LAIPELI Taua Le‘o ‘I HE ‘INITANETÍ
Taua Le‘o
LAIPELI ‘I HE ‘INITANETÍ
Faka-Tonga
ʻ
  • ʻ
  • ā
  • ē
  • ī
  • ō
  • ū
  • TOHI TAPU
  • ‘Ū TOHI
  • NGAAHI FAKATAHA
  • nwt Palōveepi 1:1-31:31
  • Palōveepi

‘Ikai ala ma‘u ha vitiō

Kātaki, ‘oku ‘ikai ma‘u ha vitiō.

  • Palōveepi
  • Liliu Tohi Tapu ʻo e Māmani Foʻoú ʻo e Tohi Tapu Māʻoniʻoní
Liliu Tohi Tapu ʻo e Māmani Foʻoú ʻo e Tohi Tapu Māʻoniʻoní
Palōveepi

PALŌVEEPI

1 Ko e ngaahi palōveepi ʻa Solomone,+ ko e foha ʻo Tēvita,+ ko e tuʻi ʻo ʻIsilelí:+

 2 Ke ako* ai ʻa e potó+ mo e akonakí;

Ke mahinoʻi ai ʻa e ngaahi lea ʻo e potó;

 3 Ke maʻu ai ʻa e akonaki+ ʻokú ne ʻomai ʻa e vavanga fakaefakakaukaú,

Māʻoniʻoní,+ fakafuofua leleí,*+ mo e anga-tonú;*

 4 Ke foaki ʻa e fakapotopotó+ ki he taʻetaukeí;

Ke ʻoange ki ha talavou ʻa e ʻiló mo e malava fakaefakakaukaú.+

 5 Ko e tokotaha potó ʻoku fanongo peá ne tali ʻa e fakahinohino lahi ange;+

Ko e tangata mahinó ʻokú ne maʻu mai ʻa e fakahinohino pōtoʻi*+

 6 Ke mahinoʻi ha palōveepi pea mo ha lea fakapuputuʻu,*

ʻA e lea ʻa e kau potó mo ʻenau ngaahi tupuʻá.+

 7 Ko e manavahē* kia Sihová ko e kamataʻanga ia ʻo e ʻiló.+

Ko e kau valé pē ʻoku nau taʻetokaʻi ʻa e potó mo e akonakí.+

 8 Fanongo, ʻe hoku foha, ki he akonaki ʻa hoʻo tamaí,+

Pea ʻoua naʻá ke liʻaki ʻa e fakahinohino* ʻa hoʻo faʻeé.+

 9 Ko ha pale fakaʻofoʻofa ia ki ho ʻulú+

Mo ha kahoa lelei ki ho kiá.+

10 ʻE hoku foha, kapau ʻe feinga ʻa e kau angahalá ke fakataueleʻi koe, ʻoua naʻá ke loto ki ai.+

11 Kapau te nau pehē: “Haʻu ke tau ō.

Tau fakatoka ha malumu ke fai ha lingitoto.

Te tau toitoi ʻo tatali ke ʻohofi taʻeʻuhinga pē ha faʻahinga taʻehalaia.

12 Te tau folo moʻui kinautolu ʻo hangē ko e Faʻitoká,*

ʻO folofua, hangē ko e faʻahinga ʻoku ʻalu hifo ki he luó.

13 Tau faʻao ʻenau ngaahi koloa mahuʻingá kotoa;

Te tau fakafonu hotau ngaahi falé ʻaki ʻa e koloa veté.*

14 Haʻu ʻo kau mo kimautolu,

Pea te tau vahevahe tatau kotoa ʻa e meʻa te tau kaihaʻasí.”*

15 ʻE hoku foha, ʻoua naʻá ke muimui ʻiate kinautolu.

Taʻofi ho vaʻé mei honau halá,+

16 He ʻoku lele honau vaʻé ke faikovi;

ʻOku nau fakavave ke lingitoto.+

17 Ko e moʻoni ko e koto kulanoa ia ke folahi atu ha kupenga ʻoku siosio lelei mai ki ai ha foʻi manupuna.

18 Ko e ʻuhinga ia ʻoku toka malumu ai ʻa e faʻahingá ni ke lingitotó;

ʻOku nau toitoi ke toʻo ʻa e moʻui ʻa e niʻihi kehé.

19 Ko e ngaahi founga eni ʻa e faʻahinga ʻoku nau kumi ke maʻu ha tupu ʻi he taʻefaitotonú,

ʻA ia ko e faʻahinga ʻoku nau maʻu iá+ ʻe mole ai ʻa ʻenau moʻuí.

20 ʻOku kalanga leʻo-lahi ʻa e poto moʻoní+ ʻi he halá.+

ʻOku hanganaki hiki hake hono leʻó ʻi he ngaahi malaʻe fakakoló.*+

21 ʻOkú ne kaila ʻi he tuliki* ʻo e ngaahi hala moʻumoʻuá.

ʻI he hūʻanga ʻo e ngaahi matapā ʻo e koló ʻokú ne pehē ai:+

22 “Ko e hā hono fuoloa ʻa hoʻomou ʻofa ʻi he taʻetaukeí ʻa kimoutolu kau taʻetaukei?

Ko e hā hono fuoloa ʻa hoʻomou leleiʻia ʻi he manukí ʻa kimoutolu kau manuki?

Pea ko e hā hono fuoloa ʻa hoʻomou fehiʻa ʻi he ʻiló+ ʻa kimoutolu kau vale?

23 Tali ʻa ʻeku valokí.*+

Pea te u huaʻi atu ʻa hoku laumālié kiate kimoutolu;

Te u ʻai ke mou ʻilo ʻa ʻeku ngaahi leá.+

24 Koeʻuhí naʻá ku kaila atu, ka naʻa mou hanganaki fakataleʻi,

Naʻá ku mafao atu hoku nimá, ka naʻe ʻikai ha taha ʻe tokanga mai,+

25 Naʻa mou hanganaki tukunoaʻi ʻa ʻeku faleʻí kotoa

Mo siʻaki ʻa ʻeku valokí,

26 Te u kata foki ʻi hono taaʻi kimoutolu ʻe he fakatamakí;

Te u manuki ʻi he hoko kiate kimoutolu ʻa e meʻa ʻoku mou tailiili ki aí,+

27 ʻI he hoko mai ʻa e meʻa ʻoku mou tailiili ki aí ʻo hangē ha matangí,

Pea aʻu atu ʻa e fakatamakí ʻo hangē ha matangi mālohí,

ʻI he hoko mai kiate kimoutolu ʻa e mamahí mo e faingataʻá.

28 ʻI he taimi ko iá te nau hanganaki ui kiate au, ka heʻikai te u fai ha tali;

Te nau vēkeveke kumi kiate au, ka heʻikai te nau maʻu au,+

29 Koeʻuhí naʻa nau fehiʻa ʻi he ʻiló,+

Pea naʻe ʻikai te nau fili ke manavahē kia Sihova.+

30 Naʻa nau fakataleʻi ʻa ʻeku faleʻí;

Naʻa nau taʻetokaʻi ʻa e kotoa ʻo ʻeku valokí.

31 Ko ia te nau fua ʻa e ngaahi nunuʻa* ʻo honau ʻalungá,+

Pea te nau fakalahi ʻenau akonaki* pē ʻanautolú.

32 He ko e talangataʻa ʻa e kau taʻetaukeí te nau mate pē ai,

Pea ko e fakataʻetaʻehohaʻa ʻa e kau valé te nau ʻauha pē ai.

33 Ka ko e tokotaha ʻoku fanongo kiate aú te ne nofo malu+

Pea ʻe ʻikai fakahohaʻasi ia ʻe he tailiili ki he faingataʻá.”+

2 ʻE hoku foha, kapau te ke tali ʻeku ngaahi leá

Peá ke tuku tauhi ʻeku ngaahi fekaú,+

 2 ʻAki hono ʻai ho telingá ke tokanga ki he potó+

Pea ofeʻi ho lotó ki he ʻiloʻiló;+

 3 ʻIkai ko ia pē, kapau te ke ui ki he mahinó+

Pea hiki hake ho leʻó ki he ʻiloʻiló;+

 4 Kapau te ke hanganaki kumi ki ai hangē ha kumi ki ha silivá,+

Peá ke hanganaki haʻao ki ai ʻo hangē ha haʻao ki ha koloa fufuú;+

 5 Te ke toki mahinoʻi ai ʻa e manavahē kia Sihová,+

Pea te ke maʻu ai ʻa e ʻiloʻi ʻo e ʻOtuá.+

 6 He ko Sihova tonu ʻokú ne foaki mai ʻa e potó;+

ʻOku haʻu mei hono fofongá ʻa e ʻiló mo e ʻiloʻiló.

 7 ʻOkú ne tuku tauhi ʻa e poto ʻaongá ki he faitotonú;

Ko ha fakaū ia ki he faʻahinga ʻoku ʻaʻeva ʻi he anga-tonú.+

 8 ʻOkú ne tokangaʻi ʻa e ngaahi ʻalunga ʻo e fakamaau totonú,

Pea te ne leʻohi ʻa e hala ʻo ʻene kau mateakí.+

 9 Te ke mahinoʻi leva ʻa e māʻoniʻoní mo e totonú pea mo e faitotonú,

ʻA e ʻalunga fakakātoa ʻo e meʻa ʻoku leleí.+

10 ʻI he hū ʻa e potó ki ho lotó+

Pea hoko ʻa e ʻiló ko ho manakó,+

11 ʻE hanganaki tokangaʻi koe ʻe he malava fakaefakakaukaú,+

Pea ʻe leʻohi koe ʻe he ʻiloʻiló,

12 Ke fakahaofi koe mei he ʻalunga koví,

Mei he tangata ʻoku leaʻaki ʻa e ngaahi meʻa ʻoku mioʻí,+

13 Mei he faʻahinga ʻoku mavahe mei he ngaahi ʻalunga totonú

Ke ʻaʻeva ʻi he ngaahi hala ʻo e fakapoʻulí,+

14 Mei he faʻahinga ʻoku fiefia ʻi he faihalá,

ʻA ia ʻoku nau mālieʻia ʻi he ngaahi kovi kuo mioʻí,

15 ʻA e faʻahinga ʻoku pikopiko honau ngaahi halá

Pea ʻoku kākā ʻa e kotoa honau ʻalungá.

16 Te ne maluʻi koe mei he fefine tōʻonga fakalieliá,*

Mei he ngaahi lea momole-ʻolunga* ʻa e fefine ʻulungaanga taʻetāú,*+

17 ʻA ia ʻokú ne liʻaki ʻa hono kaumeʻa ofi* ʻi heʻene kei finemuí+

Pea ngalo ʻiate ia ʻa ʻene fuakava mo e ʻOtuá;

18 He ko hono falé ʻoku ngoto hifo ki he maté,

Pea ko hono ngaahi ʻalungá* ʻoku taki atu ki he faʻahinga kuo mole honau mālohí ʻi he maté.+

19 ʻOku ʻikai ha taha ʻi he faʻahinga ʻoku feohi mo iá* te ne toe foki mai,

Pea ʻe ʻikai te nau toe maʻu ʻa e hala ki he moʻuí.+

20 Ko ia muimui ʻi he hala ʻo e kakai leleí

Pea nofo maʻu ʻi he ngaahi ʻalunga ʻo e māʻoniʻoní,+

21 He ko e faitotonú pē ʻe nofo ʻi he māmaní,

Pea ko e taʻemelé* te ne ʻi ai ai pē.+

22 Ko e meʻa ki he kau fulikivanú, ʻe tuʻusi atu kinautolu mei he māmaní,+

Pea ko e kau kākaá ʻe taʻaki mei ai.+

3 ʻE hoku foha, ʻoua naʻa ngalo ʻiate koe ʻa ʻeku akonakí,*

Pea ʻofa ke tauhi ʻe ho lotó ʻa ʻeku ngaahi fekaú,

 2 Koeʻuhí ʻe tānaki mai ai ʻa e ngaahi ʻaho lahi

Mo e ngaahi taʻu ʻo e moʻui mo e nonga kiate koe.+

 3 ʻOua naʻa tuku ke mavahe meiate koe ʻa e ʻofa mateakí mo e faitōnungá.*+

Haʻi takatakai kinaua ʻi ho kiá;

Tohi kinaua ki ho lotó;+

 4 Te ke maʻu leva ai ʻa e leleiʻia mo e vavanga fakaefakakaukau lelei

ʻI he ʻao ʻo e ʻOtuá pea mo e tangatá.+

 5 Falala kia Sihova+ ʻaki ho lotó kotoa,

Pea ʻoua naʻá ke falala* ki hoʻo mahino pē ʻaʻaú.+

 6 ʻI he kotoa ho ngaahi ʻalungá, tokanga kiate ia,+

Pea te ne fakatonutonu ho ngaahi halá.+

 7 ʻOua naʻá ke lau ʻokú ke poto ʻi he vakai pē ʻaʻaú.+

Manavahē kia Sihova pea afe mei he koví.

 8 ʻE hoko ia ko ha faitoʻo ki ho sinó*

Mo e fakaivifoʻou ki ho ngaahi huí.

 9 Fakalāngilangiʻi ʻa Sihova ʻaki hoʻo ngaahi meʻa mahuʻingá,+

ʻAki ʻa e ʻuluaki fua kotoa* ʻo hoʻo ngoué;*+

10 ʻE fonu kotoa leva ai ho ngaahi feleokó,+

Pea ʻe fonu mahuohua hoʻo ngaahi tataʻoʻanga uainé ʻi he uaine foʻou.

11 ʻE hoku foha, ʻoua naʻá ke siʻaki ʻa e akonaki ʻa Sihová,+

Pea ʻoua naʻá ke fakaliliʻa ʻi heʻene valokí,+

12 He ko kinautolu ʻoku ʻofa ai ʻa Sihová ʻokú ne valokiʻi,+

ʻO hangē tofu pē ko e meʻa ʻoku fai ʻe ha tamai ki hano foha ʻokú ne ʻofa ai.+

13 Fiefia ē ko e tangata ʻokú ne ʻilo ʻa e potó+

Pea mo e tangata ʻokú ne maʻu ʻa e ʻiloʻiló;

14 ʻOku lelei ange ke maʻu ia ʻi hono maʻu ʻa e silivá,

Pea ʻoku lelei ange hono maʻu iá* ʻi hono maʻu ʻa e koulá.+

15 ʻOku mahuʻinga ange ia ʻi he ngaahi maka feó;*

ʻOku ʻikai lava ke fakahoa ki ai ha meʻa pē ʻokú ke holi ki ai.

16 Ko e moʻui fuoloá ʻoku ʻi hono nima toʻomataʻú;

Ko e koloá mo e lāngilangí ʻokú na ʻi hono nima toʻohemá.

17 Ko hono ngaahi ʻalungá ʻoku fakafiefia,

Pea ko hono ngaahi halá kotoa ko e koto nonga.+

18 Ko ha ʻakau ia ʻo e moʻuí ki he faʻahinga ʻoku nau puke iá,

Pea ko kinautolu ʻoku nau puke maʻu iá ʻe vakai atu kiate kinautolu ʻoku nau fiefia.+

19 Naʻe tanupou ʻe Sihova ʻa e māmaní ʻi he poto.+

Naʻá ne fokotuʻu maʻu ʻa e langí ʻi he ʻiloʻilo.+

20 ʻAki ʻa ʻene ʻiló naʻe mavaeua ai ʻa e ngaahi vai lolotó

Pea ko e langi ʻaoʻaofiá naʻe tulutā hifo ai ʻa e hahau.+

21 ʻE hoku foha, ʻoua naʻa tuku ke puli ia* mei hoʻo vakaí.

Maluʻi ʻa e poto ʻaongá mo e malava fakaefakakaukaú;

22 Te na ʻoatu kiate koe ʻa e moʻui

Pea hoko ko e kahoa fakaʻofoʻofa ki ho kiá;

23 Te ke malu leva ai ʻi hoʻo ʻaʻeva ʻi ho halá,

Pea ʻe ʻikai ʻaupito ke tūkia* ho vaʻé.+

24 ʻI hoʻo tokoto hifó, ʻe ʻikai te ke manavahē;+

Te ke tokoto hifo, pea ʻe ifo hoʻo mohé.+

25 ʻE ʻikai te ke manavahē ki ha meʻa fakalilifu ʻe hoko fakafokifā+

Pe ko e matangi ʻe hoko mai ki he kau fulikivanú.+

26 He ʻe lava ke ke falala kakato kia Sihova;+

Te ne tauhi ho vaʻé ke ʻoua naʻa fihia.+

27 ʻOua naʻá ke taʻofi ha meʻa ʻoku lelei mei he faʻahinga ʻoku totonu ke ke foaki ia ki aí*+

Kapau ʻoku ʻi ho mafaí* ke fai ha tokoni.+

28 ʻOua naʻá ke pehē ki ho kaungāʻapí, “ʻAlu; peá ke toki foki mai! Te u toki ʻoatu ia kiate koe ʻapongipongi,”

Kapau ʻoku malava ke ke ʻoange ia he taimi ko iá.

29 ʻOua naʻá ke faʻufaʻu ha kovi ki ho kaungāʻapí+

Lolotonga ia ʻokú ne ongoʻi malu ʻi he nofo fakataha mo koé.

30 ʻOua naʻá ke kē taʻeʻuhinga mo ha tangata+

Kapau kuo ʻikai te ne fai atu ha kovi kiate koe.+

31 ʻOua naʻá ke meheka ki he tangata fakamālohí+

Pe fili ha taha pē ʻo hono ngaahi ʻalungá,

32 He ʻoku fakaliliʻa ʻa Sihova ʻi ha tokotaha kākā,+

Ka ʻokú Ne kaumeʻa ofi mo e faitotonú.+

33 Ko e talatuki ʻa Sihová ʻoku ʻi he fale ʻo e tokotaha fulikivanú,+

Ka ʻokú ne tāpuakiʻi ʻa e ʻapi ʻo e māʻoniʻoní.+

34 He ʻokú ne lumaʻi ʻa e faʻahinga ʻoku nau manukí,+

Ka ʻokú ne fakahāhā ʻa e hōifua ki he anga-vaivaí.+

35 ʻE maʻu ʻe he kau potó ʻa e lāngilangi,

Ka ko e kau valé ʻoku nau hakeakiʻi ʻa e meʻa ʻoku ʻikai hano lāngilangí.+

4 Fanongo, ʻe hoku ngaahi foha, ki he akonaki ʻa ha tamai;+

Tokanga koeʻuhí ke mou maʻu ʻa e mahinó,

 2 He te u ʻoatu kiate kimoutolu ʻa e fakahinohino lelei;

ʻOua naʻa mou liʻaki ʻa ʻeku akonakí.*+

 3 Naʻá ku hoko moʻoni ko ha foha ki heʻeku tamaí+

Pea ko e tokotaha au naʻe tautefito hono ʻofaʻi ʻe heʻeku faʻeé.+

 4 Naʻe akoʻi au ʻe heʻeku tamaí peá ne pehē mai: “ʻOfa ke puke maʻu ʻe ho lotó ʻa ʻeku ngaahi leá.+

Tauhi ʻeku ngaahi fekaú pea ʻe hokohoko atu ai hoʻo moʻuí.+

 5 Maʻu mai ʻa e potó, maʻu mai mo e mahinó.+

ʻOua naʻa fakangaloʻi, pea ʻoua naʻá ke afe mei he meʻa ʻoku ou leaʻakí.

 6 ʻOua naʻá ke liʻaki ia, pea te ne maluʻi koe.

ʻOfa ai, pea te ne leʻohi koe.

 7 Ko e potó ʻa e meʻa mahuʻinga tahá,*+ ko ia maʻu mai ʻa e potó,

Pea ʻi he meʻa kotoa ʻokú ke maʻu maí, maʻu mai ʻa e mahinó.+

 8 Fakamahuʻingaʻi lahi ia, pea te ne hakeakiʻi koe.+

Te ne fakalāngilangiʻi koe koeʻuhí ʻokú ke koloaʻaki ia.+

 9 Te ne fokotuʻu ha pale fakaʻofoʻofa ʻi ho ʻulú;

Te ne teuteuʻi koe ʻaki ha kalauni matamatalelei.”

10 Fanongo, ʻe hoku foha, peá ke tali ʻa ʻeku ngaahi leá,

Pea ʻe lahi ai ʻa e ngaahi taʻu ʻo hoʻo moʻuí.+

11 Te u akoʻi koe ʻi he hala ʻo e potó;+

Te u taki koe ʻi he ngaahi ʻalunga ʻo e faitotonú.+

12 ʻI hoʻo ʻaʻevá, ʻe ʻikai taʻofia ʻa hoʻo laká;

Pea kapau te ke lele, ʻe ʻikai te ke humu.

13 Piki maʻu ki he akonakí; ʻoua naʻá ke tuku ange ia.+

Maluʻi ia, he ko ho moʻuiʻangá ia.+

14 ʻOua ʻe tuʻu ʻi he hala ʻo e kau fulikivanú,

Pea ʻoua ʻe ʻaʻeva ʻi he ʻalunga ʻo e kau tangata koví.+

15 Fakamamaʻo mei ai, ʻoua ʻe fou ai;+

Tafoki mei ai, pea fakalaka atu ai.+

16 He ʻoku nau taʻemamohe kae ʻoua kuo nau fai ʻa e meʻa ʻoku koví.

ʻOku ʻikai lava ke nau mohe kae ʻoua kuo nau ʻai ha taha ke tō.

17 Ko e anga-fulikivanú ʻa e mā ʻoku nau fafangaʻaki kinautolú,

Pea ko e fakamālohí ʻa e uaine ʻoku nau inú.

18 Ka ko e hala ʻo e kau māʻoniʻoní ʻoku hangē ia ko e maama ʻi he pongipongí

ʻA ia ʻoku fakaʻaʻau ke toe maama ange kae ʻoua kuo hoʻatā mālie.+

19 Ko e hala ʻo e kau fulikivanú ʻoku hangē ia ko e fakapoʻulí;

ʻOku ʻikai te nau ʻiloʻi ʻa e meʻa ʻokú ne ʻai kinautolu ke nau humú.

20 ʻE hoku foha, tokanga ki heʻeku ngaahi leá;

Fanongo lelei* ki heʻeku ngaahi talá.

21 ʻOua naʻa tuku ke mole ia mei hoʻo vakaí;

Tauhi ia ʻi ho lotó,+

22 He ko e moʻui ia ki he faʻahinga ʻoku nau maʻu iá+

Pea mo e moʻui lelei ki honau sinó kotoa.*

23 Hiliō ʻi he ngaahi meʻa kotoa ʻokú ke maluʻí, maluʻi ho lotó,+

He ʻoku mei ai ʻa e ngaahi matavai ʻo e moʻuí.

24 Toʻo meiate koe ʻa e lea pikopikó,+

Pea tuku ke mamaʻo ʻaupito meiate koe ʻa e talanoa mamió.

25 Sio hangatonu ki muʻa ho matá,

ʻIo, fokotuʻu ho matá ke sio hangatonu ki muʻa ʻiate koe.+

26 Fakatokalelei* ʻa e ʻalunga ʻo ho vaʻé,+

Pea ʻe pau ai ho hala kotoa pē.

27 ʻOua naʻá ke afe ki he toʻomataʻú pe ki he toʻohemá.+

Fakatafoki ho vaʻé mei he meʻa ʻoku koví.

5 ʻE hoku foha, tokanga ki he poto ʻoku ou maʻú.

Fanongo tokanga* ki heʻeku ʻiloʻiló,+

 2 Koeʻuhí ke ke maluʻi ai ʻa hoʻo ngaahi malava fakaefakakaukaú

Pea ke ke lea maʻu pē ʻo fakatatau ki he ʻilo moʻoní.+

 3 He ko e loungutu ʻo ha fefine tōʻonga fakalielia* ʻoku toʻi ia hangē ha taunga honé,+

Pea ko hono ngutú ʻoku hamolemole ange ia ʻi he loló.+

 4 Ka ʻi he ikuʻangá ʻokú ne kona ʻo tatau mo e ʻakau ifo koná+

Pea māsila ʻo tatau mo ha heletā fakatoumata.+

 5 Ko hono vaʻé ʻoku ʻalu hifo ki he maté.

Ko ʻene ngaahi laká ʻoku hangatonu atu ki he Faʻitoká.*

 6 ʻOku ʻikai haʻane fakakaukau ki he hala ʻo e moʻuí.

ʻOkú ne hē ʻi hono ʻalungá, ka ʻoku ʻikai te ne ʻilo pe ko e fakataú ki fē.

 7 Ko eni, ʻe hoku ngaahi foha, fanongo mai kiate au

Pea ʻoua naʻa mou afe mei he meʻa ʻoku ou leaʻakí.

 8 Fakamamaʻo ʻaupito meiate ia;

ʻOua naʻa fakaofiofi ki he hūʻanga ʻo hono falé,+

 9 Ke ʻoua naʻá ke ʻoatu ai ho ngeiá ki he niʻihi kehé+

Pe utu ha ngaahi taʻu ʻo e meʻa fakamamahi;+

10 Ke ʻoua naʻa toʻo ai ʻe he kau solá ʻa hoʻo koloá*+

Pea ʻalu ʻa e meʻa naʻá ke ngāue mālohi ke maʻú ki he fale ʻo ha muli.

11 He ka pehē, te ke toʻe ai ʻi he ikuʻanga ʻo hoʻo moʻuí

ʻI he fakaʻaʻau ke kaʻanga ho kakanó mo ho sinó+

12 Pea te ke pehē: “He fehiʻa moʻoni ē ko au ki he akonakí!

He taʻetokaʻi moʻoni ē ʻe hoku lotó ʻa e valokí!

13 Naʻe ʻikai te u fakaongo ki he leʻo ʻo hoku kau fakahinohinó

Pe tokanga ki heʻeku kau faiakó.

14 Kuó u ʻi he ngutuluo ʻo e ʻauha fakaʻaufuli

ʻI he lotolotonga ʻo e fakatahaʻangá kotoa.”*+

15 Inu ʻa e vai mei he lepa pē ʻoʻou

Mo e vai ʻoku haʻu* mei he vaitupu pē ʻoʻou.+

16 ʻE tuku atu koā ki tuʻa ho ngaahi matavaí,

Mo ho ngaahi tafengavaí ʻi he ngaahi malaʻe fakakoló?*+

17 Tuku ke ʻaʻau toko taha pē ia,

ʻO ʻikai ki he kau sola ʻoku ʻiate koé.+

18 ʻOfa ke faitāpuekina ho matavai ʻoʻoú,

Pea ʻofa ke ke fiefia ʻi ho uaifi naʻá ke maʻu ʻi hoʻo kei talavoú,+

19 Ko ha tia fefine ʻofeina ia, ko ha kosi fakaʻofoʻofa ʻo e moʻungá.+

Tuku ke ke topono* ʻi hono ongo huhú ʻi he taimi kotoa pē.

ʻOfa ke ke toʻoa maʻu pē ʻi heʻene ʻofá.+

20 Ko ia ko e hā ai ke ke toʻoa ʻe hoku foha, ʻi ha fefine tōʻonga fakalielia*

Pe fāʻofua ʻi he fatafata ʻo ha fefine ʻulungaanga taʻetaau?*+

21 He ko e ngaahi hala ʻo ha tangata ʻoku ʻi he ʻao ia ʻo Sihová;

ʻOkú ne sivisiviʻi ʻa hono ngaahi ʻalungá kotoa.+

22 Ko e ngaahi faihala ʻa e tokotaha fulikivanú ko ha tauhele ia kiate ia,

Pea te ne fihia ʻi he ngaahi maea ʻo ʻene angahala pē ʻaʻaná.+

23 Te ne mate koeʻuhí ko e masiva akonakí

Peá ne ʻalu hē koeʻuhí ko e fuʻu tōtuʻa ʻene valé.

