Todimanyiyane lam’asaso l’otema ɔtɔi

“Nyotetemale mbikikanɛ kɔlɔ ndo nyodimanyiyanake l’otema ɔtɔi.”—KƆL. 3:13.

NGANDE WAYOYOKADIMOLA?

Lande na kahombaso monga suke dia dimanyiya anto akina?

Wɛɛla akɔna wakakambe la Yeso dia mɛnya ohomba wa dimanyiyana?

Ɛtshɔkɔ akɔna waya lo monga suke dia dimanyiyana l’otema ɔtɔi lam’asaso?

1, 2. Lande na kele ekɔ ohomba monga suke dia dimanyiya anto akina?

ƆTƐKƐTA wa Nzambi tokimanyiyaka dia mbeya woho wɔsa Jehowa pɛkato ndo woho wayaokande etena kayisalaso. Vɔ tɛnyaka nto dia nde ekɔ suke dia dimanyiya lo yɛdikɔ y’efula. Lo sawo di’etshi, takaleke ntɛkɛta woho wele dionga diaki la Davidɛ nde la Manase diakayokonyaka Jehowa dia mbadimanyiya. Lonyangu l’efula laki la wɔ l’ɔtɛ wa kɛnɛ kakawasale akâkonya dia vɔ mbishola pɛkato yawɔ, ndjitshika ndo ndjatshumoya l’otema ɔtɔi. Jehowa lo wedi ande akâdimanyiya.

² Nyɛsɔ tendake kakianɛ woho wakokaso dimanyiyana lam’asaso. Ngande wotoyoyaoka otondonga l’atei w’anto waha l’onongo wakadiake Manase mbaki ndo ewotɔ ayɛ ɛmɔtshi? Onde wɛ otodimanyiya Manase? Ɔsɔ mɛtɛ ekɔ dimbola di’ohomba efula nɛ dia tekɔ lo nsɛna l’andja wambololanɛ l’awui w’otshatsha, wa ngala ndo wa lokaki. Lande na mɛtɛ kele ekɔ ohomba di’Okristo monga suke dia dimanyiya anto akina? Ko naka wɛ ekɔ lo nsowa kana wekɔ lo kosalɛ akambo la shɔnɔdi, kakɔna kayokokimanyiya dia wɛ ntetemala ndjakimɛ, nsala akambo lo yoho yangɛnyangɛnya Jehowa ndo monga suke dia dimanyiya?

LANDE NA KAHOMBASO DIMANYIYANA?

3-5. a) Wɛɛla akɔna wakakambe la Yeso dia mɛnya ampokami ande ohomba wa dimanyiyana? b) Wetshelo akɔna wakondjaso oma lo wɛɛla wakasha Yeso lo Mateo 18:21-35?

³ Monga suke dia dimanyiya wanɛ watosalɛ kɔlɔ, oyadi asekaso Akristo mbewɔ kana bu, ekɔ ohomba efula dia sho nama wɔladi ndo diɔtɔnganelo diasaso l’ase nkumbo yaso, angɛnyi aso, asekaso anto ndo la Jehowa. Afundelo mɛnyaka dia monga suke dia dimanyiya anto akina kɔlɔ yatosalɛwɔ aha la mbadia mbala ngana yambowotosalɛ, ekɔ tshondo ya didjango diahomba Okristo tshɛ nkitanyiya. Dia mɛnya ohomba wa dimanyiyana, Yeso akakambe la wɛɛla w’ose olimu ɔmɔtshi waki la dibasa.

