BIBLIƆTƐKƐ WA LO ƐTƐRNƐTƐ wa Watchtower
Watchtower
BIBLIƆTƐKƐ WA LO ƐTƐRNƐTƐ
Ɔtɛtɛla
  • BIBLE
  • EKANDA
  • NSANGANYA
  • cl tshap. 18 lk. 214-225
  • Lomba lele lo “Ɔtɛkɛta wa Nzambi”

Ndooko vidɛo yele lo kɛnɛ kɔsɔnyiyɛ.

Otokimwe, munga kakongi etena kakayatelesharjɛki vidɛo.

  • Lomba lele lo “Ɔtɛkɛta wa Nzambi”
  • Yasukanya la Jehowa
  • Ɛtɛ w'awui wahɔnyi
  • Awui wa woho akɔ
  • Lande na kakatosha Jehowa Ɔtɛkɛta wa lofunda?
  • Lande na nkamba la afundji w’anto?
  • Lande na katotɛ Bible ɛkɔndɔ anto?
  • Kɛnɛ kahatɛkɛta Bible
  • Dibuku diele la “lomba l’oshika”
  • ‘Enda, ɔnɛ ele Nzambi kaso’
    Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2003
  • Kɛnɛ kata Bible lo dikambo di’ɔnɛ lele Kiɔkɔ yatɔ
    Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa (wekelo) (2023)
  • ‘Ande efula ka lomba la Nzambi lee!’
    Yasukanya la Jehowa
  • ‘Wakasokoyama La Nyuma K’ekila’
    Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2012
Enda awui akina
Yasukanya la Jehowa
cl tshap. 18 lk. 214-225
Ofundji wa Bible ɔmɔtshi atafunde lo wɔɔmbɔ.

TSHAPITA 18

Lomba lele lo “Ɔtɛkɛta wa Nzambi”

1, 2. Mukanda akɔna wakatofundɛ Jehowa ndo lande na?

ONDE wɛ akohɔ mbala k’ekomelo kakayalongola mukanda oma le ɔngɛnyi ayɛ wa ngandji ɔmɔtshi wodjashi etale? Ekɔ mɛtɛ ɔngɛnɔngɛnɔ dia nongola mukanda oma le onto lalangayɛ efula. Sho ngɛnangɛnaka etena keyaso woho wele demba diande, elimu ande, ndo kɛnɛ kasangoyande dia nsala. Mukanda wa ngasɔ kakatanyaka anto ahende wokana ngandji oyadi vɔ kanganaka etale.

2 Ko laasɔ, kakɔna kokoki tosha ɔngɛnɔngɛnɔ ko ndeka olongwelo wa losango la lofunda oma le Nzambi kalangaso? Lo yoho mɔtshi, Jehowa akatotomɛ mukanda mbuta ate, Ɔtɛkɛta ande Bible. Lɔkɔ, nde totɛka woho w’onto wende, akambo wakandasale lo nshi yakete, kɛnɛ kasangoyande dia nsala ndo akambo akina. Jehowa akatosha Ɔtɛkɛta ande nɛ dia nde nangaka dia sho ndjasukanya la nde. Oma lo lomba lande laha l’ekomelo, nde akasɔnɛ yoho shɔ yoleki dimɛna ya tɛkɛtaka laso. Awui wofundami lo Bible ndo woho wakawafundama mɛnyaka lomba lahakoke mbɛdika lele la Jehowa.

Lande na kakatosha Jehowa Ɔtɛkɛta wa lofunda?

