LAIPELI Taua Le‘o ‘I HE ‘INITANETÍ
Taua Le‘o
LAIPELI ‘I HE ‘INITANETÍ
Faka-Tonga
ʻ
  • ʻ
  • ā
  • ē
  • ī
  • ō
  • ū
  • TOHI TAPU
  • ‘Ū TOHI
  • NGAAHI FAKATAHA
  • w20 Sanuali p. 26-31
  • Te Mau Ō mo Kimoutolu

‘Ikai ala ma‘u ha vitiō

Kātaki, ‘oku ‘ikai ma‘u ha vitiō.

  • Te Mau Ō mo Kimoutolu
  • Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová (Ako)—2020
  • Kaveinga Tokoni
  • Fakamatala Meimei Tatau
  • ʻOKU TOTONU KE FĒFĒ ʻA E VAKAI ʻA E KAU PANÍ KIATE KINAUTOLU TONÚ?
  • ʻOKU TOTONU KE FĒFĒ ʻA E FAKAFEANGAI KI HE KAU PANÍ?
  • ʻOKU FIEMAʻU KE TAU HOHAʻA FEKAUʻAKI MO E TOKOLAHI ʻO E KAU MAʻU ʻINASÍ?
  • “Te Tau Ō mo Koe”
    Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová (Ako)—2016
  • “Ko e Laumālié Tonu ʻOku Kaungā-Fakamoʻoni Ia mo Hotau Laumālié”
    Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová (Ako)—2020
  • Ngaahi Fehuʻi mei he Kau Lautohí
    Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová—2007
  • Taau mo ha Puleʻanga
    Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová—2008
Sio ki he Me‘a Lahi Ange
Ko e Taua Leʻo ʻOku Fanongonongo Ai ʻa e Puleʻanga ʻo Sihová (Ako)—2020
w20 Sanuali p. 26-31

KUPU AKO 5

Te Mau Ō mo Kimoutolu

“ʻOku mau loto ke mau ō mo kimoutolu, he kuo mau fanongo ko e ʻOtuá ʻoku ʻi he kakai ko kimoutolú.”—SĀK. 8:23.

HIVA 53 Ngāue Fāʻūtaha

ʻI HE KUPÚ NIa

Kau tangata ʻe toko hongofulu mei he ngaahi puleʻanga kehekehe ʻoku nau feinga ke piki ki he kofu ʻo ha tangata Siu.

Ko e fanga sipi kehé (“kau tangata ʻe toko hongofulu”) ʻoku nau maʻu ʻa e monū ke lotu kia Sihova fakataha mo e kau paní (“Siu”) (Sio ki he palakalafi 1-2)

1. Ko e hā naʻe pehē ʻe Sihova ʻe hoko ʻi hotau taimí?

NAʻE tomuʻa tala ʻe Sihova fekauʻaki mo hotau taimí: “ʻE ʻi ai ha kau tangata ʻe toko hongofulu mei he ngaahi lea kotoa ʻo e ngaahi puleʻangá te nau piki, ʻio, te nau piki maʻu ki he kofu ʻo ha Siu, mo pehē: ‘ʻOku mau loto ke mau ō mo kimoutolu, he kuo mau fanongo ko e ʻOtuá ʻoku ʻi he kakai ko kimoutolú.’” (Sāk. 8:23) Ko e “Siu” ko ení ʻokú ne fakafofongaʻi ʻa e faʻahinga kuo pani ʻe he ʻOtuá ʻaki ʻa e laumālie māʻoniʻoní. ʻOku toe ui kinautolu ko e “ʻIsileli ʻa e ʻOtuá.” (Kal. 6:16) Ko e “kau tangata ʻe toko hongofulu” ʻoku nau fakafofongaʻi ʻa e faʻahinga ʻoku nau maʻu ʻa e ʻamanaki ʻo e moʻui taʻengata ʻi he māmaní. ʻOku nau ʻiloʻi kuo faitāpuekina ʻe Sihova ʻa e kulupu ko eni ʻo e kau paní pea ongoʻi ko ha monū ia ke lotu kiate ia fakataha mo kinautolu.

2. ʻOku anga-fēfē ʻa e “ō” ʻa e “kau tangata ʻe toko hongofulu” mo e kau paní?

