BIBLIƆTƐKƐ WA LO ƐTƐRNƐTƐ wa Watchtower
Watchtower
BIBLIƆTƐKƐ WA LO ƐTƐRNƐTƐ
Ɔtɛtɛla
  • BIBLE
  • EKANDA
  • NSANGANYA
  • w08 4/1 lk. 30-32
  • Mako kompekɔ

Ndooko vidɛo yele lo kɛnɛ kɔsɔnyiyɛ.

Otokimwe, munga kakongi etena kakayatelesharjɛki vidɛo.

  • Mako kompekɔ
  • Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2008
  • Awui wa woho akɔ
  • Makɔ ekɔ ‘ohomba l’olimu’
    Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2010
  • “Atakeketsha tshumanelo”
    ‘Sambisha dimɛna dimɛna’ akambo wendana la Diolelo dia Nzambi
  • “Wakatetemala ndola l’ɔngɛnɔngɛnɔ ndo la nyuma k’ekila”
    ‘Sambisha dimɛna dimɛna’ akambo wendana la Diolelo dia Nzambi
  • Anangɛso w’ɛlɔngɔlɔngɔ le, nyokoya Makɔ la Timɔte
    Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa (wekelo)—2025
Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2008
w08 4/1 lk. 30-32

Nyetsha Ananyu

Mako kompekɔ

MAKO akafunde dibuku dimɔtshi l’atei wa abuku anɛi watɛkɛta dikambo dia lɔsɛnɔ laki Yeso. Diɔ diekɔ dibuku dioleki mondo ndo dioleki wɔdu mbadia. Mako akinde? Onde wɛ fɔnyaka dia nde akeyaka Yeso?​—a Nyɛsɔ tende ekakatanu wa wolo wakahomana la Mako ndo teye lande na kakinde kompekɔ dia monga Okristo.

Dihole dia ntondo diatɛkɛtawɔ dikambo dia lokombo la Mako lo Bible ele, l’ɔkɔngɔ wa nkumekanga Hɛrɔdɛ Angiripa mbidja ɔpɔstɔlɔ Petero lo lokanu. L’otsho ɔmɔtshi, ondjelo ɔmɔtshi akatshungola Petero oma lo lokanu, ko nde akatshu mbala kakɔ ɔtɔi otsha laka Mariya nyango Mako lakadjasɛka la Jerusalɛma. Petero akatshungɔ oma lo lokanu ɛnɔnyi suke la dikumi l’ɔkɔngɔ wa Yeso ndjakema lo Elekanelo ka l’ɔnɔnyi 33 tena diaso nɛ.​—Etsha 12:1-5, 11-17.

Onde wɛ mbeyaka lande na kakatshu Petero otsha laka Mariya?​— Ondo nɛ dia nde akeyaka ase nkumbo kaki Mariya ndo akeyaka dia ambeki waki Yeso wakasanganaka lɛkɔ. Baranaba laki owotɔ ɔmɔtshi waki Mako aki ombeki ɔmɔtshi waki Yeso edja efula, ondo tatɛ oma lo difɛstɔ dia Pɛntɛkɔsta ka l’ɔnɔnyi 33 tena diaso nɛ. Bible tɛkɛtaka dia nde akakimɔ woshasha ɔmɔtshi la lokaho tshɛ l’etena kɛsɔ dia kimanyiya ambeki w’eyoyo. Ondo Yeso akeyaka Baranaba, Mariya laki owotɔ ande la ɔnande Mako.​—Etsha 4:36, 37; Kolosai 4:10.

Lo Evanjiliɔ ande, Mako akafunde dia l’otsho wakawande Yeso, ɔlɔngɔ a pami ɔmɔtshi wakalɔtɛ paka dihɔndɔ dia linɛnɛ to dia komba “demba diande di’otakataka” akikɔ lawɔ. Mako akafunde dia etena kakawayange dia munda ɔlɔngɔ a pami ɔsɔ, nde akalawɔ. Afɔnyayɛ aki ɔlɔngɔ a pami ɔsɔ?​— Eelo, ondo nde aki Mako. Etena kakamɔ Yeso nde l’apɔstɔlɔ ande oma lo luudu lakawasale Dambo dia dikɔlɔ dia Nkumadiɔndjɔ l’ɔkɔngɔ diko l’otsho ɔsɔ, ondo Mako akamanya paka dihɔndɔ dia linɛnɛ to esadi esadi ko nde akâyele.​—Mako 14:51, 52, NW.

Lo mɛtɛ, Mako aki la ewo k’efula k’akambo wa lo nyuma. Ondo nde aki lâwɔ etena kakatshulwama nyuma k’ekila lo Pɛntɛkɔsta ka l’ɔnɔnyi 33 tena diaso nɛ, ndo nde aki la diɔtɔnganelo dia ma ma l’ekambi waki Nzambi wa kɔlamelo, ɛnyɛlɔ oko Petero. Ndo nto nde akatshindɛka Baranaba w’owotɔ ande, ɔnɛ lakɛnyanya Saulo la Petero suke l’ɛnɔnyi esato l’ɔkɔngɔ wa Yeso mɛnama le Saulo lo ɛnɛlɔ. Ɛnɔnyi ɛmɔtshi l’ɔkɔngɔ, wakatome Baranaba la Taraso dia nde tɛnana la Saulo.​—Etsha 9:1-15, 27; 11:22-26; 12:25; Ngalatiya 1:18, 19.

