Kuja Mujeri Kungunditondekesa cha Kuja pa Ubwezi Wakukho ndi Yehova

Mu 1966 tinguwere ku Ukraine. Chinthu chakwamba cho ndikumbuka ntchakuti tati tafika kwenuku tinguluta kuchiwona ambuya kujeri. Panyengu iyi ndipu nde ndi vyaka vinayi. Ini limoza ndi Ama tingukwera sitima ya pa mtunda kutuwa muchigaŵa cha Kryvyi Rih ku Ukraine, kuluta kujeri la Mordovia lo le ku Russia. Tingucheza ndi Ambuya kwa maola ngaŵi pe mbwenu ndipu alonda nawu ŵenga penipo, kweni anguŵazomereza kuti andipakati.

Ndingulutirizga Kuthemba Yehova po Ndasambiranga Sukulu

Panyengu yo ndenga mwana, umoyu ku Ukraine wenga wakusuzga chifukwa nyengu zinandi ndayesekanga ukongwa. Mwakuyeruzgiyapu, asani mwana wayamba waka sukulu, boma lakhumbanga kuti wavwalengi yunifomu yo yenga ndi baji lo pangujambulika pulezidenti Lenin weche munamana.a Pati pajumpha vyaka vimanavi, ŵana akhumbikanga kuvwala sikafu yiyera mukhosi nge chisimikizu chakulongo kuti azomereza fundu zaku Lenin. Ndakananga kuvwalaku vinthu vakukwaskana ndi ndali chifukwa ndaziŵanga kuti venivi vikoliyana cha ndi kusopa Yehova.

Apapi ŵangu angundiwovya kuti ndito uneneska kuja wangu ndi wangu chifukwa andikonkhoskiyanga mwakuzika chifukwa cho tileke kuseleriyamu munkhani za ndali. Yiwu angundichiska so kuti ndilimbikiyengi ukongwa kusukulu vo vatingi vikankhuskengi Yehova.

Zuŵa linyaki, Mutolankhani munyaki wa magazini yo yadanikanga kuti Nauka i religiia (Science and Religion), yo yachiskanga ŵanthu kuti alekengi kugomezga Chiuta pamwenga chisopa, wanguza pa sukulu yo ndasambiranga. Asambizi ŵangu angundito, ndi kundiŵika pa mpandu yakunthazi panyengu yo mutolankhani wasambizanga. Mutolankhani uyu wakhumbanga kugongowesa ŵanthu kuti aŵevi chivwanu mwaku Chiuta.

Wati wamaliza kusambiza vo wasambizanga, angunditole kwaku iyu kuti wakambiskani nani. Iyu wangundifumba kuti nde muchisopa wuli, mwambula kutaya nyengu ndingumuka kuti, “Nde Kaboni waku Yehova.” Iyu wengavi vinandi vakukamba kupatuwaku kundiwonga chifukwa ndingujapu po wakonkhoskanga visambizu vaki. Venivi vinguŵaguŵisa ukongwa asambizi ŵangu!

Tingulutirizga Kuthemba Yehova nge Banja

Banja lidu losi lagomezganga Yehova kuti watiwovyengi po tagwiranga ntchitu yakupulinta mabuku ngakukonkhosa Bayibolu munyumba yidu kweniso kuchigaŵiya abali. Chinthu chinyaki chakukondwesa ntchakuti ada ateŵetiyanga nge wakuwonere dera kuchigaŵa chapakati ku Ukraine, ndipu ayendiyanga mipingu kweniso timagulu.

Zuŵa linyaki mu February 1978 ndichituwa ku sukulu, ndingusaniya kuti mabuku ngidu nganguparanyika munyumba mosi, apa ndipu kwaja ŵaka mazuŵa ngaŵi kuti mvurwa wangu Pavlik waweku. Apolisi angufufuza nyumba yidu yosi ndipu yiwu ndiwu anguparanya mabuku ngidu ngosi.

Mawa laki, ndinguzizwa ukongwa kuwona mo asambizi pa sukulu yidu aleresiyanga mvurwa wangu Mykhailo kweniso ini, yiwu awonanga nge kuti te ŵana a ŵanthu akuzifufuza charu aku America. Mukuluta kwa nyengu asambizi anandi anguziŵa kuti anangisanga ŵaka. Ndipu pati pajumpha nyengu, ŵana a sukulu anyaki anguja Akaboni aku Yehova!