⁴ Okambi ɔmɔtshi aki la dibasa di’owandji ande dia dɛnariyo 60 000 000, koko owandji ande akôkimwɛ. L’ɔkɔngɔ diko, okambi akɔ akatohomanaka l’osekande okambi wakakolama dibasa diande dia dɛnariyo 100 loto. Pami kɛsɔ akɔlɔmbɛ dia nde nkonga yema polo ndo l’etena kayondokondja dikuta sɔ, koko nde kombetawɔ ndo akatowodjaka lo lokanu. Kɛnɛ kakandasale kɛsɔ kakômadia owandji awɔ efula. Nde akawotɛ ate: “Onde wɛ lawɔ totoyokoka mboka osekayɛ ose olimu kɛtshi woho wakamakoke kɛtshi? Ko owandji ande akoke nkɛlɛ k’efula, akawodje [ose olimu wakatone dimanyiya] lo lokanu edja ndo nde ambofuta kɛnɛ tshɛ kakandakolama.”—Mat. 18:21-34.

⁵ Wetshelo akɔna wakasha Yeso oma lo wɛɛla ɔsɔ? Nde akakomiya lo mbuta ate: “Ngasɔ mbayonyosalɛ ndo Papa lele l’olongo naka hanyodimanyiyana onto la wonyande l’otema ɔtɔi.” (Mat. 18:35) Wetshelo wakasha Yeso lo wɛɛla ɔsɔ mbokɛmaka hwe. Pɛkato yasalaso nshi nyɛ l’ɔtɛ weso kema kokele mɛnyaka dia sho bu l’akoka wa nkitanyiya atɔndɔ waki Jehowa tshɛ lo tshɛ. Koko, nde ekɔ suke dia todimanyiya ndo tɛdia lo yoho ya didjidji. Lâsɔ, onto tshɛ lakombola monga ɔngɛnyi waki Jehowa pombaka dimanyiya wɛɔdu wele l’anto akina. Lo Dako diande dia lo dikona, Yeso akate ate: “Naka nyu dimanyiya anto kɔlɔ yawɔ, kete Shɛnyu lele l’olongo ayonyodimanyiya ndo nyu. Ko naka nyu hanyodimanyiya anto kɔlɔ yawɔ, kete Shɛnyu lele l’olongo hatonyodimanyiya ndo nyu kɔlɔ yanyu.”—Mat. 6:14, 15.

6. Lande na kele aha mbala tshɛ mbende ɔtɔmbɔ l’esɔ dia dimanyiyana?

⁶ Anto amɔtshi mbeyaka mbuta ɔnɛ: ‘Kɛna mbuta, ko nsala wonde?’ Vɔ mbeyaka mbisha tɛkɛ nɛndɛ tɔsɔ l’ɔtɛ watowômalaka efula etena kâsalɛwɔ kɔlɔ. Anto amɔtshi mbeyaka momala, mbɔsa dia wambâkesola, nkombola dia losembwe monga kana nyanga dia nkaloya kɔlɔ lo kɔlɔ. Akina ndjaokaka dia hawokokaki pondjo dimanyiya onto lambâsalɛ kɔlɔ. Naka ndo wɛ mbele l’atei w’anto wa ngasɔ, ngande wakokayɛ mbokoya Jehowa lo dimanyiyana?

AHEMƐ NKƐLƐ KAYƐ

7, 8. Kakɔna kayokokimanyiya dia wɛ dimanyiya onto lambokosalɛ kɔlɔ?

⁷ Etena katosalɛwɔ kɔlɔ, sho mbeyaka momala efula kana ntɛkɛta ɔtɛkɛtatɛkɛta. Kɛsɔ mbakasale ɔlɔngɔlɔngɔ ɔmɔtshi wɔtɛkɛtshiwɔ lo dibuku dimɔtshi diendana l’awui wa nkɛlɛ wakate ɔnɛ: “Mbala kɛmɔtshi . . . , lakomala efula, lakamɔ oma la ngelo ndo lakate dia hakalolaki pondjo. Lam’ele lushi lɔsɔ komonga yanyi efula, lakakɛndakɛnda etale lo towokawoka ta totshitshɛ. Etena kakamatokanaka yimba lo mboka, nkɛlɛ kami kakatatɛ nkitakita ndo wenya engana l’ɔkɔngɔ, lakayatshumoya ko lakakalola la ngelo.” Oko wadiɛnya ɛnyɛlɔ kɛnɛ, mbɔsa etena ka nkana yimba lo nsɛdingola dikambo dimɛna ayokokimanyiya dia mbewɔ mbɔsa yɛdikɔ yaha dimanyiya anto, ko ndjonyanga l’ɔkɔngɔ diko.—Osa. 4:4; Tok. 14:29; Jak. 1:19, 20.

