BIBLIƆTƐKƐ WA LO ƐTƐRNƐTƐ wa Watchtower
Watchtower
BIBLIƆTƐKƐ WA LO ƐTƐRNƐTƐ
Ɔtɛtɛla
  • BIBLE
  • EKANDA
  • NSANGANYA
  • w09 7/15 lk. 12-14
  • Onde wɛ ndjelaka “mbuka kuleki ololo” ka ngandji?

Ndooko vidɛo yele lo kɛnɛ kɔsɔnyiyɛ.

Otokimwe, munga kakongi etena kakayatelesharjɛki vidɛo.

  • Onde wɛ ndjelaka “mbuka kuleki ololo” ka ngandji?
  • Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2009
  • Ɛtɛ w'awui wahɔnyi
  • Awui wa woho akɔ
  • Toho tɔnɛi ta ngandji
  • Ngandji ka lo nkumbo
  • Ngandji ka lam’asa pami la womoto ndo atɔndɔ wa lo Bible
  • Ngandji konga lam’asa angɛnyi
  • Dimama diâmɛ dia ngandji!
  • “Nzambi akatolange ntondo”
    Yasukanya la Jehowa
  • ‘Nyonge la lolango l’efula lam’asanyu’
    Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2004
  • ‘Lâdiko di’akambo tshɛ, nyonge la ngandji k’efula lam’asanyu’
    Nyotetemale Sungukala!
  • “Nyotetemale nkɛndakɛnda lo ngandji”
    Yasukanya la Jehowa
Enda awui akina
Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2009
w09 7/15 lk. 12-14

Onde wɛ ndjelaka “mbuka kuleki ololo” ka ngandji?

‘NZAMBI ekɔ ngandji.’ Ɛtɛkɛta waki ɔpɔstɔlɔ Joani ɛsɔ mɛnyaka dionga dioleki woke diaki Nzambi. (1 Joa. 4:8) Ngandji koka Nzambi anto mbatokimanyiya dia sukana la nde ndo monga la diɔtɔnganelo dia ma ma la nde. Lo yoho yakɔna nto yele ngandji katoka Nzambi la shɛngiya le so? Vɔ mbutaka ɔnɛ: “Kɛnɛ kalangaso kekɔ la shɛngiya lo lonto laso.” Ngasɔ mbediɔ mɛtɛ. Koko, ekɔ nto mɛtɛ di’anto wokaso ngandji ndo watoka ngandji wekɔ la shɛngiya lo lonto laso. Oko wakatatongama l’efanelo ka Nzambi, tekɔ la dikoka dia kɛnɛmɔla woho wa ngandji katoka Nzambi lo lɔsɛnɔ laso. (Etat. 1:27) Omalɔkɔ, ɔpɔstɔlɔ Joani akafunde dia sho nangaka Nzambi “ne dia ndi akatulangi ntundu.”​—1 Joa. 4:19.

Toho tɔnɛi ta ngandji

Ɔpɔstɔlɔ Paulo akelɛ ngandji “mbuka kuleki ololo.” (1 Kor. 12:31) Lande na kakandatɛkɛta dia ngandji lo yoho shɔ? Ngandji kakɔna kakatɛkɛtaka Paulo? Dia kondja okadimwelo lo ambola asɔ, nyɛsɔ tɔsɛdingole dimɛna dimɛna kitshimudi ya tshɛkɛta “ngandji.”

Ase Ngirika waki la tɔtɛkɛta tɔnɛi takawakambaka la tɔ dikambo dia ngandji lo toho totshikitanyi: stor·geʹ, eʹros, phi·liʹa, ndo a·gaʹpe. L’atei wa tɔtɛkɛta tɔnɛi tɔsɔ, vɔ kambaka la a·gaʹpe dia tɛkɛta dikambo dia Nzambi ‘kele ngandji.’a Lo kɛnɛ kendana la ngandji kɛsɔ, prɔfɛsɛrɛ William Barclay akate lo dibuku diande New Testament Words ɔnɛ: “Agapē mendanaka la yimba: tɔ bu tsho nsaki kɛmɔtshi kele l’otema w’onto, koko ekɔ tɔndɔ dialɔmbɔla lɔsɛnɔ laso. Agapē ndekaka mendana la lolango laso.” Lanɛ, a·gaʹpe ekɔ ngandji kele la nsaki kɛmɔtshi kalɔmbwama oma lo atɔndɔ ndo kele mbala efula la nsaki kɛmɔtshi ka wolo. Lam’ele ekɔ atɔndɔ w’amɛna ndo wa kɔlɔ, ekɔ ohomba di’Okristo nɔmbwama la atɔndɔ w’amɛna wakadje Jehowa Nzambi lo Bible. Naka sho mbɛdika kɛnɛ kata Bible lo dikambo dia a·gaʹpe la kɛnɛ katatɔ lo dikambo dia ngandji, kete tayoshihodia dimɛna woho wa ngandji kahombaso monga la tɔ.

