LAIPELI Taua Le‘o ‘I HE ‘INITANETÍ
Taua Le‘o
LAIPELI ‘I HE ‘INITANETÍ
Faka-Tonga
ʻ
  • ʻ
  • ā
  • ē
  • ī
  • ō
  • ū
  • TOHI TAPU
  • ‘Ū TOHI
  • NGAAHI FAKATAHA
  • yp vahe 25 p. 198-204
  • Feʻauaki Toko Tahá—ʻOku Mafatukituki Fēfē?

‘Ikai ala ma‘u ha vitiō

Kātaki, ‘oku ‘ikai ma‘u ha vitiō.

  • Feʻauaki Toko Tahá—ʻOku Mafatukituki Fēfē?
  • Ngaahi Fehuʻi ʻOku ʻEke ʻe he Toʻutupú—Tali ʻOku ʻAonga
  • Kaveinga Tokoni
  • Fakamatala Meimei Tatau
  • ʻUhinga ʻo e Uesiangofua ʻa e Kau Talavoú
  • ‘Fakaʻaiʻai Fakaʻatamai’
  • Ko ha “Meʻa Fakanonga”
  • Ko e Hā e Lau ʻa e Tohi Tapú?
  • Fakalanga “Havala” Fakaefehokotaki Fakasino
  • ʻUli Fakaʻatamai mo Fakaeongo
  • Ko ha Vakai Mafamafatatau ki he Ongoʻi Halaiá
  • ʻE Lava Fēfē Ke U Ikuʻi ʻa e Tōʻongaʻaki ʻo e Fakalielia-Toko-Tahá?
    Ngaahi Fehuʻi ʻOku ʻEke ʻe he Toʻutupú—Tali ʻOku ʻAongá, Voliume 1
  • Ikunaʻi ʻa e Fakalielia-Toko-Tahá
    Tauhi Kimoutolu ʻi he ʻOfa ʻa e ʻOtuá
  • Feʻauaki Toko Tahá—Te U Tauʻi Fēfē ʻa e Fakaʻaiʻaí?
    Ngaahi Fehuʻi ʻOku ʻEke ʻe he Toʻutupú—Tali ʻOku ʻAonga
Ngaahi Fehuʻi ʻOku ʻEke ʻe he Toʻutupú—Tali ʻOku ʻAonga
yp vahe 25 p. 198-204

Vahe 25

Feʻauaki Toko Tahá—ʻOku Mafatukituki Fēfē?

“ʻOku ou fifili pe ʻoku hala ʻa e feʻauaki toko tahá ʻi he vakai ʻa e ʻOtuá. Te ne uesia nai ʻa ʻeku moʻui fakaesino mo/pe fakaeʻatamai ʻi he kahaʻú pea kapau ʻe faifai ange peá u mali?”—Taʻu 15 ko Melissa.

ʻOKU fakahohaʻasi ʻe he ngaahi fakakaukaú ni ʻa e kau talavou tokolahi. Ko e hā hono ʻuhingá? ʻOku mafolalahia ʻa e feʻauaki toko tahá. Fakatatau ki he līpōtí, ko e peseti nai ʻe 97 ʻo e kakai tangatá pea laka hake he peseti ʻe 90 ʻo e kakai fefiné kuo nau ʻosi feʻauaki toko taha ʻi he aʻu ki honau taʻu 21. ʻIkai ko ia pē, ko e tōʻongá ni kuo tukuakiʻi ki ai ʻa e faʻahinga mahaki kotoa pē—mei he lefetoná mo e kula ʻa e laumatá ki he mahaki-moá mo e puke fakaʻatamaí.