6 ʻE hoku foha, kapau kuó ke loto ke fai ha maluʻi* maʻa ho kaungāʻapí,+

Kapau kuó ke fai ha lulululu ʻi ha aleapau* mo ha sola,+

 2 Kapau kuo tauheleʻi koe ʻe hoʻo palōmesí,

Peá ke fihia ʻi he ngaahi lea ho ngutú,+

 3 Fai eni, ʻe hoku foha, ke ke ʻatā mei ai,

He kuó ke tō ki he nima ʻo ho kaungāʻapí:

ʻAlu ʻi he anga-fakatōkilalo ʻo kōlenga fakavavevave ki ho kaungāʻapí.+

 4 ʻOua naʻá ke tuku ke mohe ho matá,

Pe tulemohe ho laumatá.

 5 ʻAi ke ke ʻatā ʻo hangē ha kāselí mei he nima ʻo ha tokotaha tulimanu,

Hangē ha manupuna mei he nima ʻo e tokotaha pō manupuná.

 6 ʻAlu ki he loó, ʻa koe fakapikopiko;+

Siofi ʻene ngaahi foungá peá ke hoko ai ʻo poto.

 7 Neongo ʻoku ʻikai hano angi, ʻōfisa, pe pule,

 8 ʻOkú ne teuteu ʻene meʻakaí ʻi he faʻahitaʻu māfaná,+

Peá ne tānaki ʻene tokonaki meʻakaí ʻi he taimi utu-taʻú.

 9 Ko e hā hono fuoloa hoʻo tokoto hená, ʻa koe fakapikopiko?

Ko ʻafē te ke tuʻu hake ai mei hoʻo mohé?

10 Ko ha kiʻi mohe, ko ha kiʻi tulemohe,

Ko ha kiʻi kūnima ke mālōlō,+

11 Pea ʻe hoko mai ai kiate koe ʻa e masivá ʻo hangē ha kaihaʻá,

Pea mo e fusimoʻomó ʻo hangē ha tangata toʻo meʻataú.+

12 Ko ha tangata taʻeʻaonga mo fulikivanu ʻoku ʻalu fano holo mo e lea mioʻi;+

13 ʻOkú ne kakamo ʻaki hono matá,+ fakaʻilonga ʻaki hono vaʻé, pea tuhutuhu ʻaki hono louhiʻinimá.

14 ʻI ha loto-kākā,

ʻOkú ne faʻufaʻu maʻu pē ha kovi+ pea fakatupunga ʻa e māvahevahe.+

15 Ko ia ai, ʻe hoko fakafokifā kiate ia ʻa e fakatamakí;

Tuai-e-kemo ʻa ʻene ʻauha ʻo ʻikai lava ke fakamoʻui.+

16 ʻOku ʻi ai ʻa e meʻa ʻe ono ʻoku fehiʻa ai ʻa Sihova;

Ko hono moʻoní, ko e meʻa ʻe fitu ʻokú ne fakaliliʻa aí:

17 Ko e mata fakamāhiki,+ ko ha ʻelelo loi,+ mo e nima ʻa ia ʻokú ne lingi ʻa e toto ʻo e taʻehalaiá,+

18 Ko ha loto ʻokú ne faʻufaʻu ʻa e ngaahi meʻa fulikivanu,+ mo e vaʻe ʻoku lele fakavave ki he koví,

19 Ko ha fakamoʻoni loi ʻokú ne loi ʻi heʻene foʻi mānava kotoa pē,+

Mo ha taha pē ʻokú ne fakatupunga ʻa e māvahevahe ʻi he lotolotonga ʻo e fanga tokouá.+

20 ʻE hoku foha, tauhi ʻa e fekau ʻa hoʻo tamaí,

Pea ʻoua naʻá ke liʻaki ʻa e fakahinohino* ʻa hoʻo faʻeé.+

21 Haʻi takai maʻu pē ia ʻi ho lotó;

Nonoʻo takatakai ia ʻi ho kiá.

22 ʻI hoʻo ʻaʻeva takai holó, te ne tataki koe;

ʻI hoʻo tokoto hifó, ʻe tuʻu ʻo ne leʻohi koe;

Pea ʻi hoʻo ʻā haké, ʻe lea atu kiate koe.*

23 He ko e fekaú ko ha tūhulu,+

Pea ko e laó ko ha maama,+

Pea ko e ngaahi valoki ʻoku ʻomi ai ʻa e akonakí ko e hala ia ki he moʻuí.+

24 Te nau maluʻi koe mei he fefine koví,+

Mei he ʻelelo fakatauele ʻo e fefine ʻulungaanga taʻetāú.*+

25 ʻOua naʻa holi ho lotó ki hono fakaʻofoʻofá+

Pe tuku ia ke ne ʻai koe ke ke toʻoa ʻi hono mata fakatauelé,

26 He koeʻuhí ko ha fefine feʻauaki, ʻoku iku ai ha tangata ʻo toe pē ʻene foʻi mā ʻe taha,+

Ka ko ha fefine tono ʻokú ne pō ha moʻui ʻoku mahuʻinga.

27 ʻE lava ke ʻai ʻe ha tangata ha afi ki hono fatafatá pea ʻikai vela ai ʻa hono ngaahi kofú?+

28 Pe ʻe lava ke lue ha tangata ʻi he funga malala velá pea ʻikai vela ai hono vaʻé?

29 ʻOku tatau ia mo ha taha pē ʻoku mohe* mo e uaifi ʻo hono kaungāʻapí;

ʻE ʻikai taʻetautea ha taha pē ʻe ala kiate ia.+

30 ʻOku ʻikai taʻetokaʻi ʻe he kakaí ha kaihaʻa

Kapau ko ʻene kaihaʻá ke ne mākona ai ʻi heʻene fiekaiá.

31 Neongo ia, ʻi hano maʻu, te ne totongi fakafoki ʻo liunga fitu;

Te ne tuku ange ʻa e meʻa mahuʻinga kotoa pē ʻi hono falé.+

32 Ko ha taha pē ʻokú ne fai ha tono mo ha fefine, ʻoku ʻikai ke fakakaukau lelei;*

Ko e tokotaha ʻoku fai peheé ʻokú ne ʻomi ai ha kovi kiate ia tonu.+

33 Ko e meʻa pē te ne maʻú ko e ngaahi kafo mo e mā,+

Pea ko ʻene ngalivalé ʻe ʻikai toe ʻosi.+

34 He ko e fuaʻá ʻokú ne ʻai ke tōlili ha husepāniti;

ʻE ʻikai te ne fakahāhā ha manavaʻofa ʻi heʻene faisāuní.+

35 ʻE ʻikai te ne tali ha totongi fakafoki;*

ʻE ʻikai lava ke fakafiemālieʻi ia, tatau ai pē pe ko e hā hono lahi ʻo e meʻaʻofa te ke ʻoange ki aí.

7 ʻE hoku foha, tauhi ʻa ʻeku ngaahi leá,

Pea tuku tauhi ʻa ʻeku ngaahi fekaú.+

 2 Tauhi ʻa ʻeku ngaahi fekaú pea te ke moʻui;+

Maluʻi ʻa ʻeku fakahinohinó* ʻo hangē ko e tamaʻimata ʻo ho matá.

 3 Haʻi takai ia ʻi ho louhiʻinimá;

Tohi ia ki ho lotó.+

 4 Ke ke pehē kia poto, “Ko hoku tuofefiné koe,”

Pea ui ʻa mahino, “ko hoku kāinga,”

 5 Ke maluʻi ai koe mei he fefine tōʻonga fakalieliá,*+

Mei he fefine ʻulungaanga taʻetāú* mo ʻene ngaahi lea momole-ʻolungá.*+

 6 Mei he matapā-teke ʻo hoku falé,

ʻI hoku matapā-teke vangavangá, naʻá ku sio hifo ai,

 7 Pea ʻi heʻeku siofi ʻa e faʻahinga taʻefakapotopotó,*

Naʻá ku ʻiloʻi ai ʻi he lotolotonga ʻo e toʻutupú ha talavou ʻoku ʻikai ke fakakaukau lelei.*+

 8 Naʻá ne lue atu ʻi he halá ʻo ofi ki he tuliki ʻoku ʻi ai ʻa e fefiné,

Pea naʻá ne laka atu ʻi he hala ki hono falé

 9 ʻI he mamalu ʻa e poʻulí, ʻi he efiafí,+

ʻI he fakaofi mai ʻa e poʻulí mo e fakapoʻulí.

10 Pea naʻá ku sio ki ha fefine ʻoku fakafetaulaki atu kiate ia,

Naʻá ne tui ha vala hangē ha* fefine feʻauakí,+ pea ʻokú ne loto-kākā.

11 ʻOkú ne longoaʻa mo loto-fefeka.+

ʻOku ʻikai ʻaupito te ne nofo* ʻi ʻapi.

12 ʻOhovale pē ʻokú ne ʻi tuʻa, tuai-e-kemo ʻokú ne ʻi he ngaahi malaʻe fakakoló,*

ʻOkú ne tuku toi ʻo ofi ki he tuliki kotoa pē.+

13 ʻOkú ne pukeʻi mai ia ʻo ne ʻuma ki ai;

ʻI he mata-fefeka, ʻokú ne pehē ange kiate ia:

14 “Naʻe pau ke u fai ha ngaahi feilaulau feʻinasiʻaki.+

ʻI he ʻaho ní naʻá ku fakahoko ai ʻeku ngaahi fuakavá.

15 Ko e ʻuhinga ia naʻá ku haʻu ai ke fakafetaulaki atu kiate koé,

Ke kumi koe, pea kuó u maʻu koe!

16 Kuó u folahi ʻa e ngaahi ʻufiʻufi fakaʻofoʻofa ʻi hoku mohengá,

Ko e līneni lanu kehekehe mei ʻIsipite.+

17 Kuó u afuhi ʻaki hoku mohengá ʻa e mula, ʻaloe,* pea mo e sinamoni.+

18 Haʻu angé ke ta inu ʻo fakafonuʻaki kitaua ʻa e ʻofá ʻo aʻu ki he pongipongí;

Tuku ke ta fiefia fakataha ʻi he ʻofa māfana,

19 He ʻoku ʻikai ke ʻi ʻapi ʻa hoku husepānití;

Kuó ne ʻalu ʻi ha fononga mamaʻo.

20 Naʻá ne ʻalu mo ha kato paʻanga,

Pea heʻikai te ne foki mai kae ʻoua kuo aʻu ki he ʻaho ʻo e māhina kātoá.”

21 ʻOkú ne takihalaʻi ia ʻaki ʻa e fakalotoʻi lahi.+

ʻOkú ne fakataueleʻi ia ʻaki ʻa e lea momole-ʻolunga.

22 Fakafokifā pē ʻokú ne muimui ʻiate ia, hangē ha pulu ke tāmateʻí,

Hangē ha vale ke tautea ʻi he ʻakau-kīʻí,*+

23 Kae ʻoua kuo tuiʻi ʻe ha ngahau ʻa hono ʻaté;

Hangē ha foʻi manupuna ʻoku fakavave atu ki ha tauhelé, ʻoku ʻikai te ne ʻilo ʻe mole ai ʻa ʻene moʻuí.+

24 Pea ko eni, ʻe hoku ngaahi foha, fanongo mai kiate au;

Tokanga ki he ngaahi lea ʻoku ou leaʻakí.

25 ʻOua naʻa tuku ke afe ho lotó ki hono ngaahi ʻalungá.

ʻOua naʻá ke hē atu ki hono ngaahi halá,+

26 He kuó ne fakatupunga ke mate ʻa e tokolahi,+

Pea ʻoku tokolahi fau ʻa e faʻahinga kuó ne tāmateʻí.+

27 Ko hono falé ʻoku iku atu ai ki he Faʻitoká;*

ʻOku ʻalu hifo ai ki he ngaahi loki ʻo maté.

8 ʻIkai ʻoku kaila ʻa poto?

ʻIkai ʻoku hiki hake ʻe ʻiloʻilo hono leʻó?+

 2 ʻI he ngaahi feituʻu māʻolunga+ ʻi he halá,

ʻOkú ne tuʻu ʻi he ngaahi manga-halá.

 3 Ofi ki he ngaahi matapā ʻoku hū atu ai ki he koló,

ʻI he ngaahi hūʻanga ʻo e ngaahi matapaá,

ʻOkú ne hanganaki kalanga leʻo-lahi ai:+

 4 “ʻOku ou kaila atu kiate kimoutolu, ʻe kakai;

ʻOku ou hiki hake hoku leʻó ki he tokotaha kotoa.*

 5 ʻA kimoutolu kau taʻetaukei, mou ako ʻa e fakapotopotó;+

ʻA kimoutolu kau vale, mou maʻu mai ha loto mahino.

 6 Fanongo, he ko e meʻa ʻoku ou leaʻakí ʻoku mahuʻinga,

ʻOku leaʻaki ʻe hoku loungutú ʻa e meʻa ʻoku totonú;

 7 He ʻoku puʻaki leʻo-siʻi ʻe hoku ngutú ʻa e moʻoní,

Pea ʻoku fakaliliʻa ʻa hoku loungutú ʻi he meʻa ʻoku fulikivanú.

 8 Ko e ngaahi lea kotoa ʻa hoku ngutú ʻoku māʻoniʻoni.

ʻOku ʻikai ha lea ai ʻe mioʻi pe pikoʻi.

 9 ʻOku hangatonu kotoa ia ʻi he vakai ʻa e tokotaha ʻiloʻiló

Pea ʻoku totonu ia kiate kinautolu kuo nau maʻu ʻa e ʻiló.

10 Puke ʻa ʻeku akonakí kae ʻikai ko e silivá,

Pea mo e ʻiló kae ʻikai ko e koula lelei tahá,+

11 He ʻoku lelei ange ʻa e potó ʻi he maka feó;*

Ko e ngaahi meʻa manakoa kehé kotoa ʻoku ʻikai lava ke fakahoa ki ai.

12 Ko au, ʻa poto, ʻoku ou nofo fakataha mo e fakapotopotó;

Kuó u maʻu ʻa e ʻiló mo e malava fakaefakakaukaú.+

13 Ko e manavahē kia Sihová ʻoku ʻuhinga iá ko e fehiʻa ki he koví.+

ʻOku ou fehiʻa ʻi he hakeakiʻi-kitá mo e pōlepolé+ mo e hala ʻoku koví pea mo e lea mioʻí.+

14 ʻOku ou maʻu ʻa e faleʻi lelei mo e poto ʻaonga;+

Ko e mahinó+ mo e mālohí+ ʻoku ʻaʻaku ia.

15 ʻOku hanganaki pule ʻa e ngaahi tuʻí koeʻuhí ko au,

Pea ʻoku faituʻutuʻuni māʻoniʻoni ai ʻa e kau māʻolungá.+

16 ʻOku hanganaki pule ʻa e kau houʻeikí koeʻuhí ko au,

Pea ʻoku fakamaau ai ʻi he māʻoniʻoni ʻa e kau māʻolungá.

17 ʻOku ou ʻofa ʻiate kinautolu ʻoku ʻofa ʻiate aú,

Pea ko kinautolu ʻoku kumi kiate aú te nau maʻu au.+

18 ʻOku ʻiate au ʻa e koloá mo e lāngilangí,

ʻA e tuʻumālie tuʻuloá* mo e māʻoniʻoní.

19 Ko e fua ʻoku ʻiate aú ʻoku lelei ange ia ʻi he koulá, naʻa mo e koula kuo ʻosi siví,

Pea ko e meʻa ʻoku ou ʻoatú ʻoku lelei ange ia ʻi he siliva lelei tahá.+

20 ʻOku ou ʻaʻeva ʻi he ʻalunga ʻo e māʻoniʻoní,

ʻI loto ʻi he ngaahi hala ʻo e fakamaau totonú;

21 ʻOku ou foaki ʻa e tofiʻa mahuʻinga ki he faʻahinga ʻoku ʻofa ʻiate aú,

Pea ʻoku ou fakafonu ʻa honau ngaahi feleokó.

22 Naʻe ngaohi au ʻe Sihova ko e kamataʻanga ʻo ʻene founga fakaefakatupú,+

Ko e muʻomuʻa taha ʻo ʻene ngaahi ngāue lavameʻa talu mei muʻá.+

23 Mei he kuonga muʻá* naʻe fokotuʻu ai au,+

Mei he kamataʻangá, mei he taimi ki muʻa ia ʻi he māmaní.+

24 ʻI he teʻeki ke ʻi ai ha ngaahi vai lolotó,+ naʻe fanauʻi au,*

ʻI he teʻeki ke ʻi ai ha ngaahi matavai naʻe fonu mahuohua ʻi he vaí.

25 Ki muʻa ke fokotuʻu ʻa e ngaahi moʻungá ʻi honau tuʻuʻangá,

Ki muʻa ʻi he ngaahi foʻi māʻolungá, naʻe fanauʻi ai au,

26 ʻI he teʻeki ai ke ne ngaohi ʻa e māmaní mo hono ngaahi manafá

Pe ko e ʻuluaki fanga kiʻi kongokonga kelekele ʻo e māmaní.

27 ʻI heʻene teuteu ʻa e langí,+ naʻá ku ʻi ai;

ʻI heʻene fakaʻilongaʻi ʻa e tafatafaʻakilangí* ʻi he fukahi vaí,+

28 ʻI heʻene fokotuʻu maʻu* ʻa e ngaahi ʻao ʻi ʻolungá,

ʻI heʻene fokotuʻu ʻa e ngaahi matavai ʻo e lolotó,

29 ʻI heʻene fokotuʻu ha tuʻutuʻuni ki he tahí

Ke ʻoua naʻa fakalaka ʻa hono ngaahi vaí ʻi heʻene fekaú,+

ʻI heʻene fokotuʻu maʻu ʻa e* ngaahi makatuʻunga ʻo e māmaní,

30 Naʻá ku ʻi hono tafaʻakí ʻi he taimi ko iá ko ha tufunga pōtoʻi.+

Ko au ʻa e tokotaha naʻe tautefito ʻa ʻene ʻofa aí+ ʻi he ʻaho ki he ʻaho;

Naʻá ku fiefia ʻi hono ʻaó ʻi he taimi kotoa pē;+

31 Naʻá ku fiefia ʻi hono māmani ʻe nofoʻí,

Pea naʻe tautefito ʻa ʻeku nēkeneká ʻi he ngaahi foha ʻo e tangatá.*

32 Pea ko eni, ʻe hoku ngaahi foha, fanongo mai kiate au;

ʻIo, fiefia ē ko kinautolu ʻoku nau tauhi ʻa hoku ngaahi ʻalungá.

33 Fanongo ki he akonakí+ pea mou hoko ai ʻo poto,

Pea ʻoua ʻaupito naʻa tukunoaʻi ia.

34 Fiefia ē ko e tangata ʻoku fanongo kiate aú

ʻI heʻene haʻu pongipongia ki* hoku ngaahi matapaá ʻi he ʻaho ki he ʻaho,

ʻI heʻene tatali ʻi hoku ngaahi veʻe kaumatapaá;

35 He ko e tokotaha ʻokú ne maʻu aú te ne maʻu ʻa e moʻuí,+

Pea ʻokú ne maʻu ʻa e hōifua meia Sihova.

36 Ka ko e tokotaha ʻokú ne tukunoaʻi aú ʻokú ne ʻomi ai ʻa e kovi kiate ia,

Pea ko kinautolu ʻoku fehiʻa kiate aú ʻoku nau ʻofa ʻi he maté.”+

9 Kuo langa ʻe poto moʻoni ʻa hono falé;

Kuó ne tā* ʻa hono ngaahi pou ʻe fitu.

 2 Kuó ne teuteu kakato ʻa ʻene kakanoʻi-manú;*

Kuó ne huʻi ʻa ʻene uainé;

Kuó ne fokotuʻutuʻu foki ʻa ʻene ngaahi tēpilé.

 3 Kuó ne fekauʻi atu ʻa ʻene kau kaunangá

Ke nau kaila mei he ngaahi feituʻu māʻolunga ʻi he koló:+

 4 “ʻIlonga ʻa ia ʻoku taʻetaukeí, tuku ke ne haʻu ki heni.”

ʻOkú ne pehē ki he tokotaha ʻoku ʻikai ke fakakaukau leleí:*

 5 “Haʻu, ʻo kai ʻa ʻeku maá

Pea kau ʻi hono inu ʻa e uaine kuó u huʻí.

 6 Tuku ange ʻa hoʻo taʻetaukeí* ka ke moʻui;+

Laka atu ki muʻa ʻi he hala ʻo e mahinó.”+

 7 Ko e tokotaha ʻokú ne fakatonutonu ha tokotaha manuki ʻokú ne fakaafeʻi mai ai kiate ia ʻa e fakamaá,+

Pea ʻilonga ʻa ia ʻokú ne valokiʻi ha tokotaha fulikivanu te ne lavea ai.

 8 ʻOua naʻá ke valokiʻi ha tokotaha manuki, he te ne fehiʻa ʻiate koe.+

Valokiʻi ha tokotaha poto, pea te ne ʻofa ʻiate koe.+

 9 ʻOatu ʻa e fakahinohinó ki ha tokotaha poto, pea te ne poto ange ai.+

Akoʻi ha tokotaha māʻoniʻoni, pea ʻe fakalahi ai ʻa e meʻa kuó ne akó.

10 Ko e manavahē kia Sihová ko e kamataʻanga ia ʻo e potó,+

Pea ko e ʻilo ki he Tokotaha Fungani Māʻoniʻoní+ ko e mahinó ia.

11 He koeʻuhí ko au ʻe lahi ai ho ngaahi ʻahó,+

Pea ʻe fakalahi atu ai ha ngaahi taʻu ki hoʻo moʻuí.

12 Kapau te ke hoko ʻo poto, ko e lelei pē maʻau ʻa hoʻo potó,

Ka ʻo kapau ko ha tokotaha manuki koe, te ke fua toko taha pē ia.

13 Ko ha fefine vale ʻoku longoaʻa ia.+

ʻOkú ne mūnoa pea ʻikai ʻaupito te ne ʻilo ha meʻa ʻe taha.

14 ʻOkú ne tangutu ʻi he hūʻanga ʻo hono falé

ʻI ha nofoʻanga ʻi he ngaahi feituʻu māʻolunga ʻo e koló,+

15 ʻO ne kaila ki he faʻahinga ʻoku ʻalu haké,

Ki he faʻahinga ʻoku lue hangatonu atu pē ʻi honau halá:

16 “ʻIlonga ʻa ia ʻoku taʻetaukeí, tuku ke ne haʻu ki heni.”

ʻOkú ne pehē ki he faʻahinga ʻoku ʻikai ke fakakaukau leleí:*+

17 “ʻOku melie ʻa e vai ʻoku kaihaʻasi maí,

Pea ʻoku ifo ʻa e meʻakai ʻoku kai fakafufuú.”+

18 Ka ʻoku ʻikai te ne ʻilo ʻoku ʻi ai ʻa e faʻahinga kuo mole ʻa honau mālohí ʻi he maté,

Pea ko ʻene kau fakaafé ʻoku nau ʻi he takele ʻo e Faʻitoká.*+

10 Ko e ngaahi palōveepi ʻa Solomone.+

Ko ha foha poto ʻokú ne fakafiefiaʻi ʻa ʻene tamaí,+

Ka ko ha foha vale ko e mamahiʻanga ia ʻo ʻene faʻeé.

 2 Ko e koloa ʻoku maʻu ʻi he fulikivanú ʻe ʻikai hano ʻaonga,

Ka ʻoku fai ʻe he māʻoniʻoní ʻa e fakahaofi mei he maté.+

 3 ʻE ʻikai tuku ʻe Sihova ʻa e tokotaha māʻoniʻoní ke ʻalu fiekaia,+

Ka te ne taʻofi mei he kau fulikivanú ʻa e meʻa ʻoku nau havala ki aí.

 4 Ko e nima fakapikopikó te ne fakatupunga ʻa e masiva,+

Ka ko e nima faʻa ngāué ʻokú ne ʻomai ʻa e koloa.+

 5 Ko e foha ʻokú ne maʻu ʻa e vavanga fakaefakakaukaú ʻokú ne tānaki fua ʻi he faʻahitaʻu māfaná,

Ka ko e foha ʻoku mohe maʻu ʻi he lolotonga ʻa e taimi utu-taʻú ʻokú ne ʻomi kiate ia ʻa e tuʻunga fakamā.+

 6 ʻOku ʻi he ʻulu ʻo e tokotaha māʻoniʻoní ʻa e ngaahi tāpuaki,+

Ka ko e ngutu ʻo e kau fulikivanú ʻokú ne fufū ʻenau ngaahi taumuʻa fakamālohí.

 7 Ko e manatu ki he* tokotaha māʻoniʻoní ʻoku tuha ia mo ha tāpuaki,+

Ka ko e hingoa ʻo e kau fulikivanú ʻe popo.+

 8 Ko e tokotaha loto-potó te ne tali ʻa e ngaahi fakahinohinó,*+

Ka ko e tokotaha ʻoku lea valé ʻe tāmalaki.+

 9 Ko e tokotaha ʻoku ʻaʻeva ʻi he anga-tonú te ne ʻaʻeva ʻi he malu,+

Ka ko e tokotaha ʻokú ne pikoʻi hono ngaahi ʻalungá ʻe ʻiloʻi.+

10 Ko e tokotaha ʻoku kakamo kākā hono matá ʻokú ne fakatupunga ʻa e mamahi,+

Pea ko e tokotaha ʻoku lea valé ʻe tāmalaki.+

11 Ko e ngutu ʻo e tokotaha māʻoniʻoní ko ha matavai ia ʻo e moʻuí,+

Ka ko e ngutu ʻo e kau fulikivanú ʻokú ne fufū ʻenau ngaahi taumuʻa fakamālohí.+

12 Ko e tāufehiʻá ʻokú ne langaʻi ʻa e māvahevahé,

Ka ko e ʻofá ʻokú ne ʻufiʻufi ʻa e laka hala kotoa pē.+

13 ʻOku maʻu ʻa e potó ʻi he loungutu ʻo e tokotaha ʻiloʻiló,+

Ka ko e vaʻakaú ʻoku ʻai ia ki he tuʻa ʻo e tokotaha ʻoku ʻikai ke fakakaukau leleí.*+

14 Ko e faʻahinga ʻoku potó ʻoku nau tuku tauhi ʻa e ʻiló,+

Ka ko e ngutu ʻo e valé ʻokú ne fakaafeʻi mai ʻa e ʻauhá.+

15 Ko e koloa* ʻa ha tangata tuʻumālie ko hono kolo fakakolotaú ia.

Ko e ʻauhaʻanga ʻo e tuʻutāmakí ko ʻenau masiva ʻangoʻangó.+

16 Ko e ngāue ʻa e tokotaha māʻoniʻoní ʻoku iku atu ki he moʻui;

Ka ko e fua ʻoku maʻu ʻe he tokotaha fulikivanú ʻoku iku atu ki he angahala.+

17 Ko e tokotaha ʻoku tokanga ki he akonakí ko ha hala ia ki he moʻuí,*

Ka ko e tokotaha ʻokú ne tukunoaʻi ʻa e valokí ʻokú ne takiheeʻi ʻa e niʻihi kehé.

18 Ko e tokotaha ʻokú ne fufū ʻene tāufehiʻá ʻokú ne lea loi,+

Pea ko e tokotaha ʻokú ne fakamafola ʻa e ngaahi fakamatala fakalotokoví* ko e vale ia.

19 ʻI he lahi ʻa e leá, heʻikai lava ke hao ai mei he laka halá,+

Kae ʻilonga ʻa ia ʻokú ne mapuleʻi ʻa hono loungutú ʻokú ne fai fakapotopoto.+

20 Ko e ʻelelo ʻo e tokotaha māʻoniʻoní ʻoku hangē ia ko e siliva lelei tahá,+

Ka ko e loto ʻo e tokotaha fulikivanú ʻoku ʻikai meimei ʻi ai hano mahuʻinga.