⁸ Ko, kakɔna kahombaso nsala naka nkɛlɛ kaso hatute? Naka ngasɔ, kete sɛdingola lande na katetemalayɛ momala. Onde l’ɔtɛ wakawakosalɛ akambo lo yoho yele bu losembwe kana yaha la loshilambo? Onde l’ɔtɛ wafɔnyayɛ ɔnɛ anto wekɔ lo kosalɛ kɔlɔ l’okonda tshɛ? Onde kɛnɛ kokosalewɔ kekɔ mɛtɛ kɔlɔ? Ndjasɛdingola dia mbeya lande na kosadiyɛ ngasɔ ayokokimanyiya dia nshihodia yoho yoleki dimɛna ya nsala akambo lo ndjela Afundelo. (Adia Tokedi 15:28; 17:27.) Monga l’ekanelo ka yimba ka ngasɔ ayokokimanyiya dia wɛ ndeka mɛna akambo la sso di’ɔlɔlɔ ndo monga suke dia dimanyiya. Naka wɛ nsala ngasɔ kânga mbakoka dui sɔ monga wolo, kete Ɔtɛkɛta wa Nzambi wayonanda “tokanyi ndo eyango wele l’otema” ayɛ ndo kokimanyiya dia wɛ dimanyiya anto akina l’ɛnyɛlɔ ka Jehowa.—Hɛb. 4:12.

ENDA KANA NDO WƐ MBELE LA MUNGA

9, 10. a) Kakɔna kahombayɛ nsala naka onto ɔmɔtshi ambokondjɛ? b) Ngande wele mɛna akambo la sso di’ɔlɔlɔ ndo monga suke dia dimanyiya koka kosha ɔngɛnɔngɛnɔ?

⁹ Akambo efula wa lo lɔsɛnɔ konyaka anto dia momala. Ohɔsa dia wɛ ekɔ lo tahema dikalo, ko mbala kakɔ ɔtɔi dikalo dikina diambɔtɛtana la yɛ. Kakɔna kayoyosala? Ondo wɛ mbeyaka anto amɔtshi wakatɛtana akalo, ko momalanɛ polo ndo lo ndjokimanɛ l’alemba. Koko oko weyɛ Okristo, wɛ hahombe nsala ngasɔ.

¹⁰ Lo tena dia ngasɔ, ayoleka dimɛna wɛ mbɔsa etena ka nsɛdingola kɛnɛ kokonyisha dia dikambo sɔ salema. Mbeyaka monga ko ndo wɛ mbakasadi kɔlɔ l’ɔtɛ wakayekodi yimba l’akambo akina. Kana ondo dikalo diande mbele kɔlɔ. Wetshelo wakondjaso oma l’ɛnyɛlɔ kɛnɛ ele, mbewɔ dia momala amboleka ndo sho pombaka mbahemɛ nsaki nkina yakoka monga la so etena katomba okakatanu, ko monga la solo dia lotutsha, l’ekanelo k’ɔlɔlɔ ndo suke dia dimanyiyana. Ondaki 7:9 mbutaka ɔnɛ: “Tukaki yenyi esadi, ne dia yenyi yatuyalaka lu etema w’akanga a dinginya.” Totake mbala kakɔ ɔtɔi ɔnɛ nde mbele la munga. Lo tena dimɔtshi, sho mbeyaka mfɔnya ɔnɛ onto akatosale munga kɛmɔtshi l’okonda tshɛ, ko tete le sho salaka munga efula l’ɔtɛ weso kema kokele kana wahatoki dui dimɔtshi dimɛna. Lâsɔ, ohɔ dia wɛ hakoke mbeya oseka kiambokambo tshɛ yokonyisha onto ɔmɔtshi dia nsala kana ntɛkɛta lo yoho mɔtshi ndo onga suke dia mbodimanyiya la ngandji tshɛ. Wɛ ayonga l’ɔngɛnɔngɛnɔ naka wɛ ntondoya.—Adia 1 Petero 4:8.

