FEHUʻI 6
ʻE Lava Fēfē Ke U Talitekeʻi ʻa e Tenge mei he Toʻumeʻá?
KO E HĀ TE KE FAÍ?
Sioloto atu ki he talanoa ko ení: ʻI he fakaofiofi atu ha toko ua ʻo hono ngaahi kaungāakó, ʻoku ongoʻi ʻe Pita ʻoku ʻīʻī hono keté. Naʻe tuʻo ua ʻi he uiké ni ʻena feingaʻi ia ke ne ifi tapaka. Ko ʻena feinga eni hono tuʻo tolú.
ʻOku lea atu ʻa e tamasiʻi ʻuluakí:
“Tokotaha ai pē? Tuku ke u fakafeʻiloaki atu hoku kaumeʻá.”
ʻOkú ne fakamamafaʻi ʻa e foʻi lea “kaumeʻá” mo fakakuitaha ʻi heʻene toʻo hake ha meʻa mo lī atu hono nimá kia Pita.
ʻOku sio ʻa Pita ki he foʻi sikaleti ʻi hono nimá. ʻOku toe ʻīʻī ange ʻa e kete ʻo Pitá.
“Kātaki,” ko e lea ia ʻa Pitá. “Naʻá ku ʻosi tala atu ʻoku ʻikai . . .”
ʻOku lea hake ʻa e tamasiʻi hono uá: “ʻOua te ke fuʻu kete kovi peheé!”
“ʻOku ʻikai!” Ko e lea loto-toʻa atu ia ʻa Pitá.
ʻOku lī atu ʻe he tamasiʻi hono uá hono nimá ki he uma ʻo Pitá. ʻOkú ne lea fakaoloolo atu, “Toʻo pē ʻe koe.”
ʻOku tahaʻi atu ʻe he tamasiʻi ʻuluakí ʻa e foʻi sikaletí ʻo ofi ange ki he mata ʻo Pitá peá ne toe fanafana atu: “Heʻikai te ma lea kimaua. Heʻikai pē ke ʻiloʻi ia ʻe ha taha.”
Kapau ko Pita koe, ʻe anga-fēfē haʻo tali?
TUʻU PEA FAKAKAUKAU!
Naʻe fakakaukau moʻoni ʻa e toʻumeʻa ʻo Pitá fekauʻaki mo e meʻa ʻokú na faí? Kuó na ʻosi fai ha fili maʻa kinaua pē? Ngalingali ʻikai. Ko hono moʻoní, naʻá na ʻulutukua ki he tākiekina ʻa e niʻihi kehé. ʻOkú na loto ke tali lelei kinaua, ko ia ʻokú na fakaʻatā ai ʻa e niʻihi kehé ke nau fakafuo ʻa e meʻa ke na faí.
Kapau naʻá ke fehangahangai mo ha tuʻunga pehē, ʻe lava fēfē ke ke fili ha ʻalunga kehe pea talitekeʻi ʻa e tenge mei he toʻumeʻá?
FAKAKAUKAU TOKAMUʻA
ʻOku pehē ʻe he Tohi Tapú: “Ko e fakapotopoto ʻoku ne sio ki he kovi, ʻo ne toi: Ka ko e hehemangofua ʻoku nau laka atu pe, ʻo moʻua ai.”—Palōveepi 22:3.
ʻOku faʻa lava ke ke sio tokamuʻa ki he palopalemá. Ko e fakatātaá: Pehē pē ʻokú ke sio atu ki ha kulupu ho kaungāakó, pea ʻoku nau ifi tapaka. ʻI hoʻo fakakaukau tokamuʻa ki he palopalemá, te ke mateuteu ai ke fekuki mo ia.
FAKAKAUKAU
ʻOku pehē ʻe he Tohi Tapú: “Tauhi maʻu ha konisēnisi lelei.”—1 Pita 3:16.
ʻEke hifo, ‘ʻE fēfē ʻeku ongoʻí ʻi he lele lōloá kapau te u muimui pē ʻi he tokolahí?’ Ko e moʻoni, ʻe fakataimi pē hoʻo ʻai ke saiʻia ho toʻumeʻá ʻiate koé. Ka ʻe fēfē hoʻo ongoʻí ʻamui ange? Te ke loto-lelei ke feilaulauʻi ʻa e meʻa ʻokú ke fakamahuʻingaʻi mo tui ki aí koeʻuhi pē ke fakahōhōʻiaʻi ho kaungāakó?—ʻEkisoto 23:2.