2 Neongo ʻoku ʻikai malava ke tau ʻiloʻi ʻa e hingoa ʻo e mēmipa taki taha ʻo e kau pani ʻi he māmaní he ʻahó ni,b ko e faʻahinga ʻoku nau ʻamanaki ke moʻui ʻi he māmaní ʻe lava ke nau “ō” mo e kau paní. Anga-fēfē? ʻOku pehē ʻe he Tohi Tapú ko e “kau tangata ʻe toko hongofulu” te nau “piki maʻu ki he kofu ʻo ha Siu, mo pehē: ‘ʻOku mau loto ke mau ō mo kimoutolu, he kuo mau fanongo ko e ʻOtuá ʻoku ʻi he kakai ko kimoutolú.’” ʻI he konga ʻuluaki ʻo e veesi Tohi Tapú ʻoku lave ai ki he Siu ʻe toko taha. Ka ko e konga fakaʻosi ʻo e vēsí ʻoku lave ia ki he “kimoutolu” mo e “kakai ko kimoutolú.” ʻOku ʻuhinga ení ko e Siu ko ení ʻoku ʻikai ko ha toko taha pē ia ka ʻokú ne fakafofongaʻi ʻa e kulupu fakalūkufua ʻo e kau paní. Ko e faʻahinga ʻoku ʻikai pani kinautolú ʻoku nau tauhi kia Sihova fakataha mo e kau paní. Kae kehe, ʻoku ʻikai ke nau vakai ki he kau paní ko honau kau taki, koeʻuhi ʻoku nau ʻiloʻi ko Sīsū ʻa honau Takí.—Māt. 23:10.

3. Ko e hā ʻa e ngaahi fehuʻi ʻe tali ʻi he kupu ko ení?

3 Koeʻuhi ʻoku kei ʻi ai ʻa e kau Kalisitiane pani ʻi he haʻohaʻonga ʻo e kakai ʻa e ʻOtuá ʻi he ʻahó ni, ʻoku fifili nai ʻa e niʻihi: (1) ʻOku totonu ke fēfē ʻa e vakai ʻa e kau paní kiate kinautolu tonú? (2) ʻOku totonu ke fēfē ʻa e fakafeangai ki he faʻahinga ʻoku maʻu ʻinasi ʻi he Fakamanatú? (3) ʻOku totonu ke tau hohaʻa kapau ʻoku tupulaki ʻa e tokolahi ʻo e kau maʻu ʻinasí? ʻE tali ʻi he kupu ko ení ʻa e ngaahi fehuʻi ko iá.

ʻOKU TOTONU KE FĒFĒ ʻA E VAKAI ʻA E KAU PANÍ KIATE KINAUTOLU TONÚ?

4. Ko e hā ʻa e fakatokanga ʻoku maʻu ʻi he 1 Kolinitō 11:27-29 ʻoku totonu ke fakakaukau fakamātoato fekauʻaki mo ia ʻa e kau paní, pea ko e hā hono ʻuhingá?

4 Ko e kau paní ʻoku totonu ke nau fakakaukau fakamātoato fekauʻaki mo e fakatokanga ʻoku maʻu ʻi he 1 Kolinitō 11:27-29. (Lau.) ʻE anga-fēfē nai ha maʻu ʻinasi ha tokotaha pani ʻa ia “ʻoku ʻikai te ne taau ki aí” ʻi he Fakamanatú? Te ne fai pehē kapau naʻá ne maʻu ʻinasi mei he maá mo e uainé kae ʻikai ke ne moʻui ʻo fehoanaki mo e ngaahi tuʻunga māʻoniʻoni ʻa Sihová. (Hep. 6:4-6; 10:26-29) ʻOku ʻiloʻi ʻe he kau paní kuo pau ke nau nofoʻaki faitōnunga kapau ʻoku nau loto ke maʻu “ʻa e pale ʻo e ui fakahēvani mei he ʻOtuá fakafou ʻia Kalaisi Sīsuú.”—Fil. 3:13-16.

5. ʻOku totonu ke fēfē ʻa e ongoʻi ʻa e kau Kalisitiane paní fekauʻaki mo kinautolú?

