NKHANI YAKUSAMBIRA YA NAMBALA 47
SUMU 38 Chiuta Wakupaseningi Nthazi
‘ Mwe Akuzirwa Ukongwa’!
“Ndiwi munthu wakuzirwa ukongwa.”—DANI. 9:23.
FUNDU YIKULU
Munkhani iyi tiwonengi fundu zo zingawovya ŵanthu wo atijiwona kuti mbambula kukhumbika kuti ajiwonengi kuti Yehova watiŵawona kuti mbakuzirwa ukongwa.
1-2. Kumbi ntchinthu wuli cho chingatiwovya kusimikiza kuti Yehova watitiwona kuti te akuzirwa?
PE ATEŴETI aku Yehova anyaki wo atijiwona kuti mbambula kukhumbika. Yiwu aŵanaŵana venivi panyaki chifukwa chakuti nyengu yinyaki ŵanthu anyaki anguŵachitiyapu vinthu viheni. Kumbi namwi mutijivwa kuti mwe ambula kukhumbika? Asani ndi viyo, kumbi ntchinthu wuli cho chingakuwovyani kusimikiza kuti Yehova watikuwonani kuti mwe akuzirwa?
2 Kuŵanaŵaniya nkhani za mu Bayibolu zo zilongo kuti Yehova watitiwona kuti te akuzirwa kungakuwovyani ukongwa. Mwakuyeruzgiyapu, Bayibolu lilongo kuti Mwana waki Yesu wachitanga vinthu mwaulemu ndi ŵanthu. Venivi vilongo kuti iyu kweniso Awisi awona kuti ŵanthu wo atijiwona kuti mbambula kukhumbika mbakuzirwa kwaku yiwu. (Yoha. 5:19; Ahe. 1:3) Munkhani iyi tiwonengi mo Yesu: (1) wanguwovye ŵanthu kuti ajiwonengi kuti mbakuzirwa kweniso (2) vo vingatiwovya kuti tilekengi kukayikiya kuti Chiuta watitiwona kuti te akuzirwa.—Haga. 2:7.
MO YESU WANGUWOVYE ŴANTHU KUTI AJIWONENGI KUTI MBAKUZIRWA
3. Kumbi Yesu wanguŵawovya wuli ŵanthu a ku Galileya wo apenjanga chovyu?
3 Pa ulendu waki wachitatu wo wanguluta kuchipharazga ku Galileya, ŵanthu a muvigaŵa vakupambanapambana azanga kwaku iyu, avwisiyanga uthenga wamampha kweniso achizgikanga matenda ngawu. Yesu wangukamba kuti “ŵenga akulimukalimuka kweniso akujowoleka nge mbereri zambula mliska.” (Mate. 9:36) Alongozgi ŵawu a visopa aŵatonga kuti ŵenga ŵanthu akuzirwa cha ndipu aŵakambanga kuti ‘mbakutembeka.’ (Yoha. 7:47-49) Kweni Yesu waŵawonanga kuti ŵenga akuzirwa ukongwa mwakuti waŵasambizanga uthenga wamampha ndipuso kuŵachizga matenda ngawu. (Mate. 9:35) Kweniso kuti wafiski kuwovya ŵanthu anandi, iyu wangusambiza akusambira ŵaki kuti apharazgengi ndipuso wanguŵapaska nthazi kuti achizgengi matenda ngakupambanapambana.—Mate. 10:5-8.
4. Kumbi tisambiranji asani tiŵanaŵaniya mo Yesu wachitiyanga vinthu ndi ŵanthu wo anyawu aŵawonanga kuti mbakusika?
4 Yesu wangulongo kuti iyu kweniso Awisi awona kuti ŵanthu wo anyawu atiŵawona kuti mbakusika, mbakuzirwa kwaku yiwu. Tikamba venivi chifukwa chakuti iyu wachitanga nawu vinthu mwalisungu kweniso mwaulemu. Vingachitika kuti muteŵete Yehova kweni mukayikiya kuti watikuwonani kuti mwe akuzirwa. Kweni kuŵanaŵaniya mo Yesu wachitiyanga vinthu ndi ŵanthu wo akhumbanga kusambizika ndi iyu, kungakuwovyani kuziŵa kuti Yehova watikuwonani kuti mwe akuzirwa.
