BIBLIƆTƐKƐ WA LO ƐTƐRNƐTƐ wa Watchtower
Watchtower
BIBLIƆTƐKƐ WA LO ƐTƐRNƐTƐ
Ɔtɛtɛla
  • BIBLE
  • EKANDA
  • NSANGANYA
  • w15 9/15 lk. 27-32
  • Ngande wakokaso mɛnya ɔnɛ sho mbokaka Jehowa ngandji?

Ndooko vidɛo yele lo kɛnɛ kɔsɔnyiyɛ.

Otokimwe, munga kakongi etena kakayatelesharjɛki vidɛo.

  • Ngande wakokaso mɛnya ɔnɛ sho mbokaka Jehowa ngandji?
  • Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2015
  • Ɛtɛ w'awui wahɔnyi
  • Awui wa woho akɔ
  • ƐNYA JEHOWA DIA WƐ EKƆ LA LOWANDO
  • KANA YIMBA LA KƐNƐ KAKETSHA JEHOWA
  • ETAWƆ OHOKWELO W’OMA LE JEHOWA
  • YAƐKƐ LE JEHOWA DIA NDE KOKIMANYIYA NDO KOKOKƐ
  • Langa Nzambi kakolanga
    Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2006
  • “Olange Jehowa Nzambi kayɛ”
    Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2014
  • Keketshama oma lo ngandji
    Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2001
  • Tetawɔke dia ngandji kayɛ mbɔla
    Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa (wekelo)—2017
Enda awui akina
Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2015
w15 9/15 lk. 27-32

Ngande wakokaso mɛnya ɔnɛ sho mbokaka Jehowa ngandji?

“Sho mbokanaka ngandji nɛ dia Nzambi akatolange ntondo.”—1 JOANI 4:19.

ESAMBO: 56, 138

NGANDE WAYAOKAYƐ LO KƐNƐ KENDANA LA JEHOWA ETENA KAKANYIYAYƐ . . .

  1. woho wakotshande ehomba ayɛ?

  2. woho wakandaketsha akambo wa mɛtɛ?

  3. woho wakohokolande?

1, 2. Ngande wakatetsha Jehowa dia sho mbooka ngandji?

WOHO woleki dimɛna tshɛ wakoka ombutshi mbetsha anande ele oma lo ɛnyɛlɔ kande hita. Etena kɛnyande anande dia nde mbaokaka ngandji, nde mbaetshaka woho wa mboka anto ngandji. Ndooko onto okina lakatoke ngandji k’efula oko watoka Jehowa, Shɛso. Ɔnkɔnɛ, sho mbekaka woho wa mboka anto ngandji “nɛ dia Nzambi akatolange ntondo.”—1 Joani 4:19.

2 Lo woho akɔna wakɛnya Jehowa dia nde “akatolange ntondo”? Bible mbutaka ɔnɛ: “Kaanga mbakiso atshi wa pɛkato, Kristo akavu dikambo diaso.” (Rɔmɔ 5:8) Jehowa Shɛso ka ngandji, akakimɔ oshinga w’etshungwelo dia totshungola oma lo pɛkato la nyɔi. Woshasha wa nɛmɔ ɔsɔ wakatosha diaaso dia sho monga suke la Jehowa ndo mbɛnya ngandji kawokaso. Lo nkimɔ woshasha wa woke ɔsɔ, Jehowa akatosha ɛnyɛlɔ. Nde akatetsha dia sho pombaka mbokana ngandji lo monga la yimba ya ndjahombia ndo monga la lokaho.—1 Joani 4:10.

3, 4. Ngande wɛnyaso ɔnɛ sho mbokaka Nzambi ngandji?

3 Ngandji ekɔ dionga dia Jehowa dioleki ohomba. Diakɔ diele, sho kokaka nshihodia bonde kakate Yeso ɔnɛ ɔlɛmbɛ woleki woke ele: “Olange Jehowa Nzambi kayɛ l’otema ayɛ tshɛ, la anima ayɛ tshɛ, la yimba yayɛ tshɛ ndo la wolo ayɛ tshɛ.” (Makɔ 12:30) Jehowa nangaka dia sho mbooka ngandji ‘l’etema aso tshɛ.’ Ayonga dui dia lonyangu le Jehowa naka sho nanga onto kana ɛngɔ kɛmɔtshi oleki woho woolangaso. Koko, ngandji kaso otsha le nde hatohombe monga tsho ka l’ɛlɔmɔ. Jehowa nongamɛka dia sho mbooka ngandji la ‘timba taso tshɛ’ ndo la ‘wolo aso tshɛ.’ Kɛsɔ nembetshiyaka dia ngandji kokaso Jehowa mendanaka ndo la woho wakanyiyaso ndo la kɛnɛ kasalaso.—Adia Mika 6:8.

