Moʻui ʻIkai ha Faingataʻaʻia—Ko ha Palōmesi Alafalalaʻanga
“[Ko e ʻOtuá] te ne holoholo ʻa e loʻimata kotoa pē mei honau matá, pea ʻe ʻikai ke toe ʻi ai ha mate, pe ha mamahi pe ha tangi pe ha langa. Kuo mole atu ʻa e ngaahi meʻa muʻá.”—Fakahā 21:4.
ʻE LAVA ke falala ki he palōmesi fakaloto māfana ko ení? Fakakaukauloto atu ki he taha ʻo e muʻaki ngaahi fakatokanga naʻe fai ki he tangatá. Naʻe pehē ʻe he ʻOtuá kia ʻĀtama kapau ʻe talangataʻa, ‘kuo pau ke ne mate.’ (Sēnesi 2:17) Pea naʻá ne mate, ʻo hangē tofu pē ko ia naʻe tala ʻe he ʻOtuá ʻe hoko kiate iá. Ko e meʻá ni pea mo e mate mo e faingataʻaʻia kuo maʻu tukufakaholo ʻe he matakali ʻo e faʻahinga ʻo e tangatá ko e fakamoʻoni ia ʻoku lava ke falala ki he ʻOtuá. ʻOku ʻi ai ha ʻuhinga ke veiveiua ai heʻikai hoko moʻoni ʻa e palōmesi ʻa e ʻOtuá ke fakafoki mai ʻa e ngaahi tuʻunga haohaoa ki he māmaní?
Manatuʻi foki ʻa e ngaahi ʻulungaanga ʻo e ʻOtuá, ʻa ia naʻe lāulea ki ai ʻi he kupu ki muʻá. Ko ʻetau holi ke fakangata ʻa e faingataʻaʻiá ko ha tapua atu pē ia ʻo e manavaʻofa, ʻofa, mo e fakamaau totonu ʻa e ʻOtuá tonu. ʻIkai ko ia pē, ko e ngaahi meʻa ʻoku hoko he māmaní mo e ngaahi fakakaukau ʻoku hokolahia he ʻaho ní ʻoku fakamoʻoniʻi ai ko e taimi ke ngāue ai ʻa e ʻOtuá ʻoku tuʻunuku vave mai.—Sio ki he puha “ʻE Hoko Fakakū Mai ʻa e Ngaahi Meʻá Ni?”
Ko e hā ʻoku taau lahi taha ai ʻa Sihova ko e ʻOtuá ke ne fakangata e faingataʻaʻia ʻa e tangatá? Fakalaulauloto ki he founga ʻi heʻene—ngāueʻaki ʻa hono ʻAlo ko Sīsuú—ʻokú ne malava ai pea kuó ne fokotuʻutuʻu ke fakatonutonu ʻa e ngaahi tupuʻanga ʻo e faingataʻaʻiá.
Fili fakafoʻituitui. Ko ʻetau kui ko ʻĀtamá naʻá ne fai ha fili naʻe ʻomai ai ʻa e ngaahi nunuʻa mafatukituki ki he kotoa ʻo ʻene fānaú. Naʻe tohi ʻe he ʻapositolo ko Paulá: “Ko e fakatupú kotoa ʻoku nau hanganaki toʻe fakataha mo mamahi fakataha.” (Loma 8:22) Ko e fakaleleiʻanga ʻa e ʻOtuá ʻoku totonu, mohu meesi mo faingofua ʻaupito. ʻOku fakamatala ʻi he Loma 6:23: “Ko e totongi ʻoku ʻoatu ʻe he angahalá ko e mate, ka ko e meʻaʻofa ʻoku foaki ʻe he ʻOtuá ko e moʻui taʻengata ʻia Kalaisi Sīsū ko hotau ʻEikí.”
