LAIPELI Taua Le‘o ‘I HE ‘INITANETÍ
Taua Le‘o
LAIPELI ‘I HE ‘INITANETÍ
Faka-Tonga
ʻ
  • ʻ
  • ā
  • ē
  • ī
  • ō
  • ū
  • TOHI TAPU
  • ‘Ū TOHI
  • NGAAHI FAKATAHA
  • yp vahe 21 p. 166-173
  • ʻE Lava Fēfē Ke U Maʻu (pea Tauhi!) ha Ngāue?

‘Ikai ala ma‘u ha vitiō

Kātaki, ‘oku ‘ikai ma‘u ha vitiō.

  • ʻE Lava Fēfē Ke U Maʻu (pea Tauhi!) ha Ngāue?
  • Ngaahi Fehuʻi ʻOku ʻEke ʻe he Toʻutupú—Tali ʻOku ʻAonga
  • Kaveinga Tokoni
  • Fakamatala Meimei Tatau
  • ʻApiakó​—Ko ha Akoʻanga Ngāue
  • Kīvoí ʻOku Ola
  • Feituʻu ke Maʻu Ai ʻa e Ngāué
  • Tauhi ʻa Hoʻo Ngāué
  • Ikunaʻi ʻa e Ilifiá
  • Felātani mo e Kaungāngāué
  • Fakaʻehiʻehi mei he Laú
  • ʻOku Mahuʻinga ʻa e Tauhi Taimí
  • Ko e Mahuʻinga ʻo e Faitotonú
  • “ʻAmanaki kia Sihova”
    Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová (Ako)—2022
  • Ko ha Tangata Faʻifaʻitakiʻanga Lelei Naʻá Ne Tali ha Fakatonutonu
    Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová—2000
  • Fakahīkihikiʻi ʻe Siope ʻa e Huafa ʻo Sihová
    Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová—2009
  • “ʻE ʻIkai Te U Tuku Ange ʻEku Anga-Tonú!”
    Faʻifaʻitaki ki Heʻenau Tuí
Sio ki he Me‘a Lahi Ange
Ngaahi Fehuʻi ʻOku ʻEke ʻe he Toʻutupú—Tali ʻOku ʻAonga
yp vahe 21 p. 166-173

Vahe 21

ʻE Lava Fēfē Ke U Maʻu (pea Tauhi!) ha Ngāue?

NAʻE ʻeke ʻi ha savea naʻe pulusi ʻi he makasini Senior Scholastic, ki ha tamaiki ako lalahi ʻo e ako māʻolunga ʻa ʻAmeliká ke nau fakakalasi angé ʻa e ngaahi taumuʻa ʻi he moʻuí ʻoku nau pehē ʻoku “mātuʻaki mahuʻingá.” Naʻe tali ʻe he peseti ʻe 84: “Ko e malava ke maʻu ha ngāue tuʻumaʻu.”

Mahalo pē ʻokú ke mahuʻingaʻia ʻi ha ngāue he ʻosi ʻa e akó ke tokoni ki he ngaahi fakamole fakafoʻituituí pe fakaʻapí. Pe ʻokú ke kumi nai ki ha ngāue konga taimi koeʻuhi ke ne tokoniʻi koe ʻi ho tuʻunga ko ha tokotaha ngāue fakaʻevangeliō taimi-kakato. (Sio ki he Vahe 22.) Ko e hā pē ʻa e tuʻungá, ko e hikihiki ʻa e totongi koloá ʻi he māmaní fakalūkufua mo e siʻi ʻa hono fiemaʻu ʻo e kau ngāue taʻetaukeí kuó ne ʻai ai ke faingataʻa hono maʻu ʻa e ngāué kapau ko ha talavou koe. ʻE lava fēfē leva ke ke hū molemole atu ki he māketi ngāué?

ʻApiakó​—Ko ha Akoʻanga Ngāue

Ko Cleveland Jones, ko ha tokotaha kumi kau ngāue foʻou ia fakataha mo e taukei ʻi he ngaahi taʻu lahi, ʻokú ne fai ʻa e faleʻi ko ení: “Maʻu ha tuʻunga fakaako lelei. ʻOku ʻikai malava ke u fakamamafaʻi feʻunga ʻa e mahuʻinga ʻo e poto he lautohí, tohí pea mo e lea leleí. Toe ako foki ʻa e fakafōtunga totonú, koeʻuhi ke ke malava ʻo fengāueʻaki mo e kakai ʻi he māmani ngāué.”