Ngandji ka lo nkumbo

Ekɔ mɛtɛ dui di’ɔngɛnɔngɛnɔ dia monga lo nkumbo kele kâmɛ kokana anto wa lɔkɔ ngandji! Stor·geʹ ekɔ tshɛkɛta ya lo Grɛkɛ yakambawɔ la yɔ mbala efula dia tɛkɛta dikambo dia ngandji kele lam’asa ase nkumbo. Akristo salaka la wolo dia mboka ase nkumbo yawɔ ngandji. Paulo akate dia lo nshi y’ekomelo, anto lo tshɛ kawɔ wayonga anto “waha la ngandji ka mete.”b​—2 Tim. 3:1, 3.

Lonyangu ko, ɛlɔ kɛnɛ ngandji ka mɛtɛ kahomba monga lam’asa ase nkumbo kaya bu. Lande na katondja efula ka wamato waemi? Lande na kele nkumbo efula hawodje ambutshi awɔ waya esombe yimba? Bonde kataleke efula k’awala ndjakema ɛlɔ kɛnɛ? Okadimwelo wa ambola asɔ ele ɔnɛ: Anto waya bu la ngandji ka mɛtɛ.

Ndo nto, Bible tetshaka dia “utema ndeka diango tshe lukesu.” (Jer. 17:9) Ngandji ka lo nkumbo nɔmbaka dia sho kamba l’otema aso ndo la nsaki yaso. Dui dia diambo ko, Paulo akakambe la a·gaʹpe dia tɛkɛta dikambo dia ngandji kahomba omi mboka wadɛnde. Paulo akɛdika ngandji kɛsɔ la ngandji koka Kristo etshumanelo. (Ef. 5:28, 29) Ngandji kɛsɔ mpikama lo atɔndɔ waki Jehowa, Ɔnɛ lele Kiɔkɔ ya nkumbo.

Ngandji ka mɛtɛ kokana ase nkumbo totshutshuyaka dia sho ndjakiyanya dikambo di’ambutshi aso waya esombe ndo tɔ totshutshuyaka dia sho kotshɛ anaso ehomba awɔ. Tɔ tshutshuyaka nto ambutshi dia vɔ mbishaka ana engwelo koludi la ngandji naka ekɔ ohomba ndo shimbaka ambutshi diaha vɔ sala awui lo yoho ya kɔlɔ yakonya mbala efula dia tshika di’ana salaka kɛnɛ kalangawɔ.​—Ef. 6:1-4.

Ngandji ka lam’asa pami la womoto ndo atɔndɔ wa lo Bible

Ngandji kokana pami la womoto wotshukanyi ekɔ mɛtɛ woshasha w’oma le Nzambi. (Tuk. 5:15-17) Koko, afundji wa Bible wakasambiyama kokamba ndoko dihole la tshɛkɛta eʹros yɛnya ngandji ka lam’asa pami la womoto. Lande na? Ambeta ɛnɔnyi, Tshoto y’Etangelo yakate ɔnɛ: “Ɛlɔ kɛnɛ, mɛnamaka di’andja ɔnɛ wekɔ lo sala woho wa munga kâmɛ kakasale ase Ngirika wa lo nshi y’edjedja. Vɔ wakatɛmɔlaka Eros oko jambizambi, wakakusamaka la ntondo k’ediakelo ka jambizambi shɔ ndo wakayilambolaka elambo. . . . Koko ɔkɔndɔ mɛnyaka dia ɔtɛmwɛlɔ wa ngandji ka dieyanelo kɛsɔ akakonya lo vɔ sala akambo wa kɔlɔ efula ndo mbaela ekakatanu. Ondo l’ɔtɛ wa dikambo sɔ mbele afundji wa Bible kokamba la tshɛkɛta shɔ.” Dia sho mbewɔ dia ndjasha lo diɔtɔnganelo diohikami paka l’ɛnamelo ka lo demba, ngandji ka lam’asa womoto la pami pombaka nɔmbwama la atɔndɔ w’oma lo Bible. Ɔnkɔnɛ, toyambole ɔnɛ: ‘Onde ngandji kami ka l’asa pami la womoto sanganyema la ngandji ka mɛtɛ kokami osekami?’

