Lo toho takɔna tatooka Jehowa ngandji?

1. Kakɔna kakatokeketsha ɔpɔstɔlɔ Joani dia kanaka yimba lɔkɔ, ndo lande na?

ƆPƆSTƆLƆ Joani akatokeketsha dia sho kanaka yimba efula lo woke woke wa ngandji katoka Jehowa. Lo 1 Joani 3:1, sho mbadiaka ɔnɛ: “Nyende woho wa ngandji kakatoke Shɛso.” Etena kakanaso yimba lo ngandji k’efula katoka Jehowa ndo woho watɛnyande ngandji kande, sho ndekaka ndjasukanya la nde, ndo sho nyomolekaka mbooka ngandji.

2. Lande na kele anto amɔtshi wekɔ l’okakatanu dia nshihodia ɔnɛ Jehowa mbaokaka ngandji?

² Lonyangu ko, anto amɔtshi hawoshihodia woho wakoka Nzambi mbaoka ngandji. Vɔ fɔnyaka ɔnɛ Nzambi hayakiyanya dikambo di’anto. Ondo vɔ mbetawɔka dia Nzambi mbidjaka tsho ɛlɛmbɛ ndo mbishaka alanya le wanɛ wahokitanyiya. L’ɔtɛ wa wetshelo wa katshi, anto amɔtshi fɔnyaka ɔnɛ Nzambi ekɔ ngala ndo nde hakoke mbokama ngandji. Anto akina mɛnaka ɔnɛ Nzambi nangaka anto tshɛ aha la ndjela kɛnɛ kasalawɔ. Koko, wekelo ayɛ wa Bible wakakokimanyiya dia wɛ ndjeya mɛtɛ kendana la Jehowa. Wɛ mbeyaka dia ngandji ka Nzambi ekɔ dikoka dioleki woke ndo ɔnɛ nde akakimɔ Ɔnande oko oshinga w’etshungwelo lo dikambo diayɛ. (Joani 3:16; 1 Joani 4:8) Koko, l’ɔtɛ w’akambo wamboyɛna lo lɔsɛnɔ, mbeyaka monga wolo dia wɛ nshihodia ngandji k’efula kakoka Jehowa.

3. Kakɔna kayotokimanyiya dia nshihodia ngandji katoka Jehowa?

³ Dia tokimanyiya dia sho nshihodia ngandji katoka Jehowa, sho pombaka nshihodia ntondo ɔnɛ Jehowa mbakatotonge. Nde akatotsha lɔsɛnɔ. (Adia Osambu 100:3-5.) Diakɔ diele, Bible mɛnyaka ɔnɛ onto la ntondo akɔsama oko “ɔna Nzambi.” (Luka 3:38) Ndo Yeso akatetsha dia mbelɛ Jehowa ɔnɛ: “Shɛso lele l’olongo.” (Mateo 6:9) Ɔnkɔnɛ, Jehowa ekɔ Shɛso ndo nde tolangaka oko watolangaka ombutshi w’ɔlɔlɔ anande.

4. a) Woho akɔna w’ombutshi wa pami wele Jehowa? b) Kakɔna kayotɔsɛdingola lo sawo nɛ ndo lo diayela?

⁴ Ekɔ wolo le anto amɔtshi dia nkanyiya ɔnɛ ombutshi wa pami ekɔ onto lele la ngandji. Mbeyaka monga ko wakohɔ akambo wa kɔlɔ kakawɛnyi l’akɛnda awɔ l’ɔtɛ wakaahɛnyahɛnyaka waa shɛwɔ la hiadi y’efula. Jehowa hasalaki pondjo ngasɔ le anande. Nde ekɔ Ombutshi wa pami woleki ɔlɔlɔ tshɛ wakokaso monga la wɔ. (Osambu 27:10) Nde tolangaka woho w’anyanya ndo nde ndjakiyanyaka dikambo diaso lo toho efula. Lam’ayotoleka mɛna ɔnɛ Jehowa tolangaka mbayotoleka mbooka ngandji. (Jakɔba 4:8) Lo sawo nɛ tayɔsɛdingola toho tɔnɛi tatɛnya Jehowa ngandji kande. Ndo lo sawo diayela, tayɔsɛdingola toho tɔnɛi takokaso mɛnya Jehowa ngandji kawokaso.

