Bible tshikitanyaka nsɛnɔ y’anto
KAKƆNA kakakimanyiya ose Rasta ɔmɔtshi dia minya esoko kande ka divo kakandɛlɛ ndo dia minya tokanyi ta kɔlɔ taki la nde otsha le asungu? Ndo kakɔna kakakimanyiya ɔlɔngɔlɔngɔ ɔmɔtshi wa ngala wakotshɛka asondji wa kaandji falanga yawɔ dia nde ntshikitanya yoho yande ya lɔsɛnɔ? Tohokamɛ kɛnɛ kayangawɔ totɛ.
“Lakayonyaka tokanyi ta kɔlɔ taki la mi.”—HAFENI NGHAMA
ƐNƆNYI: 34
WODJA WA LÔTƆ: ZAMBIE
ƆKƆNDƆ: OSE RASTA
NSHI YAMI YAKETE: Dimi lakotɔ lo mpango kɛmɔtshi k’ase dawo ka la Zambie. Mama kami akalawɔ oma la Namibie lo nshi ya ta ndo nde akɔtɔ lo tshunda dimɔtshi di’ase Sidɛ-Owɛstɛ. Tshunda sɔ diakalɔshanaka la wodja w’Afrique du Sud wakalɔmbɔlaka wodja wa Namibie lo etena kɛsɔ.
Dimi lakadjasɛ lo mpango efula y’ase dawo lo ɛnɔnyi 15 wa ntondo wa lɔsɛnɔ lami. Ɛlɔngɔlɔngɔ waki lo mpango y’ase tshunda di’ase Sidɛ-Owɛstɛ waketshama dia nsukɛ tshunda diawɔ di’atshungodi a wodja. Wakatetsha awui wa pɔlitikɛ ndo dia sho mpetsha asungu.
Etena kakimi la ɛnɔnyi 11, dimi lakakombolaka mbɔsama oko Okristo wa lo ɔtɛmwɛlɔ ɔmɔtshi waki lo mpango wakasanganaka aseka Mupɛ wa la Rɔma, ase ɔtɛmwɛlɔ waki Luther, waa Anglicans ndo ase ɛtɛmwɛlɔ ekina. Pastɛrɛ kakamatɛ kokeketshami dia dimi ntakola nna sɔ. Ntatɛ oma lo etena kɛsɔ, dimi kombetawɔ nto ɔnɛ Nzambi ekɔ. Koko etena kakimi la ɛnɔnyi 15, woho wakamalangaka mishiki w’ase Jamaïque welɛwɔ reggae ndo nsaki kaki la mi ka ndɔshana la awui wa wɛngiya wakawasalɛka anto w’edima wa l’Afrikɛ, akatshutshuya dia dimi mbɔtɔ lo tshunda dia waa Rasta. Dimi lakodia divo di’etale, lakanɔka kaandji, lakatshike ndɛ nyama ndo lakalɔshaka di’anto w’edima nkondja lotshungɔ. Koko, dimi kotshikitanya yoho yami ya lɔsɛnɔ ya kɔlɔ ndo dimi kotshika menda filmɛ y’awui wa ngala. Ndo lakatetemala nkamba la ɛtɛkɛta wa kɔlɔ.
WOHO WAKATSHIKITANYA BIBLE LƆSƐNƆ LAMI: Lo 1995, etena kakimi la ɛnɔnyi oko 20, lakatatɛ nkana yimba dimɛna lo kɛnɛ kahombami nsala la lɔsɛnɔ lami. Dimi lakekaka ekanda tshɛ w’ɔtɛmwɛlɔ wa waa Rasta wakamakokaka nkondja. Ekanda ɛmɔtshi l’atei awɔ waki la avɛsa wa lo Bible, koko dimi kombokaka elembetshielo wa lɔkɔ dimɛna. Ɔnkɔnɛ, lakayɔsaka yɛdikɔ ya mbadia Bible lo dimɛmɛ.
L’ɔkɔngɔ diko, ɔngɛnyi ami ɔmɔtshi w’ose Rasta akayombishaka dibuku dimɔtshi diekawɔ l’anto Bible diakatondjama oma le Ɛmɛnyi wa Jehowa. Lakeke dibuku sɔ kâmɛ la Bible dimɛmɛ. L’ɔkɔngɔ diko, lakayohomanaka la Ɛmɛnyi wa Jehowa ndo lakayotetemalaka mbeka Bible la wɔ.
Oma lo welo w’efula wakamadje, lakayotshikaka nnɔ mfɔka ndo wanu wa tshambandeko. (2 Koreto 7:1) Lakalɔngɔsɔla ɛnamelo kami, lakanya esoko kami ka divo, lakatshike menda filmɛ yɛnyawɔ anto etakataka ndo y’awui wa ngala ndo lakatshike nkamba la ɛtɛkɛta wa kɔlɔ. (Efeso 5:3, 4) L’ekomelo, lakayonya tokanyi ta kɔlɔ taki la mi otsha le asungu. (Etsha 10:34, 35) Dia nsala etshikitanu ɛsɔ, akalɔmbaka dia dimi ntshika mpokamɛ mishiki watshutshuya anto dia kanɛ anto wele la lokoho lokina la demba kɔlɔ ndo kakitɔna la angɛnyi ami wa ntondo wakatshutshuyaka dia kalolɛ yoho yami ya lɔsɛnɔ l’edjedja.
