Awui washa ɔngɛnɔngɛnɔ ndo wetshelo wamomokondja lo kambɛ Jehowa

Ambutshi ami wakamɔ oma l’Estonie l’etena kakalɔmaka Ta dia hende dia l’andja w’otondo ndo wakatshu otsha l’Allemagne, lɛkɔ mbakamatotɔka. L’ɔkɔngɔ wa dimi mbotɔ, vɔ wakayalɔngɔsɔla dia ntshɔ la Canada. Luudu laso la ntondo, la la Canada laki luudu la tshitshɛ sukana la Ottawa, wakalongaka ndo kɔkɔ lɛkɔ. Taki wola efula, koko kaanga mbakidiɔ ngasɔ, takikɔ l’ekele wakatalɛka oko olelo wa la pindju.

Lushi lɔmɔtshi, Ɛmɛnyi wa Jehowa wakaadiɛ mama Ɛnyɛlɔ 21:3, 4. Nde akanandema efula oma lo kɛnɛ kakandeke ko akatatɛ ndela. Lɔtɔngɔ l’akambo wa mɛtɛ lakole ndo papa la mama wakasale ehamelo esadi esadi ko wakabatizama.

Ambutshi ami kondekaka mbeya Angɛlɛ, koko wakɔshi akambo wa mɛtɛ la nɛmɔ di’efula. Suke la Lushi la samalo tshɛ, kaanga l’ɔkɔngɔ wa nde nkamba otsho w’otondo lo izinɛ wakawalɛlɔlaka mbolo la Sudbury, Ontario, papa akatshɔka la so dimi la Sylvia ya kosɛmi l’esambishelo. Ndo lomingu tshɛ takekaka wekelo wa Tshoto y’Etangelo lo nkumbo. Mama la Papa wakonɛ ngandji ka Nzambi l’otema ami. Kɛsɔ mbakatshutshuya dia nambola lɔsɛnɔ lami le Jehowa lo 1956 lele l’ɛnɔnyi dikumi. Ngandji kawɔ k’efula otsha le Jehowa kakakeketsha lɔsɛnɔ lami l’otondo.

L‘ɔkɔngɔ wa dimi nshidiya kalasa, lakayotshikaka ndjasha lo kambɛ Jehowa. Lakafɔnyaka dia naka dimi nkoma ombatshi mboka, kete hatonga l’akoka wa nkondja falanga efula dia nkotsha oyango ami wa minda nkɛndɔ l’aviyɔ l’andja w’otondo. Lakayotanaka olimu lo shɛnɛ mɔtshi y’aradiyo wa lo ngelo kaso, ko wakambisha olimu wa animatɛrɛ wa mishiki, lakalangaka olimu ɔsɔ efula. Koko lakakambaka l’etsho; ko mbala la mbala laketshaka nsanganya ndo lakayɔtɔka lɔngɛnyi l’anto waki kombokaka Nzambi ngandji. L’ekomelo, nkum’otema kami kaketshama oma lo Bible kakatshutshuya dia dimi nsala etshikitanu.

Lakonɔ la Oshawa, Ontario. Lɛkɔ lakatɛnanaka la Ray Norman, la kosɛnde Lesli ndo ambatshi mboka akina. Vɔ tshɛ wakayasha le mi. Lo menda woho wakiwɔ l’ɔngɛnɔngɛnɔ, dui sɔ diakakimanyiya dia dimi nyomokalolɛ eyango ami. Vɔ wakakeketsha dia dimi mbɔsa olimu w’ombatshi mboka, ko lakatatɛ nkamba oko ombatshi mboka lo Ngɔndɔ ka divwa 1966. Laki l’ɔngɛnɔngɛnɔ efula ndo lakɛnaka dia laya la lɔsɛnɔ l’ɔngɛnɔngɛnɔ. Koko, awui amɔtshi wakahombe ntshikitanya lɔsɛnɔ lami waki suke la nkomɛmi aha la mbeya.

ETENA KAKELƐ JEHOWA DIA WƐ NSALA DUI DIMƆTSHI, SALA TSHƐ DIA DISALA

Etena kakimi lo kalasa ya sekɔndɛrɛ, lakalodia dɛmandɛ dia ntshɔ tokamba lo Bɛtɛlɛ ka la Toronto, la Canada. Oma laasɔ, etena kakamayongaka ombatshi mboka, wakambelɛ dia tokamba lo Bɛtɛlɛ l’edja k’ɛnɔnyi ɛnɛi. Koko lakalangaka Lesli woho w’anyanya ndo lakokaka wɔma dia naka dimi mbetawɔ leeta lɔnɛ, kete hambowɛnaki nto pondjo. L’ɔkɔngɔ w’etena kɛmɔtshi, lakalɔmbɛ efula, ko l’ekomelo lakayetawɔka leeta la ntshɔ lo Bɛtɛlɛ, koko laki l’olengolengo dia ndakana la Lesli.