Kuo pau ki ha fakaʻuli pasi ke ne malava ʻo lau ʻa e ngaahi taimi-tēpile ki he taimi taú mo e taimi mavahé. Ko e kau ngāue ʻo e fale ngaohiʻanga koloá ʻoku fiemaʻu ke nau ʻilo ʻa e anga hono fakafonu ʻo ha ngāue kuo kakato pe ko ha ngaahi līpooti meimei tatau. Ko e kau faifakataú ʻoku ʻamanekina ke nau fai ʻa e ngaahi ngāue fakafika. ʻI he meimei faʻahinga ngāue kotoa pē, ʻoku fiemaʻu ai ʻa e ngaahi pōtoʻi fetuʻutakí. Ko e ngaahi pōtoʻi eni ʻe lava ke ke potopotoʻi ai ʻi he ʻapiakó.

Kīvoí ʻOku Ola

“ʻOua te ke foʻi kapau ʻoku ʻosi hoʻo akó pea ʻokú ke kumi ngāue,” ko e lau ia ʻa Jones. “ʻOua te ke ʻalu ʻi ha ʻinitaviu ʻe ua pe tolu peá ke foki leva ki ʻapi ʻo tangutu ai ʻo tali. ʻE ʻikai ʻaupito ke ui koe ki ha ngāue ʻi he founga ko iá.” Naʻe kumi ngāue ʻa e talavou ko Sal ʻo feʻunga mo e māhina ʻe fitu ki muʻa pea toki haea iá. “Naʻá ku pehē hifo kiate au: ‘Ko ʻeku ngāué ke kumi ha ngāue,’” ko e fakamatala ia ʻa Sal. “Naʻá ku fakamoleki ʻa e houa ʻe valu ʻi he ʻaho, ʻi he ʻaho ngofua taki taha ʻo feʻunga mo e māhina ʻe fitu ʻi he kumi ha ngāué. Naʻá ku kamata pongipongia ʻi he pongipongi taki taha peá u ‘ngāue’ ai ʻo aʻu ki he hoko ʻa e fā efiafí. ʻI he ngaahi pō lahi naʻe mamahi hoku vaʻé. Ko e pongipongi hono hokó naʻe pau ke u ‘teuteuʻi fakaeʻatamai au’ ke toe kamata ʻeku kumi ngāué.”

Ko e hā naʻá ne kei tauhi ʻa Sal ke ʻoua ʻe foʻí? “ʻI he taimi kotoa pē naʻá ku ʻi he ʻōfisi ai ʻokú ne tokangaʻi ʻa e kau ngāué,” ko ʻene talí ia, “naʻá ku manatuʻi ʻa e lea ʻa Sīsū: ‘Mo u tōtōivi.’ Naʻá ku fakakaukau maʻu pē ʻe ʻi ai ʻa e ʻaho te u ngāue ai pea ʻe mole atu ʻa e taimi koví ni.”—Luke 13:24.

Feituʻu ke Maʻu Ai ʻa e Ngāué

Kapau ʻokú ke nofo ʻi ha feituʻu ʻuta, ʻe lava ke kamata ʻa hoʻo kumi ngāué ʻi he ngaahi faama mo e ngaahi ngoue fuaʻiʻakau ʻi ho feituʻú, pe ʻe malava ke ke kumi ki ha faʻahinga ngāue ʻiate. Kapau ʻokú ke nofo ʻi ha kolo lahi, ʻahiʻahi fakasio ʻa e ngaahi tuʻuaki fiemaʻu ngāue ʻi he nusipepá. Ko e ngaahi tuʻuakí ni ʻoku ʻomai ai ʻa e ngaahi fakahinohino ki he ngaahi tuʻunga fakaako ʻoku fiemaʻu ki ha ngāue pea ʻe malava ke ne tokoniʻi ai koe ke ke fakamatalaʻi ki he pulé ʻa e ʻuhinga ʻe lava ke ke fakakakato ai ʻa e ngaahi fiemaʻu ko iá. Ko e ongo mātuʻá, kau faiako, kau fakafofonga ngāue, ngaahi ʻōfisi ʻokú ne tokangaʻi ʻa e kau ngāué, ngaahi kaungāmeʻá mo e kaungāʻapí ko e ngaahi matavai kehe ia ʻe lava ke ke maʻu ʻaonga mei ai.

