo ka tena diaso nɛ. Ɔprɔfɛta Jeremiya ekɔ la Juda, ewoya la dihonga tshɛ elanyelo ka Jerusalɛma kaya suke ndo dia ohandjwelo wa wodja wa Juda. Lâsɔ ko Nɛbukadinɛza nkumekanga ka Babilɔna amboshilaka munda ase Juda efula lo lɔhɔmbɔ. L’atei w’anto wele lo lɔhɔmbɔ mbele ndo ɔlɔngɔlɔngɔ Danyɛlɛ la asekande asato wakamba olimu laka nkumekanga k’ase Kaladiya. Efula k’ase Juda wele lo lɔhɔmbɔ wekɔ l’omamu w’ɔkɛdi wa Kebara lo “kete ya Kaladiya.” (Ezekiyele 1:1-3) Jehowa ambotomɛ anto wele lo lɔhɔmbɔ asɔ dikɛndji. Nde ambɔsɔna Ezekiyɛlɛ lele l’ɛnɔnyi 30 dia monga ɔprɔfɛta.

Dibuku dia Ezekiyele diakafundama l’edja k’ɛnɔnyi 22 ndo diakayokomɛ la fundama lo 591 la ntondo ka tena diaso nɛ. Efundelo waki Ezekiyɛlɛ shikikɛka akambo dimɛna. Nde akate adatɛ wakandafunde prɔfɛsiya yande, lo shikikɛ lushi, ngɔndɔ ndo ɔnɔnyi. Etenyi ka ntondo ka losango laki Ezekiyɛlɛ ndeka mendana la ɔkwɛlɔ ndo elanyelo ka Jerusalɛma. Etenyi ka hende tɛkɛtaka dia dombwelo diaki Jehowa otsha le wedja waki suke lawɔ, ndo etenyi k’ekomelo mendanaka la okaloyelo w’ɔtɛmwɛlɔ waki Jehowa. Sawo nɛ tɛkɛtaka dia akambo w’ohomba w’oma lo Ezekiyele 1:1–24:27, etenyi kele la waɛnɛlɔ, prɔfɛsiya ndo wɛnyɛlɔ wendana la kɛnɛ kakahombe komɛ Jerusalɛma.

‘DIMI LAMBOKODJA SƐTƐDI’

(Ezekiyele 1:1–19:14)

L’ɔkɔngɔ wa nde mɛna ɛnɛlɔ ka diambo efula ka kiti ka diolelo kaki Jehowa, Ezekiyɛlɛ ambolongola ɔkɛndɛ. Jehowa ambowotɛ ate: “Dimi lambukudja [sɛtɛdi k]a khumbu ka Isariyele. Okone ulungi aui w’uma l’unyo ami, uwaewuli la aui ami.” (Ezekiyele 3:17) Dia mbewoya woho wayodingama Jerusalɛma ndo etombelo wayonga la dui sɔ, Jehowa ambotɛ Ezekiyɛlɛ dia nde mɛnya dikambo sɔ lo sala tɔkɛnyɔ tohende. Lo kɛnɛ kendana la Juda, Jehowa ambota lo tshimbo ya Ezekiyɛlɛ ate: “Enda, dimi lutsha mbela yombo dia ndo la nyu, layulanya alunga anyu.” (Ezekiyele 6:3) Nde ambotɛ anto wodjashi lo wodja ate: ‘Elanyelo kayohomba ndja le nyu.’​—Ezekiyele 7:7.

Lo 612 ntondo ka tena diaso nɛ, lo ɛnɛlɔ, Ezekiyɛlɛ ambotanema la Jerusalɛma. Ande akambo wa kɔlɔ wambondɛna wasalema lo tɛmpɛlɔ kaki Nzambi lee! Etena kambotoma Jehowa alembe ande wa l’olongo (wɛnyami oko “apami asamalu”) dia tɛnya waa apɔsta kɛlɛ kande, paka wanɛ wakadjama “djimbitelu lu fumu” mbayohandɔ. (Ezekiyele 9:2-6) Koko, ntondotondo “akalanga wa dja,” mbuta ate losango laki Nzambi l’elanyelo lele oko dja pombaka dianganyema l’osomba. (Ezekiyele 10:2) Kânga mbele ‘Jehowa ayokaloya atshi wa kɔlɔ etsha awɔ lo ɛtɛ awɔ,’ nde ambolaka dia tshumanya nto ase Isariyɛlɛ wakahandjɔ.​—Ezekiyele 11:17-21.

