BIBLIƆTƐKƐ WA LO ƐTƐRNƐTƐ wa Watchtower
Watchtower
BIBLIƆTƐKƐ WA LO ƐTƐRNƐTƐ
Ɔtɛtɛla
  • BIBLE
  • EKANDA
  • NSANGANYA
  • w06 12/1 lk. 4-7
  • Otunyi wa Kristo ambeyama

Ndooko vidɛo yele lo kɛnɛ kɔsɔnyiyɛ.

Otokimwe, munga kakongi etena kakayatelesharjɛki vidɛo.

  • Otunyi wa Kristo ambeyama
  • Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2006
  • Ɛtɛ w'awui wahɔnyi
  • Awui wa woho akɔ
  • Otunyi wa Kristo ekɔ otunyi w’Akristo
  • Vɔ dianganyaka kashi l’awui w’ɔtɛmwɛlɔ
  • Atunyi wa Kristo hawetawɔ Diolelo dia Nzambi
  • Otunyi wa Kristo ‘mbutaka akambo walanga anto mboka’
  • ‘Nyohembe ɛtɛkɛta wakasambiyama’
  • Ele otunyi wa Kristo?
    Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2015
  • Bonde kahombaso mbeya otunyi wa Kristo?
    Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2006
Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2006
w06 12/1 lk. 4-7

Otunyi wa Kristo ambeyama

NGANDE wayoyakokɛ naka wɛ ambeya dia ekɔ hemɔ kɛmɔtshi ka lɔnyɔi kambokoma lo ngelo kanyu? Wɛ ayokeketsha tɔtshɔngu ta lo demba talɔshana la hemɔ ndo ayoyalama diaha mbidjasɛ kâmɛ la anto wele la hemɔ kakɔ. Sho pombaka sala woho akɔ wâmɛ lo yoho ya lo nyuma. Afundelo totɛka dia otunyi wa Kristo ekɔ “la kete kakiane.” (1 Joani 4:3) Naka sho nangaka mbewɔ hemɔ kɛsɔ, kete sho pombaka mbeya wanɛ wele latɔ ndo mbaewɔ. Diɛsɛ ko Bible toshaka elembetshiyelo w’eshika lo dikambo sɔ.

“Otunyi wa Kristo” kɛdikɛdi “onto lalɔsha Kristo.” Ɔnkɔnɛ, mbala efula, tshɛkɛta shɔ mendanaka la wanɛ tshɛ walɔsha Kristo kana wayasɛma la kashi tshɛ ɔnɛ enyimpala ande mbewɔ. Yeso ndamɛ akate ate: “Laha kame la mi, kambutuna [kana ekɔ otunyi wa Kristo]. One lahasanganya la mi diango kadidianganya.”​—Luka 11:23.

Ekɔ mɛtɛ dia Joani akafunde akambo wendana l’otunyi wa Kristo ɛnɔnyi ndekana 60 l’ɔkɔngɔ wa nyɔi ka Yeso ndo ka eolwelo kande dia mbidɛ otsha l’olongo. Koko, sho kokaka shihodia etsha w’otunyi wa Kristo lo menda shɛngiya yele lawɔ le ambeki wa Yeso wa kɔlamelo wele la nkɛtɛ.​—Mateu 25:40, 45.

Otunyi wa Kristo ekɔ otunyi w’Akristo

Yeso akewola ambeki ande dia andja lo tshɛ kawɔ wayowahetsha. Nde akate ate: “Ku vo wayunyukimo lu asui, wayunyudiaka. Nyu nyayuhetshama lu wedja tshe ne dia lukumbu lami. Amvutshi efula wa kashi wayunela, wayunganyia antu efula.”​—Mateu 24:9, 11.

Lam’ele ambeki waki Yeso wekɔ lo soyama “dia lukumbu [la Yeso],” wanɛ wâsoya wekɔ mɛtɛ atunyi wa Kristo. “Amvutshi wa kashi” ndo anto amɔtshi waki ntondo Akristo ko waya bu wekɔ ndo vɔ lawɔ atunyi wa Kristo. (2 Joani 7) Joani akafunde lo dikambo dia “atunyi wa Kristu efula” asɔ ɔnɛ: “Vo wakamo uma l’atei asu, keli vo tawaki wasu mete. Utuwuyala wasu mete, tshiki vo wututshikala la su.”​—1 Joani 2:18, 19.