3. Lo yoho yakɔna yakasambiya Jehowa Mɔsɛ Ɛlɛmbɛ?

3 Anto amɔtshi mbeyaka mimbola ɔnɛ lande na kele Jehowa kɔtɛkɛta l’anto lo yoho ya diambo efula, ɛnyɛlɔ lo ntoma dui oma l’olongo? Lo mɛtɛ, Jehowa akasale dikambo sɔ lo tena dimɔtshi, lam’akandatɛkɛta oma l’olongo lo tshimbo y’andjelo, ɛnyɛlɔ etena kakandasha ase Isariyɛlɛ Ɛlɛmbɛ. (Ngalatiya 3:19) Dui di’oma l’olongo diakotsha ase Isariyɛlɛ wɔma efula polo l’etena ka vɔ nsaka lokomba ndo nɔmba Jehowa diaha nde tɛkɛta lawɔ lo yoho shɔ, koko atɛkɛtɛ lawɔ lo tshimbo ya Mɔsɛ. (Etombelo 20:18-20) Ɔnkɔnɛ, nde akewoya Mɔsɛ Ɛlɛmbɛ la wadjango awɔ oko 600 l’onyɔ, mbuta ate tshɛkɛta la tshɛkɛta.

4. Lande na kele tɔtɛkɛta ta l’onyɔ totondonga yoho ya dimɛna ya mbewoya Ɛlɛmbɛ waki Nzambi?

4 Kakɔna kotoyotomba otondonga Ɛlɛmbɛ ɛsɔ kofundama lofundama? Onde Mɔsɛ otonga l’akoka wa mbohɔ tɔtɛkɛta tshɛ ta lo lokema l’ɛlɛmbɛ lɔsɔ ndo mbewoya wodja ɛlɛmbɛ akɔ la kɔlamelo tshɛ? Ko nɔnga kina yotoyotɔ l’ɔkɔngɔ, shi wotoyaɛkɛ tsho paka lo tɔtɛkɛta ta l’onyɔ tele bu yoho y’oshika ya mbewoya ɛlɛmbɛ waki Nzambi? Ohɔsa dia wɛ nangaka mbewoya anto efula ɔkɔndɔ ɔmɔtshi ko wɛ nɔmba onto lakayatɛ ɔkɔndɔ akɔ ntondo dia nde mbewoya ɔnɛ lahɔnyi lande kɔ vɔ tasalaka ngasɔ oto polo l’ekomelo. Kɛnɛ kayotoka onto l’ekomelo, mbeyaka totshikitana efula la kɛnɛ kakawatɛ onto la ntondo. Koko tɔtɛkɛta ta lo Ɛlɛmbɛ waki Nzambi komonga lo waale wa ngasɔ.

5, 6. Kakɔna kakatɛ Jehowa Mɔsɛ dia nsala l’ɛtɛkɛta Ande, ndo lande na kele ekɔ ɔtshɔkɔ leso dia monga la Ɔtɛkɛta wa Jehowa wofundami?

5 Jehowa akasale la lomba tshɛ dia ɛtɛkɛta ande fundama lofundama. Nde akatɛ Mɔsɛ ate: “Mfunda awui asɔ, nɛ dia lo ndjela awui akɔ kayangami mbidja sheke la yɛ ndo la Isariyɛlɛ.” (Etombelo 34:27) Ɔnkɔnɛ, ofundelo wa Bible wakatatɛ lo 1513 N.T.D. L’edja k’ɛnɔnyi 1610 wakayele oma laasɔ, Jehowa ‘akatɛkɛta mbala efula ndo lo toho efula’ le anto oko 40 dia vɔ mfunda Bible. (Hɛbɛru 1:1) Lo wedi okina, asangodi wakayashaka l’otema ɔtɔi wakasangola Afundelo la kiɔmi tshɛ dia mbaakokɛ.​—Ɛzɛra 7:6; Osambo 45:1.

6 Awui wa lofunda asɔ wekɔ mɛtɛ tshondo y’ɔtshɔkɔ w’oma le Jehowa. Onde wɛ atalongolaka mukanda ɔmɔtshi w’ohomba efula, ɛnyɛlɔ mukanda w’esambelo, ko wɛ nama mukanda akɔ dimɛna ndo mbaadiaka mbala la mbala? Ngasɔ mbediɔ ndo lo kɛnɛ kendana la mukanda wakatotomɛ Jehowa. Lam’ele Jehowa akatofundɛ ɛtɛkɛta ande lofundɛ, sho kokaka mbadiaka ɛtɛkɛta akɔ mbala la mbala ndo kanaka lawɔ yimba. (Osambo 1:2) Sho koka nkondja “esambelo k’oma lo Afundelo.”​—Rɔmɔ 15:4.

