LAIPELI Taua Le‘o ‘I HE ‘INITANETÍ
Taua Le‘o
LAIPELI ‘I HE ‘INITANETÍ
Faka-Tonga
ʻ
  • ʻ
  • ā
  • ē
  • ī
  • ō
  • ū
  • TOHI TAPU
  • ‘Ū TOHI
  • NGAAHI FAKATAHA
  • lr vahe 30 p. 157-161
  • Tokoni ke Ikuʻi Ai ʻEta Ilifiá

‘Ikai ala ma‘u ha vitiō

Kātaki, ‘oku ‘ikai ma‘u ha vitiō.

  • Tokoni ke Ikuʻi Ai ʻEta Ilifiá
  • Ako mei he Faiako Lahí
  • Fakamatala Meimei Tatau
  • Naʻá Ne Ako ʻa e Fakamolemolé mei he ʻEikí
    Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová—2010
  • Hangē ko Pitá, ʻe Lava Ke Ke Kītaki
    Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová (Ako)—2023
  • “Ongo Tangata Taʻeako mo Lāuvale”
    “Fai ha Fakamoʻoni Fakaʻāuliliki” Fekauʻaki mo e Puleʻanga ʻo e ʻOtuá
  • Tau Piki Maʻu ki Heʻetau Tui Maʻongoʻongá!
    Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová—1997
Sio ki he Me‘a Lahi Ange
Ako mei he Faiako Lahí
lr vahe 30 p. 157-161

VAHE 30

Tokoni ke Ikuʻi Ai ʻEta Ilifiá

ʻOKU faingofua kia koe ke tauhi ʻa Sihova?— Naʻe ʻikai ke pehē ʻe he Faiako Lahí ʻe faingofua ke fai ia. Ko e pō ki muʻa pea tāmateʻi ʻa Sīsuú, naʻá ne tala ki heʻene kau ʻapositoló: ‘Kapau ʻoku fehiʻa ʻa māmani kiate kimoutolu, ʻoku mou ʻilo naʻe tomuʻa fehiʻa ia kiate au ʻiate kimoutolu.’—Sione 15:​18, PM.

Naʻe pōlepole ʻa Pita ʻe ʻikai ʻaupito te ne liʻaki ʻa Sīsū, ka naʻe pehē ʻe Sīsū ʻe tuʻo tolu hono fakaʻikaiʻi ʻe Pita ʻokú ne ʻiloʻi ia ʻi he pō pē ko iá. Pea ko e meʻa tofu pē eni naʻe fai ʻe Pitá! (Mātiu 26:​31-35, 69-75) Naʻe malava fēfē ke hoko ha meʻa pehē?— Naʻe hoko iá koeʻuhí naʻe ilifia ʻa Pita, pea pehē ki he kau ʻapositolo kehé.

ʻOkú ke ʻilo ʻa e ʻuhinga naʻe hoko ai ʻo ilifia ʻa e kau ʻapositoló?— Naʻe ʻikai te nau fai ha meʻa mātuʻaki mahuʻinga. Ko e ʻilo ʻo fekauʻaki mo e meʻa ko ení ʻe lava ke ne tokoniʻi kitaua ke ta tauhi ʻa Sihova ʻo tatau ai pē pe ko e hā ʻe leaʻaki nai pe fai ʻe ha taha kia kitaua. Neongo ia, ke kamataʻakí, ʻoku fiemaʻu ke ta fakamanatu ʻa e meʻa naʻe hoko ʻi he pō fakaʻosi naʻe fakataha ai ʻa Sīsū mo ʻene kau ʻapositoló.

ʻUluakí, ʻoku nau fakamanatu fakataha ʻa e Laka-Atú. Ko ha kai makehe eni naʻe fai ʻi he taʻu kotoa pē ke fakamanatu ai ki he kakai ʻa e ʻOtuá ʻa honau fakahaofi mei he nofo pōpula ʻi ʻIsipité. Hili iá, ʻoku fokotuʻu ai ʻe Sīsū ha toe kai makehe ʻe taha mo kinautolu. Te ta talanoa ki ai ʻi ha vahe ʻamui ange mo fakamatalaʻi ʻa e founga ʻo e tokoni ʻa e kai ko iá kia kitaua ke ta manatuʻi ai ʻa Sīsuú. ʻI he hili ʻa e kai ko iá pea mo ha ngaahi lea fakalototoʻa ki heʻene kau ʻapositoló, ʻoku ʻave kinautolu ʻe Sīsū ki he ngoue Ketisemaní. Ko ha feituʻu eni naʻa nau saiʻia ai ʻa ia naʻa nau faʻa ʻaʻahi ki ai.