4 Ɔnkɔnɛ sho pombaka mboka Jehowa ngandji oyadi woho akɔna tshɛ weso ndo oyadi kɛnɛ tshɛ kele la so. Lo mbeetsha lo dihole dia ntondo lo nsɛnɔ yaso, sho mbɛnyaka dia sho mbokaka ngandji mɛtɛ. Lo sawo di’etshi, takasɛdingola toho tɔnɛi tɛnya Jehowa anande ngandji ka woke kawaokande. Nyɛsɔ kakianɛ tɔsɛdingole woho wakokaso mfudia ngandji kaso otsha le Jehowa ndo mɛnya ɔnɛ sho mbookaka ngandji.

ƐNYA JEHOWA DIA WƐ EKƆ LA LOWANDO

5. Etena kakanyiyaso kɛnɛ tshɛ kakasale Jehowa lo dikambo diaso, kakɔna kakombolaso nsala?

5 Etena kakosha onto ɔmɔtshi woshasha, mbala efula wɛ tɛnyaka lowando layɛ. Lam’ele wɛ mbɔsaka ɛngɔ kakɔ la nɛmɔ, wɛ ayokambaka nto la tɔ. Jakɔba akafunde ate: “Woshasha tshɛ w’ɔlɔlɔ ndo wa kokele ndjaka oma l’olongo, oma le She diangɔ dia l’olongo diasha esase, ɔnɛ lahakadimɔ ndo lahatshikitana oko watokadimɔka dɛdi.” (Jakɔba 1:17) Tekɔ la lowando l’efula le Jehowa nɛ dia nde akatosha ɛngɔ tshɛ keso la tɔ ohomba dia nsɛna ndo dia monga l’ɔngɛnɔngɛnɔ. Tekɔ lo nshihodia woke woke wa ngandji katokande ndo sho lawɔ kombolaka mbɛnya ngandji kawokaso. Onde ngasɔ mbayaokayɛ?

6. Kakɔna kakahombe ase Isariyɛlɛ nsala naka vɔ wakalangaka dia Jehowa ntetemala mbatshɔkɔla?

6 Ase Isariyɛlɛ wakalongola diangɔ di’amɛna efula oma le Jehowa. L’edja k’ɛnɔnyi nkama, nde akaalɔmbɔlaka l’ɛlɛmbɛ ande ndo akawashaka oseka ɛngɔ tshɛ kakiwɔ l’ohomba dia nsɛna. (Euhwelu k’Elembe 4:7, 8) Ndo ase Isariyɛlɛ wakahombe mɛnya lowando la wɔ otsha le Jehowa lo kitanyiyaka ɛlɛmbɛ ɛsɔ. Ɛnyɛlɔ, etena kakawalambolaka Jehowa elambo, vɔ wakahombaka mbosha ‘diangɔ dioleki amɛna dia lo ɔlɔnga’ dia lo wodja. (Etumbelu 23:19) Ase Isariyɛlɛ wakeyaka dia Jehowa ayotetemala mbatshɔkɔla naka vɔ mbokitanyiya ndo mbosha kɛnɛ kakaleke tshɛ ɔlɔlɔ le wɔ.—Adia Euhwelu k’Elembe 8:7-11.

7. Ngande wakokaso nkamba la ‘diangɔ diaso dia nɛmɔ’ dia mɛnya Jehowa ngandji kawokaso?

7 Sho lawɔ nto koka mɛnya Jehowa ɔnɛ sho mbokaka ngandji lo mbosha ‘diangɔ diaso dia mɛnɔ.’ (Tukedi 3:9) Sho salaka dui sɔ lo nkamba la kɛnɛ kele la so dia mbosha kɛnɛmɔ. Ɛnyɛlɔ, sho koka mbisha weshasha dia nsukɛ olimu wa Diolelo wa l’etshumanelo kaso hita ndo wa l’andja w’otondo. Oyadi tekɔ l’efula kana yema tshitshɛ, sho tshɛ koka nkamba la kɛnɛ kele la so dia mɛnya ngandji kaso otsha le Jehowa. (2 Kɔrɛtɔ 8:12) Koko, ekɔ toho tokina takokaso mɛnya Jehowa ngandji kawokaso.