Nyuma ka Nzambi kambokaloya Ezekiyɛlɛ la Kaladiya. Nde ambɛnya oma lo tɔjɛstɛ woho wayolawɔ nkumekanga Zedekiya ndo wodja oma la Jerusalɛma. Aprɔfɛta wa kashi w’apami ndo wa wamato wambotondjama sɛkɛ. Atɛmɔdi wa dikishi wambonyama yimba. Juda ambɛdikama la ɔkɔdi wa vinyɔ wele bu ohomba. Ɛnyɛlɔ ka pongo la ɔkɔdi wa vinyɔ mɛnyaka etombelo wa kɔlɔ wa woho wakayange Jerusalɛma ekimanyielo le Edjibito. Ɛnyɛlɔ kakɔ kambokomɛ la ndaka dia ‘Jehowa ayonya lotahe la la shɔdi ko tolonɛ lo ɔtɛ wa dikona di’otale.’ (Ezekiyele 17:22) Koko ‘ndoko danga dia diolelo’ diayoyala la Juda.​—Ezekiyele 19:14.

Ekadimwelo lo ambola w’oma lo Afundelo:

1:4-28​—Pusupusu ka l’olongo kekɔ didjidji dia na? Pusupusu kɛsɔ kekɔ didjidji dia etenyi ka l’olongo k’okongamelo waki Jehowa kokengami la ditongami dia lo nyuma dia kɔlamelo. Nyuma k’ekila kaki Jehowa mbele kiɔkɔ ya wolo atɔ. Ɔnɛ latakɛndjakɛndja pusupusu kɛsɔ lele didjidji dia Jehowa ndola tɔɔ la lotombo laheyama ndo mbuta. Ngolo ka dimɛna efula mɛnyaka kii kande.

1:5-11​—Waa na wele ditongami nɛi diasɛna? Mbala ka hende kakɛnyi Ezekiyɛlɛ pusupusu kɛsɔ lo ɛnɛlɔ, nde akelɛ ditongami nɛi diasɛna sɔ ɔnɛ akɛruba. (Ezekiyele 10:1-11; 11:22) Mbala k’ekomelo, nde akelɛ elungi ka ngɔmbɛ ɔnɛ “elundji ka okeruba.” (Ezekiyele 10:14) Nde akakoke mbuta ngasɔ nɛ dia ngɔmbɛ ekɔ djembetelo ya wolo ndo lokalo, ko akɛruba wekɔ ditongami dia lo nyuma dia wolo.

2:6​—Lande na kelɛwɔ Ezekiyɛlɛ mbala la mbala ɔnɛ “on’a untu”? Jehowa akelɛka Ezekiyɛlɛ ngasɔ dia mbôhola dia nde ekɔ onto lele la emunyi la dikila ndo dia mbɛnya otshikitanu wa woke wele lam’asa dikɛndji di’onto la Nzambi Lakanga losango lakɔ. Vɔ kamba la lokombo lakɔ le Yeso Kristo mbala oko 80 lo Evanjiliɔ dia mɛnya hwe dia Ɔna Nzambi akaye oko onto, koko aha oko etongami ka lo nyuma mbakalɔtɛ demba di’onto.

2:9–3:3​—Lande na kaki wɔɔmbɔ wa alelo la tokoko mpɛ le Ezekiyɛlɛ? Dionga diaki la Ezekiyɛlɛ lo kɛnɛ kendana la ɔkɛndɛ wakandalongola mbaketɛ wɔɔmbɔ ɔsɔ mpɛ le nde. Ezekiyɛlɛ akangɛnangɛna dia kambɛ Jehowa oko ɔprɔfɛta.

4:1-17​—Onde Ezekiyɛlɛ akasale mɛtɛ kɛnyɔ yakɛnyaka odingamelo wa Jerusalɛma waki suke la salema? Woho wakalɔmbɛ Ezekiyɛlɛ dia vɔ mbotshikitanyɛ diangɔ diakandahombe kamba ladiɔ dia katɛ mbo ya ndɛ ndo woho waketawɔ Jehowa kɛnɛ kakandalɔmbɛ mɛnyaka dia Ezekiyɛlɛ akasale mɛtɛ kɛnyɔ yakɔ. Olalelo ande lo lonya la lɔmɔsɔ aki dia mɛnya ɛnɔnyi 390 wa kɔlɔ ka diolelo dia waoho dikumi, mbuta ate tatɛ oma l’etatelo kadiɔ lo 997, ntondo ka tena diaso nɛ polo lo elanyelo ka Jerusalɛma lo 607 ntondo ka tena diaso nɛ. Olalelo wa lo wedi wa lonya la l’omi aki dia ɛnɔnyi 40 wa pɛkato ya Juda, tatɛ oma l’etena kakasɔnama Jeremiya oko ɔprɔfɛta lo 647 ntondo ka tena diaso nɛ polo lo 607 ntondo ka tena diaso nɛ. L’edja k’etena ka nshi yakɔ 430, Ezekiyɛlɛ akasɛnaka aha la monga la diangɔ dia ndɛ efula ndo ashi wanɔ efula, dia mɛnya dia ndjala kayonga etena kayodingama Jerusalɛma.