Lo etena ‘kakahɛtahɛta dikila di’ɛlɔngɔlɔngɔ l’esekaseka,’ etena kaleka anto monga la nsaki ya dieyanelo, ɛlɔngɔlɔngɔ l’esekaseka wakamba l’atɔndɔ wa lo Bible wayongaka la lɔkɛwɔ la pudipudi. (1 Kor. 7:36; Kol. 3:5) Sho mbɔsaka diwala oko woshasha w’ekila w’oma le Jehowa. Yeso akate lo dikambo di’atshukanyi ɔnɛ: “Untu tamamitulaki kene kakamamanya [Nzambi].” (Mat. 19:6) Lo dihole dia mbidjasɛ kâmɛ paka l’oyango w’awui wa dieyanelo, sho mbɔsaka diwala oko kɔhi y’ohomba efula. Etena konga ekakatanu lo diwala, hatoyange towoka ta tohembola dia ndjaka diwala koko sho salaka la wolo dia kɛnɛmɔla waonga waki Nzambi wetɛ lɔsɛnɔ la lo nkumbo ɔngɛnɔngɛnɔ. Welo ɛsɔ telaka ɛngɛnɔngɛnɔ wa pondjo.​—Ef. 5:33; Heb. 13:4.

Ngandji konga lam’asa angɛnyi

Lɔsɛnɔ lotonga kɔlɔ efula naka sho kema l’angɛnyi! Yokedi mɔtshi ya lo Bible mbutaka ɔnɛ: “Ongenyi omotshi ndeka onangu mbekesanela la untu.” (Tuk. 18:24) Jehowa nangaka dia sho monga l’angɛnyi w’eshika. Lɔngɛnyi la ma ma laki lam’asa Davidi la Jɔnatana mbeyamaka dimɛna. (1 Sam. 18:1) Ndo Bible mbutaka dia Yeso ‘akalangaka’ ɔpɔstɔlɔ Joani. (Joa. 20:2) Tshɛkɛta ya lo Grɛkɛ yokadimɔmi ɔnɛ “lɔngɛnyi” ele phi·liʹa. Ndoko kɔlɔ ka monga l’angɛnyi wa ma ma l’etshumanelo. Koko, lo 2 Petero 1:7, sho keketshamaka dia kotsha ngandji (a·gaʹpe) lo ‘lolango’ (phi·la·del·phiʹa, tshɛkɛta yele la tenyi pende phiʹlos, tshɛkɛta ya lo Grɛkɛ yalembetshiya “ɔngɛnyi,” ndo a·del·phosʹ, tshɛkɛta ya lo Grɛkɛ yalembetshiya “ɔnalengo”). Dia monga la lɔngɛnyi la dimɛna, sho pombaka kamba la dako sɔ. Sho pombaka ndjambola ɔnɛ: ‘Onde ngandji kokami angɛnyi ami nɔmbwamaka l’atɔndɔ wa lo Bible?’

Ɔtɛkɛta waki Nzambi tokimanyiyaka dia mbewɔ shɔnɔdi. Sho mbewɔka dia monga la shɔnɔdi lo toho tohende tɔnɛ: nɛndjalɛndja awui le angɛnyi aso ndo monga awui wolo oko dive le anto akina. Ndo nto, sho hatɔsɛmɔya anto dia vɔ monga angɛnyi aso. Kɛnɛ koleki ohomba ele, kamba la atɔndɔ wa lo Bible tokimanyiyaka dia sho monga la shɛnɔdi dia mbeya sɔna angɛnyi aso ndo mbewɔ ‘lɔngɛnyi la kɔlɔ lalanya mbekelo y’ɛlɔlɔ.’​—1 Kor. 15:33.

Dimama diâmɛ dia ngandji!

