Ako mei he Kātaki ʻa Sihova mo Sīsuú
“Fakakaukau atu ki he anga-kātaki ʻa hotau ʻEikí ko ha fakamoʻui ia.”—2 PITA 3:15.
1. Ko e hā ʻoku fifili ki ai ʻa e kau faitōnunga ʻe niʻihi?
KO HA tuofefine faitōnunga naʻá ne kātekina ʻa e ngaahi pole lahi ʻi he ngaahi hongofuluʻi taʻu lahi ʻa ia naʻá ne ʻeke anga-fakatōkilalo, “Te u sio ʻi he ngataʻangá ki muʻa ke u maté?” ʻOku fifili ʻa e niʻihi kuo nau tauhi fuoloa kia Sihová fekauʻaki mo e meʻa tatau. ʻOku tau holi ki he ʻaho ʻa ia ʻe ngaohi ke foʻou ai ʻe he ʻOtuá ʻa e ngaahi meʻa kotoa pē, ʻo toʻo atu ʻa e ngaahi palopalema ʻoku tau fehangahangai mo ia he taimi ní. (Fkh. 21:5) Neongo ʻoku tau maʻu ʻa e ʻuhinga feʻunga ke tui ai ko e ngataʻanga ʻo e fokotuʻutuʻu ʻa Sētané ʻoku ofi ʻaupito, ʻe lava ke faingataʻa ke tatali anga-kātaki ki he ʻaho ko iá.
2. Ko e hā ʻa e ngaahi fehuʻi fekauʻaki mo e kātaki fakaʻotuá te tau lāulea ki aí?
2 Neongo ia, ʻoku fakahaaʻi ʻi he Tohi Tapú kuo pau ke tau kātaki. Hangē ko e kau sevāniti ʻa e ʻOtuá ki muʻa ʻia kitautolú, te tau maʻu ʻa e meʻa kuo talaʻofa ʻe he ʻOtuá kapau te tau maʻu ʻa e tui mālohi pea tatali anga-kātaki ki heʻene taimi ke fakahoko ai ʻa e ngaahi talaʻofa ko iá. (Lau ʻa e Hepelū 6:11, 12.) Ko Sihova tonu kuó ne kātaki. Naʻá ne mei fakangata ʻa e fulikivanú ʻi ha taimi pē, ka ʻokú ne tatali ki he taimi totonú. (Loma 9:20-24) Ko e hā ʻokú ne fuʻu kātaki pehē aí? Kuo anga-fēfē hoko ʻa Sīsū ko ha faʻifaʻitakiʻanga ia ʻo e kātaki fakaʻotuá? Ko e hā ʻa e ngaahi ʻaonga ʻe hoko mai kia kitautolu kapau te tau fakatupulekina ʻa e kātaki fakaʻotuá? Ko e ngaahi tali ki he ngaahi fehuʻi ko ení ʻe lava ke ne tokoniʻi kitautolu ke tau langa hake ʻa e kātaki mo e tui mālohi, naʻa mo e taimi ʻe ngali hā mai ai kia kitautolu ʻoku fakatuotuai ʻa Sihová.
KO E HĀ ʻOKU FAKAHĀHĀ AI ʻE SIHOVA ʻA E KĀTAKÍ?
3, 4. (a) Ko e hā kuo fakahāhā ai ʻe Sihova ʻa e kātakí ʻi hono fakahoko ʻene taumuʻa ki he māmaní? (e) Naʻe anga-fēfē ʻa e tali ʻa Sihova ki he angatuʻu ʻi ʻĪtení?