Lande na nkamba la afundji w’anto?

7. Ngande wele woho wakakambe Jehowa l’anto dia mfunda Ɔtɛkɛta ande mɛnyaka lomba lande?

7 Oma lo lomba lande, Jehowa akakambe l’anto dia mfunda Ɔtɛkɛta ande. Tokanyiya yema: Otondonga nde akakambe la andjelo dia mfunda Bible, onde tɔ kotonga la awui wakotola yambalo y’anto ɛlɔ kɛnɛ? Mɛtɛ, andjelo wotokoka mbisha elembetshiyelo wendana la Jehowa lo yoho yoleki tshɛ ndo ntɛkɛta woho w’omamemawɔ ndo kɔndɔla awui wendana la lɔsɛnɔ l’ekambi ande wa kɔlamelo. Koko onde tototokoka shihodia mɛtɛ tokanyi totofundama oma le ditongami dia lo nyuma dia kokele, diele la ewo, la diewo ndo la wolo woleki wakiso la fwa?​—Hɛbɛru 2:6, 7

8. Lo yɛdikɔ yakɔna yakakoke afundji wa Bible nkamba la timba tawɔ? (Enda nɔtɛ.)

8 Oma lo woho wakandakambe l’anto dia mfunda Ɔtɛkɛta ande, Jehowa akatosha kɛnɛ keso la tɔ mɛtɛ ohomba, mbuta ate “ɔkɔndɔ wakasambiyama oma le Nzambi” koko wele l’awui wakoka anto mboka esadi eto. (2 Timɔte 3:16) Ngande wakandasale dikambo sɔ? Ondo tena efula nde akatshikaka afundji dia nkamba la timba tawɔ woho wa sɔna “tɔtɛkɛta t’amɛna ndo dia mfunda tɔtɛkɛta t’eshika ta mɛtɛ.” (Ondaki 12:10, 11) Kɛsɔ mbalembetshiya otshikitanu wa toho takafundama ɛtɛkɛta wa lo Bible nɛ dia afundelo mɛnyaka ahole waki afundji ndo lonto laki ofundji la ofundji.a Koko, apami asɔ “wakate akambo w’oma le Nzambi nɛ dia wakasokoyama oma le nyuma k’ekila.” (2 Petero 1:21) Ɔnkɔnɛ, kɛnɛ kakatombe oma l’olimu awɔ ɔsɔ ekɔ mɛtɛ “Ɔtɛkɛta wa Nzambi.”​—1 Tɛsalɔnika 2:13.

“Afundelo tshɛ wakasambiyama oma le Nzambi”

9, 10. Lande na kele woho wakafundama Bible oma le anto salaka dia tɔ ngɛnyangɛnya ndo kotola yambalo y’anto?

9 Woho wakafundama Bible oma le anto mbasala dia tɔ ngɛnyangɛnya ndo nkotola yambalo y’anto lo yoho ya laande. Afundji atɔ waki anto wele la nsaki yele oko yaso. Oko wakiwɔ komonga kokele, vɔ wakalɔshanaka la ehemba ndo la ekakatanu wele oko waso. Mbala mɔtshi, nyuma ka Jehowa kakaatshutshuyaka dia mfunda woho wakawayaokaka ndo akambo wakalɔshanaka la wɔ. (2 Kɔrɛtɔ 12:7-10) Vɔ wakakambe la okitɔ wa ntondo, ɛtɛkɛta wele ndooko ondjelo wotokoka nkamba la wɔ.