5 ʻOku tokoniʻi ʻe he laumālie māʻoniʻoni ʻo Sihová ʻene kau sevānití ke nau anga-fakatōkilalo, ʻo ʻikai ke pōlepole. (ʻEf. 4:1-3; Kol. 3:10, 12) Ko ia ko e kau paní ʻoku ʻikai ke nau ongoʻi ʻoku nau lelei ange ʻi he niʻihi kehé. ʻOku nau ʻiloʻi ʻoku ʻikai ke ʻoange ʻe Sihova ia ki he kau paní ʻa e laumālie māʻoniʻoni lahi ange ʻi heʻene kau sevāniti kehé. ʻOku ʻikai ke nau ongoʻi ʻoku nau maʻu ʻa e mahino loloto ange ki he moʻoni Fakatohitapú ʻi he niʻihi kehé. Pea heʻikai ʻaupito ke nau tala ange ki ha tokotaha kuo pani mo ia pea ʻoku totonu ke ne kamata maʻu ʻinasi ʻi he Fakamanatú. ʻI hono kehé, ʻoku nau lāuʻilo anga-fakatōkilalo ko Sihova pē ʻokú ne fakaafeʻi ʻa e kakaí ke ʻalu ki hēvaní.

6. Fakatatau ki he 1 Kolinitō 4:7, 8, ʻoku totonu ke fēfē ʻa e tōʻonga ʻa e kau Kalisitiane paní?

6 Neongo ʻoku ongoʻi ʻe he kau paní ko ha monū ia ke fakaafeʻi ke ʻalu ki hēvani, ʻoku ʻikai ke nau ʻamanekina ʻa e niʻihi kehé ke fakafeangai ange kiate kinautolu ʻi ha founga makehe. (Fil. 2:2, 3) ʻOku nau toe ʻiloʻi ʻi hono pani kinautolu ʻe Sihová, naʻe ʻikai ke ne ʻai ia ke ʻiloʻi ʻe he tokotaha kotoa. Ko ia ʻoku ʻikai ke ʻohovale ha tokotaha pani kapau ʻoku ʻikai ke tui leva ha niʻihi kuo pani ia. ʻOkú ne ʻiloʻi ʻoku tala mai ʻe he Tohi Tapú ke ʻoua ʻe fakavave ke tui ki ha tokotaha ʻokú ne pehē kuo ʻoange ʻe he ʻOtuá kiate ia ha fatongia makehe. (Fkh. 2:2) ʻI he ʻikai loto ha Kalisitiane pani ke tohoakiʻi mai ʻa e tokangá kiate iá, heʻikai ke ne tala ki he faʻahinga ʻoku nau fuofua fetaulakí ʻoku pani ia. Pea heʻikai moʻoni ke ne pōlepole fekauʻaki mo ia ki he niʻihi kehé.—Lau ʻa e 1 Kolinitō 4:7, 8.

7. Ko e hā ʻe fakaʻehiʻehi ʻa e kau paní mei hono faí, pea ko e hā hono ʻuhingá?

7 Ko e kau Kalisitiane paní ʻoku ʻikai ke nau ongoʻi ʻoku totonu ke nau feohi pē mo e kau pani kehé, ʻo hangē ia ko e kau mēmipa kinautolu ʻo ha kalapu. ʻOku ʻikai ke nau kumi pē ki he kau pani kehé, ʻo ʻamanaki ke nau lāulea ki hono pani kinautolú pe ke faʻu ʻa e ngaahi kulupu fakatāutaha ke ako ʻa e Tohi Tapú. (Kal. 1:15-17) Heʻikai ke fāʻūtaha ʻa e fakatahaʻangá kapau ʻe fai ʻe he kau paní ʻa e ngaahi meʻa ko iá. Te nau ngāue ai ʻo fakafepaki ki he laumālie māʻoniʻoní, ʻa ia ʻoku tokoni ki he kakai ʻa e ʻOtuá ke maʻu ʻa e melino mo e fāʻūtahá.—Loma 16:17, 18.

ʻOKU TOTONU KE FĒFĒ ʻA E FAKAFEANGAI KI HE KAU PANÍ?

Ko ha fakafofonga mei he ʻuluʻi ʻapitangá mo hono uaifi ʻoku takatakaiʻi ʻe ha kulupu ʻo e fanga tokoua mo e fanga tuofāfine ʻoku nau loto ke faitaaʻi kinaua.