Lo Bɛtɛlɛ lakatokambaka lo dihole diasolawɔ ahɔndɔ ndo oma laasɔ lakayokambaka oko sekeletɛlɛ. Yema tshitshɛ oma laasɔ, Lesli akayokomaka ombatshi mboka wa laande la Gatineau, la Québec. Lakayambolaka mbala efula kɛnɛ kakandasalaka ndo kana lakɔshi yɛdikɔ ya dimɛna. Oma laasɔ, dui dimɔtshi dia dimɛna efula diakakashimola lo lɔsɛnɔ lami. Ray, ɔnango aki Lesli la pami, akelamɛ dia ndjokamba lo Bɛtɛlɛ. Nde akayokomaka osekami lakadjasɛka la mi luudu ɔtɔi! Kɛsɔ mbakayokaloya nto lɔngɛnyi lasami la Lesli. Takatshukana lo lushi l’ekomelo lakakomɛ diɛsɛ diami dia nkamba oko ɛnɔnyi ɛnɛi​—Lo Ngɔndɔ ka hende 27, 1971.

Wakatotome dimi la Lesli dia tokambaka lo etshumanelo ka Falase ka la Québec. L’ɔkɔngɔ w’ɛnɔnyi engana, lakaambe dia vɔ mbelɛmi dia dimi tokamba oko omendji w’otshimbedi lele l’ɛnɔnyi 28. Lakayaokaka dia leke dikɛnda ndo dimi komonga l’akoka efula wa nkamba oko omendji w’otshimbedi, koko ɛtɛkɛta wa Jɛrɛmiya 1:7, 8 wakakeketsha. Laasɔ ko Lesli akasale aksida ehende wa mutuka ndo aki l’okakanu wa ndala. Ko ngande wakatakoke nkamba l’olimu w’otshimbedi? Koko, nde akate ate: “Naka Jehowa ambototɛ dia nsala dui dimɔtshi, onde sho hatokoke mpemba dia disala?” Taketawɔ ɔkɛndɛ ɔsɔ ndo takangɛnangɛna nkamba l’olimu w’otshimbedi l’edja kɛnɔnyi 17.

Laki l’awui efula wa nsala etena kakimi omendji w’otshimbedi ndo dimi kokondjaka etena ka mbetsha kaamɛ la Lesli. Lakahombe nkondja wetshelo okina. La pindju ka Lushi l‘ɔtɔi, ngunga kakalele. Ndooko onto laki lawɔ, aki tsho paka kisaka kaki la dihɔndɔ dia mɛsa, elowa, abɛlɛ w’ekama, mapa, ɔlɔndɔ wa wanu, tɔvɛrɛ ndo nɔtɛ kɛmɔtshi kaki ndooko la lokombo lɔkɔ ndo wakafunde lɔkɔ ɔnɛ: “Tshɔka la wadɛyɛ dia tɔkɔkɔla demba.” Ɔsɔ aki lushi la dimɛna efula, lushi la yanyi efula. Koko, lakatɛ Lesli dia dimi pombaka nɔngɔsɔla asawo ndo hakoke ntshɔ. Nde akoke koko aki la yema y’okiyanu. Etena kakamadjasɛ la mɛsa, nkum’otema kami kakatatɛ manyami. Lakakane yimba la Ɛfɛsɔ 5:25, 28. Ondo divɛsa dia lo Bible sɔ aki yoho mɔtshi yakambohola Jehowa dia dimi mbidja yimba lo nsaki ya wadɛmi. L’ɔkɔngɔ wa nsala dɔmbɛlɔ, lakatɛ Lesli nte: “Totshu,” dui sɔ diakɔngɛnyangɛnya efula. Takatshu lo dihole dia dimɛna efula dia l’omamu w’ɔkɛdi, takaale dihɔndɔ dia mɛsa ndo taketsha lushi loleki tshɛ dimɛna efula kaamɛ. Ndo lakayotetemalaka nɔngɔsɔla asawo ami.