Ɛtɛkɛta waki Yeso ndo waki Joani mɛnyaka hwe dia otunyi wa Kristo kema onto ɔtɔi, koko ekɔ olui w’anto. Ndo nto, oko wewɔ aprɔfɛta wa kashi oyango awɔ ɔmɔtshi woleki ele wa kesa anto l’awui w’ɔtɛmwɛlɔ. Naa toho tɔmɔtshi takamba lawɔ na?

Vɔ dianganyaka kashi l’awui w’ɔtɛmwɛlɔ

Ɔpɔstɔlɔ Paulo akahɛmɔla onyande okambi Timɔtɛ dia nde ndjalama lo kɛnɛ kendana la wetshelo wa waa apɔsta, ɛnyɛlɔ oko Humeneya la Filɛtɔ wanɛ wele “aui [awɔ] wayufula uku puta ka lokengo.” Paulo akakotsha ɔnɛ: “Vo wakanganela uma lu mbuka k’akambu wa mete. Watutaka vati: Eulwelu k’antu uma lu nyoi kambetaka, ndu wambunyukula mbetawo k’antu amotshi.” (2 Timote 2:16-18) Ondo Humeneya la Filɛtɔ waketshaka ɔnɛ eolwelo salemaka lo yoho ya didjidji ndo ɔnɛ Akristo wamboshilaka mbolwama lo yoho ya lo nyuma. Koko lo washo wa Nzambi, onto mongaka la lɔsɛnɔ etena kakomande ombeki wa mɛtɛ wa Yeso ndo dikambo sɔ mbakalembetshiya Paulo dimɛna dimɛna. (Efeso 2:1-5) Omalɔkɔ, wetshelo wa Humeneya la Filɛtɔ wakɔnyɔlaka daka diaki Yeso dia eolwelo ka mɛtɛ mɛtɛ k’anto wakavu kayosalema l’ɛlɔmbwɛlɔ ka Diolelo diaki Nzambi.​—Joani 5:28, 29.

Olui w’anto wakawelɛka ɔnɛ waa gnostiques wakayodianganyaka l’ɔkɔngɔ diko tokanyi t’ɔnɛ eolwelo kekɔ dikambo dia didjidji. Lo mbetawɔ ɔnɛ ewo (gnoʹsis lo Grɛkɛ) kakakokaka kondjama lo yoho y’ehekesa, waa gnostiques wakasanganya Lokristo la apɔsta la filozofi k’ase Ngirika kâmɛ ndo l’akambo w’ehekesa w’oma lo wedja wa lo ehotwelo ka wonya. Ɛnyɛlɔ vɔ wakɔsaka dia diangɔ tshɛ diɛnama la washo diekɔ kɔlɔ, ndo l’ɔtɛ wa dikambo sɔ vɔ mbutaka dia Yeso kondja la nkɛtɛ l’emunyi koko akɛnamaka tsho diele oko nde aki la demba di’onto. Oko wakatadiɛnyi, lo dikambo di’awui asɔ mɛtɛ mbakewola ɔpɔstɔlɔ Joani Akristo.​—1 Joani 4:2, 3; 2 Joani 7.

Wetshelo okina wa kashi wakawayokolonganya ntambe efula l’ɔkɔngɔ ko wetshelo wa Losanto l’osato, wetshelo wata dia Yeso ekɔ Nzambi Kanga-Wolo-Tshɛ ndo Ɔna Nzambi. Lo dibuku diande dimɔtshi (The Church of the First Three Centuries), Dr. Alvan Lamson akate dia wetshelo wa Losanto l’osato “kema wetshelo w’oma lo Afundelo w’ase Juda ndo w’Akristo; vɔ waki wetshelo wakayahamaka yema yema ndo wakayɔtshiyamaka lo Lokristo lo tshimbo ya wanɛ wakawelɛka ɔnɛ Pères Platoniciens.” Waa na waki waa Pères Platoniciens asɔ na? Vɔ waki ewandji w’ɛtɛmwɛlɔ w’apɔsta wakangɛnangɛnaka efula wetshelo waki Platon, filozofɛ k’ose Ngirika k’opanganu.