JEHOWA EKƆ NGANDJI NDO KANGA LOKAHO

5. Kakɔna kasha Nzambi onto tshɛ?

⁵ Etena kaki ɔpɔstɔlɔ Pɔɔlɔ l’osomba w’Atɛna, lo wodja wa Ngirika, nde akɛnyi dia lɛkɔ aki ditɛmɔlatɛmɔla efula ndo anto efula waketawɔka dia diɔ diekɔ waa nzambi yakawasha lɔsɛnɔ. Ɔnkɔnɛ, nde akawatɛ akambo wendana la “Nzambi kakatonge andja la diangɔ tshɛ diele lɔkɔ.” Nde akate dia Nzambi “kasha anto tshɛ lɔsɛnɔ, lomu ndo diangɔ tshɛ” ndo ɔnɛ “oma le nde mbeso la lɔsɛnɔ, mbakɛndakɛndaso ndo mbeso lo andja ɔnɛ.” (Etsha 17:24, 25, 28) Jehowa toshaka ɛngɔ tshɛ keso la tɔ ohomba dia nsɛna ndo dia ngɛnangɛna la lɔsɛnɔ. Ohokana yimba lo kɛnɛ kendana la diangɔ dimɔtshi diakandatosha l’ɔtɛ wa ngandji katokande.

6. Woho akɔna w’edjaselo kakatosha Jehowa? (Enda osato wele lo mbɔtwɛlɔ.)

⁶ Ɛnyɛlɔ, Jehowa akatɔlɔngɔsɔlɛ edjaselo ka dimɛna efula. (Osambu 115:15, 16) Lo waa planɛtɛ tshɛ yakandatonge, nkɛtɛ mɛnamaka oko planɛtɛ ka laande. Ase siansɛ wamboyangɛyangɛ lo loowa ndo wamboshola planɛtɛ efula, koko polo ndo kakianɛ watakoke mbishola planɛtɛ kele l’oseka ema tshɛ kele l’anto ohomba dia vɔ ntshikala la lɔsɛnɔ. Jehowa kotosha tsho ɛngɔ tshɛ keso la tɔ ohomba dia ntshikala la lɔsɛnɔ, koko nde akatonge nto nkɛtɛ ka dimɛna efula, ka shikaa, ndo dihole diele keema waale diakokaso ngɛnangɛna la lɔsɛnɔ. (Isaya 45:18) Etena kakanaso yimba lo kɛnɛ kendana la edjaselo kakatosha Jehowa, Shɛso, sho mɛtɛ mɛnaka ngandji k’efula katokande.—Adia Jobo 38:4, 7; Osambu 8:3-5.

7. Yoho yakɔna yakatotonge Jehowa yɛnya ɔnɛ nde mɛtɛ tokaka ngandji?

⁷ Yoho kina yakatɛnya Jehowa ngandji katokande ele woho wakandatotonge la dikoka dia mbookoya. (Etatelo 1:27) Kɛsɔ mɛnyaka dia sho koka nshihodia ngandji katokande ko oma laasɔ sho mbɛnya ngandji kawokaso. Nde mbeyaka dia kɛsɔ mbatosha mɛtɛ ɔngɛnɔngɛnɔ. Laadiko dia laasɔ, ana mongaka l’ɔngɛnɔngɛnɔ woleki tshɛ etena kashihodiawɔ dia ambutshi awɔ mbaokaka ngandji. Ndo tohɔ dia, Yeso akatetsha di’ɔnɛ tayonga l’ɔngɛnɔngɛnɔ naka tekɔ nsuke la Jehowa, Shɛso. (Mateo 5:3) Nde toshaka “diangɔ tshɛ diangɛnangɛnaso.” Mbokɛmaka hwe dia, nde ekɔ kanga lokaho ndo tolangaka woho w’anyanya.—1 Timɔte 6:17; Osambu 145:16.