ʻOku ʻalu tokotaha atu ʻa Sīsū ʻi he ngoué ke fai ʻene lotu. ʻOkú ne tala foki kia Pita, Sēmisi mo Sione ke nau lotu. Ka ʻoku nau tō ʻo mohe. Ko e tuʻo tolu ē ʻa e ʻalu tokotaha ʻa Sīsū ke lotu, mo e tuʻo tolu ai pē ʻene foki mai ʻo ʻilo ʻa Pita mo e toko ua kehé ʻoku nau mohe! (Mātiu 26:​36-47) ʻOkú ke ʻilo ʻa e ʻuhinga naʻe totonu ke nau ʻāʻā ai ke fai ha lotú?— Ta talanoa angé ʻo fekauʻaki mo e meʻá ni.

Ma‘u atu ‘e Sīsū ‘a Pita, Sēmisi, mo Sione ‘oku nau mohe ‘i he ngoue Ketisemaní

Ko e hā naʻe totonu ai kia Pita, Sēmisi mo Sione ke nau ʻāʻaá?

Naʻe ʻi he Laka-Atú ʻa Siutasi ʻIsikaliote fakataha mo Sīsū pea mo e kau ʻapositolo kehé ki muʻa ange ʻi he efiafi ko iá. Hangē ko ia te ke manatuʻí nai, naʻe hoko ʻa Siutasi ko ha tokotaha kaihaʻa. ʻOkú ne hoko eni ko ha tokotaha lavaki. ʻOkú ne ʻilo ʻa e feituʻu ʻi he ngoue Ketisemaní ʻa ia naʻe faʻa fakataha ki ai ʻa Sīsū mo ʻene kau ʻapositoló. Ko ia, ʻoku ʻomai ai ʻe Siutasi ki ai ha kau sōtia ke puke ʻa Sīsū. ʻI heʻenau aʻu atú, ʻoku ʻeke ange ʻe Sīsū: “Ko hai ʻoku mou kumi ki ai?”

ʻOku tali ʻe he kau sōtiá: “Ko Sisū.” ʻOku ʻikai ke ilifia ʻa Sīsū, ko ia ʻokú ne tali: “Ko au ʻeni.” ʻOku ʻohovale ʻaupito ʻa e kau sōtiá ʻi he loto-toʻa ʻa Sīsuú ʻo nau holomui ai ʻo tō ki he kelekelé. ʻOku pehē atu leva ʻe Sīsū: ‘Kapau ko au ʻoku mou kumi ki aí, tukuange ʻeku kau ʻapositoló ke nau ʻalu.’—Sione 18:​1-9.

ʻI he puke ʻe he kau sōtiá ʻa Sīsū ʻo haʻí, ʻoku hoko ʻo ilifia ʻa e kau ʻapositoló pea nau hola. Ka ʻoku fiemaʻu ʻe Pita mo Sione ke na ʻilo ʻa e meʻa ʻoku hokó, ko ia ʻokú na muimui atu mei he mamaʻó. Faifai atu pē, ʻoku ʻomi ʻa Sīsū ki he ʻapi ʻo Kaiafasi, ko e taulaʻeiki lahí. Koeʻuhi ko Sioné ʻoku ʻilo ʻe he taulaʻeiki lahí, ʻoku fakaʻatā ai ʻe he tokotaha leʻo matapaá ʻa ia pea mo Pita ke na hū ki loto.

Kuo ʻosi fakatahataha mai ʻa e kau taulaʻeikí ki he ʻapi ʻo Kaiafasí ke fai ha fakamaau. ʻOku nau fiemaʻu ke tāmateʻi ʻa Sīsū. Ko ia, ʻoku nau ʻomai ha kau fakamoʻoni ʻa ia ʻoku nau tala ha ngaahi loi ʻo fekauʻaki mo ia. ʻOku tuki ʻe he kakaí ʻa Sīsū mo paaʻi ia. Lolotonga ʻa e hoko kotoa ʻa e ngaahi meʻa ko ení, ʻoku ofi atu ai ʻa Pita.