10 Tɔshi ɛnyɛlɔ kaki Davidɛ laki nkumekanga ka Isariyɛlɛ. L’osambo wakandafunde l’ɔkɔngɔ wa nde nsala pɛkato efula ya weke, nde akakɛnɛmɔlɛ Nzambi otema ndo akɔsɛngasɛnga dia nde mbodimanyiya. Nde akafunde ate: “Ɔmbɛdia oma lo pɛkato kami. Dimi mbeyaka dimɛna kɔlɔ yami, ndo pɛkato kami kekɔ wonya tshɛ la ntondo kami. Eenda, dimi lakotɔ la onongo wa munga, ndo mama akatshu diemi diami lo pɛkato. Tombikashake oma laleyɛ; ndo tonyake nyuma kayɛ k’ekila oma le mi. Elambo wangɛnyangɛnya Nzambi ele yimba yambohandjɔ; otema wambatɛ ndo wambatshatshema, Nzambi le, wɛ hatotona.” (Osambo 51:2, 3, 5, 11, 17) Shi wɛ koka mboka ɔkɛyi waki la ofundji ɔsɔ? Shi paka onto lele keema kokele mbakoka kɛnɛmɔla kɛnɛ kokande lo yoho shɔ?

Lande na katotɛ Bible ɛkɔndɔ anto?

11. Weho akɔna wa bɛnyɛlɔ dia anto diakafundama lo Bible dia “tosha wetshelo”?

11 Ekɔ dikambo dikina nto diakotola yambalo y’anto oya lo Bible. Lo yɛdikɔ y’efula, tɔ kekɔ dibuku diakɔndɔla nsɛnɔ y’anto wa mɛtɛ mɛtɛ, wakakambɛka Nzambi ndo waki kombokambɛka. Sho mbadiaka akambo wendana la wɔ, ekakatanu wakahomana la wɔ, ɛngɛnɔngɛnɔ waki la wɔ ndo etombelo waki la tɛdikɔ takawɔsaka. Awui asɔ wakafundama dia “tosha wetshelo.” (Rɔmɔ 15:4) Lo tshimbo ya bɛnyɛlɔ dia anto wakasɛnɛ mɛtɛ asɔ, Jehowa ekɔ lo tetsha lo yoho yananda etema. Tɔsɛdingole bɛnyɛlɔ dimɔtshi.

12. Naa ohomba wa ɛkɔndɔ wa lo Bible watɛkɛta dikambo di’anto waki komonga la kɔlamelo?

12 Bible tewoyaka akambo w’anto waki komonga la kɔlamelo ndo kaanga wa anto wa kɔlɔ ndo kɛnɛ kakaakomɛ. Woho wɛnya Bible waonga wa kɔlɔ waki l’anto asɔ, tokimanyiyaka dia sho shihodia waonga akɔ dimɛna. Ɛnyɛlɔ, didjango diakɔna diakoka nshimba dionga diele bu la kɔlamelo ko ndeka ɛnyɛlɔ kaki Judasɛ lo woho wakandafunge Yeso? (Mateo 26:14-16, 46-50; 27:3-10) Lam’ele ɛkɔndɔ wa ngasɔ minandaka etema aso dimɛna, vɔ tokimanyiyaka dia mbeya ndo dia mbewɔ waonga wa kɔlɔ.

13. Ngande watokimanyiya Bible dia shihodia kitshimudi ya waonga w’amɛna ndo mbakɛnɛmɔla?

13 Bible tɛkɛtaka nto dikambo dia ekambi efula wa Nzambi wa kɔlamelo. Sho mbadiaka awui wendana la woho wakawamamema Nzambi. Diɛsɛ oma lo bɛnyɛlɔ diasɛna di’anto asɔ, sho mɛnaka waonga wahombaso monga la wɔ dia ndjasukanya la Nzambi. Tɔshi ɛnyɛlɔ ka mbetawɔ. Bible tolembetshiyaka ele mbetawɔ ndo totɛka dia naka talanga ngɛnyangɛnya Nzambi, kete tɔ kekɔ ohomba. (Hɛbɛru 11:1, 6) Koko Bible kekɔ nto la bɛnyɛlɔ di’eshika di’anto wakɛnya mbetawɔ kawɔ oma lo etsha. Ohokanyiya dikambo dia mbetawɔ kakɛnya Abarahama etena kakandahembama dia nambola Isaka. (Etatelo, tshapita 22; Hɛbɛru 11:17-19) Ɛkɔndɔ wa ngasɔ ndekaka kɛnɛmɔla kitshimudi ya tshɛkɛta “mbetawɔ” ndo kimanyiyaka dia ndjishihodia esadi eto. Ekɔ mɛtɛ dui dia lomba lo woho waki Jehowa kokomɛ tsho lo tokeketsha dia monga la waonga w’amɛna, koko akatosha ndo bɛnyɛlɔ diasɛna dia waonga akɔ!

