Nkumbo y’Akristo le, nyoyele ɛnyɛlɔ kaki Yeso!
“Kristu . . . akanyutshikela djimbitelu, dia nyu mbuyela lu wanya andi.”—1 PET. 2:21.
1. a) Olimu akɔna wakakambe Ɔnaki Nzambi l’etongelo? b) Ngande wayaoka Yeso lo dikambo di’anto?
ETENA kakatonge Nzambi olongo la nkɛtɛ, Ɔnande l’enondo akakambaka la nde oko “ukambi a komba.” Ɔnaki Nzambi akayokambaka nto la She etena kakalɔngɔsɔlaka ndo kakatonge Jehowa lokema la nyama ndo la tombatomba lele lanɛ la nkɛtɛ ndo etena kakandalɔngɔsɔlaka Paradiso kakahombe anto wakatongama l’efanelo ka Jehowa mbidjasɛ. Ɔnaki Nzambi lakayelamɛka l’ɔkɔngɔ diko ɔnɛ Yeso akokaka anto ngandji k’efula. Nde akate ate: “Lakayala la ongenongeno ami kame l’antu.”—Tuk. 8:27-31; Etat. 1:26, 27.
2. a) Kakɔna kakakimɔ Jehowa dia tshungola anto wele kema kokele? b) Lo dui diakɔna dia lɔsɛnɔ diatɔlɔmbɔla Bible?
2 L’ɔkɔngɔ w’atshukanyi wa ntondo sala pɛkato, otshungwelo w’anto oma lo pɛkato akakome etenyi k’ohomba efula ka lo sangwelo diaki Jehowa. Jehowa akakimɔ olambo wa tshungo wa Kristo dia tshungola anto. (Romo 5:8) Ndo nto, Jehowa akatosha Ɔtɛkɛta ande Bible watokimanyiya dia tondoya lo lɔsɛnɔ kânga mbakatahowɔ eongelo k’anto wele bu kokele. (Osam. 119:105) Lo Ɔtɛkɛta ande, Jehowa toshaka ɛlɔmbwɛlɔ katokimanyiya dia sho monga la nkumbo kele l’ɔngɛnɔngɛnɔ. Lo kɛnɛ kendana la diwala, dibuku di’Etatelu diakate dia pami “ayumamana la wadendi, ku vo wayuyala dimba otoi.”—Etat. 2:24.
3. a) Kakɔna kaketsha Yeso lo dikambo dia diwala? b) Kakɔna kayotɔsɛdingola lo sawo nɛ?
3 Lam’akandakambaka olimu ande la nkɛtɛ, Yeso akatɛtɛ dia diwala pombaka tshikala pondjo. Nde aketsha atɔndɔ wele naka anto kamba la wɔ, kete nkumbo yayokimanyiyama dia mbewɔ waonga ndo ditshelo diakoka mbidja diwala kana ɔngɛnɔngɛnɔ wa nkumbo lo wâle. (Mat. 5:27-37; 7:12) Lo sawo nɛ tayɛna woho wakoka wetshelo ndo ɛnyɛlɔ kakatshike Yeso lam’akinde la nkɛtɛ kimanyiya waomi, waa wadi, ambutshi ndo ana dia monga la lɔsɛnɔ l’ɔngɛnɔngɛnɔ ndo la dimɛna.
Woho wɛnya omi l’Okristo dia nde nɛmiyaka wadɛnde
4. Diɔtɔnganelo diakɔna diele lam’asa ɔkɛndɛ wele la Yeso la ɔkɛndɛ wele la waomi w’Akristo?
4 Nzambi akakitsha pami oko ɔtɛ wa nkumbo oko wele Yeso Ɔtɛ w’etshumanelo. Ɔpɔstɔlɔ Paulo akate ate: “Omi keli ote a wadi, uku eli Kristu ote w’ekelizia, ndame keli Ushimbedi a dimba. Nyu waumi, nyulangi wadienyu, uku akalangi Kristu ekelizia, akandayakimo dikambu diato.” (Ef. 5:23, 25) Lo mɛtɛ, woho wakasalɛka Yeso ambeki ande akambo mbele ɛnyɛlɔ kahomba waomi w’Akristo ndjela lo woho wasɛnawɔ la wadɛwɔ. Nyɛsɔ tɔsɛdingole toho tɔmɔtshi takakambe Yeso la lowandji lakawosha Nzambi.