ʻOku fakatokangaʻi atu ʻa Pita ʻe ha taʻahine sevāniti, ʻa ia ko e leʻo matapā ia naʻá ne fakaʻatā ʻa Pita mo Sione ki lotó. “Ko koe foki naʻa ke ʻia Sisu!” ko ʻene leá ia. Ka naʻe fakaʻikaiʻi ʻe Pita haʻane teitei ʻiloʻi ʻa Sīsū. Taimi siʻi pē mei ai ʻoku toe fakatokangaʻi atu ʻe ha taʻahine ʻa Pita ʻo ne pehē ki he faʻahinga ʻoku tuʻu he tafaʻakí: “Ko e siana ni foki naʻe ʻia Sisu.” ʻOku toe fakaʻikaiʻi ʻe Pita haʻane ʻiloʻi ia. Ki mui ai, ʻoku sio atu ha pupunga kakai kia Pita ʻo nau pehē kiate ia: ‘Ko e moʻoni ko e tokotaha koe ʻo kinautolu.’ ʻI hono tuʻo tolú ʻoku fakaʻikaiʻi ia ʻe Pita, ʻo ne pehē: ‘ʻOku ʻikai te u ʻilo ʻa e tangatá!’ ʻOku aʻu ʻo fuakava ʻa Pita ʻokú ne tala ʻa e moʻoní, pea ʻoku tafoki ʻa Sīsū ʻo sio kiate ia.—Mātiu 26:​57-75; Luke 22:​54-62; Sione 18:​15-27.

‘I hono faka‘ikai‘i ‘e Pita ‘okú ne ‘ilo ‘a Sīsū ‘i hono tu‘o tolú, sio hangatonu atu ‘a Sīsū kiate ia

Ko e hā naʻe ilifia lahi ai ʻa Pita ʻo ne loi ʻo fekauʻaki mo hono ʻiloʻi ʻa Sīsuú?

ʻOkú ke ʻilo ʻa e ʻuhinga naʻe loi ai ʻa Pitá?— ʻIo, koeʻuhí he naʻá ne ilifia. Ka ko e hā naʻá ne ilifia aí? Ko e hā naʻe ʻikai te ne fai ke hoko ai ʻo loto-toʻá? Kiʻi fakakaukau ki ai. Ko e hā naʻe fai ʻe Sīsū ke hoko ai ʻo loto-toʻá?— Naʻá ne lotu ki he ʻOtuá, pea naʻe tokoniʻi ia ʻe he ʻOtuá ke ne loto-toʻa. Pea manatuʻi, naʻe tuʻo tolu ʻa e tala ange ʻe Sīsū kia Pita ke lotu pea ke ʻā pea mo faʻa leʻo. Ka ko e hā ʻa e meʻa naʻe hokó?—

ʻI he taimi taki taha, naʻe tō ai pē ʻa Pita ʻo mohe. Naʻe ʻikai te ne lotu, pea naʻe ʻikai te ne faʻa leʻo. Ko ia, naʻá ne ʻohovale ʻi hono puke ʻa Sīsuú. Ki mui ʻi he fakamāú, ʻi heʻenau tā ʻa Sīsū mo faʻufaʻu ke tāmateʻi iá, naʻe manavahē ʻa Pita. Kae kehe, ʻi ha ngaahi houa siʻi pē ki muʻa ai, ko e hā naʻe tala ange ʻe Sīsū ki heʻene kau ʻapositoló ke nau ʻamanekiná?— Naʻe tala ange ʻe Sīsū kia kinautolu, hangē pē ko e fehiʻa ʻa e māmaní aí, ʻe fehiʻa foki ʻa e māmaní ʻia kinautolu.

‘Ikai ilifia ha tamasi‘i ‘i hono ‘eke ‘e he kalasí ‘a e ‘uhinga ‘oku ‘ikai te ne kātoanga‘i ai ‘a e Kilisimasí

ʻE lava fēfē nai ke ke ʻi ha tuʻunga ʻo hangē ko ia naʻe ʻi ai ʻa Pitá?

