UTHENGA WAMAMPHA WO UKULEMBEKA NDI MARIKO
1 Chiyambi cha uthenga wamampha wakukwaskana ndi Yesu Khristu, Mwana waku Chiuta: 2 Nge mo vikulembeke mu uchimi waku Yesaya kuti: “(Awona! Nditumiza muthenga wangu panthazi paku,* yo wazakukunozge nthowa.)+ 3 Mazu nga munthu yo wadaniriza muchipululu kuti: ‘Nozgani nthowa yaku Yehova!* Nyoloskani misewu yaki.’”+ 4 Yohane Mubatizi wenga muchipululu ndipu wapharazganga ubatizu nge chisimikizu cha kulapa kuti maubudi ngagowokereki.+ 5 Ŵanthu wosi a muchigaŵa cha Yudeya ndi wosi wo ajanga mu Yerusalemu alutanga kwaku iyu ndipu waŵabatizanga* mu Msinji wa Yorodani, kweniso asumuwanga maubudi ngawu pakweru.+ 6 Yohane wavwalanga chakuvwala chaweya wa ngamila kweniso lamba wachikopa muchiwunu.+ Waryanga azombi ndi uchi.+ 7 Ndipu iyu wapharazganga kuti: “Pavuli paku ini, pazengi munthu munyaki yo ngwanthazi kuluska ini, ndipu nde wakwenere cha kukotama ndi kufwatuwa nthambu za sapatu zaki.+ 8 Ini nditikubatizani ndi maji, kweni iyu wazakukubatizani ndi mzimu wakupaturika.”+
9 Mu mazuŵa ngeningo, Yesu wangutuwa ku Nazareti wa ku Galileya ndipu wangubatizika ndi Yohane mu Yorodani.+ 10 Wati wazuwuka mumaji, nyengu yeniyo, wanguwona kuchanya kuchijulika ndipu mzimu wakupaturika ungusikiya paku iyu nge nkhunda.+ 11 Sonu kuchanya kungutuwa mazu ngakuti: “Yiwi ndiwi Mwana wangu, mweniyo nditanja; utindikondwesa.”+
12 Ndipu nyengu yeniyo mzimu ungumuchitiska kuti waluti kuchipululu. 13 Sonu iyu wanguja muchipululu kwa mazuŵa 40, wachiyeseka ndi Satana.+ Kweniko kwenga so vinyama vamudondu, kweni angelu amuteŵetiyanga.+
14 Sonu Yohane wati wamangika, Yesu wanguluta ku Galileya+ kuchipharazga uthenga wamampha waku Chiuta.+ 15 Iyu wapharazganga kuti: “Nyengu yakuŵikika yakwana, ndipu Ufumu waku Chiuta we pafupi. Lapani,+ ndipu jani ndi chivwanu mu uthenga wamampha.”
16 Wachiyenda mumphepeti mwa Nyanja ya Galileya, wanguwona Simoni ndi mvurwa waki Andireya+ achiponya mikwawu yawu munyanja,+ chifukwa ŵenga alovi.+ 17 Sonu Yesu wanguŵakambiya kuti: “Ndilondoni, ndipu ndikusambuseningi alovi a ŵanthu.”+ 18 Nyengu yeniyo, angujowo mikwawu yawu ndipu angumulondo.+ 19 Wati wayendapu kamanavi, wanguwona Yakobe mwana waku Zebediya ndi mvurwa waki Yohane. Yiwu ŵenga muboti lawu ndipu atandanga mikwawu yawu.+ 20 Iyu wanguŵadana nyengu yeniyo. Yiwu angusiya awusewu muboti limoza ndi ŵanthu antchitu ndipu angumulondo. 21 Ndipu anguluta ku Kaperenao.
Zuŵa la Sabata lati layamba ŵaka, Yesu wangusere musinagogi ndi kwamba kusambiza.+ 22 Ŵanthu anguzizwa ukongwa ndi mo wasambiziyanga, chifukwa waŵasambizanga nge alembi cha, kweni nge munthu waudindu.+ 23 Pa nyengu yeniyo, musinagogi mwenga munthu munyaki yo wenga ndi mzimu uheni ndipu iyu wangudaniriza kuti: 24 “Ntchifukwa wuli mulimbana nasi, yimwi Yesu wa ku Nazareti?+ Kumbi mwaziya kuzitinanga? Nditikuziŵani umampha kuti ndimwi Mtuŵa waku Chiuta!”+ 25 Kweni Yesu wanguchenya mzimu wo kuti: “Ja cheti, tuwamu mwaku iyu!” 26 Sonu mzimu uheni ungumuponya pasi munthu yo, ndipu wangwamba kunyutuka, pavuli paki mzimu wo ungudaniriza ukongwa ndipu ungutuwamu. 27 Ŵanthu wosi anguzizwa ndipu angwamba kukambiskana ŵijaŵija kuti: “Ntchinthu wuli? Ntchisambizu chifya! Iyu walamula mwamazaza chinanga ndi mizimu yiheni ndipu yitimuvwiya.” 28 Mwaviyo, nkhani yaki yinguwanda liŵi muvigaŵa vosi va ku Galileya.
29 Vati vaŵa viyo, angutuwamu musinagogi ndi kuluta kunyumba kwaku Simoni ndi Andireya, ndipu ŵenga limoza ndi Yakobe kweniso Yohane.+ 30 Sonu apongozi aku Simoni+ angugona chifukwa angufunda muliŵavu,* ndipu nyengu yeniyo yiwu angukambiya Yesu kuti ama wo atama. 31 Wati waluta pafupi, wanguŵako pajanja ndikuŵayuska. Yiwu anguchira, ndipu angwamba kuŵateŵete.
32 Ndi mazulu lumwi lati lasere, ŵanthu angwamba kuza kwaku iyu ndi ŵanthu wosi wo atamanga kweniso wo ŵenga ndi viŵanda.+ 33 Ndipu ŵanthu wosi a mutawuni yo anguwungana pakhomu lo. 34 Mwaviyo, wanguchizga ŵanthu anandi wo atamanga matenda ngakupambanapambana+ kweniso wangutuzga viŵanda vinandi ndipu wanguvizomereza cha kuti vilongoro, chifukwa vamuziŵanga kuti ndi Khristu.*
35 Ndi mlenjilenji kweche kamdima, wanguyuka ndi kutuliya kubwalu ndipu wanguluta kwakuyija. We kweniko wangwamba kupemphera.+ 36 Kweni Simoni ndi ŵanthu wo wenga nawu angwamba kumupenjapenja. 37 Ŵati amusaniya angumukambiya kuti: “Ŵanthu wosi atikupenjani.” 38 Kweni wanguŵakambiya kuti: “Tiyeni tiluti kunyaki, mumatawuni ngapafupi kuti nkhapharazgi so kweniko, chifukwa chenichi ndichu ndikuziya.”+ 39 Ndipu wanguluta kuchipharazga mumasinagogi ngawu mu Galileya mosi ndipuso watuzganga viŵanda.+
40 Kweniko kunguza so munthu wamakhati, wangujikama ndi kumuŵeyere kuti: “Asani mukhumba, munganditowesa.”+ 41 Iyu wanguchita chitima, ndipu wangutambasuwa janja laki ndi kumukwaska, ndipu wangumukambiya kuti: “Ndikhumba! Towa.”+ 42 Nyengu yeniyo, makhati ngaki ngangumala ndipu wangutowa. 43 Pavuli paki, wangumukambiya kuti wakengi ndipu wangumukaniza mwanthazi 44 kuti: “Uwonesesi kuti ungakambiyanga weyosi cha, kweni luta ukajilongo kwa wasembi ndi kupereka vinthu vakulongo kuti watoweseka nge mo Mozesi wangulamuliya,+ kuti uje ukaboni kwaku yiwu.”+ 45 Kweni munthu yo wati waluta, wangwamba kukambakamba nkhani iyi ndipu yinguwanda ukongwa, mwakuti Yesu watondekanga kuseremu mwakufwatuka mutawuni yeyosi, kweni wajanga kubwalu kwakuyija. Chinanga kuti venga viyo, ŵanthu akutuliya muvigaŵa vosi azanga mbwenu kwaku iyu.+
2 Kweni pati pajumpha mazuŵa, Yesu wangusere so mu Kaperenao ndipu mbiri yinguvwika kuti we panyumba.+ 2 Sonu ŵanthu anandi anguwungana munyumba yo mwakuti mwengavi malu chifukwa ŵanthu anguzaza mpaka pakhomu, ndipu wangwamba kuŵapharazgiya mazu.+ 3 Ŵanthu anguza ndi munthu wakufwa viŵalu kwaku iyu, ndipu wangupingika ndi ŵanthu anayi.+ 4 Kweni chifukwa cha gulu la ŵanthu, yiwu angutondeka kufika nayu po Yesu wenga. Mwaviyo, angupankhuwa pachanya pa nyumba ndi kutolo po Yesu wenga, ndipu angusisiyapu kasalasala yo angupingapu munthu wakufwa viŵalu yo. 5 Yesu wati wawona chivwanu chawu,+ wangukambiya munthu wakufwa viŵalu yo kuti: “Wamwana wangu, maubudi ngaku ngagowokereka.”+ 6 Alembi anyaki nawu ŵenga penipo ndipu mumtima mwawu aŵanaŵananga kuti:+ 7 “Ntchifukwa wuli munthu uyu waŵereŵeta viyo? Wanyoza Chiuta. Ndiyani so yo wangagowoke maubudi kupatuwaku Chiuta?”+ 8 Kweni nyengu yeniyo Yesu wanguziŵa mumtima mwaki kuti aŵanaŵananga venivi ndipu wanguŵafumba kuti: “Ntchifukwa wuli muŵanaŵana vinthu venivi mumtima mwinu?+ 9 Kumbi chipusu ndi nichi, kukambiya munthu wakufwa viŵalu uyu kuti, ‘Maubudi ngaku ngagowokereka’ pamwenga kumukambiya kuti, ‘Soka, nyamuwa kasalasala waku, yenda’? 10 Kweni kuti muziŵi kuti Mwana wa munthu+ we ndi nthazi zakugowoke maubudi pacharu chapasi . . .”+ wangukambiya munthu wakufwa viŵalu yo kuti: 11 “Nditikukambiya kuti, Soka, nyamuwa kasalasala waku ndipu lutanga kunyumba kwaku.” 12 Nyengu yeniyo, wangusoka ndi kunyamuwa kasalasala waki ndipu wangwenda pa masu pa ŵanthu wosi wachiluta. Sonu ŵanthu wosi anguzizwa ukongwa ndipu angukankhuska Chiuta mwakukamba kuti: “Techendawonepu chinthu chaviyo ichi.”+
13 Pavuli paki, Yesu wanguluta so mumphepeti mwa nyanja ndipu gulu losi la ŵanthu lazanga kwaku iyu ndipu wangwamba kuŵasambiza. 14 Wachijumpha wanguwona Levi mwana waku Alifeyu we mu ofesi yamsonkhu ndipu wangumukambiya kuti: “Ja wakusambira wangu.” Nyengu yeniyo, wangusoka ndi kwamba kumulondo.+ 15 Pavuli paki, Yesu wachirya chakurya* munyumba yaku Levi, akusonkhesa msonkhu anandi ndi akubuda aryiyanga* limoza ndi Yesu kweniso akusambira ŵaki, chifukwa anandi mwaku yiwu amulondonga.+ 16 Kweni alembi wo ŵenga Afarisi ŵati awona kuti waryiya limoza ndi ŵanthu akubuda kweniso akusonkhesa msonkhu, angwamba kukambiya akusambira ŵaki kuti: “Ntchifukwa wuli waturya ndi ŵanthu akusonkhesa msonkhu kweniso akubuda?” 17 Yesu wati wavwa venivi wanguŵakambiya kuti: “Ŵanthu ambula kutama akhumba dokotala cha, kweni wo atama ndiwu. Ini ndikuza kuzidana arunji cha, kweni akubuda.”+
18 Akusambira aku Yohane ndi Afarisi afunganga. Sonu yiwu anguza kwaku Yesu ndipu angumufumba kuti: “Ntchifukwa wuli akusambira aku Yohane ndi akusambira ŵa Afarisi afunga, kweni akusambira ŵinu afunga cha?”+ 19 Yesu wanguŵakambiya kuti: “Kumbi pe chifukwa chakuti abwezi a munthulumi mweneku wa nthengwa+ afungiyi penipo munthulumi mweneku wa nthengwa weche nawu limoza? Asani munthulumi mweneku wa nthengwa weche nawu limoza angafunga cha. 20 Kweni mazuŵa ngatuza ngo munthulumi mweneku wa nthengwa wazamutuzgikaku kwaku yiwu,+ pa zuŵa lenilo ndipu azamufungiya. 21 Palivi munthu yo wangagambika chigamba chifya palaya lakubwalu lidala, chifukwa asani wangachita venivi, chigamba chifya chinganyimphuwa laya lidala, ndipu chingachitiska kuti po panyimphuka paŵi pasani ukongwa.+ 22 Ndipuso palivi munthu yo wangaŵika vinyu wasonu mumathumba ngachikopa ngadala. Chifukwa asani wangachita viyo, vinyu wangaphumuwa mathumba ngo ndipu wangadika kweniso mathumba nganganangika. Kweni vinyu wasonu waŵikika mumathumba ngachikopa ngafya.”
23 Yesu wachijumpha mumunda wa tirigu pa zuŵa la Sabata, akusambira ŵaki angwamba kupuluwa tirigu achiyenda.+ 24 Sonu Afarisi angumukambiya kuti: “Wawona! Ntchifukwa wuli akusambira ŵaku achita vinthu vambula kwenere kuchitika pa zuŵa la Sabata?” 25 Iyu wanguŵamuka kuti: “Kumbi mukuŵerenga cha vo Davidi wanguchita pa nyengu yo wengavi chechosi, iyu ndi ŵanthu wo wenga nawu ŵati avwa nja?+ 26 Kuti mu nkhani yaku Abiyatara+ mura wa asembi, Davidi wangusere munyumba yaku Chiuta ndi kurya viŵandi vakulongo,* vo munthu weyosi ngwakuzomerezeka cha kurya, kweni asembi pe,+ ndipu wangupaskaku so ŵanthu wo wenga nawu?” 27 Pavuli paki, Yesu wanguŵakambiya kuti: “Sabata wakuziya ŵanthu,+ kweni ŵanthu alipu chifukwa cha Sabata cha. 28 Mwaviyo, Mwana wa munthu ndi Mbuya so wa Sabata.”+
3 Yesu wangusere so musinagogi ndipu mwenimo mwenga munthu wakuphapha* janja.+ 2 Sonu Afarisi amulereseskanga kuti awoni asani wachizgengi munthu yo pa zuŵa la Sabata ndi chilatu chakuti amumbi mulandu. 3 Iyu wangukambiya munthu wakuphapha* janja yo kuti: “Soka, iza pakati yapa.” 4 Pavuli paki wanguŵafumba kuti: “Kumbi chakwenere kuchita pa Sabata ndi nichi? Kuchita chamampha pamwenga kupweteka, kutaska umoyu pamwenga kubaya?”+ Kweni yiwu anguja ŵaka cheti. 5 Wati waŵalereseska mwakukwiya, wanguchita chitima ukongwa chifukwa cha kunonopa kwa mitima yawu,+ ndipu wangukambiya munthu yo kuti: “Nyoloska janja laku.” Iyu wangulinyoloska ndipu linguweriyamu. 6 Venivi vati vachitika, Afarisi angutuliya kubwalu ndipu nyengu yeniyo angwamba kupangana ndi ŵanthu a mu chipani chaku Herodi+ kuti abayi Yesu.
7 Kweni Yesu ndi akusambira ŵaki angutuwaku ndi kuluta kunyanja, ndipu chigulu chikulu cha ŵanthu akutuliya ku Galileya ndi ku Yudeya chingumulondo.+ 8 Chigulu cha ŵanthu akutuliya ku Yerusalemu, ku Idumiya, kusirya linyaki la Yorodani, ndipuso muvigaŵa vakuzunguliya Turo ndi Sidoni, nawu so angumulondo chifukwa ŵanthu wo anguvwa vinthu vinandi vo Yesu wachitanga. 9 Ndipu iyu wangukambiya akusambira ŵaki kuti amusaniriyi limu kaboti kakuti wakweremu, kuti chigulu cha ŵanthu chileki kumufinyikiza. 10 Chifukwa chakuti wanguchizga ŵanthu anandi, ŵanthu wosi wo ŵenga ndi matenda ngakulungakulu angukhumukiya kwaku iyu kuti amukwaski.+ 11 Chinanga ndi mizimu yiheni,+ asani yamuwona ŵaka yawanga pasi panthazi paki ndi kudaniriza kuti: “Ndimwi Mwana waku Chiuta!”+ 12 Kweni kanandi wayikanizanga mwanthazi kuti yingamusumuwanga cha.+
13 Yesu wangukwera muphiri ndi kudana wosi wo wakhumbanga+ ndipu yiwu anguza kwaku iyu.+ 14 Sonu wangupanga* gulu la ŵanthu 12, wo wanguŵadana so kuti akutumika kuti ayendengi nayu kweniso kuti waŵatumengi kuchipharazga. 15 Iyu wanguŵapaska so mazaza kuti atuzgengi viŵanda.+
16 Ndipu mu gulu la ŵanthu 12+ lo wangupanga* mwenga Simoni yo wangumupaska so zina lakuti Peturo,+ 17 Yakobe mwana waku Zebediya, Yohane mvurwa waku Yakobe (anganya yaŵa wanguŵapaska so zina lakuti Bowanajesi, lo ling’anamuwa kuti “Ŵana a Limphezi”),+ 18 Andireya, Filipu, Batolomeyu, Mateyu, Tomasi, Yakobe mwana waku Alifeyu, Tadeyu, Simoni Kananiya,* 19 ndipuso Yudasi Isikariyoti yo pavuli paki wangupereka Yesu.