Tauhi ʻa Hoʻo Ngāué

Ko hono pangó, ʻi he taimi ʻoku fakatupunga ai ʻe he tōlalo fakaʻekonōmiká ʻa e taʻemaʻungāué, ʻoku faʻa hoko ʻa e kau talavou maʻu ngāué ʻo kau ʻi he fuofua faʻahinga ʻoku fakanofó. Ka ʻoku ʻikai fiemaʻu ke hoko ʻa e meʻá ni kiate koe. “Ko e kakai ʻoku nau kei maʻu ʻenau ngāué ko e kakai ia ʻoku nau loto fie ngāue pea ʻoku nau fakahaaʻi ha fakakaukau vēkeveke ke fai ha meʻa pē ʻoku kole ʻe he pule ngāué,” ko e lau ia ʻa Mr. Jones.

Ko hoʻo fakakaukaú ko e tuʻunga ia ho ʻatamaí—ʻa e anga hoʻo ongoʻi fekauʻaki mo hoʻo ngāué pea pehē ki he kakai ʻokú ke ngāue ki ai mo ngāue fakataha mo iá. Ko hoʻo fakakaukaú ʻe tapua atu ia ʻi he lelei ʻo e ngāue ʻokú ke faí. Ko ho pule ngāué te ne fakamāuʻi ʻa ho mahuʻingá ʻo ʻikai fakatuʻunga pē ʻi he fua ʻo hoʻo ngāué kae toe pehē foki ki hoʻo fakakaukaú.

“ʻAi ke sio ʻa ho pule ngāué ʻoku ʻikai ngata pē ʻi hoʻo malava ke muimui ʻi he ngaahi fakahinohinó ka ʻoku malava ke ke fai ʻa e meʻa lahi ange ʻi he meʻa ʻoku fiemaʻú ʻo ʻikai maʻu pē fiemaʻu ke siofi,” ko e hoko atu ia ʻa Jones. “Koeʻuhi ʻi ha māketi ʻoku siʻi ai ʻa e ngāué, ko e kau ngāue ʻoku kei ʻi aí ʻoku ʻikai maʻu pē ko e faʻahinga ia kuo nau ngāue fuoloa tahá, ka ko e faʻahinga ʻoku ola ʻenau ngāué.”

Naʻe fakamoʻoniʻi eni ʻe Sal. ʻOkú ne pehē: “Naʻá ku feinga maʻu pē ke fakafaingamālieʻi au ki he pule ngāué. Naʻá ku loto-lelei ke fakangaloku ʻa ʻeku taimi-tēpilé ʻi he taimi naʻe fiemaʻu aí, muimui ʻi he ngaahi fakahinohinó peá u fakaʻapaʻapa ki hoku kau supavaisá.” ʻOku fakamanatu mai heni ʻa e taha ʻo e akonaki ʻi he Tohi Tapú “ke talangofua ki homou kau pule fakaetangatá, ʻo ʻikai ʻi he fakakaukau ke maʻu ʻenau tokangá pe ko e fakahekeheke, ka ko ha fakahaaʻi loto-moʻoni ʻo hoʻomou līʻoa ki he ʻEikí.”—Kolose 3:​22, Phillips.

Ikunaʻi ʻa e Ilifiá

Kapau ʻokú ke foʻofoʻou ki he ngāué, ko e ilifiá ko ha ongo anga-maheni ia ʻi he ʻuluaki ngaahi ʻahó. Te ke fifili nai: ‘Te nau saiʻia ʻiate au? ʻE lava ke u fai ʻa e ngāué? Te nau saiʻia ʻi heʻeku ngāué? ʻOku ou ʻamanaki pē ʻe ʻikai te u hā ngali vale.’ ʻOku fiemaʻu heni ke ke tokanga, naʻa hanga ʻe hoʻo ilifiá ʻo toʻo māmālie ʻa hoʻo fakatuʻamelié.

