TSHAPITA YA DIKUMI L’ANƐI

Wɛ koka nkondja wahɔ oma lo sheke y’oyoyo

1. Ɔkɛndɛ akɔna waki la tenyi pende wakakotsha Jeremiya?

JEHOWA akasha Jeremiya ɔkɛndɛ waki la tenyi pende. Etenyi ka ntondo aki dia “mpikula la nyukula. Dia . . . nanya la mpandjula.” Etenyi ka hende aki dia “mpika la mune.” Ɔprɔfɛta akakotsha etenyi ka ntondo k’ɔkɛndɛ ɔsɔ lo ntondja awui wa kɔlɔ wakasalaka ase Juda waki la lotamanya sɛkɛ ndo lo mbaewoya dombwelo diaki Nzambi otsha le wɔ ndo otsha le Babilɔna. Koko, prɔfɛsiya yaki Jeremiya mendanaka ndo l’elongamelo ka nshi yayaye. Nde akatɛkɛta dikambo dia wokelo wa kɛnɛ kakate Nzambi dia tɔ mbikama ndo dia wonelo wa kɛnɛ kakate Nzambi dia tɔ monɛma. Ɛnyɛlɔ, Jeremiya akakotsha etenyi ka hende ka ɔkɛndɛ ande etena kakandakotola yambalo y’ase Juda l’okalwelo awɔ lo nkɛtɛ yawɔ ya lôtɔ.—Jer. 1:10; 30:17, 18.

2. Lande na kakalanya Jehowa wodja ande, ndo lo yɛdikɔ yakɔna?

² Woho wakewoya Jeremiya la ntondo di’okalwelo w’ase Juda lo nkɛtɛ yawɔ konembetshiya dia Nzambi akahombe kɔmbakɔmba wodja ande lo mɔnyɔla ɛlɛmbɛ ande wa losembwe. Nde akahombe ndanya ase Juda wakatɔmbɔkɔ. (Adia Jeremiya 16:17, 18.) Lo nshi ya Jeremiya, anto yema tshitshɛ tsho ‘mbaki la losembwe’ kana ‘mbakasalaka ɔlɔlɔ’ la Jerusalɛma. Ndo solo dia lotutsha diaki Jehowa diakakome l’ekomelo. Nde akate ate: “Dimi lambuheko nkuka ketshi.” (Jer. 5:1; 15:6, 7) Ase Juda asɔ “wakakadimo utsha lu kolo ya washewo wa ntundu, wakatunaka” awui wa Jehowa. Ndo nto, vɔ wakotsha Nzambi kɛlɛ l’ɔtɛ wa monanyi ka lo nyuma kakawasalaka la tozambizambi ta kashi. (Jer. 11:10; 34:18) Jehowa akahombe mingola wodja ande ndo mbasha dilanya ‘lo yɛdikɔ yakoka.’ Etombelo wakayala ele, anto amɔtshi wakayɛnaka dia wakasalaka kɔlɔ ndo wakakalola le Jehowa.—Jer. 30:11; 46:28.

3. Lande na kahombayɛ nsɛdingola prɔfɛsiya kendana la sheke y’oyoyo?

³ Nzambi akakambe la Jeremiya dia mbuta dui dimɔtshi diakahombe monga l’etombelo wa weke ndo wa pondjo pondjo, mbuta ate sheke y’oyoyo. Etena kasɛdingolaso efundelo wa prɔfɛsiya waki Jeremiya, tekɔ l’ɔkɔkɔ w’oshika wa mbidja yimba l’etenyi k’ohomba ka prɔfɛsiya kɛsɔ, mbuta ate etenyi katɛkɛta dia sheke y’oyoyo. Yɔ yakahombe nkita sheke yakadje Nzambi l’ase Isariyɛlɛ l’ɔkɔngɔ w’otombelo awɔ, sheke yele Mɔsɛ mbaki ompakemi ayɔ. (Adia Jeremiya 31:31, 32.) Etena kakahɔhɔla Yeso Kristo Dambo dia dikɔlɔ dia Nkumadiɔndjɔ, nde akatɛkɛta dikambo dia sheke y’oyoyo shɔ, ɔnkɔnɛ yɔ mendanaka efula la so. (Luka 22:20) Ɔpɔstɔlɔ Paulo akatɛkɛta dikambo dia sheke shɔ etena kakandafundɛ ase Hɛbɛru. Nde akashile prɔfɛsiya ka Jeremiya ndo akatɔtɔmiya ohomba wa sheke y’oyoyo shɔ. (Heb. 8:7-9) Ko, ele mɛtɛ sheke y’oyoyo? Lande na kakiyɔ ohomba? Waa na wendana la yɔ, ndo ngande wakokayɛ nkondja wahɔ oma lɔkɔ? Nyɛsɔ tokadimole ambola asɔ.

LANDE NA SHEKE Y’OYOYO?