Pavuli paki wangusere munyumba, 20 ndipu chigulu cha ŵanthu chinguwungana so, mwakuti ŵengavi nyengu yakuryiya. 21 Kweni abali ŵaki ŵati avwa venivi, anguluta kuchimuko, chifukwa akambanga kuti: “Wazunguliya mutu.”+ 22 Alembi wo angutuwa ku Yerusalemu nawu akambanga so kuti: “We ndi Belezebule,* ndipu watuzga viŵanda mu nthazi ya mura wa viŵanda.”+ 23 Sonu wati waŵadana wanguŵakambiya mwantharika kuti: “Vingachitika wuli kuti Satana watuzgi Satana? 24 Asani ufumu ugaŵikana, ndikuti ufumu wo ukhongi cha;+ 25 ndipu asani nyumba yigaŵikana, ndikuti nyumba yo yikhongi cha. 26 Ndipuso asani Satana wajiyukiya kweniso wagaŵikana, wakhongi cha kweni wamaliyengi penipo. 27 Kukamba uneneska, palivi munthu yo wangasere munyumba ya munthu wanthazi kuti wamubiyi katundu waki kwambula kumumanga dankha munthu wanthazi yo. Iyu wangalonda nyumba yaki pijapija asani wangamumanga. 28 Nditikuneneskiyani, ŵanthu azamugowokereka maubudi ngosi ngo angachita, kwali ngangaŵa ngamtundu wuli, kweniso kwali anganyoza mwamtundu wuli. 29 Kweni munthu weyosi yo wanyoza mzimu wakupaturika wazamugowokerekapu cha,+ kweni we ndi ubudi wambula kumala.”+ 30 Wangukamba viyo chifukwa akambanga kuti: “We ndi mzimu uheni.”+
31 Sonu anyina ndi avurwa ŵaki+ anguza ndi kuma pabwalu ndipu angutuma munthu munyaki kuti wakamudani.+ 32 Chifukwa chakuti penga ŵanthu anandi wo angumuzunguliya, angumukambiya kuti: “Awonani! Anyinamwi ndi avurwa ŵinu ŵe pabwalu atikupenjani.”+ 33 Kweni Yesu wanguŵamuka kuti: “Kumbi ama ndi avurwa ŵangu mbayani?” 34 Pavuli paki wangulereska ŵanthu wo anguja mwakumuzunguliya ndi kuŵakambiya kuti: “Mwaŵawona ama ndi avurwa ŵangu!+ 35 Munthu weyosi yo wachita khumbu laku Chiuta ndiyu mvurwa wangu, mzichi wangu kweniso ama.”+
4 Yesu wangwamba so kusambiza mumphepeti mwa nyanja, ndipu chigulu chikulu cha ŵanthu chinguwungana kwaku iyu. Sonu iyu wangukwera muboti ndi kuja mwenimo, pataliku ndi likumba, kweni chigulu chosi chenga mulikumba.+ 2 Iyu wangwamba kuŵasambiza vinthu vinandi mwakugwiriskiya ntchitu ntharika.+ Wachiŵasambiza wangukamba kuti:+ 3 “Avwani. Awonani! Wakumija mbewu wanguluta kuchimija.+ 4 Wachimija, mbewu yinyaki yinguwa mumphepeti mwa msewu ndipu tiyuni tinguza ndi kurya. 5 Yinyaki yinguwa pajalawi po pengavi dongu linandi ndipu yingubuka liŵi chifukwa dongu laki lenga ŵaka pachanyapachanya.+ 6 Kweni lumwi lati lakwera, yinguŵawuka ndi kufota chifukwa yengavi misisi. 7 Yinyaki yinguwa muminga ndipu minga yo yingukuwa ndi kuyifinyikiza, ndipu yingupasa vipasu cha.+ 8 Kweni yinyaki yinguwa padongu lamampha, ndipu yingukuwa ukongwa ndi kwamba kupasa vipasu, yinyaki 30, yinyaki 60 ndipu yinyaki 100.”+ 9 Wangukamba so kuti: “Yo we ndi makutu kuti wavwi, wavwi.”+
10 Sonu wati waja kwakuyija, ŵanthu wo wenga nawu kweniso akusambira ŵaki 12 angwamba kumufumba vakukwaskana ndi ntharika zo wangukamba.+ 11 Iyu wanguŵakambiya kuti: “Yimwi mwapaskika chisisi chakupaturika+ cha Ufumu waku Chiuta, kweni ku ŵanthu anyaki wosi vinthu vosi vichitika mwantharika,+ 12 kuti chinanga kuti kulereska angalereska, kweni angawona cha, chinanga kuti kuvwa angavwa kweni angawamu cha; ndipu azamusintha cha kuti agowokereki.”+ 13 Wanguŵakambiya so kuti: “Asani muleka kuvwisa ntharika iyi, sonu nanga zinyaki zosi muzivwisengi wuli?
14 “Wakumija, wamija mazu.+ 15 Mbewu yo yinguwa mumphepeti mwa msewu, ndi mazu ngo ngamijika mu ŵanthu wo asani avwa ŵaka mazu, Satana watuza+ ndi kutuzgamu mazu ngo ngamijika mwaku yiwu.+ 16 Penipo mbewu yakumijika pajalawi, ndi mazu ngo ngamijika mu ŵanthu wo asani avwa ŵaka mazu atingalonde mwalikondwa.+ 17 Yiwu aŵavi misisi ndipu alutirizga kwa kanyengu kamanavi kweni asani ateseka pamwenga atombozgeka chifukwa cha mazu, aguŵa. 18 Mbewu yinyaki yo yingumijika muminga, mbanthu wo atuvwa mazu,+ 19 kweni kufipa mtima+ ndi vinthu va mu nyengu yinu* ndipuso chinyengu chanthazi cha chuma,+ ndi kukhumbira+ vinthu vinyaki vevosi, visere mumtima mwawu ndi kufinyikiza mazu ndipu apasa vipasu cha. 20 Ndipu mbewu yo yinguwa padongu lamampha ndi mazu ngo ngamijika mu ŵanthu wo atuvwa mazu ndi kungalonde umampha, ndipu apasa vipasu, 30, 60 ndipuso 100.”+
21 Yesu wanguŵakambiya so kuti: “Nyali atiyibenekere ndi sokola cha pamwenga kuyiŵika kusi kwa bedi. Asi atiyiŵika pachakuŵikapu nyali?+ 22 Pakuti palivi chinthu chakubisika cho chazamuleka kuziŵika, ndipu palivi chinthu chakubisika umampha cho chazamuleka kuvumbulika.+ 23 Yo we ndi makutu kuti wavwi, wavwi.”+
24 Iyu wanguŵakambiya so kuti: “Muvwisiyengi mwakuphwere.+ Chifukwa mwesu wo mupimiya, namwi mwazamupimikiya weniwo, ndipu azakukusazgiyanipu vinandi. 25 Chifukwa weyosi yo we navu, wapaskikengi vinandi,+ ndipu yo walivi, chinanga ndi vo we navu walondekengi.”+
26 Wangulutirizga kukamba kuti: “Mu nthowa yeniyi, Ufumu waku Chiuta uyanana ŵaka ndi munthu yo wamija mbewu padongu. 27 Ndi usiku, iyu wagona, asani kwacha wayuka, ndipu mbewu yime ndi kukuwa, kweni waziŵa cha mo yikuliya. 28 Dongu lipasa vipasu pakulija kamanakamana, chakwamba mbewu yime, pavuli paki yilapuka, ndipu pakumaliya yitucha. 29 Kweni asani mbewu yo yacha, watiyivuna ndi chisenga, chifukwa nyengu yakuvuniya yakwana.”
30 Yesu wangulutirizga so kukamba kuti: “Kumbi Ufumu waku Chiuta tingawuyeruzgiya ndi chinthu wuli, pamwenga tingawukonkhoska mwakugwiriskiya ntchitu ntharika niyi? 31 We nge kanje ka kamganji* ko pa nyengu yo kapandika, kaja kamana ukongwa kuluska nje zosi za pacharu.+ 32 Kweni asani kapandika, kakuwa ukongwa kuluska mphangwi zosi ndipu kaja ndi mphanda zikuluzikulu mwakuti tiyuni tamude tisaniya malu ngakujamu mu mduzi waki.”
33 Iyu wanguŵakambiya mazu mwakugwiriskiya ntchitu ntharika zinandi+ za nge zenizi, mwakuyanana ndi vo angafiska kuvwa. 34 Kukamba uneneska, iyu walongoronga nawu cha kwambula ntharika, kweni akusambira ŵaki waŵakonkhoskiyanga vinthu vosi kwakuŵija.+
35 Ndipu ndi mazulu pa zuŵa lenilo, wanguŵakambiya kuti: “Tiyeni tiyambukiyi kusirya linyaki.”+ 36 Sonu ŵati akambiya chigulu cha ŵanthu kuti chikengi, nyengu yeniyo akusambira ŵaki angusoka nayu muboti lo wangujamu, kweni anguluta so ndi maboti nganyaki.+ 37 Sonu kungwamba chimphepu chikulu ndipu mayiŵa ngapumanga boti lo, mwakuti linguja kamanavi kubira.+ 38 Kweni Yesu wenga kuvuli kwa boti ndipu wangugona papilu. Sonu yiwu angumuyuska ndi kukamba kuti: “Msambizi, muwona cha kuti titufwa?” 39 Nyengu yeniyo wanguyuka ndi kuchenya mphepu ndipu wangukambiya nyanja kuti: “Leka! Ja cheti!”+ Mphepu yinguleka ndipu nyanja yingugona. 40 Sonu iyu wanguŵakambiya kuti: “Ntchifukwa wuli muchita mantha? Kumbi mulivi nkhani chivwanu mpaka sonu?” 41 Kweni yiwu anguchita mantha ukongwa ndipu akambiskananga kuti: “Kumbi munthu uyu ndiyani? Chinanga ndi mphepu kweniso nyanja vitimuvwiya.”+
5 Sonu anguza kusirya linyaki la nyanja kuchigaŵa cha Agerasa.+ 2 Yesu wati wasika ŵaka boti, munthu munyaki yo wenga ndi mzimu uheni yo wangutuwa mumiwunda,* wangukumana nayu. 3 Munthu yo wajanga mumiwunda ndipu kufika pa nyengu iyi, pengavi munthu yo wangufiska kumumanga, chinanga nkhumumanga ndi tcheni. 4 Ndipu kanandi amumanganga mumatangaza kweniso matcheni, kweni wadomonga matcheni ndipuso wapapasuwanga matangaza mwakuti pengavi munthu yo wenga ndi nthazi zakumuthereske. 5 Nyengu zosi msana ndi usiku wadanirizanga mumiwunda ndi mumapiri ndipu wajichekangachekanga ndi mya. 6 Kweni wati wawona Yesu chapataliku, wangumutchimbiriya ndi kumujikamiya.+ 7 Pavuli paki wangudaniriza ukongwa kuti: “Ntchifukwa wuli mulimbana nani, Yesu Mwana waku Chiuta Wapachanya Limu? Lapizgani pa masu paku Chiuta kuti munditombozgengi cha.”+ 8 Chifukwa Yesu wawukambiyanga kuti: “Yiwi mzimu uheni, tuwamu mu munthu uyu.”+ 9 Sonu Yesu wangumufumba kuti: “Zina laku ndiwi yani?” Iyu wangumuka kuti: “Ndini Mzinda, chifukwa te anandi.” 10 Ndipu wangulutirizga kuŵeyere Yesu kuti wangayidikisangamu cha mizimu yiheni mucharu cho.+
11 Sonu mskambu ukulu wa nkhumba+ waryanga paphiri.+ 12 Mwaviyo, mizimu yiheni yo yingumuŵeyere kuti: “Titumeni mu nkhumba kuti tikasere mwaku izu.” 13 Ndipu Yesu wanguyizomereza. Mwaviyo, mizimu yiheni yingutuwa mu munthu yo ndi kusere mu nkhumba ndipu mskambu wosi ungugodoboke kuchinkhwawu* mpaka munyanja. Nkhumba zo zengapu pafufupi 2,000, ndipu zingufwiya munyanja. 14 Kweni aliska a nkhumba zo anguthaŵa ndi kuchikamba mumatawuni kweniso mumizi, ndipu ŵanthu anguza kuziwona vo vinguchitika.+ 15 Ŵati aza kwaku Yesu, angusaniya kuti munthu yo wenga ndi viŵanda, yo kali wenga ndi mzinda waja pasi, wavwala malaya kweniso ngwazeru zaki ndipu anguchita mantha ukongwa. 16 Ŵanthu wo anguwona venivi, anguŵakonkhoske vo vinguchitikiya munthu yo wenga ndi viŵanda kweniso vo vinguchitikiya nkhumba. 17 Sonu yiwu angwamba kuŵeyere Yesu kuti watuweku kuchigaŵa chawu.+
18 Yesu wachikwera boti, munthu yo wenga ndi viŵanda wangumuŵeyere kuti waluti nayu.+ 19 Kweni iyu wangumuzomereza cha, mumalu mwaki wangumukambiya kuti: “Luta kunyumba kwa abali ŵaku, ukaŵakambiyi vosi vo Yehova* wakuchitiya ndipuso lisungu lo wakulongo.” 20 Munthu yo wanguluta ndipu wangwamba kumemeza mu Dekapoli* vinthu vosi vo Yesu wangumuchitiya ndipu ŵanthu wosi anguzizwa ukongwa.
21 Yesu wati wayambukiya so kusirya linyaki pa boti, chigulu chikulu cha ŵanthu chinguwungana kwaku iyu, ndipu iyu wenga mumphepeti mwa nyanja.+ 22 Sonu kunguza Yairo, yumoza wa alongozgi a sinagogi, ndipu wati wawona Yesu wanguwa pamalundi ngaki.+ 23 Iyu wanguŵeyere Yesu mwakuwerezawereza kuti: “Mwana wangu munthukazi watama ukongwa.* Chondi, tiyeni mukaŵiki manja nginu paku iyu+ kuti wakachiri ndi kuja ndi umoyu.” 24 Mwaviyo, Yesu wanguluta nayu ndipu chigulu chikulu cha ŵanthu chamulondonga kweniso chamufinyikizanga.
25 Sonu penga munthukazi munyaki yo watamanga nthenda yakusuluwa ndopa+ kwa vyaka 12.+ 26 Madokotala nganandi nganguchitiska kuti wapwetekeki ukongwa* ndipu wangumala chuma chaki chosi, kweni wachiranga cha, mumalu mwaki nthenda yaki yakuwanga ukongwa. 27 Wati wavwa vakukwaskana ndi Yesu, wanguza kumsana kwaku Yesu mu chigulu cha ŵanthu ndipu wanguko laya laki lakubwalu,+ 28 chifukwa wakambanga kuti: “Asani ndingako ŵaka malaya ngaki ngakubwalu, ndichirengi.”+ 29 Nyengu yeniyo, ndopa zinguleka kusuluwa, ndipu wangujivwa muliŵavu laki kuti wachizgika ku nthenda yaki yikulu.