ʻOku ʻikai kei fai ʻe he kau fakatotolo fakafaitoʻó ʻa e ngaahi taukave fakahohaʻa ko iá. Ko e moʻoni, ʻoku tui ʻa e kau toketā he ʻaho ní ʻoku ʻikai ha mahaki fakaesino ʻe fakatupunga ʻe he feʻauaki toko tahá. ʻOku tānaki mai ʻe he ongo faifakatotolo ko William Masters mo Virginia Johnson, “ʻoku ʻikai ha fakamoʻoni fakafaitoʻo kuo fokotuʻu ʻoku iku ʻa e feʻauaki toko tahá ki he puke fakaʻatamai neongo ʻa e lahi hono toutou faí.” Kae kehe, ʻoku ʻi ai hono ngaahi ola kovi kehe! Pea ʻoku tokanga totonu ʻa e kau talavou Kalisitiane tokolahi ʻo fekauʻaki mo e tōʻongá ni. “ʻI heʻeku fakavaivai ki he [feʻauaki toko tahá], naʻá ku ongoʻi ʻo hangē kuó u fakalotomamahiʻi ʻa e ʻOtua ko Sihová,” ko e tohi ia ʻa e finemui ʻe taha. “Naʻá ku fuʻu loto-mafasia lahi ʻi he taimi ʻe niʻihi.”

Ko e hā koā ʻa e feʻauaki toko taha? ʻOku mafatukituki fēfē, pea ko e hā ʻoku hoko ai ko ha tōʻonga ʻoku faingataʻa ke taʻofi ʻe he kau talavou tokolahi?

ʻUhinga ʻo e Uesiangofua ʻa e Kau Talavoú

Ko e feʻauaki toko tahá, ko e langaʻi ʻosi fakakaukauʻi ʻe kita ke fakatupunga ha holi fakaefehokotaki fakasino. Lolotonga ʻa e taimi ʻo e talavoú, ʻoku hoko ai ʻo mālohi ʻa e ngaahi holi fakaefehokotaki fakasinó. ʻOku tukuange mai ʻa e ngaahi hōmone mālohi ʻa ia ʻokú ne uesia ʻa e ngaahi ʻōkani fakafanaú. Ko ia, ʻoku ʻiloʻi ʻe ha talavou ko e ngaahi ʻōkani ko ení ʻoku malava ke ne ʻomai ʻa e ngaahi ongo fakafiefia. Pea ʻi he taimi ʻe niʻihi ʻoku hohaʻa fakaefehokotaki fakasino nai ha talavou naʻa mo e ʻikai ke ne fakakaukau ki he fehokotaki fakasinó.

Hangē ko ení, ko e loto-hohaʻa tupu mei he ngaahi loto-moʻua kehekehe, tailiilí, pe ongoʻi feifeitamakí ʻe lava ke ne uesia ʻa e faʻunga neave ongongofua ʻo ha tamasiʻi pea fakatupunga ai ʻa e holi fakaefehokotaki fakasinó. Ko ha tātānaki ʻa e huhuʻa fakafanau ʻo e tangatá ʻe fakatupunga nai ai ia ke ne ʻā hake ʻokú ne hohaʻa fakaefehokotaki fakasino. Pe ʻe fakatupunga nai ai ke mahua mai ʻa hono huhuʻa fakafanaú ʻi he poʻulí, ʻo faʻa ʻalu fakataha mo ha misi fakaefehokotaki fakasino. ʻI he tuʻunga tatau, ʻe ʻiloʻi nai ʻe he fānau fefine ʻe niʻihi ʻoku ueʻi fāinoa pē kinautolu. Ko e tokolahi ʻoku nau maʻu ha holi fakaefehokotaki fakasino mālohi ki muʻa siʻi pē pe ʻi he hili ʻenau mahakiʻia fakafefiné.

Ko ia, kapau kuó ke hokosia ha holi pehē, ʻoku ʻikai ha meʻa ʻe hoko kiate koe. Ko ha fakafeangai anga-maheni eni ʻo ha sino fakatalavou. Ko e ngaahi ongo peheé, neongo kapau ʻoku fuʻu mālohi, ʻoku ʻikai ke tatau ia mo e feʻauaki toko tahá, he ʻoku ʻikai ke te puleʻi ia ʻi he tuʻunga lahi. Pea ʻi hoʻo lahi angé, ʻe holo hifo ʻa e mālohi ʻo e ngaahi ongo foʻou ko ení.