4. Kakɔna kakakotsha sheke y’Ɛlɛmbɛ?

⁴ Dia nshihodia dikambo dia sheke y’oyoyo, sho pombaka ntondotondo mbeya oyango waki la sheke y’edjedja, mbuta ate sheke y’Ɛlɛmbɛ. Yɔ yakahombe nkotsha eyango efula w’amɛna dikambo dia wodja wakakongaka Kanula yakalakema yakahombe anto efula tshɔkwama lo tshimbo yande. (Etat. 22:17, 18) Etena kaketawɔ ase Isariyɛlɛ sheke y’Ɛlɛmbɛ, vɔ wakakome ‘ɛngɔ ka lânde’ kaki Nzambi. Lo ndjela sheke shɔ, ɛlɔmbɛdi wa wodja wakahombaka ntomba oma lo dioho dia Lɛwi. Etena kakandadje sheke la wodja wa Isariyɛlɛ l’okongo wa Sinai, Jehowa akatɛkɛta dikambo dia “diulelu di’elombedi ndu wudja w’ekila,” koko nde koshikikɛ etena ndo lo tshimbo ya na yakahombe dikambo sɔ kotshama. (Etum. 19:5-8) Polo l’etena kakayahombe kotshama, sheke shɔ yakɛnyaka hwe di’ase Isariyɛlɛ takawakoke ntetemala nkitanyiya Ɛlɛmbɛ tshɛ lo tshɛ. Ɔnkɔnɛ, yɔ yakatondjaka pɛkato yawɔ sɛkɛ. Oma lɔkɔ, lo ndjela Ɛlɛmbɛ, ase Isariyɛlɛ wakalambolaka elambo mbala la mbala dia dimanyiyama pɛkato. Koko, akɛnamaka hwe dia waki l’ohomba w’ɛngɔ kɛmɔtshi koleki, mbuta ate olambo wa kokele wakahombe nambɔma mbala ɔtɔi lo pondjo. Eelo, vɔ waki l’ohomba w’efula wa dimanyiyama pɛkato yawɔ lo pondjo.—Ngal. 3:19-22.

5. Lande na kakatɛkɛta Jehowa la ntondo dikambo dia sheke y’oyoyo?

⁵ Ɔnkɔnɛ, sho koka ntatɛ mɛna lande na kele kânga mbakatetemala sheke y’Ɛlɛmbɛ nkamba olimu, Nzambi akakambe la Jeremiya dia mfunda prɔfɛsiya kakendanaka la sheke kina y’oyoyo. Oma lo ngandji ndo lɔsɛngɔ lande, Jehowa akalange nkimanyiya wedja tshɛ lo pondjo koko aha wodja ɔtɔi oto. Lo tshimbo ya Jeremiya, Nzambi akate dikambo dia sheke ya lo nshi yayaye shɔ ɔnɛ: “Ne dia dimi layadimanyia uhedia awo, handjuho kolo kawo ntu.” (Jer. 31:34) Kânga mbakashama daka sɔ lo nshi ya Jeremiya, diɔ diekɔ daka diele l’elongamelo ka diambo dikambo di’anto tshɛ. Lo woho akɔna?

6, 7. a) Ngande wayaoka anto amɔtshi lo dikambo dia pɛkato yawɔ? b) Lande na kakoka ɔsɛdingwelo wa sheke y’oyoyo kokeketsha?

⁶ Tekekɔ anto wele bu kokele ndo tena efula sho ndjoshihodiaka mɛtɛ ka dikambo sɔ. Ɔnangɛso ɔmɔtshi lakalɔshanaka la wɔdu ɔmɔtshi akasuya dui sɔ lo mbuta ɔnɛ: “Etena kakamakɔka nto lo wɔdu akɔ l’ɔkɔngɔ wa mbidja welo efula, lakakɔmɔka efula. Lakɔsaka dia hatokoka ndowanya lɔkɛwɔ lami pondjo. Lakongaka l’okakatanu dia nɔmba. Lakatatɛka nɔmba Jehowa lo mbotɛ ɔnɛ: ‘Jehowa le, haleye mɛtɛ kana wɛ ayohokamɛ dɔmbɛlɔ nɛ, koko . . .’” Anto amɔtshi wakakɔ nto lo wɛɔdu awɔ kana wakasale pɛkato wakoke oko “dingi” diakakombaka alɔmbɛlɔ awɔ diaha vɔ nkoma le Nzambi. (Del. 3:44) Anto akina wakayakiyanyaka efula l’ɔtɛ wa pɛkato yakawasale ambeta ɛnɔnyi efula. Kânga Akristo wele la lonyuma la dimɛna mbeyaka mbuta akambo wakokawɔ ndjonyanga l’ɔkɔngɔ.—Jak. 3:5-10.

