ʻE Hoko Mai ʻAfē ʻa e Tau ʻo ʻĀmaketoné?
“Naʻá ku mamata, pea vakai, tā ko ha fuʻu kakai lahi, ʻa ia naʻe ʻikai lava ʻe ha taha ke lau, mei he kotoa ʻo e ngaahi puleʻanga mo e ngaahi matakali mo e ngaahi kakai mo e ngaahi lea . . . ʻoku nau haʻu mei he fuʻu mamahi lahí.”—FAKAHĀ 7:9, 14.
ʻOKU maau atu ʻa e tuʻungá he taimí ni ki he tau ʻo ʻĀmaketoné. Anga-fēfē?
ʻOku ʻosi ʻi ai ha feohiʻanga fakaemāmanilahi ʻo e kakai ʻoku nau tauhi kia Sihova pea moʻui ʻo fakatatau ki he ngaahi tuʻunga māʻolunga fakaeʻulungaanga ʻa e Tohi Tapú. ʻI he poupou ʻa e ʻOtuá, ʻoku fakatahataha ai ʻa e laui miliona mei he ngaahi puleʻanga kotoa pē, mo e ngaahi matakali mo e ngaahi lea ke faʻu ha fetokouaʻaki anga-ʻofa mo feongoongoi. Ko e fetokouaʻaki ko iá ʻoku ʻi he haʻohaʻonga ia ʻo e Kau Fakamoʻoni ʻa Sihová.—Sione 13:35.
ʻE vavé ni ke fakatahatahaʻi ʻe Sētane ʻa ʻene kau taú pea kamata ʻa e meʻa ʻe hoko ko e ʻohofi lahi taha ia te ne fai ki he kakai nofo melino mo hā ngali ʻikai ha maluʻi ko ení. (ʻIsikeli 38:8-12; Fakahā 16:13, 14, 16) ʻE lava fēfē ke ke fakapapauʻi ʻa e moʻoniʻi meʻa ko iá? ʻOku fakamatalaʻi ʻe he Tohi Tapú ʻa e ngaahi meʻa pau ʻe hoko ʻa ia ʻoku tokoniʻi ai kitautolu ke tau ʻiloʻi ʻa e taimi ʻe hoko mai ai ʻa e tau ʻo ʻĀmaketoné. Ko e ngaahi meʻa lahi ʻoku fakamatalaʻi aí kuo ʻosi fakahoko ia.
Ngaahi Meʻa ʻOkú Ke Sio ʻOku Fakahokó
Naʻe ʻeke ʻe he kau ākonga ʻa Sīsuú kiate ia ʻa e founga ʻe ʻiloʻi ai ʻe he kakaí ʻa e ofi mai ʻa e “fakaʻosiʻosi ʻo e fokotuʻutuʻu lolotongá.” (Mātiu 24:3) Naʻe tali ia ʻe Sīsū ʻaki ʻene lave ki he kahaʻú ki ha vahaʻa taimi ʻa ia ʻi he hangē ko ia ko ʻene leá, “ʻe tuʻu ʻa e fonua ki he fonua mo e puleʻanga ki he puleʻanga, pea ʻe ʻi ai ʻa e ngaahi nounou fakameʻatokoni mo e ngaahi mofuike ʻi he feituʻu ki he feituʻu.” Naʻá ne pehē leva: “Ko e ngaahi meʻá ni kotoa ko e kamataʻanga pē ia ʻo e ngaahi langa ʻo e mamahi.” (Mātiu 24:7, 8) Naʻe fakamatalaʻi ʻe he ʻapositolo ko Paulá ʻa e vahaʻa taimi tatau pē ko ení ko e “ngaahi ʻaho fakaʻosí,” ʻo pehē ko e ngaahi ʻaho ko iá ʻe hoko ko e “ngaahi taimi fakalilifu ʻa ia ʻe faingataʻa ke fekuki mo ia.” (2 Tīmote 3:1) ʻOku hā kiate koe ko e ngaahi kikite ko iá ʻokú ne fakamatalaʻi ʻa e ngaahi meʻa ʻoku hoko ʻi he ʻaho ní?