Wetshelo wa Losanto l’osato aki wetshelo wakaleke woke le atunyi wa Kristo, nɛ dia wetshelo ɔsɔ mɛnyaka dia Nzambi ekɔ ehekesa ndo hawɛnya hwe diɔtɔnaganelo diele l’asa Nzambi la Ɔnande. (Joani 14:28; 15:10; Kolosai 1:15) Ohokanyiya yema, ngande wakoka onto ‘ndjasukanya la Nzambi,’ oko watokeketsha Afundelo, naka Nzambi ekɔ ehekesa?​—Jakoba 4:8.

Dia nyomoleka fukutanya akambo, akadimudi efula wa Bible wakanya lokombo la Nzambi, Jehowa, oma lo dikadimwelo diawɔ dia Bible, etena kele lokombo lɔsɔ tanemaka mbala ndekana 7000 lo efundelo wa ntondo! Mbokɛmaka hwe dia pemba dia konya Kanga-Wolo-Tshɛ onto lele ehekesa ndo lele kema la lokombo ekɔ tshelo yɛnya di’onto kema kânga la yema ya dilɛmiɛlɔ le Otungi aso ndo l’Ɔtɛkɛta ande wakasambiyama. (Enyelo 22:18, 19) Ndo nto, minya lokombo la Nzambi ko mbidja titrɛ yele oko Nkumadiɔndjɔ ndo Nzambi hɔtɔnɛ la dɔmbɛlɔ di’ɛnyɛlɔ diaki Yeso diata ɔnɛ: “Lukumbu laye lalemiami [kana longe ekila].”​—Mateu 6:9.

Atunyi wa Kristo hawetawɔ Diolelo dia Nzambi

Atunyi wa Kristo wamboleka kamba olimu awɔ l’ohetoheto lo “nshi y’ekumelu,” mbuta ate nshi nyɛ. (2 Timote 3:1) Oyango woleki woke wa akesanyi wa nshi nyɛ asɔ ko wa minganyiya anto lo kɛnɛ kendana la ɔkɛndɛ wele la Yeso oko Nkumekanga ka lo Diolelo dia Nzambi, mbuta ate lo lowanji la l’olongo lele kem’edja layanga nɔmbɔla nkɛtɛ k’otondo.​—Danyele 7:13, 14; Enyelo 11:15.

Ɛnyɛlɔ, ewandji ɛmɔtshi w’ɛtɛmwɛlɔ sambishaka dia Diolelo dia Nzambi ekɔ eongelo k’otema w’onto, kanyi yahatombi oma lo Afundelo. (Danyele 2:44) Akina mbutaka dia Kristo kambaka olimu ande lo tshimbo ya mandji kana y’atshunda w’ana w’anto. Koko, Yeso akate ate: “Diulelu diami diaha dia la kete nye.” (Joani 18:36, sho mbɛnganyisha alɛta ango.) Lo mɛtɛ Satana, koko aha Kristo mbele “umbuledi a kete nye” ndo “etemolatemola ka la kete.” (Joani 14:30; 2 Koreto 4:4) Kɛsɔ mɛnyaka mɛtɛ lande na kele kem’edja Yeso ayanga minya mandji tshɛ ko nde koma Ɔnɔmbɔdi wâmɛ wa nkɛtɛ. (Osambu 2:2, 6-9; Enyelo 19:11-21) Anto nɔmbaka dia dui sɔ kotshama etena kasalawɔ Dɔmbɛlɔ dia Shɛso diata ɔnɛ: ‘Diolelo diayɛ diaye. Lolango layɛ latshame la nkɛtɛ.’​—Mateu 6:10.