30 Nyengu yeniyo, Yesu wangujivwa kuti nthazi+ zatuwamu mwaku iyu ndipu wangung’anamukiya chigulu cha ŵanthu ndi kufumba kuti: “Ndiyani yo wako malaya ngangu ngakubwalu?”+ 31 Kweni akusambira ŵaki angumukambiya kuti: “Namwi muwona mo gulu la ŵanthu litikufinyikiziyani, mbwenu mufumba kuti, ‘Ndiyani yo wandiko?’” 32 Kweni iyu walereskangalereskanga kuti wawoni yo wachita venivi. 33 Munthukazi yo, wanguchita mantha ndipu wangunjekeme chifukwa wanguziŵa vo vingumuchitikiya. Iyu wanguza ndi kuwa panthazi paku Yesu ndipu wangumukambiya uneneska wosi. 34 Yesu wangumukambiya kuti: “Mwana wangu, chivwanu chaku chakuchizga. Luta mu chimangu+ ndipu uchizgiki ku nthenda yaku yikulu.”+
35 Weche kulongoro, ŵanthu anyaki wo angutuwa kunyumba ya mulongozgi wa sinagogi anguza ndi kukamba kuti: “Mwana winu wafwa! Lekani kumusuzga Msambizi!”+ 36 Kweni Yesu wanguvwa vo akambanga ndipu wangukambiya mulongozgi wa sinagogi yo kuti: “Ungawopanga cha,* ja ŵaka ndi chivwanu.”+ 37 Iyu wanguzomereza cha kuti ŵanthu amulondo kupatuwaku Peturo, Yakobe ndi Yohane mvurwa waku Yakobe.+
38 Sonu anguza kunyumba ya mulongozgi wa sinagogi, ndipu angusaniya chibumuzi cha ŵanthu wo aliyanga ndi kutenje ukongwa.+ 39 Wati wasere munyumba wanguŵakambiya kuti: “Ntchifukwa wuli muliya ndi kuchita chibumuzi chaviyo? Mwana uyu wafwa cha, kweni wagona.”+ 40 Ŵati avwa venivi, angwamba kumuseka mwachipongu. Wati wakambiya ŵanthu wosi kuti atuliyi kubwalu, wanguto awisi ndi anyina a mwana kweniso ŵanthu wo wanguza nawu ndipu wangusere ko kwenga mwana yo. 41 Pavuli paki wanguko janja la mwana yo ndi kumukambiya kuti: “Talita kumi,” mazu ngo ngang’anamuwa kuti: “Msungwana, nditikukambiya, yuka!”+ 42 Ndipu nyengu yeniyo, kamsungwana ko kanguyuka ndi kwamba kwenda. (Kenga ndi vyaka 12.) Nyengu yeniyo, ŵanthu wosi angukondwa ukongwa. 43 Kweni wanguŵalamula mwakuwerezawereza* kuti angakambiyanga munthu weyosi cha vo vachitika,+ ndipu wanguŵakambiya kuti mwana yo amupaski chakurya.
6 Wati watuwa kweniko, wanguza kumuzi kwaki+ ndipu akusambira ŵaki angumulondo. 2 Pa zuŵa la Sabata, wangwamba kusambiza musinagogi ndipu ŵanthu anandi wo amuvwisiyanga anguzizwa ukongwa ndipu afumbanga kuti: “Kumbi munthu uyu wakutuwa navu pani vinthu ivi?+ Ndipu ntchifukwa wuli wakupaskika zeru zenizi, kweniso ntchifukwa wuli wachita vakuziziswa vaviyo?+ 3 Asi ndi kalipentala uyu,+ mwana waku Mariya+ kweniso mku waku Yakobe,+ Yosefi, Yudasi ndi Simoni?+ Ndipu asi azichi ŵaki tija nawu kwenikunu?” Sonu yiwu angwamba kuguŵa chifukwa chaku iyu. 4 Kweni Yesu wanguŵakambiya kuti: “Mchimi watumbikika kwekosi kupatuwaku kwawu kweniso pakati pa abali ŵaki ndi mu banja laki.”+ 5 Sonu iyu wanguchita chakuziziswa chechosi cha kwenuku, kweni wanguŵika ŵaka manja ngaki pa ŵanthu amanavi wo atamanga ndipu wanguŵachizga. 6 Iyu wanguzizwa ukongwa kuwona kuti ŵengavi chivwanu. Ndipu wanguzunguliya mumizi yosi ya muchigaŵa cho kuchisambiza.+
7 Sonu wangudana akusambira ŵaki 12 ndipu wangwamba kuŵatuma ŵaŵiŵaŵi+ kweniso wanguŵapaska mazaza kuti akatuzgengi mizimu yiheni.+ 8 Ndipuso wanguŵalamula kuti angapinganga chechosi cha pa ulendu wo kupatuwaku nthonga. Wanguŵakambiya kuti angapinganga viŵandi cha, kwali ndi thumba la chakurya cha pa ulendu pamwenga ndalama* muvikwama vawu vandalama.+ 9 Iyu wanguŵakambiya so kuti avwali sapatu, kweni angavwalanga malaya ngaŵi* cha. 10 Kweniso iyu wanguŵakambiya kuti: “Munyumba yeyosi yo mwamusere, mukaje mwenimo mpaka po mwamutuliyaku kweniko.+ 11 Kwekosi ko amukana kukulondiyani pamwenga kuvwisiya mazu nginu, mukaphatengi fuvu kumaphazi nginu muchituwaku, kuti ukaje ukaboni kwaku yiwu.”+ 12 Pavuli paki, anguluta kuchipharazga kuti ŵanthu alapi,+ 13 kweniso angutuzga viŵanda+ ndipuso angupaka mafuta ŵanthu anandi wo atamanga ndipu anguŵachizga.
14 Sonu Fumu Herodi yinguvwa venivi, chifukwa zina laku Yesu lingutchuka ukongwa ndipu ŵanthu akambanga kuti: “Yohane Mubatizi wayuskika ndichu chifukwa chaki we ndi nthazi zakuchitiya vakuziziswa.”+ 15 Kweni anyaki akambanga kuti: “Ndi Eliya.” Penipo anyaki akambanga kuti: “Ndi mchimi nge achimi a mu nyengu yakali.”+ 16 Kweni Herodi wati wavwa venivi, wangukamba kuti: “Yohane yo ndingumudumuwa mutu, wayuskika.” 17 Pakuti Herodi wangutuma ŵanthu kuti akamangi Yohane ndi kumuponya mujeri chifukwa chakuti Herodi wanguto Herodiya muwolu wa mku waki Filipu.+ 18 Pakuti Yohane wakambiyanga Herodi kuti: “Ntchinthu chambula kwenere kuti uto muwolu wa mku waku.”+ 19 Mwaviyo, Herodiya wangumusungiya chifukwa Yohane ndipu wakhumbanga kumubaya kweni watondekanga. 20 Venga viyo chifukwa chakuti Herodi wawopanga Yohane pakuti waziŵanga kuti iyu ndi munthu murunji kweniso wakupaturika,+ ndipu wamuvikiliyanga. Wachivwa vo Yohane wakambanga, zeru zamumaliyanga ndipu wasoŵanga chakuchita kweni walutirizganga kumuvwisiya mwakukondwa.
21 Sonu nyengu yamampha yingukwana pa zuŵa lakukondwere kuwa kwaku Herodi.+ Pa zuŵa ili, iyu wangunozga chakurya chamazulu kuti waryiyi limoza ndi nduna zaki, ŵara ŵa asilikali ndipuso ŵanthu akutchuka a mu Galileya.+ 22 Mwana munthukazi waku Herodiya wanguza ndipu wanguvina mwakuti Herodi ndi ŵanthu wo aryanga nayu* angukondwa. Fumu Herodi yingukambiya msungwana yo kuti: “Pempha chechosi cho ukhumba ndipu ndikupaskengi.” 23 Yinguchita kumulapizgiya kuti: “Chechosi cho ungandipempha ndikupaskengi, chinanga yingaŵa hafu ya ufumu wangu.” 24 Sonu wanguluta kuchifumba anyina kuti: “Kumbi nkhapemphenji?” Yiwu angumuka kuti: “Mutu waku Yohane Mubatizi.” 25 Nyengu yeniyo, wangutchimbiriya kwa fumu ndi kuyipempha kuti: “Ndikhumba kuti mundipaski mutu waku Yohane Mubatizi mumbali,+ sonu viyo.” 26 Chinanga kuti fumu yinguchita chitima ukongwa, kweni yingukhumba cha kuleka kuchita vo wangupempha chifukwa chakuti yinguchita kulapizga ndipuso chifukwa cha alendu ŵaki.* 27 Nyengu yeniyo, fumu yingutuma msilikali ndipu yingumulamula kuti wazi ndi mutu waku Yohane. Mwaviyo, iyu wanguluta ndi kuchidumuwa mutu waku Yohane mujeri, 28 ndipu wanguza nawu mumbali. Iyu wanguwupereka kwa msungwana ndipu msungwana yo wanguwupereka kwa anyina. 29 Akusambira aku Yohane ŵati avwa venivi, anguza ndi kutuzgapu thupi laki ndipu anguchiliŵika mumuwunda.*
30 Akutumika anguwungana kwaku Yesu ndipu angumukambiya vosi vo anguchita ndi kusambiza.+ 31 Iyu wanguŵakambiya kuti: “Zani kunu, tiyeni kwakutija kuti tikapumuwi kamanavi.”+ Chifukwa penga ŵanthu anandi wo azanga ndi kuluta, mwakuti ŵengavi nyengu yakupumuliya ndipuso yakuryiya. 32 Mwaviyo, angukwera boti ndi kuluta kwakuŵija kumalu ngambula ŵanthu.+ 33 Kweni ŵanthu anguŵawona achiluta ndipu anandi anguziŵa. Mwaviyo angutchimbiya wapasi kutuwa mumatawuni ngosi ndipu yiwu ndiwu angwamba kufika. 34 Wachisika muboti, Yesu wanguwona chigulu cha ŵanthu ndipu wanguŵalenge lisungu+ chifukwa ŵenga nge mbereri zambula mliska+ ndipu wangwamba kuŵasambiza vinthu vinandi.+
35 Sonu chakumazulu akusambira ŵaki anguza kwaku iyu ndi kumukambiya kuti: “Malu nganu kuja ŵanthu cha ndipu nyengu nayu yamala kali.+ 36 Akambiyeni ŵanthu kuti aluti muvigaŵa kweniso mumizi yapafupi kuti akajiguliyi chakurya.”+ 37 Iyu wanguŵamuka kuti: “Yimwi ndimwi muŵapaski chakurya.” Ŵati avwa venivi angumufumba kuti: “Kumbi tiluti kuchigula viŵandi va ndalama zakukwana madinari 200* ndi kupaska ŵanthu kuti aryi?”+ 38 Iyu wanguŵafumba kuti: “Kumbi mwe ndi viŵandi vilinga? Lutani kawoneni!” Ŵati aviwona angukamba kuti: “Vilipu vinkhondi ndi somba ziŵi.”+ 39 Ndipu wangukambiya ŵanthu kuti aje pa uteka mumagulumagulu.+ 40 Mwaviyo, anguja mu magulu nga ŵanthu 100 ndipuso 50. 41 Sonu Yesu wanguto viŵandi vinkhondi ndi somba ziŵi, wangulereska kuchanya ndi kupemphera.+ Pavuli paki wangumenya viŵandi vo ndi kwamba kupaska akusambira ŵaki kuti aŵiki mo munguja ŵanthu, ndipu wangugaŵiya so ŵanthu wosi somba ziŵi. 42 Mwaviyo, wosi angurya ndi kuguta, 43 pavuli paki anguyola vibanthu ndipu vinguzaza masokola 12, kupatuwaku somba.+ 44 Wo angurya viŵandi ŵenga anthulumi 5,000.
45 Sonu mwaliŵiliŵi, wangukambiya akusambira ŵaki kuti akweri boti, adanjiyepu ndi kuluta kusirya linyaki la nyanja, cha ku Betisayida, kweni iyu wangujaliya kuti wakambiyi ŵanthu kuti akengi.+ 46 Wati walayirana ndi ŵanthu wo, wanguluta kuphiri kuchipemphera.+ 47 Kuchifipa, boti lenga pakatikati pa nyanja kweni iyu wenga yija kumtunda.+ 48 Sonu wati wawona kuti asuzgika kuvuŵa chifukwa alutanga ko kwatuliyanga mphepu, iyu wanguza kwaku yiwu mu ulinda wachinayi* wachiyenda panyanja kweni wawonekanga nge kuti wakhumba* kuŵajumpha. 49 Ŵati amuwona wachiyenda panyanja, angukamba kuti: “Ndi malotu kwali!” Ndipu angudaniriza. 50 Chifukwa wosi angumuwona ndipu angutimbanyizgika. Kweni nyengu yeniyo wanguŵakambiya kuti: “Khwimani mtima! Ndini, mungawopanga cha.”+ 51 Pavuli paki, iyu wangukwera muboti ndipu mphepu yingugowoka. Yiwu anguzizwa ukongwa chifukwa cha venivi, 52 pakuti anguziŵa cha vo viŵandi viya vang’anamuwanga, kweni mitima yawu yingulutirizga kuja yambula kuvwisa vinthu.
53 Ŵati afika kumtunda, anguza ku Genesareti ndipu angukocheza boti pafupi.+ 54 Kweni ŵati asika ŵaka boti, ŵanthu angumuziŵa. 55 Yiwu angutchimbiya muchigaŵa chosi chenicho ndipu angwamba kunyamuwa ŵanthu wo atamanga pakasalasala ndi kuza nawu ko anguvwa kuti ndiku Yesu wali. 56 Ndipu asani Yesu wasere mumuzi wewosi, mutawuni pamwenga muchigaŵa chechosi, ŵanthu aŵikanga wo atamanga mumisika ndipu amuŵeyeriyanga kuti akoku ŵaka mphonji za laya laki lakubwalu.+ Ndipu wosi wo azikonga, achiranga.
7 Sonu Afarisi ndi alembi anyaki wo angutuwa ku Yerusalemu, anguza ndi kuwungana kwaku iyu.+ 2 Ndipu anguwona anyaki mwa akusambira aku Yesu achirya chakurya ndi manja ngakufipiskika, kung’anamuwa kuti, kwambula kusamba mumanja.* 3 (Pakuti Ayuda wosi ndi Afarisi aturya cha kwambula kusamba mumanja mpaka mukasukusuku chifukwa anderezeka cha pa midawuku ya ŵanthu akali. 4 Ndipu asani awe kumsika aturya cha mpaka po asambiya dankha. Pe so midawuku yinyaki yinandi yo akulonde ndipu atiyilondo, nge kubizga makapu, majagi kweniso viyaŵi vamkuŵa mumaji.)+ 5 Mwaviyo, Afarisi ndi alembi ŵenaŵa angumufumba kuti: “Ntchifukwa wuli akusambira ŵinu alondo cha midawuku ya ŵanthu akali, kweni aturya chakurya chawu ndi manja ngakufipiskika?”+ 6 Yesu wanguŵakambiya kuti: “Yesaya waneneskanga po wangukambiya limu va ŵanthu akunyenga yimwi, nge mo vikulembeke kuti, ‘Ŵanthu yaŵa atinditumbika ndi milomu yawu, kweni mitima yawu ye kutali ukongwa ndi ini.+ 7 Alutirizga kundisopa kweni palivi cho achitapu, chifukwa asambiza marangu nga ŵanthu nge kuti ndi visambizu vaku Chiuta.’+ 8 Muleka dangu laku Chiuta ndipu munderezeka cha pa midawuku ya ŵanthu.”+
9 Wanguŵakambiya so kuti: “Muleka kuvwiya dangu laku Chiuta mwakuchenje kuti mulondongi midawuku yinu.+ 10 Mwakuyeruzgiyapu, Mozesi wakukamba kuti, ‘Utumbikengi awusu ndi anyoku,’+ ndipuso kuti, ‘Weyosi yo watondowo* awisi pamwenga anyina, wabayiki.’+ 11 Kweni yimwi mukamba kuti, ‘Asani munthu wakambiya awisi pamwenga anyina kuti: “Chechosi cho ndatingi ndikupaskeningi kuti chikuwovyeni, ndi khobani (kung’anamuwa kuti, ndi mphasu yo yaperekeka kwaku Chiuta),”’ 12 mutimuzomereza so cha kuti wachitiyi awisi pamwenga anyina chinthu chechosi.+ 13 Mwaviyo, mupepuwa mazu ngaku Chiuta chifukwa cha midawuku yinu yo mupaska ŵanthu.+ Ndipu muchita vinthu vinandi va nge venivi.”+ 14 Sonu wangudana so chigulu cha ŵanthu kuti chizi kwaku iyu ndipu wanguŵakambiya kuti: “Vwisiyani kwaku ini mosi ndipu muziŵi vo nding’anamuwa.+ 15 Chinthu chechosi chakutuliya kubwalu kwa munthu cho chisere mwaku iyu chingamufipiska cha; kweni vinthu vo vituwa mukati mwa munthu ndivu vitimufipiska.”+ 16* ——
17 Sonu wati wasere munyumba, kutali ndi chigulu cha ŵanthu, akusambira ŵaki angwamba kumufumba vakukwaskana ndi ntharika yo wangukamba.+ 18 Sonu iyu wanguŵakambiya kuti: “Kumbi namwi so muwamu cha nge yiwu? Kumbi muziŵa cha kuti chechosi cho chituliya kubwalu kwa munthu ndi kusere mwaku iyu chingamufipiska cha? 19 Chifukwa chisere mumtima cha, kweni chisere mumoyu ndipu chitayika muchimbuzi.” Mwaviyo, wangukamba kuti vakurya vosi vakutoweseka. 20 Wangukamba so kuti: “Vo vituwa mukati mwa munthu ndivu vitimufipiska.+ 21 Pakuti mukati mumitima ya ŵanthu,+ ndimu mutuliya maŵanaŵanu ngaheni nge: ureŵi,* unkhungu, kubayana, 22 chigololu, mbunu, ntchitu ziheni, chinyengu, kuchita jalidu liheni mwambula soni,* jisu la sanji, kunyoza Chiuta, kujikuzga kweniso uzereza. 23 Vinthu viheni vosi ivi vituliya mukati mwa munthu ndipu ndivu vitimufipiska.”