5. Ngande wakakambe Yeso la lowandji lande lâdiko di’ambeki ande?
5 Yeso aki “la memakana la ndjakitshakitsha l’utema.” (Mat. 11:29) Nde aki nto onto lakɔsaka tɛdikɔ. Ndoko lushi lakandanya yimba lo ɛkɛndɛ ande. (Mako 6:34; Joa. 2:14-17) La ngandji tshɛ, nde akalakaka ambeki ande mbala la mbala etena kaki dui sɔ ohomba. (Mat. 20:21-28; Mako 9:33-37; Luka 22:24-27) Koko, Yeso kombaɔnyɔla kana mbasha sɔnyi ndo nde kosala dia vɔ ndjaoka dia hawokama ngandji kana bu l’akoka wa kotsha kɛnɛ kakandawaetshaka dia sala. Lo wedi okina, nde akandolaka ambeki ande ndo akawakeketshaka. (Luka 10:17-21) Aha la tâmu, ambeki waki Yeso wakɔlɛnya l’ɔtɛ wakandasalɛka akambo la ngandji ndo la kɛtshi!
6. a) Wetshelo akɔna wakoka waomi kondja oma lo yoho yakasalɛka Yeso ambeki ande akambo? b) Dako diakɔna diasha Petero waomi?
6 Ɛnyɛlɔ kaki Yeso mbetshaka waomi w’Akristo dia naka vɔ nangaka mbokoya lowandji laki Yeso, kete vɔ hawohombe nɔmbɔla nkumbo yawɔ lo yoho ya ngala, koko, vɔ pombaka mbasalɛka akambo la dilɛmiɛlɔ ndo la ndjahombia koludi la ngandji. Ɔpɔstɔlɔ Petero keketshaka waomi dia mbokoya toho takalɔmbɔlaka Yeso la ngandji lo ‘nsɛnaka dimɛna’ la wadɛwɔ lo ‘mbalɛmiyaka.’ (Adia 1 Petero 3:7.) Lâsɔ, ngande wakoka omi kamba la lowandji lande ndo l’etena kakɔ kâmɛ salɛ wadɛnde akambo la dilɛmiɛlɔ?
7. Lo yoho yakɔna yakoka omi nɛmiya wadɛnde? Sha ɛnyɛlɔ.
7 Yoho mɔtshi yakoka omi mbisha wadɛnde nɛmɔ ele lo mbidjaka yimba dimɛna dimɛna lo tokanyi ndo lo nsaki yande la ntondo ka nde mbɔsa yɛdikɔ yendana la nkumbo k’otondo. Ondo yɛdikɔ yakɔ mendanaka la wonwelo awɔ kana l’otshikitanyelo w’olimu kana awui akina wa lo lɔsɛnɔ wele oko dihole dia ntshɔ lo vakashi kana woho wa tshikitanya yema adepasɛ wasala ase nkumbo dia ndɔshana l’ekakatanu wendana l’ekondjelo. Lam’ele yɛdikɔ shɔ mendanaka la nkumbo k’otondo, ayonga ohomba ndo dimɛna di’omi mbidja yimba lo kanyi ya wadɛnde nɛ dia yɔ mbeyaka mbokimanyiya dia nde mbɔsa yɛdikɔ ya dimɛna, yele la wɛdimo ndo dui sɔ diayokoka kimanyiya wadɛnde dia mbosukɛ. (Tuk. 15:22) Waomi w’Akristo walɛmiya wadɛwɔ hawolangema ndo hawɔlɛmiyama tsho oma le wadɛwɔ koko dui dioleki ohomba ele vɔ mbetawɔmaka le Jehowa.—Ef. 5:28, 29.
Woho wɛnya wadi l’Okristo dilɛmiɛlɔ di’efula otsha le omɛnde
8. Lande na kahahombe wamato ndjela ɛnyɛlɔ kaki Eva?
8 Yeso mbishaka wadi w’Akristo ɛnyɛlɔ ka kokele lo kɛnɛ kendana la nɛmbɛ lowandji. Kanyi yaki la Yeso lo kɛnɛ kendana la nɛmbɛ lowandji tshikitana mɛtɛ la nyɛ yakakɛnɛmɔla womoto la ntondo! Eva kotshikɛ wamato ɛnyɛlɔ ka dimɛna ka vɔ ndjela. Nde aki l’owandji wakawosha Nzambi ndo lo tshimbo y’owandji ɔsɔ Jehowa akawotɛka kɛnɛ kakandahombaka sala. Koko, Eva kɔnɛmiya yɛdikɔ shɔ. Nde kokitanyiya kɛnɛ kakawotɛ Adama. (Etat. 2:16, 17; 3:3; 1 Kor. 11:3) Ekɔ mɛtɛ dia Eva akakesama, koko nde akahombe tokombola kanyi y’omɛnde la ntondo ka nde kitanyiya dui dia ɔnɛ lakawotɛka kɛnɛ ‘keya Nzambi.’ Koko, l’otako tshɛ nde akɔnyɔla omɛnde.—Etat. 3:5, 6; 1 Tim. 2:14.