21 Ko e loungutu ʻo e tokotaha māʻoniʻoní ʻokú ne fafangaʻi* ʻa e tokolahi,+

Ka ko e valé ʻokú ne mate ʻi he masiva fakakaukaú.+

22 Ko e tāpuaki ʻa Sihová ʻa ia ʻokú ne fakakoloa ha tahá,+

Pea ʻoku ʻikai te Ne tānaki atu ki ai mo ha mamahi.*

23 Ko e kau ʻi he tōʻonga fakamaá ʻoku hangē ia ha vaʻinga ki he tokotaha valé,

Ka ko e potó ʻoku maʻá e tangata ia ʻoku ʻiloʻiló.+

24 Ko e meʻa ʻoku manavahē ki ai ʻa e tokotaha fulikivanú ʻe hoko mai ia kiate ia;

Ka ko e holi ʻa e māʻoniʻoní ʻe fakalato.+

25 ʻI he mavahe atu ʻa e matangi mālohí, ʻe ʻikai ke toe ʻi ai ʻa e tokotaha fulikivanú,+

Ka ko e tokotaha māʻoniʻoní ko ha makatuʻunga taʻengata ia.+

26 Hangē ko e viniká ki he nifó mo e ʻahú ki he matá,

ʻOku pehē pē ʻa e tokotaha fakapikopikó ki he tokotaha ʻokú ne fekauʻi atu iá.*

27 Ko e manavahē kia Sihová ʻokú ne fakalōloa atu ʻa e moʻuí,+

Ka ko e ngaahi taʻu ʻo e kau fulikivanú ʻe fakanounou.+

28 Ko e fakatuʻamelie* ʻa e kau māʻoniʻoní ʻokú ne ʻomai ʻa e fiefia,+

Ka ko e ʻamanaki ʻa e kau fulikivanú ʻe ʻauha.+

29 Ko e ʻalunga ʻo Sihová ko ha maluʻanga ia ki he tokotaha taʻemelé,+

Ka ʻoku ʻuhinga iá ko e ʻauha ki he kau faikoví.+

30 Ko e tokotaha māʻoniʻoní ʻe ʻikai teitei ʻai ia ke ne tō,+

Ka ko e kau fulikivanú ʻe ʻikai te nau kei nofo ʻi he māmaní.+

31 Ko e ngutu ʻo e tokotaha māʻoniʻoní ʻokú ne fakatupu mai ʻa e* poto,

Ka ko e ʻelelo mioʻí ʻe tuʻusi.

32 Ko e loungutu ʻo e tokotaha māʻoniʻoní ʻokú ne ʻiloʻi ʻa e meʻa ʻoku fakahōifuá,

Ka ko e ngutu ʻo e kau fulikivanú ʻoku mioʻi.

11 Ko e meʻafua taʻefaitotonú* ʻoku fakalielia ia kia Sihova,

Ka ko ha meʻa fakamamafa totonu* ʻoku ʻoatu ai ʻa e fiefia kiate ia.+

 2 ʻI he hoko mai ʻa e ʻafungí, ʻe muimui mai ai ʻa e fakamā,+

Ka ko e potó ʻoku ʻi he faʻahinga ia ʻoku anga-fakanānaá.+

 3 Ko e anga-tonu ʻa e faitotonú ʻokú ne tataki kinautolu,+

Ka ko e mioʻi ʻa e kau kākaá ʻe fakaʻauha ai kinautolu.+

 4 Ko e koloá* ʻe ʻikai hano ʻaonga ʻi he ʻaho ʻo e houhaú,+

Ka ko e māʻoniʻoní te ne fai ʻa e fakahaofi mei he maté.+

 5 Ko e māʻoniʻoni ʻa e tokotaha taʻemelé ʻokú ne ʻai ke hangatonu ʻa hono halá,

Ka ko e tokotaha fulikivanú ʻe tō koeʻuhi ko ʻene fulikivanu pē ʻaʻaná.+

 6 Ko e māʻoniʻoni ʻa e faitotonú te ne fakahaofi kinautolu,+

Ka ko e kau kākaá te nau fihia ʻi he ngaahi holi pē ʻanautolú.+

 7 ʻI he mate ha tangata fulikivanu, ʻoku ʻauha ai ʻa ʻene ʻamanakí;

Pea ko e ngaahi fakatuʻamelie makatuʻunga ʻi hono mālohí ʻe ʻauha mo ia foki.+

 8 Ko e tokotaha māʻoniʻoní ʻoku fakahaofi ia mei he mamahí,

Pea ʻoku fetongi ia ʻe he tokotaha fulikivanú.+

 9 Ko e ngutu ʻo e tokotaha tafoki ʻo fakafepaki ki he moʻoní* ʻokú ne ʻomi ʻa e ʻauha ki hono kaungāʻapí,

Ka ʻi he ʻiló ʻoku fakahaofi ai ʻa e māʻoniʻoní.+

10 Ko e lelei ʻa e kau māʻoniʻoní ʻoku ʻai ai ke fiefia ha kolo,

Pea ʻi he ʻauha ʻa e kau fulikivanú, ʻoku ʻi ai ha kalanga fiefia.+

11 ʻOku hakeakiʻi ha kolo koeʻuhi ko e tāpuaki ʻo e kau faitotonú,+

Ka ko e ngutu ʻo e kau fulikivanú ʻoku nau holoki hifo ia.+

12 ʻIlonga ʻa ia ʻoku ʻikai ke fakakaukau leleí* ʻokú ne fakahāhā ʻa e taʻetokaʻi* ki hono kaungāʻapí,

Ka ko e tangata ʻiloʻilo moʻoní ʻokú ne hanganaki fakalongolongo.+

13 Ko ha tokotaha laukovi loi ʻokú ne ʻalu takai holo ʻo fakaeʻa ha talanoa fakapulipuli,+

Ka ko e tokotaha falalaʻangá* ʻokú ne tauhi ha meʻa fakapulipuli.*

14 ʻI he ʻikai fai ha fakahinohino pōtoʻí,* ʻoku tō ʻa e kakaí,

Ka ʻoku ʻi ai ʻa e lavameʻa* ʻi he tokolahi ʻa e kau faleʻí.*+

15 ʻIlonga ʻa ia ʻokú ne maluʻi ha nō* maʻa ha sola kuo pau ke hoko kiate ia ha kovi,+

Kae ʻilonga ʻa ia ʻoku fakaʻehiʻehi mei he* lulululu ʻi ha tukupaá te ne malu.

16 Ko ha fefine anga-ʻofa* ʻokú ne maʻu ʻa e lāngilangi,+

Ka ko e kau tangata anga-koví ʻoku nau puke ʻa e koloá.

17 Ko ha tangata anga-lelei* ʻokú ne maʻu ʻaonga mei ai,+

Ka ko e tokotaha fakamamahí ʻokú ne ʻomi ai ʻa e faingataʻa* kiate ia.+

18 Ko e tokotaha fulikivanú ʻokú ne maʻu ʻa e totongi kākā,+

Ka ko e tokotaha ʻokú ne tūtuuʻi ʻa e māʻoniʻoní ʻokú ne maʻu ha pale moʻoni.+

19 Ko e tokotaha ʻoku tuʻu mālohi maʻá e māʻoniʻoní ʻokú ne ʻi he hala ki he moʻuí,+

Ka ko e tokotaha ʻoku tuli ki he koví ʻokú ne ʻi he hala ki he maté.

20 Ko kinautolu ʻoku loto pikopikó ʻoku fakalielia ia kia Sihova,+

Ka ko kinautolu ʻoku taʻemele honau ʻalungá ʻoku ʻoatu ai ʻa e fiefia kiate ia.+

21 Fakapapauʻi ange* ʻa e meʻá ni: Ko ha tokotaha kovi ʻe ʻikai ke taʻetautea,+

Ka ko e fānau ʻa e māʻoniʻoní te nau hao.

22 ʻOku hangē ha mama koula ʻi he ihu ʻo ha puaká

ʻA e fefine hoihoifua ʻokú ne talitekeʻi ʻa e fakakaukau leleí.

23 Ko e holi ʻa e kau māʻoniʻoní ʻoku iku ki he lelei,+

Ka ko e meʻa ʻoku ʻamanaki ki ai ʻa e kau fulikivanú ʻoku iku ki he houhau.

24 ʻOku foaki nima-homo* ha taha pea iku ai ʻo ne maʻu ʻa e meʻa lahi ange;+

ʻOku taʻofi ʻe ha tokotaha ia ʻa e meʻa ʻoku totonu ke foakí, ka ʻokú ne hoko ai ʻo masiva ʻangoʻango.+

25 Ko e tokotaha nima-homó ʻe lakalakaimonū,*+

Pea ʻilonga ʻa ia ʻokú ne fakaivifoʻou* ʻa e niʻihi kehé ʻe fakaivifoʻou ia.+

26 ʻE talatukiʻi ʻe he kakaí ʻa e tokotaha ʻokú ne taʻofi ʻa e uité,

Ka te nau tāpuakiʻi ʻa e tokotaha ʻokú ne fakatau atu iá.

27 Ko e tokotaha ʻoku feinga tōtōivi ke fai ʻa e meʻa ʻoku leleí ʻokú ne feinga ke maʻu ʻa e leleiʻiá,+

Ka ko e tokotaha ʻoku kumi ki he koví—ko e meʻa ia ʻe hoko moʻoni mai kiate iá.+

28 Ko e tokotaha ʻoku falala ki heʻene koloá te ne tō,+

Ka ko e māʻoniʻoní ʻe maʻuiʻui hangē ha ʻakau lau matá.+

29 Ko ha taha pē ʻokú ne ʻomi ha faingataʻa* ki hono falé ko e koto halaʻatā* pē te ne maʻú,+

Pea ko e valé te ne hoko ko ha sevāniti ki he tokotaha loto-potó.

30 Ko e fua ʻo e tokotaha māʻoniʻoní ko ha ʻakau ʻo e moʻuí ia,+

Pea ko e tokotaha ʻokú ne ikunaʻi mai ʻa e kakaí ʻokú ne poto.+

31 Ko e moʻoni, kapau ʻoku maʻu ʻe he tokotaha māʻoniʻoni ʻi he māmaní ha totongi,

Huanoa hake ai ʻa e tokotaha fulikivanú pea mo e tokotaha angahalá!+

12 Ko e tokotaha ʻoku ʻofa ʻi he akonakí ʻokú ne ʻofa ʻi he ʻiló,+

Ka ko e tokotaha ʻoku fehiʻa ʻi he valokí ʻokú ne taʻeʻatamai.*+

 2 Ko e tokotaha leleí ʻokú ne maʻu ʻa e hōifua ʻa Sihová,

Ka ʻokú Ne fakahalaiaʻi ʻa e tangata faʻufaʻu fulikivanú.+

 3 ʻOku ʻikai ha tangata ʻe malu ʻi he ngāue ʻa e fulikivanú,+

Ka ko e māʻoniʻoní ʻe ʻikai ʻaupito ke taʻaki ia.

 4 Ko ha uaifi lavameʻa ko ha kalauni ia ki hono husepānití,+

Ka ko e uaifi ʻokú ne fai ha tōʻonga fakamaá ʻoku hangē ia ha popo ʻi hono ngaahi huí.+

 5 Ko e ngaahi fakakaukau ʻa e kau māʻoniʻoní ʻoku totonu,

Ka ko e tataki ʻa e kau fulikivanú ʻoku kākā.

 6 Ko e ngaahi lea ʻa e kau fulikivanú ko ha toka malumu fakatupu mate,*+

Ka ko e ngutu ʻo e kau faitotonú ʻokú ne fakahaofi kinautolu.+

 7 ʻI hono liua ʻa e kau fulikivanú, ʻe ʻikai ke nau toe ʻi ai,

Ka ko e fale ʻo e kau māʻoniʻoní ʻe tuʻu ai pē ia.+

 8 ʻOku fakahīkihikiʻi ha tangata ʻi he fakapotopoto ʻa hono ngutú,+

Ka ko e tokotaha ʻoku loto pikopikó ʻe fai hono taʻetokaʻi.+

 9 ʻOku lelei ange ke ʻi ha tuʻunga māʻulalo pea maʻu haʻate sevāniti

ʻI hano fakalāngilangiʻi kita pea ʻikai haʻate meʻakai.*+

10 Ko e tokotaha māʻoniʻoní ʻokú ne tokangaʻi ʻa ʻene fanga manu lalatá,+

Ka ko e manavaʻofa ʻa e tokotaha fulikivanú ko e anga-fakamamahi.

11 Ko e tokotaha ʻokú ne ngoueʻi hono kelekelé te ne mākona ʻi he meʻakaí,+

Ka ko e tokotaha ʻoku tuli ki he meʻa taʻeʻaongá ʻoku ʻikai ke ne fakakaukau lelei.*

12 Ko e tokotaha fulikivanú ʻokú ne meheka ki he meʻa kuo maʻu ʻe he kau tangata kovi kehé,

Ka ko e aka ʻo e māʻoniʻoní ʻokú ne ʻomai ʻa e fua.

13 Ko e tangata koví ʻoku fakataueleʻi ia ʻe heʻene lea angahalaʻia ʻaʻaná,+

Ka ko e tokotaha māʻoniʻoní ʻokú ne hao mei he mamahí.

14 ʻOku fakafiemālieʻi ha tangata ʻaki ʻa e lelei mei he fua ʻo ʻene leá,*+

Pea ko e ngāue ʻa hono nimá ʻe fakapaleʻi ai ia.

15 Ko e hala ʻo e valé ʻoku totonu ia ʻi heʻene vakai pē ʻaʻaná,+

Ka ko e tokotaha potó ʻokú ne tali ʻa e faleʻí.*+

16 Ko e valé ʻokú ne fakahaaʻi vave* ʻa ʻene ʻitá,+

Ka ko e tangata fakapotopotó ʻokú ne tukunoaʻi* ha fakalotomamahi.

17 Ko e tokotaha ʻoku fakamoʻoni faitōnungá te ne tala ʻa e moʻoní,*

Ka ko ha fakamoʻoni loi ʻokú ne lea kākā.

18 Ko e lea taʻefakakaukaú ʻoku hangē ia ko hano hokohokaʻi ʻe ha heletaá,

Ka ko e ʻelelo ʻo e potó ko ha faitoʻo.+

19 Ko e loungutu lea moʻoní ʻe tolonga ʻo taʻengata,+

Ka ko ha ʻelelo loi ʻe tolonga ʻo lau mōmeniti pē.+

20 Ko e kākaá ʻoku ʻi he loto ia ʻo kinautolu ʻoku nau faʻufaʻu ʻa e koví,

Ka ko kinautolu ʻoku nau pouaki ʻa e* melinó ʻoku nau maʻu ʻa e fiefia.+

21 ʻE ʻikai hoko ha kovi ki he tokotaha māʻoniʻoní,+

Ka ko e kau fulikivanú te nau fonu ʻi he tuʻutāmakí.+

22 Ko e loungutu loí ʻoku fakalielia ia kia Sihova,+

Ka ko e faʻahinga ʻoku faitōnungá ʻoku nau ʻoatu ʻa e fiefia kiate ia.

23 Ko ha tangata fakapotopoto ʻokú ne fufū ʻa e meʻa ʻokú ne ʻiló,

Ka ko e loto ʻo e valé ʻokú ne folahi atu ʻa ʻene seselé.+

24 Ko e nima ʻo e faʻahinga ʻoku faʻa ngāué ʻe pule,+

Ka ko e nima fakapikopikó ʻe tuku atu ia ki he ngāue fakapōpula.+

25 Ko e hohaʻa ʻi he loto ʻo ha tangata ʻokú ne lōmekina ia,*+

Ka ko ha lea lelei ʻokú ne fakafiefiaʻi ia.+

26 Ko e tokotaha māʻoniʻoní ʻokú ne vakaiʻi ʻa ʻene ngaahi kaikaiʻangá,

Ka ko e ʻalunga ʻo e kau fulikivanú ʻokú ne takiheeʻi kinautolu.

27 Ko e fakapikopikó ʻoku ʻikai te ne tuli ki ha manu ke ne kai,+

Ka ko e faʻa ngāué ko e koloa mahuʻinga ia ʻa ha tangata.

28 Ko e ʻalunga ʻo e māʻoniʻoní ʻoku iku ia ki he moʻui;+

Pea ʻi hono halá ʻoku ʻikai ke ʻi ai ha mate.

13 Ko ha foha poto ʻokú ne tali ʻa e akonaki ʻa ʻene tamaí,+

Ka ko e tokotaha manukí ʻoku ʻikai te ne fanongo ki ha valoki.*+

 2 ʻE kai ʻe ha tangata ʻa e meʻa ʻoku leleí mei he fua ʻo ʻene leá,*+

Ka ko e holi ʻa e tokotaha kākaá ke fai ha fakamamahi.

 3 Ko e tokotaha ʻokú ne tokangaʻi ʻa hono ngutú* ʻokú ne maluʻi ʻa ʻene moʻuí,+

Ka ko e tokotaha ʻoku ʻikai te ne mapuleʻi ʻa hono loungutú ʻe hoko ki ai ha kovi.+

 4 Ko e tokotaha fakapikopikó ʻoku havala, ka ʻoku ʻikai te ne maʻu ha meʻa,+

Ka ko e tokotaha faʻa ngāué ʻe mātuʻaki fakamākona.*+

 5 Ko e tokotaha māʻoniʻoní ʻokú ne fehiʻa ʻi he loí,+

Ka ko e ngaahi ngāue ʻa e kau fulikivanú ʻoku hoko ai ʻa e mā mo e ngalivale.

 6 Ko e māʻoniʻoní ʻokú ne maluʻi ʻa e tokotaha ʻoku taʻemele ʻa hono halá,+

Ka ko e fulikivanú ʻokú ne lī ki lalo ʻa e tokotaha angahalá.

 7 ʻOku ʻi ai ha tokotaha ʻoku fakangalingali ʻokú ne koloaʻia, ka ʻoku halaʻatā haʻane meʻa;+

ʻOku ʻi ai ha tokotaha ʻoku fakangalingali ʻokú ne masiva, ka ʻoku lahi ʻene koloá.

 8 ʻOku fai ʻe he koloá ha totongi huhuʻi maʻá e moʻui ʻa ha tangata,+

Ka ko e masivá heʻikai ʻaupito ke teteki ki ha meʻa.*+

 9 Ko e maama ʻa e kau māʻoniʻoní ʻoku ulo ngingila,*+

Ka ko e tūhulu ʻa e kau fulikivanú ʻe tāmateʻi.+

10 Ko e ʻafungí ʻoku iku pē ia ki he fekeʻikeʻi,+

Ka ko e potó ʻoku ʻa e faʻahinga ia ʻoku kumi faleʻí.*+

11 Ko e koloa ʻoku maʻu vavé* ʻe fakaʻau pē ke holo hifo,+

Ka ko e koloa ʻa e tokotaha ʻokú ne tātānakí* ʻe tupulaki.

12 Ko e ʻamanaki* ʻoku tuai ʻene hokó ʻokú ne ʻai ke tutue ʻa e lotó,+

Ka ko e ʻakau ʻo e moʻuí ʻa e holi kuo fakahokó.+

13 ʻIlonga ʻa ia ʻokú ne taʻetokaʻi ʻa e fakahinohinó* te ne fua ʻa e tautea,+

Ka ko e tokotaha ʻokú ne tokaʻi ʻa e fekaú ʻe fakapaleʻi.+

14 Ko e akonaki* ʻa e tokotaha potó ko ha matavai ia ʻo e moʻuí+

Ke fakahaofi ai ha taha mei he ngaahi tauhele ʻa maté.

15 Ko e vavanga lahi fakaefakakaukaú ʻoku maʻu ai ʻa e ʻofeina,

Ka ko e hala ʻo e kākaá ʻoku mohu faingataʻa.

16 Ko e tokotaha fakapotopotó ʻokú ne ngāue ʻi he ʻilo,+

Ka ko e valé ʻokú ne fakaeʻa atu ʻa ʻene seselé.+

17 Ko ha talafekau fulikivanu ʻokú ne tō ki ha faingataʻa,+

Ka ko ha fakafofonga faitōnunga ʻokú ne ʻomi ʻa e fakamoʻui.+

18 ʻIlonga ʻa ia ʻokú ne tukunoaʻi ʻa e akonakí ʻe iku ki heʻene masiva mo e mā,

Ka ko e tokotaha ʻokú ne tali ʻa e fakatonutonú* ʻe fakahīkihikiʻi.+

19 ʻOku fakafiefia ki ha tokotaha ʻa hono fakahoko ʻa ʻene fakaʻamú,+

Ka ko e valé ʻokú ne fehiʻa ʻi he afe mei he koví.+

20 Ko e tokotaha ʻoku ʻaʻeva mo e potó ʻe hoko ai ʻo poto,+

Ka ko e tokotaha ʻokú ne feohi mo e valé ʻe hoko ai ʻa e kovi kiate ia.+

21 ʻOku tulimui ʻa e faingataʻá ʻi he kau angahalá,+

Ka ko e lakalakaimonuú ko e pale ia ʻo e māʻoniʻoní.+

22 Ko e tokotaha leleí ʻokú ne tuku ha tofiʻa ki hono fanga makapuná,

Ka ko e koloa ʻa e tokotaha angahalá ʻe tuku tauhi ia maʻá e tokotaha māʻoniʻoní.+

23 Ko e kelekele ʻa e masivá ʻa ia kuo palaú te ne utu mei ai ʻa e meʻakai lahi,

Ka ʻe tafiʻi atu nai ia ʻe he fakamaau taʻetotonú.

24 ʻIlonga ʻa ia ʻokú ne taʻofi ʻene vaʻakaú* mei hono fohá ʻokú ne fehiʻa ʻiate ia,+

Ka ko e tokotaha ʻoku tōtōivi* ʻi hono akonekina iá ʻokú ne ʻofa ʻiate ia.+

25 ʻOku kai ʻa e tokotaha māʻoniʻoní pea fakatōliʻa ai ʻa ʻene fiekaiá,+

Ka ʻoku ʻikai ha meʻa ʻi he kete ʻo e kau fulikivanú.+

14 Ko e fefine poto moʻoní ʻokú ne langa hake hono falé,+

Ka ko e fefine valé ʻokú ne holoki hifo ia ʻaki hono nimá.

 2 Ko e tokotaha ʻoku ʻaʻeva ʻi heʻene anga-tonú ʻokú ne manavahē kia Sihova,

Ka ko e tokotaha ʻoku pikopiko ʻa hono ngaahi ʻalungá ʻokú ne taʻetokaʻi Ia.

 3 Ko e vaʻakau ʻo e hīkisiá ʻoku ʻi he ngutu ʻo e valé,

Ka ko e loungutu ʻo e kau potó te ne maluʻi kinautolu.

 4 ʻI he ʻikai ke ʻi ai ha fanga pulú ʻoku maʻa ʻa e ʻaiʻanga kaí,

Ka ko e mālohi ʻo ha pulu ʻoku maʻu ai ha fuʻu utu-taʻu lahi.

 5 Ko ha fakamoʻoni falalaʻanga ʻe ʻikai te ne loi,

Ka ko ha fakamoʻoni loi ʻokú ne loi ʻi heʻene mānava kotoa pē.+

 6 ʻOku kumi ʻa e tokotaha manukí ki he potó pea ʻikai maʻu ha meʻa,

Ka ʻoku maʻungofua ʻa e ʻiló ʻe he tokotaha ʻokú ne maʻu ʻa e mahinó.+

 7 Fakamamaʻo mei he tangata valé,

Koeʻuhi heʻikai te ke maʻu ha ʻilo ʻi hono loungutú.+

 8 ʻI he potó ʻoku mahinoʻi ai ʻe he tangata fakapotopotó ʻa e hala ʻokú ne ʻalu aí,

Ka ʻoku kākaaʻi ʻa e seselé ʻe heʻenau* valé.+

 9 ʻOku fakakataʻaki ʻe he kau valé ʻa e faikoví,*+

Ka ʻi he haʻohaʻonga ʻo e anga-tonú, ʻoku ʻi ai ha loto-lelei ki ha fakalelei.

10 ʻOku ʻilo ʻe he lotó ʻa ʻene mamahi ʻaʻaná,

Pea ʻoku ʻikai ha taha mei tuʻa ʻe lava ke ʻinasi ʻi heʻene fiefiá.

11 Ko e fale ʻo e fulikivanú ʻe fakaʻauha,+

Ka ko e tēniti ʻo e anga-tonú ʻe lakalakaimonū.

12 ʻOku ʻi ai ha hala ʻoku hā ngali totonu ki ha tangata,+

Ka ʻi he ʻosi angé ʻoku iku atu ia ki he mate.+

13 Naʻa mo e lolotonga ʻa e katá ʻoku ongoʻi mamahi nai ʻa e lotó,

Pea ʻe iku nai ʻa e fiefiá ki he mamahi.

14 Ko e tokotaha ʻoku taʻemapuleʻi hono lotó te ne utu ʻa e nunuʻa ʻo hono ngaahi ʻalungá,+

Ka ko e tangata leleí te ne utu ʻa e pale ʻo ʻene ngaahi ngāué.+

15 Ko e tokotaha taʻefakapotopotó* ʻokú ne tui ki he lea kotoa pē,

Ka ko e tokotaha fakapotopotó ʻokú ne fakakaukauʻi ʻene laka taki taha.+

16 Ko e tokotaha potó ʻoku tokanga pea afe mei he koví,

Ka ko e tokotaha valé ʻoku taʻetokanga* pea falala tōtuʻa.

17 Ko e tokotaha ʻoku vave ki he ʻitá ʻokú ne fai ha meʻa ngalivale,+

Ka ko e tangata ʻokú ne fakakaukauʻi ʻa e ngaahi meʻá* ʻoku fehiʻanekina.

18 Ko e tokotaha taʻefakapotopotó* ko hono tofiʻá ko e vale,

Ka ko e kau fakapotopotó ʻoku nau kalauniʻaki ʻa e ʻiló.+

19 Ko e kakai koví kuo pau ke nau punou ʻi he ʻao ʻo e kau faileleí,

Pea ko e kau fulikivanú te nau punou ʻi he ngaahi matapā ʻo e tokotaha māʻoniʻoní.

20 Ko e tangata masivá ʻoku fehiʻanekinaʻi ʻo aʻu pē ki hono fehiʻanekinaʻi ʻe hono ngaahi kaungāʻapí,+

Ka ʻoku tokolahi ʻa e ngaahi kaumeʻa ʻo e tokotaha koloaʻiá.+

21 Ko e tokotaha ʻokú ne taʻetokaʻi ʻa hono kaungāʻapí ʻoku faiangahala,

Ka ʻilonga ʻa ia ʻokú ne manavaʻofa ki he māʻulaló ʻokú ne fiefia.+

22 ʻIkai ʻe ʻalu hē ʻa e faʻahinga ʻoku nau faʻufaʻu ha koví?

Ka ko e faʻahinga ʻoku nōfoʻi ʻi hono fai ʻa e meʻa ʻoku leleí te nau maʻu ʻa e ʻofa mateaki mo e faitōnunga.+

23 ʻOku ʻaonga ʻa e faʻahinga kotoa pē ʻo e ngāue mālohí,

Ka ʻoku iku ki he masiva ʻa e talanoa ʻataʻatā peé.+

24 Ko e kalauni ʻo e potó ʻa ʻenau koloá;

Ka ko e vale ʻa e seselé ko e koto vale ai pē.+

25 Ko ha fakamoʻoni ʻoku moʻoni ʻoku fakahaofi ai ha ngaahi moʻui,

Ka ko ha tokotaha kākā ʻokú ne loi ʻi heʻene mānava kotoa pē.