Ko e hā ʻe mātuʻaki faingataʻa ai ʻa e vahaʻa taimi ko ení? ʻOku ʻomai ʻe he ʻapositolo ko Sioné ʻa e ʻuhingá. Naʻá ne tomuʻa tala ʻe ʻi ai ha vahaʻa taimi “siʻi pē” ʻa ia ko e ngaahi ngāue ʻa Sētane mo ʻene fanga tēmenioó ʻe fakangatangata pē ia ki he māmaní. ʻOku fakamatalaʻi ʻa Sētane ʻokú ne “ʻita lahi” lolotonga ʻa e taimi ko ení. (Fakahā 12:7-12) ʻOkú ke ongoʻi ʻoku ʻi he lotolotonga ʻo e kakai he ʻaho ní ha laumālie ʻiteʻita mo fakamālohi ʻo ʻikai ʻi ha feituʻu pē ʻe taha ka ʻi he foʻi kolopé?
Naʻe toe pehē foki ʻe Sīsū lolotonga ʻa e taimi faingataʻa lahi ko ení, ʻe fakahoko ai ha ngāue lahi moʻoni. ‘Ko e ongoongo lelei ko ʻeni ʻo e Puleʻanga ʻo e ʻOtuá’ ko ʻene leá ia, “ʻe malangaʻi ia ʻi he kotoa ʻo e māmani kuo nofoʻí ko ha fakamoʻoni ki he ngaahi puleʻanga kotoa pē, pea ʻe toki hoko mai leva ʻa e ngataʻangá.” (Mātiu 24:14) ʻI he ʻahó ni, ʻi he ngaahi fonua laka hake ʻi he 235, ʻoku malangaʻi ai ʻe he Kau Fakamoʻoni ʻa Sihová ʻa e ongoongo lelei ʻo e Puleʻanga ʻo e ʻOtuá ʻi he ngaahi lea ʻe 500 tupu. Ko e ongo makasini Fakatohitapu ʻoku nau faʻú, ʻa e Taua Leʻo mo e ʻĀ Hake!, ko e ongo makasini tufaki lahi taha ia ʻi he māmaní. Ko e Kau Fakamoʻoní kuo nau toe liliu foki ʻa e Tohi Tapú ki he ngaahi lea ʻe 100 nai. Ko ʻenau ngāué ʻoku fakahoko ia ʻe he kau ngāue pole pea fakapaʻanga kotoa ia ʻe he ngaahi tokoni loto-fiefoaki. Ko e feingangāue fakamalanga lahi ko ení ko ha fakahoko nai ia ʻo e kikite ʻa Sīsuú?
ʻOku toe fakamatalaʻi foki ʻe he Tohi Tapú ʻa e ngaahi meʻa ʻe taki fakahangatonu atu ai ki ha tau ʻi he vahaʻa ʻo Sihova ko e ʻOtuá pea mo e faʻahinga ʻoku fakafepaki kiate iá. Vakai angé ki ha ngaahi kikite pehē ʻe tolu ʻa ia te ke sio ʻe fakahoko.
Ngaahi Meʻa ʻOku Vavé Ni Ke Ke Sio ʻe Hokó
Kikite 1. ʻOku pehē ʻe he Tohi Tapú ko e ngaahi puleʻangá te nau fai ha talaki fakahāhā ʻo ha “melino mo e malu.” Te nau fakakaukau nai ʻoku nau meimei solova ʻa e ngaahi palopalema lalahí. Kae kehe, ko e ngaahi meʻa ʻe hoko atu ʻi he talaki ko ení ʻe ʻikai ʻaupito ko ha melino ia.—1 Tesalonaika 5:1-3.
