LAIPELI Taua Le‘o ‘I HE ‘INITANETÍ
Taua Le‘o
LAIPELI ‘I HE ‘INITANETÍ
Faka-Tonga
ʻ
  • ʻ
  • ā
  • ē
  • ī
  • ō
  • ū
  • TOHI TAPU
  • ‘Ū TOHI
  • NGAAHI FAKATAHA
  • km 7/12 p. 2-3
  • Tokoniʻi ʻa e Kakaí ke Fanongo ki he ʻOtuá

‘Ikai ala ma‘u ha vitiō

Kātaki, ‘oku ‘ikai ma‘u ha vitiō.

  • Tokoniʻi ʻa e Kakaí ke Fanongo ki he ʻOtuá
  • Ko ʻEtau Ngāue Fakafaifekau—2012
  • Fakamatala Meimei Tatau
  • Fanongo ki he ʻOtuá—Founga ke Ngāueʻaki Iá
    Ko ʻEtau Moʻui Faka-Kalisitiané mo e Ngāue Fakafaifekaú—Polokalama Ngāue ki he Fakatahá—2017
  • Founga ke Ngāueʻaki ʻa e Ongoongo Lelei mei he ʻOtuá!
    Ko ʻEtau Ngāue Fakafaifekau—2013
  • Ngāueʻaki ha Ngaahi Polosiua Kehekehe ʻi Hoʻo Ngāue Fakafaifekaú
    Ko ʻEtau Ngāue Fakafaifekau ʻo e Puleʻanga—1995
  • Ngaahi Polosiuá​—Ko e Ngaahi Meʻangāue Mahuʻinga ki he Ngāue Fakamalangá
    Ko ʻEtau Ngāue Fakafaifekau ʻo e Puleʻanga—1994
Sio ki he Me‘a Lahi Ange
Ko ʻEtau Ngāue Fakafaifekau—2012
km 7/12 p. 2-3

Tokoniʻi ʻa e Kakaí ke Fanongo ki he ʻOtuá

1. Ko e hā ʻa e ongo polosiua naʻe tukuange mai ʻi he Fakataha-Lahi Fakavahe “Ke Hoko Mai ʻa e Puleʻanga ʻo e ʻOtuá!” pea ko e hā ʻokú na hoko ai ko e ongo meʻangāue ʻaongá?

1 ʻI he Fakataha-Lahi Fakavahe “Ke Hoko Mai ʻa e Puleʻanga ʻo e ʻOtuá!” naʻe tukuange mai ai ha ongo polosiua foʻou ko e Fanongo ki he ʻOtuá pea Moʻui Taʻengata mo ha pulusinga faingofua, ko e Fanongo ki he ʻOtuá. Koeʻuhi ʻoku siʻisiʻi ai ʻa e fakamatalá, ʻe lava ke vave mo faingofua ange hono liliú. Ko hono moʻoní, naʻe tali ke liliu ʻa e Fanongo ki he ʻOtuá pea Moʻui Taʻengata ʻi he ngaahi lea ʻe 431 ʻi hono tukuangé.

2. Ko hai ʻe maʻu ʻaonga mei he ongo polosiua ko ení?

2 Ko hai tonu ʻe maʻu ʻaonga mei he ongo polosiua ko ení? Fakakaukau angé ki he ngaahi tuʻunga ko ení ʻoku faʻa malanga hake takatakai ʻi he māmaní:

• Ko ha tokotaha malanga ʻokú ne fetalanoaʻaki mo ha tokotaha ʻapi, pe ko e ʻuluaki ʻaʻahí pe ko ha toe ʻaʻahi, ʻiloʻilo ki he tokotaha ʻapí naʻe ʻikai ako lelei pe kovi ʻene lau tohi.

• Ko ha tokotaha malanga ʻokú ne malanga ki he kakai ʻoku nau lea ʻi ha lea ʻa ia ʻoku siʻisiʻi pē tohi kuo liliú pe ʻikai ha tohi kuo liliu. Pe ko e lahi taha ʻi he feituʻu malangá ʻoku ʻikai malava ke nau lau ʻa e lea ʻoku nau anga-maheni taha hono leaʻakí.

• Ko ha tokotaha malanga ʻokú ne ngāueʻaki ʻa e talanoa tuhutuhú ke malangaʻaki ki he kau noa ʻi hono feituʻu malangá.

• Ko ha taha he ongo mātuʻá ʻoku loto ke akoʻi ʻa e moʻoní ki heʻene kiʻi tama ʻoku teʻeki ai ke ne poto he lau tohí.