14, 15. Kakɔna katotɛ Bible lo dikambo dia womoto ɔmɔtshi lakaye lo tɛmpɛlɔ, ndo wetshelo akɔna wakondjaso l’ɔkɔndɔ ɔsɔ lo kɛnɛ kendana la Jehowa?

14 Mbala efula ɛkɔndɔ wa nsɛnɔ y’anto wele lo Bible tetshaka dui dimɔtshi lo kɛnɛ kendana la woho w’onto wele Jehowa. Tɔshi ɛnyɛlɔ ka womoto lakɛnyi Yeso lo tɛmpɛlɔ. Etena kakandadjasɛ mbɛlɛnganɛ la shɛtɛshɛtɛ yakawadjaka weshasha, Yeso akendaka woho wakadjaka anto weshasha awɔ. Akanga w’ɛngɔnyi efula wakakimɔka weshasha “l’ɔngɔnyi wele la wɔ.” Koko Yeso akadje yimba le wadi aki odo ɔmɔtshi laki ose wola. Olambo ande waki tsho ‘ekenga ehende waki komonga la nɛmɔ.’b Ɔsɔ aki kɛnɛ tshɛ kaki lande. Yeso laki la kanyi yele oko ya Jehowa lo dikambo sɔ akate ate: “Wadi aki odo l’ose wola ɔnɛ ambodja woshasha woleki falanga tshɛ yakadjisha anto akina lo tɔshɛtɛshɛtɛ ta eombelo.” Lo ndjela ɛtɛkɛta ɛsɔ, nde akadje woshasha woleki w’anto akina tshɛ.​—Makɔ 12:41-44; Luka 21:1-4; Joani 8:28.

15 Onde kema dui dia diambo dia l’atei wa anto tshɛ wakaye lo tɛmpɛlɔ lushi lɔsɔ, koko Bible kotolaka yambalo yaso paka le womoto ɔsɔ oto? Oma l’ɛnyɛlɔ kɛsɔ, Jehowa tetshaka dia nde ekɔ Nzambi kele la lowando. Nde ngɛnangɛnaka nongola elambo wolambolaso l’anima aso tshɛ, oyadi kaanga vɔ hawɛdimi la wɛnɛ wakoka anto akina nkimɔ. Ndooko woho okina wotokoka Jehowa tetsha dui dia mɛtɛ diananda otema sɔ ko ndeka yoho shɔ!

Kɛnɛ kahatɛkɛta Bible

16, 17. Ngande wɛnama lomba laki Jehowa kaanga lo kɛnɛ kakinde kofunda lo Ɔtɛkɛta ande?

16 Etena kafundɛyɛ onto ɔmɔtshi lalangayɛ mukanda, ekɔ akambo efula wa mbofundɛ koko wɛ sɔnaka kɛnɛ kahombama nɛ dia aha tshɛ mbakokayɛ mbofundɛ. Woho akɔ waamɛ mbele Jehowa akasɔnɛ awui amɔtshi wendana l’anto, ndo akambo amɔtshi dia mfunda lo Ɔtɛkɛta ande koko aha oseka vuyiwuyi tshɛ yendana l’anto kana l’akambo asɔ. (Joani 21:25) Ɛnyɛlɔ, etena katɛkɛta Bible dikambo dia elombwelo kaki Nzambi; awui watɛkɛtatɔ hakimanyiya mbala tshɛ dia nkondja okadimwelo l’oseka dimbola tshɛ. Lomba la Jehowa mɛnamaka kaanga lo kɛnɛ kakinde kofunda l’Ɔtɛkɛta ande. Lo woho akɔna?

