LAIPELI Taua Le‘o ‘I HE ‘INITANETÍ
Taua Le‘o
LAIPELI ‘I HE ‘INITANETÍ
Faka-Tonga
ʻ
  • ʻ
  • ā
  • ē
  • ī
  • ō
  • ū
  • TOHI TAPU
  • ‘Ū TOHI
  • NGAAHI FAKATAHA
  • w05 1/15 p. 28-29
  • Langaʻi ʻe he Malanga ʻa Saulá ʻa e Fakafili

‘Ikai ala ma‘u ha vitiō

Kātaki, ‘oku ‘ikai ma‘u ha vitiō.

  • Langaʻi ʻe he Malanga ʻa Saulá ʻa e Fakafili
  • Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová—2005
  • Kaveinga Tokoni
  • Fakamatala Meimei Tatau
  • Hoko ʻa e Tokotaha Fakafepakí ko ha Tokotaha Poupou
  • ʻIkai Lava ʻa e Faʻufaʻufono ke Fakapōngí
  • Ko ha Lēsoni ke Ako
  • Fili ʻe Sīsū ʻa Saula
    Ngaahi Lēsoni ʻe Lava Ke Ke Ako mei he Tohi Tapú
  • Ko e Tokotaha-fakatangá ʻOkú Ne Sio ki ha Maama Lahi
    Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová—2000
  • ʻI he Hala ki Tāmasikusí
    Ko ʻEku Tohi ʻo e Ngaahi Talanoa Faka-Tohitapú
  • Naʻe “Hokosia ha Vahaʻa Taimi ʻo e Nonga” ʻe he Fakatahaʻangá
    “Fai ha Fakamoʻoni Fakaʻāuliliki” Fekauʻaki mo e Puleʻanga ʻo e ʻOtuá
Sio ki he Me‘a Lahi Ange
Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová—2005
w05 1/15 p. 28-29

Langaʻi ʻe he Malanga ʻa Saulá ʻa e Fakafili

KO E kau Siu ʻi Tāmasikusí naʻe ʻikai lava ke nau mahinoʻi ʻa e malava ki ha tokotaha taukapoʻi ʻo e ʻofotokisií ke hoko ko ha tokotaha fakafepaki ki ai? Ko Saula eni, ʻa e tangata naʻá ne fakahohaʻasi ʻa e faʻahinga naʻe ui ki he huafa ʻo Sīsuú ʻi Selusalemá. Kuó ne haʻu ki Tāmasikusi ke fakatangaʻi ʻa e kau ākonga ʻi aí. Ka ko eni ko ia tonu eni ʻokú ne malangaʻi ko e tokotaha faihia fehiʻanekina naʻe tutuki ʻi heʻene lea fieʻotuá ko e Mīsaiá ia! Naʻe fakasesele ʻa Saula?​—Ngāue 9:​1, 2, 20-​22.

Mahalo pē naʻe ʻi ai ha fakamatala. Ko e niʻihi kehe naʻe fononga mei Selusalema ʻi he fononga kāmeli tatau mo Saulá ʻoku ngalingali naʻa nau talanoa fekauʻaki mo e meʻa naʻe hoko ʻi he halá. ʻI heʻenau fakaofiofi atu ki Tāmasikusí, fakafokifā pē naʻe malama mai ha maama ngingila takatakai ʻia kinautolu, pea naʻa nau tō kotoa ki he kelekelé. Naʻe toe ongo mai ha leʻo. Naʻe ʻikai ha taha ʻe lavea tuku kehe pē ʻa Saula. Naʻá ne tokoto ʻi he halá. ʻI he faifai peá ne tuʻu haké, naʻe pau ke taki ai ia ʻe he kau fononga kehé ki loto Tāmasikusi, he naʻe ʻikai te ne lava ke sio ki ha meʻa ʻe taha.​—Ngāue 9:​3-8; 26:​13, 14.