Kikite 2. Ko hono hokó, ʻe fili ʻa e ngaahi puleʻanga kehekehe ke nau ngaʻunu atu ʻo fakafepakiʻi ʻa e ngaahi kautaha fakalotu ʻi he māmaní. ʻI he Tohi Tapú, ko e ngaahi puleʻangá ni ʻoku fakatātaaʻi ia ʻe ha manu fekai; pea ko e ngaahi lotu loi ʻo e māmaní, ʻoku fakatātaaʻi ia ʻe ha fefine ʻoku heka ʻi he tuʻa ʻo e manu fekaí. (Fakahā 17:3, 15-18) Ko e manu fekai fakaefakatātaá te ne fakahoko ʻi he taʻeʻilo ʻa e finangalo ʻo e ʻOtuá ʻaki ʻene fakaʻauha ʻa e ngaahi lotu ʻa ia ʻoku nau taukaveʻi loi ʻoku nau fakafofongaʻi ʻa e ʻOtuá.
ʻI he tuʻunga fakaefakatātā, ʻoku fakamatalaʻi ʻe he ʻapositolo ko Sioné ʻa e meʻá ni ʻi he foungá ni: “Ko e ngaahi meʻatui ʻe hongofulu naʻá ke sio ki aí, pea mo e manu fekaí, ko e faʻahingá ni te nau fehiʻa ki he fefine paʻumutú pea te nau ʻai ia ke hoko ko e koto halaʻatā mo telefua, pea te nau keina hono kakanó pea te nau tutu fakaʻaufuli ia ʻaki ʻa e afi. He kuo ʻai ʻe he ʻOtuá ki honau lotó ke nau fakahoko ʻa ʻene fakakaukaú.”—Fakahā 17:16, 17.
Kikite 3. Hoko atu ʻi he ʻohofi lavameʻa ko eni ʻo e lotu loí, ʻe fokotuʻutuʻu ʻe Sētane ʻa e ngaahi puleʻangá ki hano ngaohikoviʻi ʻa e faʻahinga ʻoku lotu kia Sihova ko e ʻOtuá.—Fakahā 7:14; Mātiu 24:21.
ʻE Anga-Fēfē ʻEne Kaunga Kiate Koé?
Kapau kuo teʻeki ai ke ke maʻu ʻa e faingamālie ke ako fakalelei ʻa e Tohi Tapú, ʻe faingataʻa nai kiate koe ke ke tui ʻe hoko ʻa e ngaahi meʻa ko ia ʻoku fakamatalaʻi ʻi ʻolungá. Ka ʻoku ʻi ai ʻa e ʻuhinga lelei ke falala ai ʻe fakahoko ʻa e fakaikiiki kotoa pē pea ko e ngaahi meʻá ni ʻe hoko ia ʻi he kahaʻu ofi maí. Ko e lēkooti lahi ko ia ʻo e ngaahi kikite Fakatohitapu kuo ʻosi fakahokó ʻokú ne ʻomai ʻa e fakapapauʻiʻanga ko iá.a
Fēfē ke ke vaheʻi ha taimi ke sio ai ki he ʻuhinga ʻoku tuipau ai ʻa e Kau Fakamoʻoni ʻa Sihová ko e “tau ʻo e ʻaho lahi ʻo e ʻOtuá ko e Māfimafi-Aoniú” ʻoku ofí ni mai pea mo e ʻuhinga ʻoku ʻikai totonu ai ke ke ilifia ki aí. ʻAi ke nau lāulea fakataha mo koe ki he meʻa ʻoku pehē ʻe he Tohi Tapú kuo pau ke ke fai ke ke hoko ai ʻo kau ʻi he haʻohaʻonga ʻo e faʻahinga ʻoku maluʻi ʻe Sihova ko e ʻOtuá. (Fakahā 16:14) Ko e meʻa ʻokú ke akó te ne liliu nai ʻa e anga ʻo hoʻo vakai ki he kahaʻú.
[Fakamatala ʻi lalo]
a Ki ha fakamoʻoni kuo hoko moʻoni ʻa e ngaahi kikite Fakatohitapú, sio ki he vahe 2 mo e vahe 9 ʻo e tohi Ko e Hā ʻOku Akoʻi Moʻoni ʻe he Tohi Tapú? ko e pulusi ʻe he Kau Fakamoʻoni ʻa Sihová.
[Fakamatala ʻi he peesi 8]
Ko e ngāue ʻa e Kau Fakamoʻoni ʻa Sihová ko ha fakahoko nai ia ʻo e kikite ʻa e Tohi Tapú?