⁷ Ndoko onto lahomba mbɔsa dia nde hasalaki kɔlɔ pondjo. (1 Kor. 10:12) Kânga ɔpɔstɔlɔ Paulo akayoshihodiaka dia nde akasale kɔlɔ. (Adia Romo 7:21-25.) Etena kɛsɔ, sho pombaka mbohɔka dikambo dia sheke y’oyoyo. Nzambi akalake dia dui dimɔtshi di’ohomba efula dia lo sheke y’oyoyo ele woho wakandahombe mbohɛ pɛkato lo pondjo. Ɔsɔ aki dui di’ohomba efula! Woho wakatɛ Jehowa Jeremiya dui sɔ akahombe mɛtɛ mbôtshutshuya ndo koka totshutshuya ndo sho lawɔ dia mbeka awui efula wendana la sheke y’oyoyo ndo mɛna wahɔ wakokaso nkondja oma lɔkɔ.

Lande na kakadje Nzambi sheke y’oyoyo?

ELE SHEKE Y’OYOYO?

8, 9. Kakɔna kakashisha Jehowa dia dimanyiya anto pɛkato?

⁸ Etena kayoyoleka mbeya Jehowa dimɛna mbayoyoleka mɛna woho wokande anto wele kema kokele ngandji ndo kɛtshi. (Osam. 103:13, 14) Lo mbuta la ntondo dikambo dia sheke y’oyoyo, Jeremiya akatɛtɛ dia Jehowa akahombe ‘dimanyiya wandja awɔ’ ndo mbohɛ pɛkato yawɔ. (Jer. 31:34) Wɛ koka nkanyiya woho wakayambola Jeremiya nganɛ wakahombe Nzambi mbadimanyiya wandja awɔ. Etena kakandatɛkɛtaka dikambo dia sheke y’oyoyo, nde akakoke nshikikɛ dia Nzambi akalange ntɛkɛta dia diokanelo diakahombe monga lam’asande l’anto. Lo tshimbo ya sheke shɔ, Jehowa akahombe nkotsha kɛnɛ kakandate lo tshimbo ya Jeremiya mbidja ndo dia edimanyielo. Elembetshiyelo ekina wendana la sangwelo diaki Nzambi, mbidja ndo kɛnɛ kakahombe Mɛsiya ndjosala, wakahombe ndjoshwama l’ɔkɔngɔ.

⁹ Wɛ mbeyaka mɛna ambutshi amɔtshi walanya anawɔ lo ntona dia mbasha dilanya. Onde wɛ kombolaka dia Jehowa monga ngasɔ? Kema! Dui sɔ mɛnamaka hwe oma lo woho wakatatɛ sheke y’oyoyo nkamba olimu. Lo dihole dia minya tsho pɛkato, Nzambi akasale la wolo dia nkitanyiya ɛlɛmbɛ ande wendana la losembwe lo nshikikɛ kɛnɛ kakahombamaka dia pɛkato dimanyiyama ndo lo nsala ngasɔ nde akashisha efula. Wɛ koka nshihodia dikambo sɔ dimɛna dimɛna lo mbidja yimba lo kɛnɛ kakafunde Paulo etena kakandatɛkɛta dikambo dia sheke y’oyoyo. (Adia Heberu 9:15, 22, 28.) Paulo akatɛkɛta ‘di’etshungwelo k’oma lo tshungo’ ndo nde akate nto dia “lam’aha ekwelo ka dikila, keti edimanyelu ka kolo kema laawo.” Lo dikambo dia sheke y’oyoyo, dui sɔ halembetshiya otshulwelo wa dikila dia ngɔmbɛ kana dia mbudi diakatshulɔmaka lo ndjela Ɛlɛmbɛ. Sheke y’oyoyo yakatatɛ nkamba olimu oma l’ekimanyielo ka dikila diaki Yeso. L’ekimanyielo k’olambo wa kokele ɔsɔ, Jehowa akakoke ‘dimanyiya munga ndo pɛkato’ y’anto lo pondjo. (Etsha 2:38; 3:19) Ko waa na wakahombe monga lo sheke y’oyoyo ndo dimanyiyama lo yoho shɔ? Aha wodja wa Juda. Yeso akate dia Nzambi akahombe ntona ase Juda wakalambolaka elambo wa nyama lo ndjela sheke y’Ɛlɛmbɛ ndo nde akahombe nkadimɔ otsha le wodja okina. (Mat. 21:43; Etsha 3:13-15) Wodja ɔsɔ ko “Isariyele wa [Nzambi],” wokengami l’Akristo w’akitami wa nyuma k’ekila. Sheke y’Ɛlɛmbɛ yaki lam’asa Nzambi l’ase Isariyɛlɛ wa lôtɔ ndo sheke y’oyoyo yekɔ lam’asa Jehowa Nzambi la Isariyɛlɛ wa lo nyuma ndo Yeso ekɔ ompakemi ayɔ.—Ngal. 6:16; Romo 9:6.

10. a) Ele “dimonga” diaki Davidi? b) Ngande wakoka anto nkondja wahɔ oma le “dimonga” diakɔ?