5:1-3​—Kakɔna kalembetshiya tshelo ya Ezekiyɛlɛ mbɔsa wɛɔngi ɛmɔtshi wa divo oma lo etenyi kakandahombe dianganya lo lɔpɛpɛ ko nde keleka lo ehembo w’okutu ande? Dui sɔ aki dia mɛnya dia atshikadi wakahombe kalola la Juda dia tokaloya nto ɔtɛmwɛlɔ wa mɛtɛ l’ɔkɔngɔ w’ɛnɔnyi 70 wakatshikala Juda tɔngɔ to.​—Ezekiyele 11:17-20.

17:1-24​—Waa na wele pongo hiende ya weke, ngande wakahembɔma lotahe l’oyoyo l’otamba w’osase ndo akɔna ele “lutahi” lakasɛkɔma oma le Jehowa? Pongo hiende shɔ yekɔ didjidji dia nkumekanga ka la Babilɔna ndo ka l’Edjibito. Pongo ka ntondo kakahema la shɔdi y’osongo w’osase wele diolelo dia nkumi ya dikanga ya lo ɔlɔndji wa Davidi. Pongo kɛsɔ kakahembola shɔdi ya lotahe l’ashashi lo minya Jehoyakina nkumekanga ka Juda ko mbidja Zedekiya. Kânga mbakandatshike dɔkɔlɔkɔ dia tshikala la kɔlamelo, Zedekiya akayange ekimanyiyelo le pongo kekina, mbuta ate Edjibito, koko nde kokondja etombelo w’amɛna. Nde akahombe tɔlama lo lɔhɔmbɔ ndo tovɔ la Babilɔna. Jehowa akahembola “lutahi” nto, mbuta ate Mɛsiya Nkumekanga. Nde akahombe sɛkwama “ladiku di’ote w’ukungu w’utali” mbuta ate l’Okongo wa Siɔna wa l’olongo, lɛnɛ ayondonga “utamba w’usasi wa dimena,” mbuta ate kiɔkɔ y’ɛtshɔkɔ wa mɛtɛ dikambo dia nkɛtɛ.​—Enyelo 14:1.

Wetshelo le so:

2:6-8; 3:8, 9, 18-21. Hatohombe mboka anto wa kɔlɔ wɔma kana tshika dia sambisha losango laki Nzambi lele ndo l’ɔhɛmwɛlɔ wendana la wɔ. Etena kahomanaso la wendjodi kana ɔlɔshamelo, sho pombaka mbɔsa yɛdikɔ ya wolo ya tshikala nge. Koko, sho pombaka menda dimɛna diaha sho monga awui wolo, anto wahokana kɛtshi, kana ekonda. Yeso akokaka anto wakandasambishaka kɛtshi, ndo sho pombaka monga la kɛtshi dia sambisha anto akina.​—Mateu 9:36.

3:15. L’ɔkɔngɔ wa nde nongola ɔkɛndɛ ande, Ezekiyɛlɛ akadjasɛ la Tɛlɛ-Abiba, ‘akatshikala nshi esambele,’ dia mbeshesha losango lakandahombe tewoya. Onde hatokoke mbɔsaka etena dia mbekaka l’etete ndo kanaka yimba dia sho shihodia akambo wa lo nyuma w’ohomba efula?

4:1–5:4. Ezekiyɛlɛ akahombe monga l’okitshakitsha ndo la dihonga dia nde sala tɔkɛnyɔ tohende ta prɔfɛsiya. Sho lawɔ nɔmbamaka dia monga la okitshakitsha ndo la dihonga dia kotsha oseka ɔkɛndɛ tshɛ watosha Nzambi.

7:4, 9; 8:18; 9:5, 10. Hatohombe mboka anto wambolongola dilanya oma le Nzambi kandji kana kɛtshi.