Woho wayotoleka ndjaɛkɛ le Jehowa, mbayotoleka mbɛnya dia sho mbookaka ngandji

8, 9. Naa yoho kina yɛnyaso Jehowa ɔnɛ sho mbokaka ngandji? Kakɔna kakasale Mike nde la nkumbo kande?

8 Yeso akatetsha dia ntetemala nyanga ntondo Diolelo ndo aha ndjakiyanya dikambo dia mbo ya ndɛ kana di’ahɔndɔ wa ndɔta. Shɛso akatolake dia tosha kɛnɛ keso la tɔ ohomba. (Mateo 6:31-33) Sho ndjaɛkɛka le Jehowa ndo sho mbeyaka ɔnɛ nde ayokotsha daka diande. Laadiko dia laasɔ, etena kokayɛ mɛtɛ onto ɔmɔtshi ngandji, wɛ ndjaɛkɛka le onto akɔ. Lo mɛtɛ, woho wayotoleka ndjaɛkɛ le Jehowa, mbayotoleka mbɛnya dia sho mbokaka ngandji. (Osambu 143:8) Ɔnkɔnɛ, sho koka ndjambola ɔnɛ: ‘Onde eyango ami ndo yoho yakambami la wenya ndo la wolo ami mɛnyaka ɔnɛ dimi mbokaka Jehowa ngandji mɛtɛ? Onde dimi ndjaɛkɛka lushi tshɛ le Jehowa dia nde nkotsha ehomba ami?’

9 Mike nde la nkumbo kande wakayaɛkɛ le Jehowa. Etena kaki Mike ɔlɔngɔlɔngɔ nde akakombolaka mbala efula dia tosambisha lo wodja okina. Kaanga oma l’ɔkɔngɔ wa nde ntshuka wadi ndo monga l’ana ahende, nde akatetemala monga la nsaki kɛsɔ. Etena kakadia Mike la nkumbo kande awui wendana l’anangɛso l’akadiyɛso wakakambe lɛnɛ ewɔ l’ohomba efula w’apandjudi, vɔ wakɔshi yɛdikɔ ya mbetɛ nsɛnɔ yawɔ ɔsɛlɛngɛ. Vɔ wakasondja luudu lawɔ ndo wakonɔ otsha lo yidudu ya tshitshɛ. Mike akakitshakitsha elimu wa kɔpanyi kande k’osolelo wa diangɔ ndo akatane yoho ya kilɔmbɔlaka oma lo wodja okina lo tshimbo y’Ɛtɛrnɛtɛ. Etombelo waki la dui sɔ ele, Mike nde la nkumbo kande waki l’akoka wa monɔ otsha lo wodja okina, ndo wakatɔngɛnangɛna olimu awɔ lɛkɔ woho w’anyanya. Mike akate ate: “Takɛnyi mɛtɛ k’ɛtɛkɛta waki Yeso watanema lo Mateo 6:33.”

KANA YIMBA LA KƐNƐ KAKETSHA JEHOWA

10. L’ɛnyɛlɔ ka nkumekanga Davidɛ, lande na ekɔ dimɛna le so kanaka yimba la kɛnɛ kekaso lo dikambo dia Jehowa?

10 Nkumekanga Davidɛ akafunde ate: “Ulungu atusanyaka lutumbu la [Jehowa]; diango dia l’ulungu diatutenyaka ulimu w’anya andi.” Nde akakotsha ate: “Olembe wa [Jehowa] eli ololo tshe, vo watululaka utema; aui wa Jehowa weli shikaa, watushaka enginya yimba.” Oko wakakanaka Davidɛ yimba la ɛlɛmbɛ wa lomba waki Jehowa ndo etongelo ka dimɛna, nde akayasukanya suke suke la Jehowa ndo akakombola mbɛnya ngandji kakandawokaka. Davidɛ akate ate: “Aui wa unyo ami la tukanyi t’utema ami wayali ololo lu ashu aye, we [Jehowa] Dive diami la utshungudi ami.”—Osambu 19:1, 7, 14.