¹⁰ Jeremiya akatɛkɛta dikambo dia Ɔnɛ lakahombe ndja, mbuta ate Mɛsiya oko “dimonga” diaki Davidi. Dui sɔ kokaka mɛtɛ. Kânga etena kakakambaka Jeremiya oko ɔprɔfɛta, otamba w’ɔlɔndji waki Davidi wa nkumi ya dikanga wakahembɔ. Koko, ehekele kawɔ komvɔ. L’edjedja ka wonya, Yeso akayotɔka lo nkumbo ka nkumekanga Davidi. Nde akakoke mbelamɛ ɔnɛ ‘Jehowa mbele losembwe laso’ dia mbidja dikako vɔlɛ lo woho wayakiyanya Nzambi efula dikambo dia dionga sɔ. (Adia Jeremiya 23:5, 6.) Jehowa aketawɔ dia Ɔnande ɛtɔi lakandote soyama ndo ndjakema la nkɛtɛ. Oma lâsɔ, lo ndjela losembwe lande, Jehowa akakoke nkamba la nɛmɔ dia olambo wa tshungo wa “dimonga” dia Davidi dia dimanyiya anto pɛkato. (Jer. 33:15) Dui sɔ diakakimanyiya di’anto amɔtshi mbɔsama oko anto ‘wosembwe dia nkondja lɔsɛnɔ’ ndo kitama nyuma k’ekila lo nkoma anto amɔtshi wa lo sheke y’oyoyo. Oko wakayashɔmaka awui akina wendana la woho wayakiyanya Nzambi dikambo dia losembwe, anto akina wele bu mbala kakɔ ɔtɔi lo sheke shɔ koka nkondja ndo wekɔ lo nkondja wahɔ oma lɔkɔ oko wayangaso mɛna.—Romo 5:18.

11. a) Lende ofundami ɛlɛmbɛ wa lo sheke y’oyoyo? b) Lande na kayasha “ekoko ekina” lo ɛlɛmbɛ wa lo sheke y’oyoyo?

¹¹ Onde wɛ nangaka mbeya awui akina wendana la sheke y’oyoyo? Otshikitanu woleki woke wele lam’asa sheke y’oyoyo la sheke y’Ɛlɛmbɛ wa Mɔsɛ mendanaka la ahole wofundamitɔ. (Adia Jeremiya 31:33.) Ɛlɛmbɛ dikumi wa lo sheke y’Ɛlɛmbɛ wakafundama lo pase di’ave diakayoshishɔka. Lo wedi okina, Jeremiya akate dia ɛlɛmbɛ wa lo sheke y’oyoyo wayofundama l’etema w’anto ndo wayotshikala pondjo. Wanɛ wele lo sheke y’oyoyo, mbuta ate Akristo w’akitami ngɛnangɛnaka mɛtɛ ɛlɛmbɛ ɛsɔ. Ko kayotota dikambo di’anto wele bu mbala kakɔ ɔtɔi lo sheke y’oyoyo, mbuta ate “ekoko ekina” wele l’elongamelo ka nsɛna pondjo pondjo la nkɛtɛ? (Joa. 10:16) Vɔ lawɔ ngɛnangɛnaka ɛlɛmbɛ waki Nzambi. Lo yoho mɔtshi, vɔ wekɔ oko angɛndangɛnda waki l’Isariyɛlɛ waketawɔka nkondja wahɔ oma lo Ɛlɛmbɛ wa Mɔsɛ.—Lew. 24:22; Wal. 15:15.

12, 13. a) Ele ɛlɛmbɛ wa sheke y’oyoyo? b) Lo ndjela “olembe wa Kristu,” lande na kahayahombe ndjaoka dia wɛ ekɔ lo tshutshuyama la wolo dia kambɛ Nzambi?

¹² Ngande wayoyokadimola naka vɔ kombola ɔnɛ: ‘Naa ɛlɛmbɛ wofundami l’etema w’Akristo w’akitami?’ Eelo, ɛlɛmbɛ ɛsɔ mbelamɛka nto ɔnɛ: “Olembe wa Kristu.” Vɔ wakashama ntondo le Isariyɛlɛ wa lo nyuma wanɛ wele lo sheke y’oyoyo. (Ngal. 6:2; Romo 2:28, 29) “Olembe wa Kristu” koka mbelamɛ lo tshɛkɛta yâmɛ ɔnɛ: ngandji. (Mat. 22:36-39) Ngande wafundama ɛlɛmbɛ ɛsɔ l’etema w’akitami? Toho tohende t’ohomba tasalema dikambo sɔ ele lo woho wekawɔ Ɔtɛkɛta wa Nzambi ndo walɔmbawɔ Jehowa. Woho akɔ wâmɛ mbele, awui w’ohomba wa l’ɔtɛmwɛlɔ wa mɛtɛ asɔ pombaka monga awui wasalema mbala la mbala lo nsɛnɔ y’Akristo wa mɛtɛ tshɛ oyadi wanɛ wele bu lo sheke y’oyoyo koko vɔ nangaka nkondja wahɔ oma lɔkɔ.

