SAWO DIA WEKELO 34
OSAMBO 107 Ɛnyɛlɔ ka ngandji kakatosha Nzambi
Woho wɛnya dikumanyi atshi wa pɛkato ngandji ndo kɛtshi
“Nzambi, oma lo ɔlɔlɔ ande w’otema ekɔ lo nanga kokonya lo ndjatshumoya.”—RƆMƆ 2:4.
KƐNƐ KAYOTEKA
Woho wayanga dikumanyi dia nkimanyiya ase etshumanelo wasala pɛkato ya weke.
1. Kakɔna kele mɛtɛ lo dikambo di’anto amɔtshi wasala pɛkato ya weke?
TAKƐNYI lo sawo di’etshi, woho wakatɛ ɔpɔstɔlɔ Pɔɔlɔ etshumanelo dia nkandola dui dia pɛkato ka woke kakasalema la Kɔrɛtɔ. Otshi wa pɛkato ɔsɔ kondjatshumoya ndo akahombe minyɛma l’etshumanelo. Koko oko wadiɛnya divɛsa di’ɔsami sawo diaso, anto amɔtshi wakasale pɛkato ya weke koka kimanyiyama. Nzambi koka nkonya anto asɔ dia ndjatshumoya. (Rɔmɔ 2:4) Ngande wakoka dikumanyi mbakimanyiya dia ndjatshumoya?
2-3. Ahombaso nsala naka tambeya di’osekaso ombetawudi akasale pɛkato ka woke ndo lande na?
2 Dia dikumanyi monga l’akoka wa nkimanyiya, vɔ pombaka mbeya dimɛna kɛnɛ kakasalema. Laasɔ, ahombaso nsala naka tambeya di’osekaso ombetawudi akasale pɛkato ka woke, kakoka nkonya dia nde minyɛma l’etshumanelo? Sho pombaka mbokeketsha dia toyanga ekimanyielo le dikumanyi.—Isa. 1:18; Ets. 20:28; 1 Pe. 5:2.
3 Ko ayotota naka otshi wa pɛkato halange tɛnana la dikumanyi? Laasɔ, shoamɛ pombaka totɛ dikumanyi dia onto ɔsɔ nkondja ekimanyielo kahombama. Ɔsɔ ekɔ dui dia dimɛna nsala nɛ dia hatolange nshisha ɔnangɛso kana kadiyɛso kɛsɔ. Naka otshi wa pɛkato ntshininala lo kɔlɔ kande, kete nde ayolanya diɔtɔnganelo diasande la Jehowa. Nde koka nto ndanya lokumu l’ɔlɔlɔ lele l’etshumanelo. Diakɔ diele kaanga mbediɔ wolo, ngandji kokaso Jehowa ndo kokaso otshi wa pɛkato totshutshuyaka dia tewoya dikumanyi.—Os. 27:14.
WOHO WAKIMANYIYA DIKUMANYI WANƐ WASALA PƐKATO YA WEKE
4. Naa oyango wele la dikumanyi etena kahomanawɔ l’onto losadi pɛkato ka woke?
4 Etena kasala onto ɔmɔtshi la l’etshumanelo pɛkato ka woke, olui wa dikumanyi sɔnaka dikumanyi sato diele l’akoka dia nkenga kɔmite ka nsawola la nde.a Apami asɔ pombaka mbeya elelo awɔ ndo monga l’okitshakitsha. Kaanga mbayowosala la wolo dia nkimanyiya onto lambotakɔ mboka dia ndjatshumoya, vɔ mbeyaka dia hawokoke ntshutshuya onto la wolo dia nsala etshikitanu. (Eoh. 30:19) Dikumanyi mbeyaka diaha otshi wa pɛkato tshɛ mbayoyatshumoya oko wakasale nkumekanga Davidɛ. (2 Sa. 12:13) Atshi wa pɛkato amɔtshi koka ntona alako w’oma le Jehowa. (Eta. 4:6-8) Koko oyango wele la dikumanyi ele wa nsala tshɛ dia nkonya otshi wa pɛkato lo ndjatshumoya. Naa atɔndɔ wayowalɔmbɔla etena kahomanawɔ l’onto lakasale pɛkato?
5. Dionga diakɔna diahomba dikumanyi monga la diɔ etena kasawolawɔ l’otshi wa pɛkato? (2 Timɔte 2:24-26) (Enda ndo osato.)