11. Ngande wakokaso nkamba la ewo katosha Jehowa lo nkɛnɛmɔla ngandji kaso otsha le nde? (Enda osato wele lo mbɔtwɛlɔ.)

11 Ɛlɔ kɛnɛ, Jehowa tetshaka akambo efula wendana la nde, sangwelo diande, etongelo kande, ndo l’Ɔtɛkɛta ande. Andja ɔnɛ keketshaka anto dia mbeka, koko kalasa y’adidi mbala efula mbashishɛka ngandji kawɔ otsha le Nzambi. Otshikitanyi la kanyi shɔ, Jehowa hakombola tsho sho monga la ewo, koko nde tokimanyiyaka nto dia monga la lomba. Nde kombolaka dia sho nkamba la kɛnɛ kekaso dia wahɔ aso hita ndo dia nkimanyiya anto akina. (Tukedi 4:5-7) Ɛnyɛlɔ, nde kombolaka dia sho kahana “ewo k’oshika k’akambo wa mɛtɛ” l’anto akina lo mbakimanyiya dia vɔ shimbamɛ. (1 Timɔte 2:4) Sho mɛnyaka ngandji kaso otsha le Jehowa ndo otsha le anto lo mbaetsha akambo efula wendana la Diolelo diaki Nzambi ndo kɛnɛ kayodiosalɛ anto w’ɛlɔlɔ.—Adia Osambu 66:16, 17.

12. Kakɔna kakate kadiyɛso kɛmɔtshi k’osekaseka lo dikambo dia woshasha ɔmɔtshi w’oma le Jehowa?

12 Ɛlɔngɔlɔngɔ lawɔ koka nkana yimba la kɛnɛ tshɛ kakawasha Jehowa ndo kakandawaetsha. Polo ndo kakianɛ, Shannon mbohɔka woho wakandayaoke lam’akandɔtɔ lo losanganya la woke lam’akinde l’ɛnɔnyi 11 ndo kosɛnde ka womoto l’ɛnɔnyi 10. Lo Losanganya la distrikɛ laki l’ɔtɛ a dui ɔnɛ: “Omamemelo wa Nzambi,” wakalɔmbɛ ɛlɔngɔlɔngɔ tshɛ mbidja ndo Shannon la kosɛnde ka womoto dia mbidjasɛ lo dihole dimɔtshi dia laande. Ntondotondo, nde aki la wɔma. Koko, l’ɔkɔngɔ diko nde akakashimɔ dia wambosha ɔlɔngɔlɔngɔ tshɛ dibuku Les jeunes s’interrogent — Réponses pratiques. Ngande waki lokanyi lande otsha le Jehowa lo dikambo dia woshasha wa dimɛna ɔsɔ? Nde mbutaka ate: “Lakayɛna mɛtɛ ɔnɛ Jehowa ekɔ onto la mɛtɛ ndo nde nangakami mɛtɛ, woho w’anyanya. Ande ɔlɔ wele laso lo woho watosha Jehowa Nzambi kaso ka woke, weshasha w’amɛna ndo wa kokele nganɛ lee!”

ETAWƆ OHOKWELO W’OMA LE JEHOWA

13, 14. Kakɔna kahombaso nsala etena katohokola Jehowa, ndo lande na?

13 Bible toholaka ɔnɛ: ‘Jehowa pangwɛka wanɛ wokande ngandji, oko watosalaka ombutshi wa pami le ɔnande langɛnangɛnande.’ (Tukedi 3:12) Etena ketawɔso ohokwelo wa Jehowa ndo ketawɔso nde tolowanya sho mbekaka dia nsala kɛnɛ kele ɔlɔlɔ ndo sho mongaka la wɔladi. Diakɔ diele, “ohokwelo tshɛ bu dui di’ɔngɛnɔngɛnɔ etena kashamawɔ, koko ekɔ dui dia kandji.” (Hɛbɛru 12:11) Kaanga mbediɔ ngasɔ, kakɔna kahombaso nsala etena katohokola Jehowa? Sho hatohombe pondjo mɔnyɔla alako waki Jehowa kana ntetemala monga la kɛlɛ naka hatɔngɛnangɛna kɛnɛ kokaso. Sho nangaka Jehowa, ɔnkɔnɛ sho mbohokamɛka ndo salaka etshikitanu wahombama.

