Etshungwelo kekɔ ohomba!
DIFUKU dimɔtshi diatshimawɔ akalanga diele suke la osomba wa Pittsburgh la Pennsylvanie lo wodja wa États-Unis diakalole mbala kakɔ ɔtɔi l’ashi. Anto divwa waki lo difuku sɔ wakakumamɛ mbala kakɔ ɔtɔi l’ɔhɔngɔ wa mɛtɛlɛ 73. L’ɔkɔngɔ wa nshi shato, wakâtondja oma lo difuku sɔ aha la vɔ mbokala wâle kana mpomɔ. Ngande wakawatshungwama?
La ekimanyielo ka kartɛ ya lo afuku ndo ka satelitɛ, wanɛ wakâtshungola wakatshime difuku dimɔtshi diaki la woke wa mɛtɛlɛ 65 polo lo dihole diaki anto asɔ ndo wakawaokɛ ɔkɔdi wakawakeleka ɛngɔ kɛmɔtshi dia mbatondja. Wakatondjaka anto asɔ ɔtɔi l’ɔtɔi oma lɛnɛ akiwɔ suke la nyɔi. Vɔ tshɛ waki l’ɔngɛnɔngɛnɔ lo woho wakiwɔ la lɔsɛnɔ ndo la lowando otsha le anto wakâtshungola.
Mbeyaka monga ko efula ka l’atei aso tatakumamɛka lo difuku woho waki apami asɔ kana lɔsɛnɔ laso latongaka lo wâle etena katomba mpokoso kɛmɔtshi. Koko sho tshɛ tekɔ l’ohomba wa tshungwama nɛ dia hatokoke mbewɔ etombelo wa kɔlɔ efula w’oma lo hemɔ, lotshundu l’osombe ndo l’ekomelo nyɔi. Jɔbɔ, owandji ɔmɔtshi wa nkumbo wa kɔlamelo akate ate: “Untu akuto uma le umuntu! Lumu landi leli mundumundu, halukimo nsutshasutshama. Ndi atutoka, atuhimbwamaka uku dembo; atulawoka, atushishoka uku dedi.” (Jobo 14:1, 2) Ɛlɔ kɛnɛ, ɛnɔnyi oko 3500 l’ɔkɔngɔ diko, ɛtɛkɛta ɛsɔ wekɔ lo tetemala kotshama. Onto akɔna la l’atei aso akoka mbewɔ etombelo wa kɔlɔ wa nyɔi? Oyadi dihole diakɔna diasɛnaso kana woho akɔna wakokɛso demba diaso, tekɔ l’ohomba wa tshungwama oma lo asui, lotshundu ndo nyɔi.
Ase siansɛ ndo anto akina salaka la wolo dia taloya lɔsɛnɔ l’onto lâdiko dia lɔsɛnɔ lasɛna anto tshɛ nshi nyɛ. Okongamelo ɔmɔtshi wakate dia oyango awɔ aki “dia ndɔshana la nyɔi kaha la lolango” ndo “kimanyiya anto awɔ dia vɔ tondoya dia anto monga la lɔsɛnɔ lahavu.” Koko, kɛnɛ tshɛ kasala ase siansɛ ndo anto akina hakimanyiya dia taloya lɔsɛnɔ l’onto ko ndekanya ɛnɔnyi 70 kana 80 oko wakatatshi Mɔsɛ ambeta ɛnɔnyi 3 500.—Osambu 90:10.
Oyadi wɛ mbetawɔka kɛnɛ kakate Jɔbɔ lo dikambo dia lɔsɛnɔ la nyɔi kana bu, ekɔ mɛtɛ dia etena katete ɛnɔnyi, wɛ lawɔ ‘ayolawɔ esadi eto oko dɛdi,’ mbuta ate ayovɔ ko tshika angɛnyi ayɛ, ase nkumbo kayɛ, ngelo kayɛ ndo kɛnɛ tshɛ kakayasale. Sɔlɔmɔna, nkumekanga ka lomba ka lo Isariyɛlɛ w’edjedja akafunde ate: “Wasena mbeyaka vati: Vo wayuvo. Keli wavo haweyi nduku dikambu. Vo kema la difutu. Euhwelu kawo kambushila.”—Undaki 9:5.
Lonyangu ko, oko wadiɛnya Bible, nyɔi “akahamela antu” oko owandji wa ngala. Eelo, nyɔi ekɔ otunyi w’ekomelo wahomba anto tshungwama oma le nde. (Romo 5:14; 1 Koreto 15:26) Oyadi wanɛ wakaleke mbeka dimɛna ndo wele la dihomɔ dioleki dimɛna dia tshungola anto hawokoke kotshungola lo pondjo. Koko, Jehowa Nzambi, Otungi w’onto akalɔngɔsɔla etshungwelo ka ngasɔ.
[Efundelo wɛnya kanga osato wa lo lɛkɛ 3]
Foto kakɔshi Gene J. Puskar-Pool/Getty Images