Mu 1981, apolisi anguzaso kuzifufuza kunyumba kwidu. Chinanga kuti pa nyengu iyi ndipu ndendakwanisi vyaka 18 kweni angundito limoza ndi ada ŵangu kweniso agogu anthulumi ndipu anguluta nasi ku ofesi ya loya wa boma. Mura wa akufufuza wangwesesa kundiwofyeza kuti wandiponyengi mujeri. Panyengu yimoza pe, wapolisi munyaki yo wanguleka kuvwala yunifomu, wangundikambiya kuti wangandiwovya kuti vinthu vizindiyende umampha ukongwa kunthazi asani ndingaŵawovya. Yapa munyaki wandiwofyezanga, penipo munyaki wandinyengeriyanga kuti ndisumuwi vo yiwu akhumbanga. Pavuli paki, yiwu angundikonkhoske vo vinguchitikiya ada ndi ambuya kweniso ada amana wo nawu angumangikapu kuti andisinthisi maŵanaŵanu. Kweni apolisi aziŵanga cha kuti vo andikambiyanga vandichiskanga chifukwa vandiwovyanga kuziŵa kuti Yehova wangandiwovya kuti ndifiski kukunthiyapu asani ndingamangika.—Afilipi 4:13.

Ndingulutirizga kuthemba Yehova nde Mujeri

Ndati ndakwanisa ŵaka vyaka 18, ndingulonde kalata yakuti nkhasere usilikali. Chifukwa chakuti ndingukana kusere usilikali, ndingutumizika kujeri kuchilindiziya zuŵa lo ayeruzgiyengi mulandu wangu. Angundijaliya muselu yikulu mo mwenga anthulumi 85, wo agonanga pa mabedi 34 pe. Tazomerezekanga kusamba kamoza pe sabata yeyosi.

Ndati ndasere waka muselu, angujala chisasa ndipu ŵanthu wosi masu ngenga dodoli kwaku ini. Munthu munyaki yo wanguja pakona wangundifumba mulandu wo ndingupalamula. Chinanga kuti ndenga ndi mantha, ndingukumbuka nkhani yaku Daniyeli po wenga muzenji la nkharamu kweni zingumupweteka cha. Nkhani yeniyi yingundiwovya kugomezga ukongwa Yehova kweniso kuti ndileki kuchita mantha.—Yesaya 30:15; Daniyeli 6:21, 22.

Tati tarya chakurya chamazulu, yumoza mwa ŵanthu wo ŵenga muselu mwenumu wangwamba kundifumba mafumbu nganandi ngakukwaskana ndi vo ndigomezga. Mwakamanakamana, muselu mwenga waka ziii, kwambula chiwawa ndipu wosi angwamba kuvwisiya mwakuphwere vo takambiskananga. Kwa maora 4 pamwenga 5, ndinguŵakonkhoske vo ndigomezga. Ndingumuwonga ukongwa Yehova pakundiwovya kukonkhoska vo ndigomezga!

Mulandu wangu wechendayeruzgiki, ndingupempha Yehova kuti wandipaski zeru kweniso chiganga kuti nkhafiski kuvikiliya vo ndigomezga. Loya wa boma wangudidimizga ukongwa nkhani yakuti kuja ndi chivwanu mwaku Chiuta mphakugwenthe ŵaka kuti ndileki kusere usilikali. Ndingwesesa kuŵakonkhoske mwakuvwika umampha a khoti kuti asani ndingasere usilikali ndikuti ndimukondwesengi cha munthu wanthazi ukongwa mu chilengedu chosi. Chinanga kuti venga viyo, mu 1982, khoti lingundisaniya ndi mulandu ndipu angundikambiya kuti nkhagwiri jeri kwa vyaka viŵi.

Ndingukondwa ukongwa kusaniya kuti kujeri ko angundiŵika kwenga Akaboni anyangu ankhondi. Chinanga kuti takambiskananga ŵaka mwakudumuwa, kweni nyengu zosi takambiskanangapu lemba la mu Bayibolu. Tosi po tenge, pengavi yo wenga ndi Bayibolu, kweni ŵanthu a mu mabanja ngidu kweniso mabwezi ngidu atilembiyanga makalata ngo ngajanga ndi malemba ndipuso nyengu zinyaki tasaniyanga malemba mumabuku nganyaki ngo ngasanirikanga mujeri!