Dimama diakakatanya Akristo diekɔ mɛtɛ dimama dia lânde! Ɔpɔstɔlɔ Paulo akafunde ate: “Ngandji ayali ka mete. . . . Nyukani ngandji uku untu l’onangu.” (Romo 12:9, 10) Lo mɛtɛ, Akristo wekɔ la ‘ngandji ka mɛtɛ, (a·gaʹpe).’ Ngandji kɛsɔ bu tsho nsaki kɛmɔtshi kahɛtahɛta l’etema aso. Koko, tɔ monɛma lo atɔndɔ w’oma lo Bible. Paulo akatɛkɛta nto dikambo dia ‘ngandji k’onto l’ɔnango’ (phi·la·del·phiʹa) ndo ‘lolango’ (phi·loʹstor·gos, tshɛkɛta yele la tenyi pende phiʹlos ndo stor·geʹ). Lo ndjela nomb’ewo kɛmɔtshi, ‘ngandji k’onto l’ɔnango’ ekɔ “ngandji kele la lolango, konga la lɔsɛngɔ, la kɛtshi ndo kele suke dia kimanyiya.” Naka ngandji kɛsɔ sanganyema la ka a·gaʹpe, kete tɔ konyaka atɛmɔdi waki Jehowa dia vɔ monga la lɔngɛnyi la wolo lam’asawɔ. (1 Tes. 4:9, 10) Etelo kekina kokadimɔmi ɔnɛ ‘lolango l’efula’ tanemaka mbala ɔtɔi keto lo Bible ndo tɔ tɛkɛtaka dikambo dia monga la lɔngɛnyi la ma ma oko lɔnɛ lele l’asa ase nkumbo.c

Dimama diakakatanya Akristo wa mɛtɛ ele osanga wa ngandji konga lam’asa ase nkumbo ndo lam’asa angɛnyi w’eshika kalɔmbwama oma l’atɔndɔ wa ngandji wele lo Bible. Etshumanelo k’Akristo kema tsho dihole dimɔtshi diahomana anto kana okongamelo ɔmɔtshi wa l’andja ɔnɛ, koko tɔ kekɔ nkumbo kakakatanya atɛmɔdi wa Jehowa Nzambi. Sho mbelɛka asekaso ambetawudi anangɛso l’akadiyɛso ndo sho mbaɔsaka lo yoho shɔ. Vɔ wekɔ l’atei wa nkumbo kaso ka lo nyuma, sho mbalangaka oko angɛnyi aso ndo tena tshɛ sho mbasalɛka akambo lo yoho yɔtɔnɛ l’atɔndɔ wa lo Bible. Nyɛsɔ sho tshɛ totetemale mbisha lonya lo dimama dia ngandji sɔ diakakatanya ndo dieyama etshumanelo k’Akristo wa mɛtɛ.​—Joa. 13:35.

[Nɔte ya l’ɛse ka dikatshi]

a Anto amɔtshi kambaka la a·gaʹpe lo yoho ya kɔlɔ.​—Joa. 3:19; 12:43; 2 Tim. 4:10; 1 Joa. 2:15-17.

b Etelo k’ɔnɛ “waha la ngandji ka mete” ekɔ yoho mɔtshi yakadimolawɔ stor·geʹ lo yoho ya kɔlɔ lo kamba la dɛta a la ntondo dia nembetshiya “aha la.”​—Enda nto Romo 1:31.

c Ekadimwelo ka Bible ka Traduction du monde nouveau kadimolaka tɔtɛkɛta tokina ta lo Grɛkɛ ɔnɛ ‘lolango l’efula.’ Ɔnkɔnɛ lo ekadimwelo kɛsɔ, tshɛkɛta ‘lolango l’efula’ tanemaka aha tsho lo Romo 12:10 koko ndo lo Filipi 1:8 ndo lo 1 Tesalonika 2:8.

[Efundelo wa l’etei w’odingɔ wa lo lɛkɛ 12]

Ngande washaso lonya dia dimama dia ngandji sɔ tokakatanya?

    Ekanda wa l’Ɔtɛtɛla (1983-2025)
    Tomba
    Ɔtɔ
    • Ɔtɛtɛla
    • Kahana l'onto
    • Nango
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ɛlɛmbɛ w'okambelo
    • Awui wa sheke
    • Paramètres de confidentialité
    • JW.ORG
    • Ɔtɔ
    Kahana l'onto