Kae kehe, ko e fieʻiló mo e kehe ʻo e ngaahi ongo foʻou ko ení ʻoku taki atu ai ʻa e kau talavou ʻe niʻihi ke nau ngaahi, pe vaʻinga ʻiloʻilo pau ʻaki honau ngaahi ʻōkani fakaefehokotaki fakasinó.

‘Fakaʻaiʻai Fakaʻatamai’

ʻOku fakamatalaʻi ʻe he Tohi Tapú ha talavou ʻoku fetaulaki mo ha fefine fakaʻaluʻalu. ʻOkú ne ʻuma ki he talavoú mo ne pehē: “Haʻuange, ke ta . . . fai ʻofa ke topono.” Ko e hā ʻoku hoko atu aí? “Ko e kemo kuo ne muimui atu, ʻo hange ko e ʻalu ʻa ha pulu ki he fale tamate manu.” (Palovepi 7:​7-22) ʻOku hā mahino naʻe ueʻi ʻa e holi ʻa e talavoú ni ʻo ʻikai koeʻuhi pē ko e tākiekina ʻa hono ngaahi hōmoné, ka koeʻuhi ko e meʻa naʻá ne mamata mo fanongo ki aí.

ʻI he tuʻunga tatau, ʻoku fakahā ʻe ha talavou ʻe taha: ‘Ko hono tefito ʻo ʻeku palopalema fekauʻaki mo e feʻauaki toko tahá ko e meʻa naʻá ku ʻai ki hoku ʻatamaí. Naʻá ku mamata ʻi he ngaahi polokalama televīsone naʻe kau ai ʻa e ʻulungāanga taʻetāú pea ʻi he tuʻunga ʻe niʻihi, naʻá ku mamata ʻi he ngaahi polokalama naʻe hā ai ʻa e telefuá. ʻOku fuʻu fakaʻohovale ʻaupito ʻa e ngaahi konga ko ení ʻo nofo ai ia ʻiate kita. ʻE toe mapuna hake ia ʻi hoku ʻatamaí, ʻo ʻomai ai ʻa e fakaʻaiʻai fakaʻatamai ʻoku fiemaʻu ki hono fai ʻo e feʻauaki toko tahá.’

ʻIo, ʻoku faʻa hoko ko e meʻa ʻoku lau, mamata, pe fanongo ai ha taha, pea pehē ki he meʻa ʻokú ne talanoa pe fakakaukauloto ki aí ʻokú ne kamataʻi ʻa e feʻauaki toko tahá. Hangē ko e vete ʻa ha finemui taʻu 25: “Naʻe ʻikai pē hā ngali lava ke u tuku ʻa e tōʻongá ni. Kae kehe, naʻá ku faʻa lau ha ngaahi tohi talanoa ʻeva pea naʻe tānaki eni ki he palopalemá.”

Ko ha “Meʻa Fakanonga”

Ko e meʻa naʻe hokosia ʻe he finemuí ni ʻoku fakahā ai ʻa e tuʻunga ʻoku ʻikai toe veiveiua ko e ʻuhinga lahi taha ia ʻoku fuʻu faingataʻa ai ke motuhi ʻa e tōʻongá ni. ʻOkú ne hoko atu: “ʻOku ou faʻa feʻauaki toko taha ke tukuange ai ʻa e fakaʻaiʻaí, hohaʻá, pe loto-moʻuá. Ko e fiefia nounou ko iá naʻe hangē ia ko e inu ʻoku inu ʻe he tokotaha ʻolokahōliká ke fakanonga ai ʻene hohaʻá.”