9. Ɛnyɛlɔ kakɔna kendana la nɛmbɛ lowandji kakatshike Yeso?
9 Koko, Yeso lo wedi ande akasha wamato ɛnyɛlɔ ka kokele lo kɛnɛ kendana la nɛmbɛ Lowandji laki lâdiko diande. Dionga ndo lɔsɛnɔ lande lakɛnyaka dia nde “kunkana ati: Mbedima pupu la [Nzambi] eko engo ka [nde] munda.” Koko, “ndi akayanya uma lu lutumbu, akayala uku ukambi.” (Fil. 2:5-7) Ɛlɔ kɛnɛ, kânga mbayande Nkumekanga kalɔmbɔla, Yeso atatshikitanya dionga diande. L’okitshakitsha tshɛ, nde nɛmbɛka She l’akambo tshɛ ndo sukɛka lowandji Lande.—Mat. 20:23; Joa. 5:30; 1 Kor. 15:28.
10. Ngande wakoka wadi sukɛ lowandji l’omɛnde?
10 Wadi l’Okristo pombaka mbokoya Yeso lo sukɛka lowandji l’omɛnde. (Adia 1 Petero 2:21; 3:1, 2.) Tɔsɛdingole dui dimɔtshi diakokande monga la diaaso dia sala dikambo sɔ. Ɔnande ambɔlɔmba dikimɔ dia sala dui dimɔtshi dialɔmba paka di’ambutshi mbodietawɔ. Lam’ele nde l’omɛnde watakɛtshanyaka dikambo sɔ, ayonga dimɛna dia mama mumbola ɔna ɔsɔ ate: “Onde wɛ akambola shɔ?” Naka ɔna ambota ate kema, kete nde pombaka takɛtshanyisha dikambo sɔ ntondo l’omɛnde la ntondo ka nde mbɔsa yɛdikɔ. Ndo nto, wadi l’Okristo pombaka mɛtɛ mbewɔ dia mama l’omɛnde kana mɔnyɔla kanyi yande la ntondo k’ana. Naka nde hetawɔ kanyi y’omɛnde lo dikambo dimɔtshi, kete nde ayɔkɛtshanya l’omɛnde dikambo sɔ etena kewɔ vɔ ahende.—Ef. 6:4.
Ɛnyɛlɔ kakatshikɛ Yeso ambutshi
11. Ɛnyɛlɔ kakɔna kakatshikɛ Yeso ambutshi?
11 Kânga mbele Yeso kotshuka ndo kombota ana, nde ekɔ ɛnyɛlɔ koleki tshɛ dimɛna le ambutshi w’Akristo. Lo ngande? Nde aketsha ambeki ande la ngandji ndo la solo dia lotutsha oma l’ɛtɛkɛta ndo lo ɛnyɛlɔ. Nde akawaɛnya woho wakawahombe kotsha olimu wakandawasha. (Luka 8:1) Dionga diaki la Yeso otsha le ambeki ande ndo woho wakandasalɛka akambo akawaetsha woho wahombawɔ salanɛ akambo lam’asawɔ.—Adia Joani 13:14-17.
12, 13. Kakɔna kahombama naka ambutshi nangaka mbodia ana dia vɔ mboka Nzambi wɔma?
12 Ana wekɔ la mbekelo ka mbokoyaka ambutshi awɔ l’ɔlɔlɔ kana lo kɔlɔ. Ɔnkɔnɛ, ambutshi pombaka ndjambola ɔnɛ: ‘Wetshelo akɔna washaso anaso lo kɛnɛ kendana la lofulo la wenya wetshaso dia mendaka televiziɔ ndo lo tɔkɛnyɔ ndo lo wedi okina la lofulo la wenya wetshaso lo wekelo wa Bible ndo l’olimu w’esambishelo? Kakɔna mɛtɛ ketsha nkumbo kaso lo dihole dia ntondo? Onde tekɔ lo mbisha ɛnyɛlɔ ka dimɛna lo mbetshaka akambo wendana l’ɔtɛmwɛlɔ wa mɛtɛ lo dihole dia ntondo lo lɔsɛnɔ laso?’ Ɛlɛmbɛ waki Nzambi pombaka monga ntondo l’etema w’ambutshi naka vɔ nangaka mbodia anawɔ dia vɔ mboka Nzambi wɔma.—Euh. 6:6.