Takalongola ɛkɛndɛ efula l’olimu w’otshimbedi ndo takaangɛnangɛna efula, oma la Colombie-Britannique polo la Terre-Neuve. Nsaki kami ka minda nkɛndɔ kakakotshama. Lakalodia dɛmandɛ di’otsha lo Kalasa ka Ngiliyadɛ koko dimi komonga la nsaki ka nkamba oko misiɔnɛrɛ. Akɛnamaka diele oko waa misiɔnɛrɛ waki anto wa laande ndo lakayaɔsaka diele oko dimi bu l’akoka. Lo wedi okina, laki la wɔma wa vɔ totoma lo wodja ɔmɔtshi wa l’Afrikɛ wakadiɛnɛka la hemɔ ndo l’ata. Laki l’ɔngɛnɔngɛnɔ efula lɛnɛ aakimi.

LEETA LAHATALONGAMƐ LA NTSHƆ L’ESTONIE NDO LO BƐTSHI DIA NKƐTƐ DIA BALTES

Lo 1992 Ɛmɛnyi waketawɔma dia nkalolɛ esambishelo kawɔ ka lo sɛkɛ lo Union soviétique. Wakatɔlɔmbɛ dia kana tayokoka ntshɔ l’Estonie ndo tokambaka oko waa misiɔnɛrɛ. Takaambe efula, takalɔmbɛ lo dikambo sɔ. Ndo nto takate ɔnɛ: ‘Naka Jehowa ambototɛ dia nsala dui dimɔtshi, onde hatokoke mpemba dia disala?’ Taketawɔ ndo takate shate: ‘Dimɛna efula, hawototomi l’Afrikɛ.’

Mbala kakɔ ɔtɔi takatatɛ mbeka estonien. L’ɔkɔngɔ wa ngɔndɔ efula yakatetsha lo wodja ɔsɔ, wakatɔlɔmbɛ dia sho nkamba l’olimu w’otshimbedi. Takahombe membola tshumanelo oko 46 ndo elui lo wedja esato wa lo pays Baltes, mbidja ndo Kaliningrad, Russie. Kɛsɔ akalembetshiyaka dia nsala la wolo wa mbeka yema ya Latton, Lithuanien, ndo Russe. Aki okakatanu. Koko, angɛnyi wakanandema efula lo welo wakatadjaka ndo wakatokimanyiya. Lo 1999, biro ka filialɛ kakayongaka lo Estonie ndo wakambisha ɔkɛndɛ wa nkamba oko ose kɔmite kaamɛ la Toomas Edur, Lembit Reile, ndo Tommi Kauko.

Takayeyaka awui wendana l’Ɛmɛnyi efula wakawatshɔka la wɔ ntondo la Sibérie. Kaanga mbakawadiɛnɛka la ɛhɛnyɔhɛnyɔ wa lo lokanu ndo mbakawangana la nkumbo yawɔ, ndooko lushi lakawomala ndo mbaombɛ nkumbɛkumbɛ. Vɔ wakatetemala nama ɔngɛnɔngɛnɔ awɔ ndo ohetoheto awɔ l’olimu w’esambishelo. Dui sɔ diakatokimanyiya dia mɛna dia sho koka mbikikɛ ndo monga l’ɔngɛnɔngɛnɔ la ntondo k’ekakatanu.

Takakambe wolo efula l’edja k’ɛnɔnyi efula ndo sho kɔmbɔsa etena ka momuya ndo Lesli akatatɛ monga l’ɔlɛmbɛlɔ w’efula. Sho kombeya mbala kakɔ ɔtɔi dui sɔ ndo ɔnɛ ɔlɛmbɛlɔ ɔsɔ ndja oma lo hemɔ kaki lande kakawoshaka ɔlɛmbɛlɔ efula kakawelɛka fibromyalgie. Laasɔ takayɛnaka ohomba nkalola la Canada. Etena kakawatelɛ lo kalasa k’ase kɔmite ka filialɛ kasalema la Patterson, New York, États-Unis, dimi kɔfɔnyaka dia tayokoka mbɔtɔ. Koko, l’ɔkɔngɔ wa nsala alɔmbɛlɔ w’efula, taketawɔ. Jehowa akatshɔkɔla yɛdikɔ shɔ. L’etena kakasalemaka kalasa kɛsɔ mbakayolongolaka Lesli esakelo w’aseka enganga wakinde lawɔ ohomba. Ko oma laasɔ, takanyomoyokalolɛ olimu aso.

DUI DIKINA DIAKISO KONONGAMƐ ​—OTSHA LO DIHONDA DIKINA

La dikɔlɔ dimɔtshi lo 2008, takakalola l’Estonie, lakalongola leeta lo telefɔnɛ oma lo mbalasa kalɔmbɔla olimu aso l’andja w’otondo, wakamimbola dia kana tayetawɔ dia tokamba lo Congo. Lakambe efula, djekoleko lam’akawambutɛ dia mbasha okadimwelo lushi lakayele. Ntondotondo, dimi kombutɛ Lesli dui sɔ, nɛ dia lakeyaka dia nde hatolala djɔ otsho w’otondo. Koko, dimi mbaki onto laki kondala djɔ, lakalɔmbaka Jehowa lo kɛnɛ kakakiyanyaka lo kɛnɛ kendana la ntshɔ l’Afrikɛ.

