Kimanyiya ɔnayɛ dia nde mbikikɛ lɔkɔnyɔ

MAMA kɛmɔtshi akatɛ onto ɔmɔtshi lakasondjaka lo luudu la woke lasondjawɔ abuku ate: “Wɛ ekɔ la abuku efula lo luudu layɛ koko ndoko dibuku ɔtɔi diakoka kimanyiya ɔnami!” Mama kɛsɔ akayangaka ɛlɔmbwɛlɔ dia nde kimanyiya ɔnande laki suke la kotsha ɛnɔnyi dikumi l’ɛmɔtshi woho wa nde mbikikɛ nyɔi ka shashimoya ka owotɔ awɔ ɔmɔtshi wa suke suke.

Mama kɛsɔ aki mɛtɛ l’ɛkɔkɔ w’eshika wa nde ndjakiyanya. Mongaka mɛtɛ lonyangu efula le ɔna dikɛnda etena keyande dia onto ɔmɔtshi lokande ngandji ambovɔ! Naka ase nkumbo mbâkokɛ dimɛna, kete ana wayoyaoka dimɛna, koko teye dia nyɔi kokaka mbɔsa lakiso ɔmɔtshi la ngandji lakokanaka la ɔnaso efula. Oko wenyu ambutshi, ngande wakokanyu kimanyiya ananyu naka owotɔ anyu ɔmɔtshi ayanga mvɔ kana eke ka mvɔ?

Ekɔ mɛtɛ dia, etena kavushanyu lakinyu ɔmɔtshi la ngandji, mbeyaka monga ko nyamɛ nyekɔ lo ndɔshana la lɔkɔnyɔ lele lanyu, mbuta ate nyu mbeyaka ndjakiyanya paka l’ɔtɛ wa ovushelo ɔsɔ. Koko, tanyohɛke dia ananyu wekɔ l’ohomba wa nyu mbasukɛ. Dibuku dimɔtshi diakakahanya ase luudu lɔmɔtshi lakimanyiyawɔ wanɛ waya l’asa eko la nyɔi la lo Minnesota, lo wodja wa États-Unis mbutaka ɔnɛ: “Ndo lotui la ana mbatotshɔka yema l’asawo wasawola ambutshi awɔ. Etena kawanya ambutshi awɔ yimba, mbala efula vɔ hawoshihodia kɛnɛ kalembetshiya ovushelo wa lakiwɔ la ngandji.” Diɔ kotshaka ɔnɛ: “Ana wekɔ l’ohomba wa nyu mbatɛ tshondo ya dikambo.” Ɔnkɔnɛ mbeyaka monga dui dia lomba dia nyu nembetshiya ananyu tshondo ya dikambo lo ndjela akoka awɔ w’ekanelo ka yimba. Ɔsɔ ekɔ tshondo y’okakatanu lam’ele akoka wele la ana wa shihodia dikambo diambotomba tshikitanaka efula.​—1 Koreto 13:11.

Woho wa mbalembetshiya nyɔi

Anyangiyangi amɔtshi mbutaka dia etena kasawola ambutshi la anawɔ lo dikambo dia nyɔi, vɔ pombaka mbewɔ dia kamba la tɔtɛkɛta tele oko lakiso la ngandji “ambolala djɔ,” “amboshishɔ,” kana “aya bu.” Kamba la tɔtɛkɛta ta ngasɔ aha la tilembetshiya kokaka mbidja ana w’akɛnda l’okandokando. Lo mɛtɛ Yeso akakambe la djɔ dia nembetshiya nyɔi ndo dikambo sɔ diakasungana le ampokami ande. Koko, tohɔ dia nde kombutɛka ana w’akɛnda. Ndo nto, nde akalembetshiya ɛnyɛlɔ kakakambe la nde. Yeso akatɛ ambeki ande ate: “Ongenyi asu Lazaro ambetama lu djo.” Kânga mbaki ambeki waki Yeso epalanga, vɔ “wakakani vati: Dia mbetama djo [mbata Yeso].” Ɔnkɔnɛ Yeso akâhonwɛ ate: “Lazaro akavwi.” (Joani 11:11-14) Naka epalanga wekɔ l’ohomba w’elembetshiyelo wa ngasɔ, kete hoke ana w’akɛnda!

Mary Ann Emswiler nde la James Emswiler, afundji amɔtshi wakate ɔnɛ: “Ombutshi ɔmɔtshi mbeyaka kamba l’ɛtɛkɛta wahahomuya etena kalembetshiyande ɔnande nyɔi. Koko, lo sala ngasɔ, nde mbeyaka mbidja tokanyi takoka monga kɔlɔ taki komonga lo yimba y’ɔnande.” Ɛnyɛlɔ, mbutɛ ɔna tsho ɔnɛ lakiso la ngandji lakavu ekɔ lo ndala djɔ, mbeyaka konya ɔna lo nde ndjoka wɔma ɔnɛ naka nde ntshɔ tolala l’otsho, kete nde lawɔ hatemɔ. Naka wɛ mbotɛ tsho ɔnɛ lakiso la ngandji “aya bu,” kete ɔna mbeyaka ndjaoka dia nde aya okalema.