13 Naka ambutshi salaka la wolo dia kamba l’atɔndɔ wa lo Bible l’oseka dui tshɛ, kete aha la tâmu ana wayɛna dikambo sɔ. L’etena kɛsɔ, ɛtɛkɛta ndo wetshelo w’ambutshi wayonga la shɛngiya ya dimɛna le anawɔ. Koko naka ana mɛna di’ambutshi awɔ hawokambe la kɛnɛ kawaetshawɔ, kete vɔ kokaka ndjokoma lo mbɔsa di’atɔndɔ wa lo Bible bu mɛtɛ ohomba. L’ekomelo ana mbeyaka ndjɔkɔ lo tɔsɛngiya t’andja ɔnɛ.
14, 15. Nsaki yakɔna yahomba ambutshi monɛ l’etema w’anawɔ, ndo naa yoho mɔtshi ya sala dui sɔ?
14 Ambutshi w’Akristo shihodiaka dia mbodia ɔna hakomɛ tsho lo mbosha diangɔ dia l’emunyi. Ɔnkɔnɛ, ayonga dui dia kɔlɔ efula dia mbetsha ɔna dia nde mbesa eyango wayowokondjiyɛ paka ɛlɔlɔ wa l’emunyi. (Und. 7:12) Yeso aketsha ambeki ande dia vɔ nyanga ntondotondo Diolelo ndo losembwe ladiɔ. (Mat. 6:33) Lo mɛtɛ, dia mbokoya Yeso, ambutshi w’Akristo pombaka sala la wolo dia kɔkɔmiya l’etema w’anawɔ nsaki ka mbesa eyango wa lo nyuma.
15 Yoho mɔtshi yakoka ambutshi sala dikambo sɔ ele lo nyanga waaso wa mbɔtɔnganyiyaka anawɔ l’ekambi wa lo tena tshɛ. Ayonga dui di’ekeketshelo efula di’ana wele l’ɛnɔnyi dikumi l’ɛmɔtshi mbekesanɛ l’ambatshi mboka kana l’omendji w’otshimbedi la wadɛnde. Waa misiɔnɛrɛ, ase nkumbo ka Bɛtɛlɛ ndo ekambi ekina wa lo tena tshɛ mbeyaka tɛkɛta l’osalosalo lo kɛnɛ kendana l’ɔngɛnɔngɛnɔ wele la wɔ l’olimu wa Jehowa. Aha la tâmu, angɛndangɛnda asɔ wayonga l’akambo w’amɛna wakahomana la wɔ wa kɔndɔla. Ɛnyɛlɔ k’olimu wa ndjahombia wakambawɔ mbeyaka kimanyiya efula ana dia vɔ mbɔsa tɛdikɔ t’amɛna, ndjadjɛ eyango wa kambɛ Nzambi ndo mbɔtɔ kalasa y’amɛna yayowakimanyiya dia vɔ ndjasukɛ l’olimu wa lo tena tshɛ.
Ana, kakɔna kayonyokimanyiya dia ndjela ɛnyɛlɔ kaki Yeso?
16. Ngande wakalɛmiya Yeso ambutshi ande wa la nkɛtɛ ndo She lele l’olongo?
16 Yeso ekɔ nto ɛnyɛlɔ k’ɔlɔlɔ le ana. Yeso akodiama oma le Yɔsɛfu nde la Mariya ndo nde akakitanyiya. (Adia Luka 2:51.) Nde akeye dia kânga mbakiwɔ anto wele bu kokele, Nzambi akawasha ɔkɛndɛ wa mbôdia. L’ɔtɛ wa dikambo sɔ, nde akahombe mbalɛmiya. (Euh. 5:16; Mat. 15:4) Etena kakayolaka Yeso, nde akasalaka nshi tshɛ akambo wakangɛnyangɛnyaka She lele l’olongo. Kɛsɔ akalembetshiya dia nde akahombe shika tanga la ntondo k’ehemba. (Mat. 4:1-10) Nyu akɛnda mbeyaka nyu lawɔ pembama tena dimɔtshi diaha kitanyiya ambutshi anyu. Ɔnkɔnɛ, kakɔna kayonyokimanyiya dia nyu ndjela ɛnyɛlɔ kaki Yeso?
17, 18. a) Shɛngiya yakɔna yahomana l’akɛnda la kalasa? b) Mbohɔ dui diakɔna diayokimanyiya akɛnda dia vɔ shika tanga?