3. Naʻe anga-fēfē hono fokotuʻutuʻu ʻa e Fanongo ki he ʻOtuá?

3 Founga Hono Fokotuʻutuʻú: Ko e Fanongo ki he ʻOtuá ʻoku siʻisiʻi ʻaupito hono fakamatalá—ko e fakalūkufuá ko ha sētesi faingofua pē mo ha Potu Folofola ʻoku hā ʻi lalo ʻi he peesi taki taha ʻokú ne fakamamafaʻi ʻa e ngaahi poini tefitó. Ko e hā hono ʻuhingá? Fakakaukau ki ha tokotaha ʻokú ne tuʻuaki atu ha polosiua ʻa ia ʻoku hiki ʻi ha lea ʻoku ʻikai lava ke ke lau, mo ha faʻahinga nai ʻa ia ʻoku foʻou kiate koe. Te ke mahuʻingaʻia ai neongo kapau ʻoku ʻi ai ha ngaahi fakatātā fakaʻofoʻofa? Ngalingali ʻe ʻikai. ʻI he tuʻunga meimei tatau, ko e kakai ʻoku ʻikai lava ke nau lau tohí ʻe faingofua ke nau loto-siʻi ʻi he ngaahi tohi ʻoku ʻi ai hono fakamatala. Ko ia ai, ʻoku hā mahino ʻi he peesi taki taha naʻe teuteuʻi fakalelei ʻa e ngaahi fakatātā mo e ngaahi fakaʻilonga ke tataki ʻa e fetalanoaʻaki mei he fakatātā ʻe tahá ki he tahá.

4. Naʻe anga-fēfē hono fokotuʻutuʻu ʻa e Fanongo ki he ʻOtuá pea Moʻui Taʻengata?

4 Ko e Fanongo ki he ʻOtuá pea Moʻui Taʻengata ʻoku ʻi ai ʻa e ngaahi fakatātā tatau mo e Fanongo ki he ʻOtuá. Kuo faʻu ia ki he ako mo e faʻahinga ʻoku fakangatangata ʻenau malava ke lau tohí pe ako ke lau tohí. Ko e polosiua ko ení ʻoku toe lava ke ngāueʻaki ia ko ha tatau ʻa e faiakó ʻi he ako mo ha taha ʻi he polosiua Fanongo ki he ʻOtuá. ʻI ʻolunga ʻi he tafaʻaki toʻohema ʻo e peesi taki taha ko ha fehuʻi ʻoku tali ia ʻi he ngaahi peesi ko iá. Kau ki he ngaahi fakatātā ʻa e ngaahi fakamatala mo e ngaahi potu folofola. ʻI he tuliki ki lalo ʻo e lahi taha ʻo e ngaahi pēsí ʻoku ʻi ai ha ngaahi puha mo e ngaahi toe poini ʻe niʻihi mo e ngaahi Folofola ʻoku hā ʻa ia ʻe lava ke lāulea ki ai, ʻo makatuʻunga he malava ʻa e tokotaha akó.

5. Ko fē taimi mo e founga ʻe lava ke tau tuʻuaki ai ʻa e ongo polosiua ko ení?

5 Founga Hono Ngāueʻaki Kinauá: ʻE lava ke ke tuʻuaki nai ha taha ʻo e ongo polosiuá ʻi he malanga fale ki he falé ʻi he taimi ʻokú ke ongoʻi ai ʻoku ʻaonga ke fai pehē, naʻa mo e taimi ʻoku ʻikai ko e polosiua ia ke tuʻuaki he māhiná. (Sio ki he puha “Founga ke Tuʻuaki Nai Aí.”) ʻE lava ke ke ʻohake ia ʻi ha toe ʻaʻahi ʻaki pē hoʻo tala ange ki he taha mahuʻingaʻiá ʻoku ʻi ai ʻa e meʻa te ke fakahā ange ki ai pea ʻoange ki ai ha polosiua.

6. ʻE anga-fēfē ke tau fai ha ako Tohi Tapu ʻo ngāueʻaki ʻa e ongo polosiua ko ení?

6 Koeʻuhi ko e Fanongo ki he ʻOtuá ʻoku ʻikai ke ʻi ai ha fehuʻi ai, ko e lāuleá ʻe ʻikai fai ia ʻi he founga ko e fehuʻi mo e tali ʻo hangē ko ia ʻokú ke anga-maheni ki ai ʻi he ako ʻi he tohi Akoʻi ʻe he Tohi Tapú. ʻI he anga fakafonua kotoa ʻoku fiefia ʻa e kakaí he fanongo ki he ngaahi talanoá. Ko ia ngāueʻaki ʻa e ngaahi fakatātaá ke fakamatalaʻiʻaki ʻa e talanoa fakamānavaʻi ʻa ia ʻoku lēkooti ʻi he Tohi Tapú. Fakamatalaʻi ʻa e meʻa ʻoku fakatātāʻí. Hoko ʻo faivelenga. Fakaafeʻi ʻa e tokotaha akó ke ne fakamatala atu ʻene fakakaukaú. Lau ʻa e ngaahi potu folofola ʻi lalo ʻi he pēsí, pea fakaʻuhinga mo ia ʻi he meʻa ʻokú ne leaʻakí. ʻEke ha ngaahi fehuʻi ke fakakau ai ia ki he lāuleá pea fakapapauʻi ʻokú ne mahinoʻi. Kapau ʻokú ne ngāueʻaki ʻa e Fanongo ki he ʻOtuá pea Moʻui Taʻengata, lau fakataha ʻa e fakamatalá mo e ngaahi potu folofolá ʻi he lāulea ki he fakatātā taki taha.

