ʻOku Tonu ke Fuhu?

ʻOKÚ KE ʻilo ha tamaiki tangata pe tamaiki fefine ʻoku nau fielahi mo anga-fefeka?— ʻOkú ke saiʻia ke ʻalu holo mo kinautolu? Pe ʻokú ke saiʻia ange ke ʻalu mo ha taha ʻoku anga-lelei pea ʻokú ne fiemaʻu ʻa e melinó?— Naʻe pehē ʻe he Faiako Lahí: ‘Fiefiaā ka ko kinautolu ʻoku fakatupu melinó, he ʻe ui ʻa kinautolu ko e ngāhi foha ʻo e ʻOtuá.’—Mātiu 5:⁠9.

Ka ʻi he taimi ʻe niʻihi ʻoku fai ʻe he kakai kehé ʻa e ngaahi meʻa ʻokú ne ʻai kitaua ke ta ʻita. ʻIkai ʻoku moʻoni ia?— Ko ia, ʻokú ta ongoʻi nai ai ʻokú ta loto ke fetongi ʻa e meʻa naʻa nau fai maí. Naʻe hoko ʻa e meʻá ni ʻi he taimi ʻe taha ki he kau ākonga ʻa Sīsuú ʻi heʻenau fononga mo Sīsū ki Selusalemá. Tuku ke u talanoa atu ia.

ʻI heʻenau mamaʻo atú, naʻe fekau atu ʻe Sīsū ha kiʻi tokosiʻi ʻo ʻene kau ākongá ki ha kolo Samēlia ke kumi ha feituʻu ke nau mālōlō ai. Ka ko e kakai ʻi aí naʻe ʻikai te nau loto ke nau nofo ai, koeʻuhí he ko e kau Samēliá naʻe kehe ʻenau lotú. Pea naʻe ʻikai te nau saiʻia ʻi ha taha naʻe ʻalu ki he kolo ko Selusalemá ke lotu ai.

Kapau naʻe hoko ʻa e meʻa ko iá kia koe, ko e hā naʻá ke mei faí? Naʻá ke mei ʻita? Naʻá ke mei loto ke fetongi ʻa e meʻa naʻa nau faí?— Ko e meʻa ia naʻe fiemaʻu ʻe he ongo ākonga ko Sēmisi mo Sioné ke faí. Naʻá na pehē kia Sīsū: ‘ʻOkú ke loto ke ma fekau ke tō hifo ha afi mei he langí ʻo fakaʻauha kinautolu?’ ʻOku ʻikai ko ha meʻa fakaʻohovale ʻa hono ui kinaua ʻe Sīsū ko e Ongo Foha ʻo e Maná! Ka naʻe tala ange ʻe Sīsū kia kinaua ʻoku ʻikai totonu ke fai pehē ki he kakai kehé.—Luke 9:​51-56; Maake 3:⁠17.

Ko e moʻoni ʻe anga-kovi mai nai ʻa e kakaí kia kitaua ʻi ha taimi. ʻE ʻikai loto nai ʻa e fānau kehé ke ta kau ʻi heʻenau vaʻingá. ʻE aʻu nai ʻo nau pehē: “ʻOku ʻikai te mau fiemaʻu koe heni.” ʻI he taimi ʻoku hoko ai ha meʻa pehē, ʻe malava ke ne ʻai kitaua ke ta ongoʻi loto-mamahi, ʻikai ko ia? Te ta ongoʻi nai ai ʻokú ta loto ke fetongi ʻa e meʻa naʻa nau fai maí. Ka ʻoku totonu ke ta fai pehē?—

Fēfē ke ke toʻo mai hoʻo Tohitapú? Ta huke angé ki he Palovepi vahe 24, veesi 29. ʻOku pehē ai: “ʻOua te ke pehe, ‘Hange ko ʻene fai kiate au ʻe pehe ʻeku fai kiate ia; te u fakafoki ki he tangata, ʻo tāu mo e meʻa naʻa ne fai.’”

Ko e hā ʻene ʻuhinga ia kia koé?— ʻOku pehē aí, ʻoku ʻikai totonu ke ta feinga ke fetongi ʻa e meʻa naʻe fai maí. ʻOku ʻikai totonu ke ta anga-kovi ki ha taha koeʻuhí pē ko ʻene anga-kovi mai kia kitauá. Kae fēfē kapau ʻoku feinga ha taha ke fakatupunga ha fuhu mo koe? Te ne feinga nai ke ʻai koe ke ke ʻita ʻaki hono uiʻaki koe ha ngaahi hingoa. Te ne kataʻi nai koe mo ne pehē ʻokú ke ilifia. Pehē eni ʻokú ne ui koe ko ha kiʻi tokotaha foʻi. Ko e hā ʻoku totonu ke ke faí? ʻOku totonu ke ke fakaʻatā koe ke ke kau ʻi ha fuhu?—

Ta toe sio angé ki he meʻa ʻoku leaʻaki ʻe he Tohitapú. Huke ki he Mātiu vahe 5, veesi 39. ʻOku pehē ai ʻe Sīsū: “ʻOua naʻa talitekeʻi ho fili; ka ʻo ka sipiʻi ʻe ha taha ho kouʻahe toʻomataʻu, hanga koe, ʻo fulihi ki ai ho toʻohema.” Ko e hā hoʻo fakakaukau ki he ʻuhinga ʻa Sīsū ki he meʻa ko iá? Naʻá ne ʻuhingá kapau ʻe tukiʻi ʻe ha taha hao faʻahi mata ʻe taha, ʻoku totonu ke ke tuku ia ke ne tukiʻi ho faʻahi mata ʻe tahá?—

ʻIkai, naʻe ʻikai ke ʻuhinga pehē ʻa Sīsū ia. Ko ha sipiʻi ʻoku ʻikai tatau ia mo ha tukiʻi. ʻOku meimei hangē ia ha tekeʻí. ʻE sipiʻi nai ʻe ha taha kitaua ke fakatupunga ha fuhu. ʻOkú ne fiemaʻu kitaua ke ta ʻita. Pea kapau te ta ʻita peá ta toe teke atu, ko e hā ʻe hokó?— Ngalingali te ta hoko ai ʻo kau ʻi ha fuhu.