3 ʻOku maʻu ʻe Sihova ʻa e ʻuhinga lelei ki hono fakahāhā ʻa e kātakí. ʻOku moʻoni ʻokú ne maʻu ʻa e mafai māʻolunga taha ki he ʻunivēsí ʻi he taimi kotoa pē; ka, ko e angatuʻu ʻi ʻĪtení naʻe langaʻi hake ai ʻa e ngaahi fehuʻi ʻoku mahuʻinga fakaeʻuniveesi. Kuo kātaki ʻa Sihova, ʻo ne ʻiloʻi ʻe fiemaʻu ʻa e taimi ke tali haohaoa ai ʻa e ngaahi fehuʻi ko iá. ʻI hono ʻiloʻi fakaʻāuliliki ʻa e ngaahi ngāue mo e ngaahi fakakaukau ʻa e faʻahinga tāutaha ʻi hēvani pea ʻi he māmaní, ʻokú ne ngāue moʻoni ai maʻa ʻetau leleí.—Hep. 4:13.
4 Ko e taumuʻa ia ʻa Sihová ke fakafonu ʻa e māmaní ʻe he hako ʻo ʻĀtama mo ʻIví. ʻI he taimi naʻe fakataueleʻi ai ʻe Sētane ʻa ʻIvi pea talangataʻa ai ʻa ʻĀtamá, naʻe ʻikai ke liʻaki ai ʻe he ʻOtuá ʻene taumuʻá. Naʻe ʻikai te ne hahaka holo, fai ha ngaahi fili fakavave, pe ʻita tōtuʻa, ʻo liʻaki ai ʻa e fāmili fakaetangatá. ʻI hono kehé, naʻá ne fili ha founga ke fakahoko ai ʻa e meʻa naʻá ne fakataumuʻa ki he tangatá pea ki he palanite ko Māmaní. (ʻAi. 55:11) Ke fakahoko ʻene taumuʻá pea fakatonuhiaʻi hono tuʻunga-haú, naʻe fakahāhā ʻe Sihova ʻa e mapuleʻi-kita mo e kātaki lahi, ʻo aʻu ʻo ne tatali ʻi he taʻu ʻe laui afe ki he ngaahi tafaʻaki ʻe niʻihi ʻo ʻene taumuʻá ke fakahoko ia ʻi he founga lelei tahá.
5. Ko e kātaki ʻa Sihová ʻoku fakaʻatā ai ki he tāpuaki ko e hā?
5 Ko e ʻuhinga ʻe taha kuo tatali anga-kātaki ai ʻa Sihová koeʻuhí ke lava ʻa e kakai tokolahi ange ʻo maʻu ʻa e moʻui taʻengatá. ʻI he taimi ní, ʻokú ne fai ha ngaahi teuteu ke fakahaofi “ha fuʻu kakai lahi.” (Fkh. 7:9, 14; 14:6) ʻOku kakapa atu ʻa Sihova ki he kakaí fakafou ʻi heʻetau ngāue fakamalangá, ʻo fakaafeʻi kinautolu ke nau ako fekauʻaki mo hono Puleʻangá pea mo ʻene ngaahi tuʻunga māʻoniʻoní. Ko e pōpoaki ʻo e Puleʻangá ko e ngaahi ongoongo lelei taha ia ʻoku ala maʻu ki he tangatá—ʻio, ko e “ongoongo lelei” ia. (Māt. 24:14) Ko e tokotaha taki taha ʻoku tohoakiʻi ʻe Sihová ʻokú ne hoko ko e konga ʻo ha fakatahaʻanga ʻi māmani lahi ʻo e ngaahi kaungāmeʻa moʻoni ʻoku nau ʻofa ki he meʻa ʻoku totonú. (Sione 6:44-47) ʻOku tokoniʻi ʻe hotau ʻOtua ʻofá ʻa e faʻahinga peheé ke nau maʻu ʻene hōifuá. Kuó ne toe filifili mei he haʻohaʻonga ʻo e tangatá ʻa e kau mēmipa ki he kahaʻu ʻa hono puleʻanga fakahēvaní. ʻI hono maʻu honau tuʻunga fakahēvaní, ko e kau līʻoa ko ení te nau tokoniʻi ʻa e faʻahinga talangofua ʻo e tangatá ke nau aʻusia ʻa e haohaoá mo e moʻui ʻikai toe ngatá. ʻOku hā mahino, naʻa mo e lolotonga ʻo ʻene tatali anga-kātakí, kuo ngāue ʻa Sihova ke fakahoko ʻene ngaahi talaʻofá—ki he lelei maʻatautolu.