JEHOWA TETSHAKA AKAMBO WA MƐTƐ

8. Lande na kakombolaso dia Jehowa teetsha?

⁸ Ambutshi w’apami nangaka anawɔ ndo hawolange vɔ minganyiyama kana kesama. Koko ambutshi efula ɛlɔ kɛnɛ, hawetawɔ atɔndɔ wa lo Bible wendana l’ɔlɔlɔ la kɔlɔ. Diakɔ diele, vɔ hawokoke nɔmbɔla anawɔ dimɛna, kɛsɔ mbelaka etombelo washa lonyangu ndo lofunge. (Tukedi 14:12) Koko, Jehowa mbishaka anande ɛlɔmbwɛlɔ koleki dimɛna nɛ dia nde ekɔ ‘Nzambi ka mɛtɛ.’ (Osambu 31:5) Nde ngɛnangɛnaka tetsha akambo wa mɛtɛ wendana la nde. Nde tetshaka nto woho wa sho mbɔtɛmɔla ndo nde tɛnyaka yoho yoleki ɔlɔlɔ tshɛ ya nsɛna. (Adia Osambu 43:3.) Ko, kakɔna kakatolakanya Jehowa kɛnya ngandji k’efula katokande?

9, 10. a) Lande na katotɛ Jehowa akambo wendana la nde? b) Kakɔna katetshande lo kɛnɛ kendana la sangwelo diande le so?

⁹ Ntondotondo, Jehowa totɛka akambo wendana la nde. Nde kombolaka dia sho mbeya. (Jakɔba 4:8) Ɔnkɔnɛ, nde totɛka lokombo lande. Lo wedi okina, Bible mɛnyaka lokombo lande mbala efula oleki nkombo nkina tshɛ. Jehowa totɛka nto woho w’Onto wende. Etena kendaso diangɔ diakatonge Jehowa, sho nshihodiaka ɔnɛ nde ekɔ la wolo ndo la lomba. (Rɔmɔ 1:20) Ndo etena kadiaso Bible, sho mbekaka woho wele ekanelo kande ka yimba k’ɔlɔlɔ ndo woho wele woke wa ngandji katokande. Etena keyaso lonto la dimɛna la Jehowa, sho ndjaokaka suke suke la nde.

¹⁰ Jehowa tetshaka nto kɛnɛ kele sangwelo diande. Nde totɛka dia sho tekɔ anto wa lo nkumbo kande. Nde tolembetshiyaka nto kɛnɛ kalongamɛnde oma le so dia sho nkamba kaamɛ ndo lo wɔladi la onto tshɛ lele lo nkumbo kande. Bible tɛnyaka hwe dia Nzambi kototonga la lotshungɔ la nshikikɛ shoamɛ kɛnɛ kele ɔlɔlɔ la kɛnɛ kele kɔlɔ. (Jeremiya 10:23) Jehowa mbeyaka kɛnɛ koleki ɔlɔlɔ tshɛ le so. Ndo paka lo mbetawɔ lowandji lande ndo lo mbokitanyiya mbakokaso monga la lɔsɛnɔ la wɔladi ndo l’ɔngɛnɔngɛnɔ. Jehowa akatetsha mɛtɛ k’ohomba kɛsɔ nɛ dia nde tokaka ngandji.

11. Kakɔna kakatotɛ Shɛso ka ngandji lo dikambo dia nshi yayaye?

¹¹ Ombutshi wa pami wele la ngandji kanaka yimba dimɛna dimɛna lo kɛnɛ kendana la lɔsɛnɔ la nshi yayaye l’anande. Nde kombolaka dia vɔ monga la lɔsɛnɔ l’ɔngɛnɔngɛnɔ. Lonyangu ko, anto efula wekɔ lo ndjakiyanya lo dikambo dia nshi yayaye, kana mbetshaka nsɛnɔ yawɔ lo nkamba dia nkondja diangɔ diahotshikala edja. (Osambu 90:10) Ande lowando lele la so otsha le Jehowa, Shɛso laki kotetsha tsho woho wa monga la lɔsɛnɔ l’ɔngɛnɔngɛnɔ kakianɛ, koko nde akatolake nshi yayaye ya diambo efula lee!