17 Yoho yakafundama Bible mbidjaka otema aso l’ohemba. Hɛbɛru 4:12 mbutaka ɔnɛ: “Ɔtɛkɛta wa Nzambi wekɔ la lɔsɛnɔ ndo la wolo. Vɔ wekɔ la mpɛmɔ koleki lokuwa la ta la mpɛmɔ wedi 2 ndo vɔ nyɔngɔmɛka polo ndo lo nkakitola anima la yimba, . . . ndo vɔ wekɔ la akoka wa nshihodia tokanyi ndo eyango wele l’otema.” Losango la Bible nyɔngɔmɛka polo l’etei kaso ndo lɔ mbisholaka tokanyi la nsaki yaso ya mɛtɛ. Wanɛ wakiadia la yimba ya diɔnyɔ takanaka mbala efula etena kadiawɔ ɛkɔndɔ wele bu l’awui tshɛ wahomba mbangɛnyangɛnya. Anto asɔ mbeyaka nkoma polo ndo lo mbidja taamu lo ndjambola kana Jehowa mɛtɛ ekɔ la ngandji, la lomba ndo la losembwe.

18, 19. a) Lande na kahatahombe ndjakiyanya etena konyiya ɔkɔndɔ ɔmɔtshi wa laande wa lo Bible ambola wɛnama lo tshanda mɔtshi oko vɔ bu la ekadimwelo? b) Kakɔna kahombama dia shihodia Ɔtɛkɛta wa Nzambi, ndo lo na ɛnya dikambo sɔ lomba l’efula lele la Jehowa?

18 Koko, etena kekaso Bible la yambalo tshɛ ndo l’otema ɔtɔi, sho komaka lo mbeya Jehowa woho woolembetshiya Bible k’otondo ndo hatoyakiyanya etena konyiya ɔkɔndɔ ɔmɔtshi wa laande ambola wɛnama lo tshanda mɔtshi oko vɔ bu la ekadimwelo. Ɛnyɛlɔ: Etena kakɛnya onto kɛnyɔ yasɔngawɔ tangɔ tɔmɔtshi tshɔi tshɔi polo lo tɔ mbisha efanelo k’ɛngɔ kɛmɔtshi, nde koka ndjala l’okakatanu dia ntana yangɔ mɔtshi kana mbeya dihole diahombayɔ mbɔtɔ. Koko onto akɔ mbeyaka nsɔnga tangangɔ efula ta lo kɛnyɔ shɔ polo lo nde monga la kanyi ya woho wahomba monga ɛngɔ katandasɔngɛ. Woho akɔ waamɛ mbele etena kekaso Bible sho tasholaka yema yema woho wa Nzambi kele Jehowa, ndo sho ndjokomaka lo monga la kanyi y’oshika lo dikambo diande. Oyadi hatoke kitshimudi y’ɔkɔndɔ ɔmɔtshi kana hatɛnyi woho wɔtɔnɛwɔ la lonto laki Nzambi, wekelo aso wa Bible amboshilaka la tetsha akambo efula wendana la Jehowa dia sho ndjashikikɛ ɔnɛ nde ekɔ la ngandji ndo la losembwe.

19 Ɔnkɔnɛ, dia nshihodia Ɔtɛkɛta wa Nzambi, sho pombaka mbadia ndo mbeka ɔtɛkɛta akɔ l’otema ɔtɔi ndo aha tongi ntondo la kanyi ya kɔlɔ. Onde ɔsɔ bu djembetelo ya lomba l’efula lele la Jehowa? Anto wa timba koka mfunda abuku wele paka “akanga wa lomba ndo ambewi wa mukanda” ato mbakoka mana mfundo. Koko dia mfunda dibuku diokɛma paka le wanɛ wele l’eyango w’amɛna akahombama mɛtɛ paka lomba laki Nzambi!​—Mateo 11:25.