5 Dikumanyi mbɔsaka otshi wa pɛkato oko ɔkɔkɔ wa nɛmɔ wamboshishɔ. (Luka 15:4, 6) Ɔnkɔnɛ, etena kasawolawɔ l’onto losadi pɛkato, dikumanyi hawoohangwɛ kana monga awui wolo otsha le nde ndo hawɔshi sawo sɔ oko tsho diaasɔ dia mboka ambola ndo nkondja ekadimwelo. Koko vɔ kɛnɛmɔlaka waonga wele lo 2 Timɔte 2:24-26. (Adia.) Dikumanyi mongaka la memakana, la ɔlɔlɔ ndo la kɛtshi nɛ dia oyango awɔ ele wa minanda otema w’otshi wa pɛkato.
L’ɛnyɛlɔ k’alami w’ɛkɔkɔ wa lo nshi y’edjeja, dikumanyi salaka tshɛ dia ntana ɔkɔkɔ wakashishɔ (Enda odingɔ 5)
6. Ngande walɔngɔsɔla dikumanyi etema awɔ la ntondo ka nsawola l’otshi wa pɛkato? (Rɔmɔ 2:4)
6 Dikumanyi mbɔsaka etena ka nyanga ɛlɔmbwɛlɔ ka Jehowa. Vɔ salaka la wolo dia mbokoya Jehowa lo kɛnɛ tshɛ kayowosalɛ otshi wa pɛkato. Vɔ mbohɔka ɛtɛkɛta ɛnɛ wa Pɔɔlɔ w’ɔnɛ: “Nzambi, oma lo ɔlɔlɔ ande w’otema ekɔ lo nanga kokonya lo ndjatshumoya.” (Adia Rɔmɔ 2:4.) Dikumanyi wekɔ alami w’ɛkɔkɔ ndo vɔ pombaka ndjela ɛlɔmbwɛlɔ ka Kristo ndo mbookoya etena kakokɛwɔ etshumanelo. (Isa. 11:3, 4; Mat. 18:18-20) La ntondo ka ndjosawola l’otshi wa pɛkato, dikumanyi diakenga kɔmite wayokana yimba dimɛna lo dɔmbɛlɔ dia nkotsha oyango awɔ, mbuta ate wa nkonya otshi wa pɛkato lo ndjatshumoya. Vɔ ladia nsala eyangelo lo Bible ndo l’ekanda aso ndo nɔmba Jehowa dia mbasha shɛnɔdi. Vɔ ladia nyanga dia mbeya dimɛna dimɛna kɛnɛ kakokawɔ mbeya kendana la lɔsɛnɔ l’onto kakoka ndjookonya dia monga l’ekanelo kɛmɔtshi ndo nsala kɛnɛ kosadinde.—Tok. 20:5.
7-8. Ngande wakoka dikumanyi mbokoya solo dia lotutsha dia Jehowa etena kasawolawɔ l’otshi wa pɛkato?
7 Dikumanyi mbokoyaka solo dia lotutsha diele la Jehowa. Vɔ mbohɔka woho wakasalɛ Jehowa atshi wa pɛkato akambo lo nshi yakete. Ɛnyɛlɔ, Jehowa akakane yimba la solo dia lotutsha tshɛ la Kɛna, akawotɛ kɛnɛ kayotomba naka nde hasadi etshikitanu ndo ɔnɛ nde ayowɔtshɔkɔla naka nde nkitanyiya. (Eta. 4:6, 7) Jehowa akakane yimba la Davidɛ lo tshimbo y’omvutshi Natana lakakambe l’ɛnyɛlɔ kɛmɔtshi dia minanda otema wa nkumekanga. (2 Sa. 12:1-7) Ndo Jehowa ‘akatetemala ntoma’ amvutshi ande “mbala la mbala” le wodja w’Isariyɛlɛ wakatɔmbɔkɔ. (Jɛr. 7:24, 25) Nde kokonga dia paka ekambi ande wamboyatshumoya ko nde ndjaakimanyiya. Koko nde akɔshi yɛdikɔ ya mbakeketsha dia vɔ ndjatshumoya.