Ndingulutirizga Kuthemba Yehova pa Nyengu yo Ndakhumbikanga Chovyu Chakuchipatala Mwaliŵi

Mu 1983, po tagwiranga ntchitu kujeri, chigalimotu chakunyamuwa vinthu chinguwisa visulu vinandi vizitu vo chingunyamuwa. Ndipu visulu venivi vingunditchaya mu msana ndi kundiwisiya pasi ndipu vinguvikita lundi langu lakumazge.

Ndingupemphera kwaku Yehova kuti wandiwovyi kukunthiyapu urwirwi ukulu wo ndavwanga. Nesi wa kwenuku wangundikambiya kuti ndituki mwakudaniliza kuti urwirwi uziki, kweni mumalu mwaki ndingumba sumu za Ufumu.

Kuti tikafiki kuchipatala, takhumbikanga kukwera thiraki, pavuli paki kusikiya pamalu nganyaki ndi kukwera boti ndipu pakumaliya tingukwera ambulasi. Ulendu wenuwu unguto maola 6 ndipu venivi vinguchitiska kuti nditayi ndopa zinandi. Ndichiluta ndinguziŵa kuti ndamukhumbika kuchitika opaleshoni, mwaviyo ndingupemphera kuti madokotala ngakachiti vinthu mwazeru kweniso ngakatumbiki vo ndikusankha pa nkhani ya ndopa. Ndati ndayamba kukonkhoska, dokotala wakhumbanga cha kuvwisiya kweni ndingumupempha kuti wandivwisiyeku kamanavi ndi kutumbika vo ndikusankha. Ndingumukambiya so kuti mulandu ujengi paku ini pa chechosi cho chingachitika. Pakumaliya, wanguzomera kundipanga opaleshoni kwambula kundiŵika ndopa, ndipu ndinguvwa umampha ukongwa. Chinanga venga viyo, angundicheketa lundi langu la kumazge.

Ŵati amaliza kundipanga opaleshoni, ndingufoka ukongwa. Kwa masabata nganandiku madokotala ngawonanga nge ndifwengi. Zuŵa linyaki mazulu nesi munyaki wangundikambiya kuti ndikhumbika kuti ndiryengi vakurya vinyaki vamagulu kuti liŵavu langu liweliyemu liŵi mwakupambana ndi vakurya vo ndaryanga mujeri. Iyu wangundipaska vakurya venivi ndipu wangukamba kuti andisungiyengi mufiliji kufupi ndiko ndija kuti vileki kunangika. Zuŵa lelosi ndakhumbikanga kumwaku sipuni yimoza ya uchi, kurya zila kweniso sitoku mumanavi. Apapi ŵangu angunozga vakuti andiguliyengi vinthu venivi wati aziŵa mo ndingupwetekeke. Chinanga venga viyo, munthu yo walonderiyanga katundu wazomerezanga kulonde vinthu pa nyengu yimoza pe.

Kweni pa nyengu iyi ndingujiwone ndija kuti janja laku Yehova ndifupi cha. (Yesaya 59:1) Asani andisintha mabandeji, manesi ngandigaŵiyangaku chakurya chawu kuti ndiryi. Yiwu andiŵikiyangamu so vakurya vinyaki mufiliji asani vinyaki vitakukumala. Venivi vandikumbusanga nkhani yinyaki ya mu Bayibolu ya choko cho mafuta ngaki ngamalanga cha muchiŵiya chaki.—1 Mafumu 17:14-16.

Mwakamanakamana, ndingwamba kuchira. Ndinguchiskika ukongwa ndi makalata ngakukwana 107 ngakutuliya ku mabwezi ngangu kweniso ŵanthu a mubanja langu, ndipu ndingumuka makalata ngawu wosi. Nyengu zinyaki ndalondiyanga vinthu kutuliya kwa abali anyaki wo ŵenga so kujeri!

Pati pajumpha myezi yiŵi, ndafiskanga kusamba umamphaumampha! Ndipu ndingwamba kuŵanaŵana kuti ndiweriyengi kujeri kuti nkhalutirizgi kucheza ndi abali ŵangu.

Po dokotala walembanga vimakalata vakutuliya muchipatala, wangundidaniya muofesi yaki ndipu wangundifumba mafumbu nganandi ngakukwaskana ndi vo ndigomezga. Pakumaliya paki, wangundikhumbiya vamampha kuti ndilutirizgi kuja ndi chivwanu chakukho pa vo ndigomezga. Venga vakuziziswa kuvwa dokotala mwenuyu yo wenga msilikali wachikamba mazu ngenanga!