Dibuku diele la “lomba l’oshika”

20. Lande na kele paka Jehowa oto mbakoka tɛnya yoho ya lɔsɛnɔ yoleki dimɛna, ndo kakɔna kele lo Bible kakoka tokimanyiya?

20 L’Ɔtɛkɛta ande, Jehowa tetshaka yoho ya lɔsɛnɔ yoleki dimɛna. Oko wende Otungi aso, nde mbeyaka ehomba aso dimɛna toleka shoamɛ. Ehomba ɛsɔ wokongaka l’anto hawotshikitana: Onto tshɛ nangaka mbokama ngandji, monga l’ɔngɛnɔngɛnɔ ndo la diɔtɔnganelo dia dimɛna l’anto akina. Bible ndola la “lomba l’oshika” lakoka tokimanyiya dia monga la lɔsɛnɔ l’oshika. (Tokedi 2:7) Etenyi tshɛ ka dibuku dia wekelo nɛ kekɔ la tshapita yɛnya woho wakokaso nkamba l’alako wa lomba w’oma lo Bible, koko lanɛ tayanga sɛdingola ɛnyɛlɔ ɔtɔi keto.

21-23. Alako akɔna wa lomba wakoka tokimanyiya diaha mombanɛ tokumbɛkumbɛ?

21 Onde wɛ atɛnaka dia anto wombanɛ tokumbɛkumbɛ ndjokomɛka mbala efula lo ndjasalɛ vɔamɛ kɔlɔ? Kumbɛkumbɛ ekɔ wotsho wa wolo mɛmba lo lɔsɛnɔ. Yɔ nanyaka tokanyi taso, toshishɛka wɔladi ndo shidiyɛka ɔngɛnɔngɛnɔ aso. Eyangelo wakasale ambewi wa siansɛ mɛnyaka dia kumbɛkumbɛ koka mbisha onto hemɔ ka lo dui la ka l’eshisha ndo lokema la hemɔ kina yahakɔnɔ esadi. Edja efula la ntondo k’eyangelo wakasale ambewi wa siansɛ ɛsɔ, Bible akate la lomba tshɛ ɔnɛ: “Kimɔ nkɛlɛ ndo tshika odudu.” (Osambo 37:8) Ko ngande wakokaso nsala dui sɔ?

22 Ɔtɛkɛta wa Nzambi mbishaka dako dia lomba nɛ: “Lo mɛtɛ, shɛnɔdi y’onto kitshakitshaka nkɛlɛ kande, ndo minya yimba lo kɔlɔ koosalewɔ ekɔ dui dia dimɛna efula.” (Tokedi 19:11) Shɛnɔdi ekɔ dikoka dia mɛna kɛnɛ kele l’edia ka dikambo. Shɛnɔdi pamiaka eokelo, nɛ dia yɔ koka tokimanyiya dia mbeya lande na katɛkɛta onto kana kasalande dikambo lo yoho mɔtshi. Naka sho nsala la wolo dia mbeya eyango, tokanyi ndo awui wele l’onto akɔ, kete ondo hatotowokanɛ kɔlɔ kana monga la lohetsho otsha le nde.

23 Bible toshaka dako dikina nɛ ɔnɛ: “Nyotetemale mbikikanɛ kɔlɔ ndo nyodimanyiyanake l’otema ɔtɔi lam’asanyu.” (Kɔlɔsayi 3:13) Etelo k’ɔnɛ, “Nyotetemale mbikikanɛ kɔlɔ” kekɔ la kanyi ya monga la solo dia lotutsha otsha le anto akina ndo ya mendjola waonga awɔ amɔtshi watosha nkɛlɛ. Solo dia lotutsha dia ngasɔ koka tokimanyiya diaha mombanɛ tokumbɛkumbɛ lo tokambokambo ta totshitshɛ. ‘Dimanyiyana’ nangaka mbuta ɔnɛ aha mombɛ onto kumbɛkumbɛ. Nzambi kaso ka lomba mbeyaka dia sho pombaka dimanyiya naka ekɔ ɛkɔkɔ ɛmɔtshi w’eshika wa nsala dui sɔ wekɔ. Aha paka onto ladimanyiyaso oto mbakondja wahɔ, koko ndo sho mbakondja wɔladi wa lo yimba ndo wa l’otema. (Luka 17:3, 4) Ɔtɛkɛta wa Nzambi mɛtɛ wekɔ la lomba!