ʻOku ʻikai totonu ke tau fakafeangai ki he kau paní pe ko ha taha pē ʻoku ne tataki kitautolu ʻo hangē ia ha tokotaha ʻiloa (Sio ki he palakalafi 8)f

8. Ko e hā ʻoku fiemaʻu ai ke ke tokanga fekauʻaki mo e anga hoʻo fakafeangai ki he faʻahinga ʻoku maʻu ʻinasi ʻi he Fakamanatú? (Sio foki ki he fakamatala ʻi lalo.)

8 ʻOku totonu ke fēfē ʻetau fakafeangai ki he fanga tokoua mo e fanga tuofāfine paní? ʻE hala ia ke fakavīkivikiʻi tōtuʻa ha tokotaha, ʻo aʻu kapau ko ha tokoua pani ia ʻo Kalaisi. (Māt. 23:8-12) ʻI he taimi ʻoku lave ai ʻa e Tohi Tapú fekauʻaki mo e kau mātuʻá, ʻoku fakalototoʻaʻi kitautolu ke “faʻifaʻitaki ki heʻenau tuí,” ka ʻoku ʻikai ke tala mai ai kiate kitautolu ke tau ʻai ha tangata ke hoko ko hotau taki. (Hep. 13:7) Ko e moʻoni ʻoku pehē ʻe he Tohi Tapú ʻoku ʻi ai ʻa e niʻihi ʻoku “tuha mo e fakaʻapaʻapa lahi ange.” Ka ʻoku ʻuhinga ení ko ʻenau “fai ʻa e tataki leleí” pea “ngāue mālohi ʻi he leá mo e faiakó,” ka ʻoku ʻikai ʻuhinga ia ʻoku pani kinautolu. (1 Tīm. 5:17) Kapau ʻoku tau fakahīkihikiʻi mo fai ha tokanga tōtuʻa ki he kau paní, ʻe lava ke tau fakamaaʻi kinautolu.c Pe ko e kovi angé, ʻe lava ke tau ʻai kinautolu ke nau pōlepole. (Loma 12:3) ʻOku ʻikai ha taha ʻo kitautolu ʻe loto ke fai ha meʻa ʻe fakatupunga nai ai ha taha ʻo e fanga tokoua pani ʻo Kalaisí ke ne fai ʻa e fehālaaki mafatukituki ko iá!—Luke 17:2.

9. ʻE lava fēfē ke tau fakahāhā ʻoku tau fakaʻapaʻapaʻi ʻa e kau Kalisitiane paní?

9 ʻE lava fēfē ke tau fakahāhā ʻoku tau fakaʻapaʻapaʻi ʻa e faʻahinga ʻoku pani ʻe Sihová? Heʻikai ke tau ʻeke ange ʻa e founga naʻe pani ai kinautolú. Ko e meʻa fakafoʻituitui eni, ʻa ia ʻoku ʻikai haʻatau totonu ke ʻilo fekauʻaki mo ia. (1 Tes. 4:11; 2 Tes. 3:11) Pea ʻoku ʻikai totonu ke tau fakamahalo ko honau husepānití pe uaifí, ongo mātuʻá pe ngaahi mēmipa kehe ʻo e fāmilí ʻoku pani foki mo kinautolu. ʻOku ʻikai ke maʻu tukufakaholo ʻe ha taha ʻa e ʻamanaki fakahēvaní mei hono fāmilí. ʻOkú ne maʻu ia mei he ʻOtuá. (1 Tes. 2:12) ʻOku totonu ke tau toe fakaʻehiʻehi mei hono ʻeke ʻa e ngaahi fehuʻi ʻe lava ke fakalotomamahi ki he niʻihi kehé. Ko e fakatātaá, heʻikai ke tau ʻeke ki ha uaifi ʻo ha tokoua pani pe ʻoku fēfē ʻene ongoʻí fekauʻaki mo e ʻamanaki ke moʻui taʻengata ʻi he māmaní ʻo ʻikai ʻi ai hono husepānití. He ko ē, ʻoku lava ke tau fakapapauʻi moʻoni ʻi he māmani foʻoú, ko Sihova te ne “fakatōliʻa ʻa e holi ʻa e meʻamoʻui kotoa.”—Saame 145:16.

10. ʻE lava fēfē ke tau maluʻi kitautolu kapau ʻoku tau fakaʻehiʻehi mei hono “fai ha fakavīkivikiʻi”?