ʻE malava ke ke fakavaveʻi ʻa hoʻo fengaʻunuʻaki koe ki he ngāué mo fakafiemālieʻi ʻa hoʻo hohaʻá ʻi hoʻo ako lahi ange fekauʻaki mo e kautahá. Sio, fanongo mo lautohi. ʻEke ʻi he taimi totonu ha ngaahi fehuʻi ʻuhinga lelei ki ho supavaisá fekauʻaki mo hoʻo ngāué pea mo hoʻo fakahoko ngāué—ʻe ʻikai ke ʻai ai koe ke ke hā ngali vale. ʻEke hifo kiate koe, ‘ʻOku anga-fēfē ʻa e kaunga ʻa ʻeku ngāué ki heʻeku potungāué, ki he taumuʻa fakalūkufua ʻa e kautahá?’ Ko e talí ʻe lava ke ne tokoniʻi koe ke ke fakatupu ha tōʻonga ngāue lelei mo ha ngāue fakafiemālie.

Felātani mo e Kaungāngāué

Ko e ngāue kotoa pē ʻoku kau tefito ki ai ʻa e feangainga mo e kakai kehé. Ko e poto ʻi hono tauhi ʻo e vahaʻangatae lelei mo e niʻihi kehé ʻoku mātuʻaki fiemaʻu ia ki hono tauhi ha ngāue. “Mou nofo melino pe mo e kakai kotoa pe, ʻo kapau ʻe ala lava.” (Loma 12:18) Ko e fai peheé ʻe malava ai ke ne tokoniʻi koe ke ke fakaʻehiʻehi mei he feʻiteʻitani ʻoku ʻikai totonú pe ko e fekīhiaki tōlili ʻi he ngāué.

ʻI he taimi ʻe niʻihi ko e kakai ʻokú ke ngāue mo iá ʻoku kehe ʻaupito honau ʻātakaí mo e angaʻitangatá meiate koe. Kae ʻoua te ke fakakaukau ʻoku māʻulalo ha taha koeʻuhi ko ʻene kehé. Tokaʻi ʻa ʻene totonu ki heʻene kehé. ʻOku ʻikai ha taha ʻe saiʻia ke taʻetokaʻi ia; ʻoku ʻai ai ke ongoʻi ʻe he tokotaha ko iá ʻo hangē ko ha meʻa noa iá. ʻOku loto ʻa e tokotaha kotoa pē ke ne ongoʻi ʻoku fiemaʻu ia—ko ha tokotaha. Maʻu mai ʻa e tokaʻi ʻa ho kaungāngāué mo e pule ngāué ʻaki hoʻo tokaʻi kinautolu.

Fakaʻehiʻehi mei he Laú

“Ko ha tōʻanga kovi ia,” ko e lau ia ʻa Sal, “koeʻuhi ko e laú ʻe malava ke ne ʻoatu ai kiate koe ha fakakaukau hala ki he pule ngāué pe ko e niʻihi kehé.” Ko e tele louniú ʻoku ʻikai ko e maʻuʻanga fakamatala lelei tahá ia, pea ʻe malava ke kaunga kovi ia kiate koe. Ko e ngaahi talanoa sasala ʻoku maʻu ʻi he tele louniú ʻoku faʻa hoko ko e ngaahi fakalahi ʻataʻatā pē ʻa ia ʻe lava ke ne maumauʻi ʻa e ongoongo ʻo e niʻihi kehé—pea pehē ki ho ongoongó tonu. Ko ia ai, tāmateʻi ʻa e ongoʻi fakaʻaiʻai ke laú.

Manatuʻi foki, ʻoku ʻikai ke saiʻia ha taha ʻi ha tokotaha lāunga. Kapau ʻoku fakahohaʻasi koe ʻe ha meʻa ʻi he ngāué, ʻoua te ke fakamafola ia ʻi he tele louniú. ʻAlu ʻo talanoa ki ho supavaisá. Kae kehe, ʻoua te ke hū tōtōlili atu ki hono ʻōfisí peá ke toki fakatomala ʻamui ʻi ha ngaahi lea taʻefakakaukauʻi. Pehē foki, fakaʻehiʻehi mei he tauhele ʻo e tukuakiʻi fakahangatonú. Nofo ki he moʻoní. ʻAi ki he mahino mo e faitotonu taha te ke ala lavá ʻi hoʻo fakamatalaʻi ʻa e palopalemá. ʻE malava nai ke ke kamataʻaki ha lea hangē ko ení, ‘ʻOku ou fiemaʻu ʻa hoʻo tokoní . . . ’ pe, ‘ʻOku ou hala nai, ka ko e anga eni ʻeku ongoʻi fekauʻaki mo e . . . ’