26 ʻOku ʻi ai ha loto-falala mālohi ʻi he manavahē kia Sihová,+

Pea ʻe hoko ia ko ha hūfangaʻanga ki heʻene fānaú.+

27 Ko e manavahē kia Sihová ko ha matavai ia ʻo e moʻui,

Ke fakahaofi ai ha taha mei he ngaahi tauhele ʻa maté.

28 Ko ha fuʻu kakai tokolahi ko e ngeia ia ʻo ha tuʻi,+

Ka ko ha pule ʻoku ʻikai hano kakaí ko e lusa pē.

29 Ko e tokotaha ʻoku fakatuotuai ki he ʻitá ʻokú ne maʻu ha ʻiloʻilo lahi,+

Ka ko e tokotaha taʻefaʻakātakí ʻokú ne fakahaaʻi atu ʻa ʻene valé.+

30 Ko ha loto ʻoku nonga ʻokú ne ʻoatu ʻa e moʻui ki he sinó,

Ka ko e meheká ko e popoʻanga ia ʻo e ngaahi huí.+

31 Ko e tokotaha ʻokú ne kākaaʻi ʻa e tokotaha māʻulaló ʻokú ne fakalotomamahiʻi ʻa hono Tokotaha-Ngaohí,+

Ka ʻilonga ʻa ia ʻokú ne manavaʻofa ki he masivá ʻokú ne fakalāngilangiʻi Ia.+

32 ʻE lī ki lalo ʻa e tokotaha fulikivanú ʻe heʻene kovi pē ʻaʻaná,

Ka ʻe maʻu ʻe he tokotaha māʻoniʻoní hano hūfangaʻanga ʻi heʻene anga-tonú.+

33 ʻOku nofo nonga ʻa e potó ʻi he loto ʻo ha tokotaha ʻokú ne maʻu ʻa e mahinó,+

Ka kuo pau ke fakaeʻa atu ia ʻe he seselé ʻi hono haʻohaʻongá.

34 ʻOku hakeakiʻi ʻe he māʻoniʻoní ha puleʻanga,+

Ka ko ha meʻa fakamā ʻa e angahalá ki ha kakai.

35 ʻOku hōhōʻia ʻa e tuʻí ʻi ha sevāniti ʻokú ne ngāueʻaki ʻa e vavanga fakaefakakaukaú,+

Ka ʻoku tō ʻene houhaú ki he tokotaha ʻoku tōʻonga fakamaá.+

15 Ko ha tali malū* ʻoku lolou ai ʻa e tōlilí,+

Ka ko ha lea fefeka* ʻokú ne langaʻi ʻa e ʻitá.+

 2 Ko e ʻelelo ʻo e potó ʻokú ne ngāueleleiʻaki ʻa e ʻiló,+

Ka ko e ngutu ʻo e valé ʻokú ne puhi atu ʻene seselé.

 3 Ko e fofonga ʻo Sihová ʻoku ʻi he potu kotoa pē,

ʻO ne siofi fakatouʻosi ʻa e koví mo e leleí.+

 4 Ko ha ʻelelo malū,* ko e ʻakau ia ʻo e moʻuí,+

Ka ko e lea mioʻí ʻokú ne fakatupunga ʻa e siva ʻa e ʻamanakí.*

 5 ʻOku taʻefakaʻapaʻapaʻi ʻe he valé ʻa e akonaki ʻa ʻene tamaí,+

Ka ʻoku tali ʻa e fakatonutonú* ʻe he tokotaha fakapotopotó.+

 6 ʻI he fale ʻo e tokotaha māʻoniʻoní ʻoku ʻi ai ha koloa lahi,

Ka ko e fua ʻoku maʻu* ʻe he tokotaha fulikivanú ʻokú ne ʻomai kiate ia ʻa e faingataʻa.+

 7 Ko e loungutu ʻo e potó ʻokú ne fakamafola ʻa e ʻiló,+

Ka ʻoku ʻikai ke pehē ʻa e loto ʻo e tokotaha valé.+

 8 Ko e feilaulau ʻa e kau fulikivanú ʻoku fakalielia ia kia Sihova,+

Ka ko e lotu ʻa e kau faitotonú ko ha meʻa fakafiefia ia kiate Ia.+

 9 ʻOku fakaliliʻa ʻa Sihova ʻi he hala ʻo e tokotaha fulikivanú,+

Ka ʻokú ne ʻofa ʻi he tokotaha ʻoku tuli ki he māʻoniʻoní.+

10 ʻOku hā kovi* ʻa e akonakí ki he tokotaha ʻokú ne liʻaki ʻa e hala leleí,+

Kae ʻilonga ʻa ia ʻoku fehiʻa ki he valokí te ne mate.+

11 Ko e Faʻitoká* mo e feituʻu ʻo e ʻauhá* ʻoku tokaimaʻananga ia kia Sihova.+

Huanoa hake ai ʻa e loto ʻo e tangatá!+

12 Ko e tokotaha manukí ʻoku ʻikai te ne ʻofa ʻi he tokotaha ʻokú ne fakatonutonu* iá.+

ʻE ʻikai te ne kumi faleʻi ki he kau potó.+

13 Ko ha loto-fiefia ʻokú ne fakatupunga ha fofonga malimali,

Ka ko e loto-mamahí ʻokú ne maumauʻi ʻa e laumālié.+

14 Ko e loto ʻokú ne maʻu ʻa e mahinó ʻokú ne kumi ki he ʻiló,+

Ka ko e ngutu ʻo e valé ʻokú ne meʻakai ʻaki ʻa e* seselé.+

15 Ko e ngaahi ʻaho kotoa ʻo e tokotaha faingataʻaʻiá ʻoku kovi,+

Ka ko e tokotaha ʻokú ne maʻu ha loto-fiefiá* ʻoku kai kātoanga hokohoko.+

16 ʻOku lelei ange ke maʻu ha meʻa siʻisiʻi mo e manavahē kia Sihová+

ʻI ha fuʻu koloa lahi ʻoku ʻalu fakataha mo e loto-moʻuá.*+

17 ʻOku lelei ange ha tisi vesitapolo ʻoku ʻi ai ʻa e ʻofá+

ʻI ha pulu sino* ʻoku ʻi ai ʻa e tāufehiʻá.+

18 Ko ha tangata ʻita vave ʻokú ne langaʻi ʻa e fekeʻikeʻí,+

Ka ko e tokotaha ʻoku tuai ki he ʻitá ʻokú ne fakanonga ha kē.+

19 Ko e hala ʻo e tokotaha fakapikopikó ʻoku hangē ko ha kauʻā ʻakau talatalá,+

Ka ko e ʻalunga ʻo e faitotonú ʻoku hangē ko ha hala tokaleleí.+

20 Ko ha foha poto ʻokú ne fakafiefiaʻi ʻa ʻene tamaí,+

Ka ko ha tangata vale ʻokú ne taʻetokaʻi ʻa ʻene faʻeé.+

21 Ko e valé ko ha meʻa fakafiefia ia ki he tokotaha ʻoku ʻikai ke fakakaukau leleí,*+

Ka ko e tangata ʻiloʻiló ʻokú ne laka hangatonu atu pē.+

22 ʻOku taʻelavameʻa ʻa e ngaahi palaní ʻi he ʻikai fai ha alēleá,*

Ka ʻoku lavameʻa ia ʻi he tokolahi ʻa e kau faleʻí.*+

23 ʻOku fiefia ha tangata ʻi hono fai ʻa e tali totonú,*+

Pea ko ha lea ʻoku leaʻaki ʻi he taimi totonú—hono ʻikai lelei!+

24 Ko e hala ʻo e moʻuí ʻoku tahakehake ki he tokotaha ʻokú ne maʻu ʻa e vavanga fakaefakakaukaú,+

Ke fakahaofi ai ia mei he Faʻitoká* ʻoku ʻi laló.+

25 ʻE holoki ʻe Sihova ʻa e fale ʻo e hīkisiá,+

Ka te ne maluʻi ʻa e kauʻā ʻo e ʻapi ʻo e uitoú.+

26 ʻOku fakaliliʻa ʻa Sihova ʻi he ngaahi faʻufaʻu ʻa e tokotaha fulikivanú,+

Ka ko e ngaahi lea leleí ʻoku maʻa kiate Ia.+

27 Ko e tokotaha ʻokú ne maʻu ʻa e tupu ʻi he taʻefaitotonú ʻokú ne ʻomai ʻa e faingataʻa* ki hono fale ʻoʻoná,+

Ka ko e tokotaha ʻoku fehiʻa ʻi he totongi fufuú ʻe moʻui ai pē.+

28 Ko e loto ʻo e tokotaha māʻoniʻoní ʻokú ne fakalaulauloto ki muʻa ke ne fai ha talí,*+

Ka ko e ngutu ʻo e kau fulikivanú ʻoku nau puhi atu ʻa e ngaahi meʻa ʻoku koví.

29 ʻOku mamaʻo ʻaupito ʻa Sihova mei he kau fulikivanú,

Ka ʻokú ne fanongo ki he lotu ʻa e kau māʻoniʻoní.+

30 Ko e ulo ʻa e matá* ʻokú ne ʻai ʻa e lotó ke fiefia;

Ko ha ongoongo ʻoku lelei ʻoku fakatupu moʻui ia ki he huí.*+

31 Ko e tokotaha ʻoku fanongo ki he valoki foaki moʻuí

ʻOkú ne nofo ʻi he lotolotonga ʻo e kau potó.+

32 Ko ha taha pē ʻokú ne fakafisingaʻi ʻa e akonakí ʻokú ne fehiʻa ki heʻene moʻuí,+

Kae ʻilonga ʻa ia ʻoku fanongo ki he valokí ʻokú ne maʻu mai ʻa e mahinó.*+

33 Ko e manavahē kia Sihová ʻoku akoʻi ai ʻa e potó,+

Pea ʻoku muʻomuʻa ʻa e anga-fakatōkilaló ʻi he lāngilangí.+

16 ʻOku teuteu ʻe ha tangata ʻa e ngaahi fakakaukau ʻa hono lotó,*

Ka ko e tali ʻokú ne faí* ʻoku meia Sihova ia.+

 2 Ko e hala kotoa ʻo ha tangata ʻoku hā totonu* ia kiate ia,+

Ka ʻoku sivi ʻe Sihova ʻa e ngaahi fakaueʻilotó.*+

 3 Tuku kia Sihova ha meʻa pē ʻokú ke fai,*+

Pea ʻe lavameʻa hoʻo ngaahi palaní.

 4 Kuo ʻai ʻe Sihova ke hoko ʻa e meʻa kotoa pē koeʻuhi ko ʻene taumuʻá,

Naʻa mo e tokotaha fulikivanú ke fakaʻauha ʻi he ʻaho ʻo e tuʻutāmakí.+

 5 Ko e tokotaha kotoa pē ʻoku loto-pōlepolé ʻoku fakalielia ia kia Sihova.+

ʻOku papau* ʻe ʻikai te ne ʻalu taʻetautea.

 6 ʻI he ʻofa mateakí mo e faitōnungá, ʻoku fakamolemoleʻi ai ʻa e faihalá,+

Pea ʻi he manavahē kia Sihová ʻoku afe ai ha taha mei he koví.+

 7 ʻI he leleiʻia ʻa Sihova ʻi he ngaahi ʻalunga ʻo ha tangata,

ʻOkú ne ʻai naʻa mo hono ngaahi filí ke nau melino mo ia.+

 8 ʻOku lelei ange ke maʻu ha meʻa siʻisiʻi mo e māʻoniʻoní+

ʻI ha fuʻu meʻa lahi ʻoku maʻu mai ʻo ʻikai ʻi ai ʻa e faitotonú.+

 9 ʻE faʻufaʻu nai ʻe ha tangata ʻi hono lotó ʻa hono ʻalungá,

Ka ko Sihova ia ʻokú ne tataki ʻa ʻene laká.+

10 Ko e tuʻutuʻuni fakamānavaʻí* ʻoku totonu ke ʻi he loungutu ia ʻo ha tuʻi;+

Kuo pau ke ʻoua ʻaupito naʻá ne lavakiʻi ʻa e fakamaau totonú.+

11 Ko e ngaahi meʻafua tautau mo e ngaahi meʻafua mamafa ʻoku totonú ʻoku meia Sihova ia;

Ko e ngaahi meʻa fakamamafa kotoa ʻi he kató ko e ngāue ia ʻaʻana.+

12 Ko e ngaahi ngāue fulikivanú ʻoku fakalielia ia ki he ngaahi tuʻí,+

He ko e taloní ʻoku fokotuʻu maʻu ia ʻaki ʻa e māʻoniʻoní.+

13 Ko e lea māʻoniʻoní ʻoku leleiʻia ai ʻa e ngaahi tuʻí.

ʻOku nau ʻofa ʻi ha taha ʻoku lea faitotonu.+

14 Ko e houhau ʻa ha tuʻi ʻoku hangē ia ha talafekau ʻokú ne ʻomi ʻa e maté,+

Ka ko e tangata potó ʻokú ne fakalolou* ia.+

15 ʻI he maama ʻa e fofonga ʻo e tuʻí ʻoku ʻi ai ʻa e moʻui;

Ko ʻene hōifuá ʻoku hangē ia ha konga ʻao ʻuha ʻi he faʻahitaʻu failaú.+

16 He lelei ange ē ke maʻu mai ʻa e potó ʻi he koulá!+

Ke fili ki hono maʻu ʻa e mahinó kae ʻikai ko e silivá.+

17 Ko e hala ʻo e faitotonú ʻoku kalofi ai ʻa e koví.

ʻIlonga ʻa ia ʻokú ne leʻohi ʻa hono ʻalungá ʻokú ne maluʻi ʻa ʻene moʻuí.+

18 Ko e pōlepolé ʻoku iku atu ia ki he ʻauha,

Pea ko ha laumālie hīkisia ʻoku iku atu ia ki he hinga.+

19 ʻOku lelei ange ke anga-fakatōkilalo* ʻi he lotolotonga ʻo e kau anga-vaivaí+

ʻI ha ʻinasi he koloa vete ʻa e hīkisiá.

20 Ko e tokotaha ʻokú ne fakahaaʻi ʻa e vavanga fakaefakakaukau ʻi ha meʻá ʻe lavameʻa,*

Pea fiefia ē ko e tokotaha ʻoku falala kia Sihová.

21 Ko e tokotaha ʻoku loto-potó ʻokú ne maʻu ʻa e mahinó,+

Pea ko e tokotaha ʻoku anga-ʻofa ʻene leá* ʻokú ne tānaki atu ki ai ʻa e fakalotoʻi.+

22 Ko e vavanga fakaefakakaukaú ko ha matavai ia ʻo e moʻui ki he faʻahinga ʻoku nau maʻu iá,

Ka ko e kau valé ʻoku akonakiʻi pē kinautolu ʻe heʻenau seselé.

23 Ko e loto ʻo e tokotaha potó ʻokú ne ʻoatu ʻa e vavanga fakaefakakaukau ki hono ngutú+

Pea tānaki atu ʻa e fakalotoʻi ki heʻene leá.

24 Ko e ngaahi lea leleí ko ha taunga hone,

ʻOku melie ki he sinó* pea ko ha faitoʻo ki he huí.+

25 ʻOku ʻi ai ha hala ʻoku hā ngali totonu ki ha tangata,

Ka ʻi he ʻosi angé ʻoku iku atu ia ki he mate.+

26 Ko e ʻuakai ʻa ha tangata ngāue ʻokú ne ʻai ia ke ne ngāue mālohi

He ko ʻene fiekaiá* ʻokú ne fakaʻaiʻai iá.+

27 Ko ha tangata taʻeʻaonga ʻokú ne keli hake ʻa e meʻa ʻoku koví;+

Ko ʻene leá ʻoku hangē ha afi kakahá.+

28 Ko ha tokotaha fakatupu kovi* ʻokú ne fakatupunga ha taʻefelotoi,+

Pea ko ha tokotaha laukovi loi ʻokú ne fakamavahevaheʻi ʻa e ngaahi kaungāmeʻa ofí.+

29 Ko ha tangata fakamālohi ʻokú ne fakataueleʻi ʻa hono kaungāʻapí

Pea tataki ia ʻi he ʻalunga ʻoku halá.

30 ʻOkú ne kakamo hono matá ʻi heʻene faʻufaʻu ʻa e koví.

ʻOkú ne uʻu hono loungutú ʻi heʻene fakahoko ʻa e koví.

31 Ko e ʻulu hinaá ko ha kalauni fakaʻofoʻofa*+

ʻI hono maʻu ʻi he hala ʻo e māʻoniʻoní.+

32 Ko e tokotaha ʻoku fakatuotuai ki he ʻitá+ ʻoku lelei ange ia ʻi ha tangata toʻa,

Pea mo e tokotaha ʻokú ne mapuleʻi ʻene ʻitá* ʻi he tokotaha ʻokú ne ikunaʻi ha kolo.+

33 ʻOku fai nai ʻe ha taha ha lulu ʻi hono fungá,+

Ka ko e fili kotoa pē ʻoku fai aí ʻoku meia Sihova ia.+

17 ʻOku lelei ange ha konga mā kuo pakupaku mo ʻi ai ʻa e melinó*+

ʻI ha fale ʻoku fonu ʻi he kai kātoanga* ka ʻoku ʻi ai ʻa e keé.+

 2 Ko ha sevāniti ʻokú ne maʻu ʻa e vavanga fakaefakakaukaú te ne pule ki ha foha ʻoku fakamā ʻene tōʻongá;

Te ne ʻinasi ʻi he tofiʻá ʻo hangē ha taha ʻo e ngaahi fohá.

 3 Ko e kulo siviʻanga meʻá ki he silivá pea ko e fōnisé ki he koulá,+

Ka ko Sihova ʻa e tokotaha ʻokú ne sivi ʻa e lotó.+

 4 Ko ha tangata fulikivanu ʻokú ne tokanga ki he lea fakalotomamahí,

Pea ko ha tangata kākā ʻokú ne fakafanongo ki ha ʻelelo fakakovi.+

 5 ʻIlonga ʻa ia ʻokú ne manuki ki he masivá ʻokú ne fakahouhauʻi ʻa hono Tokotaha-Ngaohí,+

Pea ʻilonga ʻa ia ʻoku fiefia ʻi he tuʻutāmaki ʻa e tokotaha ʻe tahá ʻe ʻikai te ne ʻalu taʻetautea.+

 6 Ko e fanga makapuná,* ko ha kalauni ia ki he kau taʻumotuʻá

Pea ko e ngaahi tamaí* ko e lāngilangi ia ʻo honau ngaahi fohá.*

 7 ʻOku ʻikai feʻunga mo ha vale ʻa e lea faitotonú.*+

Huanoa ange ai ʻa e ʻikai feʻunga ʻa e lea loí mo ha pule!*+

 8 Ko ha meʻaʻofa ʻoku hangē ia ha maka mahuʻinga* ki he tokotaha ʻoku ʻaʻana iá;+

ʻIlonga ha feituʻu ʻokú ne ʻalu ki ai, ʻokú ne lavameʻa.+

 9 ʻIlonga ha taha ʻokú ne fakamolemoleʻi* ha faihala ʻokú ne kumi ki he ʻofá,+

Ka ko e tokotaha ʻokú ne toutou langaʻi ha meʻá ʻokú ne fakamavahevaheʻi ʻa e ngaahi kaungāmeʻa ofí.+

10 Ko ha valoki ʻoku maongo loloto ange ia ki ha tokotaha ʻokú ne maʻu ʻa e mahinó+

ʻI hano hapoʻi tuʻo teau ha tokotaha vale.+

11 Ko e meʻa pē ʻoku feinga ki ai ha tangata kovi ko e angatuʻú

Ka ʻe fekauʻi atu ha talafekau anga-fakamamahi ke ne tauteaʻi ia.+

12 ʻOku lelei ange ke fetaulaki mo ha pea kuo mole hono ʻuhikí

ʻI ha fetaulaki mo ha tokotaha vale ʻi heʻene seselé.+

13 Kapau ʻoku totongi ʻe ha taha ʻa e leleí ʻaki ʻa e kovi,

ʻE ʻikai mavahe ʻa e koví mei hono falé.+

14 Ko hono kamata ʻo ha kē ʻoku hangē ia hano fakaava ha matapā taʻofi vaí;*

ʻI he teʻeki ke hoko ʻa e keé, mavahe mai koe.+

15 Ko ha taha pē ʻokú ne fakatonuhiaʻi ʻa e tokotaha fulikivanú mo ha taha pē ʻokú ne fakahalaiaʻi ʻa e tokotaha māʻoniʻoní+

—ʻOku fakaliliʻa ʻa Sihova kiate kinaua fakatouʻosi.

16 Ko e hā hono ʻaonga ʻa hono maʻu ʻe he tokotaha valé ʻa e founga ke maʻu mai ai ʻa e potó

Lolotonga ia ʻoku ʻikai te ne loto ke ne maʻu ia?*+

17 Ko ha kaumeʻa moʻoni ʻokú ne ʻofa ʻi he taimi kotoa pē+

Pea ko ha tokoua ia ʻoku fanauʻi mai ki he taimi faingataʻá.+

18 Ko ha tangata ʻoku ʻikai ke fakakaukau leleí* ʻokú ne lulululu pea loto-lelei

Ke ne fai ha maluʻi* ʻi he ʻao ʻo hono kaungāʻapí.+

19 Ko e tokotaha ʻoku manako ʻi he fekeʻikeʻí ʻokú ne manako ʻi he faihalá.+

Ko ha taha pē ʻokú ne ʻai ke māʻolunga ʻa hono hūʻangá ʻokú ne fakaafeʻi mai ha fakatamaki.+

20 Ko e tokotaha ʻoku loto pikopikó ʻe ʻikai te ne lavameʻa,*+

Pea ko e tokotaha ʻoku lea kākaá ʻe tō ki he faingataʻa.

21 Ko e tokotaha ʻa ia ko e tamai ʻa ha tama vale te ne hokosia ʻa e mamahi;

Pea ko e tamai ʻa ha tama taʻeʻatamai ʻoku ʻikai te ne maʻu ha fiefia.+

22 Ko ha loto-fiefia ko ha faitoʻo lelei,+

Ka ko ha laumālie mafesi ʻokú ne fakamaha ʻa e ivi ʻo ha taha.*+

23 Ko ha tangata fulikivanu te ne toʻo fakafufū ha totongi fufū*

Ke mioʻi ʻa e ʻalunga ʻo e fakamaau totonú.+

24 Ko e potó ʻoku ʻi muʻa tonu ia ʻi he tokotaha ʻiloʻiló,

Ka ko e mata ʻo e valé ʻoku hē atu ia ki he ngaahi ngataʻanga ʻo e māmaní.+

25 Ko ha foha vale ʻokú ne ʻomi ʻa e mamahi ki heʻene tamaí

Mo e loto-mamahi* ki he tokotaha naʻá ne fanauʻi iá.+

26 ʻOku ʻikai lelei ke tauteaʻi ʻa e* tokotaha māʻoniʻoní

Pea ʻoku fepaki mo e meʻa ʻoku totonú ʻa hono haha ʻa e kakai ʻoku fakaʻapaʻapaʻí.

27 Ko ha tangata ʻokú ne maʻu ʻa e ʻiló ʻokú ne mapuleʻi ʻa ʻene leá,+

Pea ko ha tangata ʻiloʻilo te ne anga-mokomoko ai pē.*+

28 Naʻa mo ha vale ʻoku hanganaki fakalongolongo ʻe lau ia ʻokú ne poto,

Pea ko e tokotaha ʻokú ne tāpuni hono loungutú, ʻe lau ia ʻokú ne ʻiloʻilo.

18 ʻIlonga ʻa ia ʻokú ne fakamavaheʻi iá ʻokú ne tuli ki heʻene ngaahi holi siokita pē ʻaʻaná;

ʻOkú ne talitekeʻi ʻa e* poto ʻaonga kotoa pē.

 2 Ko ha tokotaha vale ʻoku ʻikai te ne leleiʻia ʻi hono maʻu ʻa e mahinó;

ʻOkú ne saiʻia ange ke fakahaaʻi ʻa e meʻa ʻoku ʻi hono lotó.+

 3 ʻI he haʻu ʻa ha tokotaha fulikivanu, ʻoku haʻu ai foki mo e taʻetokaʻi,

Pea ʻoku ʻalu fakataha ʻa e taʻefakalāngilangiʻí mo e fakamā.+

 4 Ko e ngaahi lea ʻi he ngutu ʻo ha tangata ko e ngaahi vai loloto ia.+

Ko e matavai ʻo e potó ko ha kiʻi vaitafe mapunopuna ia.

 5 ʻOku ʻikai lelei ke filifilimānako ʻo kau mo e tokotaha fulikivanú+

Pe ʻikai fakahoko ha fakamaau totonu ki he tokotaha māʻoniʻoní.+

 6 Ko e lea ʻa e tokotaha valé ʻoku iku ai ki he kē,+

Pea ʻoku fakaafeʻi mai ʻe hono ngutú hano taaʻi.+

 7 Ko e ngutu ʻo e valé ko hono tuʻutāmakiʻangá ia,+

Pea ko hono loungutú ko ha tauhele ia ki heʻene moʻuí.

 8 Ko e ngaahi lea ʻa ha tokotaha laukovi loi ʻoku hangē ia ha ngaahi maʻanga meʻakai ifó;*+

ʻOku folofua hifo ia ki hono keté.+

 9 ʻIlonga ʻa ia ʻoku fakapikopiko ʻi heʻene ngāué

Ko ha tokoua ia ʻo e tokotaha ʻokú ne fakatupunga ha maumau.+

10 Ko e huafa ʻo Sihová ko ha taua mālohi.+

ʻOku lele ki ai ʻa e tokotaha māʻoniʻoní ʻo ne malu ai.*+

11 Ko e koloa ʻa e tuʻumālié ko hono kolo fakakolotaú ia;

ʻOku hangē ia ha ʻā malú ʻi heʻene fakakaukaú.+

12 ʻOku muʻomuʻa ʻi he haveʻí ʻa e ʻafungi ʻi he loto ʻo ha tangata,+

Pea ʻoku muʻomuʻa ʻi he lāngilangí ʻa e anga-fakatōkilaló.+

13 ʻI hono fai ʻe ha taha ha tali ki ha meʻa ki muʻa ke ne fanongo ki he ngaahi moʻoniʻi meʻá,

Ko e vale ia mo e meʻa fakamā.+

14 ʻOku lava ʻe he laumālie ʻo ha taha ke ne tokoniʻi ia ʻi heʻene puké,+

Ka ko hai ʻe lava ke ne matuʻuaki ha laumālie mafesi?*+

15 Ko e loto ʻo e tokotaha mahinó ʻokú ne maʻu ʻa e ʻiló,+

Pea ko e telinga ʻo e potó ʻokú ne kumi ke maʻu ʻa e ʻiló.

16 Ko e meʻaʻofa ʻa ha tangata ʻokú ne fakaava ai ʻa e hala kiate ia;+

ʻOku lava ai ke ne aʻu ki he kakai māʻolungá.

17 Ko e tokotaha ʻokú ne ʻuluaki lea ʻo taukapoʻi iá ʻokú ne hā ngali totonu,+

Kae ʻoua kuo haʻu ʻa e tafaʻaki ʻe tahá ʻo fakafehuʻi ia.*+

18 Ko hono fai ha lulú ʻoku fakangata ai ha ngaahi fakakikihi+

Pea fai ai ha fili ʻi he vahaʻa ʻo ha* ongo faʻahi mālohi ʻokú na fehangahangai.

19 Ko ha tokoua kuo fakaʻitaʻi ʻoku ikuʻingataʻa ange ia ʻi ha kolo fakakolotau,+

Pea ʻoku ʻi ai ʻa e ngaahi fakakikihi ʻoku hangē ko e ngaahi meʻa fakamaʻu ʻo e matapā ʻo ha kolotau.+

20 Ko e fua mei he lea ʻa ha* tangata ʻe fonu ai ʻa hono keté;+

Te ne mākona ʻi he meʻa ʻoku haʻu mei hono loungutú.