Etena ketawɔso la lolango tshɛ ohokwelo wa Jehowa ndo kasalaso etshikitanu dia mbɔngɛnyangɛnya sho mɛnyaka mɛtɛ dia sho mbookaka ngandji

14 Lo nshi ya Malaki, ase Juda efula kopokamɛka Jehowa. Vɔ kondjakiyanyaka di’ɔnɛ elambo wakawolambolaka kombɔngɛnyangɛnyaka. Diakɔ diele, Jehowa akawasha alako wa wolo efula lo kɛnɛ kendana la dui sɔ. (Adia Malaki 1:12, 13.) Aha la taamu, Jehowa akawasha alako mbala efula, koko wakatone mpokamɛ. Ɔnkɔnɛ nde akawatɛ ate: ‘Dimi layonyotomɛ mananu ndo layokadimola ɛtshɔkɔ anyu mananu. Dimi lakakadimola ɛtshɔkɔ mananu.’ (Malaki 2:1, 2) Kɛsɔ mbokamaka hwe ɔnɛ, naka sho ntetemala ntona mpokamɛ alako wa Jehowa kana mɛna ɔnɛ vɔ keema ohomba, kete tayoshisha lɔngɛnyi lande.

15. Ekanelo ka yimba ka ngande kahombaso mbewɔ?

15 Andja waki Satana keketshaka anto dia monga l’otako ndo la lokaki. Anto efula hawolange vɔ mbangola kana mbatɛ kɛnɛ kahombawɔ nsala. Anto amɔtshi mpokamɛka alako tsho nɛ dia vɔ mbalɔmbaka dia vɔ mbahokamɛ. Sho hatohombe monga ngasɔ. Bible totɛka ɔnɛ: “Nyotshike mbokoya andja ɔnɛ.” Lo dihole dia nsala ngasɔ, sho pombaka nshihodia kɛnɛ kalongamɛ Nzambi oma le so ndo nsala kɛnɛ kɔngɛnyangɛnya. (Rɔmɔ 12:2) Nde kambaka l’okongamelo ande dia tosha alako l’etena kahombama. Ɛnyɛlɔ, wekɔ lo tohola lɔkɛwɔ lahombaso monga lalɔ otsha le onto lele bu pami kana womoto oko sho, woho wa nsɔna angɛnyi aso, ndo woho wa mbɔsa yɛdikɔ ya kɛnɛ kahombaso nsala l’akambo wa diomuyelo kana w’ɔkɔkwɛlɔ wa demba. Etena ketawɔso la lolango tshɛ ohokwelo wa Jehowa ndo kasalaso etshikitanu dia mbɔngɛnyangɛnya, sho mɛnyaka dia tekɔ la lowando lo ɛlɔmbwɛlɔ kande ndo ɔnɛ sho mɛtɛ mbookaka ngandji.—Joani 14:31; Rɔmɔ 6:17.

YAƐKƐ LE JEHOWA DIA NDE KOKIMANYIYA NDO KOKOKƐ

16, 17. a) Lande na kahombaso nyanga lokanyi la Jehowa la ntondo ka sho mbɔsa tɛdikɔ? b) Kakɔna kakasale ase Isariyɛlɛ lo dihole dia vɔ ndjaɛkɛ le Jehowa?

16 Ana w’akɛnda ndjaɛkɛka le ambutshi awɔ dia mbakimanyiya ndo dia mbakokɛ. Kaanga epalanga koka nɔmba ekimanyielo k’ambutshi awɔ. Vɔ mɛnaka ɔnɛ kaanga mbakokawɔ mbɔsa tɛdikɔ tawɔ hita, ambutshi awɔ koka mbasha alako w’amɛna. Jehowa Shɛso, toshaka diaaso dia mbɔsa tɛdikɔ taso hita. Koko, lam’ele sho mɛtɛ ndjaɛkɛka le nde ndo mbookaka ngandji, sho nɔmbaka ekimanyielo kande tena tshɛ ndo salaka kɛnɛ tshɛ kakokaso nsala dia mbeya kanyi yande la ntondo ka sho mbɔsa yɛdikɔ. Naka sho ndjaɛkɛ le Jehowa, kete nde ayotosha nyuma kande k’ekila dia tokimanyiya dia nsala kɛnɛ kele ɔlɔlɔ.—Filipɛ 2:13.