24 Wati watuwa kwenuku wanguluta kuchigaŵa cha Turo ndi cha Sidoni.+ Kwenuku, wangusere munyumba ndipu wakhumbanga cha kuti munthu weyosi waziŵi, kweni ŵanthu anguziŵa mbwenu. 25 Nyengu yeniyo, munthukazi munyaki yo mwana waki munthukazi wenga ndi mzimu uheni wanguza ndi kuwa pamaphazi ngaki.+ 26 Munthukazi uyu wenga Mgiriki, wa ku Fonike;* ndipu wapemphanga Yesu mwakuwerezawereza kuti watuzgi chiŵanda cho chenga mu mwana waki. 27 Kweni Yesu wangumumuka kuti: “Ŵana ndiwu atenere dankha kuguta, chifukwa ntchakwenere cha kuto chakurya cha ŵana kuponye tana ta galu.”+ 28 Kweni munthukazi yo wangumuka kuti: “Hinya ada, kweni tana ta galu titurya malivuvu ngo ngambotoka pasi kutuliya pathebulu la ŵana.” 29 Nyengu yeniyo, Yesu wangumukambiya kuti: “Chifukwa chakuti wakamba viyo, lutanga chiŵanda chatuwamu mu mwana waku.”+ 30 Sonu wanguluta kunyumba kwaki ndipu wangusaniya kuti mwana waki wagona pabedi ndipu chiŵanda cho chatuwamu.+
31 Wati watuwa ku Turo, Yesu wangujumpha ku Sidoni wachiluta ku Nyanja ya Galileya ndipu wangupitiya kuchigaŵa cha Dekapoli.*+ 32 Kwenuku, ŵanthu anguza kwaku iyu ndi munthu wambula kuvwa kweniso yo wasuzgikanga kuŵereŵeta,+ ndipu angumuŵeyere kuti waŵiki janja laki pa munthu yo. 33 Yesu wangumuto ndi kuluta nayu kwakuyija, patali ndi chigulu cha ŵanthu. Pavuli paki, wangusereza vikumbu vaki mumakutu nga munthu yo ndipu wati wafunya mata, wanguko lilimi la munthu yo.+ 34 Wati walereska kuchanya, wangusisiya mtima ndipu wangumukambiya kuti: “Efata,” kung’anamuwa kuti, “Julika.” 35 Yesu wati wakamba viyo, makutu nga munthu yo ngangujulika+ ndipuso wanguleka kusuzgika kuŵereŵeta mwakuti wangwamba kuŵereŵeta umampha. 36 Pavuli paki, wanguŵalamula kuti angakambiyanga munthu weyosi cha,+ kweni asani waŵakambiya viyo, ndipu amemezanga ukongwa.+ 37 Yiwu anguzizwa ukongwa+ ndipu angukamba kuti: “Vinthu vosi wativichita umampha. Chinanga mbanthu ambula kuvwa, watiŵachitiska kuti avwengi ndipu ambula kuŵereŵeta, aŵereŵeta.”+
8 Mu mazuŵa ngeningo kunguza so chigulu chikulu cha ŵanthu, ndipu ŵengavi chakurya chechosi. Sonu Yesu wangudana akusambira ŵaki ndi kuŵakambiya kuti: 2 “Nditiŵalenge lisungu ŵanthu yaŵa+ chifukwa aja nani mazuŵa ngatatu sonu, kweni alivi chakurya.+ 3 Asani ndingaŵakambiya kuti akengi ndi nja,* angazinduka munthowa ndipu anyaki atuliya kutali.” 4 Kweni akusambira ŵaki angumufumba kuti: “Munthu wangavisaniya pani viŵandi vakukwana ŵanthu wosi yaŵa kumalu kwambula ŵanthu nge kunu?” 5 Ŵati akamba venivi, wanguŵafumba kuti: “Kumbi mwe ndi viŵandi vilinga?” Yiwu angumumuka kuti: “Te ndi viŵandi 7.”+ 6 Sonu wangukambiya chigulu cha ŵanthu kuti chije pasi. Pavuli paki wanguto viŵandi 7 ndi kuwonga kwaku Chiuta, wanguvimenyamenya ndi kupaska akusambira ŵaki kuti agaŵi, ndipu yiwu angugaŵiya chigulu cha ŵanthu.+ 7 Ŵenga so ndi tisomba timanavi, ndipu wati wapemphera wanguŵakambiya so kuti agaŵi. 8 Mwaviyo, ŵanthu wosi angurya ndi kuguta. Pavuli paki anguyola vibanthu vo vingujaku ndipu vinguzaza masokola 7 ngakulungakulu.+ 9 Pa ŵanthu wo angurya penga anthulumi pafufupi 4,000. Pavuli paki wanguŵakambiya kuti akengi.
10 Nyengu yeniyo wangukwera boti ndi akusambira ŵaki ndipu wangufika kuchigaŵa cha Dalamanuta.+ 11 Afarisi anguza kwenuku ndipu angwamba kususkana nayu. Sonu kuti amuyesi, angumukambiya kuti waŵapaski chisimikizu chakutuliya kuchanya.+ 12 Mwaviyo, Yesu wanguchita chitima ukongwa ndipu wanguti: “Ntchifukwa wuli mugonezi uwu upenja chisimikizu?+ Nditikuneneskiyani, mugonezi uwu wazamupaskika chisimikizu chechosi cha.”+ 13 Wati wakamba venivi, wangukwera so boti ndipu wanguluta kusirya linyaki la nyanja.
14 Yiwu anguluwa kupinga viŵandi, ndipu ŵengavi chakurya chechosi kweni ŵenga ndi chiŵandi chimoza pe muboti.+ 15 Yesu wanguŵatcheŵeska mwanthazi kweniso mwambula kubisa kuti: “Jani masu, ndipu tcheŵani ndi chakutupisa cha Afarisi ndipuso chaku Herodi.”+ 16 Sonu angwamba kufumbana chifukwa chakuti angupinga cha viŵandi. 17 Wati waziŵa vo afumbananga wanguŵakambiya kuti: “Ntchifukwa wuli mukambiskana kuti mulivi viŵandi? Kumbi namwi mwechendawemu ndipuso muvwisisa cha mpaka sonu? Kumbi mitima yinu yilutirizga mbwenu kuja yambula kuvwisa vinthu? 18 ‘Chinanga kuti mwe ndi masu, kumbi muwona cha? Kweniso chinanga kuti mwe ndi makutu, kumbi mutuvwa cha?’ Kumbi mukumbuka cha 19 kuti ndati ndamenya viŵandi vinkhondi+ vo anthulumi 5,000 angurya, munguyola vibanthu vakuzaza masokola ngalinga?” Angumuka kuti: “Ngenga 12.”+ 20 “Ndati ndamenya viŵandi 7 vo anthulumi 4,000 angurya, kumbi munguyola vibanthu vakuzaza masokola ngakulungakulu ngalinga?” Yiwu angumumuka kuti: “Ngenga 7.”+ 21 Ŵati akamba venivi, wanguŵafumba kuti: “Kumbi muvwisa mbwenu cha vo nding’anamuwa?”
22 Sonu angufika ku Betisayida. Kwenuku, ŵanthu anguza kwaku iyu ndi munthu wachibulumutiya ndipu anguŵeyere Yesu kuti wamukwaski.+ 23 Iyu wanguko munthu yo pajanja ndi kutuwa nayu kubwalu kwa muzi. Wati wafunyiya mata mumasu mwa munthu yo,+ wanguŵika manja ngaki paku iyu, ndipu wangumufumba kuti: “Kumbi uwona chechosi?” 24 Munthu yo wangulereskalereska ndipu wangukamba kuti: “Ndiwona ŵanthu wo awoneka nge vimiti vo vitendatenda.” 25 Yesu wangukwaska so mumasu mwa munthu yo, ndipu wangwamba kulereska umampha. Iyu wangwamba so kuwona vinthu vosi umamphaumampha. 26 Sonu wangumukambiya kuti wakengi kwawu, ndipu wanguti: “Ungaserenga mumuzi uwu cha.”
27 Sonu Yesu ndi akusambira ŵaki anguluta ku mizi ya ku Kayisareya Filipi, ndipu ŵe munthowa wangwamba kufumba akusambira ŵaki kuti: “Kumbi ŵanthu akamba kuti ndini yani?”+ 28 Yiwu angumumuka kuti: “Yohane Mubatizi,+ anyaki atiti Eliya+ ndipu anyaki akamba kuti ndimwi yumoza wa achimi.” 29 Wanguŵafumba so kuti: “Sonu nanga yimwi mutiti ndini yani?” Peturo wangumuka kuti: “Ndimwi Khristu.”+ 30 Wati wamuka viyo, Yesu wanguŵalamula mwanthazi kuti angakambiyanga munthu weyosi cha vakukwaskana ndi iyu.+ 31 Ndipuso wangwamba kuŵasambiza kuti Mwana wa munthu wakumanengi ndi masuzgu nganandi. Ŵara, ŵara ŵa asembi ndi alembi azakumukana, wazamubayika,+ ndipu pa zuŵa lachitatu* wazamuyuka.+ 32 Yesu wanguŵakambiya venivi pakweru. Kweni Peturo wangumutole pamphepeti ndipu wangwamba kumuchenya.+ 33 Wati wavwa venivi, wangung’anamuka, wangulereska akusambira ŵaki ndipu wanguchenya Peturo kuti: “Luta kuvuli kwangu Satana! chifukwa maŵanaŵanu ngaku, kuti ngaku Chiuta cha, kweni nga ŵanthu.”+
34 Sonu wangudana chigulu cha ŵanthu ndi akusambira ŵaki ndipu wanguŵakambiya kuti: “Asani munthu wapenja kundilondo, wajikani yija ndipu wapingi chimiti chaki chakutombozgekiyapu* ndi kulutirizga kundilondo.+ 35 Chifukwa weyosi yo wapenja kutaska umoyu waki, wazakuwutaya, kweni weyosi yo wataya umoyu waki chifukwa chaku ini ndipuso chifukwa cha uthenga wamampha, wazakuwutaska.+ 36 Sonu munthu wangayanduwanji asani wangasaniya vinthu vosi va mucharu ndi kutaya umoyu waki?+ 37 Ntchinthu wuli cho munthu wangapereka kuti wasinthisi ndi umoyu waki?+ 38 Chifukwa weyosi yo wachita soni ndi ini kweniso mazu ngangu mu mugonezi wachigololu* ndipuso wakubuda uwu, Mwana wa munthu nayu wazamuchita nayu soni+ asani waziza mu unkhankhu wa Awisi limoza ndi angelu akupaturika.”+
9 Yesu wangulutirizga kuŵakambiya kuti: “Nditikuneneskiyani kuti pe anyaki wo ama panu, wo afwengi cha mpaka po awone dankha kuti Ufumu waku Chiuta waza ndi nthazi.”+ 2 Pati pajumpha mazuŵa 6, Yesu wanguto Peturo, Yakobe ndi Yohane ndipu wanguluta nawu muphiri litali kwakuŵija. Iyu wangusambuka yiwu achilereska.+ 3 Malaya ngaki ngakubwalu ngangwamba kugabuka, ndipu ngangutowa ukongwa kuluska mo wakuchapa malaya weyosi pacharu chapasi wangatowese vakuvwala. 4 Kweniso Mozesi ndi Eliya anguŵawoneke penipo, yiwu akambiskananga ndi Yesu. 5 Pavuli paki, Peturo wangukambiya Yesu kuti: “Rabi, mwachita umampha kuza nasi kunu. Sonu tijinthi mahema ngatatu, limoza linu, limoza laku Mozesi ndipuso linyaki laku Eliya.” 6 Peturo waziŵanga cha vo wangachita chifukwa ŵenga ndi mantha ukongwa. 7 Sonu kunguchita mtambu wo unguŵabenekere ndipu mumtambu wo mungutuwa mazu+ ngakuti: “Uyu ndi Mwana wangu, mweniyo nditanja.+ Muvwiyeni.”+ 8 Ndipu nyengu yeniyo, ŵati alereskalereska anguwonapu munthu weyosi cha, kweni penga Yesu pe.
9 Achisika muphiri, Yesu wangukaniza akusambira ŵaki kuti angakambiyanga munthu weyosi cha vo awona,+ mpaka po Mwana wa munthu wazamuyuskikiya.+ 10 Yiwu angusunga mazu ngenanga mumtima,* kweni akambiskananga vo kuyuka kwaki ku nyifwa kung’anamuwa. 11 Yiwu angufumba Yesu kuti: “Ntchifukwa wuli alembi akamba kuti Eliya+ watenere kuza dankha?”+ 12 Iyu wanguŵamuka kuti: “Eliya watenere nadi kuza dankha ndipu wazamuweziyapu vinthu vosi.+ Kweni nanga ntchifukwa wuli malemba ngakamba kuti Mwana wa munthu watenere kukumana ndi masuzgu nganandi+ ndipuso kuti azakumuchitiya vinthu vachipongu?+ 13 Kweni nditikukambiyani kuti Eliya+ wakuza, ndipu angumuchitiya chechosi cho akhumbanga nge mo vikulembeke vakukwaskana ndi iyu.”+
14 Ŵati afika ko kwenga akusambira ŵaki anyaki, anguwona chigulu cha ŵanthu cho chenga pafupi ndi yiwu, ndipu penga so alembi wo asuskananga ndi akusambira wo.+ 15 Chigulu chosi cha ŵanthu chati chawona ŵaka Yesu, chinguzizwa ndipu chingumutchimbiriya kuti chikamutawuzgi. 16 Sonu Yesu wanguŵafumba kuti: “Kumbi mususkananji nawu?” 17 Ndipu yumoza wa ŵanthu wo, wangumuka kuti: “Msambizi, ndinguza ndi mwana wangu kwaku yimwi, chifukwa we ndi mzimu uheni wo utimutondekesa kulongoro.+ 18 Asani wamuyukiya, utimuponya pasi, watuwa phovu kumulomu, wakekechuwa minyu ndipuso utimumala nthazi. Ndingupempha akusambira ŵinu kuti awutuzgi, kweni atondeka.” 19 Pakumuka, Yesu wanguŵakambiya kuti: “Hate! mugonezi wambula chivwanu uwu!+ Kumbi ndilutirizgengi kuŵa namwi mpaka zuŵanji? Kumbi ndikunthiyengepu namwi mpaka zuŵanji? Zani nayu kunu.”+ 20 Sonu mnyamata yo anguza nayu kwaku Yesu, ndipu mzimu wo wati wamuwona ŵaka, nyengu yeniyo unguwisa mwana yo pasi, ndipu wangwamba kunyutuka. Wati wawa pasi, wangukunkhulukakunkhuluka ndi kutuwa phovu kumulomu. 21 Pavuli paki, Yesu wangufumba awisi kuti: “Kumbi venivi vikwamba zuŵanji kumuchitikiya?” Yiwu angumuka kuti: “Kutuliya pa unamana waki. 22 Ndipu kanandi utimuwisa pamotu kweniso mumaji kuti wafwi. Kweni asani mungafiska, tichitiyeni lisungu, tiwovyeni chondi.” 23 Yesu wangumukambiya kuti: “Ntchifukwa wuli ukamba kuti, ‘Asani mungafiska?’ Ku munthu yo we ndi chivwanu, vinthu vosi vichitika.”+ 24 Nyengu yeniyo, awisi a mwana yo angudaniriza kuti: “Chivwanu nde nachu! Ndiwovyeni kuti ndije ndi chivwanu chakukho!”+
25 Sonu Yesu wati wawona kuti chigulu cha ŵanthu chikhumukiya kwaku iyu, wanguchenya mzimu uheni wo kuti: “Yiwi mzimu wakutondekesa kulongoro kweniso kuvwa, nditikulamula kuti tuwa mwaku iyu ndipu ungaserengamu so cha!”+ 26 Mwana yo wangudaniriza ndi kwamba kunyutuka, pavuli paki mzimu wo ungutuwamu mwaku iyu ndipu wanguja nge kuti wafwa, mwakuti ŵanthu anandi akambanga kuti: “Wafwa!” 27 Kweni Yesu wangumuko pajanja ndi kumuyuska ndipu wangusoka. 28 Sonu Yesu wati wasere munyumba, akusambira ŵaki angumufumba kwakuŵija kuti: “Ntchifukwa wuli isi tatondeka kutuzga mzimu uheni wuwa?”+ 29 Iyu wanguŵamuka kuti: “Mzimu wa mtundu uwu utuzgika ndi pempheru pe.”