21 Ko e maté mo e moʻuí ʻoku ʻi he mālohi ia ʻo e ʻeleló;+

Ko e faʻahinga ʻoku nau saiʻia ke ngāueʻaki iá te nau kai ʻa hono fuá.+

22 Ko e tokotaha ʻokú ne maʻu ha uaifi leleí kuó ne maʻu ha meʻa lelei,+

Pea ʻokú ne maʻu ʻa e hōifua* ʻa Sihová.+

23 ʻOku kōlenga ʻa e tangata masivá ʻi he taimi ʻokú ne lea aí,

Ka ʻoku fai ʻe he tangata tuʻumālié ʻa e tali anga-kakaha.

24 ʻOku ʻi ai ha ngaahi kaungāmeʻa ʻoku nau mateuteu ke fefaikoviʻaki,+

Ka ʻoku ʻi ai ha kaumeʻa ʻoku pipiki ofi ange ia ʻi ha tokoua.+

19 ʻOku lelei ange ke masiva mo ʻaʻeva ʻi he anga-tonú+

ʻI ha hoko ʻo vale mo lea loi.+

 2 ʻOku ʻikai lelei ha tokotaha ʻoku ʻikai te ne maʻu ʻa e ʻiló,+

Pea ʻoku faiangahala ʻa e tokotaha ʻokú ne fai fakavave ha meʻá.*

 3 Ko e vale ia ʻa ha tangata ʻoku mioʻi ai ʻa hono halá,

Pea hoko ʻo ʻita ai ʻa hono lotó kia Sihova.

 4 Ko e koloá ʻokú ne tohoakiʻi mai ʻa e kaungāmeʻa tokolahi,

Ka ko e tangata masivá naʻa mo hono kaungāmeʻá te ne liʻaki ia.+

 5 Ko ha fakamoʻoni loi ʻe ʻikai te ne ʻalu taʻetautea,+

Pea ko e tokotaha ʻoku loi ʻi heʻene mānava kotoa pē ʻe ʻikai te ne hao.+

 6 ʻOku feinga ʻa e tokolahi ke leleiʻia ʻiate kinautolu ha tokotaha māʻolunga,*

Pea ʻoku kaumeʻa ʻa e tokotaha kotoa mo e tangata ʻoku foaki meʻaʻofá.

 7 Ko e fanga tokoua kotoa ʻo ha tangata masiva ʻoku nau fehiʻa kiate ia;+

Huanoa ange ai ʻa e fakamamaʻo meiate ia ʻa hono ngaahi kaumeʻá!+

ʻOkú ne tuli kiate kinautolu mo fai ha ngaahi kole, ka ʻoku ʻikai ke fai mai ʻe ha taha ha tali.

 8 ʻIlonga ʻa ia ʻokú ne maʻu ʻa e fakakaukau leleí* ʻokú ne ʻofa ʻiate ia.+

ʻIlonga ʻa ia ʻokú ne koloaʻaki ʻa e ʻiloʻiló te ne lavameʻa.*+

 9 Ko ha fakamoʻoni loi ʻe ʻikai te ne ʻalu taʻetautea,

Pea ko e tokotaha ʻoku loi ʻi heʻene mānava kotoa pē ʻe ʻauha.+

10 ʻOku ʻikai feʻunga ki ha vale ke ne nofo fakatuʻumālie;

Huanoa ange ai ʻa e ʻikai feʻunga ki ha sevāniti ke ne pule ki ha houʻeiki!+

11 Ko e vavanga fakaefakakaukau ʻa ha tangata ʻoku fakatuotuai moʻoni ai ʻa ʻene ʻitá,+

Pea ko e meʻa fakaʻofoʻofa ia kiate ia ʻene tukunoaʻi* ha fakatupu ʻita.*+

12 Ko e houhau ʻa ha tuʻi ʻoku hangē ia ko e ngungulu ʻa ha laioné,+

Ka ko ʻene hōifuá ʻoku hangē ia ko e hahau ʻi he musié.

13 Ko ha foha vale ʻokú ne ʻomi ʻa e tuʻutāmaki ki heʻene tamaí,+

Pea ko ha uaifi fakatupu kē* ʻoku hangē ia ha ʻato ʻoku ʻikai ʻaupito ʻosi ʻa ʻene tutulú.+

14 Ko ha fale mo ha koloa, ko e meʻa tukufakaholo ia mei he ngaahi tamaí,

Ka ko ha uaifi fakapotopoto ʻoku meia Sihova ia.+

15 Ko e fakapikopikó ʻokú ne ʻomi ha mohe maʻu,

Pea ko e tokotaha mamió te ne fiekaia.+

16 Ko e tokotaha ʻokú ne tauhi ʻa e fekaú ʻokú ne tauhi ai ʻa ʻene moʻuí;+

Ko e tokotaha ʻoku taʻetokanga fekauʻaki mo hono ngaahi ʻalungá te ne mate.+

17 Ko e tokotaha ʻokú ne fakahāhā ʻa e leleiʻia ʻi he māʻulaló ʻokú ne ʻoatu ha nō kia Sihova,+

Pea te Ne totongi fakafoki kiate ia ʻa e* meʻa ʻokú ne faí.+

18 Akonakiʻi ho fohá lolotonga ʻoku kei ʻi ai ha ʻamanakí,+

Pea ʻoua ʻe hoko ʻo ʻi ai haʻo kaunga* ki heʻene maté.+

19 Ko e tangata ʻita vavé te ne fua ʻa e tautea;

Kapau te ke feinga ke fakahaofi ia, kuo pau ke ke toutou fai ia.+

20 Fanongo ki he faleʻí pea tali ʻa e akonakí,+

Koeʻuhí ke ke hoko ai ʻo poto ʻi ho kahaʻú.+

21 ʻOku lahi ʻa e ngaahi palani ʻi he loto ʻo ha tangata,

Ka ko e akonaki* ʻa Sihová ko ia ia ʻe tuʻú.+

22 Ko e meʻa fakamānako ʻi ha tangata ʻa ʻene ʻofa mateakí;+

Pea ʻoku lelei ange ke masiva ʻi he hoko ko ha tokotaha loi.

23 Ko e manavahē kia Sihová ʻoku iku ia ki he moʻui;+

Ko e tokotaha ʻokú ne maʻu iá te ne maʻu ha mālōlō lelei, ʻo ʻatā mei he koví.+

24 Ko e tokotaha fakapikopikó ʻokú ne mono hono nimá ki he poulu ʻaiʻanga meʻakaí,

Ka ʻoku ʻikai haʻane hohaʻa ke fakafoki ia ki hono ngutú.+

25 Taaʻi ʻa e tokotaha manukí,+ koeʻuhí ke hoko ai ʻo poto+ ʻa e tokotaha taʻetaukeí,

Pea valokiʻi ʻa e tokotaha ʻokú ne maʻu ʻa e mahinó, koeʻuhí ke fakalahi ai ʻa ʻene ʻiló.+

26 Ko e tokotaha ʻokú ne ngaohikoviʻi ʻa ʻene tamaí pea kapusi ʻa ʻene faʻeé

Ko ha foha ia ʻokú ne fakatupunga ʻa e mā mo e ngalivale.+

27 ʻE hoku foha, kapau ʻe tuku hoʻo fanongo ki he akonakí,

Te ke hē ai mei he ngaahi lea ʻo e ʻiló.

28 Ko ha fakamoʻoni taʻeʻaonga ʻokú ne luma ki he fakamaau totonú,+

Pea ko e ngutu ʻo e kau fulikivanú ʻokú ne folofua ʻa e koví.+

29 Ko e fakamāú ʻoku tuku tauhi ia ki he kau manukí,+

Pea ko e hahá ki he tuʻa ʻo e kau seselé.+

20 Ko e uainé ko ha tokotaha manuki,+ ko e ʻolokaholó ko e tokotaha taʻemapuleʻi;+

ʻIlonga ʻa ia ʻokú na takihēʻí ʻoku ʻikai te ne poto.+

 2 Ko e tuʻunga fakailifia* ʻo e tuʻí ʻoku hangē ia ko e ngungulu ʻa ha laioné;+

ʻIlonga ʻa ia ʻokú ne langaʻi ʻene houhaú ʻe hoko ʻo fakatuʻutāmaki ia ki heʻene moʻuí tonu.+

 3 Ko e lāngilangi ia ki ha tangata ʻa ʻene fakaʻehiʻehi mei he keé,+

Ka ko e kau vale kotoa pē te nau hoko ʻo kau ki ai.+

 4 Ko e tokotaha fakapikopikó ʻoku ʻikai te ne palau ʻi he faʻahitaʻu momokó,

Ko ia te ne kolekole ai he lolotonga ʻa e utu-taʻú ʻi he ʻikai haʻane meʻá.*+

 5 Ko e ngaahi fakakaukau* ʻi he loto ʻo ha tangata ʻoku hangē ia ha ngaahi vai lolotó,

Ka ko e tangata ʻiloʻiló ʻokú ne fusi hake ia.

 6 ʻOku fakahaaʻi ʻe he kau tangata tokolahi ʻenau ʻofa mateakí,

Ka ko hai ʻe lava ke ne maʻu ha tangata faitōnunga?

 7 Ko e tokotaha māʻoniʻoní ʻokú ne ʻaʻeva ʻi heʻene anga-tonú.+

Fiefia ē ko ʻene fānau* ʻoku hoko mai ʻiate iá.+

 8 ʻI he ʻafio ʻa e tuʻí ʻi he taloní ke fai ha fakamāú,+

ʻOkú ne sivi ʻa e kovi kotoa ʻaki hono fofongá.+

 9 Ko hai ia ʻe lava ke ne pehē: “Kuó u fakamaʻa hoku lotó;+

ʻOku ou maʻa mei heʻeku angahalá”?+

10 Ko e ngaahi meʻa fakamamafa taʻefaitotonú mo e ngaahi meʻafua halá*

—ʻOku fakalielia fakatouʻosi ia kia Sihova.+

11 Naʻa mo ha kiʻi tama* ʻoku ʻiloʻi ia ʻi heʻene ngaahi ngāué,

Pe ko ʻene tōʻongá ʻoku maʻa mo totonu.+

12 Ko e telinga ʻoku fanongó mo e mata ʻoku sió

—Kuo ngaohi fakatouʻosi ia ʻe Sihova.+

13 ʻOua te ke manako ʻi he mohé, he te ke hoko ai ʻo masiva.+

ʻĀʻā ho matá, pea te ke mākona ai ʻi he mā.+

14 “ʻOku ʻikai lelei, ʻoku ʻikai lelei,” ko e lea ia ʻa e tokotaha fakataú;

Peá ne ʻalu atu leva ʻo ne pōlepole pē ʻiate ia.+

15 ʻOku ʻi ai ʻa e koula, pea lahi foki mo e maka feó,*

Ka ko e loungutu ʻo e ʻiló ko e meʻa mahuʻinga.+

16 Toʻo ha kofu ʻo ha tangata kapau kuó ne maluʻi ha sola;+

Puke ʻa e meʻa maluʻí meiate ia kapau naʻá ne fai ia ki ha fefine muli.*+

17 Ko e mā naʻe maʻu ʻi he kākaá ʻoku ifo ia ki ha tangata,

Ka ʻi he hili iá ʻe fonu hono ngutú ʻi he makamaka.+

18 ʻI he fealēleaʻakí,* ʻe lavameʻa* ai ʻa e ngaahi palaní,+

Pea ʻi hono fai ʻa e fakahinohino pōtoʻí,* ke ke faitau leva.+

19 Ko ha tokotaha laukovi loi ʻokú ne ʻalu holo ʻo fakahaaʻi ʻa e talanoa fakapulipulí;+

ʻOua naʻá ke feohi mo e tokotaha ʻoku manako ʻi he laú.*

20 ʻIlonga ʻa ia ʻokú ne talatukiʻi ʻa ʻene tamaí mo ʻene faʻeé,

ʻE tāmateʻi ʻa ʻene māmá ʻi he hoko mai ʻa e fakapoʻulí.+

21 Ko ha tofiʻa naʻe ʻuluaki maʻu ʻi he mānumanú

ʻE ʻikai hoko ia ko ha tāpuaki ʻamui.+

22 ʻOua naʻá ke pehē: “Te u totongi fakafoki ʻa e koví!”+

ʻAmanaki kia Sihova,+ pea te ne fakahaofi koe.+

23 Ko e ngaahi meʻa fakamamafa taʻefaitotonú* ʻoku fakalielia ia kia Sihova,

Pea ko e ngaahi meʻafua kākaá ʻoku ʻikai lelei ia.

24 Ko e ngaahi laka ʻa ha tangata ʻoku tataki ia ʻe Sihova;+

ʻE lava fēfē ke mahinoʻi ʻe ha tangata hono hala ʻoʻoná?*

25 Ko ha tauhele ia ki ha tangata ke kaila fakavave, “ʻOku toputapu!”+

Pea toki fakakaukau ki mui ai ki he meʻa naʻá ne fuakavaʻakí.+

26 Ko ha tuʻi poto ʻokú ne sivi ʻo liʻaki ʻa e kau fulikivanú+

Pea tāmalaki kinautolu ʻaki ʻa e meʻa ʻauʻauʻanga uité.+

27 Ko e mānava ʻa ha tangata ko e maama ia ʻa Sihova,

ʻOkú ne fakamaama ai hono tangata ʻi lotó.

28 Ko e ʻofa mateakí mo e faitōnungá ʻokú na maluʻi ʻa e tuʻí;+

ʻI he ʻofa mateakí ʻokú ne fokotuʻu maʻu ai ʻa hono taloní.+

29 Ko e lāngilangi ʻo e kau talavoú ʻa honau mālohí,+

Pea ko e fakaʻofoʻofa ʻo e kau tangata taʻumotuʻá ʻa honau ʻulu hinaá.+

30 Ko e takatakaʻulí mo e laveá ʻokú na toʻo* ʻa e koví,+

Pea ko e ngaahi hapó ʻokú ne fakamaʻa ʻa hoto tangata ʻi lotó.

21 Ko e loto ʻo ha tuʻi ʻoku hangē ia ko ha ngaahi tafengavai ʻi he nima ʻo Sihová.+

ʻOkú ne fakatafe ia ki ha feituʻu pē ʻokú Ne finangalo ki aí.+

 2 Ko e hala kotoa ʻo ha tangata ʻoku hā totonu ia kiate ia,+

Ka ʻoku sivi ʻe Sihova ʻa e ngaahi lotó.*+

 3 Ko hono fai ʻa e meʻa ʻoku tonu mo totonú

ʻOku fakahōifua ange ia kia Sihova ʻi ha feilaulau.+

 4 Ko e mata fakamāhikí mo e loto-pōlepolé

—ʻOku hangē ia ha maama ʻokú ne tataki ʻa e kau fulikivanú ka ko e angahala ia.+

 5 Ko e ngaahi palani ʻa e tokotaha faʻa ngāué ʻe iku moʻoni atu ki he lavameʻa,*+

Ka ko e faʻahinga kotoa ʻoku fakavave koví te nau tūʻulu moʻoni atu ki he masiva.+

 6 Ko hono maʻu ha koloa ʻi ha ʻelelo loí

ʻOku hangē ia ha kakapu ʻoku mole atú, ko ha tauhele fakatupu mate.*+

 7 Ko e fakamālohi ʻa e kau fulikivanú te ne tafiʻi atu kinautolu,+

He ʻoku nau fakafisi ke ngāueʻaki ʻa e fakamaau totonú.

 8 Ko e hala ʻo ha tangata halaia ʻoku pikopiko,

Ka ʻoku ngāue faitotonu ʻa e tangata taʻehalaiá.+

 9 ʻOku lelei ange ke nofo ʻi ha tuliki ʻi he funga falé

ʻI ha nofo ʻi he fale tatau mo ha uaifi fakatupu kē.*+

10 Ko e tangata fulikivanú ʻokú ne havala ki he meʻa ʻoku koví;+

ʻOku ʻikai te ne leleiʻia ʻi hono kaungāʻapí.+

11 ʻI hono tautea ha tokotaha manuki, ʻoku hoko ʻo poto ange ai ʻa e taʻetaukeí,

Pea ʻi hono maʻu ʻe ha tokotaha poto ʻa e vavanga fakaefakakaukaú, ʻokú ne maʻu ai ʻa e ʻiló.*+

12 ʻOku siofi ʻe he Tokotaha Māʻoniʻoní ʻa e fale ʻo e tokotaha fulikivanú;

ʻOkú ne ʻohifo ʻa e kau fulikivanú ʻo nau ʻauha ai.+

13 ʻIlonga ʻa ia ʻokú ne tāpuni hono telingá ki he tangi ʻa e tokotaha māʻulaló

Te ne ui foki ʻe ia pea ʻe ʻikai fai mai ha tali ki ai.+

14 Ko ha meʻaʻofa fakapulipuli ʻokú ne holoki ʻa e ʻitá,+

Pea ko ha totongi fufū fakapulipuli* ʻokú ne holoki ʻa e ʻita tōlilí.

15 Ko ha meʻa fakafiefia ki he tokotaha māʻoniʻoní ke ne fai ʻa e fakamaau totonú,+

Ka ko ha meʻa fakalilifu ia ki he faʻahinga ʻoku faikoví.

16 Ko e tangata ʻoku hē mei he hala ʻo e potó

Te ne mālōlō fakataha mo e faʻahinga kuo mole honau mālohí ʻi he maté.+

17 Ko e tokotaha ʻoku manako ʻi hono maʻu ha taimi fakafiefiá* ʻe hoko ʻo masiva;+

Ko e tokotaha ʻoku manako ʻi he uainé mo e loló ʻe ʻikai te ne hoko ʻo tuʻumālie.

18 Ko e tokotaha fulikivanú ko ha totongi huhuʻi ia ʻo e tokotaha māʻoniʻoní,

Pea ʻe ʻave ʻa e tokotaha lavakí ʻo fetongiʻaki ʻa e faitotonú.+

19 ʻOku lelei ange ke nofo ʻi he toafá

ʻI ha nofo mo ha uaifi fakatupu kē* mo ʻiteʻita.+

20 Ko e koloa mahuʻingá mo e loló ʻoku maʻu ia ʻi he fale ʻo e potó,+

Ka ko e tangata valé te ne tolovekaʻaki* ʻa e meʻa ʻokú ne maʻú.+

21 ʻIlonga ʻa ia ʻoku tuli ki he māʻoniʻoní mo e ʻofa mateakí

Te ne maʻu ʻa e moʻui, māʻoniʻoni, mo e lāngilangi.+

22 ʻE lava ke kaka ha tangata poto ki he* kolo ʻo ha toʻa

ʻO ne fakavaivaiʻi ʻa e mālohinga ʻoku tuʻu ai ʻenau falalá.+

23 Ko e tokotaha ʻokú ne tokangaʻi hono ngutú mo hono ʻeleló

ʻOkú ne fakahaofi ia mei he faingataʻá.+

24 Ko ha tokotaha loto-pōlepole, hīkisia mo ʻafungi te ke uiʻaki ia

ʻA e tangata ʻokú ne fai ha meʻa ʻi he ʻafungi mo taʻetokangá.+

25 Ko e havala ʻa e tangata fakapikopikó te ne mate ai,

He ʻoku fakafisi hono nimá ke fai ha ngāue.+

26 ʻOkú ne havala mānumanu ʻi he ʻahó kotoa,

Ka ko e tokotaha māʻoniʻoní ʻokú ne foaki ʻo ʻikai te ne taʻofi ha meʻa ʻe taha.+

27 Ko e feilaulau ʻa e tokotaha fulikivanú ko ha meʻa fakalielia.+

Huanoa ange ai ʻa ʻene ʻoatu ia ʻi ha taumuʻa koví!*

28 Ko ha taha fakamoʻoni loi ʻe ʻauha,+

Ka ko e tangata ʻoku fanongó te ne fai ha fakamoʻoni lavameʻa.*

29 ʻOku mata-fefeka ha tangata fulikivanu,+

Ka ko e tokotaha faitotonú ʻoku pau ʻa hono ʻalungá.*+

30 ʻOku ʻikai ha poto, pe ha ʻiloʻilo, pe ha faleʻi ʻe lava ke tuʻu ʻo fakafepaki kia Sihova.+

31 ʻOku teuteu ʻa e hōsí ki he ʻaho ʻo e taú,+

Ka ko e fakamoʻuí ʻoku meia Sihova ia.+

22 ʻOku lelei ange ke fili ki ha hingoa lelei* ʻi he fili ki ha koloa lahi;+

ʻOku lelei ange ke tokaʻi* kita ʻi he silivá mo e koulá.

 2 ʻOku tatau* ʻa e koloaʻiá mo e masivá ʻi he meʻá ni:

Naʻe ngaohi fakatouʻosi kinaua ʻe Sihova.+

 3 Ko e tokotaha fakapotopotó ʻokú ne sio ki he fakatuʻutāmakí peá ne toi,

Ka ko e tokotaha taʻetaukeí ʻokú ne hanganaki laka atu pē ʻo ne fuesia ʻa e ngaahi nunuʻá.*

 4 Ko e ola ʻo e anga-fakatōkilaló mo e manavahē kia Sihová

Ko e koloa mo e lāngilangi pea mo e moʻui.+

 5 ʻOku ʻi he hala ʻo e tangata anga-pikopikó ʻa e ʻakau talatala mo e ngaahi tauhele,

Kae ʻilonga ʻa ia ʻokú ne fakamahuʻingaʻi ʻene moʻuí ʻokú ne hanganaki fakamamaʻo mei ai.+

 6 Akoʻi ha tamasiʻi* ʻi he hala ʻoku totonu ke ne ʻalu aí;+

Naʻa mo e taimi te ne tupu hake ai ʻo motuʻá ʻe ʻikai te ne mavahe mei ai.+

 7 Ko e tokotaha koloaʻiá ʻokú ne pule ki he tokotaha masivá,

Pea ko e tokotaha noó ko ha tamaioʻeiki ia ki he tokotaha tali noó.+

 8 ʻIlonga ʻa ia ʻokú ne tūtuuʻi ʻa e taʻemāʻoniʻoní te ne utu ʻa e fakatamaki,+

Pea ko e tokotoko ʻo ʻene ʻitá ʻe motuhi.+

 9 Ko e tokotaha nima-homó* ʻe faitāpuekina,

He ʻokú ne vahevahe ʻene meʻakaí ki he masivá.+

10 Kapusi ʻa e tangata manukí,

Pea ʻe mole ai ʻa e māvahevahé;

ʻE ngata ai ʻa e fakakikihí* mo e laukoví.

11 Ko e tokotaha ʻoku ʻofa ʻi he loto-maʻá pea ʻoku anga-ʻofa ʻene leá

Te ne kaumeʻa mo e tuʻí.+

12 Ko e fofonga ʻo Sihová ʻokú ne maluʻi ʻa e ʻiló,

Ka ʻokú Ne fulihi ʻa e ngaahi lea ʻa e tokotaha lavakí.+

13 ʻOku pehē ʻe he tokotaha fakapikopikó: “ʻOku ʻi ai ha laione ʻi tuʻa!

ʻE tāmateʻi au ʻi he loto malaʻe fakakoló!”*+

14 Ko e ngutu ʻo e kau fefine tōʻonga fakalieliá* ko ha luo loloto.+

Ko e tokotaha kuo fakahalaiaʻi ʻe Sihová te ne tō ai.

15 ʻOku tāvani ʻa e valé ʻi he loto ʻo ha tamasiʻi,*+

Ka ko e vaʻakau ʻo e akonakí te ne toʻo ia ke mamaʻo meiate ia.+

16 Ko e tokotaha ʻokú ne kākaaʻi ʻa e masivá ke fakalahi ʻene koloá+

Pea mo e tokotaha ʻoku foaki meʻaʻofa ki he koloaʻiá

Te na iku ki he masiva ʻangoʻango.

17 Fokotuʻu telinga mai ʻo fanongo ki he ngaahi lea ʻa e potó,+

Koeʻuhí ke tali ʻe ho lotó kotoa ʻa ʻeku ʻiló,+

18 He ʻoku lelei ke tauhi ia ʻi loto ʻiate koe,+

Koeʻuhí ke hoko kotoa ia ʻo ʻi ho loungutú maʻu ai pē.+

19 Koeʻuhi ke tuʻu hoʻo falalá ʻia Sihova,

ʻOku ou ʻoatu kiate koe he ʻahó ni ʻa e ʻiló.

20 ʻIkai kuó u ʻosi tohi atu kiate koe,

ʻO ʻoatu ʻa e faleʻi mo e ʻilo,

21 Ke akoʻi koe ki he ngaahi lea ʻoku moʻoni mo falalaʻangá,

Koeʻuhí ke ke lava ai ʻo foki mo ha fakamatala totonu ki he tokotaha naʻá ne fekauʻi mai koé?

22 ʻOua naʻá ke kaihaʻa mei he tangata masivá koeʻuhí ko ʻene masivá,+

Pea ʻoua naʻá ke laiki ʻa e tangata māʻulaló ʻi he matapā ʻo e koló,+

23 He ko Sihova tonu te ne taukapoʻi kinautolú+

Pea te ne toʻo ʻa e moʻui ʻa e faʻahinga ʻoku nau kākaaʻi kinautolú.

24 ʻOua te ke feohi mo e tangata ʻita vavé

Pe ʻi ai hao kaunga ki he tokotaha ʻoku hehema ke tōlilí,

25 Koeʻuhí ke ʻoua ʻaupito naʻá ke ako ʻa hono ngaahi ʻalungá

Pea fakataueleʻi ai koe.+

26 ʻOua naʻá ke kau ʻi he faʻahinga ʻoku nau lulululu ʻi ha tukupaá,

ʻA ia ʻoku nau fai ha maluʻi ki ha ngaahi noó.+

27 Kapau ʻoku ʻikai ʻi ai haʻo meʻa ke totongiʻaki,

ʻE toʻo mai ho mohengá meiate koe!

28 ʻOua naʻá ke ʻunuaki ʻa e fakaʻilonga ʻo e kauʻā ʻi he kuohilí

ʻA ia naʻe fokotuʻu ʻe hoʻo fanga kuí.+

29 Kuó ke mamata ki ha tangata ʻoku pōtoʻi ʻi heʻene ngāué?

Te ne tuʻu ʻi he ʻao ʻo e ngaahi tuʻí;+

ʻE ʻikai te ne tuʻu ʻi he ʻao ʻo e kakai lāuvalé.

23 ʻI haʻo nofo hifo ke kai mo ha tuʻi,

Fakakaukau fakamātoato ki he meʻa ʻoku ʻi muʻa ʻiate koé;

 2 ʻAi ha hele ki ho kiá*

Kapau ʻokú ke faʻa kai.

 3 ʻOua naʻá ke havala ki heʻene meʻakai vovó,

He ko e meʻakai kākā ia.

 4 ʻOua naʻá ke fakaongosia ke maʻu ha koloa.+

Tuʻu hifo pea fakahāhā ʻa e mahinó.*

 5 ʻI haʻo hila ki ai, ʻoku ʻikai ke ʻi ai,+

He ko e moʻoni te ne ʻai kapakau ʻo hangē ha ʻīkalé peá ne puna atu ki he ʻataá.+

 6 ʻOua naʻá ke kai ʻa e meʻakai ʻa ha tokotaha nima-maʻu;*

ʻOua naʻá ke havala ki heʻene meʻakai vovó,

 7 He ʻokú ne hangē ha tokotaha ʻokú ne hanganaki fakalau ʻa e ngaahi meʻá.

ʻOkú ne pehē atu kiate koe, “kai mo inu,” ka ʻoku ʻikai ko haʻane lea moʻoni.*

 8 Te ke luaʻaki ʻa e ngaahi maʻanga kuó ke kaí

Pea ʻe mole noaʻia ai ʻa hoʻo ngaahi lea fakamāloó.