FAKAPAPAUʻI
ʻOku pehē ʻe he Tohi Tapú: “Ko e tangata poto ʻoku ne manavahe” pe tokanga.—Palōveepi 14:16.
Kuo pau ke tau fai ha fili pea hokosia hono ngaahi nunuʻá ʻi he ʻahó ni pe ʻamui ange. ʻOku fakamatala ʻa e Tohi Tapú fekauʻaki mo e kau tangata hangē ko Siosifa, Siope mo Sīsū, ʻa ia naʻa nau fai kotoa ʻa e fili naʻe totonú. ʻOku toe fakahaaʻi mai fekauʻaki mo Keini, ʻĪsoa mo Siutasi ʻa ia naʻa nau fai ha ngaahi fili kovi. Ko e hā te ke faí?
ʻOku pehē ʻe he Tohi Tapú: “Faitōnunga ʻi hoʻo tōʻongá.” (Saame 37:3, NW) Kapau kuó ke ʻosi fakakaukau fekauʻaki mo hono ngaahi nunuʻá pea kuó ke ʻosi fakapapauʻi ia ʻi ho ʻatamaí, ko hono fakahaaʻi ho tuʻungá ʻe lava ke ke ʻohovale ʻi heʻene faingofuá—pea fakafiefia.
ʻOua ʻe hohaʻa—ʻoku ʻikai fiemaʻu ia ke ke malangaʻi ho toʻumeʻá. Ko ha kiʻi lea ʻIKAI kae tuʻumaʻu, ʻe feʻunga nai ia. Pe ko hono ʻai ke mahino ʻoku ʻikai toe ala liliu ho tuʻungá, ʻe lava ke ke pehē:
“ʻOua te ke fakakau au!”
“ʻOku ʻikai te u fai ʻa e faʻahinga meʻa ko iá!”
“ʻOkú ke ʻiloʻi heʻikai te u fai ena!”
Ko e kií, ko e ʻoatu ha tali vave fakataha mo e tuipau. Kapau te ke fai pehē, te ke ʻohovale nai ʻi he vave ʻa e mavahe atu hoʻo toʻumeʻá!
FEKUKI MO E MANUKÍ
Kapau te ke ʻulutukua ki he tenge mei ho toʻumeʻá, te ke hangē ai ha lōpoti ʻoku nau puleʻí
Fēfē kapau ʻoku manukiʻi koe ho toʻumeʻá? Fēfē kapau ʻoku nau pehē atu, “Ko e hā ho palopalemá—ko e tokotaha vaipalo koe?” ʻI hono ʻiloʻi ʻa e faʻahinga manuki ko ení ʻa ia ʻoku ui—ko e tenge taʻetokaʻi mei he toʻumeʻá. Ko e hā hoʻo talí? ʻOku ʻi ai ha meʻa ʻe ua ke ke fili mei ai.
ʻE lava ke ke tali ʻa e manukí. (“ʻOkú ke moʻoni, ʻoku ou ilifia!” Fakamatala nounou hoʻo ʻuhingá.)
ʻE lava ke ke fakahanga atu ʻa e tengé kiate ia. Tala ʻa e ʻuhinga ʻokú ke talitekeʻi aí, pea fakahaaʻi pōtoʻi ia ki ho toʻumeʻá. (“ʻOku ou pehē ʻe au ʻokú ke fuʻu ʻatamai lelei ke ke ifi!”)
Kapau ʻoku hokohoko atu hono manukiʻi koe ho toʻumeʻá, mavahe! Manatuʻi, ko e fuoloa ange hoʻo nofo aí, ko e lahi ange ia ʻo e tenge ʻe fai atú. ʻI hoʻo mavahe mei he feituʻu ko iá, ʻoku fakahaaʻi atu ai hoʻo fakafisi ke fakaʻatā ʻa e niʻihi kehé ke nau liliu koe.
Ko hono moʻoní, heʻikai lava ke ke toi mei he tenge ʻa e toʻumeʻá. Ka ʻe lava ke ke fakapapauʻi ʻa e meʻa ʻokú ke loto ke faí, fakahaaʻi ho tuʻungá pea mapuleʻi ia. Ko e fakaʻosí, ʻoku ʻaʻau ʻa e filí!—Siosiua 24:15.