30 Sonu angutuwaku kwenuku ndipu angujumpha mu Galileya, kweni Yesu wangukhumba cha kuti munthu weyosi waziŵi ko iyu wenga. 31 Chifukwa wasambizanga akusambira ŵaki ndipu waŵakambiya kuti: “Mwana wa munthu waperekekengi mu manja mwa ŵanthu, ndipu amubayengi+ kweni chinanga kuti amubayi, pa zuŵa lachitatu* wayuskikengi.”+ 32 Yiwu anguvwisa cha vo wakambanga kweni awopanga kumufumba.
33 Pavuli paki, angufika ku Kaperenao. Sonu we munyumba wanguŵafumba kuti: “Kumbi mwasuskananganji munthowa?”+ 34 Yiwu anguja ŵaka cheti chifukwa munthowa asuskananga kuti mura ndi yani pakati pawu. 35 Sonu wanguja pasi ndi kudana akusambira ŵaki 12, ndipu wanguŵakambiya kuti: “Asani munthu wakhumba kuja wakwamba, watenere kuja wakumaliya paku wosi kweniso mteŵeti waku wosi.”+ 36 Ndipu wanguto kamwana ndi kukamika pakati pawu, wangukako paphewa ndipu wanguŵakambiya kuti: 37 “Weyosi yo walonde kamoza mwa tiŵana ta nge kamwana yaka+ chifukwa cha zina langu, walonde so ini. Ndipu weyosi yo walonde ini, walonde ini pe cha, kweni walonde so Yo wakundituma.”+
38 Yohane wangukambiya Yesu kuti: “Msambizi, tinguwona munthu munyaki wachituzga viŵanda mu zina linu, sonu tingumukaniza chifukwa we mu gulu lidu cha.”+ 39 Kweni Yesu wangukamba kuti: “Mungamukanizanga cha, chifukwa palivi munthu yo wachita vakuziziswa mu zina langu, yo wangakamba mwaliŵi chiheni chechosi chakukwaskana ndi ini. 40 Chifukwa weyosi yo waleka kususkana nasi, we kuchigaŵa chidu.+ 41 Ndipu weyosi yo watikupaskani kapu ya maji kuti mumwi chifukwa chakuti mwe aku Khristu,+ nditikuneneskiyani kuti wazakuyitayapu cha mphotu yaki.+ 42 Kweni weyosi yo waguŵiska kamoza mwa tiŵana teniti to te ndi chivwanu, vingaŵa umampha kumumangiriya mukhosi chimwa chakupere nge cho bulu waguza, ndi kumubizga munyanja.+
43 “Asani janja laku litikuguŵiska, ulidumuwi. Nkhanthu kusere mu umoyu we wakupunduka, kuluska kuti uponyeki mu Gehena* we ndi manja ngosi ngaŵi, mo mwe motu wambula kuzimwika.+ 44* —— 45 Ndipu asani phazi laku litikuguŵiska, ulidumuwi. Nkhanthu kusere mu umoyu we wakupunduka, kuluska kuti uponyeki mu Gehena* we ndi maphazi ngosi ngaŵi.+ 46* —— 47 Ndipu asani jisu laku litikuguŵiska, litayi kutali.+ Nkhanthu kusere mu Ufumu waku Chiuta we ndi jisu limoza, kuluska kuti uponyeki mu Gehena* we ndi masu ngosi ngaŵi,+ 48 ko mphorozi zitufwa cha ndipuso motu uzimwika cha.+
49 “Chifukwa weyosi watenere kuwazika mche wo we nge motu.+ 50 Mche ngwamampha kweni asani wasukuluka, kumbi kunowa kwaki kungaweriyamu so wuli?+ Jani ndi mche mwaku mwaŵeni+ ndipu jani mwachimangu ndi anyinu.”+
10 Wati watuwa kwenuku, wangufika kumphaka za Yudeya, kusirya linyaki la Yorodani ndipu chigulu cha ŵanthu chinguwungana so kwaku iyu. Nge mo wachitiyanga nyengu zosi, wangwamba so kuŵasambiza.+ 2 Ndipu Afarisi anguza ndi chilatu chakuti amuyesi ndipu yiwu angumufumba asani marangu ngazomereza kuti munthulumi wapati muwolu waki.+ 3 Iyu wanguŵamuka kuti: “Kumbi Mozesi wakukulamulani kuti wuli?” 4 Yiwu angukamba kuti: “Mozesi wakuzomereza kupereka kalata yachipata ndi kumupata.”+ 5 Kweni Yesu wanguŵakambiya kuti: “Mozesi wangukulembiyani dangu ili+ chifukwa cha kunonopa mtima kwinu.+ 6 Kweni kutuliya pakwamba pa kulengeka kwa vinthu, ‘Chiuta wangulenga munthulumi ndi munthukazi.+ 7 Pa chifukwa chenichi, munthulumi wazamuleka awisi ndi anyina+ 8 ndipu wosi ŵaŵi azamuja liŵavu limoza,’+ mwakuti mbaŵi so cha, kweni liŵavu limoza. 9 Mwaviyo, cho Chiuta wamanga pamoza, munthu wangapatuwanga cha.”+ 10 Pa nyengu yo ŵenga so munyumba, akusambira ŵaki angwamba kumufumba nkhani yeniyi. 11 Iyu wanguŵamuka kuti: “Weyosi yo wapata muwolu waki ndi kuto munthukazi munyaki, wamuchitiya chigololu,+ 12 kweniso asani munthukazi wapata mulumu waki ndipu watorana ndi munthulumi munyaki, ndikuti wachita chigololu.”+
13 Sonu ŵanthu angwamba kuza ndi ŵana kuti waŵakwaski, kweni akusambira ŵaki anguŵakalipiya.+ 14 Yesu wati wawona venivi, wangukwiya ndipu wanguŵakambiya kuti: “Alekeni ŵana azi kwaku ini, mungaŵakanizanga cha, chifukwa Ufumu waku Chiuta ngwa ŵanthu a nge ŵana ŵenaŵa.+ 15 Nditikuneneskiyani kuti weyosi yo watondeka kulonde Ufumu waku Chiuta nge mwanamana, wazamuserepu cha mu Ufumu wo.”+ 16 Sonu wangunyamuwa ŵana wo, ndipu wangwamba kuŵatumbika ndi kuŵika manja ngaki paku yiwu.+
17 We munthowa, munthu munyaki wangumutchimbiriya ndi kumujikamiya panthazi paki, ndipu wangumufumba kuti: “Msambizi wamampha, kumbi ndikhumbika kuchitanji kuti ndizilonde umoyu wamuyaya?”+ 18 Yesu wangumumuka kuti: “Ntchifukwa wuli utindidana kuti wamampha? Wamampha walipu yumoza pe, yo ndi Chiuta.+ 19 Asi utingaziŵa marangu ngakuti: ‘Ungabayanga munthu cha,+ ungachitanga chigololu cha,+ ungabanga cha,+ ungaperekanga ukaboni waboza cha,+ ungalondanga vinthu va munyaku mwauryarya cha,+ ndipuso utumbikengi awusu ndi anyoku!’”+ 20 Munthu yo wangumukambiya kuti: “Msambizi, ndaja ndichisunga marangu ngosi ngenanga kwamba pa unamana wangu.” 21 Yesu wati wamulereseska wangumuyanja ukongwa ndipu wangumukambiya kuti, “Pe chinthu chimoza cho ukhumbika kuchita. Luta ukagulisi vinthu vo we navu ndipu ndalama zaki ukapaski akavu. Asani wachita viyo, uŵengi ndi chuma kuchanya, ndipu uzi kuti uzije wakusambira wangu.”+ 22 Iyu wanguguŵa ukongwa chifukwa cha vo Yesu wangumukambiya ndipu wangutuwapu we ndi chitima chifukwa wenga ndi katundu munandi.+
23 Wati walereskalereska, Yesu wangukambiya akusambira ŵaki kuti: “Vazamukuŵa vakusuzga ukongwa kuti ŵanthu wo ŵe ndi ndalama azisere mu Ufumu waku Chiuta!”+ 24 Kweni akusambira ŵaki anguzizwa ndi vo wangukamba. Sonu Yesu wanguŵakambiya kuti: “Mwaŵana, vakusuzga ukongwa kuti munthu wasere mu Ufumu waku Chiuta! 25 Ntchipusu kuti ngamila yisere pajisu la zingani, kuluska kuti munthu wachuma wasere mu Ufumu waku Chiuta.”+ 26 Yiwu anguzizwa ukongwa ndi vo wakambanga ndipu angumukambiya* kuti: “Sonu ndiyani yo wangataskika?”+ 27 Yesu wanguŵalereseska ndipu wangukamba kuti: “Ku ŵanthu vingachitika cha, kweni ve viyo cha ndi Chiuta, chifukwa palivi cho Chiuta wangatondeka kuchita.”+ 28 Peturo wangumukambiya kuti: “Awonani! Isi taleka vinthu vosi ndi kulondo yimwi.”+ 29 Yesu wangumuka kuti: “Nditikuneneskiyani kuti palivi munthu yo waleka nyumba, avurwa ŵaki, aku ŵaki, azichi ŵaki, anyina, awisi, ŵana pamwenga minda chifukwa chaku ini kweniso chifukwa cha uthenga wamampha+ 30 yo wangatondeka kulonde maulendu 100, nyumba, avurwa ŵaki, aku ŵaki, azichi ŵaki, anyina, ŵana pamwenga minda limoza ndi kutombozgeka+ mu nyengu yinu ndipuso umoyu wamuyaya mu nyengu yo yituza.* 31 Kweni ŵanthu anandi wo ŵe kukwamba azamuja kukumaliya, ndipu wo ŵe kukumaliya azamuja kukwamba.”+
32 Sonu yiwu achiyenda munthowa yakukwere ku Yerusalemu, Yesu ndiyu wenga panthazi pawu ndipu yiwu anguzizwa ukongwa, kweni wo amulondonga angwamba kuchita mantha. Wangutole so akusambira ŵaki 12 pamphepeti ndi kwamba kuŵakambiya vinthu vo vimuchitikiyengi. Iyu wangukamba kuti:+ 33 “Awonani! Tiluta ku Yerusalemu ndipu Mwana wa munthu wamuperekeka ku ŵara ŵa asembi ndi alembi. Yiwu akumuyeruzga kuti wabayiki ndipu akumupereka ku ŵanthu amitundu yinyaki. 34 Ŵanthu ŵenaŵa akumunyoza, akumufunyiya mata, akumukhwechuwa kweniso akumubaya, kweni pa zuŵa lachitatu* wazamuyuka.”+
35 Ŵana ŵaŵi aku Zebediya,+ Yakobe ndi Yohane, anguza kwaku Yesu ndipu angumukambiya kuti: “Msambizi, tikhumba kuti mutichitiyi chechosi cho tikupempheningi.”+ 36 Iyu wanguŵafumba kuti: “Mukhumba kuti ndikuchitiyeninji?” 37 Yiwu angumumuka kuti: “Tizomerezeni kuti mu unkhankhu winu, munyaki wakaje kujanja linu lamaryi, munyaki kujanja linu lamazge.”+ 38 Yesu wanguŵakambiya kuti: “Mutichiziŵa cha cho mupempha. Kumbi mungamwa kapu yo ini nditumwa pamwenga mungabatizika ndi ubatizu wo ini ndibatizika?”+ 39 Yiwu angumuka kuti: “Hinya tingamwa.” Yesu wati wavwa venivi wanguŵakambiya kuti: “Mumwengi nadi kapu yo nditumwa, ndipu ubatizu wo ndibatizika, namwi mubatizikengi weniwo.+ 40 Kweni nkhwaku ini cha kusankha kuti uyu waje kujanja langu lamaryi, uyu kujanja langu lamazge, kweni Ada ndiwu aziŵa wo aŵanozge kuti aŵapaski.”
41 Akusambira anyaki 10 ŵati avwa venivi, angukwiyiya Yakobe ndi Yohane.+ 42 Kweni Yesu wanguŵadana ndipu wanguŵakambiya kuti: “Yimwi muziŵa kuti ŵanthu wo awoneka* kuti alamuliya mitundu ya ŵanthu achita ufumu pa ŵanthu ŵawu ndipu ŵanthu wo ŵe ndi mazaza akandirizga anyawu.+ 43 Kweni yimwi mungachitanga viyo cha. Weyosi yo wakhumba kuja mura pakati pinu, waje mteŵeti winu,+ 44 ndipu weyosi yo wakhumba kuja wakwamba pakati pinu, watenere kuja kapolu waku mosi. 45 Pakuti chinanga ndi Mwana wa munthu wakuza kuti ŵanthu amuteŵete cha, kweni wakuza kuziteŵete+ ndi kupereka umoyu waki sembi yakuwombole ŵanthu anandi.”+
46 Sonu angufika ku Yeriko. Kweni iyu ndi akusambira ŵaki kweniso gulu linyaki la ŵanthu achituwa ku Yeriko, Batimeyu (mwana waku Timeyu), yo wenga wakupemphesa wachibulumutiya, wanguja mumphepeti mwa msewu.+ 47 Wati wavwa kuti kujumpha Yesu wa ku Nazareti wangwamba kudaniriza kuti: “Yesu, Mwana waku Davidi,+ ndichitiyeni lisungu!”+ 48 Ŵanthu anandi ŵati avwa venivi, angwamba kumukalipiya kweniso kumukambiya kuti waje cheti, kweni ndipu wadanirizanga so ukongwa kuti: “Mwana waku Davidi, ndichitiyeni lisungu!” 49 Sonu Yesu wanguma ndipu wangukamba kuti: “Mudaniyeni kunu.” Yiwu angumudana ndipu angumukambiya kuti: “Khwima mtima! Soka; watikudana.” 50 Iyu wanguponya pasi malaya ngaki ngakubwalu, wangusoka mwaliŵiliŵi ndi kuluta kwaku Yesu. 51 Sonu Yesu wangumufumba kuti: “Ukhumba kuti ndikuchitiyenji?” Munthu yo wangumumuka kuti: “Raboni,* ndikhumba kuti ndiyambi so kulereska.” 52 Ndipu Yesu wangumukambiya kuti: “Lutanga. Chivwanu chaku chakuchizga.”+ Nyengu yeniyo, wangwamba so kulereska+ ndipu wangwamba kumulondo.
11 Sonu ŵe pafupi kufika ku Yerusalemu, angufika pa Phiri la Maolivi, po penga Betifage ndi Betaniya.+ Yesu wangutuma akusambira ŵaki ŵaŵi+ 2 ndipu wanguŵakambiya kuti: “Lutani mumuzi wo uwoneka po, ndipu asani mwachisere mwamusaniya mwana wa bulu yo amumangiriya, mweniyo chijaliyi munthu wechendakwerepu. Mukamufwatuwi ndi kuza nayu kunu. 3 Ndipu asani munthu munyaki wachikufumbani kuti: ‘Ntchifukwa wuli mutimufwatuwa?’ mukakambi kuti: ‘Ambuya atimukhumba ndipu akuweziyeningi asani amaliza ŵaka kumugwiriskiya ntchitu.’” 4 Sonu yiwu anguluta, angusaniya mwana wa bulu yo angumumangiriya pakhomu mumphepeti mwa msewu ndipu angumufwatuwa.+ 5 Kweni ŵanthu anyaki wo anguma penipo anguŵafumba kuti: “Mutimufwatuliyanji mwana wa bulu?” 6 Yiwu anguŵakambiya nge mo Yesu wanguŵapangizgiya ndipu anguŵazomereza kuti akengi nayu.
7 Ŵati aza ndi mwana wa bulu+ yo kwaku Yesu, angutandikapu malaya ngawu ngakubwalu ndipu iyu wangukwerapu.+ 8 Ŵanthu anandi angutandika malaya ngawu ngakubwalu mumsewu, penipo anyaki aphajuwanga vivwati mumphepeti mwa msewu.+ 9 Ndipu ŵanthu wo ayendanga panthazi paku Yesu kweniso wo azanga kuvuli kwaki adanirizanga kuti: “Mutaskeni chondi!+ Ngwakutumbikika yo watuza mu zina laku Yehova!*+ 10 Ngwakutumbikika Ufumu wo utuza wa awusefwi a Davidi!+ Mutaskeni chondi, yimwi mwe kuchanya ukongwa!” 11 Sonu wangusere mu Yerusalemu, ndipu wanguluta munyumba yakusopiyamu ndi kulereskalereska vinthu vosi kweni chifukwa chakuti kungufipa, wanguluta ku Betaniya limoza ndi akusambira ŵaki 12.+
12 Mawa laki, achituwa ku Betaniya, wanguvwa nja.+ 13 We patali, wanguwona chimiti cha mkuyu cho chenga ndi mani ndipu wanguluta kuchiwonamu kuti panyaki mwe vipasu. Kweni wati wafika pachimiti cho, wangusaniyamu chipasu chechosi cha kweni mani pe, chifukwa yenga nyengu ya mkuyu cha. 14 Sonu wanguchikambiya kuti: “Munthu wangaziryangamu so chipasu chechosi cha mwaku yiwi.”+ Ndipu akusambira ŵaki avwanga vo wakambanga.