6. (a) ʻI he ʻuhinga fē naʻe fakahāhā ai ʻe Sihova ʻa e kātaki ʻi he ʻaho ʻo Noá? (e) ʻOku anga-fēfē hono fakahāhā ʻe Sihova ʻa e kātakí ʻi hotau ʻahó?
6 ʻOku kātaki ʻa Sihova neongo ʻa ʻene houhau lahí, hangē ko ia ko e lava ke tau sio ki ai mei he founga ʻo ʻene fakafeangai ki he fulikivanú ki muʻa ʻi he Lōmakí. Naʻe fonu ʻa e māmaní ʻi he taimi ko iá ʻi he ʻulungaanga taʻetāú mo e fakamālohí, pea ko Sihová naʻe “fakamamahi ʻi hono finangalo” koeʻuhí ko e tuʻunga hoholo ke kovi ange ʻa e tangatá. (Sēn. 6:2-8) ʻE ʻikai te ne makātakiʻi ʻa e tuʻunga ko iá ʻo taʻengata, ko ia naʻá ne fakapapauʻi ke ʻomai ha lōmaki ki he faʻahinga talangataʻa ʻo e tangatá. Lolotonga “naʻe tatali anga-kātaki ai ʻa e ʻOtuá ʻi he ngaahi ʻaho ʻo Noá,” naʻe fai ʻe Sihova ʻa e ngaahi teuteu ke fakahaofi ʻa Noa mo hono fāmilí. (1 Pita 3:20) ʻI he taimi totonú, naʻe fakahā ʻe Sihova kia Noa ʻa e fili ko ení pea vaheʻi ia ke ne langa ha ʻaʻake. (Sēn. 6:14-22) Tānaki atu ki ai, ko Noá “ko ha tokotaha malangaʻi ʻo e māʻoniʻoní,” ʻo tala ki hono ngaahi kaungāʻapí ʻa e fakaʻauha ʻoku ene ke hokó. (2 Pita 2:5) Naʻe pehē ʻe Sīsū ʻe hangē hotau taimí ko e ngaahi ʻaho ʻo Noá. Kuo fili ʻe Sihova ʻa e taimi te ne fakangata ai ʻa e fokotuʻutuʻu fulikivanu ko ení. ʻOku ʻikai ha tangata ʻokú ne ʻilo ʻa e “ʻaho mo e houa” ʻe hoko ai iá. (Māt. 24:36) ʻI he taimi ko ení, ʻoku tau maʻu ʻa e ngāue kuo ʻomai ʻe he ʻOtuá ko e fakatokanga ki he kakaí pea tala kia kinautolu ʻa e founga ʻe lava ai ke nau haó.
7. ʻOku fakatuotuai ʻa Sihova ke fakahoko ʻene ngaahi talaʻofá? Fakamatalaʻi.
7 ʻOku hā mahino, ko e kātaki ʻa Sihová ʻoku ʻikai ʻuhinga ia ko ʻene tatali pē ke mahili atu ʻa e taimí. ʻIkai, ʻoku totonu ke ʻoua ʻaupito te tau fetoʻoaki ʻene kātakí mo e fakataʻetaʻetokangá pe taʻemahuʻingaʻiá! Ka, ʻi he tuʻunga moʻoní, ʻe lava ke hoko ia ko ha pole ke manatuʻi eni ʻi heʻetau tupu ʻo motuʻa angé pe faingataʻaʻia ʻi he fokotuʻutuʻu fulikivanu ko ení. Te tau hoko nai ʻo loto-siʻi pe ongoʻi ʻoku fakatuotuai ʻa e ʻOtuá ke fakahoko ʻene ngaahi talaʻofá. (Hep. 10:36) ʻOua ʻaupito ʻe ngalo ʻoku ʻi ai ʻa e ngaahi ʻuhinga lelei ʻo ʻene kātakí pea ʻokú ne ngāueʻaki ʻa e vahaʻa taimi ko ení ke maʻu ʻaonga mei ai ʻene kau sevāniti mateakí. (2 Pita 2:3; 3:9) Fakakaukau foki ki he anga hono ngāueʻaki ʻe Sīsū ʻa e kātaki fakaʻotuá.