ʻOku Mahuʻinga ʻa e Tauhi Taimí

Ko e ongo ʻuhinga lalahi ʻe ua ʻoku ʻikai malava ai ki he kakaí ke kei tauhi ha ngāué ko e tōmui ki he ngāué mo e liʻaki ngāue ʻi ha ngaahi ʻaho. Naʻe pehē ʻe ha talēkita ngāue mo fakahinohino ʻo ha kolo ngaohiʻanga koloa lahi ʻo fekauʻaki mo e kau ngāue kei siʻí: “ʻOku fiemaʻu ke nau ako ke ʻā ʻi he pongipongí, ke ako ke tauhi tuʻutuʻuni. Kapau heʻikai te nau ako ʻa e ngaahi meʻa ko ení, ʻe kei hokohoko ai pē ʻa e taʻemaʻungāué.”

Naʻe ako ʻe Sal ʻa e lēsoni ʻo e tauhi taimí ʻi he founga faingataʻa. “Naʻe mole ʻeku ʻuluaki ngāué ʻi he ʻosi pē ʻa e māhina ʻe tolu koeʻuhi ko e tōmuí,” ko ʻene mamahí ia, “pea naʻe ʻai ai ʻe he meʻá ni ke toe faingataʻa ange hono maʻu ʻa e ngaahi ngāue kehé.”

Ko e Mahuʻinga ʻo e Faitotonú

ʻOku pehē ʻe he tokotaha kumi kau ngāue foʻou ko Jones: “Ko e faitotonú ʻe tokoniʻi ai ha taha ke ne kei maʻu ʻa e ngāué.” Ko e faitotonú ʻoku kau ki ai ʻa e fakaʻehiʻehi ʻo ʻikai ngata pē mei hono kaihaʻasi ʻo e ngaahi meʻa fakamatelié kae pehē foki ki hono kaihaʻasi ʻo e taimí ʻi he mālōlō tōtuʻá. Ko ha tokotaha ngāue faitotonu ʻoku fakamahuʻingaʻi mo falalaʻanga. Ko e fakatātaá, ko ha talavou fakamoʻoni ʻa Sihova naʻe ngāue ʻi ha falekoloa vala mamafa naʻe ʻiloa ia ʻi he faitotonú.

ʻOkú ne manatu: “ʻI he ʻaho ʻe taha, naʻe maʻu ai ʻe he pule ngāué ha koloa ʻi he loki sitoká ʻoku mono fakafufū ʻi loto ʻi ha vala ʻe taha. Ko e toko taha ia ʻi he kau ngāué naʻe kaihaʻa mei he falekoloá. ʻI he taimi ʻo e tāpuní naʻá ku kaka hake ai ki he ʻōfisi ʻo e pulé pea naʻá ku ʻohovale ʻi he ʻi ai kotoa ʻa e kau ngāué. Naʻe taʻofi kotoa ai ʻa e kau ngāué ke fā. Ko au toko taha pē naʻe fakaʻatā mei he fā ko ení.”

Kuo hokosia ʻe he kau talavou Kalisitiane tokolahi ʻa e ngaahi meʻa tatau pea kuo nau hoko ko e kau ngāue ʻoku fakamahuʻingaʻi. Ko ia, feinga mālohi ʻi hoʻo kumi ngāué. Kīvoi. ʻOua te ke foʻi. Pea ʻi hoʻo maʻu ʻa e ngāue ko ia naʻá ke kumi mālohi ki aí, ngāue mālohi ke tauhi ia!

Ngaahi Fehuʻi ki he Fetalanoaʻaki

◻ ʻE malava fēfē ke uesia ʻe hoʻo ngāue fakaakó ʻa hoʻo malava ke maʻu ha ngāue?

◻ Ko e hā ʻoku mahuʻinga ai ke kīvoi ʻi he taimi ʻo e kumi ngāué?

◻ Ko e hā ʻa e ngaahi feituʻu ke kumi ki ai mo e kakai ke fetuʻutaki ki ai ʻi he taimi ʻo e kumi ngāué?

◻ Ko e hā ha ngaahi tokoni ki hono lavaʻi ha ʻinitaviu ngāue?

◻ Ko e hā ʻe malava ke ke fai ke maluʻi ai koe mei hano fakanofo?