¹³ Bible mbutaka dia “olembe wa Kristu” ekɔ “elembe w’ololo wa ndjadjasela” ndo ‘ɛlɛmbɛ washa anto lotshungɔ.’ (Jak. 1:25; 2:12) Anto efula wakotɔka l’ɛse k’Ɛlɛmbɛ wa Mɔsɛ, koko ndoko onto lotɔ lo sheke y’oyoyo kana l’ɛse ka ɔlɛmbɛ wa Kristo. Ndoko onto lakitanyiya ɔlɛmbɛ wa Kristo latshutshuyama la wolo dia kambɛ Nzambi. Koko, vɔ wekɔ l’ɔngɛnɔngɛnɔ wa mbeya dia ɛlɛmbɛ waki Nzambi koka fundama l’etema awɔ ndo di’ɔnɛ ɛlɔ kɛnɛ anto koka nkondja ɛlɔlɔ wa pondjo w’oma lo sheke yakate Jeremiya.

Ngande wadimanyiya Nzambi pɛkato lo ndjela sheke y’oyoyo? Wetshelo akɔna wakokaso nkondja oma lo ɛlɛmbɛ wofundami l’etema?

WANƐ WAKONDJA WAHƆ OMA LO SHEKE Y’OYOYO

14. Waa na mɛtɛ wakondja wahɔ oma lo sheke y’oyoyo?

¹⁴ Lo mbeya dia anto 144 000 ato mbele lo sheke y’oyoyo, anto amɔtshi mbeyaka mfɔnya dia paka anto asɔ ato mbakondja wahɔ oma lo sheke yakɔ. Ondo vɔ fɔnyaka ngasɔ l’ɔtɛ wele paka akitami ato mbalɛ ndo mbanɔ mapa la vinyɔ lo Eohwelo ka nyɔi ka Kristo kasalema ɔnɔnyi tshɛ ndo lo diaaso sɔ vinyɔ nembetshiyaka “dikila . . . dia sheki y’uyuyu.” (Mako 14:24) Koko tohɔ dia wanɛ wele lo sheke y’oyoyo kâmɛ la Yeso wekɔ lo nkenga ‘kanula’ ya Abarahama yele oma lo tshimbo yande mbayɔtshɔkwama wedja tshɛ. (Ngal. 3:8, 9, 29; Etat. 12:3) Diɛsɛ la sheke y’oyoyo mbayokotsha Jehowa daka diande dia ntshɔkɔla anto tshɛ lo tshimbo ya ‘kanula’ ya Abarahama.

15. Ɔkɛndɛ akɔna wendana l’akitami wakewoyama?

¹⁵ Yeso Kristo lele etenyi ka ntondo ka kanula ya Abarahama ekɔ lo nkamba oko Ɔlɔmbɛdi wa lâdiko ndo nde akakimɔ olambo wa kokele wakimanyiya dia munga ndo pɛkato y’anto dimanyiyama. (Adia Heberu 2:17, 18.) Koko oma ko edjedja, Nzambi akatɛkɛta dikambo dia “diulelu di’elombedi ndu wudja w’ekila.” (Etum. 19:6) Lo Isariyɛlɛ w’edjedja, ɛlɔmbɛdi wakɔsamaka oma lo dioho ɔtɔi ndo nkumi ya dikanga oma lo dioho dikina. Lâsɔ, woho akɔna wakahombe daka diendana la wodja w’ɛlɔmbɛdi ndo wa nkumi ya dikanga kotshama? Mukanda wa ntondo wakafunde ɔpɔstɔlɔ Petero wakendanaka la wanɛ wakakidiama oma le nyuma. (1 Pet. 1:1, 2) Nde akawaelɛ ɔnɛ “elombedi wa lu diuhu dia khum’ekanga, la wudja w’ekila, antu wa [lânde wa Nzambi] ndame.” (1 Pet. 2:9) Ɔnkɔnɛ, Akristo w’akitami wele lo sheke y’oyoyo wekɔ ɛlɔmbɛdi wele l’ɛse ka Kristo. Ohokanyiya kɛnɛ kalembetshiya dui sɔ! Lushi tshɛ, tekɔ lo ndɔshana la shɛngiya ya nsala pɛkato ‘yatahemɛ oko nkumekanga.’ Wanɛ wakamba oko ɛlɔmbɛdi l’ɛse ka Kristo pomanaka la shɛngiya yakɔ yâmɛ. (Romo 5:21) Vɔ mbeyaka woho watoyaokaka onto etena kasalande wandja ndo woho walɔshanande la nkum’otema kawɛndja onongo. Ɔnkɔnɛ, kâmɛ la Kristo, vɔ wayonga l’akoka wa tôka kɛtshi etena kayotɔlɔshanaka la mbekelo ka nsala pɛkato.