L’ɔkɔngɔ wa dimi nsala etshikitanu ɛsɔ, lakayange Mbalasa kɛmɔtshi ka Diolelo k’Ɛmɛnyi wa Jehowa ndo lakalɔmbɛ dia dimi mbɔtɔ l’ɔtɛmwɛlɔ awɔ. Wakatatɛ mbeka la mi Bible. Etena kakamɔshi yɛdikɔ ya batizama oko Ɔmɛnyi wa Jehowa, nkumbo kami kɔngɛnangɛna. Mama akambutɛ dia dimi kokaka nsɔna ɔtɛmwɛlɔ okina tshɛ wayata dia Akristo mbewɔ koko aha Ɛmɛnyi wa Jehowa. Nyɔmi pami kɛmɔtshi, laki onto la lokumu laka lɛɛta akamɔnyɔlaka mbala ko mbala l’ɔtɛ wa yɛdikɔ yakamɔshi ya sanganaka la Ɛmɛnyi wa Jehowa.
Koko, mbeka woho wakasalɛka Yeso anto akambo ndo nkitanyiya alako ande akakimanyiya dia dimi mbikikɛ ɔlɔshamelo ndo lɔsɔkɔ. Etena kakamɛdika kɛnɛ ketsha Ɛmɛnyi wa Jehowa la kɛnɛ kata Bible, dimi laketawɔ la eshikikelo tshɛ dia lambotana ɔtɛmwɛlɔ wa mɛtɛ. Ɛnyɛlɔ, vɔ kitanyiyaka didjango dia lo Bible diata dia nsambisha anto akina. (Mateu 28:19, 20; Etsha 15:14) Ndo vɔ hawɔtɔ l’akambo wa pɔlitikɛ.—Osambu 146:3, 4; Joani 15:17, 18.
WAHƆ WAMBOMOKONDJA: Mbeka dia nsɛna lo yoho yɔtɔnɛ la atɔndɔ wa lo Bible ambokimanyiya lo toho ta shikaa. Ɛnyɛlɔ, ntshika dia nnɔ kaandji ambokimanyiya diaha dimi shishaka nkama ya dɔlara ngɔndɔ tshɛ. Dimi handjɛna tɔngɛdi nto ndo laya la yônge ndo la yimba ya dimɛna.
Kakianɛ lɔsɛnɔ lami laya la oyango wakamakombolaka oma ko nshi yami ya dikɛnda. Kɛnɛ koleki ohomba ele, loyaoka dia dimi kokaka ndjasukanya la Nzambi.—Jakoba 4:8.
“Lakeke woho wa mbahemɛ kɛlɛ kami.”—MARTINO PEDRETTI
ƐNƆNYI: 43
WODJA WA LÔTƆ: AUSTRALIE
ƆKƆNDƆ: OSONDJI WA KAANDJI
NSHI YAMI YAKETE: Nkumbo kami kakononɔka la ngelo etena kakamayolaka. Lakadjasɛ lo esomba wa totshitshɛ, lo osomba ɔmɔtshi wa woke ndo lo tshanda mɔtshi lakadjasɛ lo misiɔ ɔmɔtshi wa wanɛ wakatatɛ la mbidjasɛ lo wodja ɔsɔ. Lakohɔ awui amɔtshi w’ɛlɔlɔ wakatasalaka dimi la ana waki nyɔmi pami ndo la waa nyɔmi pami lo etena kɛsɔ, ɛnyɛlɔ takandaka nse, takatshaka wenga ndo takasɛlaka diangɔ dikina.
Papa kami aki ɔndɔshi wa ta w’akɔfi ndo nde akatatɛ mbetshami woho wa ndɔ ta etena kakimi leke dikɛnda efula. Dimi lakalɔka la anto mbala la mbala. Lam’akimi la ɛnɔnyi dikumi la ɛmɔtshi, laketshaka wenya efula dia tanɔka wanu lo waa barɛ. Dimi la angɛnyi ami takasolaka anto dia ndɔ la wɔ. Takakakambaka la tokuwa ndo la mitshako dia ndɔsha olui w’anto 20 kana ndekana.
Dimi lakakondjaka falanga efula oma lo osondjelo wa kaandji ndo oma lo diangɔ diakavaka wanɛ wakakambaka lo dibongo. Ndo nto, dimi lakotshɛka asondji wa kaandji falanga yawɔ ndo lakokiyaka anto akɔ wɔma lo nkamba la ekoma wa weke ndo wa totshitshɛ. Oyango ami aki wa nkoma ondjakanyi. Kanyi tshɔi yaki lo wɔɔngɔ ami aki ya: ndjaka kana ndjakema.