10 Kapau ʻoku ʻikai ke tau fakafeangai ki he kau paní ʻo hangē ʻoku nau mahuʻinga ange ʻi he niʻihi kehé, ʻoku tau maluʻi foki ai kitautolu. Anga-fēfē? ʻOku tala mai ʻe he Tohi Tapú ko e niʻihi ʻo e kau paní heʻikai nai ke nau nofoʻaki faitōnunga. (Māt. 25:10-12; 2 Pita 2:20, 21) Ka ʻo kapau ʻoku tau fakaʻehiʻehi mei hono “fai ha fakavīkivikiʻi,” heʻikai ʻaupito ke tau muimui ʻi he niʻihi kehé, naʻa mo e faʻahinga ʻoku paní pe tuʻu-ki-muʻa pe ko e faʻahinga kuo nau tauhi kia Sihova ʻi ha taimi fuoloa. (Sute 16, fkm. ʻi lalo) Pea kapau te nau hoko ʻo taʻefaitōnunga pe mavahe mei he fakatahaʻangá, heʻikai mole ai ʻetau tui kia Sihová pe taʻofi ʻetau tauhi kiate iá.

ʻOKU FIEMAʻU KE TAU HOHAʻA FEKAUʻAKI MO E TOKOLAHI ʻO E KAU MAʻU ʻINASÍ?

11. Ko e hā kuo hoko ki he tokolahi ʻo e kau maʻu ʻinasi ʻi he Fakamanatú?

11 ʻI he laui taʻu lahi, ko e tokolahi ʻo e kau maʻu ʻinasi ʻi he Fakamanatú naʻe ʻalu ke tokosiʻi ange. Ka ʻi he ngaahi taʻu ki muí ni maí kuo toe ʻalu ke tokolahi ange ʻi he taʻu taki taha. ʻOku fiemaʻu ke tau hohaʻa fekauʻaki mo e meʻá ni? ʻIkai. Tau lāulea ange ki he ngaahi moʻoniʻi meʻa ʻoku fiemaʻu ke tau manatuʻi.

12. Ko e hā ʻoku ʻikai totonu ai ke tau hohaʻa fekauʻaki mo e tokolahi ʻo e faʻahinga ʻoku maʻu ʻinasi ʻi he Fakamanatú?

12 “ʻOku ʻafioʻi ʻe Sihova ʻa e faʻahinga ʻoku haʻaná.” (2 Tīm. 2:19) ʻI he ʻikai hangē ko Sihová, ko e fanga tokoua ʻoku nau lau ʻa e tokolahi ʻo e kau maʻu ʻinasi ʻi he Fakamanatú ʻoku ʻikai ke nau ʻilo pe ko hai moʻoni ʻoku paní. Ko ia ko e fika ko iá ʻoku kau ai ʻa e faʻahinga ʻoku nau fakakaukau ʻoku pani kinautolu ka ʻoku ʻikai. Ko e fakatātaá, ko e niʻihi naʻa nau maʻu ʻinasi ki muʻa kuo nau tuku ia ki muí ni mai. ʻOku maʻu nai ʻe he niʻihi ʻa e ngaahi palopalema fakaeʻatamai pe fakaeongo ʻo ʻai ai ke nau tui te nau kaungāpule mo Kalaisi ʻi hēvani. ʻOku hā mahino, ʻoku ʻikai ke tau ʻiloʻi tofu pē ʻa e tokolahi ʻo e kau pani ʻoku kei toe ʻi he māmaní.

13. ʻOku tala mai ʻe he Tohi Tapú pe ko e kau pani ʻe toko fiha ʻe ʻi he māmaní ʻi he taimi ʻe kamata ai ʻa e fuʻu mamahi lahí?

13 ʻE ʻi ai ʻa e kau pani ʻi he ngaahi feituʻu lahi ʻi he māmaní ʻi he taimi ʻe haʻu ai ʻa Sīsū ʻo ʻave kinautolu ki hēvaní. (Māt. 24:31) ʻOku pehē ʻe he Tohi Tapú ʻi he ngaahi ʻaho fakaʻosí, ʻe ʻi ai ha kiʻi tokosiʻi ʻo e kau paní ʻe kei toe ʻi he māmaní. (Fkh. 12:17) Ka ʻoku ʻikai tala mai ia ai pe ko e toko fiha ʻe toe ʻi he taimi ʻe kamata ai ʻa e fuʻu mamahi lahí.