Mu April 1984, ndinguluta kuchikumana ndi ŵaraŵara a boma wo ŵenga ndi mazaza ngakusankha kuti ndituzgiki mujeri. Yiwu angundifumba asani ndingasere usilikali. Ini ndinguŵamuka kuti fumbu lawu lenga lambula kuvwika chifukwa nde ndi lundi limoza lamoyu. Pavuli paki angundifumba kuti: “Kumbi watingi userengi usilikali asani wenga ndi malundi ngosi ngaŵi?” Ndinguŵamuka kuti, ndatingi ndikanengi mbwenu chifukwa ndikusimikiza mtima kuja wakugomezgeka kwaku Chiuta wangu. Yiwu angukamba kuti nawu atingi awonesesengi kuti ndamaliza kugwira jeri mazuŵa ngosi ngo angundilangiya. Chinanga kuti venga viyo, yiwu angusankha kundituzga mujeri kwati kwaja myezi yiŵi kweniso mazuŵa 12 kuti zuŵa lo angundilangiya likwani.

Ndingulutirizga Kuthemba Yehova Ndati Ndatuzgika Mujeri

Pati pajumpha chaka, ndati ndatuzgika mujeri angundipaska lundi la pulasitiki. Vitindinditole ora lamphumphu kuti ndivwali lundi lenili. Mu chipwepwi vitindisuzga ukongwa kuvwala lundi lapulasitiki chifukwa chiŵa chimila ukongwa vo vichitiska kuti ndopa zileki kwenda umampha. Chifukwa cha ngozi yo yinguchitika nde ndi vyaka 19, nditondeka kutchimbiya mwakuti ndikhumbisiska kuti charu chifya chizi mwaliŵi.—Yesaya 35:6.

Venga vakusuzga kusaniya ntchitu chifukwa mabwana ngakhumbanga cha kulemba munthu wakupunduka. Chinanga kuti ndenga ndi lundi la pulasitiki, ndikuyisaniyapu cha ntchitu yakuti ndigwirengi ndaja pasi. Kwa kanyengu ndagwiranga ntchitu yakunozga magalimotu. Pavuli paki ndingwamba kugwira ntchitu ya vakuzengazenga.

Mu 1986, ndingutorana ndi Svitlana. Ambuyaki aku Svitlana nawu ŵenga Akaboni nge mo venge ndi agogu ŵangu. Kanandi iyu wakambanga kuti wakondwa ukongwa chifukwa techendatorani tingukoliyana kuti Yehova wazamujanga pamalu ngakwamba munthengwa yidu.

Ŵana ŵidu Olia ndi Volodia angusambira malusu ngakuzenga ndipu andiwovyanga kunozga vinthu vo vanangika panyumba yidu. Achikuwa akondwanga ukongwa kugwiraku ntchitu zakuzenga Nyumba za Ufumu. Yiwu angwamba kuchita upayiniya. Sonu Olia wateŵete mu dipatimenti ya vakuzengazenga ndipu Volodia ndi mura mu mpingu.

Nyengu zosi Svitlana watindiwovya ukongwa ndipu venivi vitindiwovya kuti ndiphweriyengi maudindu ngo ndenangu ku mpingu. Vyaka 30 vo vajumpha, mipingu yinandi ku Ukraine yenga ndi apharazgi akujumpha 200, kweni yenga ndi mura yumoza pamwenga ŵawi. Ndipu kamoza pa mwezi, kukumaliya kwa sabata ndachiperekanga mabuku ku mipingu yo yenga ku chigaŵa chapakati ku Ukraine.

Ndilutirizga Kuthemba Yehova Chinanga Mphasonu Panu

Mu 2022, Svitlana ndi ini tingusankha kutuwaku dankha kwidu ku Kryvyi Rih. Ndipu sonu titeŵete mu mpingu unyaki ku Austria.

Kutuliya pa unamana wangu ndasambira vinandi kutuliya ku vakuwoniyapu va achibali ŵangu wo mbakaboni wo nawu angukumana ndi masuzgu nganandi. Bayibolu lititiwovya kuti timuziŵi umampha Mlengi widu ndipu venivi vititiwovya kuti tije nayu pa ubwezi wakukho. (Yakobe 4:8) Ubwezi wenuwu utitiwovya kuti tizisaniyi umoyu weneku. Nde wakukondwa ukongwa kuti masuzgu ngosi ngo ndakumana nangu pa umoyu wangu ngandiwovya kupereka unkhankhu wo utenere kuperekeka kwaku Yehova.