JEHOWA NƆMBƆLAKA NDO POKOLAKA ANANDE

12. Ngande wakahembe Jehowa nkimanyiya Kɛna la Baruka?

¹² Etena kakɛnyi Jehowa dia Kɛna aki lo waale wa nsala dui dimɔtshi dia kɔlɔ, nde akahembe nkimanyiya Kɛna lo mbombola ate: ‘Lande na kadunganɛyɛ la nkɛlɛ ndo kamboyɔkɔmɔ nganɛ? Naka wɛ ntatɛ nsala kɛnɛ kele ɔlɔlɔ, onde dimi hatoketawɔ?’ (Etatelu 4:6, 7) Kɛna akatone ekimanyielo ka Jehowa, ndo etombelo waki la dikambo sɔ ele nde akayosowaka. (Etatelu 4:11-13) Lo diaaso dikina, Jehowa akɛnyi dia dionga dia kɔlɔ dia Baruka diakokonyaka dia nde nkɔmɔ ndo nkalola ɛkɔngɔkɔngɔ. Ɔnkɔnɛ, Jehowa akatɛ Baruka dia ekanelo ka yimba kande kaki kɔlɔ ndo aki ohomba nde ntshikitana. Baruka akahokamɛ dako dia Jehowa, ndo diɔ diakashimbɛ lɔsɛnɔ lande.—Jeremiya 45:2-5.

13. Wetshelo akɔna wakakondja ekambi wa Jehowa wa kɔlamelo oma l’ehemba?

¹³ Jehowa tɔlɔmbɔlaka ndo tohokolaka nɛ dia nde tokaka ngandji. Nde hatongola tsho etena kahombama, koko nde nto tolowanyaka. (Hɛbɛru 12:6) Lo Bible, sho mbadiaka ɛkɔndɔ w’ekambi wa Jehowa wakandalowanya dia monga anto w’eshika. Ɛnyɛlɔ, Yɔsɛfu, Mɔsɛ, ndo Davidɛ wakatenyanya tena dia wolo efula. Lo tena dia wolo sɔ, Jehowa aki kaamɛ la wɔ. Ndo awui wakaweke lo tena di’ehemba asɔ wakakimanyiya etena kakayowashaka Jehowa ɛkɛndɛ wa weke. Etena kadiaso lo Bible woho wakasukɛ Jehowa ndo wakandalowanya anto ande, sho mbokaka mɛtɛ dia Jehowa tolangaka.—Adia Tukedi 3:11, 12.

14. Naka sho tambosala dui dimɔtshi dia kɔlɔ, ngande watɛnya Jehowa ngandji kande?

¹⁴ Kaanga etena kasalaso dikambo dimɔtshi dia kɔlɔ, Jehowa tetemalaka tɛnya ngandji kande. Naka sho mbetawɔ ohokwelo ande ndo ndjatshumuya, kete nde ayotodimanyiya ‘lo yɛdikɔ y’efula.’ (Isaya 55:7) Dui sɔ alembetshiyadiɔ? Ɛtɛkɛta wa Davidɛ wendana la edimanyielo ka Jehowa tɛnyaka woho w’ombutshi wa kɛtshi wele la so. Bible mbutaka ɔnɛ: ‘Nde kodimanyiyaka munga yayɛ tshɛ ndo nde kɔnɔlaka hemɔ yayɛ tshɛ; nde nyangaka lɔsɛnɔ layɛ oma lo difuku ndo kɔlɔtshaka ngandji kande ka kɔlamelo ndo kɛtshi oko dɛmbɔ dia nkoso. Oko wanganyi ehotwelo la edjelo ka wonya etale, ngasɔ mbakandanganya kɔlɔ yaso etale la so.’ (Osambu 103:3, 4, 12) Jehowa tohokolaka ndo tɔlɔmbɔlaka lo toho totshikitanyi. Onde wɛ ekɔ suke dia nsala etshikitanu? Tena tshɛ tohɔke dia Jehowa tohokolaka nɛ dia nde tolangaka.—Osambu 30:5.

JEHOWA TOKOKƐKA

15. Naa yoho kina yatɛnya Jehowa ngandji katokande?

¹⁵ Ombutshi wele la ngandji kokɛka nkumbo kande oma lo waale. Kɛsɔ mbatosalɛ Jehowa, Shɛso. Omembi w’esambo akate lo dikambo dia Jehowa ate: ‘Nde namaka nsɛnɔ y’ekambi ande wa kɔlamelo; nde mbatshaka oma lo anya w’akanga wa kɔlɔ.’ (Osambu 97:10) Tokane yimba lo dikambo nɛ: Oko watoyongaka suke dia nkokɛ washo ayɛ nɛ dia wekɔ la nɛmɔ di’efula le yɛ, Jehowa mongaka suke dia nkokɛ ekambi ande nɛ dia vɔ wekɔ la nɛmɔ di’efula le nde.—Adia Zekariya 2:8.