17 Ondo efula k’asekanyu wa la kalasa hawɔshi ɛlɛmbɛ wa lo Bible la nɛmɔ. Vɔ mbeyaka nyɔsɛngiya dia nyu ndjasha l’awui wa kɔlɔ ndo nyɔla etena katonanyu dia sala awui asɔ. Onde asekayɛ wa la kalasa kɔlɛka nkombo l’ɔtɛ watonayɛ ndjasha kâmɛ la wɔ l’awui amɔtshi? Naka ɔsɔku, kakɔna kasalayɛ? Wɛ mbeyaka dia naka wɛ mbetawɔ dia vɔ kôtsha wɔma ndo ndjela olui w’anto, kete wɛ ayonyangiya ambutshi ayɛ ndo Jehowa. Kakɔna kayokokomɛ naka wɛ ndjela asekayɛ wa la kalasa? Ondo wɛ akayadjɛ eyango ɛmɔtshi wele oko koma ombatshi mboka, okambi wakimanyiya, ntshɔ tokamba lɛnɛ ele ohomba efula w’apandjudi wa Diolelo kana ntshɔ tokamba lo Bɛtɛlɛ. Onde lɔngɛnyi la l’asekayɛ wa la kalasa layokokimanyiya dia wɛ kotsha eyango ɛsɔ?
18 Onde nyu akɛnda wele l’etshumanelo k’Akristo nyu pomanaka l’awui wadja mbetawɔ kanyu l’ohemba? Ngande wasalanyu? Nyokanyiya Yeso lele ɛnyɛlɔ ka nyu ndjela. Nde akashike tanga la ntondo k’ehemba ndo akatshikala nge lo kɛnɛ kakandeyaka dia tɔ kele dimɛna. Mbohɔ dikambo sɔ ayonyokimanyiya dia nyu kondja wolo wa mbutɛ asekanyu wa la kalasa hwe dia nyu hanyolange ndjasha la wɔ lo sala dui dimɔtshi dieyanyu dia diekɔ kɔlɔ. L’ɛnyɛlɔ kaki Yeso, nyoke washo anyu l’elongamelo ka ndjokambɛ Jehowa lɔsɛnɔ lanyu l’otondo ndo mbokitanyiya.—Heb. 12:2.
Sheke y’ɔngɛnɔngɛnɔ wa nkumbo
19. Yoho yakɔna ya lɔsɛnɔ yasha ɔngɛnɔngɛnɔ?
19 Jehowa Nzambi nde la Yeso Kristo nangaka kɛnɛ koleki dimɛna le anto. Kânga mbeso anto wele bu kokele, sho kokaka monga l’ɔngɛnɔngɛnɔ lo yɛdikɔ mɔtshi. (Is. 48:17, 18; Mat. 5:3) Yeso aketsha akambo wa mɛtɛ wa l’ɔtɛmwɛlɔ washa anto ɔngɛnɔngɛnɔ, koko aha kɛsɔ keto mbakandetsha ambeki ande. Yeso akawaetsha nto yoho yoleki dimɛna ya nsɛna. Kɛnɛ koleki ele, nde akatshike ɛnyɛlɔ ka dimɛna ka lɔsɛnɔ ndo dionga diele la wɛdimo. Sho tshɛ kokaka ndjela ɛnyɛlɔ kande, oyadi ɔkɛndɛ wele laso lo nkumbo. Omalɔkɔ, waomi, wadi, ambutshi ndo ana nyoyele ɛnyɛlɔ kaki Yeso! Kitanyiya wetshelo waki Yeso ndo mbokoya ɛnyɛlɔ kande ekɔ mɛtɛ sheke ya monga la lɔsɛnɔ la nkumbo l’ɔlɔlɔ ndo l’ɔngɛnɔngɛnɔ.
Ngande wayoyokadimola?
• Ngande wahomba waomi kamba la lowandji lakawasha Nzambi?
• Ngande wakoka wadi mbokoya ɛnyɛlɔ kaki Yeso?
• Wetshelo akɔna wakoka ambutshi kondja oma lo woho wakasalɛka Yeso ambeki ande akambo?
• Wetshelo akɔna wakoka akɛnda kondja oma l’ɛnyɛlɔ kaki Yeso?
[Osato wa lo lɛkɛ 8]
La ntondo ka mbɔsa yɛdikɔ yendana la nkumbo, kakɔna kayosala omi lele la ngandji?
[Osato wa lo lɛkɛ 9]
Dui diakɔna diasha wadi diaaso dia sukɛ lowandji l’omɛnde?
[Osato wa lo lɛkɛ 10]
Ana mbokoyaka ɛnyɛlɔ k’ɔlɔlɔ k’ambutshi awɔ