Ko e tangata haohaoa ko Sīsuú naʻá ne moʻui taʻehaʻaneangahala. Ko ʻene pekia ʻi ha ʻakau fakamamahí naʻe ʻomai ai e makatuʻunga ki hono fakatauʻatāinaʻi ʻa e faʻahinga talangofua ʻo e tangatá mei he mala ʻo e angahalá mo e maté. ʻOku tau maʻu he taimí ni ʻa e ʻamanaki ʻo e moʻui taʻengatá ʻi ha māmani ʻa ia ʻe mole atu ai ʻetau hehema angahalaʻia ke fai e ngaahi fili taʻefakapotopotó. Ko e kakai ʻoku nau ʻai ʻosi fakakaukauʻi ke faingataʻaʻia ʻa e niʻihi kehé te nau mole atu foki, he “ko e kau taʻe fai totonu ʻe tuʻusi ia.”—Saame 37:9.
Ngaahi meʻa naʻe hokonoá mo e taʻehaohaoá. Ko e Tuʻi fakanofo ʻa e ʻOtuá, ʻa Sīsū Kalaisi, ʻokú ne maʻu ʻa e mālohi ke puleʻi ʻa e mālohi ʻo natulá ʻi he māmaní. ʻI he ʻuluaki senituli T.S., naʻe heka ai ʻa Sīsū mo ʻene kau ʻapositoló ʻi ha vaka toutai ʻi he taimi naʻe hoko ai “ha fuʻu matangi mālohi ʻaupito, pea naʻe toutou pā ʻa e ngaahi peaú ʻo hake ki he vaká, ko ia naʻe meimei ngoto ai ʻa e vaká.” ʻI he ui ke ne tokoní, ko Sīsū “naʻá ne mālanga hake ʻo ne valokiʻi ʻa e matangí peá ne pehē ki he tahí: ‘ʻEi! Fakalongolongo!’ Pea naʻe tuʻu leva ʻa e matangí, pea naʻe hoko ha fuʻu tofukī.” Naʻe ʻohovale ʻa ʻene kau ʻapositoló. “Naʻa mo e matangí mo e tahí ʻokú na talangofua kiate ia,” ko ʻenau leá ia.—Maʻake 4:37-41.
ʻI he malumalu ʻo e pule ʻa Sīsuú, ko e faʻahinga talangofua ʻo e tangatá ‘te nau nofo nonga, pea te nau ʻatā mei he manavahe ki he koví.’ (Palōveepi 1:33) ʻOku kau ai ʻa e maumau lahi ʻi he ngaahi fakatamaki fakanatulá. ʻIkai ko ia pē, ko e ngāuehalaʻaki ʻa e māmaní, ngaahi founga langa ʻikai ke malú, mo e taʻeʻilo fekauʻaki mo e mālohi ʻo natula ʻi he māmaní, pea pehē ki he fehālaaki kehe ʻa e tangatá, ʻe mole atu ia. Heʻikai toe faingataʻaʻia ha taha ʻi heʻene ʻi he feituʻu hala ʻi he taimi halá.
Lolotonga ʻene ʻi māmaní, naʻe ʻiloʻi ai ʻe Sīsū ha toe tafaʻaki ʻe taha ʻo ʻene pulé ʻa ia ʻe lava ke ne fakangata ha faingataʻaʻia lolotonga pē, ko e tupu mei he ngaahi meʻa ʻoku hokonoa, ʻo ʻikai tomuʻa ʻiloʻí. “Ko au ʻa e toetuʻú pea mo e moʻuí,” ko ʻene leá ia. (Sione 11:25) ʻIo, ʻoku maʻu ʻe Sīsū ʻa e mālohi mo e holi ke fakafoki ki he moʻuí ʻa e laui miliona ne nau mate fakamamahi ko e tupu mei he ngaahi fakatamaki fakanatulá. Ko ha koto ngeʻesi ʻa e palōmesi ko ení? Naʻe fakafefekaʻi ʻe Sīsū ʻa e makatuʻunga ke tau tuipau ai kiate iá ʻaki hono fakahoko ʻa e ngaahi toetuʻu lolotonga ʻene moʻui ʻi māmaní. Ko e tolu ʻo e ngaahi meʻá ni ʻoku hiki ia ʻi he Tohi Tapú.—Maʻake 5:38-43; Luke 7:11-15; Sione 11:38-44.