15 Sonu angufika ku Yerusalemu. Yesu wangusere munyumba yakusopiyamu, wangwamba kudikisa ŵanthu wo agulisanga ndipuso wo agulanga vinthu munyumba yakusopiyamu, wangugudubuwa mathebulu nga akusintha ndalama kweniso mipandu ya akugulisa nkhunda.+ 16 Ndipu wanguzomereza cha kuti munthu yo wapinga katundu wajumphi munyumba yakusopiyamu. 17 Iyu waŵasambizanga ndi kuŵakambiya kuti: “Asi Malemba ngatiti, ‘Nyumba yangu yazamudanika kuti nyumba yakupempheriyamu ŵanthu amitundu yosi’?+ Kweni yimwi mwayisambusa mphanji ya ankhungu.”+ 18 Ŵara ŵa asembi ndi alembi anguvwa venivi ndipu chifukwa chakuti amuwopanga, angwamba kupenjapenja nthowa yakuti amubayiyi,+ pakuti chigulu cha ŵanthu chinguzizwa ndi mo wasambiziyanga.+
19 Ndi mazulu angutuwamu mutawuni yo. 20 Kweni ndi mlenjilenji achijumpha, angusaniya kuti chimiti cha mkuyu chosi chafota ndi misisi viyo.+ 21 Peturo wangukumbuka chimiti cho ndipu wangukamba kuti: “Rabi, awonani! chimiti chiya mungutemba, chajifote!”+ 22 Yesu wanguŵakambiya kuti: “Jani ndi chivwanu mwaku Chiuta. 23 Nditikuneneskiyani kuti weyosi yo wangakambiya phiri ili kuti, ‘Soka panu, ukajiponyi munyanja,’ ndipu wakayika cha mumtima mwaki, kweni we ndi chivwanu kuti vo wakamba vichitikengi, vazakumuchitikiya nadi.+ 24 Ndichu chifukwa chaki nditikukambiyani kuti vinthu vosi vo mungapemphere ndi kupempha, jani ndi chivwanu chakuti mwavilonde kali, ndipu mwazamulonde nadi.+ 25 Ndipu asani mupemphera, mugowokiyengi dankha ŵanthu wo akunangiyani kuti Awusemwi wo ŵe kuchanya nawu akugowokiyeni maubudi nginu.”+ 26* ——
27 Anguza so ku Yerusalemu. Wachiyenda munyumba yakusopiyamu, kunguza ŵara ŵa asembi, alembi ndi ŵara 28 ndipu angumufumba kuti: “Kumbi mazaza ngakuchitiya ivi utuwa nangu pani? Pamwenga ndiyani yo wakukupaska mazaza ngenanga?”+ 29 Yesu wanguŵakambiya kuti: “Ndikufumbeni fumbu limoza. Mundimuki dankha ndipu ndikukambiyeningi ko kutuwa mazaza ngo ndichitiya venivi. 30 Kumbi ubatizu waku Yohane+ ukutuliya kuchanya pamwenga ku ŵanthu? Ndimukeni.”+ 31 Yiwu angwamba kukambiskana kuti: “Asani tikambengi kuti, ‘Ukutuliya kuchanya,’ wakambengi kuti, ‘Sonu ntchifukwa wuli munguleka kumugomezga?’ 32 Sonu nanga tikambiyi dala kuti, ‘Ukutuliya ku ŵanthu’?” Yiwu awopanga gulu la ŵanthu, chifukwa gulu lo lawonanga kuti Yohane wenga nadi mchimi.+ 33 Sonu angumuka Yesu kuti: “Tiziŵa cha.” Ndipu Yesu nayu wanguŵamuka kuti: “Nani ndikukambiyeningi cha ko kutuwa mazaza ngo ndichitiya venivi.”
12 Sonu Yesu wangwamba kukambiskana nawu mwakugwiriskiya ntchitu ntharika. Iyu wangukamba kuti: “Munthu munyaki wangupanda mphereska mumunda waki+ ndipu wanguwuzunguliza ndi mpanda, wangukumba chakukandiyamu mphereska ndi kuzenga chigongwi,+ pavuli paki wanguwupereka kwa alimi ndipu wanguluta ku ulendu.+ 2 Nyengu ya vipasu yati yakwana, wangutuma kapolu waki kuti wakatoku vipasu va mphereska kwa alimi. 3 Kweni alimi wo anguko kapolu yo, angumupuma ndi kumuweza kwambula kanthu. 4 Wangutuma so kapolu munyaki kwaku yiwu ndipu angumupuma kumutu ndi kumuchitiska soni.+ 5 Wangutuma so kapolu munyaki ndipu mwenuyu angumubaya. Wangutuma so akapolu anyaki anandi ndipu anyaki anguŵapuma, anyaki anguŵabaya. 6 Sonu panguja munthu yumoza, mwana waki wakwanjiwa.+ Pakumaliya, wangutuma mwenuyu ndipu wanguti, ‘Mwana wangu pe akumutumbika.’ 7 Kweni alimi wo angukambiskana kuti, ‘Mwenuyu ndiyu waharengi.+ Tiyeni timubayi ndipu chihara chijengi chidu.’ 8 Mwaviyo, angumuto ndi kumubaya ndipu angumuponya kubwalu kwa munda wa mphereska.+ 9 Kumbi mweneku wa munda wa mphereska wazamuchitanji? Iyu wazengi ndipu wazakuŵabaya alimi ŵenaŵa kweniso wazamupereka munda wa mphereska wo ku ŵanthu anyaki.+ 10 Kumbi mukuŵerenga cha lemba lo likamba kuti: ‘Mwa wo akuzenga anguwukana, ndiwu waja mwa wakukhumbika ukongwa wapakona,*+ 11 mwa wenuwu watuliya kwaku Yehova* ndipu ngwakuziziswa ukongwa mu masu mwidu’?”+
12 Ŵati avwa venivi, akhumbanga kumuko,* chifukwa anguziŵa kuti wachikamba ntharika iyi wakambanga yiwu, kweni awopanga chigulu cha ŵanthu. Sonu angumuleka ndi kutuwapu.+
13 Pavuli paki, angutuma anyaki mwa Afarisi ndi anyaki a mu chipani chaku Herodi kuti akamusaniyi vifukwa pa vo wakambengi.+ 14 Ŵati afika kwaku Yesu angumukambiya kuti: “Msambizi, tiziŵa kuti mukamba vinthu mwauneneska ndipu muchita vinthu kuti ŵanthu akuyanjiyeningi cha, chifukwa muchita vinthu mwakutole mo munthu wawoneke cha, kweni musambiza nthowa yaku Chiuta mwakukoliyana ndi uneneska. Kumbi dangu lizomereza* kupereka msonkhu kwaku Kayisara pamwenga cha? 15 Kumbi titenere kupereka, pamwenga cha?” Wati waziŵa uryarya wawu, wanguŵakambiya kuti: “Mutindiyesiyanji? Ndipaskeni dinari* kuti ndiyiwoni.” 16 Angumupaska dinari yimoza, ndipu wanguŵafumba kuti: “Kumbi chithuzi ichi ndi mazu yanga vaku yani?” Yiwu anguti: “Vaku Kayisara.” 17 Yesu wanguŵakambiya kuti: “Perekani vinthu vaku Kayisara kwaku Kayisara,+ ndipu vaku Chiuta kwaku Chiuta.”+ Yiwu anguzizwa nayu ukongwa.
18 Sonu Asaduki wo akambanga kuti kulivi chiyuka,+ anguza ndi kumufumba kuti:+ 19 “Msambizi, Mozesi wakutilembe kuti asani munthulumi wafwa ndipu wasiya munthukazi kwambula kubaliyapu mwana, mubali waki waharengi choko kuti wamuyuskiyi mbewu mubali waki yo.+ 20 Sonu penga anthulumi 7 a nyumba yimoza. Wakwamba wanguto munthukazi kweni wangufwa kwambula mwana. 21 Ndipu wachiŵi wanguhara choko kweni wangufwa kwambula kubaliyapu mwana, wachitatu nayu so viyo. 22 Ndipu wosi 7 angufwa kwambula kubaliyapu mwana. Pakumaliya, munthukazi yo nayu wangufwa. 23 Sonu pa chiyuka, kumbi munthukazi yo wazamuja muwolu waku yani? Chifukwa wosi 7 angutoranapu nayu.” 24 Yesu wanguŵakambiya kuti: “Ndichu chifukwa chaki munangisa na! Chifukwa mutingaziŵa cha Malemba pamwenga nthazi yaku Chiuta.+ 25 Pakuti asani ayuskika, anthulumi ato cha, anthukazi ayirwa cha, kweni aja nge angelu kuchanya.+ 26 Kweni pa nkhani ya kuyuskika kwa ŵanthu akufwa, kumbi mukuŵerenga cha mubuku laku Mozesi, mu nkhani yakukwaskana ndi chivwati cha minga kuti Chiuta wangumukambiya kuti: ‘Ini ndini Chiuta waku Abrahamu, Chiuta waku Isaki ndipuso Chiuta waku Yakobe’?+ 27 Iyu ndi Chiuta wa ŵanthu akufwa cha, kweni wa ŵanthu amoyu. Munangisa ukongwa!”+
28 Mlembi munyaki yo wanguza ndi kuvwa achisuskana, wanguziŵa kuti Yesu waŵamuka umampha ndipu wangumufumba kuti: “Kumbi dangu lakwamba* pa marangu ngosi ndi nili?”+ 29 Yesu wangumumuka kuti: “Lakwamba ndakuti, ‘Vwisiyani yimwi Ayisirayeli, Yehova* Chiuta widu ndi Yehova* yumoza, 30 ndipu uyanjengi Yehova* Chiuta waku ndi mtima waku wosi, ndi umoyu waku wosi, ndi maŵanaŵanu ngaku ngosi, ndi nthazi zaku zosi.’+ 31 Lachiŵi ndakuti, ‘Uyanjengi munyaku nge mo utijiyanjiya wamweni.’+ Palivi dangu linyaki lo ndikulu kuluska ngenanga.” 32 Mlembi yo, wangumukambiya kuti: “Msambizi mwakamba umampha. Mwakukoliyana ndi uneneska, ‘Iyu Njumoza pe ndipu palivi munyaki kupatuwaku iyu.’+ 33 Ndipu kumuyanja ndi mtima wosi, maŵanaŵanu ngosi, nthazi zosi kweniso kwanja munyaku nge mo utijiyanjiya wamweni, nkhwakuzirwa ukongwa kuluska kupereka sembi zakupiriza zamphumphu kweniso sembi zinyaki.”+ 34 Wati wakamba venivi, Yesu wanguziŵa kuti munthu yo wakamba mwazeru ndipu wangumukambiya kuti: “We kutali viŵi cha ndi Ufumu waku Chiuta.” Kweni pengavi yo wenga ndi chiganga kumufumba so.+
35 Kweni Yesu wachilutirizga kusambiza munyumba yakusopiyamu, wangufumba kuti: “Ntchifukwa wuli alembi akamba kuti Khristu ndi mwana waku Davidi?+ 36 Mwakulongozgeka ndi mzimu wakupaturika,+ iyu mweneku Davidi wangukamba kuti, ‘Yehova* wangukambiya Ambuya kuti: “Ja kujanja langu lamaryi mpaka po ndaŵikiya arwani ŵaku kusi kwa maphazi ngaku.”’+ 37 Sonu asani iyu mweneku Davidi watimudana kuti Ambuya, nanga waŵa wuli mwana waki?”+
Ndipu chigulu cha ŵanthu chavwisiyanga mwalikondwa vo Yesu wakambanga. 38 Ndipu wachisambiza wangulutirizga kukamba kuti: “Tcheŵani ndi alembi wo atendatenda avwala mikhanju kweniso akhumba kuti ŵanthu aŵatawuzgengi mwaulemu mumisika.+ 39 Atanja so mipandu yakunthazi* mumasinagogi kweniso malu ngakuzirwa pa maphwandu.+ 40 Aryiya vyoko ndipuso apemphera nyengu yitali kuti ŵanthu aŵawoni. Yiwu azamulangika ukongwa.”
41 Sonu Yesu wanguja pasi mwakulereskana ndi vakuponyamu* ndalama+ ndipu wawonanga mo chigulu cha ŵanthu chaponyiyangamu ndalama ndipu akukhupuka anandi aponyangamu ndalama zinandi.+ 42 Sonu choko chikavu chinguza ndi kuponyamu tindalama tiŵi takumaliyapu.*+ 43 Iyu wangudana akusambira ŵaki ndi kuŵakambiya kuti: “Nditikuneneskiyani, choko ichi chaponyamu ndalama zinandi ukongwa muchakuponyamu ndalama kuluska wosi.+ 44 Chifukwa wosi aponyamu zo atapapu ŵaka pa ndalama zo ŵe nazu, kweni choko ichi chinanga kuti ntchikavu, chaponyamu zosi zo chenga nazu, zosi zo chathembanga pa umoyu waki.”+
13 Wachituwa munyumba yakusopiyamu, wakusambira waki yumoza wangumukambiya kuti: “Msambizi, awonani kutowa kwa mya kweniso nyumba izi!”+ 2 Kweni Yesu wangumukambiya kuti: “Waziwona nyumba zikuluzikulu izi? Palivi mwa panu wo wazamulekeka pachanya pa unyaki kwambula kuwisikiya pasi.”+
3 Yesu wati waja pasi pa Phiri la Maolivi mwakulereskana ndi nyumba yakusopiyamu, Peturo, Yakobe, Yohane ndi Andireya angumufumba pakuŵija kuti: 4 “Tikambiyeni, kumbi vinthu venivi vichitikengi zuŵanji, nanga chisimikizu chakuti vinthu vosi venivi ve pafupi kumala ntchinthu wuli?”+ 5 Yesu wanguŵakonkhoske kuti: “Tcheŵani kuti ŵanthu aleki kukulandizgani.+ 6 Ŵanthu anandi azengi mu zina langu ndi kukamba kuti, ‘Ndini Khristu,’ ndipu azamulandizga ŵanthu anandi. 7 Kweniso asani mwazivwa viwawa vankhondu ndi mbiri zankhondu, mungaziwopanga cha. Vinthu ivi vitenere kuchitika, kweni umaliru wazamuja kuti wechendazi.+
8 “Pakuti mtundu wazamuyukiyana ndi mtundu unyaki, ufumu ndi ufumu unyaki;+ ndipu kwazamuchitika vidilirisi mumalu ngakupambanapambana ndipuso kwazamuja nja.+ Ivi vazamuja kwamba ŵaka kwa masuzgu nge urwirwi wa pakubala.+
9 “Kweni yimwi tcheŵani. Ŵanthu azakukuperekani kumakhoti+ ndipu azakukukhwechuwani mumasinagogi+ kweniso azakukumikani pa masu pa ŵaraŵara a boma ndi mafumu chifukwa chaku ini, kuti uje ukaboni kwaku yiwu.+ 10 Ndipuso uthenga wamampha utenere kupharazgika dankha ku mitundu yosi.+ 11 Asani akutoni kuti akakuperekeni, mungafipanga mtima cha kuti mwamukambanji; kweni vo mwamupaskika pa nyengu yeniyo, kakambeni venivo, chifukwa mwamukamba ndimwi cha kweni mzimu wakupaturika.+ 12 Kweniso, munthu wazamupereka mubali waki kuti wabayiki, wisi wazamupereka mwana waki ndipuso ŵana azamuyukiya apapi ŵawu ndi kuŵabayisa.+ 13 Ndipu ŵanthu wosi azakukutinkhani chifukwa cha zina langu.+ Kweni yo wazamukunthiyapu* mpaka pakumaliya+ ndiyu wazamutaskika.+
14 “Mwaviyo, asani mwaziwona kuti chinthu chakuseruska cho chisakaza+ chama mumalu ngo chikhumbika cha kumamu (wakuŵerenga waziwemu), wo ŵe mu Yudeya, aziyambi kuthaŵiya kumapiri.+ 15 Munthu yo we pachanya pa nyumba, wangazisikanga cha pamwenga kusere munyumba yaki kuti wakatomu chinthu. 16 Ndipu munthu yo we kumunda wangaziweriyanga ku vinthu vo wasiya kuvuli cha kuti wakato laya laki lakubwalu. 17 Soka kwa anthukazi anthumbu kweniso wo azamuja kuti atonkhesa ŵana mu mazuŵa ngo!+ 18 Lutirizgani kupemphera kuti venivi vizileki kuchitika mu chipwepwi; 19 chifukwa mazuŵa ngo ngazamuja mazuŵa nga chisuzgu chikulu+ cho chechendachitikepu kwamba po Chiuta wakulenge vinthu mpaka pa nyengu yo, ndipu chazamuchitikapu so cha.+ 20 Kukamba uneneska, asani Yehova* wanguleka kudumulizgaku mazuŵa, palivi munthu yo watingi wazitaskikengi. Kweni chifukwa cha ŵanthu akusankhika wo iyu wasankha, wadumulizgaku mazuŵa yanga.+
21 “Ndipu asani munthu munyaki wazikukambiyani kuti, ‘Awonani! Khristu we kunu,’ pamwenga, ‘Awonani! We kuwa! mungazigomezganga cha.+ 22 Chifukwa ŵanthu akujidana kuti Khristu ndipuso achimi aboza azamubuka+ ndi kuchita visimikizu kweniso vakuziziswa kuti alandizgi ŵanthu, ndipu asani nkhwamachitika alandizgi akusankhika. 23 Kweni yimwi tcheŵani!+ Ndakukambiyani limu vinthu vosi.
