ʻOku Totonu ke Makatuʻunga ʻa e Tuí ʻi he Fakaʻuhingá?
“ʻOku lahi fau ʻa e kakai ‘lotu’ ʻa ia ʻoku nau hoko ʻo lotú koeʻuhi pē ke kalofi ʻa e fiemaʻu ke fakakaukaú,” ko e tohi ia ʻa e pule lahi ʻo ha akoʻanga teolosia ʻi he ʻIunaite Seteté. “Ko honau lotó ke tali ʻa e meʻa kotoa pē ‘ʻi he tui,’” ko ʻene tānakí mai ia.
KO E fakahuʻungá he ko e kakai tokolahi taha ʻoku nau taukaveʻi ha tui fakalotú ʻoku ʻikai te nau fakakaukau ki he ʻuhinga ʻoku nau tui ai ki he meʻa ʻoku nau tui ki aí pe ki ha makatuʻunga feʻunga ki heʻenau tuí. ʻOku ʻikai ha ofo ʻi he hoko ʻa e lotú ko ha tuʻunga-lea ia ʻoku pipikoʻia ʻa e tokolahi ʻi he talanoa ki aí.
Ko hono pangó, ko e ngaahi tōʻonga ʻo hangē ko e ngāueʻaki ʻo e ngaahi ʻīmisi fakalotú mo e lau maʻuloto ʻo e lotú ʻokú ne toe fakalotosiʻiʻi ai ʻa e fakaʻuhingá. Ko e ngaahi tōʻongá ni, fakataha mo e ngaahi fuʻu langa fakaueʻilotó, ngaahi matapā sioʻata fakatātā nikonikoʻí mo e fasi fakatoʻoalotó, ʻokú ne fakamatalaʻi ʻi ha tuʻunga ʻa e lahi ʻo e meʻa ʻoku hokosia ʻe he laui miliona ʻi he lotú. Neongo ʻoku taukaveʻi ʻe he ngaahi siasi ʻe niʻihi ko ʻenau tuí ʻoku makatuʻunga ʻi he Tohitapú, ko ʻenau pōpoaki ke ‘tui kia Sīsū pea ʻe fakamoʻui koé’ ʻokú ne fakamaʻamaʻaʻi ai ʻa e ako Tohitapu fakamātoató. ʻOku hanga ʻa e niʻihi ki hono malangaʻi ha kōsipeli fakasōsiale pe fakapolitikale. Ko e hā ʻa e ola ʻo e ngaahi meʻá ni kotoa?
ʻI he fekauʻaki mo e tuʻunga ʻo ʻAmelika Tokelaú, naʻe pehē ʻe ha faʻu-tohi fakalotu ʻe taha: “Ko e lotu faka-Kalisitiané . . . ʻoku ʻalu ia ki he masiva fakaeʻiló, [pea] ko hono kau muimuí ʻoku ʻikai ke lelei honau akoʻi ʻi he tuí.” Ko ha taki ʻi ha savea naʻe aʻu ʻo ne fakamatalaʻi ʻa e ʻIunaite Seteté ko ha “puleʻanga taʻeʻilo Tohitapu.” Ke taʻefilifilimānakó, ko e ngaahi meʻá ni ʻoku toe hoko tatau pē ia ʻi he ngaahi fonua kehe ʻa ia ʻoku ʻi ai ʻa e lotu faka-Kalisitiané. Ko e ngaahi lotu ʻikai faka-Kalisitiane lahi ʻoku nau toe fakalotosiʻiʻi foki ʻa e fakaʻuhingá ka nau fakamamafaʻi ʻa e laulaú, ngaahi lotu fakaeouaú, pea mo e faʻahinga kehekehe ʻo e fakalaulaulotó ʻa ia ʻoku kau ai ʻa e ngaahi fakakaukau fakalilolilo kae ʻikai ko e fakakaukau ʻoku ʻuhinga totonu mo ʻaongá.
Neongo ia, ʻi heʻenau moʻui fakaʻahó, ko e kakai tatau pē ko ia ʻoku ʻikai te nau fakakaukau ki he totonu pe moʻoni ʻo ʻenau tui fakalotú ʻoku nau faʻa fakakaukau fakamātoato lahi ki he ngaahi meʻa kehé. ʻIkai ʻe ngalikehe nai kia koe ʻa e tokotaha ʻokú ne fai ha fekumi lahi koeʻuhi pē ke fakatau mai ha kā—ʻa ē ʻe iku ʻi ha ʻaho ki he lingiʻanga vevé—te ne pehē nai ʻo fekauʻaki mo ʻene lotú, ‘Kapau naʻe lelei feʻunga ki heʻeku ongo mātuʻá, ʻoku ʻosi lelei feʻunga ia kia au’?
Kapau ʻoku tau mahuʻingaʻia moʻoni ʻi hono fakahōifuaʻi ʻa e ʻOtuá, ʻikai ʻoku totonu ke tau fakakaukau fakamātoato ki he totonu ʻo e meʻa ʻoku tau tui ki ai ʻo fekauʻaki mo iá? Naʻe lea ʻa e ʻapositolo ko Paulá ʻo fekauʻaki mo ha kakai lotu ʻi hono ʻahó ʻa ia naʻe ʻi ai ʻenau “mamahiʻi ʻa e ʻOtua, ka ʻoku ʻikai fou ʻi he ʻilo totonu.” (Loma 10:2) Ko e faʻahinga peheé ʻe lava ke fakahoa atu ia ki ha tokotaha vali totongi ʻokú ne ngāue mālohi ke vali ha fale ka ne ngāueʻaki ʻa e ngaahi lanu hala koeʻuhi ko e ʻikai te ne fanongo ki he fakahinohino ʻa e tokotaha ʻoku ʻoʻoná. ʻE leleiʻia nai ʻa e tokotaha valí ʻi heʻene ngāué, ka ʻe tali nai ia ʻe he tokotaha ʻoku ʻoʻoná?
Ko e hā ʻoku ala tali ʻe he ʻOtuá fekauʻaki mo e lotu moʻoní? ʻOku tali ʻe he Tohitapú: “Ko e meʻa lelei ia, pea ko e meʻa ʻe hangai fofonga ki ai ʻa e ʻOtua ko hotau Fakamoʻui; ʻa ʻEne ʻAfio ʻoku ne finangalo ke maʻu moʻui ʻe he kakai kotoa pe, pea ke nau aʻusia ʻa e ʻilo kanokano [“totonu,” NW] ki he moʻoni.” (1 Timote 2:3, 4) ʻE ongoʻi nai ʻe he niʻihi ʻoku taʻemalava ke maʻu ha ʻilo pehē ʻi he lotolotonga ʻo e ngaahi lotu lahi ʻo e ʻaho ní. Kae fakakaukau angé—kapau ko e finangalo ʻo e ʻOtuá ke maʻu ʻe he kakaí ʻa e ʻilo totonu ki he moʻoní, te ne fufū taʻetotonu nai ia meiate kinautolu? ʻOku ʻikai ke pehē ia ʻo fakatatau ki he Tohitapú, ʻa ia ʻoku pehē ai: “Kapau te ke kumi [ki he ʻOtuá], te ke maʻu ia.”—1 Kalonikali 28:9.
ʻOku anga-fēfē hono fakaʻilo ʻe he ʻOtuá ʻa ia tonu ki he faʻahinga ʻoku kumi loto-moʻoni kiate iá? Ko e kupu hokó ʻe ʻomai ai ʻa e talí.