17 Lo nshi ya Samuɛlɛ, ase Isariyɛlɛ wakalɛndjama lo ta dimɔtshi dia l’ase Filistiya. Lo dihole dia vɔ mimbola Jehowa kɛnɛ kakawahombe nsala oma laasɔ, vɔ wakate ɔnɛ: ‘Nyɛsɔ totɔshi ɔshɛtɛ wa sheke wa Jehowa oma la Shilo, kele wayonge kaamɛ la so ndo wayotoshimbe oma l’anya w’atunyi aso.’ Etombelo akɔna wakonge la yɛdikɔ shɔ? ‘Vɔ wakadiakema efula ka mamba, asɔlayi w’ase Isariyɛlɛ wakɛndakɛnda l’ekolo nunu akumi asato wakadiakema. Ɔshɛtɛ wa Nzambi wakɔsama.’ (1 Samuele 4:2-4, 10, 11) Ase Isariyɛlɛ wakafɔnya ɔnɛ lo vɔ mbɔsa tsho ɔshɛtɛ ɔsɔ, Jehowa ayowakimanyiya ndo ayowakokɛ. Koko, vɔ kɔnɔmba Jehowa dia mbakimanyiya kana mpemba nyanga lokanyi lande. Lo dihole dia nsala ngasɔ, vɔ wakasale kɛnɛ kakawakanaka ɔnɛ kekɔ dimɛna, ndo wakasowe woho w’anyanya.—Adia Tukedi 14:12.

18. Kakɔna kaketsha Bible lo kɛnɛ kendana la ndjaɛkɛ le Jehowa?

18 Omembi w’esambo lakokaka Jehowa ngandji k’efula ndo lakayaɛkɛka le nde akafunde ate: ‘Kongɛɛ le Nzambi, nɛ dia dimi layowotombola oko wende Oshimbedi ami wa Woke. Nzambi kami le, dimi laya bu la elongamelo. Diakɔ diamomokohɔ.’ (Osambu 42:5, 6) Onde woho ɔsɔ mbayaokayɛ lo kɛnɛ kendana la Jehowa? Onde wɛ ndjaokaka suke suke la nde ndo ndjaɛkɛka le nde? Wɛ mbeyaka monga la dikoka dia mbeka woho wa ndjaɛkɛ le nde lo yɛdikɔ y’efula. Bible totɛka ɔnɛ: ‘Yaɛkɛ le Jehowa la otema ayɛ tshɛ, tɛkamake yimba yayɛ hita. Lo mboka yayɛ tshɛ kowodjake yimba, ko nde ayokosembolɛ ɛsɛsɛ ayɛ.’—Tukedi 3:5, 6.

19. Ngande wayoyɛnya Jehowa dia wɛ mbookaka ngandji?

19 Lo tooka ngandji ntondo, Jehowa akatetsha woho wa sho mbooka ngandji. Ɔnkɔnɛ, nyɛsɔ tokanyiyake tena tshɛ akambo efula wakandatosalɛ ndo ngandji k’efula katokande. Ndo nyɛsɔ towɛnya dia sho mbokaka ngandji l’otema aso tshɛ, l’anima aso, la yimba aso, ndo la wolo aso tshɛ.—Makɔ 12:30.

ELEMBETSHIELO W’AWUI AMƆTSHI WA LO SAWO NƐ

  • Jehowa tetshaka woho wa mbooka ngandji: Jehowa hatotɛ tsho dia nde tokaka ngandji, koko nde akatosalɛ akambo efula wɛnya ngandji kande le so. Lam’atataleke nkana yimba lo ngandji kande oya leso, mbataleke ngandji kaso otsha le nde mpama ndo mbayotoleka nanga mbookoya

    Ekanda wa l’Ɔtɛtɛla (1983-2025)
    Tomba
    Ɔtɔ
    • Ɔtɛtɛla
    • Kahana l'onto
    • Nango
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ɛlɛmbɛ w'okambelo
    • Awui wa sheke
    • Paramètres de confidentialité
    • JW.ORG
    • Ɔtɔ
    Kahana l'onto