16. Ekeketshelo kakɔna kakoka nkondja anto wa lo “ului a wuki” oma lo Enyelo 7:9, 14?

¹⁶ Lo Enyelo 7:9, 14, “ului a wuki” mɛnyama oko anto “wolotshi ahondo a wema,” wɛnya woho wambowetawɔma le Nzambi. Dia monga l’elongamelo ka ndjoshimbamɛ “lu pa ka wuki,” olui wa woke ɔsɔ wekɔ lo ndowanyema kakianɛ. Kânga kakianɛ, anto asɔ mbɔsamaka lo yɛdikɔ mɔtshi lo washo wa Nzambi oko anto w’ɛlɔlɔ. Vɔ mbɔsamaka oko angɛnyi wa Jehowa w’ɛlɔlɔ. (Romo 4:2, 3; Jak. 2:23) Ɔsɔ mɛtɛ ekɔ diɛsɛ dia woke! Naka wɛ ekɔ onto ɔmɔtshi la l’olui wa woke, kete wɛ koka ndjashikikɛ dia Nzambi nangaka kokimanyiya etena kasalayɛ la wolo dia ntshikala pudipudi lo washo ande.

17. Lo woho akɔna ‘wahohɔ nto’ Jehowa pɛkato?

¹⁷ Ko kayotota dia pɛkato ya wanɛ wetawɔma oma le Nzambi? Oko wakatadiɛnyi, Jehowa akate lo tshimbo ya Jeremiya ate: “Dimi layadimanyia uhedia awo, handjuho kolo kawo ntu, mbata [Jehowa].” (Jer. 31:34) Nzambi salɛka akitami dui sɔ l’ekimanyielo k’olambo wa Yeso. Woho akɔ wâmɛ mbele, Nzambi koka dimanyiya pɛkato y’olui a woke l’ekimanyielo ka ‘dikila dia sheke.’ Woho wakate Jeremiya dia Nzambi ‘hatohɔ nto’ pɛkato yawɔ halembetshiya dia Nde akahombe minya pɛkato yawɔ lo yimba yande kana mboyiohɛ lo yoho ya mɛtɛ mɛtɛ. Koko, dui sɔ mɛnyaka dia naka Jehowa ambosha dilanya diahombama ndo ambodimanyiya otshi wa pɛkato layatshumoya, Nde mbokaka pɛkato kɛsɔ ɔkɔngɔ. Tokanyiya dikambo dia pɛkato yakasale nkumekanga Davidi lo dikambo dia Batɛshɛba ndo dia Uriya. Davidi akalongola dilanya ndo akadiɛnɛ la etombelo w’oma lo pɛkato yande. (2 Sam. 11:4, 15, 27; 12:9-14; Is. 38:17) Koko Nzambi kotetemala ntshumola Davidi l’ɔtɛ wa pɛkato shɔ. (Adia 2 Ekondo 7:17, 18.) Oko wɛnyamidiɔ lo sheke y’oyoyo, naka Jehowa ambodimanyiya onto l’ekimanyielo k’olambo wa Yeso, Nde hohɔ pɛkato yande nto pondjo.—Ezek. 18:21, 22.

18, 19. Wetshelo akɔna wendana l’edimanyielo wele lo sheke y’oyoyo?

¹⁸ Woho akɔ wâmɛ mbele, sheke y’oyoyo mbidjaka dikako vɔlɛ lo yoho mɔtshi ya diambo yasalɛ Jehowa anto wasala pɛkato akambo oyadi akitami wele lo sheke yakɔ kana wanɛ wele l’elongamelo ka nsɛna la nkɛtɛ. Wɛ koka ndjashikikɛ dia etena kakodimanyiya Jehowa pɛkato yayɛ, nde ndjiokaka ɔkɔngɔ. Ɔnkɔnɛ, daka diaki Nzambi diendana la sheke y’oyoyo toshaka sho tshɛ wetshelo ɔmɔtshi. Yambola ɔnɛ: ‘Onde dimi salaka la wolo dia mbokoya Jehowa lo mbohɛ munga yakasalɛ anto akina ndo yakamashile mbâdimanyiya?’ (Mat. 6:14, 15) Dui sɔ mendanaka la munga ya totshitshɛ kana pɛkato ya weke yele oko olonganyi w’Okristo wambosala loseka. Shi ekɔ dimɛna dia olonganyi waha l’onongo wambetawɔ dimanyiya olonganyi ande wakasale loseka ko amboyatshumoya ‘mbohɛ pɛkato’ kɛsɔ? Eelo, mbohɛ munga yatosalɛ anto akina bu dikambo dia tshitshɛ, koko ɔsɔ ekɔ yoho mɔtshi yakokaso mbokoya Jehowa.a