5. Kumbi ndi masuzgu wuli ngo munthukazi wa ku Galileya wakumananga nangu?
5 Yesu wasambizanga chigulu cha ŵanthu pe cha kweni nyengu zinyaki wasambizanga ndi kuwovya munthu weyosi pakuyija. Mwakuyeruzgiyapu, wachipharazga ku Galileya, Yesu wangukumana ndi munthukazi yo wangutama nthenda ya kusuluwa ndopa kwa vyaka 12. (Mariko 5:25) Mwakukoliyana ndi Dangu laku Mozesi, iyu wenga wakufipiskika chifukwa cha nthenda yeniyi ndipu munthu weyosi yo wamukwaska, nayu wajanga wakufipiskika. Venivi vitenere kuti vapangisanga kuti walekengi kuchitiya vinthu limoza ndi anyaki. Kweniso watondekanga kuluta kuchisopa Yehova kusinagogi ndi anyaki kweniso kuchichita maphwandu ngakukwaskana ndi kusopa. (Levi. 15:19, 25) Kukamba uneneska, munthukazi mwenuyu wasuzgikanga ukongwa ndi nthenda yeniyi kweniso wajivwanga kuti ngwambula kukhumbika.—Mariko 5:26.
6. Kumbi munthukazi yo watamanga nthenda yakusuluwa ndopa wanguchizgika wuli?
6 Munthukazi mwenuyu wakhumbanga kuti Yesu wamuchizgi. Kweni wangumupempha cha Yesu kuti wamuchizgi. Chifukwa wuli? Panyaki wachitanga soni chifukwa cha nthenda yaki. Pamwenga wawopanga kuti Yesu wakanengi kumuchizga chifukwa chakuti wenga pa chigulu cha ŵanthu chinanga kuti wenga wakufipiskika mwakukoliyana ndi Dangu. Mwaviyo, wanguko ŵaka laya lakubwalu laku Yesu ndipu wagomezganga kuti asani wangachita venivi wachizgikengi. (Mariko 5:27, 28) Munthukazi uyu wanguchizgika chifukwa cha chivwanu chaki. Pavuli paki, Yesu wati wafumba kuti ndiyani yo wangumuko, munthukazi uyu wangusumuwa kuti ndiyu. Kumbi Yesu wanguchita wuli penapa?
7. Kumbi Yesu wanguchita nayu wuli munthukazi mwenuyu yo wasuzgikanga ukongwa? (Mariko 5:34)
7 Yesu wanguchita nayu vinthu mwalisungu kweniso mwaulemu munthukazi mwenuyu. Iyu wanguwona kuti munthukazi uyu ‘wanguchita mantha ndipu wanjekemiyanga.’ (Mariko 5:33) Mwaviyo wangumuchitiya vinthu mwalisungu kweniso wangumuchiska. Mwakuti wangumudana kuti “mwana wangu.” Pakukamba mazu ngenanga, Yesu wangulongo kuti wamutumbikanga, wamuchitiyanga lisungu kweniso wamuyanjanga. (Ŵerengani Mariko 5:34.) Mu Bayibolu, mphenapa pe po Yesu wangudana munthukazi kuti “mwana wangu.” Panyaki iyu wangugwiriskiya ntchitu mazu ngenanga pa nyengu iyi chifukwa chakuti wanguwona kuti munthukazi uyu wenga ndi mantha ukongwa. Aŵanaŵaniyani mo munthukazi uyu wangukondwe Yesu wati wamukambiya mazu ngenanga! Asani Yesu wanguleka kukamba nayu mwakuchiska kweniso mwa ulemu, munthukazi uyu watingi wachirengi mbwenu, kweni watingi wajimbengi mulandu ukongwa. Mumalu mwaki, Yesu wangumuwovya kuziŵa kuti Yehova watimuwona kuti ndi mwana waki wakuzirwa.
8. Kumbi mzichi munyaki wa ku Brazil wakumananga ndi masuzgu wuli?
8 Mazuŵa nganu, ateŵeti anyaki aku Chiuta nawu akumana ndi masuzgu ngo ngachitiska kuti asuzgikengi maŵanaŵanu kweniso kuti ajiwonengi kuti mbambula kukhumbika. Mwakuyeruzgiyapu, Mzichi Mariaa wa ku Brazil yo wachita upayiniya wa nyengu zosi wakuwa wambula malundi kweniso janja la kumazge. Iyu wangukamba kuti: “Kanandi kusukulu anyangu andisuzganga chifukwa chakuti nde wakupunduka. Andidananga mazina ngachipongu. Ndipu chinanga mbanthu a mubanja langu achitanga nani vinthu mwasankhu mwakuti ndajivwanga kuti nde wambula kukhumbika.”