Ambutshi efula mɛnaka dia etena kahembawɔ dia nembetshiya anawɔ nyɔi, ana ndekaka shihodiaka ɛtɛkɛta wa wɔdu, mbuta ate wasembɔ tɔɔ lo dikambo oleki ɛtɛkɛta wa wolo kana wa didjidji. (1 Koreto 14:9) Anyangiyangi kɔlɔmbaka dia wɛ keketsha ɔnayɛ dia nde mboka ambola ndo sawola la nde lo kɛnɛ kendana la ekiyanu ande. Sawolaka la ɔna mbala la mbala kokaka kokimanyiya dia wɛ minya tokanyi ta kɔlɔ tele lo yimba yande ndo dia wɛ mbeya toho tokina ta mbôkimanyiya.

Kiɔkɔ y’ɛlɔmbwɛlɔ k’oshika

Lo nshi y’otanda, ɔnayɛ ayendɛ le yɛ dia wɛ mbosha ɛlɔmbwɛlɔ, osukɔ ndo dia wɛ kadimola ambola ande. Ko lende akokayɛ tana alako w’eshika lo dikambo dia nyɔi? Anto efula wakɛnyi dia Bible kekɔ kiɔkɔ y’oshika y’esambelo ndo y’elongamelo. Tɔ nembetshiya lo yoho y’oshika woho wakatatɛ nyɔi, eongelo ka wanɛ wavɔ ndo elongamelo kele laso lo dikambo dia wanɛ wavɔ. Mɛtɛ k’ɔnɛ anto “wavo haweyi nduku dikambu” pombaka kimanyiya ɔnayɛ dia nde shihodia dia lakiso la ngandji lakavu hasowe. (Undaki 9:5) Ndo nto, lo Bible Nzambi toshaka elongamelo k’ɔnɛ tayɛnana nto la wakiso wa ngandji lo paradiso ka la nkɛtɛ.​—Joani 5:28, 29.

Naka wɛ kamba la Afundelo w’Ekila, kete wɛ kokaka kimanyiya ɔnayɛ dia nde mbeya ɔnɛ Bible mbishaka ɛlɔmbwɛlɔ k’oshika ndo esambelo lo asui tshɛ wadiɛnɛso. Lo etena kakɔ kâmɛ, ɔnayɛ ayɛna dia oko weyɛ ombutshi, wɛ mendɛka lo Ɔtɛkɛta waki Nzambi dia kondja ɛlɔmbwɛlɔ lo akambo woleki ohomba lo lɔsɛnɔ.​—Tukedi 22:6; 2 Timote 3:15.

Ekadimwelo lo ambola ayɛ

Etena kakimanyiyayɛ ɔnayɛ dia nde mbikikɛ ovushelo wa lakiyɛ la ngandji ɔmɔtshi, wɛ mbeyaka pomana la akambo amɔtshi wayokotshindja wɔɔngɔ. Kakɔna kakokayɛ sala?a Ɛsɔ tɔsɛdingole ambola amɔtshi wayaoka anto efula wakoka monyiyama.

• Onde dimi pombaka mbishɛ ɔnami lɔkɔnyɔ lele la mi? Kema kɔlɔ dia kombola kokɛ ɔnayɛ. Ko onde ekɔ kɔlɔ dia ɔnayɛ mɛna dia wɛ ekɔ la lɔkɔnyɔ? Ambutshi efula wakɛnyi dia ndeka dimɛna mbutɛ anawɔ lɔkɔnyɔ lele lawɔ nɛ dia ngasɔ mbakokawɔ mbaɛnya dia kema kɔlɔ monga la lɔkɔnyɔ. Anto amɔtshi wakasawola l’anawɔ lo kɛnɛ kendana la bɛnyɛlɔ dia lo Bible di’anto wakakɛnɛmɔla lɔkɔnyɔ laki lawɔ lo sɛkɛ. Ɛnyɛlɔ, Yeso akalele etena kakavu ɔngɛnyi ande Lazaro. Yeso kombishɛ lɔkɔnyɔ laki lande.​—Joani 11:35.

• Onde ɔnami la dikɛnda pombaka monga lo dihole diasalema otanda, ntshɔ la diombo kana lo dihole diayosalema sawo di’okundelo? Naka ɔnayɛ ayonga lawɔ, kete ayonga dimɛna mbolembetshiya kɛnɛ kahombande sala mbidja ndo lande na kayosalema sawo di’okundelo la ntondo. Ekɔ mɛtɛ dia, lo tena dimɔtshi ndo l’ɔtɛ w’ɛkɔkɔ ɛmɔtshi, ambutshi mbeyaka mbɔsa yɛdikɔ diaha anawɔ monga lawɔ etena kayosalema selemɔnyi y’okundelo. Ana wonga lawɔ etena kasala Ɛmɛnyi wa Jehowa sɛlɛmɔnyi y’okundelo mbeyaka kondja wahɔ oma lo sawo di’oma lo Bible diatoshamaka. Ndo nto, “ngandji” k’efula kele la wanɛ wele lawɔ koka monga la shɛngiya y’ɔlɔlɔ le ɔna ndo koka mbosamba.​—Romo 12:10, 15; Joani 13:34, 35.