ʻOku tohi ʻe he ongo faifakatotolo ko Suzanne mo Irving Sarnoff: “Ki he kakai ʻe niʻihi, ʻoku hoko nai ʻa e feʻauaki toko tahá ko ha tōʻonga ʻoku nau hanga ki ai ki ha fakalelulelu ʻi he taimi pē ʻoku talitekeʻi ai kinautolu pe ʻoku nau ongoʻi manavasiʻi ai ʻi ha meʻa. Kae kehe, ko e niʻihi te nau holomui nai ki he foungá ni ʻi he taimi pē ʻe niʻihi, ʻi he taimi ʻoku nau ʻi he malumalu ai ʻo e mafasia fakaeongo lahi tahá.” ʻOku hā mahino ʻoku pehē pē ʻa e hanga ʻa e niʻihi ki he tōʻongá ni ʻi he taimi ʻo e loto-mamahí, loto-mafasiá, taʻelatá, pe mafasia lahí; ʻoku hoko ia ko ha “meʻa fakanonga” ke taʻofi ai ʻenau ngaahi palopalemá.

Ko e Hā e Lau ʻa e Tohi Tapú?

Naʻe ʻeke ʻe ha talavou: “Ko ha angahala taʻealafakamolemoleʻi ʻa e feʻauaki toko tahá?” Ko e feʻauaki toko tahá ʻoku ʻikai ʻaupito ʻasi ia ʻi he Tohi Tapú.a Ko e tōʻongá ni naʻe lahi ia ʻi he māmani lea faka-Kalisi ʻo e taimi ʻo e Tohi Tapú, pea naʻe ngāueʻaki ʻa e ngaahi foʻi lea faka-Kalisi ke fakamatalaʻi ʻaki ʻa e tōʻongá ni. Ka ʻoku ʻikai ha taha ʻo e ngaahi foʻi leá ni ʻe ngāueʻaki ʻi he Tohi Tapú.

Koeʻuhi ko e ʻikai fakahalaiaʻi fakahangatonu ʻa e feʻauaki toko tahá ʻi he Tohi Tapú, ʻoku ʻuhinga ai iá ʻoku ʻikai hano maumau? ʻIkai ʻaupito! Neongo ʻoku ʻikai fakakalasi ia mo e ngaahi angahala mamafa hangē ko e feʻauakí, ko e feʻauaki toko tahá ʻoku moʻoni ko ha tōʻonga taʻemaʻa. (Efeso 4:19) Ko ia, ʻoku fakahaaʻi ai ʻe he ngaahi tefitoʻi moʻoni ʻo e Folofola ʻa e ʻOtuá te ke maʻu “ʻaonga” ʻi hoʻo fakafisingaʻi mālohi ʻa e tōʻonga taʻemaʻá ni.—Aisea 48:17.

Fakalanga “Havala” Fakaefehokotaki Fakasino

“Ko ia mou ʻai ke mate leva homou ngaahi kupu,” ko e naʻinaʻi ia ʻa e Tohi Tapú, ʻi he fekauʻaki mo e “havala” fakaefehokotaki fakasinó. (Kolose 3:5) Ko e “havala” fakaefehokotaki fakasinó ʻoku ʻikai ʻuhinga ia ki he ngaahi ongo fakaefehokotaki fakasino anga-mahení ka ki he holi ʻoku ʻikai malava ke mapuleʻi. Ko e “havala” fakaefehokotaki fakasino peheé ʻe lava ke iku ai ki hano fai ʻe ha taha ha tōʻonga kovi ʻaupito ʻo hangē ko ia ʻoku fakamatalaʻi ʻe Paula ʻi he Loma 1:​26, 27.