7:19. Etena kayela Jehowa elombwelo kande le dikongɛ nɛ di’akambo, falanga honga ndoko la nɛmɔ kânga yema tshitshɛ.

8:5-18. Apɔstazi nanyaka diɔtɔnganelo diasa onto la Nzambi. “Aui w’uma l’unyo w’untu a kolo watulanyaka unyandi.” (Tukedi 11:9) Tayɛnya dia tekɔ la lomba naka tayewɔ dia monga kânga la kanyi ya mbisha waa apɔsta lotui.

9:3-6. Mbidjama djembetelo, mbuta ate djembetelo yɛnya dia tamboyakimɔ le Nzambi, taya ekambi waki Nzambi wambobatizama ndo taya la lonto l’oyoyo ekɔ ohomba dia ndjohanda lo ‘fɔnu ka woke.’ (Mateu 24:21) Akristo w’akitami, wanɛ walembetshiyama oko pami kele la ɔlɔndɔ w’ashi a mukanda wekɔ lo nɔmbɔla olimu wa mbidja anto djembetelo, mbuta ate olimu w’esambishelo ka Diolelo ndo wa mbetɛ anto ambeki. Naka sho nangaka nama djembetelo yaso, kete sho pombaka mbakimanyiya l’olimu ɔsɔ l’ohetoheto tshɛ.

12:26-28. Ezekiyɛlɛ akatɛ wanɛ wakɔnyɔlaka losango lande ate: “Nduku diui [diata Jehowa] diayutshimbatshimba ntu.” Sho pombaka sala kɛnɛ tshɛ kakokaso sala dia kimanyiya anto akina dia vɔ ndjaɛkɛ le Jehowa la ntondo ka nde komiya dikongɛ di’akambo nɛ.

14:12-23. Onto ndamɛ mbahomba mbidja welo dia kondja panda. Ndoko onto lakoka sala dui sɔ lo dihole diaso.​—Romo 14:12.

18:1-29. Sho tshɛ onto l’onto ayoyokoya la Nzambi lo ndjela etsha ande.

“ELANYELU! ELANYELU! DIMI LAYULANYA TSHE!”

(Ezekiyele 20:1–24:27)

Lo ɔnɔnyi w’esambele wa lɔhɔmbɔ, mbuta ate lo 611 ntondo ka tena diaso nɛ, dikumanyi dia l’Isariyɛlɛ wamboya le Ezekiyɛlɛ “dia ndjumbula [Jehowa].” Vɔ wamboka ɔkɔndɔ w’otale wa ɔtɔmbɔkwɛlɔ wa Isariyɛlɛ ndo ɔhɛmwɛlɔ w’ɔnɛ ‘Jehowa ayotodja yɔɔmbɔ yande’ dia mbalanya. (Ezekiyele 20:1; 21:3) Jehowa ambotɛ (Zedekiya) owandji wa Isariyɛlɛ ate: “Unya dihondo dia l’ote aye, unya dembo dia kusu; dio hadiuyala osoku ntu. Olemia kene kaha la nemo, ukitshakitsha kene keli la nemo. Elanyelu! elanyelu! Dimi layulanya tshe! Keli dikambu diako hadiuyala edja ndu kanga diulelu [Yeso Kristo] ambuya ku dimi layuwushadio.”​—Ezekiyele 21:26, 27.

Jerusalɛma yambolola la akambo wa kɔlɔ. Kɔlɔ ka Ohola (Isariyɛlɛ) la Oholiba (Juda) kambotomba sɛkɛ. Ohola amboshilaka kimɔma “l’anya w’eseka andi, l’anya w’asi Asuriya.” (Ezekiyele 23:9) Elanyelo ka Oholiba kaya suke. Lo 609 ntondo ka tena diaso nɛ, ngɔndɔ 18 ya odingamelo wa Jerusalɛma yambotatɛ. L’edjedja ka wonya lam’ayɔkɔ osomba, ase Juda wayolela efula dia mɛnya lonyangu lawɔ. Ezekiyɛlɛ hahombe mbewoya losango laki Nzambi la Babilɔna polo ndo lam’ayondolongola alapɔlɔ w’elanyelo k’osomba oma le “one layuhanda.”​—Ezekiyele 24:26, 27.