‘WƆLADI ANYU WAKALOLE LE NYU’

11. Kakɔna kahombaso nsala ndo kahatahombe nsala etena kɛnya anto wasambishaso dia vɔ bu la loshilambo?

¹¹ Ngande wakokayɛ ndjakimɛ naka onto ɔmɔtshi ambokosalɛ akambo lo yoho yaha la loshilambo etena keyɛ l’esambishelo? Etena kakatome Yeso ambeki ande 70 dia tosambisha, nde akawadjangɛ dia vɔ kombolɛ akanga a luudu wɔladi. Nde akawatɛ ate: “Naka onto lalanga wɔladi ekɔ laawɔ, wɔladi anyu wayoyala le nde. Ko naka ndooko onto lalanga wɔladi, kete wɔladi anyu wayokalola le nyu.” (Luka 10:1, 5, 6) Ekɔ mɛtɛ dia sho mongaka l’ɔngɛnɔngɛnɔ etena ketawɔ anto esambishelo kaso nɛ dia sho lawɔ kondjaka wahɔ oma lɔkɔ. Koko lo tena dimɔtshi, anto wasambishaso tohombaka yema ya loshilambo. Ahombaso nsala lo tena dia ngasɔ? Yeso akate ate wɔladi aso wakalole le so. Oyadi dui diakɔna diayowotosalɛ etena katatasambisha, sho pombaka ntomba oma lo lokombo l’onto la wɔladi l’etema aso. Ko naka sho nkaloya kɔlɔ lo kɔlɔ, shi kete hatotolama wɔladi aso?

12. Ngande wendanaso la dako dia Pɔɔlɔ diele l’​Ɛfɛsɔ 4:31, 32?

¹² Tosale la wolo dia monga lo wɔladi l’anto tshɛ, koko aha paka anto wasambishaso ato. Lo mɛtɛ, monga suke dia dimanyiya anto akina halembetshiya ɔnɛ sho pombaka ndjiha washo l’awui awɔ wa kɔlɔ kana mbɔsa dia ndoko wâle wele la dui sɔ. Dimanyiya onto kɛdikɛdi, aha mbolamɛ tokumbɛkumbɛ l’ɔtɛ wa kɛnɛ kotosalende ndo nama wɔladi. L’ɔtɛ walamɛwɔ anto wakâsalɛ kɔlɔ tokumbɛkumbɛ, anto efula komaka polo lo mbetawɔ di’awui asɔ mbashishɛ ɔngɛnɔngɛnɔ. Tatetawɔke pondjo dia tokanyi ta kɔlɔ ta ngasɔ monga la shɛngiya le so. Ohɔ dia wɛ honga l’ɔngɛnɔngɛnɔ naka wɛ mombanɛka tokumbɛkumbɛ. Ɔnkɔnɛ, onga suke dia dimanyiya anto akina.—Adia Ɛfɛsɔ 4:31, 32.

TOSALE AKAMBO LO YOHO YANGƐNYANGƐNYA JEHOWA

13. a) Ngande wakoka Okristo ‘mbahɛ onto losale kɔlɔ akalanga wa dja’ l’ɔtɛ? b) Etombelo akɔna ondo wakoka monga naka sho salɛ onto lambotosalɛ kɔlɔ akambo la lɔsɛngɔ?