7. ʻE lava fēfē ke tau tokoniʻi ʻetau ako Tohi Tapú ke fakalakalaka?

7 Tokoniʻi e Tokotaha Akó ke Fakalakalaka: Fakatauange, ke ueʻi ʻa hoʻo tokotaha akó ʻe hoʻo lāuleá ha holi ke ne ako ke lautohi koeʻuhi ke ne lava ai ʻo maʻu ʻa e ʻilo kia Sihová ʻiate ia tonu. (Māt. 5:3; Sione 17:3) Ko ia ai, kapau ko e lāuleá ʻoku mei he Fanongo ki he ʻOtuá mahalo ʻe lava ke ke tuʻuaki ange ke akoʻi ʻa e tokotaha akó ki he founga ke lautohí, pea ʻe lava ke ke hiki ʻa e akó ki he Fanongo ki he ʻOtuá pea Moʻui Taʻengata. Tatau ai pē, pe ko e hā ʻa e polosiua ʻokú ke ngāueʻakí, ko e tokotaha akó ʻe ʻikai mateuteu ia ke papitaiso ʻi he ʻosi ʻa e ako he polosiuá. ʻOku totonu ke hiki ʻa e akó ki he tohi Akoʻi ʻe he Tohi Tapú pe ko ha toe tohi feʻungamālie ʻa ia te ne ʻoange ai kiate ia ha mahino lahi ange ʻo e Tohi Tapú.

8. Ko e hā ʻokú ke houngaʻia lahi ai ʻi he ongo meʻa ngāue foʻou ko ení?

8 Kuo pau ke fanongo ʻa e kakaí ki he Hau ʻo e ʻunivēsí kapau ʻoku nau fie moʻui taʻengata. (ʻAi. 55:3) Pea ko e finangalo ia ʻo Sihova ki he “faʻahinga kakai kotoa pē,” kau ai ʻa e faʻahinga ʻoku ʻikai lava ʻo lautohí, ke ako ki he founga ke fanongo ai kiate iá. (1 Tīm. 2:3, 4) He houngaʻia lahi ē ko kitautolu ʻi he ongo meʻa ngāue foʻou ko ení ʻa ia ʻoku lava ke tau ngāueʻaki ke akoʻi ʻa e kakaí ki he founga ke fanongo ai ki he ʻOtuá!

[Puha ʻi he peesi 3]

Founga ke Tuʻuaki Nai Aí

Fakahaaʻi ki he tokotaha ʻapí ʻa e peesi 2-3, pea pehē: “Te ke loto ke ke nofo ʻi ha māmani ʻoku hangē ko ení? [Tuku ke ne tali.] ʻOku talaʻofa mai ʻe he Folofolá [pe ngaahi talaʻofa ʻa e tohi māʻoniʻoni ko ení] ʻoku vavé ni ke hanga ʻe he ʻOtuá ʻo ʻai ʻa e māmaní ko ha feituʻu fakaʻofoʻofa, melino ʻa ia ʻe ʻikai ke ʻi ai ha masiva pe puke. Fakatokangaʻi ʻa e meʻa kuo pau ke tau faí ka tau nofo ai ʻi aí. [Lau ʻa e ʻAisea 55:3, PM ʻa ia ʻoku hā ʻi ʻolunga ʻi he peesi 3.] ʻOku tala mai heni kiate kitautolu ke ‘haʻu’ ki he ʻOtuá pea ‘fanogo’ kiate ia. Ka ʻe anga-fēfē ʻetau fanongo ki he ʻOtuá?” Huke ki he peesi 4-5 pea lāulea fakataha mo ia ki he talí. Kapau ʻoku ʻikai ke ʻi ai hano taimi, tuku ʻa e polosiuá kiate ia pea fai ha fokotuʻutuʻu ke foki pea lāulea ki he talí.

    ʻŪ Tohi Faka-Tonga (1987-2026)
    Hū ki Tu‘a
    Hū ki Loto
    • Faka-Tonga
    • Share
    • Sai‘ia
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Makatu‘unga Hono Ngāue‘akí
    • Polisī Fakafo‘ituitui
    • Privacy Setting
    • JW.ORG
    • Hū ki Loto
    Share