8 Dikumanyi ndjelaka ɛnyɛlɔ ka Jehowa etena kayangawɔ nkimanyiya wanɛ wakasale pɛkato ya weke. Vɔ mbasalɛka akambo la “solo dia lotutsha tshɛ” oko wadiɛnya 2 Timɔte 4:2. Ɔnkɔnɛ, ekumanyi pombaka monga tena tshɛ la wɔlamu ndo la solo dia lotutsha dia nkimanyiya otshi wa pɛkato dia nsala kɛnɛ kele ɔlɔlɔ. Naka ekumanyi momala kana mboka yɛnyi, kɛsɔ koka nkonya onto akɔ diaha mpokamɛ alako ndo ntona dia ndjatshumoya.
9-10. Ngande wakoka dikumanyi nkimanyiya otshi wa pɛkato dia nkana yimba lo pɛkato kosadinde?
9 Dikumanyi nyangaka dia mbeya kɛnɛ kakayokonya onto dia nsala pɛkato. Ɛnyɛlɔ, onde Okristo akɔ akatɔɔlaka yema yema nɛ dia nde akatshike salaka wekelo w’onto ndamɛ kana nsambisha? Onde nde akatshike dia nɔmbaka Jehowa mbala la mbala? Onde nde koshika ntanga lo nsaki ya kɔlɔ? Onde nde akɔshi yɛdikɔ ya kɔlɔ lo kɛnɛ kendana l’ɔsɔnwɛlɔ w’angɛnyi kana wa tɔkɛnyɔ? Shɛngiya yakɔna yaki l’ɛsɔnwɛlɔ ɛsɔ l’otema ande? Onde nde shihodiaka shɛngiya yele la tɛdikɔ takinde oma la mbɔsa ndo etsha ande le Jehowa, She?
10 Lo mboka ambola w’amɛna aha la mimbola towuiwui tele bu ohomba, la ngandji tshɛ, dikumanyi tondjaka kɛnɛ kele l’otema w’otshi wa pɛkato ndo mbokimanyiyaka dia nkana yimba la kɛnɛ kamondosala. (Tok. 20:5) Ndo nto, vɔ koka nkamba l’ɛnyɛlɔ kɛmɔtshi dia nkimanyiya otshi wa pɛkato dia nshihodia kɔlɔ kande oko wakasale Natana la Davidɛ. Mbeyaka monga ko mbala ka ntondo kahomanawɔ la nde, onto akɔ koka mɛtɛ monga la lonyangu lo kɛnɛ kosadinde. Nde koka kaanga ndjatshumoya.
11. Kakɔna kakasale Yeso l’atshi wa pɛkato?
11 Dikumanyi salaka la wolo dia mbokoya Yeso. Etena kakandasawola la Saolo k’ose Taraso, Yeso lakolwama akawoke dimbola dia dimɛna nɛ ɔnɛ: “Saolo, Saolo, lande na kampɛnyahɛnyayɛ?” Lo nkamba la dimbola sɔ, Yeso akakimanyiya Saolo dia mɛna dia kɛnɛ kakandasalaka kaki kɔlɔ. (Ets. 9:3-6) Ndo lo dikambo dia “womoto ongo, Jezabɛlɛ,” Yeso akate ɔnɛ: “Lakawosha etena ka nde ndjatshumoya.”—Ɛny. 2:20, 21.
12-13. Ngande wakoka dikumanyi mbisha otshi wa pɛkato etena ka ndjatshumoya? (Enda ndo osato.)
12 L’ɛnyɛlɔ ka Yeso, dikumanyi hawosasɛ lo mbuta esadi eto ɔnɛ otshi wa pɛkato hatoyatshumoya. Anto amɔtshi koka ndjatshumoya mbala ka ntondo kahomanawɔ la dikumanyi, koko akina nɔmbaka yema y’etena. Laasɔ, dikumanyi koka nkongɛ dia mpomana l’otshi wa pɛkato ndekana mbala ɔtɔi. Koka monga ko l’ɔkɔngɔ wa nsawola la nde mbala ka ntondo, Okristo wambotakɔ mboka koka tokana yimba efula lo kɛnɛ kakawawote. Nde koka monga l’okitshakitsha ndo nɔmba Jehowa dia mbodimanyiya. (Os. 32:5; 38:18) Laasɔ, mbala kekina kayowohomana la nde, otshi wa pɛkato koka monga la dionga diotshikitanyi la diaki la nde mbala ka ntondo.