¹³ Wɛ kokaka nkimanyiya onto ɔmɔtshi lele bu Okristo lambokonyangiya dia nde mbetawɔ akambo wa mɛtɛ. Ɔpɔstɔlɔ Pɔɔlɔ akafunde ate: “Naka otunyi ayɛ ekɔ la ndjala, shande ɛngɔ ka ndɛ. Naka nde ekɔ la mposa k’ashi, shande ashi wa nnɔ, nɛ dia lo nsala ngasɔ, wɛ ayowahɛ akalanga wa dja l’ɔtɛ. Tɔlɛndjamake la akambo wa kɔlɔ, koko otetemale nɛndja akambo wa kɔlɔ lo nsala ɔlɔlɔ.” (Rɔmɔ 12:20, 21) Naka wɛ salɛ onto lambokonyangiya akambo la lɔsɛngɔ, kete wɛ mbeyaka ntshikitanya dionga diande ndo kânga mbokonya dia nde nsala kɛnɛ kele ɔlɔlɔ. Salɛ onto la ngasɔ akambo la ngandji ndo la lɔsɛngɔ mbeyaka mbotshutshuya dia nde mbeka Bible. Oyadi kɔlɔ ka ngande kakoka onto tosalɛ, mbosalɛ akambo la lɔsɛngɔ koka mbokonya dia nde ndjambola lande na keyɛ la lɔkɛwɔ la dimɛna.—1 Pet. 2:12; 3:16.

14. Lande kahatahombe mombanɛ tokumbɛkumbɛ oyadi kɔlɔ ka ngande kambowotosalɛ?

¹⁴ Lo tena dimɔtshi, bu dimɛna mbɔtɔ lɔngɛnyi la weho w’anto amɔtshi. L’atei w’anto akɔ mbele ndo asekaso Akristo wakasale pɛkato, koko kondjatshumoya ndo wakatshanyema oma l’etshumanelo. Naka onto la ngasɔ akatosalɛ kɔlɔ, sho mbeyaka monga l’okakatanu dia mbodimanyiya oyadi kânga nde amboyatshumoya nɛ dia dui sɔ diakatotshike la pâ l’asolo. L’etena kɛsɔ, wɛ pombaka ntetemala nɔmba Jehowa dia wɛ monga suke dia dia dimanyiya otshi wa kɔlɔ wamboyatshumoya. Hatohombe ntona dia mbodimanyiya nɛ dia hateye kɛnɛ kele l’otema ande, Jehowa ndamɛ mbeya. Nde sɛdingolaka tokanyi t’oma k’ɛse otema ndo ekɔ la solo dia lotutsha le atshi wa kɔlɔ. (Osa. 7:9; Tok. 17:3) Diakɔ mbatotɛ Afundelo ɔnɛ: “Tanyokaloyake kɔlɔ lo kɔlɔ. Nyoyange dia nsala kɛnɛ kele ɔlɔlɔ lo washo w’anto tshɛ. Naka kokaka, lo yɛdikɔ yakokanyu nsala, nyodjasɛ l’anto tshɛ ki. Anangemi ami, tanyɔsɔmbɔyake, koko nyotshike nkɛlɛ ka Nzambi dihole, oko wakadiafundama ɔnɛ: ‘Nsɔmbɔya ekɔ dikambo diami. Dimi kayɔsɔmbɔya, mbata Jehowa.’” (Rɔmɔ 12:17-19) Onde sho koka nombosha anto akina la losembwe? Keema. (Mat. 7:1, 2) Lâsɔ, tonge l’eshikikelo dia Jehowa ayolombosha la losembwe.

