ʻI he Mole Hoʻo Falalá mei Hoʻo Taʻu Hongofulu Tupú

Ko e toʻutupu ʻe niʻihi ʻoku nau tukunoaʻi ʻa e tuʻutuʻuni ʻoku ʻoange ʻe heʻenau ngaahi mātuʻá. Ko e niʻihi ʻoku nau kākaaʻi ʻenau ngaahi mātuʻá, mahalo ʻaki ʻenau loi kiate kinautolu pe hola ke ʻalu mo e ngaahi kaungāmeʻá. Ko e hā te ke faí kapau ʻe mole hoʻo falalá mei hoʻo taʻu hongofulu tupú?

• ʻOku angatuʻu ʻeku taʻu hongofulu tupú?

• Fēfē kapau ʻoku faʻa kākāʻi au ʻe heʻeku taʻu hongofulu tupú?

• Ko hai ke tukuakiʻí?

• ʻE lava fēfē ke u tokoniʻi ʻeku taʻu hongofulu tupú ke u toe falala kiate iá?

• Meʻa ʻoku leaʻaki ʻe he ngaahi mātuʻá

ʻOku angatuʻu ʻeku taʻu hongofulu tupú?

ʻIkai ʻaupito. ʻOku pehē ʻe he Tohi Tapú: “ʻOku tāvani ʻa e valé ʻi he loto ʻo ha talavou,” pea ʻoku faʻa fakahaaʻi ʻe he toʻutupú ʻa e moʻoni ʻo e fakamatala ko iá. (Palōveepi 22:15, fakamatala ʻi laló) “ʻOku fai ʻe he toʻutupú ʻa e ngaahi fili ʻe niʻihi ʻo fakavave kovi pea fakavalevale,” ko e tohi ia ʻa Toketā Laurence Steinberg. “ʻAmanekina ha ngaahi fehālaaki ʻe niʻihi.”a

Fēfē kapau ʻoku faʻa kākāʻi au ʻe heʻeku taʻu hongofulu tupú?

ʻOua ʻe fakaʻosiʻaki ko e taumuʻa ia hoʻo taʻu hongofulu tupú ke talangataʻa kiate koe. ʻOku fakahaaʻi ʻe he fakatotoló ʻoku mahuʻingaʻia moʻoni ʻa e toʻutupú ʻi he anga e vakai ange ʻenau ngaahi mātuʻá fekauʻaki mo kinautolú, neongo kapau ʻoku hā ngali ʻoku ʻikai ke nau tokanga ki ai. Neongo kapau heʻikai fakahaaʻi eni ʻe hoʻo taʻu hongofulu tupú, ngalingali ʻokú ne loto-mamahi​—ʻi he fakakaukau atu kuó ne fakalotomamahiʻi kimoua.

Ko hai ke tukuakiʻí?

• Ko hono ʻātakaí? ʻOku pehē ʻe he Tohi Tapú: “Ko e ngaahi feohi koví ʻokú ne maumauʻi ʻa e ngaahi anga ʻoku leleí.” (1 Kolinitō 15:33) Ko e moʻoni, ʻoku ʻi ai ʻa e tākiekina mālohi ʻa e ngaahi kaumeʻá ʻi he toʻutupú, ʻo tatau pē mo e mītia fakasōsialé pea mo e ngaahi tuʻuakí. Tānaki atu ki he ngaahi meʻa ko ení, ko e toʻutupú ʻoku ʻikai ke nau maʻu ʻa e taukei ʻi he moʻuí pea ko e ʻuhinga nai ia te nau fai ai ʻa e ngaahi fili fakavalevale. Ko e moʻoni, kuo pau ke nau ako ke tali ʻa e nunuʻa ʻo ʻenau filí pea ʻe tokoni ia ke nau hoko ʻo matuʻotuʻa ʻi he kahaʻú.

• Ko e hā kuó u faí? Te ke fifili nai pe naʻá ke fuʻu fakataputapui pea ʻai ai heni hoʻo taʻu hongofulu tupú ke ne fakahoko ha tōʻonga kovi. Pe te ke fifili nai pe naʻá ke fuʻu fakangofua tavale pea ʻai ai heni hoʻo taʻu hongofulu tupú ke ne maʻu ʻa e tauʻatāina lahi ange. ʻI he ʻikai tokangataha ki he meʻa naʻe mei lava ke ke faí, fakakaukau ki he founga ʻe lava ke ke tokoni aí.