KUO ANGA-FĒFĒ HONO FOKOTUʻU ʻE SĪSŪ HA FAʻIFAʻITAKIʻANGA LELEI ʻO E KĀTAKÍ?
8. ʻI he malumalu ʻo e ngaahi tuʻunga fē naʻe fakahāhā ai ʻe Sīsū ʻa e kātakí?
8 ʻOku fai ʻe Sīsū ʻa e finangalo ʻo e ʻOtuá pea kuó ne fai vēkeveke pehē ʻi he laui milēniume taʻefaʻalaua. ʻI he taimi naʻe angatuʻu ai ʻa Sētané, naʻe fili ʻa Sihova ke haʻu hono ʻAlo tofu-pē-taha-ne-fakatupú ki he māmaní ko e Mīsaia. Fakakaukau atu ki he ʻuhinga ʻa e meʻa ko iá kia Sīsū—ko e tatali anga-kātaki ʻi he laui afeʻi taʻu kae ʻoua kuo hoko mai ʻa e taimí. (Lau ʻa e Kalētia 4:4.) Naʻe ʻikai te ne tatali noa pē ʻi he taimi kotoa ko iá; ka, naʻá ne femoʻuekina ʻi he ngāue naʻe vaheʻi ange kiate ia ʻe heʻene Tamaí. ʻI he faifai ʻo ne haʻu ki he māmaní, naʻá ne ʻiloʻi ʻe aʻu ʻo ne pekia ʻi he nima ʻo Sētané, hangē ko ia naʻe kikiteʻí. (Sēn. 3:15; Māt. 16:21) Naʻá ne fakamoʻulaloa anga-kātaki ki he finangalo ʻo e ʻOtuá, neongo naʻe ʻuhinga eni te ne tofanga ʻi he langa lahi. Ko ʻene mateakí ko e faʻahinga mateaki taupotu tahá ia. Naʻe ʻikai te ne tokanga lahi pē kiate ia tonu mo hono tuʻungá, pea ʻe lava ke tau maʻu ʻaonga mei ai.—Hep. 5:8, 9.
9, 10. (a) Ko e hā kuo fai ʻe Sīsū lolotonga ʻene tatali anga-kātaki ke ngāue mai ʻa Sihová? (e) ʻOku totonu ke fēfē ʻetau vakai ki he taimi-tēpile ʻa Sihová?
9 Hili ʻene toetuʻú, naʻe maʻu ʻe Sīsū ʻa e mafai ʻi hēvani pea mo māmaní. (Māt. 28:18) ʻOkú ne ngāueʻaki ʻa e mafai ko iá ke fakahokoʻaki ʻa e taumuʻa ʻa Sihová ʻo fakatatau ki he taimi-tēpile kuo fokotuʻu ʻe he ʻOtuá. Naʻe tatali anga-kātaki ʻa Sīsū ʻi he nima toʻomataʻu ʻo e ʻOtuá kae ʻoua ke aʻu ki he 1914 ke ʻai ai hono ngaahi filí ke hoko ko hono tuʻunga-vaʻe. (Saame 110:1, 2; Hep. 10:12, 13) ʻE vave ʻene ngāue ke fakangata ʻa e fokotuʻutuʻu ʻa Sētané. Lolotonga iá, naʻe ngāue anga-kātaki ʻa Sīsū mo e kakaí pea taki atu kinautolu ki he “vai ʻo e moʻuí.”—Fkh. 7:17.