Lam’ele vɔ sukɛka mandji ya pɔlitikɛ ya l’andja ɔnɛ, ewandji w’ɛtɛmwɛlɔ efula ndɔshaka ndo pɛnyahɛnyaka wanɛ wasambisha akambo wa mɛtɛ wendana la Diolelo dia Nzambi. Dibuku dia lo Bible dia Enyelo tɛkɛtaka dia womoto kanga loseka lele didjidji dia “Babilona ka Wuki,” ndo lele “ambudjo dikila dia ekilami la dia emenyi wa Jesu.” (Enyelo 17:4-6) Nde salaka nto loseka la lo nyuma lo sukɛ “mandji” ya la nkɛtɛ kana ewandji wa pɔlitikɛ ndo nde nɛmiyamaka oma le wɔ. Aha la tâmu womoto la didjidji ɔsɔ ekɔ ɛtɛmwɛlɔ wa kashi wa lo andja ɔnɛ. Nde ekɔ etenyi ka woke ka otunyi wa Kristo.​—Enyelo 18:2, 3; Jakoba 4:4.

Otunyi wa Kristo ‘mbutaka akambo walanga anto mboka’

Lâdiko dia tona akambo wa mɛtɛ wa lo Bible, efula k’Akristo wa l’ɛlɔmɔ asɔ hawokitanyiya ɛlɛmbɛ wa lo Bible wendana la lɔkɛwɔ l’ɔlɔlɔ, koko vɔ ndjelaka ɛlɛmbɛ wendana la lɔkɛwɔ wayela anto efula. Ɔtɛkɛta wa Nzambi wakatɛkɛta dikambo sɔ ɔnɛ: “Lo nshi yayooya, anto hawotolanga ntoo mpokamɛɛ olakanyeelo wa mɛtɛ, koko vɔ wayooyela nsaki yaakiwɔ vwaamɛɛ ndo wayoocumanya laalewɔ leemba la waa weeca layoowatɛɛka kɛnɛ kalangawɔ mpokamɛɛ.” (2 Timote 4:3, Dyookaneelo dy’Oyooyo) Anto asɔ wayata ɔnɛ embetsha mbewɔ koko mbetshaka awui wa kashi mbelamɛka nto lo Bible ɔnɛ “atumami wa kashi, ekambi wa lukesu, wambuyakadimula uku atumami wa Kristu.” Bible tetemalaka mbuta ɔnɛ: “Ekumelu kawo kayuyala uku etsha awo.”​—2 Koreto 11:13-15.

Etsha awɔ ɛsɔ mbidja ndo “akambu awo wa mindu,” mɔnyɔlaka atɔndɔ wa lâdiko wendana la lɔkɛwɔ l’ɔlɔlɔ. (2 Petero 2:1-3, 12-14) Shi tekɔ lo mɛna lofulo latahame la ewandji w’ɛtɛmwɛlɔ ndo w’ambeki awɔ wetawɔ ndo wadiha washo lo ditshelo diele kema di’Akristo, diele oko dieyanelo dia l’asa pami la pami ndo dieyanelo dia l’andja wa diwala? Lam’alangayɛ, ɔsa yema y’etena dia mbɛdika tokanyi ndo toho ta lɔsɛnɔ tɔsɔ tetawɔma le anto efula la kɛnɛ kata Bible lo Akambu w’Asi Lewi 18:22; Romo 1:26, 27; 1 Koreto 6:9, 10; Heberu 13:4; ndo Jude 7.

‘Nyohembe ɛtɛkɛta wakasambiyama’

Lo menda kɛnɛ komaso la mbuta, sho pombaka kitanyiya ɛtɛkɛta waki ɔpɔstɔlɔ Joani watokeketsha diaha sho mbɔsa awui wetawɔso oko awui wele bu ohomba. Nde mbishaka ɔhɛmwɛlɔ ate: “Tanyetawoki nyuma tshe, keli nyuhimbi nyuma, kana yo yeko ya [Nzambi]; ne dia amvutshi efula wa kashi wambukukanela l’andja.”​—1 Joani 4:1.

Tɔsɛdingole ɛnyɛlɔ k’ɔlɔlɔ kaki anto amɔtshi wa lo ntambe ka ntondo waki ‘la tokanyi t’ɛlɔlɔ’ wakasɛnaka l’osomba wa Bɛrɔya. Vɔ “waketawo diui l’uhetu: wakayangiayangia la lushi la lushi lu afundelu, kana akambu ane [wakawatɛka Paulo la Silasi] mete kewo.” (Etsha 17:10,11) Eelo, kânga mbakiwɔ la mposa ka mbeka, ase Bɛrɔya wakayashikikɛka dia kɛnɛ kakawetawɔ ndo kakawoke kakɔsama oma lo Afundelo.

