Tokondja wetshelo oma lo munga yakasale ase Isariyɛlɛ

ASE Isariyɛlɛ wakeyaka kɛnɛ kakalongamɛka Jehowa oma le wɔ etena kakawɔtɔ lo Nkɛtɛ ya daka. Nzambi akawadjangɛ oma lo tshimbo ya Mɔsɛ ate: “Kanyutatshanyaka akanga a kete tshe uma la ntundu kanyu, kanyutalanyaka dikishi diawo di’ave ndu difanelu diawo dia lolelola. Kanyutalanyaka alunga awo tshe.”​—Wal. 33:52.

Ase Isariyɛlɛ takawahombe mbidja kânga sheke ɔtɔi ya wɔladi vɔ la anto wa lo nkɛtɛ shɔ kana tshukana la wɔ. (Euh. 7:2, 3) Omalɔkɔ, wakewola wodja waki Nzambi wakasɔnama ɔnɛ: “Ewo, ne dia utukutudja sheki la akanga a kete, lene ayuyutatshokaka, ne dia sheki yako yatukuyala djunga le ye.” (Etum. 34:12) Koko, ase Isariyɛlɛ kokitanyiya Nzambi ndo wakandama lo djonga. Kakɔna kakâkonya dia vɔ nkɔ na? Ɔhɛmwɛlɔ akɔna washa wetshelo wakokaso kondja oma lo kɛnɛ kakawasale ndo oma lo kɛnɛ kakâkomɛ?​—1 Kor. 10:11.

Lɔngɛnyi la l’ase wedja lakakonya lo ɔtɛmwɛlɔ wa dikishi

Dia mbɔsa Nkɛtɛ ya daka, ntondotondo ase Isariyɛlɛ wakadje anto wakasɛnaka lɛkɔ etshumba. Koko, ase Isariyɛlɛ kokitanyiya Nzambi lo awui tshɛ. Vɔ koshila atunyi awɔ oshiki. (Emb. 1:1–2:10) Lo wedi okina, etena kakadjasɛ ase Isariyɛlɛ l’atei wa “wedja esambeli” wakaleke efula lo nkɛtɛ shɔ, diɔtɔnganelo dia mbala la mbala diaki lam’asawɔ la anto asɔ akâkonya dia vɔ mbɔtɔ lɔngɛnyi la wɔ. (Euh. 7:1) Shɛngiya yakɔna yaki la dui sɔ le ase Isariyɛlɛ? Bible mbutaka ɔnɛ: “Asi Isariyele wakose ana amantu a wedja ene wadi, ndu vo wakatshukamia ana awo w’amantu le ana wa wedja ako. Vo wakatendelaka ditemolatemola diawo. Asi Isariyele wakatshi kolo lu ashu wa [Jehowa], wakawuhela. Vo wakatendela WaBala ndu Ashetarota.” (Emb. 3:5-7) Woho wakɔtɔ ase Isariyɛlɛ lɔngɛnyi la ase wedja ɛsɔ akâkonya lo vɔ tshukana la wɔ ndo akâkonya lo ɔtɛmwɛlɔ wa dikishi. L’ɔkɔngɔ wa vɔ tshukana la wɔ, ase Isariyɛlɛ komonga nto l’akoka w’efula wa shila apanganu asɔ oshiki. Ɔtɛmwɛlɔ wa mɛtɛ wakɔtɔ mindo ndo ase Isariyɛlɛ vɔamɛ wakayokomaka lo tɛmɔla tozambizambi ta kashi.

Oko angɛnyi awɔ, anto wa lo Nkɛtɛ ya daka asɔ waki wâle wa woke wa lo nyuma le ase Isariyɛlɛ oleki etena kakiwɔ atunyi awɔ. Tɔsɛdingole yoho kina yakɔtɔ ɔtɛmwɛlɔ wa pudipudi mindo.

Oma l’okambelo wa dikambɔ polo lo ɔtɛmwɛlɔ wa Baala

Etena kakɔtɔ ase Isariyɛlɛ lo Nkɛtɛ ya daka, vɔ komonga nto tekekɔ koko vɔ wakakome akambi wa dikambɔ. Ondo toho takawakambaka dikambɔ takafɔnaka la toho takakambaka ase Kanana dikambɔ sɔ la ntondo kawɔ. Ondo vɔ kokomɛ tsho lo mbokoya toho tawɔ ta kamba dikambɔ. Lɔngɛnyi la l’anto asɔ lakakonya ase Isariyɛlɛ dia vɔ mbetawɔ ɔtɛmwɛlɔ waki la diɔtɔnganelo la okambelo wa dikambɔ.

Ase Kanana wakatɛmɔlaka waa Baala efula, mbuta ate tozambizambi takawafɔnyaka ɔnɛ tɔ mbawadjɛ nkɛtɛ ɛtɛtɔ. Lâdiko dia kamba dikambɔ ndo muna diangɔ di’oma lɔkɔ, l’ɔkɔngɔ diko ase Isariyɛlɛ wakayotatɛka tɛmɔla tozambizambi t’ase Kanana lo ndjiɔsa oko yɔ mbakangɔnyɛka diangɔ. Ase Isariyɛlɛ efula wakataka dia Jehowa mbatɛmɔlawɔ, ko tete le lo mɛtɛ wakakɔ lo apɔstazi.