WOHO WAKATSHIKITANYA BIBLE LƆSƐNƆ LAMI: Etena kakamayolaka, lakoke watɛkɛta dikambo dia Ɛmɛnyi wa Jehowa. Etena kakimi kodikotshaka ɛnɔnyi 20 la ɛmɔtshi, lâkohɔ dia lakambola mama dia kana nde mbeyaka lɛnɛ atshikala ɔmɔtshi la l’atei awɔ. Nshi hiende l’ɔkɔngɔ, Ɔmɛnyi wa Jehowa wakawelɛka Dixon akakɔkɔla lo lokuke lami. L’ɔkɔngɔ wa sho nsawola lo tshanda mɔtshi, nde akambelɛ otsha lo losanganya lɔmɔtshi l’Ɛmɛnyi wa Jehowa. Lakatshu lo losanganya lɔsɔ ndo aya ɛnɔnyi ndekana 20 wemi lo ntshɔ lo nsanganya shɔ. Dimbola tshɛ diaki la mi, Ɛmɛnyi wa Jehowa waki la akoka wa mbishami ekadimwelo oma lo Bible.
Lakangɛnangɛna dia mbeya dia Jehowa ndjashaka le anto, kânga le anto wa kɔlɔ. (2 Petero 3:9) Dimi lakayosholaka dia nde ekɔ Ombutshi wa ngandji wakokɛ kânga lo etena kele ndoko onto okina lakoka salɛmi dikambo sɔ. Lakakeketshama nto lo mbeya dia nde kokaka dimanyiyami pɛkato yami naka dimi ntshikitanya yoho yami ya lɔsɛnɔ. Efeso 4:22-24 aki la shɛngiya y’efula le mi. Divɛsa sɔ diakaketsha dia ‘nkolola lonto l’edjedja’ ndo ‘ndɔta lonto l’oyoyo lakatongama lo ndjela lolango la Nzambi.’
Akahombama etena k’otale dia dimi ntshikitanya yoho yami ya lɔsɛnɔ. L’atei wa lomingu, dimi kɔnɔka kaandji, koko lo wikɛndɛ etena kakimi kâmɛ la angɛnyi ami, dimi lakanɔka oma lo shɛngiya yawɔ. Dimi lakayoshihodiaka dia dimi pombaka kakitɔna la angɛnyi ami naka dimi nangaka mbetɛ lɔsɛnɔ lami pudipudi. Ɔnkɔnɛ, lakayɔsaka yɛdikɔ ya monɔ otsha lo osomba okina. Angɛnyi ami amɔtshi wakanɔmbɛ dia tshindɛmi lo lɔkɛndɔ lami ko laketawɔ. Lo mboka, vɔ wakatatɛ la nnɔ kaandji ndo wakanɔmbɛ dia dimi la wɔ nnɔ yema. Dimi lakawatɛ dia lambotatɛ ntshika mbekelo shɔ, oma lâsɔ takakakitɔna l’olelo wasa esomba ehende. Lakayolongolaka losango dia yema tshitshɛ l’ɔkɔngɔ wa sho nkakitɔna, angɛnyi ami asɔ wakatola bankɛ la ekoma.
WAHƆ WAMBOMOKONDJA: L’ɔkɔngɔ wa dimi mpembola lɔngɛnyi lami la anto asɔ, komonga nto dikambo dia wolo dia dimi nsala etshikitanu lo lɔsɛnɔ lami. Lo 1989, lakakome Ɔmɛnyi wa Jehowa wambobatizama. L’ɔkɔngɔ wa dimi batizama, kosɛmi ka womoto, mama ndo papa kami, vɔ tshɛ wakayoyelaka lokolo lami lo kambɛ Jehowa.
Kakianɛ laya la ɛnɔnyi 17 wa diwala ndo tekɔ la ana asato w’amɛna efula. Dimi lakeke dia mbahemɛ kɛlɛ kami, kânga etena kakasolaka anto. Lakeke woho wa nanga anto w’oma lo ‘waoho tshɛ, wa koho y’alemba tshɛ ndo w’ɛtɛkɛta tshɛ.’ (Enyelo 7:9) Lamboshikikɛ dia ɛtɛkɛta wa Yeso wayelɛ ɛnɛ wakakotshama le mi. Nde akate ate: “Naka nyu nyayutshikala lu diui diami, keti ambeki ami mete mbenyu. Nyu nyayeya akambu wa mete, ku akambu wa mete wayunyutshungula.”—Joani 8:31, 32.
[Efundelo wa l’etei w’odingɔ wa lo lɛkɛ 15]
Dia nsala etshikitanu ɛsɔ aki ohomba dimi ntshika mpokamɛ mishiki watshutshuya anto dia kanɛ anto wele la lokoho lokina la demba kɔlɔ
[Efundelo wa l’etei w’odingɔ wa lo lɛkɛ 16]
Dimi la angɛnyi ami takasolaka anto dia ndɔ la wɔ. Takakakambaka la tokuwa ndo la mitshako dia ndɔsha olui w’anto 20 kana ndekana