13 Dia nkimanyiya otshi wa pɛkato dia ndjatshumoya, dikumanyi pombaka mbɔkɛnɛmɔlɛ kɛtshi ndo ngandji. Vɔ nongamɛka ndo nɔmbaka Jehowa dia ntshɔkɔla welo awɔ ndo dia Okristo wambotakɔ mboka nkana yimba ndo ndjatshumoya.—2 Tim. 2:25, 26.
Dikumanyi koka mpomana l’otshi wa pɛkato ndekana mbala ɔtɔi dia mbosha etena ka ndjatshumoya (Enda odingɔ 12)
14. Onto akɔna mɛtɛ akimanyiya otshi wa pɛkato dia ndjatshumoya, ndo lande na kataso ngasɔ?
14 Ɔngɛnɔngɛnɔ mongaka etena kayatshumoya otshi wa pɛkato! (Luka 15:7, 10) Onto akɔna mɛtɛ akimanyiya otshi wa pɛkato dia ndjatshumoya? Onde dikumanyi? Tohɔ kɛnɛ kakate Pɔɔlɔ lo dikambo di’atshi wa pɛkato ɔnɛ: “Ondo Nzambi mbeyaka mbasha ndjatshumoya.” (2 Tim. 2:25) Laasɔ, ekɔ Jehowa koko aha onto mbakimanyiya Okristo dia ntshikitanya ekanelo ndo dionga diande. Pɔɔlɔ akalembetshiya awui w’ɛlɔlɔ wasalema etena kayatshumoya onto. Onto ɔsɔ koka ndeka ndjonga l’ewo k’oshika k’akambo wa mɛtɛ, nde ndowanyaka lɔkɛwɔ lande ndo nde koka mbewɔ ndjotala lo tolonga ta Satana.—2 Tim. 2:26.
15. Ngande wakoka dikumanyi ntetemala nkimanyiya otshi wa pɛkato wayatshumoya?
15 Etena kayatshumoya onto, dikumanyi diayotetemala mbowembola dia mbokimanyiya dia nkeketsha mbetawɔ kande ndo mbokimanyiya dia ntetemala nshika ntanga la ntondo ka tolonga ta Satana ndo nsala kɛnɛ kele ɔlɔlɔ. (Hɛb. 12:12, 13) Ekɔ mɛtɛ dia dikumanyi hawewoya anto akina pɛkato kakasale onto. Ko ahombama naka ekɔ ohomba dia mbewoya etshumanelo?
“HANGWƐKAWƆ LA NTONDO K’ANTO TSHƐ”
16. Lo ndjela 1 Timɔte 5:20, Pɔɔlɔ akandalange mbuta l’etelo k’ɔnɛ “la ntondo k’anto tshɛ”?
16 Adia 1 Timɔte 5:20. Pɔɔlɔ akafundɛ osekande ekumanyi Timɔte ɛtɛkɛta ɛsɔ wendana la woho wa nkandola akambo wa “wanɛ wasala pɛkato.” Ko akandalange mbuta? Lanɛ aha etshumanelo k’otondo mbakandelɛ “la ntondo k’anto tshɛ.” Koko nde akalange mbuta di’anto amɔtshi angana wamboshila mbeya pɛkato kakɔ. Ondo vɔ wakɛnyi la washo awɔ, kana otshi wa pɛkato mbakawatɛ. Dikumanyi wayotɛ paka anto wakeye asɔ ato dia dikumanyi wakende dui dia pɛkato kakasalema ndo onto akɔ akangɔma.
17. Naka pɛkato ka woke kakasalema kambeyama efula l’etshumanelo kana kayoyeyama, diewoyelo diakɔna diahomba mbishama ndo lande na?
17 Tena dimɔtshi koka monga ko pɛkato kakasalema kambeyama efula l’etshumanelo kana ondo kayoyeyama. L’etena kɛsɔ etelo k’ɔnɛ “la ntondo k’anto tshɛ” mendanaka l’etshumanelo k’otondo. Laasɔ, ekumanyi kɛmɔtshi ayosha diewoyelo l’etshumanelo dia ɔnangɛso kana kadiyɛso kapanda ambolongola lohango. Lande na? Pɔɔlɔ kadimolaka ɔnɛ: “Dia mpɛmɔla anto akina” diaha vɔ nsala pɛkato.