Kae ʻikai ʻoku hanga ʻe he feʻauaki toko tahá ʻo “ʻai ke mate” ʻa e ngaahi holí ni? ʻIkai, ʻi hono kehé, hangē ko e vete ʻa ha talavou ʻe taha: “ʻI hoʻo feʻauaki toko tahá, ʻoku nōfoʻi ho ʻatamaí ʻi he ngaahi holi fehālaaki, pea ko e meʻa pē ʻokú ne faí ko hono fakalalahi ʻa hoʻo havala ki aí.” ʻOku faʻa ngāueʻaki ha fakaʻānaua taʻetaau ke fakalahi ai ʻa e fiefia fakaefehokotaki fakasinó. (Mātiu 5:​27, 28) Ko ia ʻi he faingamālie ʻa e ngaahi meʻá, ʻoku malava ke tōngofua ai ha taha ki he ʻulungāanga taʻetāú. Naʻe hoko eni ki ha talavou ʻe taha ʻa ia ʻokú ne fakahā: “ʻI he taimi ʻe taha, naʻá ku ongoʻi ʻe malava ʻe he feʻauaki toko tahá ke ne fakafiemālieʻi ʻa e ongoʻi feifeitamakí ʻo ʻikai te u fehokotaki mo ha fefine. Kae kehe, naʻá ku maʻu ha holi naʻá ne lōmekina au ke u fai pehē.” Naʻá ne fakahoko ha feʻauaki. ʻOku ʻikai ha ofo ʻi heʻene hā ʻi ha fakatotolo fakapuleʻanga, ko e tokolahi taha ʻo e kau talavou naʻe feʻauaki toko tahá naʻa nau toe fakahoko foki ha feʻauaki. Naʻa nau lakasi ʻa e faʻahinga naʻe veisiniá ʻaki ʻa e peseti ʻe 50!

ʻUli Fakaʻatamai mo Fakaeongo

ʻOku toe fakahūhū foki ʻe he feʻauaki toko tahá ʻa e ngaahi fakakaukau ʻoku fakameleʻi ai ʻa e ʻatamaí. (Fakafehoanaki mo e 2 Kolinito 11:3.) ʻI he taimi ʻo e feʻauaki toko tahá, ʻoku meleuku ai ha taha ʻi heʻene ngaahi ongo fakaesinó—ʻo mātuʻaki siokita fakaʻaufuli. ʻOku hoko ai ʻa e fehokotaki fakasinó ʻo fakamavaheʻi mei he ʻofá pea ʻoku ngāueʻaki ia ki hono tukuange ʻo e loto-hohaʻá. Ka naʻe fakataumuʻa ʻe he ʻOtuá ke fakafiemālieʻi ʻa e ngaahi holi fakaefehokotaki fakasinó ʻi he fehokotaki fakasino—ko ha fakahāhā ʻo e ʻofa ʻi he vahaʻa ʻo ha tangata mo hono uaifí.—Palovepi 5:​15-19.

ʻE toe hehema nai foki ha tokotaha feʻauaki toko taha ke vakai ki he tangatá pe fefiné ko ha ngaahi meʻa fakaefehokotaki fakasino pē—ko ha ngaahi meʻangāue ki he fiemālie fakaefehokotaki fakasinó. Ko e ngaahi fakakaukau hala ʻoku akoʻi ʻe he feʻauaki toko tahá ʻokú ne ʻuliʻi ai ʻa e “loto” pe hehema fakaefakakaukau tefito ʻa ha taha. ʻI he ngaahi tuʻunga ʻe niʻihi, ko e ngaahi palopalema ʻoku fakatupunga ʻe he feʻauaki toko tahá ʻoku kei hokohoko atu pē ia naʻa mo e hili ʻa e malí! ʻOku naʻinaʻi mai ʻa e Folofola ʻa e ʻOtuá ʻi he ʻuhinga lelei: “Siʻoku ʻofaʻanga, . . . tau fakamaʻa kitautolu mei he ʻuli kotoa pe ʻo e kakano mo e loto.”—2 Kolinito 6:19 (2Ko 7:​1, PM).