9. Kumbi ntchinthu wuli cho chinguwovya Maria kuti wajiwonengi kuti Yehova watimuwona kuti ngwakuzirwa?
9 Kumbi ntchinthu wuli cho chinguwovya Maria? Iyu wati waja Kaboni waku Yehova, Akhristu anyaki amuchiskanga kweniso amuwovyanga kuti wajiwonengi nge mo Yehova watimuwone. Iyu wangukamba kuti: “Pe abali ndi azichi anandi ukongwa wo angundiwovya! Nditimuwonga ukongwa Yehova pakundipaska banja lauzimu lenili.” Abali ndi azichi angumuwovya Maria kuziŵa kuti Chiuta watimuwona kuti ngwakuzirwa ukongwa.
10. Kumbi ndi masuzgu wuli ngo Mariya wa ku Magadala wakumananga nangu? (Wonaniso vithuzi.)
10 Tiyeni tiwoni mo Yesu wanguwovye so Mariya wa ku Magadala. Iyu wenga ndi viŵanda 7! (Luka 8:2) Viŵanda venivi vitenere kuti vamuchitiskanga kuti wachitengi vinthu munthowa yachilendu. Mwaviyo, ŵanthu atenere kuti amugwenthanga. Pa nyengu yeniyi iyu wasuzgikanga ukongwa ndipu watenere kuti wachitanga mantha ukongwa kweniso wajivwanga kuti palivi yo watimuyanja kweniso yo wangamuwovya. Yesu ndiyu wangumutuzga viŵanda vo vamusuzganga ndipu Mariya wanguja wakusambira waki wakujipereka ukongwa. Kumbi Yesu wangumuwovya so wuli Mariya wa ku Magadala kuvwisa kuti Chiuta watimuwona kuti ngwakuzirwa?
Kumbi Yesu wangumuwovya wuli Mariya wa ku Magadala kuti waziŵi kuti wenga wakuzirwa ukongwa kwaku Yehova? (Wonani ndimi 10-11))
11. Kumbi Yesu wangumuwovya wuli Mariya wa ku Magadala kuziŵa kuti Chiuta watimuwona kuti ngwakuzirwa? (Wonaniso vithuzi)
11 Yesu wangumupaska mwaŵi Mariya wa ku Magadala kuti waje mugulu la akusambira wo wayendanga nawu limoza pa nyengu yo wapharazganga mumizi yakupambanapambana.b Venivi vingumuwovya kuti walutirizgi kuvwisiya uthenga wamampha wo Yesu wasambizanga. Ndipu Yesu wanguwoneke kwaku Mariya pa zuŵa lo wanguyuskikiya. Pa akusambira ŵaki wosi, Mariya wa ku Magadala ndiyu wenga wakwamba kukambiskana ndi Yesu pa zuŵa lenili. Mwakuti Yesu wangumutuma kuti wakaziŵisi akutumika kuti iyu wayuskika. Vinthu vosi venivi vo Yesu wanguchita, vingumuwovya Mariya wa ku Magadala kuziŵa kuti Yehova watimuwona kuti ngwakuzirwa ukongwa!—Yoha. 20:11-18.
12. Ntchinthu wuli cho chinguchitiska Lidia kuti wajiwonengi kuti ngwambula kukhumbika?
12 Nge mo venge ndi Mariya wa ku Magadala, ŵanthu anandi mazuŵa nganu nawu atijiwona kuti mbambula kukhumbika. Mzichi munyaki wa ku Spain zina laki Lidia wangukamba kuti wechendaweku, anyina akhumbanga kutuzga nthumbu yaki. Iyu wakumbuka kuti chinanga mphanyengu yo wenga munamana, anyina amuphweriyanga cha kweniso amunyozanga. Lidia wangukamba kuti: “Chifukwa chakuti ama andiyanjanga cha, nyengu zosi ndakhumbisiskanga kuti ŵanthu anyaki andiyanjengi kweniso kuti aje mabwezi ngangu. Kweni ndawonanga kuti palivi munthu yo wangandiyanja chifukwa vo ama achitanga vinguchitiska kuti ndijiwonengi kuti nde wambula kukhumbika.”