L’ɔnɔnyi 47 tena diaso nɛ, Baranaba nde la Saulo wakasɔnama dia kamba olimu wa misiɔnɛrɛ. Vɔ wakatshu kâmɛ la Mako, koko l’ɔtɛ w’ɔkɔkɔ ɔmɔtshi wahateye nde akatâtshikaka ko akakalola la Jerusalɛma. Saulo lakayeyamaka oma lo lokombo lande l’ose Rɔma la Paulo akomala. Ndo nde kombohɛ dikambo diakasale Mako diakandɔsaka dia ekɔ munga ka woke.​—Etsha 13:1-3, 9, 13.

L’ɔkɔngɔ wa vɔ kalola oma lo lɔkɛndɔ lawɔ la misiɔnɛrɛ, Paulo nde la Baranaba wakayoshaka alapɔlɔ w’akambo wa diambo wakasalema. (Etsha 14:24-28) Ngɔndɔ mɔtshi l’ɔkɔngɔ, vɔ ahende wakɔshi yɛdikɔ ya kalola dia tembola ambeki w’eyoyo waki l’ahole wakawasambisha. Baranaba akalange dia vɔ ntshɔ kâmɛ la Mako, ko onde wɛ mbeyaka kanyi yaki la Paulo?​— Nde “akakani ati: Kema ololo” nɛ dia mbala ka ntondo Mako akâtshike ko akakalola lakawɔ. Lo mɛtɛ, kɛnɛ kakatombe oma lâsɔ kakanyangiya Mako!

Owanu wa wolo wakatombe, ndo l’ɔkɔngɔ wa vɔ monga la ‘kɛlɛ k’efula,’ Paulo nde la Baranaba wakakakitɔna. Baranaba akɔshi Mako dia tosambisha la Kupirɔ ndo Paulo akɔshi Silasi ko wakakalola dia tenda ambeki w’eyoyo oko wakawakongɛ. Mako mɛtɛ akanyange efula lo woho wakinde lo kiɔkɔ y’owanu waki lam’asa Paulo la Baranaba!​—Etsha 15:36-41.

Hateye lande na kakatâtshikaka Mako dia kalola la ngelo. Ondo nde aki l’ɔkɔkɔ w’oshika wa sala dikambo sɔ. Lo weho akɔ tshɛ, mɛnamaka dia Baranaba aki l’eshikikelo k’ɔnɛ dikambo dia ngasɔ hadiotosalema nto. Ndo nde aki la shadiya. Mako kompekɔ! L’ɔkɔngɔ diko nde akakambe olimu wa misiɔnɛrɛ kâmɛ la Petero etale efula la Babilɔna. Oma lɛkɔ, Petero akatomɛ tshumanelo mɔyɔ ndo akakotsha ate: “Ndu Mako on’ami anyutumela moyo.”​—1 Petero 5:13, sho mbɛnganyisha alɛta ango.

Ande diɔtɔnganelo dia ma ma diaki lam’asa Petero nde la Mako lo woho wakawakambaka olimu wa lo nyuma kâmɛ lee! Dui sɔ mɛnamaka nto etena kadiaso Evanjiliɔ waki Mako. Lo dibuku diakɔ, Mako akakɔndɔla akambo wakɛnyi Petero la washo ande hita. Ɛnyɛlɔ, tɛdike ɔkɔndɔ wa lɔpɛpɛ la wolo lakonge lo ndjale ka Ngalileya. Mako akakotsha akambo akina wendana la lɛnɛ akalale Yeso lo waato ndo ɛngɔ kakandakitsha ɔtɛ, awui wele omundji wa nse wele oko Petero mbakakoke mbaɛna. Ɛsɔ tadia kâmɛ dikambo sɔ kele tɛdike ɔkɔndɔ wa lo Bible wele lo Mateu 8:24; Mako 4:37, 38; la Luka 8:23.

L’ɔkɔngɔ diko, etena kaki Paulo lo lokanu la Rɔma, nde akandola Mako lo woho wakandosukɛ la kɔlamelo tshɛ. (Kolosai 4:10, 11) Ndo etena kakandayodjamaka lo lokanu nto lɛkɔ, nde akafundɛ Timɔtɛ ndo akɔlɔmbɛ dia nde ndja la Mako lo nembetshiya ate: “Ndi nkukaka nkimanyiami l’ulimu.” (2 Timote 4:11) Lo mɛtɛ, Mako akayokondja waɛsɛ wa weke w’olimu l’ɔtɛ wakinde kompekɔ.

[Nɔte ka l’ɛse ka dikatshi]

a Naka wɛ ekɔ lo mbadiyɛ ɔna, kete shidi ndjo yayokokimanyiya dia wɛ memala yema ndo keketsha ɔna dia nde mbisha kanyi yande.

Ambola:

○ Lende akandjasɛka Mako, ndo lande na kakokaso mbuta dia ondo nde akeyaka Yeso?

○ Onto akɔna lakakimanyiya ndo lakasukɛ Mako lo yoho ya lânde?

○ Kakɔna kakakoke konya Mako dia nde mpekɔ?

○ Ngande weyaso dia ondo Mako akayetawɔmaka oma le ɔpɔstɔlɔ Paulo?

[Osato wa lo lɛkɛ 31]

Ɔlɔngɔ a pami ɔnɛ ênde? Kakɔna kakokomɛ ndo lande na?

[Osato wa lo lɛkɛ 32]

Ɛtshɔkɔ akɔna wakakondja Mako l’ɔtɛ wakinde kompekɔ?

    Ekanda wa l’Ɔtɛtɛla (1983-2025)
    Tomba
    Ɔtɔ
    • Ɔtɛtɛla
    • Kahana l'onto
    • Nango
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ɛlɛmbɛ w'okambelo
    • Awui wa sheke
    • Paramètres de confidentialité
    • JW.ORG
    • Ɔtɔ
    Kahana l'onto