Ko ha Vakai Mafamafatatau ki he Ongoʻi Halaiá

Ko e kau talavou tokolahi, neongo ʻoku nau lava ʻo ikuʻi ʻi hono fakalūkufuá ʻa e tōʻonga koví ni, ʻoku nau faʻa fakavaivai pē ki ai ʻi he taimi ʻe niʻihi. Ko e meʻa ʻoku lelei aí he ko e ʻOtuá ʻoku mohu meesi ʻaupito. “He ko koe, E Eiki oku ke agalelei, bea faa fakamolemole,” ko e lau ia ʻa e tokotaha-tohi-sāmé. (Sāme 86:​5, PM) ʻI he taimi ʻoku tō ai ha Kalisitiane ki he feʻauaki toko tahá, ʻoku faʻa tautea ia ʻe hono lotó. Ka ʻoku pehē ʻe he Tohi Tapú “ʻoku lahi ʻa e ʻOtua ʻi hotau loto, pea ʻoku ne meaʻi ʻa e meʻa kotoa pe.” (1 Sione 3:20) ʻOku ʻafioʻi ʻe he ʻOtuá ʻa e meʻa lahi ange ʻi heʻetau ngaahi angahalá pē. Ko e lahi ʻo ʻene ʻiló ʻokú ne ʻai ai ke ne malava ʻo fanongo hifo ʻi he kaungāongoʻi ki heʻetau kōlenga fakamātoato ki ha fakamolemolé. Hangē ko e tohi ʻa e finemui ʻe taha: “Naʻá ku ongoʻi halaia ʻi ha tuʻunga, ka ʻi he ʻiloʻi ko ha ʻOtua ʻofa ʻa Sihova pea ʻoku malava ke ne ʻafioʻi hoku lotó mo ʻiloʻi ʻa ʻeku ngaahi feinga pea mo e ngaahi taumuʻa kotoa pē, ʻoku ʻai ai au ke ʻoua te u fuʻu ongoʻi loto-mafasia ʻi he taimi ʻoku ou tō aí.” Kapau te ke tauʻi ʻa e holi ke feʻauaki toko tahá, ʻoku ʻikai ngalingali te ke fakahoko ʻa e angahala mamafa ʻo e feʻauakí.

Naʻe pehē ʻi he ʻīsiu ʻo e Taua Leʻo ʻo Sepitema 1, 1959: “Te tau hoko [nai] ʻo humu mo tō tā tuʻo lahi ʻi ha ngaahi tōʻonga kovi ʻa ia naʻá ne fakameleʻi lahi ʻe ia ʻetau sīpinga moʻui ki muʻá ʻi heʻetau ʻiloʻí. . . . ʻOua ʻe siva ʻa e ʻamanakí. ʻOua te ke fakaʻosiʻaki kuó ke fakahoko ʻa e angahala taʻealafakamolemoleʻí. Ko e founga tofu pē ia ʻo e fakaʻuhinga ʻoku saiʻia ʻa Sētane ke ke faí. Ko e moʻoniʻi meʻa ʻo hoʻo ongoʻi loto-mamahi mo ʻita ʻiate koé ko e fakamoʻoni ia ʻiate ia pē kuo ʻikai te ke fuʻu tō mamaʻo atu. ʻOua ʻaupito ʻe fiu ʻi he hanga anga-fakatōkilalo mo fakamātoato ki he ʻOtuá ʻo kumi ki heʻene fakamolemolé, fakamaʻá mo ʻene tokoní. ʻAlu kiate ia ʻo hangē ko e ʻalu ʻa ha tama ki heʻene tamaí ʻi heʻene faingataʻaʻiá, tatau ai pē pe ko e hā hono lahi ʻi he vaivaiʻanga tatau, pea ʻe hanga ʻe Sihova ʻo foaki anga-ʻofa atu ʻa e tokoní koeʻuhi ko ʻene ʻofa maʻataʻataá, pea kapau ʻokú ke loto-moʻoni te ne foaki kiate koe ʻa e tuʻunga moʻoni ʻo ha konisēnisi maʻa.”

ʻE lava fēfē ke maʻu ʻa e “konisēnisi maʻa” ko iá?