[Fakamatala ʻi he peesi 166]

“ʻOku ʻikai malava ke u fakamamafaʻi feʻunga ʻa e mahuʻinga ʻo e poto he lautohí, tohí pea mo e lea leleí”

[Fakamatala ʻi he peesi 170]

“Naʻá ku pehē hifo kiate au: ‘Ko ʻeku ngāué ke kumi ha ngāue’”

[Puha/Fakatātā ʻi he peesi 168, 169]

Lavaʻi ʻo e ʻInitaviu Ngāué

“Ki muʻa ke ke ʻalu ki ha ʻinitaviu ngāue, manatuʻi, ko e ʻuluaki meʻa ʻe maongó ʻoku maongo fuoloá,” ko e faleʻi ia ʻa e tokotaha faleʻi ngāue ko Cleveland Jones. ʻOkú ne fakatokanga fekauʻaki mo e tui talausese tangikalī mo sū lapa ki ha ʻinitaviu pea fakamamafaʻi ʻa e fiemaʻu ke maʻa mo māú. ʻOku faʻa fakaʻosiʻaki ʻe he kau pule ngāué ko e founga ʻo e ʻai vala ʻa ha taha ko e founga pē ia ʻe ngāue ai ʻa e tokotaha ko iá.

ʻI he taimi ʻo e kole ngāue ki ha ngāue ʻōfisi, ʻai vala ʻo hangē ko e ʻai vala ʻa ha tokotaha pisinisi. ʻI he taimi ʻo e kole ngāue ki ha ngāue ʻi ha fale ngaohiʻanga koloa, tui ʻa e talausese lōloa mo ha sote ʻoku maʻa mo haeane, fakataha mo e sū ʻoku maʻa. Kapau ko ha fefine koe, teunga fakanānā pea ngāueʻaki fakafeʻunga ʻa e meʻa teuteú. Pea kapau ko e kole ngāue ki ha ngāue ʻōfisi, tui ʻa e sū lelei ke hoa mo ha teunga feʻunga pe ko ha teunga faka-Tonga lelei.

ʻAlu toko taha maʻu pē ki ha ʻinitaviu ngāue, ko e fakatokanga ia ʻa Jones. Kapau te ke haʻu mo hoʻo faʻeé pe ngaahi kaungāmeʻá ki he ʻinitaviú, ʻe fakaʻosiʻaki nai ʻe he pule ngāué ʻokú ke taʻematuʻotuʻa.

‘Pehē eni ʻoku ʻeke mai ʻe he pule ngāué kiate au pe naʻe ʻi ai haʻaku taukei ngāue ki muʻa, ʻe fēfē ʻeku talí?’ ko haʻo fifili nai ia. ʻOua te ke kākā. ʻOku faʻa sio atu pē ʻa e kau pule ngāué ʻo ʻiloʻi ʻa e fakalahí. Faitotonu.

ʻE ʻikai nai te ke fakatokangaʻi, ka ʻoku ngalingali naʻe ʻi ai hoʻo taukei ngāue ki muʻa neongo kapau ko hoʻo kumi eni ki hoʻo fuofua ngāue “moʻoní.” Naʻe ʻi ai haʻo ngāue ʻi he taimi māfaná? Pe naʻá ke toʻo-tama? Naʻe vaheʻi atu haʻo ngāue tuʻumaʻu ʻi ho ʻapí ʻi hono tokangaʻi ʻo e ngaahi ngāue ʻa e fāmilí? Naʻe ʻoatu kiate koe ʻa e fatongia ʻo hono tokangaʻi ha ngaahi ngafa ʻi ho feituʻu faiʻanga lotú? Naʻe akoʻi koe ʻi he lea ʻi ha haʻohaʻonga kakai? Kapau ko ia, pea ko e ngaahi meʻá ni ʻe malava ke fai ha lave ki ai ʻi he ʻinitaviú pe fakakau ʻi hoʻo fakamatala ngāué ke fakahaaʻi ʻoku malava ke ke fakahoko fatongia.

Ko e meʻa mahuʻinga ʻe taha ʻoku tokanga ki ai ʻa e kau pule ngāué ko e anga hoʻo mahuʻingaʻia ʻi heʻenau kautahá pea mo e ngāue ʻoku tuʻuakí. Kuo pau ke ke fakatuipauʻi kinautolu ʻokú ke fie fai ʻa e ngāué pea ʻe malava ke ke fai ia. Ko e faʻahinga tōʻonga “ko e hā te u maʻu aí” te ne toʻo vave ʻa e mahuʻingaʻia ʻa e tokotaha fai ʻinitaviú ʻiate koé.