Ko ha tuofefine ʻokú ne sio fakamamaʻu ki ha tokoua ʻokú ne kai ʻa e mā ʻi he Fakamanatú.

ʻOku totonu ke fēfē ʻetau fakafeangai ki ha taha ʻoku maʻu ʻinasi ʻi he Fakamanatú? (Sio ki he palakalafi 14)

14. Hangē ko ia ʻi he Loma 9:11, 16, ko e hā ʻoku fiemaʻu ke tau mahinoʻi fekauʻaki mo hono fili ʻo e kau paní?

14 ʻOku fakapapauʻi ʻe Sihova ʻa e taimi te ne fili ai ʻa e kau paní. (Loma 8:28-30) Naʻe kamata hono fili ʻe Sihova ʻa e kau paní ʻi he hili ʻa e toetuʻu ʻa Sīsuú. ʻOku hā ngali ʻi he ʻuluaki senitulí ko e kau Kalisitiane moʻoní kotoa naʻe pani kinautolu. ʻI he laui senituli hoko atu aí, ko e tokolahi taha ʻo e faʻahinga naʻe taku ko e kau Kalisitiané naʻe ʻikai ke nau muimui moʻoni kia Kalaisi. Naʻa mo ia, lolotonga ʻa e ngaahi taʻu ko iá, naʻe pani ʻe Sihova ʻa e kiʻi tokosiʻi ʻo e kau Kalisitiane moʻoní. Naʻa nau hangē ko e uite naʻe lave ki ai ʻa Sīsū ʻe tupu ʻi he lotolotonga ʻo e teá. (Māt. 13:24-30) Lolotonga ʻa e ngaahi ʻaho fakaʻosí, kuo hokohoko atu hono fili ʻe Sihova ʻa e kakai ke nau hoko ko e konga ʻo e toko 144,000.d Ko ia kapau ʻoku fakapapauʻi ʻe he ʻOtuá ke fili ʻa e niʻihi ko ení ki muʻa pē ʻi he ngataʻangá, ko e moʻoni ʻoku ʻikai totonu ke tau fehuʻia hono potó. (Lau ʻa e Loma 9:11, 16.)e Kuo pau ke tau tokanga ke ʻoua te tau fakafeangai ʻo hangē ko e kau ngāue naʻe fakamatalaʻi ʻe Sīsū ʻi he taha ʻo ʻene ngaahi talanoa fakatātaá. Naʻa nau lāunga fekauʻaki mo e fakafeangai honau ʻeikí ki he faʻahinga naʻa nau kamata ngāue ʻi he houa fakaʻosí.—Māt. 20:8-15.

15. ʻOku kau kotoa ʻa e kau paní ʻi he “tamaioʻeiki anga-tonu mo potó,” ʻoku lave ki ai ʻi he Mātiu 24:45-47? Fakamatalaʻi.

15 ʻOku ʻikai ke hoko ʻa e faʻahinga kotoa ʻoku nau maʻu ʻa e ʻamanaki ke moʻui ʻi hēvaní ko ha konga ʻo e “tamaioʻeiki anga-tonu mo potó.” (Lau ʻa e Mātiu 24:45-47.) Hangē ko ia ʻi he ʻuluaki senitulí, ko Sihova mo Sīsū ʻi he ʻahó ni ʻokú na ngāueʻaki ha fanga tokoua tokosiʻi ke fafanga pe akoʻi ʻa e tokolahi. Ko ha kiʻi tokosiʻi pē ʻo e kau Kalisitiane pani ʻi he ʻuluaki senitulí naʻa nau hiki ʻa e Ngaahi Konga Tohi Tapu Faka-Kalisi Kalisitiané. ʻI he ʻahó ni, ko ha kiʻi tokosiʻi pē ʻo e kau Kalisitiane paní ʻoku nau maʻu ʻa e fatongia ke ʻoatu ki he kakai ʻa e ʻOtuá ʻa e “meʻakaí ʻi he taimi totonu.”