24 “Kweni mu mazuŵa ngo, asani chisuzgu chikulu chazimala, lumwi lazamuchita mdima, mwezi wazamuleka kuŵala,+ 25 nyenyezi zazamumbotokanga kutuwa kuchanya, ndipu nthazi ya vinthu vakuchanya yazamusukunyika. 26 Pavuli paki, azamuwona Mwana wa munthu+ wachiza mumitambu ndi nthazi zikulu ndipuso unkhankhu.+ 27 Pavuli paki wazamutuma angelu, ndipu azamuwunganisa akusankhika ŵaki kutuliya ku mphepu zosi zinayi, kwamba kuvigoti va charu chapasi mpaka kuvigoti va kuchanya.+
28 “Sonu sambirani ku chimiti cha mkuyu: Asani mwawona ŵaka kuti mphanda zaki zachita liwondwi, muziŵa kuti chifuku che pafupi.+ 29 Mwakuyanana ŵaka, asani mwaziwona vinthu venivi vichichitika, muziziŵi kuti we pafupi, pakhomu chayipu.+ 30 Nditikuneneskiyani kuti mugonezi uwu umalengepu cha mpaka po vinthu vosi ivi vachitikiya.+ 31 Kuchanya ndi charu chapasi vimalengi,+ kweni mazu ngangu ngamalengepu cha.+
32 “Kweni va zuŵa pamwenga ora laki, palivi munthu yo waziŵa, chinanga mbangelu kuchanya pamwenga Mwana, kweni Ada ndiwu aziŵa.+ 33 Tcheŵani ndipu lutirizgani kuja masu,+ chifukwa nyengu yakuŵikika mutiyiziŵa cha.+ 34 Venivi ve nge munthu yo walutanga ku ulendu ndipu wanguleka nyumba yaki ndi kupereka mazaza kwa akapolu ŵaki.+ Weyosi wangumupaska ntchitu yaki, ndipu wangulamula mulonda wa pageti kuti walutirizgi kuja masu.+ 35 Mwaviyo, lutirizgani kuja masu chifukwa muziŵa cha nyengu yo mweneku wa nyumba waziyengi,+ kwali wazengi mazulu, kwali wazengi pakati pa usiku, kwali wazengi matandakucha* pamwenga ndi mlenjilenji,+ 36 kuchitiya kuti asani waza mwakubuchizga, waleki kukusaniyani mwagona.+ 37 Kweni vo ndikambiya yimwi, ndikambiya wosi: Lutirizgani kuja masu.”+
14 Sonu kunguja mazuŵa ngaŵi+ kuti Pasika+ kweniso Phwandu la Viŵandi Vambula Chakutupisa+ lichitiki. Ŵara ŵa asembi ndi alembi apenjanga nthowa yakuti amukole* mwauryarya ndi kumubaya.+ 2 Pakuti yiwu akambanga kuti: “Tingamukoliyanga pa phwandu cha, chifukwa panyaki ŵanthu angachita vivulupi.”
3 Pa nyengu yo Yesu wenga ku Betaniya, wachirya* munyumba yaku Simoni wamakhati, kunguza munthukazi munyaki ndi botolu lakupangika ndi mwa wa alabasita, la mafuta ngakununkhira ukongwa kweniso ngakudula nga nado chayiyu. Wangubang’anthuwa botolu la alabasita ndipu wangwamba kungapunguliya pamutu paku Yesu.+ 4 Kweni anyaki ŵati awona venivi, angukambiskana mwakukwiya kuti: “Wasakaziyanji viyo mafuta ngakununkhira? 5 Chifukwa mafuta yanga ngatingi ngagulisikengi ndalama zakujumpha madinari* 300, ndipu ndalama zo zatingi ziperekekengi kwa akavu!” Ndipu yiwu angumukwiyiya* ukongwa munthukazi yo. 6 Kweni Yesu wangukamba kuti: “Mulekeni. Mutimusuzgiyanji munthukazi uyu? Iyu wandichitiya chinthu chamampha ukongwa.+ 7 Pakuti akavu mujengi nawu nyengu zosi,+ ndipu nyengu yeyosi mungaŵachitiya vamampha vo mukhumba, kweni ini mulutirizgengi cha kuja nani.+ 8 Iyu wachita vo wangafiska; ndipu po wapunguliya mafuta ngakununkhira yanga paliŵavu langu, walinozge limu kuti likaŵikiki mumuwunda.+ 9 Nditikuneneskiyani, kwekosi ko uthenga wamampha uwu upharazgikengi pacharu chosi,+ ŵanthu azamukambanga so vo munthukazi uyu wachita achimukumbuka.”+
10 Ndipu Yudasi Isikariyoti, yumoza wa akusambira 12, wanguluta kwa ŵara ŵa asembi kuti wakamupereki kwaku yiwu.+ 11 Ŵati avwa venivi, angukondwa ukongwa ndipu angumulayizga kuti amupaskengi ndalama zasiliva.+ Mwaviyo wangwamba kupenjapenja mpata wamampha wakuti wamupereke.
12 Sonu pa zuŵa lakwamba la Viŵandi Vambula Chakutupisa,+ lo nyengu zosi aperekiyanga sembi ya Pasika,+ akusambira ŵaki angumufumba kuti: “Mukhumba kuti tikakunozgiyeni nunkhu malu ngakuchiryiyaku Pasika?”+ 13 Sonu iyu wangutuma akusambira ŵaki ŵaŵi, ndipu wanguŵakambiya kuti: “Lutani mutawuni ndipu munthu yo wapinga msuku wa maji wamukumana namwi. Mukamulondo,+ 14 ndipu nyumba yeyosi yo wamuseremu, mukakambiyi mweneku wa nyumba yo kuti, ‘Msambizi wakamba kuti: “Kumbi chipinda cha alendu che pani kuti ndiryiyemu Pasika limoza ndi akusambira ŵangu?”’ 15 Iyu wakukulongoni chipinda chikulu chamuchanya cho che ndi vosi vakukhumbika kuti tichigwiriskiyi ntchitu. Mwenimo ndimu mukatinozge Pasika.” 16 Sonu akusambira wo anguluta, angusere mutawuni ndipu chipinda anguchichisaniya nadi nge mo wanguŵakambiya ndipu angunozgeke Pasika.
17 Ndi mazulu, wanguza limoza ndi akutumika 12.+ 18 Sonu anguja pathebulu, ndipu Yesu wanguŵakambiya kuti: “Nditikuneneskiyani, yumoza waku yimwi, yo nditurya nayu, wandiperekengi.”+ 19 Yiwu angwamba kuchita chitima ukongwa ndipu weyosi wangwamba kumufumba kuti: “Kumbi ndini?” 20 Iyu wanguŵakambiya kuti: “Njumoza waku yimwi 12, yo wabwitiya nani limoza mumbali.+ 21 Chifukwa Mwana wa munthu walutengi nge mo vikulembeke vakukwaskana ndi iyu, kweni soka munthu yo Mwana wa munthu waperekekengi kuporote mwaku iyu!+ Vatingi viŵengi umampha asani munthu yo wanguleka kuwaku.”+
22 Achilutirizga kurya, wanguto chiŵandi, wangupemphera, wangumenya ndi kupaska akusambira ŵaki, ndipu wangukamba kuti: “Toni. Chiŵandi ichi chimiya liŵavu langu.”+ 23 Pavuli paki wanguto kapu, wanguwonga ndi kupaska akusambira ŵaki ndipu wosi angumwamu.+ 24 Sonu wanguŵakambiya kuti: “Kapu iyi yimiya ‘ndopa zangu+ za phanganu’+ zo zidirikengi chifukwa cha ŵanthu anandi.+ 25 Nditikuneneskiyani kuti ndazamumwapu so cha chakumwa chakutuliya ku mphereska, mpaka pa zuŵa lo ndazamumwiya chifya mu Ufumu waku Chiuta.” 26 Pakumaliya, ŵati amaliza kumba sumu zakuthamika Chiuta,* anguluta ku Phiri la Maolivi.+
27 Yesu wanguŵakambiya kuti: “Mosi muguŵengi, pakuti malemba ngakamba kuti: ‘Ndazamubaya mliska,+ ndipu mbereri zazamumbininika.’+ 28 Kweni asani ndaziyuskika, ndazamudanjiyapu kuluta ku Galileya yimwi mwechendafikeku.”+ 29 Kweni Peturo wangumukambiya kuti: “Chinanga kuti anyaki wosi yaŵa angaguŵa, ini ndazamuguŵapu cha!”+ 30 Wati wakamba venivi, Yesu wangumukambiya kuti: “Nditikuneneske, msanawale, usiku wunu, tambala wechendakokoliki kaŵi, undikanengi katatu.”+ 31 Kweni wangulutirizga kungangamiya ndipu wakambanga kuti: “Asani nkhufwa, ndifwiyengi namwi limoza, ndazakukukananipu cha.” Akusambira anyaki wosi nawu angukamba mazu ngenanga.+
32 Sonu anguza pamalu po padanika kuti Gesemani, ndipu wangukambiya akusambira ŵaki kuti: “Jani panu, ini ndiluta kuchipemphera.”+ 33 Ndipu wanguto Peturo, Yakobe, ndi Yohane ndi kuluta nawu.+ Sonu wangwamba kuchita chitima ukongwa kweniso kusuzgika ukongwa maŵanaŵanu. 34 Iyu wanguŵakambiya kuti: “Nde ndi chitima chakufwa nachu.+ Jani panu, ndipu lutirizgani kuja masu.”+ 35 Sonu wati waluta panthaziku kamanavi, wanguwa pasi ndipu wangwamba kupemphera kuti asani nkhwamachitika ora lo limujumphi. 36 Ndipu wangukamba kuti: “Abba,* Ada,+ palivi cho mutondeka kuchita; mundituzgiyepu kapu iyi. Mwakukhumba kwangu cha, kweni mwakukhumba kwinu.”+ 37 Wanguweku ndipu wangusaniya kuti agona, sonu wangukambiya Peturo kuti: “Simoni, ugona? Kumbi ulivi nthazi kuti ulutirizgi kuja masu kwa ora limoza?+ 38 Lutirizgani kuja masu, ndipu lutirizgani kupemphera kuti muleki kuyeseka.+ Mzimu ukhumbisiska nadi, kweni liŵavu ndakulopwa.”+ 39 Wanguluta so kuchipemphera ndipu wanguwereza so mazu ngeninga.+ 40 Wanguza so ndipu wanguŵasaniya kuti agona chifukwa vikolongu vawu vingungota, mwakuti angusoŵa chakumumuka. 41 Wanguwe so kachitatu ndipu wanguŵakambiya kuti: “Nadi ndi nyengu yakuti mungagona ndi kupumuwa iyi? Mbwenu sonu! Ora lafika!+ Awonani Mwana wa munthu waperekeka mu manja mwa ŵanthu akubuda. 42 Sokani, tiyeni tikengi. Awonani! Wakundipereka wafika.”+
43 Ndipu nyengu yeniyo, weche kulongoro, Yudasi, yumoza wa akusambira ŵaki 12 wanguza ndi chigulu cha ŵanthu cho chingupinga malipanga ndi nduku. Yiwu angutumika ndi ŵara ŵa asembi, alembi ndipuso ŵara.+ 44 Sonu wakumupereka yo wanguŵakambiya mo akumuziŵiya kuti: “Mweniyo ndakumufyofyontha, ndi mweniyo; mukamuko ndi kumumanga kuti waleki kuthaŵa.” 45 Ndipu Yudasi wanguluta po penga Yesu ndi kukamba kuti, “Rabi!” ndipu wangumufyofyontha. 46 Mwaviyo, angumuko ndi kumumanga. 47 Kweni yumoza mwa ŵanthu wo ŵenga penipo wangusolo lipanga laki ndi kukhata gutu la kapolu wa wasembi mura, mpaka kulidumuliya limu.+ 48 Kweni Yesu wangukamba kuti: “Kumbi mwachita kupinga malipanga ndi nduku pakuzindimanga nge kuti mwazamuko munkhungu?+ 49 Zuŵa ndi zuŵa ndaŵanga namwi munyumba yakusopiyamu ndipu ndasambizanga,+ kweni mwandimanganga cha. Kweni vosi ivi vachitika kuti Malemba ngafiskiki.”+
50 Ndipu akusambira ŵaki wosi angumusiya ndi kuthaŵa.+ 51 Kweni mnyamata munyaki yo wangudika salu yamampha kwambula kuvwala chakuvwala chinyaki wamulondonga chapafupiku ndipu akhumbanga kumuko, 52 kweni wanguŵaleke salu yaki ndi kuthaŵa kwambula kuvwala.*
53 Sonu Yesu anguluta nayu kunyumba ya wasembi mura,+ ndipu ŵara ŵa asembi wosi, ŵara ndi alembi anguwungana kweniko.+ 54 Kweni Peturo wamulondonga chapataliku mpaka wanguchifika mubalaza la nyumba ya wasembi mura. Iyu wanguja pasi limoza ndi ateŵeti a munyumba yo, ndipu wawothanga motu wo wakolenga.+ 55 Sonu ŵara ŵa asembi ndi ŵanthu wosi a mu Mphara Yikulu ya Milandu,* apenjanga ukaboni wakuti abayiyi Yesu, kweni awusaniyanga cha.+ 56 Ŵanthu anandi aperekanga maukaboni ngakumupusikiya,+ kweni maukaboni ngo ngasuskananga so. 57 Kweniso anyaki azanga ndi kupereka ukaboni waboza wakuti: 58 “Tingumuvwa wachikamba kuti, ‘Ndiwisiyengi pasi nyumba yakusopiyamu iyi, yo yikuzengeka ndi manja ndipu mu mazuŵa ngatatu ndizengengi yinyaki yambula kuzengeka ndi manja.’”+ 59 Kweni chinanga kuti akambanga ivi, ukaboni wawu wasuskananga mbwenu.
60 Sonu wasembi mura wangusoka ndi kuma pakati pawu ndipu wangufumba Yesu kuti: “Kumbi umuka chechosi cha? Utiti wuli pa vo ŵanthu yaŵa atikusimikiza?”+ 61 Kweni iyu wanguja ŵaka cheti kwambula kumuka chechosi.+ Sonu wasembi mura wangumufumba so kuti: “Kumbi ndiwi nadi Khristu, Mwana wa Wakutumbikika?” 62 Yesu wangukamba kuti: “Ndini nadi; ndipu mwazamuwona Mwana wa munthu+ waja kujanja lamaryi+ la Wanthazi ndipuso wachiza ndi mitambu yakuchanya.”+ 63 Wasembi mura wati wavwa venivi, wangukeruwa malaya ngaki ndi kukamba kuti: “Tikhumbiyenji so akaboni anyaki?+ 64 Mwajivwiya mwija mo wanyoze Chiuta! Sonu mutiti wuli?”* Wosi angumuyeruzga kuti watenere kubayika.+ 65 Ndipu anyaki angwamba kumufunyiya mata,+ angumujala kumasu ndi kumupuma mafayiti kweniso kumukambiya kuti: “Loska!” Sonu ateŵeti a pakhoti ŵati amuwomba makofi kumasu, angumuto.+
66 Sonu pa nyengu yo Peturo wenga mumphata mwa balaza la nyumba yo, kunguza yumoza mwa asungwana wo ateŵetiyanga wasembi mura.+ 67 Wati wawona Peturo wachiwotha motu, wangumulereseska, ndipu wangukamba kuti: “Nawi wenga limoza ndi Yesu wa ku Nazareti.” 68 Kweni iyu wangukana ndipu wanguti: “Nditimuziŵa cha munthu yo, kweniso vo ukamba navu nditiviziŵa cha.” Ndipu wangutuwa ndi kuchija chakukhomu.* 69 Kweniko, msungwana yo wateŵetiyanga wasembi mura wangumuwona ndipu wangwamba so kukambiya ŵanthu wo ŵenga penipo kuti: “Uyu nayu njumoza waku yiwu.” 70 Iyu wangukana so. Ndipu pati pajumpha nyengu yimanavi, wo anguma pafupi ndi Peturo nawu so angumukambiya kuti: “Nadi panu, yiwi nawi ndiwi yumoza waku yiwu, chifukwa ndiwi Mgalileya yiwi.” 71 Kweni iyu wangwamba kutemba ndi kulapizga kuti: “Nditimuziŵa cha ini munthu yo mukamba!” 72 Nyengu yeniyo, tambala wangukokolika kachiŵi,+ ndipu Peturo wangukumbuka mazu ngo Yesu wangumukambiya ngakuti: “Tambala wechendakokoliki kaŵi, undikanengi katatu.”+ Ndipu wangupwetekeka mumtima ndi kwamba kuliya.