Hoko ʻa e Tokotaha Fakafepakí ko ha Tokotaha Poupou

Ko e hā naʻe hoko kia Saula ʻi he hala ki Tāmasikusí? Naʻe fakavaivaiʻi nai ia ʻe he fononga lōloá pe ko e vevela ʻa e laʻaá he hoʻatā mālié? ʻI he fakapapauʻi ke maʻu ha ngaahi fakamatala fakanatulá, ʻoku tuʻuaki ʻe he kau tui veiveiuá ʻa e ngaahi tuʻunga ʻoku kau ai ʻa e hoholo musikū, ongo-hala, ko ha faingataʻaʻia lahi fakaʻatamai, fakatupunga ʻe he ongoʻi hohaʻa fakafokifā ʻa e konisēnisi fakahohaʻasi ʻo Saulá, ko ha puke fakaʻatamai, pea mo ha pehē naʻá ne tō ki ha mahaki-moa.

Ko e moʻoniʻi meʻa ko ia ʻo e hā ʻa Sīsū Kalaisi kia Saula ʻi he maama fakakui ko iá, naʻe fakatuipauʻi ai kiate ia ko Ia ʻa e Mīsaiá. Ko e ngaahi tā valivali fakaeʻaati ʻo e meʻa ko eni naʻe hokó ʻoku fakahaaʻi ai ʻa Saula ʻokú ne tō mei ha hoosi. Neongo ʻe malava ia, ʻoku pehē pē ʻe he Tohi Tapú naʻá ne “to ki he kelekele.” (Ngāue 22:​6-11) Ko e hā pē ʻa e tō fakaesino naʻe hokosia ʻe Paulá naʻe ʻikai ofiofi ʻa hono lahí ki he tō fakamā mei hono tuʻungá. Naʻe pau ke ne ʻiloʻi he taimi ko ení naʻe moʻoni ʻa e meʻa naʻe malangaʻi ʻe he kau muimui ʻo Sīsuú. Ko e ʻalunga pē taha naʻe ʻatā kia Saulá ke ne kau mo kinautolu. Mei ha tokotaha fili fakaaoao ʻo e pōpoaki ʻa Sīsuú, naʻe hoko ʻa Saula ko e taha ia ʻo hono kau poupou faitōnunga tahá. Hili ʻene toe lava ʻo sio peá ne papitaisó, naʻe “ʻasili fakautuutu ai ʻa e mālohi ʻa Saula, ʻo ne fakapuputuʻu ʻa e kakai Siu naʻe nofo ʻi Tamasikusi, ko e māu ʻene fakamoʻoni ko e Misaia pe ia.”—Ngāue 9:22.

ʻIkai Lava ʻa e Faʻufaʻufono ke Fakapōngí

Naʻe ʻalu ki fē ʻa Saula, ʻa ia naʻe ui ki mui ko Paulá, hili ʻene liliú? ʻI heʻene tohi ki he kau Kalētiá, naʻá ne pehē: “Ka te ʻalu pe mei he potu ko ia ki Alepea, pea u toe foki mei ai ki Tamasikusi.” (Kaletia 1:17) Ko e foʻi lea “Alepea” ʻoku lava ke ngāueʻaki ia ki ha fononga ki ha konga pē ʻo e Muitolotolo ʻAlepeá. ʻOku pehē ʻe he kau mataotao ʻe niʻihi naʻe ʻalu nai ʻa Paula ki he Toafa Sīliá pe ko ha feituʻu kehe ʻi he puleʻanga Nepatia ʻo ʻAletasi IV. ʻOku ngalingali naʻe ʻalu ʻa Saula ki ha feituʻu lōngonoa ke fakalaulauloto hili hono papitaisó, ʻo hangē ko e ʻalu ʻa Sīsū ki he toafá hili hono papitaisó.​—Luke 4:1.

ʻI he foki ʻa Saula ki Tāmasikusí, “naʻe puleaki ʻa e kakai Siu ke fakapōngi.” (Ngāue 9:23) Ko e kōvana ʻa ia naʻá ne ngāue ko e fakafofonga ʻo Tuʻi ʻAletasi ʻi Tāmasikusí naʻá ne leʻohi ʻa e koló koeʻuhi ke puke ʻa Saula. (2 Kolinito 11:​32) Kae lolotonga ʻa e faʻufaʻufono ʻa e ngaahi filí ki he mate ʻa Saulá, naʻe palani ʻe he kau ākonga ʻa Sīsuú ki haʻane hola.