15. Kakɔna kakoka tokimanyiya di’aha sho mombɛ wanɛ watosalɛ kɔlɔ tokumbɛkumbɛ?

¹⁵ Naka tekɔ l’okakatanu dia dimanyiya onto ɔmɔtshi lambotosalɛ kɔlɔ lamboyatshumoya, kete teye dia ndo nde mbalɔshana l’okakatanu akɔ wâmɛ. Okakatanu akɔ ko woho wende ndo nde lawɔ bu kokele. (Rɔmɔ 3:23) Koko, Jehowa mbokaka atshi wa pɛkato tshɛ kɛtshi. Ɔnkɔnɛ, ayonga dimɛna sho nɔmba dikambo di’onto lambotosalɛ kɔlɔ. Hatonga dui dia dimɛna dia sho ntetemala momalɛ ɔnɛ lalɔmbaso dikambo diande. Yeso akatɔhɛmɔla diaha ntetemala mombɛ ɔnɛ lambotosalɛ kɔlɔ tokumbɛkumbɛ etena kakandate ate: “Nyotetemale nanga atunyi anyu ndo nyotetemale nɔmba dikambo dia wanɛ wanyɔhɛnyahɛnya.”—Mat. 5:44.

16, 17. Kakɔna kahombayɛ nsala naka dikumanyi wambolombosha otshi wa pɛkato ko nde amboyatshumoya, ndo lande na?

¹⁶ Jehowa akasha dikumanyi dia l’etshumanelo ɔkɛndɛ wa mbɔsaka tɛdikɔ tendana la wanɛ wasala pɛkato. Ekɔ mɛtɛ dia dikumanyi bu l’akoka wa mbeya oseka dui tshɛ oko Nzambi, koko vɔ mbɔsaka tɛdikɔ lo ndjela kɛnɛ kele l’Ɔtɛkɛta wa Nzambi ndo oma l’ekimanyielo ka nyuma k’ekila. Ɔnkɔnɛ etena kalɔmbawɔ Jehowa dia mbɔsa yɛdikɔ mɔtshi, teye dia yɛdikɔ shɔ yakɔsami lo ndjela lolango lande.—Mat. 18:18.

¹⁷ Sho pombaka mɛnya kɔlamelo yaso l’akambo wa ngasɔ. Onde tayodimanyiya otshi wa pɛkato wele dikumanyi di’olomboshisha wambɛna dia nde amboyatshumoya ndo tayowɛnya ngandji kawokaso? (2 Kɔr. 2:5-8) Dui sɔ mbeyaka monga wolo, djekoleko naka sho kana ose nkumbo kaso mbakawasalɛ kɔlɔ. Koko, naka sho ndjaɛkɛ le Jehowa ndo lo yoho yande ya nkandola akambo l’etshumanelo, kete tayosala dui dia dimɛna efula. Naka sho nsala ngasɔ, kete tayɛnya dia sho dimanyiyanaka l’otema ɔtɔi.—Tok. 3:5, 6.

18. Ɛlɔlɔ akɔna waya lo monga suke dia dimanyiya l’otema ɔtɔi?

¹⁸ Wanɛ wasaka hemɔ ya l’ɔtɛ mbeyaka dimɛna wahɔ waya lo dimanyiya anto akina. Dimanyiya anto akina kimanyiyaka di’onto mbewɔ tokanyi ta lo yimba takoka ndjowela hemɔ ya wolo, monga la yônge ya dimɛna ndo l’ɔngɛnɔngɛnɔ. Koko onto lele bu suke dia dimanyiya anto akina mongaka la demba dia kɔnyangakɔnyanga, bu la diɔtɔnganelo dia dimɛna l’anto akina, mongaka l’ɔkɔmwɛlɔ ndo l’okakatanu wa nsawola l’anto dimɛna. Ɔlɔlɔ woleki woke waya lo monga suke dia dimanyiya anto akina ele, sho mongaka la diɔtɔnganelo dia dimɛna la Jehowa, Shɛso lele l’olongo.—Adia Kɔlɔsayi 3:12-14.

[Osato wa lo lɛkɛ 26]

[Osato wa lo lɛkɛ 27]

Wetshelo akɔna wakondjaso oma lo wɛɛla wakakambe la Yeso?

[Osato wa lo lɛkɛ 30]

Monga suke dia dimanyiyana ekɔ didjango diahomba Okristo tshɛ nkitanyiya