 9 ʻOua naʻá ke lea ke fanongo ki ai ʻa e tokotaha valé,+

He te ne taʻetokaʻi ʻa e poto ʻoku ʻi hoʻo ngaahi leá.+

10 ʻOua naʻá ke ʻunuaki ʻa e fakaʻilonga ʻo e kauʻā ʻi he kuohilí+

Pe halalotoʻapi ʻi he ngoue ʻa e kau tamai-maté.

11 He ko honau Tokotaha-Taukapó* ʻoku mālohi;

Te ne taukapoʻi kinautolu meiate koe.+

12 ʻAi ho lotó ki he akonakí

Pea mo ho telingá ki he ngaahi lea ʻo e ʻiló.

13 ʻOua naʻá ke taʻofi ʻa e akonakí mei ha tamasiʻi.*+

Kapau te ke taaʻi ia ʻaki ʻa e vaʻakaú, ʻe ʻikai te ne mate.

14 Te ke taaʻi ia ʻaki ʻa e vaʻakaú,

Koeʻuhí ke fakahaofi ai ia mei he Faʻitoká.*

15 ʻE hoku foha, kapau ʻe hoko ho lotó ʻo poto,

ʻE fiefia leva ai ʻa hoku lotó.+

16 Ko hoku lotó kotoa* ʻe fiefia

ʻI he leaʻaki ʻe ho loungutú ʻa e meʻa ʻoku totonú.

17 ʻOua naʻa meheka ho lotó ki he kau angahalá,+

Ka ke manavahē kia Sihova ʻi he ʻahó kotoa,+

18 He te ke toki maʻu ai ha kahaʻu lelei+

Pea ʻe ʻikai ke tuʻusi ʻa hoʻo ʻamanakí.

19 Fanongo, ʻe hoku foha, peá ke hoko ai ʻo poto,

Pea fakahanga ho lotó ki he hala totonú.

20 ʻOua naʻá ke kau fakataha mo kinautolu ʻoku nau inu ʻo fuʻu lahi ʻa e uainé,+

ʻO kau fakataha mo kinautolu ʻoku nau kai ʻo fuʻu tōtuʻa ʻa e kakanoʻi-manú,+

21 He ʻe hoko ʻo masiva ha tokotaha faʻa konā mo kai fakaputa,*+

Pea ko e faʻa mohé ʻe ʻai ai ha tokotaha ke ne vala mahaehae.

22 Fanongo ki hoʻo tamaí ʻa ia naʻe tupu ai hono fanauʻi koé,

Pea ʻoua naʻá ke taʻetokaʻi ʻa hoʻo faʻeé koeʻuhí pē ko ʻene motuʻá.+

23 Fakatau mai* ʻa e moʻoní pea ʻoua ʻaupito naʻa fakatau atu ia,+

Pehē foki ki he potó mo e akonakí pea mo e mahinó.+

24 Ko e moʻoni ʻe fiefia ʻa e tamai ʻa ha tokotaha māʻoniʻoni;

ʻIlonga ʻa ia ʻoku hoko ko ha tamai ʻa ha foha poto te ne fiefia ʻiate ia.

25 ʻE fiefia ʻa hoʻo tamaí mo hoʻo faʻeé,

Pea ʻe nēkeneka ʻa ia naʻá ne fanauʻi koé.

26 ʻE hoku foha, foaki mai ho lotó kiate au,

Pea ʻofa ke leleiʻia ho matá ʻi hoku ngaahi ʻalungá.+

27 He ko ha tokotaha feʻauaki ko ha luo loloto ia,

Pea ko ha fefine ʻulungaanga taʻetaau* ko ha vaitupu fāsiʻi ia.+

28 ʻOkú ne toi ʻo tatali hangē ha kaihaʻá;+

ʻOkú ne ʻai ke tokolahi ʻa e kau tangata taʻefaitōnungá.

29 Ko hai ʻoku ʻoiaueé? Ko hai ʻoku taʻemanongá?

Ko hai ʻoku faʻa keé? Ko hai ʻoku faʻa lāungá?

Ko hai ʻoku lavea taʻeʻuhingá? Ko hai ʻoku nenefu* ʻene sió?

30 Ko kinautolu ia ʻoku nofo fuoloa ke inu uainé;+

ʻA kinautolu ʻoku kumi ki he* uaine kuo huʻí.

31 ʻOua ʻe sio ki he kulokula mai ʻa e lanu ʻo e uainé

ʻI heʻene fetapaki mai ʻi he ipú pea lele momole hifó,

32 He ʻi he ikuʻangá ʻoku huhu ia ʻo hangē ha ngatá,

Pea ʻokú ne tuku mai ha kona ʻo hangē ha ngata huhu koná.

33 ʻE sio ho matá ki he ngaahi meʻa faikehe,

Pea ʻe leaʻaki ʻe ho lotó ʻa e ngaahi meʻa ʻoku kovi.+

34 Pea te ke hangē ko ha taha ʻoku tokoto ʻi he loto tahí,

Hangē ha taha ʻoku tokoto ʻi he funga fanā ʻo ha vaká.

35 Te ke pehē: “Kuo nau taaʻi au, ka naʻe ʻikai te u ongoʻi.*

ʻOku nau haha au, ka naʻe ʻikai te u ʻiloʻi.

Ko ʻafē te u ʻā hake aí?+

ʻE toe fiemaʻu ke u inu.”*

24 ʻOua ʻe meheka ki he kau tangata koví,

Pea ʻoua ʻe holi ke feohi mo kinautolu,+

 2 He ʻoku nau fakalaulauloto ki he fakamālohí,

Pea ʻoku lea honau loungutú ʻo fekauʻaki mo hono fai ha kovi ki he niʻihi kehé.

 3 Ko e potó ʻoku langa ai ha fale,*+

Pea ʻi he ʻiloʻiló ʻoku ʻai ai ia ke malu.

 4 ʻI he ʻiló ʻoku fakafonu ai ʻa hono ngaahi lokí

ʻAki ʻa e ngaahi koloa mahuʻinga mo lelei kehekehe.+

 5 Ko e tangata potó ʻokú ne mālohi,+

Pea ʻi he ʻiló ʻoku ʻai ai ʻe ha tangata ke lahi ʻa hono mālohí.

 6 ʻI hono fai ʻa e fakahinohino pōtoʻí* te ke faitau leva,+

Pea ʻi he tokolahi ʻa e kau faleʻí* ʻoku ʻi ai ʻa e ikuna.*+

 7 Ko e poto moʻoní ʻoku ʻikai ala maʻu ia ʻe ha vale;+

ʻOku ʻikai te ne maʻu ha meʻa ke ne leaʻaki ʻi he matapā ʻo e koló.

 8 Ko ha taha pē ʻokú ne faʻufaʻu ha kovi

ʻE ui ia ko ha taki faʻufaʻu fakafufū.+

 9 Ko e ngaahi faʻufaʻu fakavalevalé* ko e angahala ia,

Pea ʻoku fakaliliʻa ʻa e kakaí ʻi ha tokotaha manuki.+

10 Kapau te ke hoko ʻo loto-siʻi ʻi he ʻaho ʻo e mamahí,*

ʻE siʻi ai ho iví.

11 Fakahaofi ʻa e faʻahinga ʻoku ʻave atu ki he maté,

Pea puke mai ʻa kinautolu ʻoku ʻalu tetetete atu ke tāmateʻí.+

12 Kapau te ke pehē, “Ka naʻe ʻikai haʻamau ʻilo ki he meʻá ni,”

ʻIkai ʻoku ʻilo ia ʻe he Tokotaha ʻokú ne sivi ʻa e lotó?*+

ʻIo, ʻe ʻilo ia ʻe he Tokotaha ʻokú ne siofi koé

Pea te ne totongi fakafoki ki he tangata taki taha ʻo fakatatau ki heʻene ngāue.+

13 ʻE hoku foha, kai ʻa e honé, he ʻoku lelei ia;

Ko e hone mei he taunga honé ʻoku melie ia ki he uʻá.

14 ʻOku pehē pē, ke ke ʻilo ko e potó ʻoku lelei ia kiate koe.+

Kapau te ke maʻu ia, te ke maʻu ai ha kahaʻu lelei

Pea ʻe ʻikai tuʻusi ai ʻa hoʻo ʻamanakí.+

15 ʻOua naʻá ke anga-fulikivanu ʻo ke toka malumu ʻo ofi ʻi he ʻapi ʻo e tokotaha māʻoniʻoní ke lapasi ia;

ʻOua naʻá ke fakaʻauha ʻa hono nofoʻangá.

16 He ʻe tō tuʻo fitu nai ʻa e tokotaha māʻoniʻoní, pea te ne toe tuʻu hake,+

Ka ʻe ʻai ʻe he faingataʻá ʻa e kau fulikivanú ke nau humu ai pē.+

17 ʻI he tō ʻa ho filí, ʻoua naʻá ke fiefia ai,

Pea ʻi heʻene humú, ʻoua naʻa tomeʻe ai ho lotó;+

18 Telia naʻa vakai mai ʻa Sihova pea ʻikai te ne leleiʻia ai,

Pea te Ne toʻo ai ʻene houhaú meiate ia.*+

19 ʻOua naʻá ke loto-mamahi* koeʻuhí ko e kau tangata koví;

ʻOua naʻá ke meheka ki he kakai fulikivanú,

20 He ʻoku ʻikai ha kahaʻu ki ha taha pē ʻoku anga-kovi;+

Ko e maama ʻa e kau fulikivanú ʻe tāmateʻi.+

21 ʻE hoku foha, manavahē kia Sihova pea mo e tuʻí.+

Pea ʻoua naʻá ke feohi mo e kau angatuʻú,*+

22 He ʻe hoko fakafokifā kiate kinautolu ʻa e fakatamakí.+

Ko hai ʻokú ne ʻilo ʻa e kovi te na fakatou* ʻomi kiate kinautolú?+

23 Ko e ngaahi leá ni foki ʻoku ʻa e potó ia:

Ko e filifilimānako ʻi he fakamāú ʻoku ʻikai lelei ia.+

24 ʻIlonga ʻa ia ʻokú ne pehē ki he tokotaha fulikivanú, “ʻOkú ke māʻoniʻoni,”+

ʻE talatukiʻi ia ʻe he ngaahi kakaí pea fakaangaʻi ʻe he ngaahi puleʻangá.

25 Ka ʻe hoko ha lelei ki he faʻahinga ʻoku nau valokiʻi iá;+

ʻE hoko mai kiate kinautolu ʻa e tāpuaki ʻo e ngaahi meʻa lelei.+

26 ʻE ʻuma ʻa e kakaí ki he tokotaha ʻokú ne fai ha tali ʻi he faitotonú.*+

27 Teuteu hoʻo ngāue ʻi tuʻá, pea ʻai ke maau ʻa e meʻa kotoa pē ʻi hoʻo ngoué;

Peá ke toki langa leva ho falé.*

28 ʻOua naʻá ke talatalaakiʻi ho kaungāʻapí taʻeʻiai ha makatuʻunga.+

ʻOua naʻá ke ngāueʻaki ho loungutú ke kākaaʻi ʻa e niʻihi kehé.+

29 ʻOua naʻá ke pehē: “Te u fai kiate ia ʻo hangē pē ko e meʻa kuó ne fai mai kiate aú;

Te u totongi fakafoki kiate ia ʻa e meʻa naʻá ne faí.”*+

30 Naʻá ku fou atu ʻi he ngoue ʻa e tokotaha fakapikopikó,+

ʻI he veʻe ngoue kālepi ʻa e tangata ʻoku ʻikai fakakaukau leleí.*

31 Naʻá ku vakai ki ai naʻe vaoa;

Ko e kelekelé naʻe ʻufiʻufi ʻe he ʻakau talatalá,

Pea ko hono ʻā maká naʻe holo.+

32 Naʻá ku vakai ki he meʻá ni peá u ʻai ia ki hoku lotó;

Naʻá ku sio ki ai peá u ako mei ai ʻa e lēsoni* ko ení:

33 Ko ha kiʻi mohe, ko ha kiʻi tulemohe,

Ko ha kiʻi kūnima ke mālōlō,

34 Pea ʻe hoko mai ai kiate koe ʻa e masivá ʻo hangē ha kaihaʻá,

Pea mo e fusimoʻomó ʻo hangē ha tangata toʻo meʻataú.+

25 Ko e ngaahi palōveepi foki eni ʻa Solomone+ ʻa ia naʻe hiki* ʻe he kau tangata ʻa Hesekaia+ ko e tuʻi ʻo Siutá:

 2 Ko e lāngilangi ʻo e ʻOtuá ke tauhi ha meʻa ke fakapulipuli,+

Pea ko e lāngilangi ʻo e ngaahi tuʻí ke fekumi ki ha meʻa.

 3 Hangē ko e māʻolunga ʻo e langí mo e loloto ʻo e māmaní,

ʻOku pehē ʻa e ʻikai ala fakatotoloa ʻa e loto ʻo e ngaahi tuʻí.

 4 Toʻo ʻa e ʻulí mei he silivá,

Pea ʻe hoko ia ko ha siliva kuo sivi fakaʻaufuli.+

 5 Toʻo ʻa e tokotaha fulikivanú mei he ʻao ʻo e tuʻí,

Pea ʻe fokotuʻu maʻu ʻa hono taloní ʻi he māʻoniʻoni.+

 6 ʻOua naʻá ke fakalāngilangiʻi koe ʻi he ʻao ʻo e tuʻí,+

Pea ʻoua naʻá ke nofo ʻi he lotolotonga ʻo e kau tuʻu-ki-muʻá,+

 7 He ʻoku lelei ange ke ne pehē atu kiate koe, “Haʻu ki heni,”

ʻI hano fakamaaʻi koe ʻi he ʻao ʻo ha ʻeiki.+

 8 ʻOua naʻá ke fakavave ki ha fakakikihi fakalao,

He ko e hā te ke fai ʻamui ʻi hano fakamaaʻi koe ʻe ho kaungāʻapí?+

 9 Lāulea ki hoʻo meʻá mo ho kaungāʻapí,+

Kae ʻoua naʻá ke fakaeʻa ʻa e meʻa kuo fakahaaʻi fakapulipuli kiate koé,*+

10 Koeʻuhí ke ʻoua naʻa fakamaaʻi koe ʻe he tokotaha ʻoku fanongó

Peá ke fakamafola ai ha fakamatala ʻoku kovi* ʻa ia ʻe ʻikai lava ke toe fakafoki.

11 Hangē ha ʻāpele koula ʻi ha ʻaiʻanga meʻa* silivá

ʻOku pehē ʻa e lea ʻoku fai ʻi he taimi totonú.+

12 Hangē ha hau koula mo ha meʻa-teuteu mei he koula leleí

ʻOku pehē ʻa e tokotaha valoki potó ki he telinga fiefanongó.+

13 Hangē tofu pē ko e momoko ʻa e sinoú ʻi he ʻaho utu-taʻú

ʻOku pehē ha tokotaha talafekau faitōnunga ki he faʻahinga naʻa nau fekau atu iá,

He ʻokú ne fakaivifoʻou ʻa hono ʻeikí.+

14 Hangē ha ngaahi konga ʻao mo ha matangi ʻoku ʻikai te na ʻomi ha ʻuhá

ʻOku pehē ʻa e tangata ʻoku pōlepole ʻo fekauʻaki mo ha meʻaʻofa naʻe ʻikai ʻaupito ke ne foaki.*+

15 ʻI he kātakí ʻoku ikuʻi mai ai ha pule,

Pea ko ha ʻelelo molū* ʻoku lava ke ne fesi ha hui.+

16 Kapau te ke maʻu ha hone, kai ʻa e meʻa pē ʻokú ke fiemaʻú,

He kapau te ke kai ʻo fuʻu lahi, te ke luaʻaki ia.+

17 Ke tātātaha pē ʻa hoʻo tuʻu ki he fale ʻo ho kaungāʻapí,

Koeʻuhí ke ʻoua naʻá ne pāhia ai ʻiate koe peá ne fehiʻa ʻiate koe.

18 Hangē ha pōvai mo ha heletā mo ha ngahau māsilá

ʻOku pehē ʻa e tangata ʻokú ne fai ha fakamoʻoni loi ki hono kaungāʻapí.+

19 Hangē ha nifo kuo motu pe ko ha vaʻe ʻoku ʻikai ke tuʻu maʻú

ʻOku pehē ʻa e falala ki ha tokotaha taʻefalalaʻanga* ʻi he taimi faingataʻá.

20 Hangē ha tokotaha ʻokú ne vete ʻa hono kofú ʻi ha ʻaho momoko

Pea hangē ko e vinika kuo lingi ki he sotá*

ʻOku pehē ʻa e tokotaha ʻokú ne fai ha hiva ki ha loto ʻoku fakaumiuminoa.+

21 Kapau ʻoku fiekaia ho filí,* ʻoange ha mā ke ne kai;

Kapau ʻokú ne fieinua, ʻoange ha vai ke ne inu,+

22 He te ke fokotuʻu ai ha ngaahi malalaʻi afi ki hono ʻulú,*+

Pea ʻe fakapaleʻi koe ʻe Sihova.

23 Ko e matangi mei he tokelaú ʻokú ne ʻomai ha ʻuha lōvai,

Pea ko ha ʻelelo lau ʻokú ne ʻomai ha mata ʻita.+

24 ʻOku lelei ange ke nofo ʻi ha tuliki ʻi he funga falé

ʻI ha nofo ʻi he fale tatau mo ha uaifi fakatupu kē.*+

25 Hangē ko e vai momoko ki ha tokotaha ongosiá

ʻOku pehē ʻa e ongoongo lelei mei ha fonua mamaʻó.+

26 Hangē ko ha matavai kuo pelepela mo ha vaitupu kuo ʻuliʻí

ʻOku pehē ʻa e tokotaha māʻoniʻoni ʻoku ʻulutukua ki ha* tokotaha fulikivanú.

27 ʻOku ʻikai lelei ke kai ʻo fuʻu lahi ʻa e honé,+

Pea ʻoku ʻikai foki ko ha lāngilangi ia ʻa ʻete kumi ki he lāngilangi pē ʻoʻotá.+

28 Hangē ko ha kolo kuo holo, ʻo ʻikai hano ʻaá,

ʻOku pehē ʻa e tangata ʻoku ʻikai lava ke ne mapuleʻi ʻa ʻene ʻitá.*+

26 Hangē ko e sinou ʻi he faʻahitaʻu māfaná mo e ʻuha ʻi he taimi utu-taʻú,

ʻOku pehē ʻa e ʻikai tuha ʻa e lāngilangí mo ha tokotaha vale.+

 2 Hangē pē ko e ʻi ai ha ʻuhinga ki ha foʻi manupuna ke ne hola aí pea mo ha pekepeka ke ne puna aí,

ʻOku pehē ʻa e ʻikai hoko mai ʻa e malá ʻo taʻeʻiai hano ʻuhinga moʻoní.*

 3 Ko e uipí ki he hōsí, ko e pití ki he ʻasí,+

Pea ko e vaʻakaú ki he tuʻa ʻo e kakai valé.+

 4 ʻOua ʻe fai ha tali ki he tokotaha valé ʻo fakatatau ki heʻene seselé,

Koeʻuhí ke ʻoua te ke ʻai ai koe ki hono tuʻungá.*

 5 Fai ha tali ki he tokotaha valé ʻo fakatatau ki heʻene seselé,

Koeʻuhí ke ʻoua naʻá ne fakakaukau ʻokú ne poto.+

 6 Hangē ha taha ʻokú ne tuʻusi ʻa hono ongo vaʻé ʻo hoko ai ha kovi kiate iá*

ʻOku pehē ʻa e tokotaha ʻokú ne tuku atu ʻa e ngaahi meʻá ki he tokotaha valé.

 7 Hangē ko e ketu* ʻa e vaʻe ʻo e heké,

ʻOku pehē ha palōveepi ʻi he ngutu ʻo e kakai valé.+

 8 Hangē ko hono ʻai ha foʻi maka ki ha makataá,

ʻOku pehē ʻa hono ʻoatu ʻa e lāngilangí ki ha tokotaha vale.+

 9 Hangē ko e ʻakau talatala ʻoku ʻi he nima ʻo ha tokotaha faʻa konā,

ʻOku pehē ha palōveepi ʻi he ngutu ʻo e kakai valé.

10 Hangē ha tokotaha fana ngahau ʻokú ne fai ha fakalavea noa peé,*

ʻOku pehē ʻa e tokotaha ʻokú ne fakangāueʻi ʻa e tokotaha valé pe ko e faʻahinga ʻoku lue haké.

11 Hangē ha kulī ʻoku foki ki heʻene luá,

ʻOku pehē ʻa e tokotaha valé ʻi heʻene toutou fai ʻene tōʻonga seselé.+

12 Kuó ke sio ki ha tangata ʻokú ne fakakaukau ʻokú ne poto?+

ʻOku lahi ange ʻa e ʻamanaki ia ki he tokotaha valé ʻiate ia.

13 ʻOku pehē ʻe he tokotaha fakapikopikó: “ʻOku ʻi ai ha laione mui ʻi he halá,

ʻOku ʻi ai ha laione ʻi he malaʻe fakakoló!”*+

14 ʻOku toutou fefokifokiʻaki ha matapā ʻi hono hīnisí,*

Pea ko e tokotaha fakapikopikó ʻi hono mohengá.+

15 Ko e tokotaha fakapikopikó ʻokú ne mono hono nimá ki he poulu ʻaiʻanga meʻakaí,

Ka ʻokú ne fuʻu helaʻia ke fakafoki ia ki hono ngutú.+

16 ʻOku fakakaukau ʻa e tokotaha fakapikopikó ʻokú ne poto ange

ʻI ha kakai ʻe toko fitu ʻoku nau fai ha tali fakapotopotó.

17 Hangē ko ha tokotaha ʻokú ne puketuʻu ʻa e telinga ʻo ha kulī

ʻOku pehē ʻa e tokotaha ʻoku ʻalu hake peá ne hoko ʻo tōlili* ʻi ha kē ʻoku ʻikai haʻane kaunga ki ai.+

18 Hangē ha tangata vale ʻokú ne fanaʻi atu ʻa e ngaahi mataʻi-ngahau vela, ngaahi foʻi ngahau, mo e maté*

19 ʻOku pehē ʻa e tangata ʻokú ne fai ha kākā ki hono kaungāʻapí peá ne pehē, “Ko ʻeku fakakata pē ia ʻaʻaku!”+

20 ʻI he ʻikai ha fefié, ʻoku mate ʻa e afí,

Pea ʻi he ʻikai ha tokotaha laukovi loí, ʻoku ngata ʻa e keé.+

21 Hangē ha malala ʻoku ʻai ki he malalaʻi afi moʻuí mo e fefie ʻoku ʻai ki he afí,

ʻOku pehē hono tafunaki ʻe ha tangata fakatupu māvahevahe ha keé.+

22 Ko e ngaahi lea ʻa ha tokotaha laukovi loi ʻoku hangē ia ha ngaahi maʻanga meʻakai ifó;*

ʻOku folofua hifo ia ki hono keté.+

23 Hangē ko e ngingila ʻa e siliva ʻoku kofuʻaki ha konga ipu ʻumeá

ʻOku pehē ʻa e ngaahi lea ʻofa ʻoku fai* mei ha loto ʻoku koví.+

24 Ko e tokotaha ʻoku fehiʻa ʻi he niʻihi kehé ʻokú ne fakapuliki ia ʻaki hono loungutú,

Ka ʻi lotó ʻokú ne tukulotoʻi ʻa e kākaá.

25 Neongo ʻokú ne lea anga-ʻofa mai, ʻoua ʻe falala kiate ia,

He ʻoku ʻi ai ʻa e ngaahi meʻa fakalielia ʻe fitu ʻi hono lotó.*

26 Neongo ʻoku ʻufiʻufiʻaki ʻene fehiʻá ʻa e kākaá,

ʻE fakaeʻa ʻene koví ʻi he fakatahaʻangá.

27 Ko e tokotaha ʻokú ne keli ha luó te ne tō pē ki ai,

Pea ʻilonga ʻa ia ʻokú ne tekaʻi ha fuʻu maká—ʻe toe foki mai pē ia kiate ia.+

28 Ko ha ʻelelo loi ʻokú ne fehiʻa ki he faʻahinga ʻokú ne fakalaveaʻí,

Pea ko ha ngutu fakahekeheke ʻokú ne fakatupunga ʻa e maumau.+

27 ʻOua te ke pōlepole ʻi he fekauʻaki mo e ʻapongipongí,

He ʻoku ʻikai te ke ʻilo ko e hā ʻa e meʻa ʻe ʻomi* ʻe he ʻaho ko iá.+

 2 Tuku ki ha tokotaha kehe* ke ne fakahīkihikiʻi koe, kae ʻikai ko ho ngutu ʻoʻoú;

Pea ki ha niʻihi kehe,* kae ʻikai ko ho loungutu ʻoʻoú.+

 3 Ko e maká ʻoku mamafa pea ʻoku mamafa ʻa e ʻoneʻoné,

Ka ko e fakatupu ʻita ʻa e valé ʻoku mamafa ange ia ʻiate kinaua.+

 4 Ko e ʻita kakahá ʻoku anga-fakamamahi pea ko e ʻitá ʻoku hangē ia ha tāfeá,

Ka ko hai ʻe lava ke ne matuʻuaki ʻa e fuaʻá?+

 5 ʻOku lelei ange ʻa e valoki fakahāhaá ʻi hono maʻu ʻa e ʻofá kae ʻikai fakahāhā iá.+

 6 Ko e ngaahi lavea ʻoku fakatupunga ʻe ha kaumeʻá ko e faitōnunga ia,+

Ka ko e ngaahi ʻuma ʻa e filí ʻoku lahi fau.*

 7 Ko e tokotaha ʻoku mākoná ʻoku ʻikai ke ne tali* ʻa e hone mei he taunga honé,

Ka ki he tokotaha fiekaiá, naʻa mo e meʻa ʻoku koná ʻoku ifo melie ia kiate ia.

 8 Hangē ko e manupuna ʻoku hē* mei hono punungá

ʻOku pehē ʻa e tangata ʻoku hē mei hono ʻapí.

 9 Ko e loló mo e ʻinisēnisí ʻokú na fakafiefiaʻi ʻa e lotó;

ʻOku hangē ia ha kaumeʻa ʻokú ne ʻoatu kiate koe ʻa e akonaki loto-moʻoní.+

10 ʻOua naʻá ke fakasītuʻaʻi ho kaumeʻá pe ko e kaumeʻa ʻa hoʻo tamaí,

Pea ʻoua naʻá ke tuʻu ki he fale ʻo ho tokouá tonu ʻi he ʻaho te ke tuʻutāmaki aí;

ʻOku lelei ange ha kaungāʻapi ʻoku ofi mai ʻi ha tokoua ʻoku nofo mamaʻo.+

11 ʻE hoku foha, ke ke hoko ʻo poto, peá ke ʻai ke fiefia hoku lotó,+

Koeʻuhí ke u lava ʻo fai ha tali kiate ia ʻokú ne luma mai kiate aú.+

12 Ko e tokotaha fakapotopotó ʻokú ne sio ki he fakatuʻutāmakí peá ne toi,+

Ka ko e tokotaha taʻetaukeí ʻokú ne hanganaki laka atu pē ʻo ne fuesia ʻa e ngaahi nunuʻá.*

13 Toʻo ha kofu ʻo ha tangata kapau kuó ne maluʻi ha sola;

Puke ʻa e meʻa maluʻí meiate ia kapau naʻá ne fai ia ki ha fefine muli.*+

14 ʻI he taimi ʻoku tāpuakiʻi leʻo-lahi pongipongia ai ʻe ha taha ha tokotaha kehe,

ʻE lau pē ia ko ha mala meiate ia.