Sai, ta fakakaukau angé ki ha meʻa ʻe malava ke hoko kia kitaua ʻoku hangē ko e meʻa naʻe hoko kia Pitá. Pehē eni ʻokú ke ʻi ha loki ako ʻi he taimi ʻoku kamata ai ke leaʻaki ʻe he niʻihi kehé ha ngaahi meʻa ʻoku kovi ʻo fekauʻaki mo e kakai ʻoku ʻikai te nau fakaʻapaʻapa ki he fuká pe ʻoku ʻikai te nau fakamanatu ʻa e Kilisimasí. Fēfē leva kapau ʻoku hanga atu ha taha kia koe ʻo ne ʻeke: “Ko e moʻoni ʻoku ʻikai te ke fakaʻapaʻapa ki he fuká?” Pe ʻoku pehē ʻe ha niʻihi: “ʻOku mau fanongo ʻoku aʻu ʻo ʻikai te ke fakamanatu ʻa e Kilisimasí!” Te ke ilifia ke tala ʻa e moʻoní?— ʻE fakataueleʻi nai koe ke ke loi, ʻo hangē ko Pitá?—

ʻI he ʻosi angé, naʻe loto-mamahi ʻaupito ʻa Pita ʻi heʻene fakaʻikaiʻi ʻa ʻene ʻiloʻi ʻa Sīsuú. ʻI heʻene ʻiloʻi ʻa e meʻa naʻá ne faí, naʻá ne hū ai ki tuʻa ʻo tangi. ʻIo, naʻá ne toe foki kia Sīsū. (Luke 22:32) Fakakaukau angé ki aí. Ko e hā ʻe lava ke ne tokoniʻi kitaua ke ʻoua te ta hoko ʻo ilifia lahi ʻo ta leaʻaki ai ha meʻa ʻo hangē ko Pitá?— Manatuʻi, naʻe ʻikai ke lotu pea mo faʻa leʻo ʻa Pita. Ko ia, ʻokú ke pehē ko e hā ʻa e meʻa ʻoku fiemaʻu ke ta fai ke ta hoko ai ko ha muimui ʻo e Faiako Lahí?—

ʻOku fiemaʻu moʻoni ke ta lotu kia Sihova ki ha tokoni. ʻI he taimi naʻe lotu ai ʻa Sīsuú, ʻokú ke ʻilo ʻa e meʻa naʻe fai ʻe he ʻOtuá maʻaná?— Naʻá ne fekau hifo ha ʻāngelo ke ne fakaivimālohiʻi ia. (Luke 22:43) ʻE lava ke tokoniʻi kitaua ʻe he kau ʻāngelo ʻa e ʻOtuá?— ʻOku pehē ʻe he Tohitapú: ‘ʻOku nofo ʻa e ʻāngelo ʻa Sihová ʻo takatakai ʻa kinautolu ʻoku manavahē kiate iá, ʻo ne fakamoʻui ʻa kinautolu.’ (Sāme 34:​7, PM) Ka ke maʻu ʻa e tokoni ʻa e ʻOtuá, ʻoku fiemaʻu ke ta fai ʻa e meʻa lahi ange ʻi he lotú pē. ʻOkú ke ʻilo ʻa e toe meʻa kehe ʻoku fiemaʻu ke ta faí?— Naʻe tala ange ʻe Sīsū ki heʻene kau muimuí ke nau ʻā pea faʻa leʻo. ʻOkú ke pehē ʻe lava fēfē ke ta fai ia?—

ʻOku fiemaʻu ke ta fanongo tokanga ki he meʻa ʻoku leaʻaki ʻi heʻetau ngaahi fakataha faka-Kalisitiané pea ke tokanga ki he meʻa ʻokú ta lau mei he Tohitapú. Ka ʻoku toe fiemaʻu ke ta lotu maʻu pē kia Sihova pea ke kole kiate ia ke ne tokoniʻi kitaua ke tauhi ia. Kapau te ta fai ia, te ta maʻu ai ʻa e tokoni ke ikuʻi ʻeta ilifiá. Te ta fiefia leva ai ʻi heʻeta maʻu ha faingamālie ke talanoa ki he niʻihi kehé ʻo fekauʻaki mo e Faiako Lahí pea mo ʻene Tamaí.

Ko e ngaahi konga Tohitapu ko ení ʻe lava ke tokoni kia kitaua ke ʻoua ʻaupito ʻe fakaʻatā ʻa e ilifia ki he kakai kehé ke ne taʻofi ʻeta fai ʻa e meʻa ʻoku tonú: Palovepi 29:25; Selemaia 26:​12-15, 20-24; mo e Sione 12:​42, 43.

    ʻŪ Tohi Faka-Tonga (1987-2026)
    Hū ki Tu‘a
    Hū ki Loto
    • Faka-Tonga
    • Share
    • Sai‘ia
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Makatu‘unga Hono Ngāue‘akí
    • Polisī Fakafo‘ituitui
    • Privacy Setting
    • JW.ORG
    • Hū ki Loto
    Share