Ko Hai ʻa e Fili ʻo Kalaisí?
Tali ʻa e Tohi Tapú
Ko e fili ʻo Kalaisí ʻoku ʻikai ko ha tokotaha pe ko ha kulupu pē ʻe taha, he ʻoku pehē ʻi he Tohi Tapú ʻoku ʻi ai ʻa e “ngaahi fili tokolahi ʻo Kalaisi.” (1 Sione 2:18) ʻI hono kehé, ko e kupuʻi lea “fili ʻo Kalaisí,” ʻa ia ʻoku haʻu mei he foʻi lea faka-Kalisi ʻoku liliu ko e “fakafepaki kia Kalaisi,” ʻoku ʻuhinga ia ki ha faʻahinga tokotaha pē ʻokú ne fai ʻa e ngaahi meʻa ko ení:
Fakafisingaʻi ko Sīsū ʻa e Kalaisí (Mīsaiá) pe fakafisingaʻi ko e ʻAlo ia ʻo e ʻOtuá.—1 Sione 2:22.
Fakafepakiʻi ʻa e Kalaisí, ʻa e Tokotaha Pani ʻa e ʻOtuá.—Saame 2:1, 2; Luke 11:23.
Fakangalingali ko e Kalaisí ia.—Mātiu 24:24.
Fakatangaʻi ʻa e kau muimui ʻo Kalaisí, he ʻoku vakai ʻa Sīsū ko e meʻa ʻoku fai kiate kinautolú ko e fai ange ia kiate ia.—Ngāue 9:5.
Taukaveʻi loi ko e Kalisitiane ia lolotonga iá ʻokú ne maumau-lao pe kākā.—Mātiu 7:22, 23; 2 Kolinitō 11:13.
ʻOku ʻikai ngata pē lave ʻa e Tohi Tapú ki he niʻihi taautaha ʻoku nau hoko ko e ngaahi fili ʻo Kalaisi, ka ʻoku toe lave foki kiate kinautolu ʻi he tuʻunga fakalūkufua ko e “fili ʻo Kalaisí.” (2 Sione 7) Ko e fili ʻo Kalaisí naʻe fuofua hā ia ʻi he taimi ʻo e kau ʻapositoló pea ʻoku nau toe tokolahi ange talu mei ai. Naʻe tomuʻa tala ʻi he kikite Fakatohitapú ʻe hoko ʻa e meʻa tofu pē ko iá.—1 Sione 4:3.
Founga ke ʻiloʻi ai ʻa e ngaahi fili ʻo Kalaisí
ʻOku nau pouaki ʻa e ngaahi fakakaukau loi fekauʻaki mo Sīsū. (Mātiu 24:9, 11) Ko e fakatātaá, ko e faʻahinga ʻoku nau akoʻi ʻa e Tolu-Tahaʻi-ʻOtuá pe ko Sīsū ʻa e ʻOtua Māfimafi-Aoniú ʻoku nau fakafepakiʻi moʻoni ʻa e ngaahi akonaki ʻa Sīsuú, ʻa ia naʻá ne pehē: “ʻOku lahi ʻa e Tamaí ʻiate au.”—Sione 14:28.
Ko e ngaahi fili ʻo Kalaisí ʻoku nau talitekeʻi ʻa e meʻa naʻe leaʻaki ʻe Sīsū fekauʻaki mo e founga ʻoku ngāue ai ʻa e Puleʻanga ʻo e ʻOtuá. Ko e fakatātaá, ko e kau taki lotu ʻe niʻihi ʻoku nau pehē ʻoku ngāue ʻa Kalaisi fakafou ʻi he ngaahi puleʻanga fakaetangatá. Kae kehe, ʻoku kehe ia mei he meʻa naʻe akoʻi ʻe Sīsuú, ʻi heʻene pehē: “Ko hoku Puleʻangá ʻoku ʻikai ko ha konga ia ʻo e māmani ko ení.”—Sione 18:36.
ʻOku nau pehē ko Sīsū ʻa honau ʻEikí, ka ʻoku ʻikai ke nau talangofua ki heʻene ngaahi fekaú, ʻo kau ai hono malangaʻi ʻa e ongoongo lelei ʻo e Puleʻangá.—Mātiu 28:19, 20; Luke 6:46; Ngāue 10:42.