10 ʻOkú ke sio ʻi he faʻifaʻitakiʻanga ʻa Sīsuú ki he founga ʻoku totonu ke ke vakai ai ki he taimi-tēpile ʻa Sihová? Naʻe ʻikai ha veiveiua ʻa e vēkeveke ʻa Sīsū ke fai ha meʻa pē naʻe kole ange ʻe heʻene Tamaí; ka, naʻá ne loto-lelei ke tatali ki he taimi ʻa e ʻOtuá. ʻI heʻetau tatali ki hono fakangata ʻa e fokotuʻutuʻu fulikivanu ʻa Sētané, ʻoku fiemaʻu kia kitautolu kotoa ʻa e kātaki fakaʻotuá, ʻoua ʻaupito ʻe lele muʻa ʻi he ʻOtuá pe foʻi koeʻuhí ko ʻetau loto-siʻí. Ko e hā ʻe lava ke tau fai ke langa hake ai ʻa e kātaki fakaʻotua peheé?
ʻOKU ANGA-FĒFĒ ʻEKU FAKATUPULEKINA ʻA E KĀTAKI FAKAʻOTUÁ?
11. (a) ʻI he founga fē ʻoku ʻi ai ai ha fehokotaki ʻi he vahaʻa ʻo e tuí mo e kātakí? (e) Ko e hā ʻoku tau maʻu ai ʻa e ngaahi ʻuhinga totonu ki hono maʻu ʻa e tui mālohí?
11 Ki muʻa ke haʻu ʻa Sīsū ki he māmaní, ko e kau palōfita mo e kau sevāniti faitōnunga kehé naʻa nau fokotuʻu ha faʻifaʻitakiʻanga ʻo e founga ʻe lava ai naʻa mo e faʻahinga taʻehaohaoa ʻo e tangatá ke hokohoko atu ʻi he anga-kātaki. Naʻe ʻi ai ha fehokotaki hangatonu ʻi he vahaʻa ʻo ʻenau tuí mo ʻenau kātakí. (Lau ʻa e Sēmisi 5:10, 11.) Kapau naʻe ʻikai te nau tui moʻoni ki he meʻa kuo tala ange ʻe Sihova kia kinautolú—kapau naʻe siʻi ʻenau tuí—naʻa nau mei tatali anga-kātaki ki hono fakahoko ʻo ʻene ngaahi talaʻofá? ʻI he taimi ki he taimi, naʻa nau fetaulaki ai mo e ngaahi ʻahiʻahi fakailifia pe faingataʻa ʻo e tuí, ʻo falala-pau ʻe faifai atu pē ʻo fakahoko ʻe he ʻOtuá ʻa e meʻa kuó ne talaʻofá. (Hep. 11:13, 35-40) Kuo tau maʻu naʻa mo e ʻuhinga lahi ange ki hono maʻu ʻo e tui mālohí, he ko Sīsuú he taimí ni ʻokú ne ngāue ko e “Tokotaha-Fakahaohaoa ʻo ʻetau tuí.” (Hep. 12:2) Naʻá ne fakahoko kikite pea fakaeʻa ʻa e ngaahi taumuʻa ʻa e ʻOtuá ʻi ha founga ʻoku ʻomai ai kia kitautolu ʻa e ngaahi ʻuhinga totonu ki hono maʻu ʻa e tuí.