16. Ko e hā kuó ke ako mei he kupu ko ení?

16 Ko e hā kuo tau ako ʻi he kupu ko ení? Kuo fakapapauʻi ʻe Sihova ke ʻoange ʻa e moʻui taʻengata ʻi he māmaní ki he fuʻu tokolahi ʻo ʻene kakaí pea ko e moʻui ʻi hēvani ki he faʻahinga tokosiʻi ko ia te nau pule fakataha mo Sīsuú. ʻOku fakapaleʻi ʻe Sihova ʻa e kotoa ʻene kau sevānití—ʻa e “Siu” pehē foki ki he “kau tangata ʻe toko hongofulu”—pea ʻokú ne fiemaʻu ke nau talangofua ki he ngaahi lao tatau pea nofoʻaki faitōnunga. Kuo pau ke nofoʻaki anga-fakatōkilalo ʻa e tokotaha kotoa. Kuo pau ke nau tauhi fakataha kotoa kiate ia mo nau fāʻūtaha. Pea kuo pau ki he tokotaha kotoa ke hanganaki tauhi ʻa e melinó ʻi he fakatahaʻangá. ʻI heʻetau ofi ange ki he ngataʻangá, ʻofa ke tau hanganaki tauhi kotoa kia Sihova pea muimui kia Kalasi ko e “tākanga pē ʻe taha.”—Sione 10:16.

a ʻI he taʻú ni, ko e Fakamanatu ʻo e Pekia ʻa Kalaisí ʻe fai ʻi he Tūsite, ʻEpeleli 7. ʻOku totonu ke fēfē ʻetau vakai ki he faʻahinga ʻoku maʻu ʻinasi ʻi he efiafi ko iá? ʻOku totonu ke tau hohaʻa kapau ʻoku hokohoko atu ʻa e tupulaki ʻa e tokolahi ʻo e kau maʻu ʻinasí? Te tau maʻu ʻa e tali ki he ngaahi fehuʻi ko ení ʻi he kupú ni, ʻa ia ʻoku makatuʻunga ʻi he kupu naʻe hā ʻi he Taua Leʻo ʻo Sanuali 2016.

b Fakatatau ki he Saame 87:5, 6, ʻe fakaeʻa nai ʻe he ʻOtuá ʻi he kahaʻú ʻa e hingoa ʻo e faʻahinga kotoa ʻoku pule fakataha mo Sīsū ʻi hēvaní.—Loma 8:19.

c Sio ki he puha “Ko e ʻOfá ‘ʻOku ʻIkai Te Ne Fai ha Tōʻonga Taʻefeʻunga’” ʻi he Taua Leʻo, Sanuali 2016.

d Neongo ʻoku fakahaaʻi ʻi he Ngāue 2:33 ko e laumālie māʻoniʻoní ʻoku huaʻi hifo ia fakafou ʻia Sīsū, ko Sihova pē ʻokú ne fakaafeʻi ʻa e tokotaha taki taha.

e Ki ha fakamatala lahi ange, sio ki he “Fehuʻi mei he Kau Lautohí” ʻi he Taua Leʻo, Mē 1, 2007.

ʻE FĒFĒ HAʻO FAKAMATALAʻI?

  • ʻOku totonu ke fēfē ʻa e vakai ʻa e kau paní kiate kinautolu tonú?

  • ʻOku totonu ke fēfē ʻa e vakai ʻa e niʻihi kehé ki he kau paní?

  • Ko e hā ʻoku ʻikai totonu ai ke tau hohaʻa ʻi he tupulaki ʻa e tokolahi ʻo e kau maʻu ʻinasi ʻi he Fakamanatú?

HIVA 29 ʻAʻeva ʻi he Anga-Tonu

f FAKAMATALA ʻO E FAKATĀTĀ: Sioloto atu kapau ko ha fakafofonga mei he ʻuluʻi ʻapitangá mo hono uaifí ʻoku takatakaiʻi ʻe ha kakai ʻo faitaaʻi ʻi ha fakataha-lahi. He taʻefakaʻapaʻapa ē ko ia!

    ʻŪ Tohi Faka-Tonga (1987-2026)
    Hū ki Tu‘a
    Hū ki Loto
    • Faka-Tonga
    • Share
    • Sai‘ia
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Makatu‘unga Hono Ngāue‘akí
    • Polisī Fakafo‘ituitui
    • Privacy Setting
    • JW.ORG
    • Hū ki Loto
    Share