15 Ko ha uaifi fakatupu kē* ʻoku hangē ia ha ʻato ʻoku tutulu maʻu pē ʻi ha ʻaho ʻuhá.+

16 ʻIlonga ʻa ia ʻe lava ke ne mapuleʻi ha uaifi pehē ʻe lava ke ne taʻofi ʻa e matangí,

Pea ʻe lava ke ne puke ʻa e loló ʻaki hono nima toʻomataʻú.

17 Hangē ko hono fakamāsila ʻe he ukameá ʻa e ukameá,

ʻOku pehē hono fakamāsila ʻe ha tangata ʻa hono kaungāmeʻá.*+

18 Ko e tokotaha ʻokú ne tauhi ha fuʻu fiki te ne kai ʻa hono fuá,+

Pea ko e tokotaha ʻokú ne tokangaʻi ʻa hono ʻeikí ʻe fakaʻapaʻapaʻi ia.+

19 Hangē ko e ʻata mai ʻa e mata ʻo ha taha ʻi he vaí,

ʻOku pehē ʻa e hā mai ʻa e loto ʻo ha tangata ʻi he tangata ʻe tahá.

20 Ko Faʻitoka mo e feituʻu ʻo e ʻauhá* heʻikai pē ke na mākona kinaua,+

ʻOku pehē ʻa e mata ʻo ha tangata heʻikai pē ke fiemālie ia.

21 Hangē pē ko e kulo siviʻanga meʻá ki he silivá mo e fōnisé ki he koulá,+

ʻOku pehē hono siviʻi ha taha ʻi he fakahīkihiki ʻoku fai kiate iá.*

22 Naʻa mo haʻo momosi ha vale ʻaki ha foʻi maka momosi

ʻO hangē ha uite kuo momosi ʻi ha maka tukiʻanga meʻá,

Heʻikai pē mavahe ʻa ʻene valé meiate ia.

23 ʻOku totonu ke ke ʻilo lelei ʻa e fōtunga ʻo hoʻo tākangá.

Tokangaʻi lelei ʻa* hoʻo fanga sipí,+

24 He ko e koloá heʻikai tolonga ʻo taʻengata,+

Pehē ki he ʻikai tolonga ha kalauni ʻo aʻu ki he ngaahi toʻutangata kotoa pē.

25 ʻOku puli atu ʻa e musie lanu matá, pea tupu mai ʻa e musie foʻoú,

Pea ʻoku tānaki mai ʻa e mohuku ʻo e ngaahi moʻungá.

26 Ko e fanga kiʻi sipi tangatá ʻoku maʻu mei ai ho kofú,

Pea ko e fanga kosi tangatá ʻoku maʻu mei ai ʻa e totongi ʻo ha ngoue.

27 Pea ʻe lahi feʻunga ʻa e huʻakau kosí ke fafanga ʻaki koe,

Mo fafanga ʻaki ho fāmilí, pea moʻui ai hoʻo kau kaunangá.

28 ʻOku hola ʻa e kau fulikivanú neongo ʻoku ʻikai tuli kinautolu ʻe ha tokotaha,

Ka ko e kau māʻoniʻoní ʻoku nau loto-maʻu ʻo hangē ha laioné.*+

 2 ʻI he taimi ʻoku faihala* ai ʻa e kakai ʻo e fonuá, ʻe ʻosi atu ʻa e ʻeiki kae hoko mai ha ʻeiki ʻe taha,+

Ka ʻi he tokoni ʻa ha tangata ʻiloʻilo mo ʻilo meʻa, ʻe tolonga ai ʻa e pule ʻa ha ʻeiki.+

 3 Ko ha tangata masiva ʻokú ne kākaaʻi ʻa e māʻulaló+

ʻOku hangē ia ha ʻuha ʻokú ne fakaʻauha ʻa e meʻatokoní kotoa.

 4 Ko e faʻahinga ʻoku nau liʻaki ʻa e laó ʻoku nau fakahīkihikiʻi ʻa e tokotaha fulikivanú,

Ka ko e faʻahinga ʻoku nau tauhi ʻa e laó ʻoku nau ʻita kiate kinautolu.+

 5 ʻOku ʻikai ke mahino ki he kau tangata faikoví ʻa e fakamaau totonú,

Ka ko e faʻahinga ʻoku nau kumi kia Sihová ʻoku lava ke mahino kiate kinautolu ʻa e meʻa kotoa pē.+

 6 ʻOku lelei ange ha tangata masiva ʻoku ʻaʻeva ʻi heʻene anga-tonú

ʻI ha tangata koloaʻia ʻa ia ko ʻene ngaahi foungá ko e koto kākā.+

 7 ʻOku tauhi ʻe he foha ʻokú ne maʻu ʻa e mahinó ʻa e laó,

Ka ko e tokotaha ʻoku kaumeʻa mo e kau kai fakaputá* ʻokú ne fakamaaʻi ʻene tamaí.+

 8 Ko e tokotaha ʻokú ne ʻai ke lahi ʻene koloá ʻi he totongi tupu+ mo e tupu ʻoku maʻu ʻi he taʻefaitotonú

ʻOkú ne tānaki ia maʻá e tokotaha ʻokú ne fakahāhā ʻa e leleiʻia ki he kau masivá.+

 9 Ko e tokotaha ʻoku fakafisi ke fanongo ki he laó

—Naʻa mo ʻene lotú ʻoku fakalielia ia.+

10 Ko e tokotaha ʻokú ne takiheeʻi ʻa e kau faitotonú ki ha hala koví te ne tō pē ki he luo naʻá ne kelí,+

Ka ko e kau taʻemelé te nau maʻu ʻa e meʻa lelei.+

11 Ko e tangata koloaʻiá ʻokú ne poto pē ʻi he vakai ʻaʻaná,+

Ka ko e moʻoni ʻo fekauʻaki mo iá ʻe lava ke ʻilo ia ʻe he tangata masiva ʻoku ʻiloʻiló.+

12 ʻI he ikuna ʻa e kau māʻoniʻoní, ʻoku maʻu ai ha lāngilangi lahi,

Ka ʻi he pule ʻa e kau fulikivanú, ʻoku toitoi ʻa e kakaí.+

13 Ko e tokotaha ʻokú ne ʻufiʻufi ʻene ngaahi faihalá heʻikai te ne lavameʻa,+

Ka ʻilonga ʻa ia ʻokú ne vetehia pea liʻaki iá ʻe fai ha meesi ki ai.+

14 ʻOku fiefia ʻa e tangata ʻoku tuʻu mateuteu maʻu peé,*

Ka ʻilonga ʻa ia ʻokú ne fakafefeka hono lotó ʻe tō ia ki he tuʻutāmaki.+

15 ʻOku hangē ha ngungulu ʻa ha laioné mo ha ʻohofi ʻe ha peá

ʻA e pule ʻa e tokotaha fulikivanú ki he kakai ʻoku ʻikai hanau tokoní.+

16 Ko ha taki ʻoku ʻikai ke ne maʻu ʻa e ʻiloʻiló ʻokú ne ngāuehalaʻaki ʻa hono mafaí,+

Ka ko e tokotaha ʻoku fehiʻa ki he tupu ʻoku maʻu ʻi he taʻefaitotonú ʻe tolonga ʻo fuoloa ai ʻa ʻene moʻuí.+

17 Ko ha tangata ʻoku fakamafasiaʻi ʻe he halaia ʻi he lingitotó, koeʻuhí ko ʻene toʻo ha moʻui ʻa ha taha te ne hokohoko atu ke hola kae ʻoua ke ne aʻu ki he faʻitoká.*+

Tuku ke ʻoua naʻa poupouʻi ia ʻe ha tokotaha.

18 Ko e tokotaha ʻoku ʻaʻeva taʻemelé ʻe fakahaofi,+

Ka ko e tokotaha ʻoku pikopiko hono ngaahi ʻalungá ʻe fakafokifā ʻene toó.+

19 Ko e tokotaha ʻokú ne ngoueʻi ʻa hono kelekelé ʻe lahi ʻa ʻene meʻakaí,

Ka ko e tokotaha ʻoku tuli ki he muná te ne fakafonuʻaki ia ʻa e masivá.+

20 Ko e tangata anga-tonú te ne maʻu ʻa e ngaahi tāpuaki lahi,+

Ka ko e tokotaha ʻoku fakavave ke koloaʻiá heʻikai te ne kei tonuhia ai pē.+

21 ʻOku ʻikai lelei ke filifilimānako;+

Ka ʻe faihala nai ha tangata ke maʻu ai haʻane konga mā.

22 Ko ha tangata mānumanu ʻokú ne vēkeveke ke koloaʻia,

ʻO ʻikai ke ne ʻilo ʻe maʻu ia ʻe he masivá.

23 ʻIlonga ʻa ia ʻokú ne valokiʻi ha tangatá+ ʻe fai ha leleiʻia ʻiate ia ʻi he hili iá+

ʻO lahi ange ia ʻi ha tokotaha pē ʻokú ne fakahekeheke ʻaki hono ʻeleló.

24 ʻIlonga ʻa ia ʻoku kaihaʻa mei heʻene tamaí mo ʻene faʻeé peá ne pehē, “ʻOku ʻikai ke hala iá,”+

Ko ha hoa ngāue ia ʻo e tangata ʻokú ne fakatupu ha koví.+

25 Ko e tokotaha mānumanú ʻokú ne fakatupunga ʻa e fekīhiaki,

Kae ʻilonga ʻa ia ʻoku falala kia Sihová ʻe lakalakaimonū.*+

26 ʻIlonga ʻa ia ʻoku falala pē ki hono loto ʻoʻoná ko e vale ia,+

Ka ko e tokotaha ʻoku ʻaʻeva ʻi he potó ʻe hao mei he fakatamakí.+

27 ʻIlonga ʻa ia ʻokú ne fai ha foaki ki he masivá heʻikai te ne masiva ʻi ha meʻa,+

Ka ko e tokotaha ʻoku fakakuikui hono matá meiate kinautolú ʻe lahi ʻa e ngaahi mala ʻe hoko kiate iá.

28 ʻI he taimi ʻe pule ai ʻa e kau fulikivanú, ʻoku toitoi ai ʻa e kakaí,

Ka ʻi he taimi te nau ʻauha aí, ʻoku tupu ʻo tokolahi ʻa e kau māʻoniʻoní.+

29 Ko ha tangata ʻoku fakakekeva hono kiá* ʻi he hili hono valokiʻi lahi iá+

ʻE fakafokifā pē hono laiki iá ʻo ʻikai lava hano faitoʻo.+

 2 ʻI he taimi ʻoku tokolahi ai ʻa e kau māʻoniʻoní, ʻoku fiefia ʻa e kakaí,

Ka ʻi he taimi ʻoku pule ai ʻa e tokotaha fulikivanú, ʻoku toʻe ʻa e kakaí.+

 3 Ko ha tangata ʻoku manako ʻi he potó ʻokú ne ʻai ke fiefia ʻa ʻene tamaí,+

Ka ko e tokotaha ʻoku ʻalu holo mo e kau feʻauakí ʻokú ne tolovekaʻaki ʻa ʻene koloá.+

 4 ʻI he fakamaau totonú ʻoku ʻai ai ʻe ha tuʻi ke tuʻu maʻumaʻuluta ʻa e fonuá,+

Ka ko e tangata ʻoku kumi ki ha totongi fufuú ʻokú ne ʻai ke ʻauha ʻa e fonuá.

 5 Ko ha tangata ʻoku lea fakahekeheke ki hono kaungāʻapí

ʻOkú ne folahi atu ha kupenga ki he vaʻe ʻo hono kaungāʻapí.+

 6 Ko e faihala ʻa ha tangata kovi ʻokú ne ʻai ha tauhele kiate ia,+

Ka ko e tokotaha māʻoniʻoní ʻokú ne kalanga fiefia mo hākahaka.+

 7 Ko e tokotaha māʻoniʻoní ʻoku tokanga ki he totonu fakalao ʻa e masivá,+

Ka ko e tokotaha fulikivanú ʻoku ʻikai haʻane tokanga ki ai.+

 8 Ko e kau tangata pōlepolé ʻoku nau tutu ha kolo,+

Ka ko e faʻahinga ʻoku potó ʻoku nau ʻai ke mole atu ʻa e ʻitá.+

 9 ʻI he taimi ʻoku fakakikihi ai ha tangata poto mo ha vale,

ʻE ʻi ai ʻa e longoaʻa mo e luma, ka ʻe ʻikai ke maʻu ha fiemālie mei ai.+

10 Ko e kau tangata lingitotó ʻoku nau fehiʻa ʻi ha taha pē ʻoku tonuhia,*+

Pea ʻoku nau kumi ke toʻo ʻa e moʻui ʻa e faitotonú.*

11 Ko e tokotaha valé ʻokú ne ʻaʻau ki tuʻa ʻa ʻene ngaahi ongoʻí kotoa,+

Ka ʻoku anga-mokomoko ʻa e tokotaha potó ʻo taʻotaʻofi ʻa ʻene ngaahi ongoʻí.+

12 ʻI he taimi ʻoku tokanga ai ʻa e tokotaha pulé ki he loí,

ʻE hoko ai ʻa ʻene kau sevānití kotoa ʻo fulikivanu.+

13 ʻOku tatau* ʻa e tangata masivá mo e tokotaha ʻokú ne fai ʻa e fakafeʻātungiá ʻi he meʻá ni:

ʻOku foaki ʻe Sihova ʻa e maama ki hona matá fakatouʻosi.*

14 ʻI he taimi ʻoku fakamāuʻi ai ʻe he tuʻí ʻa e masivá ʻi he faitotonú,+

ʻE malu ai pē ʻa hono taloní.+

15 Ko e vaʻakaú* mo e valokí ʻokú na ʻomi ʻa e poto,+

Ka ko e kiʻi tama ʻoku tuku ange noá ʻokú ne fakamaaʻi ʻa ʻene faʻeé.

16 ʻI he taimi ʻoku tokolahi ai ʻa e kau fulikivanú, ʻoku fakautuutu ai pē ʻa e faihalá,

Ka ko e kau māʻoniʻoní te nau sio ki heʻenau toó.+

17 Akonakiʻi ho fohá pea te ne ʻomi ʻa e nonga kiate koe;

Pea te ne ʻai koe ke ke fiefia lahi.+

18 ʻI he ʻikai ʻi ai ha vīsoné,* ʻoku taʻemapuleʻi ʻa e kakaí,+

Ka ʻoku fiefia ʻa e faʻahinga ʻoku nau tauhi ʻa e laó.+

19 ʻE ʻikai ke fakaʻatā ʻe ha sevāniti ke fakatonutonu ʻaki ia ha ngaahi lea,

He neongo ʻene mahino kiate iá, ʻoku ʻikai ke ne talangofua ki ai.+

20 Kuó ke vakai ki ha tangata ʻokú ne ʻohoʻoho ke lea?+

ʻOku lahi ange ʻa e ʻamanaki ia ki he valé ʻiate ia.+

21 Kapau ʻe fakapelepeleʻi ha sevāniti mei heʻene kei talavoú,

Te ne hoko ko ha tokotaha taʻehounga ʻamui.

22 Ko ha tangata ʻoku hehema ki he ʻitá ʻokú ne fakatupunga ʻa e fekeʻikeʻi;+

Ko ha taha pē ʻoku hehema ki he ʻita tōlilí ʻokú ne fakahoko ʻa e ngaahi faihala lahi.+

23 Ko e hīkisia ʻa ha tangata te ne hanga ʻo tuku hifo ia,+

Kae ʻilonga ʻa ia ʻokú ne maʻu ʻa e laumālie fakatōkilaló te ne maʻu ʻa e lāngilangi.+

24 Ko e tokotaha ʻoku kau mo ha kaihaʻa ʻokú ne fehiʻa pē kiate ia.

Te ne fanongo nai ki ha ui ke faifakamoʻoni,* ka ʻoku ʻikai te ne tala ha meʻa.+

25 Ko e manavahē tangatá ko ha tauhele ia,+

Ka ko e tokotaha ʻoku falala kia Sihová ʻe maluʻi ia.+

26 ʻOku feinga ʻa e tokolahi ke nau felōngoaki mo ha* tokotaha pule,

Ka ko Sihova ʻoku maʻu mei ai ʻe ha tangata ʻa e fakamaau totonú.+

27 Ko ha tangata taʻefaitotonu ʻoku fakaliliʻa ai ʻa e kau māʻoniʻoní,+

Ka ko e tokotaha ʻa ia ʻoku faitotonu ʻi hono ʻalungá ʻoku fakaliliʻa ai ʻa e tokotaha fulikivanú.+

30 Ko e pōpoaki mafatukituki naʻe maʻu ʻi he ngaahi lea ʻa ʻĀkuli ko e foha ʻo Saké, ʻa ia naʻá ne leaʻaki kia ʻItielí, ʻio kia ʻItieli mo ʻUkali.

 2 ʻOku lahi ange ʻeku taʻeʻiló ʻi ha taha pē,+

Pea ʻoku ʻikai te u maʻu ʻa e mahino ʻoku totonu ke maʻu ʻe he tangatá.

 3 Kuo ʻikai te u ako ʻa e potó,

Pea ʻoku ʻikai te u aʻusia ʻa e ʻilo ʻa e Tokotaha Fungani Māʻoniʻoní.

 4 Ko hai kuó ne ʻalu hake ki hēvani peá ne ʻalu hifo mei aí?+

Ko hai kuó ne tānaki ʻa e matangí ʻi hono ongo ʻaofinimá?

Ko hai kuó ne takatakaiʻaki hono kofú ʻa e ngaahi vaí?+

Ko hai kuó ne fokotuʻu maʻu ʻa e ngaahi ngatangataʻanga kotoa ʻo e māmaní?+

Ko hai ʻa hono hingoá pea mo e hingoa ʻo hono fohá—kapau ʻokú ke ʻilo?

 5 Ko e folofola kotoa pē ʻa e ʻOtuá kuo ʻosi sivi ia.+

Ko iá ko ha pā ki he faʻahinga ʻoku hūfanga kiate iá.+

 6 ʻOua naʻá ke fai ha fakalahi ki heʻene folofolá,+

Telia naʻá ne valokiʻi koe,

Pea ʻe fakamoʻoniʻi ai ko ha tokotaha loi koe.

 7 ʻE ʻOtua, ʻoku ou kole kiate koe ha meʻa ʻe ua.

ʻOua naʻá ke taʻofi ia meiate au ki muʻa peá u maté.

 8 ʻAve ke mamaʻo meiate au ʻa e meʻa ʻoku ʻikai moʻoní mo e loí.+

ʻOua naʻá ke tuku ke u masiva pe koloaʻia.

Kae tuku muʻa ke u kai pē ʻa e lahi ʻo e meʻakai ʻoku ou fiemaʻú,+

 9 Koeʻuhi ke ʻoua naʻá ku mākona peá u fakaʻikaiʻi koe ʻo pehē, “Ko hai ʻa Sihova?”+

Pea ʻoua naʻá ke tuku ke u masiva peá u kaihaʻa pea taʻefakalāngilangiʻi* ai ʻa e huafa ʻo hoku ʻOtuá.

10 ʻOua naʻá ke lauʻikovi loi ha sevāniti ki hono ʻeikí,

Naʻa ʻiloangé te ne talatukiʻi koe pea ʻe ʻilo ai ʻokú ke halaia.+

11 ʻOku ʻi ai ha toʻutangata ʻoku nau talatukiʻi ʻenau tamaí

Pea ʻikai ke nau tāpuakiʻi ʻenau faʻeé.+

12 ʻOku ʻi ai ha toʻutangata ʻoku nau haohaoa pē ʻi heʻenau vakai ʻa kinautolú+

Ka kuo teʻeki ke fakamaʻa kinautolu mei heʻenau fakalieliá.*

13 ʻOku ʻi ai ha toʻutangata ʻa ia ʻoku nau fuʻu mata pōlepole

Pea ʻoku fuʻu fakamāhiki ʻa e sio ʻa honau matá!+

14 ʻOku ʻi ai ha toʻutangata ʻa ia ko honau nifó ko e ngaahi heletā

Pea ko honau kaungaó ko e ngaahi hele tāmate;

ʻOku nau keina ʻa e faʻahinga māʻulalo ʻo e māmaní

Pea mo e kau masiva ʻi he lotolotonga ʻo e faʻahinga ʻo e tangatá.+

15 Ko e ʻaluká* ʻoku ʻi ai hono ongo ʻofefine ʻokú na tangi mai, “Foaki mai! Foaki mai!”

ʻOku ʻi ai ʻa e meʻa ʻe tolu heʻikai pē te nau fiemālie,

Ko e fā ʻoku ʻikai ʻaupito te nau pehē, “Feʻunga!”

16 —Ko e Faʻitoká*+ mo ha manava ʻoku paʻa,

Ko ha fonua ʻoku ʻikai ke ʻi ai ha vai,

Pea mo e afí, ʻa ia ʻoku ʻikai ʻaupito ke ne pehē mai, “Feʻunga!”

17 Ko e mata ʻoku manuki ki heʻene tamaí mo ʻikai tokanga ke talangofua ki heʻene faʻeé+

—Ko e fanga lēveni ʻo e teleʻá* te nau tosi hono matá ke haʻu ki tuʻa,

Pea ko e fanga ʻīkale īkí te nau kai ia.+

18 ʻOku ʻi ai ʻa e meʻa ʻe tolu ʻoku ʻikai malava ke u makupusi,*

Ko e fā ʻoku ʻikai te u mahinoʻi:

19 Ko e ʻalunga ʻo ha ʻīkale ʻi he langí,

Ko e ʻalunga ʻo ha ngata ʻi he maká,

Ko e ʻalunga ʻo ha vaka ʻi he vahá,

Pea mo e anga ʻo ha tangata ʻi he taimi ʻoku ʻi ai ai mo ha finemui.

20 Ko e anga eni ʻo ha fefine tono:

ʻOkú ne kai, pea holoholo hono ngutú;

Peá ne pehē leva, “Kuo ʻikai te u fai ha kovi.”+

21 ʻOku ʻi ai ha meʻa ʻe tolu ʻokú ne ʻai ke tetetete ʻa e māmaní

Ko e meʻa ʻe fā ʻoku ʻikai lava ke ne matuʻuaki:

22 Ko e taimi ʻoku hoko ai ha tamaioʻeiki ko ha tuʻi,+

Ko e taimi ʻoku lahi ai ʻa e meʻakai ʻa e valé,

23 Ko e taimi ʻoku mali ai ha fefine naʻe fehiʻanekinaʻi,*

Pea mo e taimi ʻoku hoko ai ha kaunanga ʻo maʻu ʻa e tuʻunga ʻo* hono pulé.+

24 ʻOku ʻi ai ʻa e meʻa ʻe fā ʻoku nau kau ʻi he ngaahi meʻa iiki taha ʻi he māmaní,

Ka ʻoku nau poto fakaenatula pē:*+

25 Ko e loó ʻoku ʻikai ko ha ngaahi meʻamoʻui mālohi,*

Kae kehe, ʻoku nau teuteu ʻenau meʻakaí ʻi he faʻahitaʻu māfaná.+

26 Ko e safaná*+ ʻoku ʻikai ko ha ngaahi meʻamoʻui kaukaua,*

Kae kehe, ʻoku nau ngaohi honau falé ʻi he maká.+

27 Ko e fanga heʻé+ ʻoku ʻikai hanau tuʻi,

Kae kehe, ʻoku nau ngaʻunu fakataha kotoa ki muʻa ʻo fakakongakau.*+

28 Ko e kiʻi mokó+ ʻokú ne pipikiʻaki ʻa hono vaʻé,

Pea ʻokú ne hū atu ki he palasi ʻo e tuʻí.

29 ʻOku ʻi ai ʻa e meʻa ʻe tolu ʻoku fakaofo ʻenau laká,

Ko e fā ʻoku fakaofo ʻa e taimi ʻoku nau ngaʻunu aí:

30 Ko e laioné, ʻa e manu mālohi taha ʻi he fanga manú,

ʻA ia ʻoku ʻikai te ne tafoki mei ha taha pē;+

31 Ko e kulī tulimanú; ko e kosi tangatá;

Pea mo ha tuʻi ʻa ia ʻoku fakafeʻao kiate ia ʻene kau taú.

32 Kapau kuó ke fakavalevale ʻo fakahīkihikiʻi pē koe+

Pe kuó ke faʻufaʻu ke ke fai pehē,

ʻAi ho nimá ki ho ngutú.+

33 He ʻi he hangē ko hono heu ʻa e huʻakaú ʻo maʻu ai ʻa e patá

Pea mo hono kukuʻi ʻa e ihú ʻo haʻu ai ʻa e totó,

ʻOku pehē ʻa hono fakatupunga ʻe he ʻitá ʻa e keé.+

31 Ko e ngaahi lea ʻa Tuʻi Lēmiueli, ko e pōpoaki mafatukituki naʻe ʻoange ʻe heʻene faʻeé ke fakahinohinoʻi ʻaki ia:+

 2 Ko e hā te u tala atú, siʻeku tama,

Ko e hā, ʻe tama ʻo hoku manavá,

Pea ko e hā, ʻe tama ʻo ʻeku ngaahi fuakavá?+

 3 ʻOua naʻa foaki ho iví ki he kakai fefiné,+

Pe muimui ʻi he ngaahi ʻalunga ʻoku ʻauha ai ʻa e ngaahi tuʻí.+

 4 ʻOku ʻikai maʻá e ngaahi tuʻí, ʻe Lēmiueli,

ʻOku ʻikai maʻá e ngaahi tuʻí ke nau inu uaine

Pe ki he kau pulé ke nau pehē, “Ko fē ʻa hoku inú?”+

 5 Koeʻuhí ke ʻoua naʻa nau inu pea ngalo ai ʻa e meʻa kuo tuʻutuʻuní

Pea pikoʻi ai ʻa e totonu ʻa e faʻahinga māʻulaló.

 6 ʻOange ʻa e ʻolokaholó ki he faʻahinga ʻoku nau meimei ʻauhá+

Mo e uainé ki he faʻahinga ʻoku ongoʻi mafasiá.+

 7 Tuku ke nau inu pea ngalo ai ʻenau masivá;

Tuku ke ʻoua naʻa nau toe manatuʻi ʻenau faingataʻaʻiá.

 8 Lea hake maʻá e faʻahinga ʻoku ʻikai lava ke nau leá;

Taukapoʻi ʻa e totonu ʻa e faʻahinga kotoa ʻoku nau meimei ʻauhá.+

 9 Lea hake pea fakamaau ʻi he māʻoniʻoni;

Taukapoʻi ʻa e totonu ʻa e māʻulaló pea mo e masivá.+

א [ʻAlefi]

10 Ko hai ʻe lava ke ne maʻu ha uaifi lavameʻa?*+

ʻOku mahuʻinga mamaʻo ange ia ʻi he maka feó.*

ב [Peta]

11 ʻOku falala kiate ia ʻa e loto ʻo hono husepānití,

Pea ʻoku ʻikai te ne masiva ʻi ha meʻa ʻoku mahuʻinga.

ג [Kimela]

12 ʻOkú ne fai ange leva ki hono husepānití ʻa e meʻa ʻoku lelei, ʻo ʻikai kovi,

ʻI he ngaahi ʻaho kotoa ʻo ʻene moʻuí.

ד [Tāleta]

13 ʻOkú ne maʻu ʻa e fulufuluʻisipi mo e līneni;

ʻOkú ne fiefia ke ngāue ʻaki hono nimá.+

ה [Hē]

14 ʻOkú ne hangē ko e ngaahi vaka ʻa ha mēsianiti,+

ʻI heʻene ʻomi ʻa ʻene meʻakaí mei he mamaʻó.