¹⁹ Sho koka nkamba la wetshelo wendana la sheke y’oyoyo kânga lo kɛnɛ kendana l’onto ɔmɔtshi lakatshanyema l’etshumanelo, koko akayoyatshumoya ndo akakaloyama. Kayotota naka onto ɔsɔ akalanya lokumu layɛ kana akatɛkɛta kɔlɔ lo lokombo layɛ lo yoho mɔtshi? Kakianɛ nde ambokaloyama l’etshumanelo. Shɛngiya yakɔna yayonga la kɛnɛ kadiaso lo Jeremiya 31:34 lo dionga diaso otsha le nde? Onde tayodimanyiya otshi wa kɔlɔ ɔsɔ ndo mbohɛ kɔlɔ kakandatosalɛ? (2 Kor. 2:6-8) Lo mɛtɛ, ɔsɔ ekɔ dui diahomba wanɛ tshɛ wangɛnangɛna sheke y’oyoyo nsala la wolo dia nkamba la diɔ lo nsɛnɔ yawɔ.

Ngande wakokayɛ nkamba la wetshelo wendana la edimanyielo wɛnyami lo sheke y’oyoyo?

ƐTSHƆKƆ WA NSHI NYƐ NDO WA NSHI YAYAYE W’OMA LO SHEKE Y’OYOYO

20. Ngande wotshikitanyi dionga diayɛ la di’anto efula wa lo nshi ya Jeremiya?

²⁰ Lo nshi ya Jeremiya, ase Juda efula wakataka ɔnɛ: “[Jehowa] hutsha ololo kana kolo.” (Zef. 1:12) Kânga mbakaweyaka woho w’onto wele Jehowa, vɔ wakɔsaka dia nde hatɔsa yɛdikɔ kana nongamɛ dia vɔ nsɛna lo yoho yɔtɔnɛ l’ɛlɛmbɛ ande. Koko, wɛ mbeyaka dia ndoko ɛngɔ kahɛnama lo washo wa Nzambi. Wɛ ekɔ la wɔma woludi la dilɛmiɛlɔ otsha le Nzambi ndo wɛ ndjashikikɛka diaha nsala kɛnɛ kele kɔlɔ. (Jer. 16:17) L’etena kakɔ kâmɛ, wɛ mbeyaka dia Jehowa ekɔ Ombutshi wele la ngandji. Nde mbidjaka yimba l’akambo w’ɔlɔlɔ wasalaso oyadi anto akina mbaɛnaka kana bu.—2 Ek. 16:9.

21, 22. Lande na kayaso bu l’ohomba w’onto totɛ ɔnɛ: ‘Eya Jehowa’?

²¹ Dui di’ohomba efula dia lo sheke y’oyoyo ele kɛnɛ kakate Nzambi ɔnɛ: “Dimi layudja elembe ami lu nyumu yawo, layêfunda lu etema awo. Dimi layuyala [Nzambi k]awo, . . . vo tshe hawulakanyan[a] untu la unyandi, untu l’onangu vati: Nyulimbiteli [Jehowa]. Vo tshe wayunimbitela.” (Jer. 31:33, 34) Akitami weke la nkɛtɛ ɛlɔ kɛnɛ wambɛnya dia ɛlɛmbɛ waki Nzambi fundama l’etema awɔ. Vɔ nangaka akambo wa mɛtɛ wele lɔkɔ lo dihole dia ndjaɛkɛ lo wetshelo w’anto. Vɔ kahanaka l’ɔngɛnɔngɛnɔ tshɛ ewo ka lo Bible la wanɛ wakenga olui a woke. Ɔnkɔnɛ, wanɛ wele l’elongamelo ka ndjɔsɛna la nkɛtɛ vɔ lawɔ wêya ndo wôka Jehowa ngandji. Vɔ mbetawɔka nɔmbwama oma le nde ndo ndjaɛkɛka lo alaka ande. Ondo ndo wɛ mbele l’atei w’anto asɔ. Wɛ mbêyaka oko Onto la mɛtɛ ndo wɛ ekɔ la diɔtɔnganelo dia dimɛna la nde. Ande diɛsɛ lee!

²² Ngande wamboyonga l’akoka wa nkeketsha diɔtɔnganelo diasayɛ la Jehowa? Aha la tâmu, wɛ mbohɔka waaso wakayɛnyi woho wakakokadimola Nzambi lo alɔmbɛlɔ ayɛ. L’ɔtɛ w’akambo asɔ, wɛ amboleka nshihodia woho wa Nzambi kende. Wɛ koka mɛna woho wakandakokimanyiya dia wɛ mbohɔ divɛsa dimɔtshi diakakokimanyiya dia wɛ ndɔshana l’ekakatanu. Ngɛnangɛna awui asɔ. Naka wɛ ntetemala mbeka Ɔtɛkɛta wa Jehowa, kete wɛ ayoleka mbêya ndo wɛ ayotetemala nkondja ɛlɔlɔ.