Lushi lokina etena kakamatɛ Lesli, takakane yimba la dui nɛ: “Jehowa ekɔ lo totɛ dia sho ntshɔ l’Afrikɛ. Ngande weyaso dia sho hatokoke nsala dui sɔ ndo nkondja wahɔ naka sho mpemba tshɔ?” Ɔnkɔnɛ, l’ɔkɔngɔ wa sho mbetsha ɛnɔnyi 16 lo Estonie, takatshu otsha la Kinshasa, lo Congo. Biro ka filialɛ kekɔ la jardɛ ya dimɛna efula ndo dihole dia wɔlamu. Ɛngɔ ka ntondo kakakitsha Lesli lo luudu laso aki foto kɛmɔtshi kakandombe etena kakatamɔ oma la Canada. Lɔkɔ akafundama ɛtɛkɛta ɛnɛ: “Onga l’ɔngɛnɔngɛnɔ lɛnɛ eyɛ.” L’ɔkɔngɔ wa nsala losanganya l’anangɛso, nɔmbɔla wekelo wa Bible ndo mɛna polo lo yɛdikɔ yakɔna yaya ɔlɔ lo ndjasha l’olimu wa misiɔnɛrɛ, ɔngɛnɔngɛnɔ aso l’olimu wa Jehowa wakafule. L’etena kɛmɔtshi, takalongola diɛsɛ dia membola filialɛ oko 13 ya lo wedja wa l’Afrikɛ. Dui sɔ diakatokimanyiya dia mbeka awui efula wotshikitanyi ndo mɛna woho wayasha anto efula. Wɔma wakamokaka wa nkamba l’Afrikɛ wakashile.

Lo Congo, wakatosha weho wa mbo ya ndɛ yotshikitanyi, ɛnyɛlɔ ɛtɔ, wakamataka nte hatokokaki mbalɛ. Koko etena kakatɛnyi anangɛso wangɛnangɛna la wɔ, takahembe mbalɛ ndo takayowalangaka.

Takande lɔkɛndɔ otsha lo ɛstɛ ka wodja dia tokeketsha anangɛso ndo mbatɔlɛ diangɔ diaki la wɔ ohomba. L’ahole asɔ, elui w’asɔlayi wakalɔshaka tongelongelo tɔmɔtshi ndo wakasalɛka wamato ndo akɛnda akambo l’epetenge. Efula k’anangɛso bu la diangɔ efula dia l’emunyi. Koko, elongamelo kele lawɔ lo eolwelo, ngandji kokawɔ Jehowa ndo kɔlamelo yawɔ lo okongamelo ande akananda etema aso. Bɛnyɛlɔ diawɔ diakatokonya dia sho nkana yimba la woho wakambɛso Jehowa ndo woho wakeketsha mbetawɔ kaso otsha le nde. Mvudu y’anangɛso amɔtshi yakalana. Ndo nto diangɔ diawɔ dia lo dikambɔ diakavama. Dui sɔ diakamambiya efula woho wakoka diangɔ dia l’emunyi ndana esadi eto ndo nɛmɔ diele la ɔngɔnyi wa lo nyuma. Kaanga mbahomanawɔ l’ekakatanu wa ngasɔ, anangɛso hawoleke ndjakiyanya. Ekanelo kawɔ ka yimba kakatokeketsha dia ntokomɛ ekakatanu wahomana la so ndo ekakatanu wendana la hemɔ la dihonga.

DIƐSƐ DI’OYOYO DIA TOKAMBA L’ASIE

Oma laasɔ, dui dikina dia shashimoya diakatokomɛ. Wakatɔlɔmbɛ dia ntshɔ tokamba lo filialɛ ka Hong Kong. Sho kombeyaka woho wele lɔsɛnɔ la l’Asie! Koko l’ɔkɔngɔ wa sho mɛna lonya la Jehowa la ngandji lo waɛsɛ aso tshɛ, taketawɔ leeta lɔsɔ. Lo 2013, la asɔyi lo washo aso, takatshike anangɛso wa ngandji ndo Afrikɛ w’olangala, aha la mbeya kɛnɛ kakatokongɛka la ntondo.