24. Lande na kahombaso ndjaɔtɔnganyiya la lomba laki Nzambi?

24 Oma lo ngandji kaha l’elelo, Jehowa akalange dia ntɛkɛta la so. Nde akasɔnɛ yoho yoleki tshɛ dimɛna ya nsala dui sɔ, mbuta ate lo mukanda wakafundama oma le anto wakalɔmbɔma la nyuma k’ekila. Etombelo w’oma lo dikambo sɔ ele, lomba la Jehowa ndaamɛ mbatanema l’akatshi wa mukanda ɔsɔ. Lomba lɔsɔ ‘kokaka mbetawɔma.’ (Osambo 93:5) Lam’atataleke mbɔtɔnganyiya nsɛnɔ yaso la lomba lɔsɔ ndo watataleke liewoya le anto akina, mbatataleke ndo ndjasukanya la Nzambi kaso kele la lomba laha l’ekomelo. Lo tshapita yayela, tayɔsɛdingola yoho kina yɛnama lomba laki Jehowa lɛna etale, mbuta ate dikoka diele lande dia mbuta akambo wahataye ndo dia nkotsha sangwelo diande.

a Ɛnyɛlɔ, Davidɛ laki olami w’ɛkɔkɔ akakambe la bɛnyɛlɔ diendana la lɔsɛnɔ l’olami wa dongalonga. (Osambo 23) Mateo laki ntondo onongodi w’elambo, akatɛkɛta efula dikambo dia toshifidi ndo dia nɛmɔ dia mfalanga. (Mateo 17:27; 26:15; 27:3) Luka, laki dɔkɔtɛlɛ akakambe la tɔtɛkɛta t’aseka enganga.​—Luka 4:38; 14:2; 16:20.

b Ekenga ehende ɛsɔ waki falanga yakaleke monga l’ɛse ka ekenga ekina tshɛ wakanandaka ase Juda nshi shɔ. Ekenga ɛsɔ ehende akɛdimaka la 1/64 ka lofuto la lushi l’otondo l’olimu. Ekenga ehende ɛsɔ komonga la nɛmɔ diokoki nsomba kaanga ɛsɔlɛ ɔtɔi kaanga mbele ɛsɔlɛ mbaki fudu yakaleke oshinga wɔdu yakalɛka ase wola.

Awui wa nkana yimba

  • Tokedi 2:1-6 Welo akɔna wahomba mbidjama dia nkondja lomba lele lo Ɔtɛkɛta wa Nzambi?

  • Tokedi 2:10-22 Wahɔ akɔna wakondjaso lam’asɛnaso lo yoho yɔtɔnɛ l’alako wa lomba wele lo Bible?

  • Rɔmɔ 7:15-25 Ngande wɛnya avɛsa anɛ lomba lakɛnya Jehowa lo woho wakandakambe l’anto dia mfunda Ɔtɛkɛta ande?

  • 1 Kɔrɛtɔ 10:6-12 Wetshelo akɔna wakokaso nkondja oma l’ɛkɔndɔ wa lo Bible wendana la wodja wa Isariyɛlɛ?

    Ekanda wa l’Ɔtɛtɛla (1983-2025)
    Tomba
    Ɔtɔ
    • Ɔtɛtɛla
    • Kahana l'onto
    • Nango
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ɛlɛmbɛ w'okambelo
    • Awui wa sheke
    • Paramètres de confidentialité
    • JW.ORG
    • Ɔtɔ
    Kahana l'onto