23. Ngande wakoka ewo ka Jehowa totshungola oma l’ekiyanu w’anyanya?

²³ Koko, dui dikina diendana la sheke y’oyoyo ele ɛtshɔkɔ wakokaso nkondja kakianɛ. Mbeya Jehowa oko onto ladimanyiya pɛkato lo yoho yɔtɔnɛ la sheke shɔ koka tokimanyiya dia sho minya tokanyi tatetemala tɛndja onongo. Ɛnyɛlɔ, anto amɔtshi wakanya waemi la ntondo ka vɔ mbeya ɛlɛmbɛ waki Nzambi mbeyaka ndjaoka dia wekɔ l’onongo ndo monga l’ɔkɛi l’ɔtɛ wakawakomiya l’okonda tshɛ lɔsɛnɔ l’ɔna lakayahamaka l’otema. Anto akina mbeyaka ndjaoka dia wekɔ l’onongo wa dikila di’anto etena kakawayashaka l’ata. Olambo wa tshungo wa Yeso wele dui di’ohomba efula lo sheke y’oyoyo kimanyiyaka dia dimanyiya anto wayatshumoya mɛtɛ l’otema ɔtɔi. Oko wediɔ ɔsɔku, onde hatohombe ndjashikikɛ dia naka Jehowa ambotodimanyiya pɛkato yaso, kete nde mbɔsaka oko dikambo sɔ diamboshila? Hatohombe ntetemala ndjakiyanya l’ɔtɛ wa pɛkato yakatodimanyiya Jehowa.

24. Ekeketshelo kakɔna kakokaso nkondja oma lo ɔkɔndɔ wele lo Jeremiya 31:20?

²⁴ Sho tanaka djembetelo ya diambo yendana la woho wadimanyiya Nzambi lo Jeremiya 31:20. (Adia.) Ɛnɔnyi akumi la ntondo ka Jeremiya mbotɔ, Jehowa akasha waoho dikumi wakakengaka diolelo dia lo nɔrdɛ dia l’Isariyɛlɛ (diele Efarayima aki dioho diakaleke woke) dilanya l’ɔtɛ wakawatɛmɔlaka dikishi. Vɔ wakatɔlama lo lɔhɔmbɔ. Koko, Nzambi akayasha efula le anto wa lo wodja ɔsɔ ndo akawaoke kɛtshi. Nde akawaoke ngandji k’efula oko ‘ɔna lakandaleke nanga.’ Etena kakandakanyiyaka dikambo diawɔ, otema ande ‘wakalongolaka,’ mbuta ate nde akanandemaka efula. Ɔkɔndɔ ɔsɔ watanema l’avɛsa watɛkɛta dia sheke y’oyoyo mɛnyaka woho wele Jehowa suke dia dimanyiya wanɛ wayatshumoya oma lo dionga dia kɔlɔ diaki lawɔ ntondo.

25. Lande na kakokaso monga la lowando le Jehowa lo dikambo dia sheke y’oyoyo?

²⁵ Daka diaki Jehowa dia dimanyiya anto pɛkato lo tshimbo ya sheke y’oyoyo diayokotshama tshɛ lo tshɛ l’ekomelo ka Ɛlɔmbwɛlɔ k’ɛnɔnyi kinunu kaki Kristo. Yeso Kristo kâmɛ l’ɛlɔmbɛdi wele l’ɛse kande 144000 wayokaloya anto wa kɔlamelo lo eongelo ka kokele. L’ɔkɔngɔ w’ohemba w’ekomelo, anto wayokoma ase nkumbo ka l’andja w’otondo k’atɛmɔdi wa Jehowa. (Adia Romo 8:19-22.) Aya ɛnɔnyi nkama wele anto tshɛ wekɔ lo nsowa l’ɔtɛ wa pɛkato. Koko l’etena kɛsɔ, anto wakatongama oma le Nzambi wayɔtɔ “lu ndjadjasela ka lutumbu la ana a [Nzambi],” mbuta ate wayotshungɔ oma lo pɛkato la nyɔi. Ɔnkɔnɛ, tonge l’eshikikelo dia lo tshimbo ya yɛdikɔ yoludi la ngandji ya sheke y’oyoyo, sho koka nkondja ɛlɔlɔ efula. Tayokoka nkondja ɛlɔlɔ oma ko kakianɛ ndo lo pondjo pondjo lo tshimbo ya “dimonga” diaki Davidi ndo tayɔngɛnangɛna akambo wa “[l]usimbwi lu kete.”—Jer. 33:15.

Wahɔ akɔna wakokayɛ nkondja oma ko kakianɛ ndo lo nshi yayaye oma lo sheke y’oyoyo?

[Nɔtɛ ka l’ɛse ka dikatshi]

[Osato wa lo lɛkɛ 174]

“Olembe wa Kristu” tshutshuyaka onto dia kambɛ Jehowa la lolango lande

[Osato wa lo lɛkɛ 179]

Wanɛ wakambɛ Nzambi la kɔlamelo wayokondja ɛtshɔkɔ ande lo nshi yayaye