13. Kumbi ntchinthu wuli cho chinguwovya Lidia kuziŵa kuti Yehova watimuwona kuti ngwakuzirwa?
13 Lidia wati wasambira uneneska, wanguziŵa kuti Yehova watimuwona kuti ngwakuzirwa. Ndipu pempheru, kusambira pakuyija kweniso mazu ngakuchiska ngo abali ndi azichi amukambiyanga ndipuso vo amuchitiyanga ndivu vingumuwovya. Iyu wanguti: “Kanandi mulumu wangu watindikambiya kuti watindiyanja ukongwa. Ndipu watanja kundikumbusa mijalidu yamampha yo ndenayu. Mabwezi ngangu nangu ngachita venivi.” Kumbi pe munthu munyaki yo muwona kuti wakhumbika kumuwovya kuziŵa kuti Yehova watimuwona kuti ngwakuzirwa?
VO TINGACHITA KUTI TIJIWONENGI NGE MO YEHOVA WATITIWONE
14. Kumbi lemba la 1 Samuyeli 16:7 lititiwovya wuli kuti tijiwonengi nge mo Yehova watitiwone? (Wonaniso bokosi lakuti “Ntchifukwa Wuli Yehova Wawona Kuti Ŵanthu Ŵaki Mbakuzirwa?”)
14 Kumbukani kuti Yehova watikuwonani nge mo ŵanthu kucharu uku atikuwoniyani cha. (Ŵerengani 1 Samuyeli 16:7.) Ŵanthu anandi mucharu ichi awona kuti munthu ngwakuzirwa mwakutore mo wawoneke, ndalama zo wenazu pamwenga masambiru. Kweni ndimu Yehova wachitiya cha. (Yesa. 55:8, 9) Mwaviyo, mumalu mwakuti mujiwonengi nge mo charu chitikuwoniyani, muyesesengi kujiwona nge mo Yehova watikuwoniyani. Mungaŵerenga nkhani za mu Bayibolu zo zilongo mo Yehova wawoniyanga ŵanthu wo nyengu zinyaki akayikiyanga kuti mbakukhumbika nge Eliya, Nawomi kweniso Hana. Mungachita so umampha kulemba vinthu vo vakuchitikiyanipu pa umoyu vo vitikusimikiziyani kuti Yehova watikuyanjani kweniso watikuwonani kuti mwe akuzirwa. Kweniso mungaŵerenga nkhani mumabuku ngidu zo zikonkhoska vakukwaskana ndi kujikayikiya kweniso kujiwona mwakwenere.c
15. Ntchifukwa wuli Yehova wawonanga kuti Daniyeli wenga “munthu wakuzirwa ukongwa”? (Daniyeli 9:23)
15 Nyengu zosi mukumbukengi kuti Yehova watikuwonani kuti mwe akuzirwa chifukwa cha kugomezgeka kwinu. Nyengu yinyaki po mchimi Daniyeli wenga ndi vyaka va mu ma 90, ‘wanguvuka ukongwa’ kweniso wanguguŵa. (Dani. 9:20, 21) Kumbi Yehova wangumuchiska wuli? Chiuta wangutuma mungelu munyaki zina laki Gabiriyeli kuti wakamukumbusi kuti wenga “munthu wakuzirwa ukongwa” kweniso kuti wakamukambiyi kuti wavwa mapempheru ngaki. (Ŵerengani Daniyeli 9:23.) Ntchifukwa wuli Chiuta wawonanga kuti Daniyeli ngwakuzirwa? Chenga chifukwa chakuti Daniyeli wenga murunji, wakugomezgeka kweniso wenga ndi mijalidu yinyaki yinandi yamampha. (Ezeki. 14:14) Yehova wakuchitiska kuti nkhani yaki yilembeki mu Mazu ngaki kuti yitichiskengi. (Aro. 15:4) Mwaviyo, Yehova wavwisiya so mapempheru nginu kweniso watikuwonani kuti mwe akuzirwa chifukwa chakuti mutanja kuchita cho ntchamampha kweniso mutimuteŵete mwakugomezgeka.—Mika 6:8; Ahe. 6:10.