ʻE lava fēfē ke u tokoniʻi ʻeku taʻu hongofulu tupú ke u toe falala kiate iá?

• Mapuleʻi ʻa e anga hoʻo fakafeangaí. ʻOku ngalingali ko hoʻo taʻu hongofulu tupú ʻokú ne ʻamanekina te ke ʻita. Fēfē ke ke ʻahiʻahiʻi ha founga kehe? Fetalanoaʻaki ʻi he anga-mokomoko mo hoʻo taʻu hongofulu tupú ki he ʻuhinga naʻe hoko ai ʻa e palopalemá. Naʻá ne fieʻilo? Taʻeoliʻia? Ongoʻi tuēnoa? Fiemaʻu vivili ha ngaahi kaumeʻa? Ko e ngaahi meʻa ko ení ʻoku ʻikai ke ne fakatonuhiaʻi ʻa e hala naʻá ne faí, ka ʻe lava ke ne tokoniʻi koe mo hoʻo taʻu hongofulu tupú​—ke mahinoʻi lelei ange ʻa e meʻa naʻá ne fakatupunga iá.

  Tefitoʻi moʻoni Fakatohitapu: “Vave ki he fanongo, fakatuotuai ki he lea, fakatuotuai ki he ʻita.”​—Sēmisi 1:19.

• Tokoniʻi hoʻo taʻu hongofulu tupú ke ne fakaʻuhinga ʻi he meʻa naʻe hokó. ʻEke ʻa e ngaahi fehuʻi hangē ko e, Ko e hā naʻá ke ako mei he hokosia ko ení? ʻE anga-fēfē kehe hoʻo fakafeangai ki he tuʻunga ko ení ʻi he taimi hokó? Ko e ongo fehuʻi ko iá ʻe lava ke ne tokoniʻi koe ke akoʻi hoʻo taʻu hongofulu tupú ki he founga ke ne fakaʻuhinga aí pea fai ha ngaahi fili lelei.

  Tefitoʻi moʻoni Fakatohitapu: “Valoki, fakatokanga mālohi, enginaki, ʻaki ʻa e anga-kātaki fakaʻaufuli mo e pōtoʻi fakafaiako.”​—2 Tīmote 4:2.

• Fakahaaʻi ʻa e ngaahi nunuʻá. Ko e ngaahi fakangatangata ʻoku fokotuʻu ʻe he ngaahi mātuʻá ʻoku felāveʻi ia mo e fehālaaki naʻe fakahokó. Ko e fakatātaá, kapau ʻe ngāueʻaki tōtuʻa ʻe hoʻo taʻu hongofulu tupú ʻene telefoní pea ʻikai fai ʻene homueká mo e ngaahi ngāue fakaʻapí, ʻe lava ke ke fakangatangata ʻene ngāueʻaki ʻa e telefoní ʻi ha kiʻi vahaʻa taimi.

  Tefitoʻi moʻoni Fakatohitapu: “ʻIlonga ha meʻa ʻoku tō ʻe ha taha, ko e meʻa ia te ne utú foki.”​—Kalētia 6:7.

• Tokangataha ki hono toe langa hake ʻa e falalá. Ko e moʻoni, ʻe fiemaʻu ki heni ʻa e taimi. Kae kehe, ngaahi mātuʻa ʻoku totonu ke ʻiloʻi ʻe hoʻo taʻu hongofulu tupú ʻi he faai atu e taimí ʻe lava ke ne toe maʻu hoʻomo falalá. Fakapapauʻi ʻokú ne mahinoʻi ia. Kapau ʻe ʻiloʻi ʻe hoʻo taʻu hongofulu tupú heʻikai ʻaupito lava ke ne toe maʻu hoʻomo falalá, ʻe aʻu pē ki ha taimi heʻikai ke ne toe fai ha feinga.

  Tefitoʻi moʻoni Fakatohitapu: “ʻOua te mou fakaʻitaʻi hoʻomou fānaú, koeʻuhi ke ʻoua te nau hoko ʻo loto-mafasia.”​—Kolose 3:21.