12. Ko e hā nai te tau faí ke langa hake ai ʻetau tuí?
12 Ko e hā ʻa e ngaahi sitepu ʻaonga ʻe lava ke tau fai ke fakaivimālohiʻiʻaki ʻetau tuí, ʻo langa hake ai ʻetau kātakí? Ko e kií ia ko ʻetau ngāueʻaki ʻa e akonaki ʻa e ʻOtuá. Hangē ko ení, fakakaukau ki he ngaahi ʻuhinga kuó ke maʻu ki hono fakamuʻomuʻa ʻa e Puleʻangá ʻi hoʻo moʻuí. ʻE lava ke ke toe fai ha feinga lahi ange ke ngāueʻaki ʻa e akonaki ʻoku maʻu ʻi he Mātiu 6:33? ʻE ʻuhinga nai iá ko hono fakamoleki ʻa e taimi lahi ange ʻi he ngāue fakafaifekaú pe feʻunuʻaki ʻa e ngaahi tafaʻaki ʻe niʻihi hoʻo founga moʻuí. ʻOua ʻe ngalo ʻa e founga kuo tāpuakiʻi ai ʻe Sihova hoʻo ngaahi feingá ʻo aʻu mai ki he taimí ni. Kuó ne fakamafeia nai koe ke ke fai ha ako Tohi Tapu foʻou pe tokoniʻi koe ke ke maʻu ʻa e “nonga ʻa e ʻOtuá ʻa ia ʻoku fakalaka atu ʻi he mahino kotoa pē.” (Lau ʻa e Filipai 4:7.) ʻI hoʻo tokanga lahi ki he ngaahi ʻaonga kuó ke maʻu fakafoʻituitui mei he muimui ʻi he ngaahi fakahinohino ʻa Sihová, te ke fakatupulekina ai hoʻo houngaʻia ki he kātakí.—Saame 34:8.
13. Te tau fakatātaaʻi fēfē nai ʻa e ngāue fekauʻaki mo hono langa hake ʻa e tuí mo e kātakí?
13 Ko e ngāue ko ení ʻoku hangē ia ko e vilo takai ʻi he māmani fakanatulá ʻa e tūtuuʻi, tauhi, mo e utu. ʻI he taimi taki taha ʻoku utu lahi fau ai ha tokotaha faama, ʻokú ne hoko ʻo loto-maʻu lahi ange fekauʻaki mo hono tūtuuʻi ʻa e tengá ʻi he faʻahitaʻu hokó. Ko e moʻoni, kuo pau leva ke ne tatali anga-kātaki ki he utu-taʻú, ka ʻe ʻikai taʻofi ai ia mei hono tō ʻa e tengá, naʻa mo hono tūtuuʻi nai ʻa e tengá ʻi ha ngaahi ngoue lahi ange ʻi he meʻa naʻá ne fai ʻi he faʻahitaʻu ki muʻá. ʻOkú ne falala te ne fai ha utu. ʻI he tuʻunga meimei tatau, ʻi heʻetau toe fai ʻa e vilo takai ko eni ʻo e ako ki he akonaki ʻa Sihová, muimui aí, pea utu leva ʻa e ngaahi ʻaongá, ʻoku tupulaki ai ʻetau falala kia Sihová. ʻOku pehē pē ʻa e tupulaki ʻetau tuí, pea ʻe hoko ia ʻo faingofua ange ke tatali ki he ngaahi tāpuaki ʻoku tau ʻilo ʻe hoko maí.—Lau ʻa e Sēmisi 5:7, 8.
ʻE tokoniʻi koe ʻe he kātaki fakaʻotuá ke ke tokanga lahi ki he ngaahi meʻa ʻo e Puleʻangá pea utu ʻa e ngaahi tāpuaki!
14, 15. ʻOku fiemaʻu ke tau maʻu ʻa e vakai ko e hā fekauʻaki mo e faingataʻaʻia ʻa e tangatá?
