Ngaahi Fehuʻi mei he Kau Lautohí
Ko e hā naʻe ʻeke ange ai ʻe Tuʻi Saula kia Tēvita, “Ko e foha ʻo hai koe, tama?” ʻi he hili hono tāmateʻi ʻe Tēvita ʻa Kolaiaté, lolotonga iá naʻe ʻosi fekauʻi ki muʻa ai ʻe Saula ʻa Tēvita ke hoko ko ʻene tamaioʻeiki?—1 Samiuela 16:22; 17:58.
Ko ha tali faingofua ʻe taha ko e pehē naʻe ngalo ʻia Saula pe ko hai ʻa Tēvita koeʻuhí ko ʻena ʻuluaki fetaulakí naʻe taimi nounou. Kae kehe, he ʻikai ngali ia ko ia, koeʻuhí ʻoku hā ʻi he fakamatala ʻi he 1 Samiuela 16:18-23 naʻe fekauʻi fakahangatonu ʻe Tuʻi Saula ʻa Tēvita ke haʻu pea hoko ʻo ʻofa lahi ʻaupito ʻiate ia ʻo ʻai ia ke hoko ko ʻene tokotaha toʻo meʻatau. Kuo pau pē naʻe maheni lelei ʻa Saula mo Tēvita.
ʻOku pehē ʻe he kau mataotao Tohi Tapu ʻe niʻihi ko e 1 Samiuela 17:12-31 mo e 17:55–18:5 ko e toki tānaki mai pē ia koeʻuhí ko e ngaahi vēsí ni ia ʻoku ʻikai maʻu ia ʻi he ngaahi tatau ʻe niʻihi ʻo e Sepituakini faka-Kalisí, ko ha liliu ʻo e Ngaahi Konga Tohi Tapu Faka-Hepeluú naʻe kakato ʻi he senituli hono uá K.M. Kae kehe, ke fai ha fakamulituku ʻo makatuʻunga ʻataʻatā pē ʻi he ngaahi tatau ko ʻeni ʻo e Sepituakiní, ʻoku taʻefakapotopoto ia, koeʻuhí ko e ngaahi konga tohí ni ʻoku hā ia ʻi he ngaahi maniusikilipi falalaʻanga kehe ʻo e Ngaahi Konga Tohi Tapu Faka-Hepeluú.a
ʻOku hā mahino, ʻi hono ʻuluaki fakafehuʻi ʻa ʻĀpina pea toki hoko kia Tēvitá, naʻe ʻikai ke mahuʻingaʻia pē ʻa Saula ʻi hono ʻiloʻi ʻa e hingoa ʻo e tamai ʻa Tēvitá. ʻI he hili e mamata ki ha toe tafaʻaki ʻe taha ʻo e angaʻitangata ʻo Tēvitá ʻi he tuʻunga ko ha tokotaha tui mālohi mo loto-toʻa naʻá ne toki ikunaʻi ʻa Kolaiaté, naʻe loto ʻa Saula ke ʻiloʻi pe ko e faʻahinga tangata fēfē naʻá ne ʻohake ha tamasiʻi peheé. Mahalo pē naʻe fakakaukau ʻa Saula ke tānaki mai ʻa e tamai ʻa Tēvitá, ʻa Sese, pe ko ha toe ngaahi mēmipa kehe ʻo hono fāmilí ki he kau taú, koeʻuhi ko e loto-toʻa mo e taʻeilifia naʻe mātā ʻia Tēvitá ʻe toe maʻu nai ia ʻiate kinautolu.
Neongo ʻoku fakakau ʻi he 1 Samiuela 17:58 ʻa e tali nounou pē ʻa Tēvitá, “koe ʻuhiki au ʻo hoʻo tamaioʻeiki ko Sese, ko e motuʻa Petelihema,” ko e fakamatala hoko aí ʻoku fakahuʻunga ai ʻoku pau pē naʻe toe lōloa ange ʻa e pōtalanoá. ʻI he poini ko ʻení, fakatokangaʻi ʻa e fakamatala ʻa C. F. Keil mo F. Delitzsch: “ʻOku hā mahino ʻaupito mei he fakamatala ko ʻeni ʻi he [1 Samiuela 18:1], ‘ʻi he ʻosi leva ʻene fakatau folofola kia Saula,’ naʻe talanoa lahi ange ʻa Saula mo ia ʻo fekauʻaki mo ʻene ngaahi meʻa fakafāmilí, koeʻuhi ko e fakalea ko iá ʻoku fakahuʻunga ai ne ʻi ai ha fetalanoaʻaki lahi ange.”
Mei he meʻá ni kotoa, ʻe lava ke tau fakaʻosiʻaki ʻo pehē ko ʻene fehuʻi ko ia, “Ko e foha ʻo hai koe, tama?” ko e feinga ia ʻa Saula ke ʻiloʻi, ʻikai ko hai ʻa Tēvita, he naʻá ne ʻosi ʻilo ʻe ia, ka ko e puipuituʻa ʻo Tēvitá.
[Fakamatala ʻi lalo]
a ʻI he fekauʻaki mo e alafalalaʻanga ʻo e ngaahi konga tohi ʻoku ʻikai ʻasi ʻi he Sepituakiní, sio ki he Insight on the Scriptures, Voliume 2, peesi 855, pulusi ʻe he Kau Fakamoʻoni ʻa Sihová.
[Fakatātā ʻi he peesi 31]
Ko e hā naʻe ʻeke ange ai ʻe Saula kia Tēvita pe ko e foha ia ʻo haí?