Ka ko Sīsū naʻe ʻikai te ne fiemaʻu ʻa hono kau muimuí ke nau fuhu. Ko ia, naʻá ne pehē kapau ʻe sipiʻi kitaua ʻe ha taha, ʻoku ʻikai totonu ke ta toe sipiʻi ia. ʻOku ʻikai totonu ke ta hoko ʻo ʻita pea hoko ʻo fuhu. Kapau te ta fai pehē, ʻokú ta fakahaaʻi ai ʻoku ʻikai ke ta toe kehe mei he tokotaha naʻá ne kamata ʻa e fuhú.

Kapau ʻoku hoko ha kovi, ʻokú ke fakakaukau ko e hā ʻa e meʻa lelei taha ke faí?— Ko e mavahe leva. ʻE toe kiʻi tekeʻi atu nai koe ʻe he tokotaha kehé. Kae mahalo ko ʻene ʻosí pē ia. ʻI hoʻo mavahé, ʻoku ʻikai ke ʻuhinga iá ʻokú ke vaivai. ʻOku ʻuhingá ʻokú ke tuʻu mālohi ki he meʻa ʻoku tonú.

Kae fēfē kapau te ke fakaʻatā koe ke ke kau ʻi ha fuhu peá ke mālohi? Ko e hā leva ʻe lava ke hoko aí?— Ko e tokotaha naʻá ke taá ʻe lava ke toe foki mai ia mo hano ngaahi kaungāmeʻa. ʻE aʻu nai ki haʻanau fakalaveaʻi koe ʻaki ha fuʻu ʻakau pe ko ha hele. Ko ia, ʻoku lava ke ke sio he taimí ni ki he ʻuhinga naʻe ʻikai fiemaʻu ai ʻe Sīsū kitaua ke ta fuhú?—

Ko e hā ʻoku totonu ke ta faí kapau ʻokú ta sio ki he kakai kehé ʻoku nau fuhu? ʻOku totonu ke ta fakafaʻafaʻahi?— ʻOku tala mai ʻe he Tohitapú kia kitaua ʻa e meʻa ʻoku tonú. Huke ki he Palovepi vahe 26, veesi 17. ʻOku pehē ai: “Ko e puke ha telinga ʻo ha kuli, ko e tuha ia ʻo ha tangata fononga ʻoku ne hanga ʻo kaunoa ʻi ha kē.”

Ko e hā ʻe hokó kapau te ke puke ʻa e ongo telinga ʻo ha kulī? ʻE mamahiʻia ʻa e kulií, pea te ne ʻūʻūnifo atu, ʻikai ko ia? Ko e lahi ange ʻa e feinga ʻa e kulií ke homó, ko e mālohi ange ia ʻa e pau ke ke puke hono ongo telingá pea ko e lahi ange ia ʻa e hohaʻa tuʻu ʻe hoko ki he kulií. Kapau te ke tukuange ia, te ne uʻu lahi nai koe. Ka te ke tuʻu pē ai ʻo puke ai pē hono telingá?—

Sai, ko e faʻahinga palopalema ia te ta kau nai ai kapau te ta kau ʻi ha fuhu ʻa e kakai kehé. ʻOku ʻikai nai te ta ʻilo ʻa e tokotaha naʻá ne kamata ʻa e fuhú pe ko e ʻuhinga ʻoku nau fuhu aí. ʻOku tā nai ha tokotaha, kae mahalo naʻá ne kaihaʻasi ha meʻa mei he tokotaha ʻe tahá. Kapau te ta tokoniʻi ia, te ta tokoniʻi ai ha tokotaha kaihaʻa. ʻE ʻikai ke sai ia, ʻikai ko ia?

Ko ia, ko e hā ʻoku totonu ke ke faí kapau te ke sio ki ha fuhu?— Kapau ʻoku hoko ʻi he ʻapiakó, ʻe lava ke ke lele ʻo tala ki ha faiako. Pea kapau ʻoku ʻikai hoko ʻi he ʻapiakó, ʻe lava ke ke telefoni ki ha taha ʻi hoʻo ongo mātuʻá pe ko ha polisi. ʻIo, naʻa mo e taimi ʻoku loto ai ʻa e kakai kehé ke fuhú, ʻoku totonu ke ta fakamelino.

Ko e kau ākonga moʻoni ʻa Sīsuú ʻoku nau fai ʻa e meʻa kotoa te nau malavá ke fakaʻehiʻehi mei he hoko ʻo fuhú. ʻI he foungá ni, ʻokú ta fakahaaʻi ai ʻokú ta tuʻu mālohi ki he meʻa ʻoku tonú. ʻOku pehē ʻe he Tohitapú ko ha ākonga ʻa Sīsū ‘ʻoku ʻikai tāu ke ne fuhu, kae kehe ke ne anga-lelei ki he kakai kotoa pē.’—2 Timote 2:⁠24.