14 Ko e founga ʻe taha ke fakatupulekina ai ʻa e kātakí ko e fakakaukau ki he founga ʻoku totonu ke tau vakai ai ki he māmaní mo hotau ngaahi tuʻunga fakafoʻituituí. Feinga ke sio ki he ngaahi meʻá hangē ko Sihová. Ko e fakatātaá, fakakaukau fekauʻaki mo e founga ʻokú ne vakai mai ai ki he faingataʻaʻia ʻa e tangatá. Kuo loa pē ʻene mamahi mai ʻi he taimi ʻoku faingataʻaʻia ai ʻa e tangatá; ka, kuo ʻikai ke ikuʻi ia ʻe he mamahí, ʻo taʻemalava ke fai ha meʻa lelei. Naʻá ne fekau hifo hono ʻAlo tofu-pē-taha-ne-fakatupú “ke ne veteki ʻa e ngaahi ngāue ʻa e Tēvoló” pea toʻo ʻaupito ʻa e maumau kotoa kuo ʻomai ʻe Sētane ki he tangatá. (1 Sio. 3:8) Ko e moʻoni, ʻe fakamoʻoniʻi ko e faingataʻá ʻoku fakataimi pē, ka ko e fakalelei ʻa e ʻOtuá ʻoku tuʻuloa. ʻI he tuʻunga meimei tatau, ʻi he ʻikai tuku ke hoko ʻo lōmekina kitautolu ʻe he pule fulikivanu lolotonga ʻa Sētané pe taʻekātaki fekauʻaki mo e taimi ʻe ngata ai iá, tau tui ki he ngaahi meʻa taʻehāmai ʻa ia ʻe tuʻu ʻo taʻengatá. Kuo fokotuʻu ʻe Sihova ha fakangatangata pau ki he fulikivanú, pea te ne ngāue leva ki ai ʻi he taimi totonu.—ʻAi. 46:13; Nēh. 1:9.
15 Lolotonga ʻa e ngaahi ʻaho fakaʻosi faingataʻa ko eni ʻo e fokotuʻutuʻu lolotongá, te tau hokosia nai ʻa e ngaahi pole makehe ki heʻetau tuí. ʻI he ʻikai tali ʻita kapau ʻoku tau hoko ʻo maʻukovia ʻe he fakamālohí pe ʻi he taimi ʻoku faingataʻaʻia ai hotau ngaahi ʻofaʻangá, ʻoku fiemaʻu ke tau hoko ʻo fakapapauʻi ke falala kakato kia Sihova. ʻOku tau taʻehaohaoa, ko ia ai ʻoku ʻikai faingofua ke fai ia. Kae manatuʻi ʻa e meʻa naʻe fai ʻe Sīsuú, hangē ko ia ʻoku hiki ʻi he Mātiu 26:39.—Lau.
16. ʻOku fiemaʻu ke tau fakaʻehiʻehi mei hono fai ʻa e hā lolotonga ʻa e taimi ko ia ʻoku toé?
16 ʻOku ʻi ai ʻa e meʻa ʻokú ne fakaheleleuʻi ʻetau fakahāhā ʻa e kātaki fakaʻotuá ko ha fakakaukau tatali-ʻo-sio. ʻOku ʻuhinga iá ki he hā? Sai, ko ha tokotaha ʻoku ʻikai ke falala-pau ʻoku ofi ʻa e ngataʻangá ʻokú ne kamata nai ke fai ha toe ngaahi fokotuʻutuʻu kehe, hangē ko e laú, naʻa ʻikai hoko ʻa e ngaahi meʻá hangē ko ia naʻe leaʻaki ʻe Sihova ʻe hokó. ʻI hono fakalea ʻe tahá, ʻokú ne fakakaukau nai, ‘Te u tatali ʻo sio kapau ʻoku fai moʻoni ʻa Sihova ki heʻene leá.’ ʻOkú ne feinga nai ke ʻai ha hingoa maʻana tonu ʻi he māmani ko ení, ke kumi ki he maluʻanga fakapaʻanga kae ʻikai fakamuʻomuʻa ʻa e Puleʻanga ʻo e ʻOtuá, pe ke falala ki he ako māʻolunga angé ke maʻu ha moʻui fiemālie he taimí ni. Ka ko hono moʻoní, ʻikai ʻe hoko ko ha fakamoʻoni ia ʻo ha siʻi ʻa e tuí? Manatuʻi naʻe ekinaki mai ʻa Paula kia kitautolu ke hoko ko e kau faʻifaʻitaki ki he kau faitōnunga ko ia kuo nau maʻu ʻa e ngaahi talaʻofa meia Sihova “fakafou ʻi he tuí mo e kātakí.” (Hep. 6:12) ʻE ʻikai fakaʻatā ʻe Sihova ʻa e fokotuʻutuʻu fulikivanu ko ení ke toe ʻi ai ʻo fuoloa ange ʻi hono mātuʻaki fiemaʻu ʻo fakatatau ki heʻene taumuʻá. (Hap. 2:3) Lolotonga iá, kuo pau ke tau fakaʻehiʻehi mei hono fai fakafatongia pē ʻetau ngāue kia Sihová. Ka, ʻoku fiemaʻu ke tau nofoʻaki ʻāʻā pea ngāue tōtōivi ʻi hono malangaʻi ʻa e ongoongo leleí, ʻa ia ko ha matavai ʻo e fakafiemālie taʻealafakahoa naʻa mo e taimí ni.—Luke 21:36.