Ndo ɛlɔ kɛnɛ, Akristo wa mɛtɛ hawɔsɛngiyama la lokema la tokanyi ta kɛnɛ kaleka anto mbetawɔ koko vɔ sukɛka la wolo tshɛ akambo wa mɛtɛ wele lo Bible. Ɔpɔstɔlɔ Paulo akafunde ate: “Dimi lambunyolombela dia ngandji ka mamba kanyu katamanya mbula lu bewu la yimba tshe.”​—Filipi 1:9, sho mbɛnganyisha alɛta ango.

Naka wɛ atasale dikambo sɔ, kete yadjɛ oyango wa kondja ‘ewo k’oshika ndo monga la shɛnɔdi y’efula’ lo mbeka kɛnɛ ketsha mɛtɛ Bible. Wanɛ wokoya ase Bɛrɔya hawokesama la ‘ɛtɛkɛta walokolonganya’ waki atunyi wa Kristo. (2 Petero 2:3) Koko diɛsɛ oma l’akambo wa mɛtɛ wa lo nyuma wa Kristo ka mɛtɛ ndo ambeki ande wa mɛtɛ, vɔ wambotshungɔ.​—Joani 8:32, 36.

[Kiombo/​Osato wa lo lɛkɛ 4]

KƐNƐ KATA BIBLE LO DIKAMBO DI’OTUNYI WA KRISTO

“An’ami wa tshitshe, unya a ndjihelu utsha nkuka [ondo ekomelo k’etena k’apɔstɔlɔ], la uku akanyuki ati: Utunyi a Kristu ukuya; ndu kakiane, atunyi wa Kristu efula wambuyakaka.”​—1 Joani 2:18.

“Untu akona eli kanga kashi, naka aha one languna ati: Jesu kema Kristu? One languna Shesu la On’andi, ndi keli utunyi a Kristu.”​—1 Joani 2:22.

“Nyuma tshe kahetawo Jesu, to kema ka [Nzambi]. To keli nyuma ka utunyi a Kristu, uku akanyuki ati: To kakayi; to keko la kete kakiane.”​—1 Joani 4:3.

“Akesanyi efula wambudiangana la kete, wahetawo vati: Jesu Kristu akayi lu dimba. Oso eko ukesanyi, utunyi a Kristu.”​—2 Joani 7.

[Kiombo/​Esato wa lo lɛkɛ 5]

OKESHI WƐNAMA LO TOHO TOTSHIKITANYI

Tshɛkɛta “utunyi a Kristu” mendanaka la wanɛ tshɛ wahetawɔ kɛnɛ kata Bible lo dikambo dia Yeso Kristo, wanɛ tshɛ wahetawɔ Diolelo diande, ndo wanɛ tshɛ wahɛnyahɛnya ambeki ande. Yɔ mendanaka nto la anto, ɛlɔngɔswamelo, ndo wedja wayasɛma lo kashi ɔnɛ enyimpala waki Kristo mbewɔ kana wanɛ wayata ɔnɛ Mɛsiya mbewɔ, lo ndaka la lotamanya tshɛ dia sala kɛnɛ kele paka Kristo mbakoka sala, mbuta ate mbela wɔladi ndo lotui tshitshi la mɛtɛ.

[Efundelo wɛnya kanga]

Augustine: ©SuperStock/age fotostock

[Osato wa lo lɛkɛ 7]

L’ɛnyɛlɔ, k’ase Bɛrɔya sho pombaka ‘sɛdingolaka Afundelo lushi la lushi’

    Ekanda wa l’Ɔtɛtɛla (1983-2025)
    Tomba
    Ɔtɔ
    • Ɔtɛtɛla
    • Kahana l'onto
    • Nango
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ɛlɛmbɛ w'okambelo
    • Awui wa sheke
    • Paramètres de confidentialité
    • JW.ORG
    • Ɔtɔ
    Kahana l'onto