[Fakamatala ʻi lalo]

a Naʻe fakapoongi ʻe he ʻOtuá ʻa ʻŌnani ʻi heʻene ‘huaʻi hono huhuʻá ki he kelekelé.’ Kae kehe, naʻe fekauʻaki ia mo e fehokotaki fakasino naʻe motuhi, ʻo ʻikai ko e feʻauaki toko taha. ʻIkai ko ia pē, naʻe fakapoongi ʻa ʻŌnaní he ʻi ha ʻuhinga siokita naʻe ʻikai te ne fakahoko ʻa e mali tokoua-ʻi-he-fonó koeʻuhi ke kei hokohoko atu ai ʻa e laine fakafāmili ʻo hono taʻokete ne mālōloó. (Senesi 38:​1-10) Fēfē ʻa e ‘mahua ʻo e huhuʻá’ ʻoku ʻasi ʻi he Livitiko 15:​16-18? ʻOku hā mai ʻoku ʻikai ʻuhinga eni ki he feʻauaki toko tahá, ka ki ha mahua mai ʻa e huhuʻa fakafanaú ʻi he poʻulí pea pehē ki ha fehokotaki fakasino fakaemali.

Ngaahi Fehuʻi ki he Fetalanoaʻaki

◻ Ko e hā ʻa e feʻauaki toko taha, pea ko e hā ʻa e ngaahi fakakaukau hala manakoa ʻo fekauʻaki mo iá?

◻ Ko e hā ʻoku faʻa ongoʻi ai ʻe he kau talavoú ha holi mātuʻaki mālohi fakaefehokotaki fakasinó? ʻOkú ke fakakaukau ʻoku hala eni?

◻ Ko e hā ʻa e ngaahi meʻa ʻe lava ke ne fakaʻaiʻai ʻa e holi ke feʻauaki toko tahá?

◻ ʻOku fakahoko ʻe he feʻauaki toko tahá ha maumau ki ha talavou?

◻ ʻOku mafatukituki fēfē ʻa hoʻo ongoʻi ki he angahala ʻo e feʻauaki toko tahá? ʻOku anga-fēfē ʻa e vakai ʻa Sihova ki ha talavou ʻokú ne tauʻi ia neongo nai ʻene faingataʻaʻia ʻi hono ikuʻi iá?

[Fakamatala ʻi he peesi 200]

ʻOku ongoʻi ʻe he niʻihi ʻa e fakaʻaiʻai ke feʻauaki toko tahá ʻi he taimi ʻoku nau ʻi he malumalu ai ʻo e tengé pe ʻi he taimi ʻoku nau loto-hohaʻa, taʻelata, pe loto-mafasia aí

[Fakamatala ʻi he peesi 202]

‘Ko hono tefito ʻo ʻeku palopalema fekauʻaki mo e feʻauaki toko tahá ko e meʻa naʻá ku ʻai ki hoku ʻatamaí’

[Fakamatala ʻi he peesi 204]

“ʻI heʻeku fakavaivai ki he [feʻauaki toko tahá], naʻá ku ongoʻi ʻo hangē kuó u fakalotomamahiʻi ʻa e ʻOtua ko Sihová”

[Fakatātā ʻi he peesi 198]

Neongo ko e feʻauaki toko tahá te ne fakatupunga nai ʻa e ongoʻi halaia lahi, ko e lotu loto-moʻoni ki he fakamolemole ʻa e ʻOtuá mo e feinga mālohi ke talitekeʻi ʻa e tōʻongá ni ʻe lava ke ʻoange ai ki ha taha ha konisēnisi lelei

[Fakatātā ʻi he peesi 203]

Ko e ngaahi faiva, tohi mo e polokalama televīsone fakalieliá ʻoku faʻa hoko ko e ‘fakaʻaiʻai fakaʻatamai’ ki he feʻauaki toko tahá

    ʻŪ Tohi Faka-Tonga (1987-2026)
    Hū ki Tu‘a
    Hū ki Loto
    • Faka-Tonga
    • Share
    • Sai‘ia
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Makatu‘unga Hono Ngāue‘akí
    • Polisī Fakafo‘ituitui
    • Privacy Setting
    • JW.ORG
    • Hū ki Loto
    Share