ו [Vau]

15 ʻOkú ne tuʻu hake foki lolotonga ʻoku kei poʻulí,

ʻO tokonaki ʻa e meʻakai maʻa hono fāmilí

Mo e ngaahi ʻinasi maʻa ʻene kau kaunangá.+

ז [Saini]

16 ʻOku nofo ʻene fakakaukaú ʻi ha konga kelekele peá ne fakatau mai ia;

ʻI heʻene ngāue pē ʻaʻaná* ʻokú ne tō ai ha ngoue kālepi.

ח [Keta]

17 ʻOkú ne teuteu ki he ngāue mālohi,*+

Pea ʻokú ne ʻai ke mālohi ʻa hono nimá.

ט [Teta]

18 ʻOkú ne vakai ʻoku maʻu ʻa e tupu ʻi heʻene fakataú;

ʻOku ʻikai ke mate ʻa ʻene māmá ʻi he poʻulí.

י [Iota]

19 ʻOku puke ʻe hono nimá ʻa e vaʻakau ʻoku ʻi ai ʻa e filó,

Pea ʻoku piki ʻa hono nimá ki he vaʻakau takai filó.*+

כ [Kafa]

20 ʻOkú ne fakaaʻu atu ʻa hono ʻaofinimá ki he tokotaha māʻulaló,

Pea ʻokú ne folahi atu ʻa hono nimá ki he masivá.+

ל [Lameta]

21 ʻOku ʻikai te ne hohaʻa fekauʻaki mo hono fāmilí koeʻuhi ko e sinoú,

He ko hono fāmilí kotoa ʻoku nau vala māfana.*

מ [Mema]

22 ʻOkú ne ngaohi ʻa ʻene ʻufiʻufi mohenga pē ʻaʻana.

Ko hono valá ʻoku mei he līnení mo e fulufuluʻisipi vāletí.

נ [Nuna]

23 ʻOku ʻiloa ʻa hono husepānití ʻi he ngaahi matapā ʻo e koló,+

ʻA ia ʻokú ne tangutu ai ʻi he haʻohaʻonga ʻo e kau mātuʻa ʻo e fonuá.

ס [Sameha]

24 ʻOkú ne ngaohi pea fakatau atu ʻa e ngaahi kofu* līneni

Pea tokonaki ʻa e ngaahi leta ki he kau mēsianití.

ע [ʻAini]

25 ʻOkú ne kofuʻaki ʻa e mālohi mo e ngeia,

Pea ʻokú ne hanga atu ki he kahaʻú mo e falala pau.*

פ [Pē]

26 ʻOkú ne fakaava hono ngutú ʻi he poto;+

Ko e lao ʻo e anga-ʻofá* ʻoku ʻi hono ʻeleló.

צ [Sati]

27 ʻOkú ne siofi ʻa e ngāue ʻa hono fāmilí,

Pea ʻoku ʻikai te ne kai ʻa e mā ʻo e fakapikopikó.+

ק [Kofi]

28 ʻOku tuʻu hake ʻa ʻene fānaú ʻo fakavīkivikiʻi ia;

ʻOku tuʻu hake ʻa hono husepānití ʻo fakahīkihikiʻi ia.

ר [Lesa]

29 ʻOku tokolahi ʻa e kau fefine lavameʻá,*

Ka ko koe—ʻokú ke mahulu atu ʻiate kinautolu hono kotoa.

ש [Sini]

30 ʻE kākā nai ʻa e matamataleleí, pea ʻe mole vave* nai ʻa e fakaʻofoʻofá,+

Ka ko e fefine ʻoku manavahē kia Sihová ʻe fakahīkihikiʻi.+

ת [Tau]

31 Foaki kiate ia ʻa e pale ki he meʻa ʻokú ne faí,*+

Pea tuku ke fakahīkihikiʻi ia ʻe heʻene ngaahi ngāué ʻi he ngaahi matapā ʻo e koló.+

Fakafoʻilea, “Ke ʻilo.”

Pe “meʻa ʻoku totonú.”

Pe “faitotonú.”

Pe “tataki fakapotopoto.”

Pe “talanoa fakatātā.”

Pe “ʻapasia.”

Pe “lao.”

Pe “ko Seolí,” ʻa ia, ko e faʻitoka anga-maheni ʻo e faʻahinga ʻo e tangatá. Sio ki he Lea mo Hono ʻUhinga.

Sio ki he Lea mo Hono ʻUhinga.

Pe “vahevahe ha kato (peesi) ʻe taha.”

ʻA ia, ko ha feituʻu faiʻanga meʻa tefito ia ʻo e koló ki he kakaí.

Fakafoʻilea, “ʻulu.”

Pe “Tafoki ʻi heʻeku valokí.”

Fakafoʻilea, “kai mei he fua.”

Pe “ngaahi faʻufaʻu; ngaahi palani.”

Fakafoʻilea, “solá.” ʻOku hā mahino ko e tokotaha ʻoku mavahe fakaeʻulungaanga mei he ʻOtuá.

Pe “fakatauele.”

Fakafoʻilea, “mulí.” ʻOku hā mahino ko e tokotaha ʻoku mavahe fakaeʻulungaanga mei he ʻOtuá.

Pe “husepāniti.”

Fakafoʻilea, “halá.”

Fakafoʻilea, “hū ki aí.”

Pe “ko e tokotaha ʻoku tauhi anga-tonú.”

Pe “laó.”

Pe “moʻoní.”

Fakafoʻilea, “faʻaki.”

Fakafoʻilea, “pitó.”

Pe “lelei taha.”

Pe “meʻa ʻoku maʻu maí.”

Pe “hono maʻu ia ko ha tupú.”

Sio ki he Lea mo Hono ʻUhinga.

ʻOku hā mahino ko e ʻuhingá ki he ngaahi ʻulungaanga ʻo e ʻOtuá naʻe lave ki ai ʻi he ngaahi veesi ki muʻá.

Pe “tau ʻi ha meʻa.”

Pe “faʻahinga ʻoku tuha mo iá.”

Pe “ʻoku ʻi he mafai ho nimá.”

Pe “laó.”

Pe “ʻa e meʻa tefitó.”

Fakafoʻilea, “Fokotuʻu telinga.”

Fakafoʻilea, “ki honau kakanó kotoa.”

Pe ngalingali, “Fakakaukauʻi fakalelei.”

Fakafoʻilea, “Fokotuʻu telinga.”

Fakafoʻilea, “muli.” Sio ki he Pal 2:16.

Pe “ki Seoli,” ʻa ia, ko e faʻitoka anga-maheni ʻo e faʻahinga ʻo e tangatá. Sio ki he Lea mo Hono ʻUhinga.

Pe “ʻa ho iví.”

Fakafoʻilea, “ʻI he lotolotonga ʻo e fuʻu fakatahá mo e fakatahaʻangá.”

Pe “foʻou.”

ʻA ia, ko ha feituʻu faiʻanga meʻa tefito ia ʻo e koló ki he kakaí.

Pe “fiefia lahi.”

Fakafoʻilea, “sola.” Sio ki he Pal 2:16.

Fakafoʻilea, “muli.” Sio ki he Pal 2:16.

Fakafoʻilea, “talifaki.”

ʻA ia, ʻi ha palōmesi.

Pe “lao.”

Pe “fakahinohinoʻi koe.”

Fakafoʻilea, “mulí.” Sio ki he Pal 2:16.

Pe “fehokotaki fakasino.”

Fakafoʻilea, “ʻoku masiva loto.”

Pe “huhuʻi.”

Pe “laó.”

Fakafoʻilea, “solá.” Sio ki he Pal 2:16.

Fakafoʻilea, “mulí.” Sio ki he Pal 2:16.

Pe “fakatauelé.”

Pe “taʻetaukeí.”

Fakafoʻilea, “ʻoku masiva loto.”

Pe “tui ha kofu ʻo ha.”

Fakafoʻilea, “ʻOku ʻikai ʻaupito paki hifo hono vaʻé.”

ʻA ia, ko ha feituʻu faiʻanga meʻa tefito ia ʻo e koló ki he kakaí.

Sio ki he fakamatala ʻi lalo ʻi he Nōm 24:6.

Pe “meʻa-haʻí.”

Pe “ki Seoli,” ʻa ia, ko e faʻitoka anga-maheni ʻo e faʻahinga ʻo e tangatá. Sio ki he Lea mo Hono ʻUhinga.

Fakafoʻilea, “ngaahi foha ʻo e tangatá.”

Sio ki he Lea mo Hono ʻUhinga.

Pe “ngaahi meʻa mahuʻinga tukufakaholó.”

Pe “Talu mei muʻa.”

Pe “fanauʻi au ʻi he langā.”

Fakafoʻilea, “ha seakale.”

Fakafoʻilea, “ʻai ke mālohi.”

Pe “fai ha tuʻutuʻuni ki he.”

Pe “faʻahinga ʻo e tangatá.”

Pe “hanganaki ʻāʻā ʻi.”

Pe “foa.”

Fakafoʻilea, “Kuó ne tāmateʻi ʻa ʻene manu naʻe teu ke tāmateʻí.”

Fakafoʻilea, “ʻoku masiva lotó.”

Pe “ʻa e kau taʻetaukeí.”

Fakafoʻilea, “ʻoku masiva lotó.”

Pe “ʻo Seolí,” ʻa ia, ko e faʻitoka anga-maheni ʻo e faʻahinga ʻo e tangatá. Sio ki he Lea mo Hono ʻUhinga.

Pe “ongoongo ʻo e.”

Fakafoʻilea, “ngaahi fekaú.”

Fakafoʻilea, “ʻoku masiva lotó.”

Pe “meʻa mahuʻinga.”

Pe ngalingali, “ʻokú ne ʻi he hala ki he moʻuí.”

Pe “ngaahi talanoa sasalá.”

Pe “tataki.”

Pe “langa; faingataʻaʻia.”

Pe “ki hono pule ngāué.”

Pe “ʻamanaki.”

Pe “ʻokú ne ʻomi ʻa e fua ko e.”

Pe “kākaá.”

Pe “ko ha maka fakamamafa kakato.”

Pe “ngaahi meʻa mahuʻingá.”

Pe “tangata fakaʻotuamaté.”

Fakafoʻilea, “ʻoku masiva lotó.”

Pe “taʻefakaʻapaʻapa.”

Fakafoʻilea, “tokotaha laumālie faitōnungá.”

Fakafoʻilea, “ʻufiʻufi ha meʻa.”

Pe “tataki fakapotopotó.”

Pe “fakamoʻui.”

Pe “kau faiakonakí.”

Pe “talifaki.”

Fakafoʻilea, “fehiʻa ke.”

Pe “anga-fakamānako.”

Pe “Ko ha tangata ʻofa mateaki.”

Pe “fakamā.”

Fakafoʻilea, “ʻOku fetakinima.”

Fakafoʻilea, “tavale.”

Fakafoʻilea, “ʻe ʻai ia ke sino.”

Fakafoʻilea, “fuʻifuʻi loto-vēkeveke.”

Pe “fakamā.”

Fakafoʻilea, “matangi.”

Pe “taʻepoto.”

Fakafoʻilea, “ʻoku tokoto ʻo tatali ki he toto.”

Fakafoʻilea, “foʻi mā.”

Fakafoʻilea, “ʻoku masiva loto.”

Fakafoʻilea, “hono ngutú.”

Pe “akonakí.”

Pe “ʻi he ʻaho tatau.”

Fakafoʻilea, “ʻufiʻufi.”

Fakafoʻilea, “meʻa ʻoku māʻoniʻoní.”

Fakafoʻilea, “ko kinautolu ko e kau faleʻi ʻo e.”

Pe “fakamafasiaʻi ia.”

Pe “fakatonutonu.”

Fakafoʻilea, “hono ngutú.”

Pe “ʻa e meʻa ʻokú ne leaʻakí.”

Fakafoʻilea, “ʻai ia ke ne sino.”

Fakafoʻilea, “heʻikai te ne fanongo ki ha valoki.”

Fakafoʻilea, “fakatupu fiefia.”

Pe “faʻahinga ʻoku alealea fakatahá.”

Pe “Ko e koloa ʻoku maʻu ʻi he muná.”

Fakafoʻilea, “tānaki ʻaki hono nimá.”

Pe “fakatuʻamelie.”

Pe “leá.”

Pe “lao.”

Pe “valokí.”

Pe “akonakí; tauteá.”

Pe ngalingali, “ʻokú ne fakavave.”

Pe ngalingali, “ʻoku kākaaʻi ʻe he seselé ʻa e niʻihi kehé ʻaki ʻenau.”

Pe “ʻa hono fai ha kole fakamolemolé.”

Pe “taʻetaukeí.”

Pe “anga-ʻaʻahu.”

Pe “tangata ʻokú ne ngāueʻaki ʻene malava fakaefakakaukaú.”

Pe “taʻetaukeí.”

Pe “anga-vaivai.”

Pe “fakamamahi.”

Pe “Ko ha ʻelelo fakamoʻui.”

Fakafoʻilea, “ʻa e maumau ki he laumālié.”

Pe “valokí.”

Pe “meʻa ʻoku maʻu mai.”

Pe “fefeka.”

Pe “Ko Seoli,” ʻa ia, ko e faʻitoka anga-maheni ʻo e faʻahinga ʻo e tangatá. Sio ki he Lea mo Hono ʻUhinga.

Pe “mo ʻApatoní.”

Pe “valokiʻi.”

Pe “tulimui ki he.”

Pe “loto-leleí.”

Pe “puputuʻú.”

Fakafoʻilea, “pulu fafanga.”

Fakafoʻilea, “ʻoku masiva lotó.”

Pe “talanoa hangatonú.”

Pe “kau faiakonakí.”

Fakafoʻilea, “ʻi he tali ʻa hono ngutú.”

Pe “mei Seoli,” ʻa ia, ko e faʻitoka anga-maheni ʻo e faʻahinga ʻo e tangatá. Sio ki he Lea mo Hono ʻUhinga.

Pe “mā.”

Pe “fakakaukau fakamātoato ki he founga ke fai ai ha talí; fakakaukau ki muʻa ke leá.”

Pe “Ko ha hila fiefia.”

Fakafoʻilea, “ʻokú ne ʻai ke ngako ʻa e huí.”

Fakafoʻilea, “lotó.”

Fakafoʻilea, “Ko e ngaahi fokotuʻutuʻu ʻo e lotó ʻoku ʻa ha tangata ia.”

Pe “ko e tali totonú.” Fakafoʻilea, “ko e tali ʻa e ʻeleló.”

Fakafoʻilea, “maʻa.”

Fakafoʻilea, “ngaahi laumālié.”

Fakafoʻilea, “Tekaki kia Sihova hoʻo ngaahi ngāué.”

Fakafoʻilea, “ʻOkú na fetakinima.”

Pe “fakaʻotuá.”

Pe “kalofi.”

Fakafoʻilea, “ha laumālie fakatōkilalo.”

Fakafoʻilea, “te ne maʻu ha lelei.”

Pe “Pea ko e lea fakamānakó.” Fakafoʻilea, “Pea ko e loungutu melié.”

Pe “uʻá.”

Fakafoʻilea, “hono ngutú.”

Pe “Ko ha tokotaha faʻufaʻu fakafufū.”

Pe “lāngilangiʻia.”

Fakafoʻilea, “puleʻi ʻa hono laumālié.”

Pe “fakalongolongó.”

Fakafoʻilea, “ngaahi feilaulaú.”

Pe “fanga makapuna tangatá.”

Pe “ngaahi mātuʻá.”

Pe “ʻenau fānaú.”

Pe “leleí.”

Pe “houʻeiki.”

Pe “ko ha maka ia ʻokú ne ʻomi ha lelei.”

Fakafoʻilea, “ʻufiʻufi.”

Pe “hangē hano fakaava ha holisi taʻofiʻanga vaí.” Fakafoʻilea, “tuku ange ʻa e vaí.”

Pe “Lolotonga ia ʻokú ne masiva ʻi he fakakaukau leleí?”

Fakafoʻilea, “ʻoku masiva lotó.”

Pe “talifaki.”

Fakafoʻilea, “maʻu ha lelei.”

Pe “fakamōmoa ʻa e huí.”

Fakafoʻilea, “ha totongi fufū mei he fatafatá.”

Fakafoʻilea, “loto-kona.”

Pe “hilifaki ha moʻua ki he.”

Fakafoʻilea, “ʻoku laumālie mokomoko.”

Pe “fakahāhā ʻa e taʻetokaʻi ki he.”

Pe “hangē ko e ngaahi meʻa ʻoku foloʻi mānumanú.”

Fakafoʻilea, “pea ʻoku hiki hake ia ʻo māʻolunga,” ʻa ia, ʻoku ʻikai fai ha aʻu ki ai, ʻokú ne malu.

Pe “siva fakaʻaufuli ʻa e ʻamanakí?”

Pe “sivisiviʻi ia.”

Fakafoʻilea, “fakamavahevaheʻi ha.”

Fakafoʻilea, “ngutu ʻo ha.”

Pe “leleiʻia.”

Fakafoʻilea, “ʻoku fakavave hono vaʻé.”

Pe “tangata nima-homo.”

Fakafoʻilea, “maʻu mai ʻa e lotó.”

Fakafoʻilea, “maʻu ʻa e lelei.”

Fakafoʻilea, “fakalaka ʻi.”

Pe “laka hala.”

Pe “faʻa hanu.”

Pe “fakapaleʻi ia ʻi he.”

Pe “holi.”

Pe “taumuʻa.”

Pe “Ko e manavahēʻia.”

Pe ngalingali, “Te ne kumi ʻi he lolotonga ʻa e utu-taʻú kae ʻikai maʻu ha meʻa.”

Pe “ngaahi taumuʻa.” Fakafoʻilea, “faʻufaʻu.”

Fakafoʻilea, “ko hono ngaahi foha.”

Pe “Ko ha maka fakamamafa kehekehe ʻe ua mo ha fuaʻanga meʻa kehekehe ʻe ua.”

Pe “tamasiʻi.”

Sio ki he Lea mo Hono ʻUhinga.

Pe “ki ha muli.”

Pe “faleʻí.”

Pe “tuʻu maʻu.”

Pe “tataki pōtoʻí.”

Pe “fakatauele ʻaki hono ʻeleló.”

Pe “Ko e maka fakamamafa kehekehe ʻe uá.”

Pe “ʻa e hala ke fou aí?”

Pe “olo.”

Pe “ngaahi fakaueʻilotó.”

Pe “ki ha lelei.”

Pe ngalingali, “ki he faʻahinga ʻoku nau kumi ki he maté.”

Pe “faʻa hanu.”

Pe “ʻokú ne ʻilo ʻa e meʻa ke faí.”

Fakafoʻilea, “ko ha totongi fufū ʻi he fatafatá.”

Pe “manako ʻi he mālié.”

Pe “faʻa hanu.”

Fakafoʻilea, “folofua.”

Pe “ke ikunaʻi ʻe ha tangata poto ʻa e.”

Pe “fakataha mo ha tōʻonga fakamaá!”

Fakafoʻilea, “lea ʻo taʻengata.”

Pe “ʻokú ne ʻai ke pau ʻa hono ʻalungá.”

Pe “ki ha ongoongo ʻoku lelei.” Fakafoʻilea, “ki ha hingoa.”

Fakafoʻilea, “ʻofeina.”

Fakafoʻilea, “fetaulaki fakataha.”

Pe “tauteá.”

Pe “kiʻi tama; talavou.”

Fakafoʻilea, “Ko ia ʻoku lelei hono matá.”

Pe “hopó.”

ʻA ia, ko ha feituʻu faiʻanga meʻa tefito ia ʻo e koló ki he kakaí.

Fakafoʻilea, “solá.” Sio ki he Pal 2:16.

Pe “kiʻi tama; talavou.”

Pe “Taʻotaʻofi koe.”

Pe ngalingali, “Taʻofi ʻa hono ngāueʻaki ʻa hoʻo mahino pē ʻaʻaú.”

Pe “ʻa ha tokotaha ʻoku kovi ʻa hono matá.”

Fakafoʻilea, “ʻoku ʻikai ke ʻiate koe ʻa hono lotó.”

Fakafoʻilea, “Tokotaha Huhuʻí.”

Pe “kiʻi tama; talavou.”

Pe “mei Seoli,” ʻa ia, ko e faʻitoka anga-maheni ʻo e faʻahinga ʻo e tangatá. Sio ki he Lea mo Hono ʻUhinga.

Fakafoʻilea, “Ko hoku kofuuá.”

Pe “kai mānumanu.”

Pe “Maʻu.”

Fakafoʻilea, “muli.” Sio ki he Pal 2:16.

Pe “kovi.”

Pe “ʻoku nau fakatahataha ke ʻahiʻahiʻi ʻa e.”

Pe “te u mamahiʻia.”

Pe “Te u toe kumi ki ai.”

Pe “fāmili.”

Pe “tataki fakapotopotó.”

Pe “kau faiakonakí.”

Pe “lavameʻa; fakamoʻui.”

Pe “Ko e ngaahi faʻufaʻu ʻa ha vale.”

Pe “ʻi he taimi ʻo e faingataʻá.”

Pe “fakaueʻilotó.”

ʻA ia, ko e filí.

Pe “fakahāhā ʻokú ke ʻita.”

Pe “faʻahinga ʻoku nau feinga ke fai ha liliú.”

ʻA ia, ko Sihova pea mo e tuʻí.

Pe ngalingali, “Ko e tali hangatonú ʻoku hangē ia ko ha ʻumá.”

Pe “fāmilí.”

Pe “Te u fai ʻa e meʻa tatau kiate ia.”

Fakafoʻilea, “ʻoku masiva lotó.”

Fakafoʻilea, “Naʻá ku maʻu ai ʻa e akonaki.”

Pe “hiki-tatau pea fakatahatahaʻi.”

Pe “ʻa e ngaahi meʻa fakapulipuli ʻa e niʻihi kehé.”

Pe “ha fakamatala fakalotokovi.”

Pe “tuʻuʻanga.”

Fakafoʻilea, “mo ha meʻaʻofa loi.”

Pe “malū.”

Pe ngalingali, “ki ha tokotaha lavaki.”

Pe “ʻalakalaí.”

Fakafoʻilea, “ʻa e tokotaha ʻoku fehiʻa ʻiate koé.”

ʻA ia, ke fakamolū hifo ai ʻa e tokotahá pea ʻai ai ke vaia hifo ʻa ʻene anga-fefeká.

Pe “faʻa hanu.”

Pe “fakangaloku ki ha.” Fakafoʻilea, “tetetete ʻi he ʻao ʻo ha.”

Pe “ʻoku ʻikai lava ke ne taʻotaʻofi ʻa hono laumālié.”

Pe ngalingali, “ʻOku pehē ʻa e ʻikai hoko ʻa e mala ʻoku ʻikai totonu ke hokó.”

Pe “Koeʻuhí ke ʻoua te ke ʻai ai koe ke ke tatau mo ia.”

Fakafoʻilea, “ʻokú ne inu ʻa e fakamālohí.”

Pe “tāupe.”

Pe “fakalaveaʻi ʻa e tokotaha kotoa peé.”

ʻA ia, ko ha feituʻu faiʻanga meʻa tefito ia ʻo e koló ki he kakaí.

Pe “pivotá.”

Pe ngalingali, “kaunoa.”

Pe “ngaahi ngahau fakatupu maté.”

Pe “hangē ko e ngaahi meʻa ʻoku foloʻi mānumanú.”

Fakafoʻilea, “ngaahi loungutu ʻoku lea māfana.”

Pe “He ko hono lotó ʻoku fakalielia fakaʻaufuli.”

Fakafoʻilea, “ʻe fanauʻi.”

Fakafoʻilea, “ki ha sola.”

Fakafoʻilea, “Pea ki ha muli.”

Pe ngalingali, “ʻoku ʻikai ʻi he loto-moʻoni; ʻoku faifakamālohi.”

Fakafoʻilea, “ʻokú ne tāmalaki.”

Pe “ʻoku hola.”

Pe “tauteá.”

Pe “ki ha muli.”

Pe “faʻa hanu.”

Fakafoʻilea, “ʻa e mata ʻo hono kaungāmeʻá.”

Pe “Seoli mo ʻApatoní.”

Pe “ʻOku pehē ʻa e tangatá ʻo fakatatau ki hono fakahīkihikí.”

Pe “Tuku ho lotó ki; Tokanga ki.”

Pe “ha laione muí.”

Pe “angatuʻu.”

Pe “kai mānumanú.”

Pe “ʻoku ʻikai ʻaupito taʻemanavaheé.”

Pe “luó.”

Fakafoʻilea, “ʻe ʻai ia ke sino.”

Pe “ʻoku kei loto-fefeka ai pē.”

Pe “taʻemele.”

Pe ngalingali, “Ka ʻoku kumi ʻa e faitotonú ke maluʻi ʻene moʻuí.”

Fakafoʻilea, “fetaulaki fakataha.”

ʻA ia, ʻokú Ne ʻoange kiate kinaua ʻa e moʻuí.

Pe “akonakí; tauteá.”

Pe “vīsone fakaekikité; meʻa fakahaá.”

Pe “ki ha fuakava ʻoku kau ki ai ha talatuki.”

Pe ngalingali, “ke kumi ki he leleiʻia ʻa ha.” Fakafoʻilea, “ke kumi ki he mata ʻo ha.”

Pe “fakaangaʻi.”

Fakafoʻilea, “kinohaʻá.”

Ko ha faʻahinga meʻamoʻui hangē ha ponú ʻoku nofo ʻi he vaí ʻa ia ʻokú ne mimisi ʻa e totó ʻi heʻene pipiki ʻi ha taha pe ko ha monumanu.

Pe “Ko Seoli,” ʻa ia, ko e faʻitoka anga-maheni ʻo e faʻahinga ʻo e tangatá. Sio ki he Lea mo Hono ʻUhinga.

Sio ki he Lea mo Hono ʻUhinga.

Pe “ʻoku fuʻu fakaofo kiate au.”

Pe “ʻikai ʻofaʻi.”

Pe “fetongi ʻa.”

Pe “ʻoku makehe atu honau potó.”

Fakafoʻilea, “ko ha kakai ʻoku mālohi.”

Ko ha manu hangē ha lāpisí ʻoku nofo ʻi he ngaahi feituʻu makamaká.

Fakafoʻilea, “ko ha kakai kaukaua.”

Pe “kuo vahevahe fakakulupu.”

Pe “ʻoku lelei ʻaupito?”

Sio ki he Lea mo Hono ʻUhinga.

Pe “ʻI he paʻanga mei heʻene ngāué.” Fakafoʻilea, “ʻI he fua ʻo hono nimá.”

Fakafoʻilea, “noʻo hono kongalotó ʻaki ʻa e mālohi.”

Ko e vaʻakau ʻoku ʻi ai ʻa e filó mo e vaʻakau takai filó ko e ongo vaʻakau ia naʻe ngāueʻaki ke vilohi mo ngaohiʻaki ʻa e filó mo e filo nití.

Fakafoʻilea, “vala lōua.”

Pe “ngaahi kofu loto.”

Pe “kata ki ha ʻaho ʻi he kahaʻú.”

Pe “Ko e fakahinohino anga-ʻofá; Ko e lao ʻo e ʻofa mateakí.”

Pe “ʻoku lelei ʻaupitó.”

Pe “ko e koto ngeʻesi.”

Fakafoʻilea, “Foaki kiate ia mei he fua ʻo hono nimá.”

    ʻŪ Tohi Faka-Tonga (1987-2026)
    Hū ki Tu‘a
    Hū ki Loto
    • Faka-Tonga
    • Share
    • Sai‘ia
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Makatu‘unga Hono Ngāue‘akí
    • Polisī Fakafo‘ituitui
    • Privacy Setting
    • JW.ORG
    • Hū ki Loto
    Share