• Onde dimi pombaka sawola la ɔnami dikambo dia lakiso la ngandji lambovɔ? Anyangiyangi amɔtshi mbutaka dia naka wɛ tona dia mbutɛ ɔna dui sɔ, kete ɔnayɛ mbeyaka fɔnya dia wɛ ekɔ la sheke mɔtshi yendana la ɔnɛ lambovɔ yahayalange mbotɛ kana ɔnɛ wɛ ekɔ lo nanga mbohɛ onto akɔ. Ofundji ɔmɔtshi welɛwɔ Julia Rathkey akate ate: “Ekɔ ohomba kimanyiya anayɛ dia vɔ mbeka woho wa mbôhɔka ndo aha mboka wɔma.” Sawola dimɛna dimɛna lo kɛnɛ kendana la ɔnɛ lambovɔ mbidja ndo awui w’ɛlɔlɔ wakandasale mbeyaka kimanyiya ana dia vɔ mbikikɛ. Ambutshi wele Ɛmɛnyi wa Jehowa sambaka anawɔ la elongamelo kele lo Bible kendana la eolwelo ka lo paradiso ka la nkɛtɛ, lɛnɛ ahatoyala hemɔ ndo nyɔi nto.​—Enyelo 21:4.

• Ngande wakokami kimanyiya ɔnami etena kalelande? Etena kende la lɔkɔnyɔ, ɔnayɛ mbeyaka monga la tolembetelo ta lo demba, ɛnyɛlɔ oko hemɔ. Ɔna mbeyaka monga la nkɛlɛ kana tshimba wɔɔngɔ l’ɔtɛ wayaokande oko onto lele okalema ndo etena kende la wɔma. Tâmbake dia mɛna dia ɔnayɛ ekɔ lo ndjaɛndja onongo, ndekaka kɔtɔ lo demba, kana mbokaka wɔma etena kakomayɛ l’ɔkɔngɔ kana keyɛ la hemɔ. Ngande wakokayɛ kitshakitsha okiyanu waki ɔnayɛ? Tɛnake ɔnayɛ ayaoka dia wɛ hɛnyi woho wayakiyanyande. Ɔnkɔnɛ, dja yimba lo woho wayakiyanyande ndo lo edja ka ngande kalelande. Sala la wolo diaha mɛnya dia nyɔi ka lakiso la ngandji hawosha kandji. Shikikɛkande mbala la mbala ndo keketshakande dia nde mbokaka ambola ndo sawolaka la yɛ dimɛna. Wɛ kokaka keketsha elongamelo k’ɔnayɛ ndo kayɛ wɛmɛ ‘oma lo esambelo kasha Afundelo.’​—Romo 15:4.

• L’ɔkɔngɔ wa nshi ngana yakokami kaloya mbekelo ya lo nkumbo ndo tatɛ kamba elimu ekina? Waa nomb’ewo mbutaka dia kaloya mbekelo ya lo nkumbo aha la tshimbatshimba. Anto mbutaka ɔnɛ monga la mbekelo y’ɛlɔlɔ kimanyiyaka efula dia mbikikɛ lɔkɔnyɔ. Ambutshi efula wele Ɛmɛnyi wa Jehowa mbutaka dia monga la mbekelo y’ɛlɔlɔ ya lo nyuma, ɛnyɛlɔ oko salaka wekelo wa lo nkumbo mbala la mbala ndo mbɔtɔka lo nsanganya y’Akristo ya l’etshumanelo kokaka keketsha ase nkumbo.​—Euhwelu k’Elembe 6:4-9; Heberu 10:24, 25.

Edja tshɛ kahatakomiya Jehowa Nzambi hemɔ ndo nyɔi, ana wayongaka la lɔkɔnyɔ laya oma lo ovushelo wa lakiwɔ la ngandji. (Isaya 25:8) Koko, naka sho mbashikikɛka ndo mbakeketshaka, kete tayowakimanyiya dia vɔ mbikikɛ ndo tondoya lɔkɔnyɔ laya oma lo ovushelo wa lakiwɔ ɔmɔtshi la ngandji.

[Nɔte ka l’ɛse ka dikatshi]

[Efundelo wa l’etei w’odingɔ wa lo lɛkɛ 11]

Keketsha ɔnayɛ dia nde mboka ambola ndo sawola la nde lo kɛnɛ kendana la ekiyanu ande

[Osato wa lo lɛkɛ 12]

Tetemala monga la mbekelo ya lo nkumbo, mbidja ndo wekelo wa Bible wa lo nkumbo