18. Ngande wahomba dikumanyi nkandola awui wendana l’ana wahatakotsha ɛnɔnyi 18 wambobatizama? (Enda ndo osato.)
18 Ko ayotota di’akɛnda wambobatizama, mbuta ate wanɛ wele watakotsha ɛnɔnyi 18 ko wambosala pɛkato ka woke? Olui wa dikumanyi wayɔlɔngɔsɔla dia dikumanyi pende nsawola la nde kaamɛ l’ambutshi ande w’Akristo.b Dikumanyi wayenda kɛnɛ kamboshila ambutshi nsala dia nkimanyiya ɔnawɔ dia ndjatshumoya. Naka ɔnakɔ aya la lɔkɛwɔ la dimɛna ndo ekɔ lo nkamba l’alako w’ambutshi ande, kete dikumanyi diakɔ pende koka mɛna dia ndooko ohomba nyomosala awui akina. Ekɔ ngasɔ nɛ dia Nzambi ambutshi mbakandasha ɔkɛndɛ wa mingola anawɔ la ngandji tshɛ. (Eoh. 6:6, 7; Tok. 6:20; 22:6; Ɛf. 6:2-4) Koko dikumanyi wayɔsɛdingolaka mbala la mbala l’ambutshi dia nshikikɛ dia kana ɔna ekɔ lo nongola ekimanyielo kahombama. Ko ayotota naka ɔnakɔ ekɔ lo ntetemala nsala kɛnɛ kele kɔlɔ? L’etena kɛsɔ, kɔmite ka dikumanyi kayosawola la nde kaamɛ l’ambutshi ande w’Akristo.
Etena kasala dikɛnda pɛkato ka woke, dikumanyi pende sawolaka la nde kaamɛ l’ambutshi ande w’Akristo (Enda odingɔ 18)
“JEHOWA EKƆ LA NGANDJI K’EFULA NDO LA KƐTSHI”
19. Ngande wasala dikumanyi dia mbokoya Jehowa etena kasawolawɔ l’anto wambosala pɛkato?
19 Dikumanyi diakamba lo kɔmite ka dikumanyi wekɔ l’ɔkɛndɛ la ntondo ka Jehowa dia nama etshumanelo pudipudi. (1 Kɔr. 5:7) Ndo vɔ salaka nto tshɛ dia nkimanyiya otshi wa pɛkato dia ndjatshumoya. Diakɔ diele, vɔ nongamɛka di’otshi wa pɛkato ayoyatshumoya. Lande na? Nɛ dia vɔ nangaka mbokoya Jehowa, lele “la ngandji k’efula ndo la kɛtshi.” (Jak. 5:11) Tende woho wakasalɛ ɔpɔstɔlɔ w’osombe Joani anango l’akadiyɛnde akambo. Nde akafunde ate: “Anami wa tshitshɛ, dimi lambonyofundɛ akambo anɛ diaha nyu nsala pɛkato. Ko naka onto ɔmɔtshi ambosala pɛkato, tekɔ la okimanyedi wele kaamɛ la Shɛso, Yeso Kristo, onto ɔlɔlɔ.”—1 Jni. 2:1.
20. Kakɔna kayotɛna lo sawo di’ekomelo dia l’asawo anɛ?
20 Lonyangu ko, tena dimɔtshi Okristo wambosala pɛkato tonaka ndjatshumoya. L’etena kɛsɔ, nde pombaka minyɛma oma l’etshumanelo. Dikumanyi ahombawɔ nsala l’etena kɛsɔ? Tayɛna dui sɔ lo sawo di’ekomelo dia l’asawo anɛ.
OSAMBO 103 Alami wekɔ apami wele oko weshasha
a Lo nshi y’edjedja, takelɛka olui wa dikumanyi ɔsɔ ɔnɛ kɔmite ka kilombo. Koko lam’ele kilombo ekɔ yoho mɔtshi tsho y’olimu awɔ, hatoyokamba l’etelo kɛsɔ. Tayowaelɛka tsho ɔnɛ kɔmite ka dikumanyi.
b Kɛnɛ katama lo dikambo di’ambutshi lanɛ mendanaka nto l’anto wodjashi la nde wele Akristo kana anto akina wele l’ɔkɛndɛ w’ɔna dikɛnda akɔ.