“Ko e pule ʻo e māmani ko ení.” Ko Kalaisi Sīsū kuo fakanofo ia ʻe he ʻOtuá ke ne ‘fakakaʻanga ʻa e tokotaha ʻokú ne maʻu ʻa e malava ke fakatupunga ʻa e maté, ʻa ia, ko e Tēvoló.’ (Hepelū 2:14) Naʻe fanongonongo ʻe Sīsū: ‘Kuo hoko hano fakamāuʻi ʻo e māmani ko ení; pea ko e pule ʻo e māmani ko ení ʻe lī ki tuʻa.’ (Sione 12:31) Te ne “veteki ʻa e ngaahi ngāue ʻa e Tēvoló” ʻaki hono toʻo ʻa e tākiekina ʻa e Tēvoló mei he ngaahi meʻa ʻi he māmaní. (1 Sione 3:8) Sioloto atu ki he kehe ʻe hoko ki he sōsaieti ʻo e tangatá ʻi he taimi ʻe fakangata ʻosi ai ʻa e laumālie mānumanu, kākā, mo siokita ʻo e Tēvoló!
[Puha ʻi he peesi 9]
“ʻE Hoko Fakakū Mai ʻa e Ngaahi Meʻá Ni?”
Ko e kau muimui ʻo Sīsuú naʻa nau ʻeke kiate ia: “ʻE hoko fakakū mai ʻa e ngaahi meʻá ni, pea ko e hā ʻa e fakaʻilonga ʻo hoʻo ʻi hení pea mo e fakaʻosiʻosi ʻo e fokotuʻutuʻu lolotongá?” (Mātiu 24:3) Ko e tali ʻa Sīsuú, fakataha mo e ngaahi tohi fakamānavaʻi kehe hili ʻene pekiá, ʻoku tala mai ai kia kitautolu ʻa e meʻa ʻe hoko ʻi he taimi ʻa e ʻOtuá ʻoku ofi ke fakangata ai ʻa e faingataʻaʻiá.a Fakafehoanaki e ngaahi kikite ʻi laló mo e ngaahi tuʻunga mo e fakakaukau ʻoku hokolahia he ʻaho ní.
● Tau ʻi he foʻi kolopé—Mātiu 24:7; Fakahā 6:4.
● Honge mo e mahaki—Luke 21:11; Fakahā 6:5-8.
● Fakaʻauha ʻa e māmaní—Fakahā 11:18.
● “Ko e kau ʻofa ki he paʻangá”—2 Tīmote 3:2.
● “Talangataʻa ki he ngaahi mātuʻá”—2 Tīmote 3:2.
● “Kau ʻofa ki he mālié kae ʻikai ʻofa ki he ʻOtuá”—2 Tīmote 3:4.
ʻE tokoniʻi fiefia koe ʻe he Kau Fakamoʻoni ʻa Sihová ke ke sio ko e moʻui ʻo ʻikai ha faingataʻaʻiá ʻoku ʻi muʻa pē. Fetuʻutaki ki he Kau Fakamoʻoni ʻi ho feituʻú. Te nau fiefia ke ako Tohi Tapu mo koe ʻi ho ʻapí tonu pe ʻi ha feituʻu ʻoku faingamālie kiate koé.
[Fakamatala ʻi lalo]
a Ki ha fakamatala lahi ange, sio ki he vahe 9, “ʻOku Tau Moʻui ʻi he ‘Kuonga Fakamui’?,” ʻi he tohi Ko e Hā ʻOku Akoʻi Moʻoni ʻe he Tohi Tapú? ko e pulusi ʻe he Kau Fakamoʻoni ʻa Sihová.