16, 17. Ngande wakakokɛ Jehowa anto ande wa lo nshi yakete ndo wa lo nshi yaso nyɛ?

¹⁶ Yoho mɔtshi yakakokɛ Jehowa anto ande oyadi nshi yakete kana nshi nyɛ, ele lo tshimbo y’andjelo ande. (Osambu 91:11) Ondjelo ɔtɔi akadiake asɔlayi w’ase Asuriya 185 000 l’otsho ɔtɔi ndo akashimbɛ wodja wa Nzambi. (2 Khumi ya Dikanga 19:35) Lo ntambe ka ntondo, andjelo wakatshungola Petero, Pɔɔlɔ, ndo anto akina oma lo lokanu. (Etsha 5:18-20; 12:6-11) Atete edja, etaata ka wolo kakonge lo wodja ɔmɔtshi w’Afrikɛ. Wodja waki lo lofunge la wolo l’ɔtɛ w’ɔlɔshanelo, wovanelo wa diangɔ, dieyanelo dia la wolo la wamato ndo odiakanelo. Kaanga mbele ndooko anangɛso wakavu, efula kawɔ wakashisha diangɔ diaki la wɔ. Koko, wakɛnyi vɔ tshɛ ngandji kawaoka Jehowa ndo wakeye dia nde ndjakiyanyaka dikambo diawɔ. Oyadi ɛhɛnyɔhɛnyɔ waki lawɔ, vɔ wakatshikala l’ɔngɛnɔngɛnɔ. Lam’akaye otomami w’oma lo mbalasa kalɔmbɔla olimu w’Ɛmɛnyi wa Jehowa dia ndjowaembola, nde akambola anangɛsɔ l’akadiyɛso nganɛ wakiwɔ, ko vɔ wakate vɔate: “Akambo tshɛ wekɔ dimɛna l’ekimanyiyelo ka Jehowa!”

¹⁷ Aha la taamu, ekambi waki Jehowa ɛmɔtshi, ɛnyɛlɔ oko ombeki Stɛfano ndo anto akina wele oko nde wakadiakema l’ɔtɛ wakiwɔ la kɔlamelo. Jehowa koshimbaka tena tshɛ di’akambo asɔ mbakomɛ. Koko, nde kokɛka ekambi ande oko olui lo mbahɛmɔla oma lo toho totshikitanyi takamba la Satana dia mbakesa. (Ɛfɛsɔ 6:10-12) Sho tanaka ɛhɛmwɛlɔ ɛsɔ lo Bible ndo lo ekanda watondja okongamelo wa Jehowa. Ɛnyɛlɔ, sho mbekaka kɛnɛ kendana la waale waya oma l’Ɛtɛrnɛtɛ, ngandji ka falanga, awui mindo wa dieyanelo, filmɛ ya ngala, abuku, kana tɔkɛnyɔ. Mbokɛmaka hwe dia, Jehowa tolangaka ndo kombolaka tokokɛ.

NƐMƆ DIA WOKE

18. Ngande wayaokayɛ lo kɛnɛ kendana la ngandji kakoka Jehowa?

¹⁸ Etena kakakanaka Mɔsɛ dikambo di’ɛnɔnyi tshɛ wakandakambɛ Jehowa, nde akashikikɛ dia Jehowa mbolangaka. Mɔsɛ akate ate: “Utulutshaki la ngandji kaye ka shikaa la pindju tshe, dia shu ndjalaka la ongenongeno, la menaka olo nshi yasu tshe.” (Osambu 90:14) Tambɔtshɔkwama woho weso l’akoka wa nshihodia ndo wa mɛna ɔnɛ Jehowa tokaka ngandji. Ande nɛmɔ dia woke dia mbokama ngandji oma le Jehowa lee! Sho ndjaokaka oko ɔpɔstɔlɔ Joani lakate ate: “Nyende woho wa ngandji kakatoke Shɛso!”—1 Joani 3:1.