15 Nyengu yeniyo, chakumatandakucha, ŵara ŵa asembi, ŵara kweniso alembi, tingakamba ŵaka kuti ŵanthu wosi a mu Mphara Yikulu ya Milandu,* angukumana pamoza kuti akambiskani. Yiwu angumanga Yesu ndipu anguluta kuchimupereka kwaku Pilato.+ 2 Sonu Pilato wangufumba Yesu kuti: “Kumbi ndiwi Fumu ya Ayuda?”+ Iyu wangumuka kuti: “Mwakamba mwija.”+ 3 Kweni ŵara ŵa asembi amumbanga milandu yinandi. 4 Sonu Pilato wangwamba so kumufumba kuti: “Kumbi umuka chechosi cha?+ Awona unandi wa milandu yo atikumba!”+ 5 Kweni Yesu wangumuka mbwenu chechosi cha, mwakuti Pilato wanguzizwa ukongwa.+
6 Sonu chaka ndi chaka pa phwandu la pasika, Pilato wafwatuliyanga ŵanthu mukayidi yumoza yo apempha.+ 7 Pa nyengu yeniyi, munthu munyaki yo wadanikanga kuti Baraba, wenga mujeri limoza ndi anyaki akuyukiya boma, wo angubaya munthu po ayukiyanga. 8 Sonu chigulu cha ŵanthu chinguza ndi kwamba kupempha Pilato kuti waŵachitiyi nge mo waŵachitiyanga nyengu zosi. 9 Pakuŵamuka iyu wangukamba kuti: “Kumbi mukhumba kuti ndikufwatuliyeni Fumu ya Ayuda?”+ 10 Pakuti Pilato waziŵanga kuti ŵara ŵa asembi amupereka chifukwa cha sanji.+ 11 Kweni ŵara ŵa asembi anguchichizga chigulu cha ŵanthu kuti apemphi kuti Baraba ndiyu wafwatuliki.+ 12 Pilato wangufumba so kuti: “Sonu ndichitenji nayu yo mutimudana kuti Fumu ya Ayuda?”+ 13 Yiwu angudaniriza so kuti: “Wapayikiki* pachimiti!”+ 14 Kweni wanguŵafumba so kuti: “Chifukwa wuli? Wananganji?” Kweni ndipu yiwu alutirizganga kudaniriza kuti: “Wapayikiki* pachimiti!”+ 15 Sonu Pilato wanguŵafwatuliya Baraba kuti waŵakondwesi. Pavuli pakuti Yesu wakhwechulika+ wangumupereka kuti wakabayiki pachimiti.+
16 Sonu asilikali anguto Yesu ndi kuluta nayu mubalaza, kung’anamuwa nyumba ya nduna, ndipu anguwunganisa gulu losi la asilikali.+ 17 Ndipu angumuvwalika chisalu chamtundu wapepo kweniso anguluka chisoti chaufumu cha minga ndi kumuvwalika kumutu. 18 Ndipu angwamba kudaniriza kuti: “Timoneni,* Fumu ya Ayuda!”+ 19 Ndipuso amupumanga pamutu ndi deti, amufunyiyanga mata, amujikamiyanga ndi kumusindamiya. 20 Pakumaliya, ŵati amunyoza, angumuzuwa chisalu chapepo ndipu angumuvwalika malaya ngaki ngakubwalu. Sonu anguluta nayu kuti akamukhomi pachimiti.+ 21 Ndipuso yiwu anguchichizga Simoni wa ku Kureni yo wajumphanga munthowa kutuwa mumuzi, kuti wapingi chimiti chakutombozgekiyapu* chaku Yesu. Munthu uyu wenga wisi waku Alekizanda ndi Rufu.+
22 Sonu anguluta nayu pamalu ngo ngadanika kuti Gologota kung’anamuwa kuti, “Malu nga Bwaza.”+ 23 Kwenuku angumupaska vinyu wakusazgaku mure,+ kweni wangukana kumwa. 24 Angumukhoma pachimiti ndipuso angugaŵana malaya ngaki ngakubwalu mwakuchita mayeri kuti aziŵi kuti munthu weyosi watongenji.+ 25 Mu ora lachitatu* ndipu angumukhome pachimiti. 26 Ndipu angulemba chikwangwani cha mulandu wo amumbanga kuti: “Fumu ya Ayuda.”+ 27 Kweniso ankhungu ŵaŵi angupayikikiya nayu limoza pavimiti, munyaki kujanja laki lamaryi ndipu munyaki kujanja laki lamazge.+ 28* —— 29 Ŵanthu wo ajumphanga nthowa amunyozanga kweniso apukunyanga mitu yawu.+ Yiwu akambanga kuti: “Asi yiwi watingi ungabwanganduwa nyumba yakusopiyamu ndi kuyizenga so mu mazuŵa ngatatu,+ 30 sika na pachimiti chakutombozgekiyapu* kuti ujitaski.” 31 Ŵara ŵa asembi ndi alembi nawu so amunyozanga ndipu akambanga kuti: “Ŵanthu anyaki waŵataskanga kweni mweneku watondeka kujitaska!+ 32 Khristu, Fumu ya Ayisirayeli wasiki na pachimiti chakutombozgekiyapu* kuti tiwoni ndi kumugomezga.”+ Wo angukhomeke nayu limoza pavimiti, nawu amunyozanga.+
33 Lati lafika ora la 6,* mucharu chosi munguchita mdima mpaka mu ora la 9.*+ 34 Ndipu mu ora la 9, Yesu wangudaniriza kuti: “Eli, Eli, lama sabakatani?” kung’anamuwa kuti, “Chiuta wangu, Chiuta wangu, ntchifukwa wuli mwandisiya?”+ 35 Ŵanthu anyaki wo anguma pafupi ŵati avwa venivi, angwamba kukamba kuti: “Awonani! Wadana Eliya.” 36 Ndipu munthu munyaki wangutchimbiya, wangubizga buwula muvinyu wakunthyanthyama ndi kumuŵika kudeti, ndipu wangumupaska kuti wamwi,+ kweniso wangukamba kuti: “Mulekeni! Tiwoni asani Eliya wazengi kuzimusisa.” 37 Kweni Yesu wangudaniriza ukongwa ndipu wangumalizika.*+ 38 Ndipu ketani ya munyumba yakusopiyamu*+ yinguperuka pakati kutuwa pachanya mpaka pasi.+ 39 Sonu mura wa gulu la asilikali yo wanguma pafupi mwakulereskana ndi Yesu, wati wawona vinthu vo vinguchitika pa nyengu yo wamalizikanga, wangukamba kuti: “Munthu uyu wenga nadi Mwana waku Chiuta.”+
40 Penga so anthukazi anyaki wo awoniyanga chapataliku. Pa gulu lawu penga Mariya wa ku Magadala, Mariya anyina a ku Yakobe Mumana ndi Yose, ndipuso Salomi.+ 41 Yiwu ayendiyanga nayu limoza ndi kumuteŵete+ po wenga ku Galileya, kweniso penga anthukazi anyaki anandi wo anguza nayu ku Yerusalemu.
42 Sonu pakuti ngenga mazulu kali, kweniso lenga zuŵa Lakunozgeke, kung’anamuwa kuti mawa laki ndi Sabata, 43 kunguza Yosefi waku Arimatiya, munthu wakuziŵika umampha wa mu Mphara Yikulu,* yo so walindizganga Ufumu waku Chiuta. Iyu wanguchita chiganga kuluta kwaku Pilato kuchipempha thupi laku Yesu.+ 44 Kweni Pilato wakayikanga kuti Yesu wafwa kali ndipu wangudana mura wa gulu la asilikali ndi kumufumba kuti waziŵi asani Yesu wafwa nadi. 45 Sonu mura wa gulu la asilikali wati wamusimikiziya, Pilato wanguzomereza kuti Yosefi wakato thupi laku Yesu. 46 Wati wagula salu yamampha ukongwa, wangumusisa pachimiti, wangumukulunga musalu yo ndi kumuŵika mumuwunda*+ wo ungujobeka mujalawi. Pavuli paki, wangukunkhuzga chimwa chikulu ndi kuchijala pakhomu la muwunda wo.+ 47 Kweni Mariya wa ku Magadala ndi Mariya anyina aku Yose, angulutirizga kulereska po wanguŵikika.+
16 Sonu zuŵa la Sabata+ lati lajumphapu, Mariya wa ku Magadala, Mariya+ nyina waku Yakobe, ndipuso Salomi angugula vinthu vakununkhira kuti akapaki thupi laku Yesu.+ 2 Ndipu mlenjilenji pa zuŵa lakwamba mu sabata, yiwu anguza kumuwunda* lumwi lati latuwa.+ 3 Yiwu afumbananga kuti: “Ndiyani yo wakutituzgiyapu chimwa pakhomu la muwunda?” 4 Kweni ŵati alereska anguwona kuti chimwa cho chatuzgikapu kali, chinanga kuti chenga chikulu ukongwa.+ 5 Ŵati asere mumuwunda, anguwona mnyamata yo wanguja kumaryi, wanguvwala mkhanju utuŵa ndipu anguzizwa ukongwa. 6 Iyu wanguŵakambiya kuti: “Mungazizwanga cha.+ Ndaziŵa kuti mupenja Yesu wa ku Nazareti yo wangubayikiya pachimiti. Iyu wayuskika.+ We kunu cha. Wonani, yapa ndipu angumugoneka.+ 7 Kweni lutani, mukakambiyi akusambira ŵaki ndi Peturo kuti: ‘Wadanjiyapu kuluta ku Galileya.+ Mwakumuwona kweniko nge mo wangukukambiyani.’”+ 8 Sonu ŵati atuwa mumuwunda, angwamba kuthaŵa chifukwa ŵenga ndi mantha kweniso angutimbanyizgika maŵanaŵanu. Ndipu yiwu angukambiyapu munthu weyosi cha chifukwa cha mantha.*+
Mazu ngaki chayingu, “panthazi pa chisku chaku.”
Wonani Fundu Zakukumaliya A5.
Pamwenga kuti, “waŵabizganga.”
Pamwenga kuti, “angutama maleliya.”
Yapa pangafwatulikiya so kuti, “vamuziŵanga kuti iyu ndiyani.”
Pamwenga kuti, “wachiyegeme pathebulu.”
Pamwenga kuti, “ayegemiyanga pathebulu.”
Wonani Mazu ngo Ngakonkhoskeka.
Pamwenga kuti, “wakupunduka.”
Pamwenga kuti, “wakupunduka.”
Pamwenga kuti, “wangusankha.”
Pamwenga kuti, “wangusankha.”
Pamwenga kuti, “munthu waphamphu.”
Ili ndi zina linyaki laku Satana.
Wonani Mazu ngo Ngakonkhoskeka.
Kamganji yo wazumbulika yapa wasanirika ku Palesitina, ndipu wangakuwa mpaka mamita 4.
Pamwenga kuti, “mumiwunda yachikumbusu.”
Pamwenga kuti, “kwakupongomoka.”
Wonani Fundu Zakukumaliya A5.
Pamwenga kuti, “mu Chigaŵa cha Matawuni 10.”
Pamwenga kuti, “we pafupi kufwa.”
Pamwenga kuti, “wasuzgiki ukongwa.”
Pamwenga kuti, “Ungachitanga mantha cha.”
Pamwenga kuti, “wanguŵachinyiya.”
Mazu ngaki chayingu, “mkuŵa.”
Pamwenga kuti, “laya linyaki.”
Pamwenga kuti, “wo ayegemiyanga nayu pathebulu.”
Pamwenga kuti, “ŵanthu wo anguyegeme pathebulu.”
Pamwenga kuti, “mumuwunda wachikumbusu.”
Wonani Fundu Zakukumaliya B14.
Kwamba cha mu ma 3 koloku matandakucha mpaka cha mu ma 6 koloku mlenji.
Pamwenga kuti, “kweni wanguja kamanavi.”
Kung’anamuwa kuti, kuleka kusamba mwakulondo mudawuku.
Pamwenga kuti, “wanyoza.”
Wonani Fundu Zakukumaliya A3.
Mu Chigiriki, por·nei′a. Wonani Mazu ngo Ngakonkhoskeka.
Mu Chigiriki, a·sel′gei·a. Wonani Mazu ngo Ngakonkhoskeka.
Pamwenga kuti, “yo wakuwiya ku Fonike.”
Pamwenga kuti, “Chigaŵa cha Matawuni 10.”
Pamwenga kuti, “akengi kwambula kurya.”
Mazu ngaki chayingu, “asani pajumpha mazuŵa ngatatu.”
Wonani Mazu ngo Ngakonkhoskeka.
Pamwenga kuti, “wambula kugomezgeka.”
Yapa pangafwatulikiya so kuti, “angusunga chisisi.”
Mazu ngaki chayingu, “asani pajumpha mazuŵa ngatatu.”
Wonani Mazu ngo Ngakonkhoskeka.
Wonani Fundu Zakukumaliya A3.
Wonani Mazu ngo Ngakonkhoskeka.
Wonani Fundu Zakukumaliya A3.
Wonani Mazu ngo Ngakonkhoskeka.
Yapa pangafwatulikiya so kuti, “akambiskananga.”
Wonani Mazu ngo Ngakonkhoskeka.
Mazu ngaki chayingu, “asani pajumpha mazuŵa ngatatu.”
Pamwenga kuti, “wo aziŵika.”
Kung’anamuwa kuti, “Msambizi.”
Wonani Fundu Zakukumaliya A5.
Wonani Fundu Zakukumaliya A3.
Mazu ngaki chayingu, “waja mutu wapakona.”
Wonani Fundu Zakukumaliya A5.
Pamwenga kuti, “kumumanga.”
Pamwenga kuti, “nkhwakwenere.”
Wonani Fundu Zakukumaliya B14.
Pamwenga kuti, “lakukhumbika ukongwa.”
Wonani Fundu Zakukumaliya A5.
Wonani Fundu Zakukumaliya A5.
Wonani Fundu Zakukumaliya A5.
Wonani Fundu Zakukumaliya A5.
Pamwenga kuti, “yakuzirwa.”
Pamwenga kuti, “vakusungamu.”
Mazu ngaki chayingu, “maleputoni ngaŵi ngo ngakwana kwadirani yimoza.” Wonani Fundu Zakukumaliya B14.
Pamwenga kuti, “yo wakunthiyapu.”
Wonani Fundu Zakukumaliya A5.
Mazu ngaki chayingu, “tambala wachikokolika.”
Pamwenga kuti, “amumangi.”
Pamwenga kuti, “wachiyegeme pathebulu.”
Wonani Fundu Zakukumaliya B14.
Pamwenga kuti, “angumuhohote.”
Pamwenga kuti, “kumba masalimo.”
Mazu nga Chiheberi pamwenga nga Chiaramu ngo ngang’anamuwa kuti, “Yimwi Ada!”
Pamwenga kuti, “ndi kuthaŵa ndi chakuvwala chamukati pe.”
Mazu ngaki chayingu, “a mu Sanihedirini.”
Pamwenga kuti, “muwona wuli?”
Pamwenga kuti, “mukamsewu kakuselere mubalaza.”
Mazu ngaki chayingu, “Sanihedirini.”
Pamwenga kuti, “Wabayikiyi.”
Pamwenga kuti, “Wabayikiyi.”
Pamwenga kuti, “Ulemu winu.”
Wonani Mazu ngo Ngakonkhoskeka.
Cha mu ma 9 koloku mlenji.
Wonani Fundu Zakukumaliya A3.
Wonani Mazu ngo Ngakonkhoskeka.
Wonani Mazu ngo Ngakonkhoskeka.
Cha mu ma 12 koloku msana.
Cha mu ma 3 koloku mazulu.
Pamwenga kuti, “wangututa kakumaliya.”
Ketani iyi yapatuwanga Malu Ngakupaturika Ukongwa ndi Malu Ngakupaturika.
Pamwenga kuti, “khoti likulu la Ayuda.”
Pamwenga kuti, “mumuwunda wachikumbusu.”
Pamwenga kuti, “kumuwunda wachikumbusu.”
Mwakukoliyana ndi mipukutu yakali yo yiziŵika umampha, Uthenga Wamampha wo Ukulembeka ndi Mariko umaliya pa vesi 8. Wonani Fundu Zakukumaliya A3.