Ɔhɛmwɛlɔ wa wolo efula le so ɛlɔ kɛnɛ

Ondo etena kakatatɛ ase Isariyɛlɛ mbekesanɛ la anto wa lo Nkɛtɛ ya daka, kanyi yawɔ komonga ya ndjasha lo ɔtɛmwɛlɔ wa Baala ndo lo awui atɔ wa kɔlɔ. Koko, lɔngɛnyi lɔsɔ lakayakonyaka lo vɔ tɛmɔla Baala. Shi sho lawɔ tayoyadja lo wâle wa ngasɔ naka sho mbɔtɔ lɔngɛnyi la wanɛ wahatɛmɔla Nzambi kâmɛ la so ndo wahayele ɛlɛmbɛ ndo atɔndɔ wendana la lɔkɛwɔ l’ɔlɔlɔ wayelaso? Yema ya diɔtɔnganelo la anto wele kema ambetawudi mbeyaka monga ohomba lo dihole di’olimu, la kalasa kana mbala mɔtshi la ngelo. Koko, kɛnɛ kakakomɛ ase Isariyɛlɛ tɔhɛmɔlaka dia mbɔtɔ lɔngɛnyi l’anto wa ngasɔ ele ndjayangɛ ekakatanu. Bible mbutaka dui dia mɛtɛ nɛ ɔnɛ: ‘Lɔngɛnyi la kɔlɔ latolanyaka ditshelo di’ɔlɔlɔ.’​—1 Kor. 15:33.

Ɛlɔ kɛnɛ, sho pomanaka la ehemba wafɔna la wɛnɛ wakahomana la ase Isariyɛlɛ. Lo tshunda dia nshi nyɛ ekɔ diangɔ ndo anto efula wɔsama oko tozambizambi. L’atei wa diangɔ ndo anto wɔsama oko tozambizambi mbele ndo falanga, amembi wa kembo, akɛnyi wa tɔkɛnyɔ, ase pɔlitikɛ, ewandji ɛmɔtshi w’ɛtɛmwɛlɔ ndo kânga ase nkumbo amɔtshi. Ɛngɔ kana onto ɔmɔtshi l’atei awɔ kokaka ndjoleka monga ohomba lo lɔsɛnɔ laso. Mbɔtɔ lɔngɛnyi la ma ma la wanɛ wahoke Jehowa ngandji kokaka ndanya diɔtɔnganelo diasaso la Nde.

Lo ɔtɛmwɛlɔ wa Baala, anto wakayashaka efula lo dieyanelo dia mindo, dui sɔ mbakakotola ndo mbakakɔsha ase Isariyɛlɛ efula. Ekambi waki Nzambi ɛmɔtshi tetemalaka mundama oma lo tolonga ta woho akɔ wâmɛ. Ɛnyɛlɔ, onto lele l’omposa mposa wa mbeya oseka dui tshɛ ndo lele kema la yewo mbeyaka ndanya nkum’otema kande ka pudipudi lo menda awui wa mindo wa dieyanelo lo Ɛtɛrnɛtɛ lo woshɛshɛ lo luudu lande. Ayonga mɛtɛ dui dia lonyangu dia Okristo mundama lo djonga ya menda awui wa mindo wa dieyanelo lo Ɛtɛrnɛtɛ!

‘Wanɛ watolamaka waohwelo ande wekɔ l’ɔngɛnɔngɛnɔ’

Yɛdikɔ ya kitanyiya Jehowa kana tona mbokitanyiya lo dikambo di’ɔsɔnwɛlɔ w’angɛnyi ekɔ yɛdikɔ y’onto ndamɛ. (Euh. 30:19, 20) Koko, sho pombaka ndjambola ɔnɛ: ‘Lo awui wa tɔkɛnyɔ, anto akɔna wekesanɛ la mi? Ngande wɔsawɔ ɛlɛmbɛ ndo atɔndɔ waki Nzambi wendana la lɔkɛwɔ l’ɔlɔlɔ? Onde vɔ tɛmɔlaka Jehowa? Onde mbɔtɔ lɔngɛnyi la wɔ ayokimanyiya dia dimi monga Okristo w’oshika?’

Omembi w’esambo akembe ɔnɛ: “Wane wusimbwi lu mbuka yawo weli la otshoko, ee, wane watokendakendaka lu elembe wa [Jehowa]. Wane watulamaka aui andi weli la otshoko, waku watûyangaka l’utema otoi.” (Osam. 119:1, 2) Lo mɛtɛ, “one tshe latukaka [Jehowa] woma, latokendakendaka lu mbuka yandi, eli la [ɔngɛnɔngɛnɔ].” (Osam. 128:1) Lo dikambo di’ɔsɔnwɛlɔ w’angɛnyi, tokondja wetshelo oma lo munga yakasale ase Isariyɛlɛ ndo tokitanyiya Jehowa lo awui tshɛ.​—Tuk. 13:20.

[Osato wa lo lɛkɛ 26]

Mbɔtɔ lɔngɛnyi la wanɛ wahoke Jehowa ngandji kokaka tokonya lo tɛmɔla dikishi