Ekadimwelo lo ambola w’oma lo Afundelo:

21:3​—“Yombo” yakɔna yayɔsɔmɔla Jehowa? Mɛnamaka dia Nɛbukadinɛza nkumekanga ka Babilɔna la alembe ande mbele “yombo” yahomba kamba la Jehowa dia ndanya Jerusalɛma la Juda. Yɔɔmbɔ shɔ koka mendana nto la etenyi ka l’olongo k’okongamelo waki Nzambi kokengami la ditongami dia lo nyuma.

24:6-14​—Matadi wa lo mpoke wekɔ didjidjdi dia na? Etena kakadingama Jerusalɛma mbɛdikamaka la mpoke ka hwe. Matadi atɔ ekɔ didjidji dia dionga dia kɔlɔ diaki l’osomba, mbuta ate awui wa mindo, lɔkɛwɔ la kɔlɔ ndo diakatanelo diakasalemaka l’osomba. Mindo katɔ kaki efula polo lo kânga mbakawakitsha mpoke kakɔ ka hwe lo akalanga wa dja ndo mbakawakitshumbe la dja ya wolo, matadi ɔsɔ komimɔ.

Wetshelo le so:

20:1, 49. Okadimwelo wakasha dikumanyi dia l’Isariyɛlɛ mɛnyaka dia vɔ kombetawɔ kɛnɛ kakate Ezekiyɛlɛ. Tatongake pondjo la dionga dia tâmu lo kɛnɛ kendana la ɛhɛmwɛlɔ waki Nzambi.

21:18-22. Kânga mbele Nɛbukadinɛza akakambe la alɔhɔ, Jehowa mbakashikikɛ dia owandji w’opanganu akahombe mbɔtwɛ Jerusalɛma. Dui sɔ mɛnyaka dia kânga ɛdiɛngɛ hawokoke memadia anto wakamba la Jehowa dia vɔ kotsha sangwelo diande.

22:6-16. Jehowa petshaka emamatanya, lɔkɛwɔ la mindo, okambelo wa kɔlɔ wa la wolo ndo kɔta mishiko. Sho pombaka mbɔsa yɛdikɔ ya wolo yaha sala akambo wa kɔlɔ asɔ.

23:5-49. Wodjelo wa toseke ta pɔlitikɛ akayokonya Isariyɛlɛ la Juda dia mbetawɔ ɔtɛmwɛlɔ wa kashi wa anto wakadje la wɔ toseke. Nyɛsɔ toyalame diaha monga la diɔtɔnganelo la anto wa l’andja ɔnɛ wakoka nanya mbetawɔ kaso.​—Jakoba 4:4.

Losango lele la lɔsɛnɔ ndo la wolo

Ande wetshelo wa dimɛna efula wakondjaso oma lo totshapita 24 ta ntondo ta dibuku dia Ezekiyele lee! Atɔndɔ wele lɔkɔ mɛnyaka kɛnɛ kakonya diaha onto mbetawɔma le Nzambi, woho wakokaso mbokama kɛtshi oma le nde ndo lande na kahombaso mbewola anto wa kɔlɔ. Prɔfɛsiya kendana la olanyelo wa Jerusalɛma mɛnyaka hwe dia Jehowa ekɔ Nzambi ‘kewoya ekambi ande akambo w’eyoyo la ntondo ka vɔ salema.’​—Isaya 42:9.

Prɔfɛsiya yele lo Ezekiyele 17:22-24 ndo 21:26, 27 tɛkɛtaka dia oshikikelo wa Diolelo dia Mɛsiya l’olongo. Kem’edja, lowandji lɔsɔ layosala dia lolango laki Nzambi salema la nkɛtɛ. (Mateu 6:9, 10) La mbetawɔ ka nge ndo l’eshikikelo tshɛ, tekɔ lo nongamɛ ɛtshɔkɔ wayela Diolelo sɔ. Eelo, ‘Ɔtɛkɛta wa Nzambi wekɔ la lɔsɛnɔ ndo la wolo.’​—Heberu 4:12.

[Osato wa lo lɛkɛ 12]

Pusupusu ka l’olongo kekɔ didjidji dia na?

[Osato wa lo lɛkɛ 14]

Kamba olimu w’esambishelo l’ohetoheto tshɛ tokimanyiyaka dia nama “djimbitelu” yaso

    Ekanda wa l’Ɔtɛtɛla (1983-2025)
    Tomba
    Ɔtɔ
    • Ɔtɛtɛla
    • Kahana l'onto
    • Nango
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ɛlɛmbɛ w'okambelo
    • Awui wa sheke
    • Paramètres de confidentialité
    • JW.ORG
    • Ɔtɔ
    Kahana l'onto