KO E HĀ ʻA E NGAAHI TĀPUAKI ʻOKU ʻOMAI ʻE HE KĀTAKÍ?
17, 18. (a) ʻOku tau maʻu he taimí ni ʻa e faingamālie ko e hā fekauʻaki mo e kātakí? (e) Te tau maʻu ʻa e ngaahi tāpuaki ko e hā mei hono fakahāhā he taimí ni ʻa e kātakí?
17 Tatau ai pē pe kuo tau tauhi ki he ʻOtuá ʻi ha ngaahi māhina siʻi pe ʻi ha ngaahi hongofuluʻi taʻu lahi, ʻoku tau loto ke tauhi kiate ia ʻo taʻengata. ʻOku tokoniʻi kitautolu ʻe he kātakí ke tau kītaki kae ʻoua kuo tau maʻu ʻa e fakamoʻuí, ʻo tatau ai pē pe ko e hā ʻa e lahi ʻo e taimi ʻoku toe ʻi he fokotuʻutuʻu ko ení. ʻOku ʻomai ʻe Sihova he taimí ni kia kitautolu ʻa e faingamālie ke fakamoʻoniʻi ʻetau falala kakato ki heʻene ngaahi filí pea—kapau ʻoku fiemaʻu—ke tau hoko ʻo loto-lelei ke faingataʻaʻia ʻi he koví koeʻuhí ko hono huafá. (1 Pita 4:13, 14) ʻOku toe ʻomai ʻe he ʻOtuá kia kitautolu ʻa e ako ʻa ia ʻe lava ke ne tokoniʻi kitautolu ke tau maʻu ʻa e kātaki ʻoku fiemaʻu ki he fakamoʻuí.—1 Pita 5:10.
18 Kuo maʻu ʻe Sīsū ʻa e mafai kotoa pē ʻi hēvani mo māmani, pea ʻoku ʻikai lava ʻe ha meʻa ke ne hamusi koe mei heʻene tokanga fakaemaluʻí—tuku kehe pē koe. (Sione 10:28, 29) ʻOku ʻikai fiemaʻu ia ke manavahē ki he kahaʻú pe naʻa mo e maté. Ko e faʻahinga ʻoku nau kītaki anga-kātaki ki he ngataʻangá ʻe fakahaofi kinautolu. Ko ia kuo pau ke tau fakapapauʻi heʻikai te tau fakaʻatā ʻa e māmaní ke ne fakataueleʻi mo ʻai kitautolu ke taʻofi ʻetau falala kia Sihová. Ka, kuo pau ke tau fakapapauʻi ke tupulekina ʻi he tuí pea ngāueʻaki fakapotopoto ʻa e taimi kātaki ʻa e ʻOtuá.—Māt. 24:13; lau ʻa e 2 Pita 3:17, 18.