Aki otshikitanu wa woke efula dia mbidjasɛ la Hong Kong, nɛ dia tɔ kekɔ osomba woludi l’anto efula woye oma lo wedja tshɛ wa l’andja w’otondo. Taki l’okakatanu wa mbeka cantonais. Koko anangɛso, wakatolongoala dimɛna efula ndo takangɛnangɛna la mbo ya ndɛ ya lɛkɔ. Olimu wakatahamaka esadi esadi, koko l’etena kakɔ kaamɛ, mvudu yakatadɛka oshinga esadi esadi. Ɔnkɔnɛ, Olui-walɔmbɔla akɔshi yɛdikɔ ya lomba dia nsondja suke la mvudu tshɛ ya bɛtɛlɛ. Yema tshitshɛ oma laasɔ, lo 2015, takonɔ otsha la Corée du Sud, lɛnɛ atetemalaso nkamba. Lanɛ tamboyohomana l’okakatanu okina w’ɔtɛkɛta, koko kaanga mbeso tataleke mbeya dimɛna mbɔtɛkɛta, anangɛso ndo akadiyɛso tokeketshaka lo mbuta dia tekɔ lo tasale ehamelo dia ntɛkɛta coréen.

WETSHELO WAKATAKONDJA

Hatongaka nshi tshɛ wɔdu dia monga l’angɛnyi w’eyoyo, koko takayɛnaka dia naka sho mbɔsa yɛdikɔ ya mɛnya anto akina lokaho laso, kete sho koka mbeka dia mbeya anto esadi eto. Takɛnyi di’anangɛso fɔnaka efula oleki ndo woho wotshikitanyiwɔ ndo Jehowa akatotonge lo yoho ya diambo ya dihola etema aso ndo monga la ngandji efula le angɛnyi efula.​—2 Kɔr. 6:11.

Takɛnyi ohomba wa mbetawɔ anto oko woho wa waetawɔ Jehowa ndo nyanga tolembetelo tɛnya dia Jehowa tokaka ngandji ndo nde ekɔ lo tosha ɛlɔmbwɛlɔ lo nsɛnɔ yaso. Etena tshɛ kakɔmɔso kana kayambolaso dia kana tekɔ lo mbetawɔma le anto akina, sho mbadiaka ɛtɛkɛta kana mikanda w’ekeketshelo w’oma le angɛnyi. Jehowa akakadimola lo alɔmbɛlɔ aso, nde akatoshikikɛ dia nde tokaka ngandji ndo tokeketshaka dia nkotsha ɔkɛndɛ aso.

L’edja tshɛ katete ɛnɔnyi, dimi la Lesli takeke ohomba wa mbɔsaka etena ka mbetshaka wenya kaamɛ, oyadi awui efula wele la so. Sho tamboyoshihodia nto ohomba wa mbɔlaka etena kasalaso wandja, djekoleko etena kasalaso la wolo dia mbeka ɔtɛkɛta okina. Ndo l’otsho tshɛ, sho salaka la wolo dia mbishola dui dimɔtshi diangɛnangɛnaso kaamɛ diakokaso mbisha Jehowa losaka.

Lo mɛtɛ, lakayaokaka dia dimi bu l’akoka wa nkamba olimu wa misɔnɛrɛ kana ntshɔ lo wedja ekina. Koko, lakashola ɔngɛnɔngɛnɔ waya lo mɛna woho wele diangɔ tshɛ kokaka salema l’osukɔ wa Jehowa. Ɛtɛkɛta waki omvutshi Jɛrɛmiya ndjelɛkami lo yimba: “Jehowa le, wɛ akankese.” (Jɛr. 20:7) Eelo, nde akatosha ɛngɛnɔngɛnɔ efula wakiso konongamɛka ndo ɛtshɔkɔ wakiso kokanyiyaka, kaanga lo ndodia nsaki kami ka minda nkɛndɔ l’aviyɔ. Takande nkɛndɔ l’aviyɔ l’ahole efula wakimi konongamɛ etena kakimi leke dikɛnda, membola waa filialɛ ya lo ahonda atanu. Lo waɛsɛ aso asɔ tshɛ, lakangɛnangɛna efula osukɔ waki Lesli ndo yimba yande ya la lolango.

Tekɔ lo ntetemala mbohɔ dia tekɔ lo nsala dui tshɛ nɛ dia sho mbokaka Jehowa ngandji. Ɛtshɔkɔ wangɛnangɛna la so ɛlɔ kɛnɛ tɛnyaka ɔngɛnɔngɛnɔ wa dimɛna efula wayonga la so, dia nsɛna pondjo pondjo etena “kayokukola Jehowa lonya [lande ndo kayondokotsha] nsaki ka ɛngɔ tshɛ kasɛna.”​—Os. 145:16.