16. Kumbi ntchinthu wuli cho chingakuwovyani kuti muwonengi Yehova nge Ada achanju?
16 Muwonengi Yehova nge Ada wo atikuyanjani ukongwa. Iyu wakhumba kuti wakusaniriyeningi vifukwa cha kweni wakhumba kukuwovyani. (Salimo 130:3; Mate. 7:11; Luka 12:6, 7) Kuŵanaŵaniya venivi kwawovya ŵanthu anandi wo ajiwonanga kuti mbambula kukhumbika. Mwakuyeruzgiyapu, mzichi munyaki wa ku Spain zina laki Michelle, wajivwanga kuti watanjika cha kweniso ngwambula kukhumbika chifukwa chakuti kwa vyaka vinandi mulumu waki wajaliyanga ŵaka kumunyoza. Iyu wangukamba kuti: “Asani ndayamba kujiwona kuti nde wakumaliyapu, nditijiyeruzgiya kuti Yehova wandinyamuwa mumanja ngaki ndipu iyu watindiyanja kweniso watindivikiliya.” (Salimo 28:9) Ndipu mzichi Lauren wa ku South Africa watijikumbusa kuti: “Yehova ndiyu wakundiguziya kwaku iyu ndipu waja wachindiwovya kwa vyaka vosi ivi kuti ndilutirizgi kuja nayu pa ubwezi kweniso watindigwiriskiya ntchitu kuwovya ŵanthu anyaki. Venivi vitindisimikiziya kuti iyu watindiwona kuti nde wakuzirwa kweniso nde wakukhumbika.”—Hose. 11:4.
17. Kumbi ntchinthu wuli cho chingakusimikiziyani kuti Yehova watikuyanjani? (Salimo 5:12) (Wonaniso chithuzi.)
17 Musimikizengi kuti Yehova watikuyanjani. (Ŵerengani Salimo 5:12.) Davidi wangukamba kuti chanju chaku Yehova che nge “chishangu chikulu” cho chivikiliya ŵanthu arunji. Kuziŵa kuti Yehova watikuyanjani kweniso kuti watikuwovyani, kungakuvikiliyani kuti mulekengi kujikayikiya. Kumbi mungaziŵa wuli kuti Yehova watikuyanjani? Nge mo tawone, Yehova watikusimikiziyani kuti watikuyanjani kuziya mu Mazu ngaki. Kweniso wagwiriskiya ntchitu ŵara, mabwezi nginu kweniso ŵanthu anyaki kuti wakukumbuseni kuti mwe akuzirwa kwaku iyu. Kumbi mutenere kuchitanji asani ŵanthu anyaki atikuchiskani?
Kuziŵa kuti Yehova watitiyanja kutitiwovya kuti tilekengi kujiwona kuti te ambula kukhumbika (Wonani ndimi 17)
18. Ntchifukwa wuli mukhumbika kugomezga asani anyinu atikuwongani?
18 Asani ŵanthu wo atikuziŵani kweniso wo atikuyanjani atikuwongani pa vinthu vamampha vo muchita, lekani kuŵanaŵana kuti agozga ŵaka. Mukumbukengi kuti Yehova wangaŵagwiriskiya ntchitu kuti wakuwovyeni kusimikiza kuti iyu watikuyanjani. Michelle yo tamuzumbuwapu kali wangukamba kuti: “Kamana ndi kamana, sonu ndikwamba kugomezga asani ŵanthu anyaki atindiwonga pa vinthu vamampha vo ndichita. Vakusuzga kugomezga vo akamba, kweni ndiziŵa kuti ndivu Yehova wakhumba kuti ndichitengi.” Kweniso ŵara amuwovya Michelle kuziŵa kuti Yehova watimuyanja. Sonu wateŵete nge mpayiniya wa nyengu zosi kweniso wagwira ntchitu za pa Beteli we kunyumba.
19. Ntchifukwa wuli mukhumbika kusimikiza kuti Chiuta watikuwonani kuti mwe akuzirwa?
19 Yesu watitikumbusa kuti te akuzirwa ukongwa kwa Awusefwi akuchanya. (Luka 12:24) Mwaviyo, tingakayikiyanga cha kuti Yehova watitiwona kuti te akuzirwa. Tingaluwanga cha fundu yeniyi! Kweniso tiyesesengi kuwovya ŵanthu anyaki kuziŵa kuti Chiuta watiŵawona kuti mbakuzirwa ukongwa!
SUMU 139 Yeruzgiyani Kuti Mwe Mucharu Chifya
a Mazina nganyaki ngasinthika.
b Mariya wa ku Magadala wenga yumoza wa anthukazi wo alondonga Yesu po wachitanga uteŵeti waki. Anthukazi ŵenaŵa agwiriskiyanga ntchitu vinthu vawu kuti aphwere Yesu ndi akutumika.—Mate. 27:55, 56; Luka 8:1-3.
c Mwakuyeruzgiyapu, wonani mutu 24 mubuku lakuti Ndereni Kufupi Ndi Yehova. Kweniso mungaŵerenga malemba ndipuso nkhani za mu Bayibolu zo ze pakamutu kakuti “Kujikayikiya” mubuku lakuti Malemba ngo Ngangatiwovya pa Umoyu Widu.