Naʻe ʻi he lotolotonga ʻo e faʻahinga naʻa nau tokoniʻi ʻa Saula ke holá ʻa ʻAnanaia mo e kau ākonga ʻa ia naʻe fiefia ʻa e ʻapositoló ʻi he feohi mo ia hili pē ʻene liliú.a (Ngāue 9:​17-​19) Ko e niʻihi naʻa nau hoko ko e kau tui koeʻuhi ko e malanga ʻa Saula ʻi Tāmasikusí naʻa nau toe tokoni nai, he ʻoku pehē ʻi he Ngāue 9:​25: “Ka ka ʻave poʻuli ia ʻe heʻene kau ako, ʻo nau ʻohifo ʻi he ʻa, ʻo tukutuku ki lalo ʻi ha kato.” Ko e kupuʻi lea “heʻene kau ako” ʻe ʻuhinga nai iá ko e faʻahinga naʻe akoʻi ʻe Saulá. ʻI ha tuʻunga pē, ko e lavameʻa ʻo ʻene ngāue fakafaifekaú ʻoku ngalingali naʻá ne tafunaki ʻa e fakafili naʻe ʻosi tukulotoʻi kiate iá.

Ko ha Lēsoni ke Ako

ʻI he taimi ʻoku tau sivisiviʻi ai ʻa e niʻihi ʻo e ngaahi meʻa naʻe hoko takatakai ʻi he liliu mo e papitaiso ʻa Saulá, ʻoku tau sio lelei ai naʻe ʻikai te ne hohaʻa tōtuʻa fekauʻaki mo e anga hono fakamāuʻi ia ʻe he niʻihi kehé; pea naʻe ʻikai te ne foʻi koeʻuhi ko e fakafepaki lahí. Ko e meʻa naʻe mahuʻinga taha kia Saulá ko e ngāue fakamalanga ke fai ʻa ia naʻá ne maʻú.​—Ngāue 22:​14, 15.

Kuó ke hoko ʻo tuipau ki muí ni fekauʻaki mo e mahuʻinga ʻo hono malangaʻi ʻa e ongoongo leleí? Kapau ko ia, ʻokú ke ʻiloʻi ko e kau Kalisitiane moʻoni kotoa pē kuo pau ke nau hoko ko e kau malanga ʻo e Puleʻangá. ʻOku ʻikai totonu ke ke ʻohovale kapau ʻoku langaʻi ʻi he taimi ʻe niʻihi ʻe hoʻo ngāue fakafaifekaú ʻa e ngaahi tali fakafili mai. (Mātiu 24:9; Luke 21:12; 1 Pita 2:​20) Ko e tali ʻa Saula ki he fakafepakí ʻoku alafaʻifaʻitakiʻanga. Ko e kau Kalisitiane ʻoku nau kātaki ʻi he malumalu ʻo e ngaahi ʻahiʻahí ʻo ʻikai ke foʻí te nau maʻu ʻa e hōifua ʻa e ʻOtuá. Naʻe tala ʻe Sīsū ki heʻene kau ākongá: “Te mou hoko ko e fehiʻanekina ʻe he kakai kotoa pe koeʻuhi ko e hingoa ʻoʻoku.” Neongo ia, naʻá ne fakapapauʻi ange kia kinautolu: “ʻI hoʻomou kītaki te mou maʻu mai homou laumālie.”—Luke 21:​17-19.

[Fakamatala ʻi lalo]

a Naʻe aʻu nai ʻa e lotu faka-Kalisitiané ki Tāmasikusi ʻi he hili ʻa e malanga ʻa Sīsū ʻi Kālelí pe ʻi he hili ʻa e Penitekosí he 33 T.S.​—Mātiu 4:​24; Ngāue 2:5.

[Fakatātā ʻi he peesi 28]

Naʻe “to ki he kelekele” ʻa Saula ʻi he hā kiate ia ʻa Sīsuú

[Fakatātā ʻi he peesi 29]

Naʻe hola ʻa Saula mei ha faʻufaʻufono ki hano fakapoongi ʻi Tāmasikusi

    ʻŪ Tohi Faka-Tonga (1987-2026)
    Hū ki Tu‘a
    Hū ki Loto
    • Faka-Tonga
    • Share
    • Sai‘ia
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Makatu‘unga Hono Ngāue‘akí
    • Polisī Fakafo‘ituitui
    • Privacy Setting
    • JW.ORG
    • Hū ki Loto
    Share