Ko e kole ngāue pea mo hono maʻu ha ngāue taimi-kakato pe konga-taimí ko ha pole ia ʻe malava ke ke fakahoko lavameʻa. Pea ʻi he taimi ʻoku ngāueʻaki ai ʻa e ngāue ko iá ko ha founga ke tokoniʻi ʻa e niʻihi kehé, ʻo ʻikai ko koe pē, ʻoku hoko ʻa e fiemālié ko ha toe ʻaonga kehe ia ʻoku maʻu ai.

[Puha ʻi he peesi 171]

Meʻa ke Fai Lolotonga ʻa e ʻInitaviu Ngāué

Anga-fakamatuʻotuʻa, ʻo tōʻonga hangē ko ha tokotaha pisinisi. Fakafeʻiloaki ʻaki ʻa e anga-fakaʻapaʻapa totonu ki he pule ngāué. Ui ia ko e “Tangataʻeiki”—ʻikai ko hono hingoá, “Tokoua,” pe “Siana.”

Tangutu hangatonu ʻi he seá, tuʻu maʻu ʻa e vaʻé ʻi he falikí; mata tokanga. Ko e palani ki muʻá ʻe lava ke ne tokoniʻi koe ke ke nonga, mapuleʻi lelei koe mo ke fiemālie.

Fakakaukau pea toki tali ha fehuʻi. Anga-fakaʻapaʻapa, anga-totonu, faitotonu mo lea hangatonu. ʻOatu ʻa e fakamatala kakató. ʻOua ʻe fakamafutofuta.

ʻAlu mo ha lauʻi pepa fakahinohino, ʻo fakahokohoko ai ʻa hoʻo ngaahi ngāue kotoa pē, ʻaho ʻo e ngāué, vāhengá, faʻahinga ngāue naʻá ke faí, ʻuhinga naʻá ke nofo aí.

Mateuteu ke fakahaaʻi ʻe malava ke tokoniʻi koe ʻe ho akoʻí mo e taukei ngāué ke ke fai ʻa e ngāue ʻokú ke kole ki aí.

Ki ha maʻuʻanga fakamatala, ʻoatu ʻa e ngaahi hingoa (mo e tuʻasila kakato) ʻo ha faʻahinga falalaʻanga ʻe toko tolu ʻoku nau ʻiloʻi koe mo hoʻo ngāué.

Loto-maʻu, loto-māfana kae ʻoua ʻe fakangalingali. Ngāueʻaki ʻa e lea faka-Pilitānia lelei mo lea ke mahino. ʻOua ʻe lahi talanoa.

Fanongo lelei; anga-fakaʻapaʻapa mo anga-fakapotopoto. Kae hiliō he meʻa kotoa, ʻoua te ke fai ha faʻahinga fakakikihi mo e tokotaha ʻoku ʻamanaki ke hoko ko ho pule ngāué.

Ko e pule ngāué ʻoku mahuʻingaʻia pē ia ʻi he anga ʻo hoʻo feʻunga mo e ngāué. ʻOua te ke lave ki ha ngaahi palopalema fakafoʻituitui, palopalema ʻi ʻapi pe palopalema fakapaʻanga.

Kapau ʻoku ngalingali ʻe ʻikai te ke maʻu ʻa e ngāué, kumi ki he faleʻi ʻa e pule ngāué fekauʻaki mo ha ngaahi ngāue kehe ʻe tuʻuaki nai ʻe he kautahá.

ʻOatu ki he pule ngāué ha tohi fakamālō nounou ʻi he hili pē ʻa e ʻinitaviú.a

[Fakamatala ʻi lalo]

a Maʻuʻanga fakamatala: New York State Employment Service Office brochure How to “Sell Yourself” to an Employer.

[Fakatātā ʻi he peesi 167]

Ko e pōtoʻi ʻokú ke ako ʻi he ʻapiakó ʻe hoko nai ʻi ha ʻaho ʻo ʻaonga ki ha ngāue

    ʻŪ Tohi Faka-Tonga (1987-2026)
    Hū ki Tu‘a
    Hū ki Loto
    • Faka-Tonga
    • Share
    • Sai‘ia
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Makatu‘unga Hono Ngāue‘akí
    • Polisī Fakafo‘ituitui
    • Privacy Setting
    • JW.ORG
    • Hū ki Loto
    Share