LAIBBULALI YAA INTANETI ya Watchower
Watchtower
LAIBBULALI YAA INTANETI
Chitonga
  • BBAIBBELE
  • ZYAKAMWAIGWA
  • MISWAANGANO
  • mwbr20 October map. 1-8
  • Malifalensi Aamu Kabbuku Kamuswaangano Wabuumi Amulimo Wesu

Kunyina vidiyo aawa mpomwasala.

Vidiyo yakaka kulila.

  • Malifalensi Aamu Kabbuku Kamuswaangano Wabuumi Amulimo Wesu
  • Malifalensi Aamu Kabbuku Kamuswaangano Wabuumi Amulimo Wesu—2020
  • Tutwe Twamakani
  • OCTOBER 5-11
  • OCTOBER 12-18
  • OCTOBER 19-25
  • OCTOBER 26–NOVEMBER 1
Malifalensi Aamu Kabbuku Kamuswaangano Wabuumi Amulimo Wesu—2020
mwbr20 October map. 1-8

Malifalensi Aamu Kabbuku Kamuswaangano Wabuumi Amulimo Wesu

OCTOBER 5-11

MBONO IZILI MU JWI LYA LEZA | KULONGA 31-32

“Amukutije Kukomba Mituni”

(Kulonga 32:1) Lino bantu bakabona kuti Musa watola ciindi cilamfwu kataseluki kuzwa kucilundu. Aboobo bakamubunganina Aroni akumwaambila kuti: “Kotupangila leza uutiitusololele, nkaambo tatuzyi camucitikila Musa ooyu iwakatusololela kuzwa mucisi ca Egepita.”

w09 5/15 11 ¶11

Amuye Kumbele Mumakani Aabupati Nkaambo—‘Buzuba Bupati Bwa Jehova Buli Afwaafwi’

Kubelesya nzyotwaiya kuzwa mu Magwalo cilakonzya kuba cintu cikatazya kucita, ikwaambisya ciindi notuli mubukkale bukatazya. Mucikozyanyo, ciindi cisyoonto buyo kuzwa Jehova naakanununa bana ba Israyeli kuzwa mubuzike mu Egepita, “bakatalika kwaambana a-Musa” alimwi “[ak]usunka Jehova.” Ino nkaambo nzi bana Israyeli ncobakali kuzwanganina a Musa? Nkaambo kakubula maanzi aakunywa. (Kul. 17:1-4) Kaitanasika myezi yobile kuzwa nobakatangana cizuminano a Leza alimwi akuzumina kuti balaatobela “makani oonse Jehova [ngaakabaambila],” bakatyola mulawo wakwe kwiinda mukukomba mituni. (Kul. 24:3, 12-18; 32:1, 2, 7-9) Sena eeci cakacitika akaambo kakuti Musa wakatola ciindi cilamfwu kujokela kuzwa ku Cilundu ca Horebu nkwaakali kutambula malailile cakunga bakatalika kuyoowa? Ambweni sena bakayeeya kuti ba Amaleki bakali kuyoobalwana alimwi akubazunda akaambo kakuti Musa tanaakaliko, walo iwakabapa kuti bazunde lweendo lwakusaanguna? (Kul. 17:8-16) Eeci cilalangilwa, pele kufwumbwa naa ncinzi cakabapa kucita boobo, bana Israyeli “tabakazuminide kumuswiilila” naa kumvwida Jehova. (Inc. 7:39-41) Paulo wakakulwaizya Banakristo ‘kusungwaala’ kutegwa ‘bataccilili ciyanza nciconya eeco cakuunduluzya’ ncobakajisi bana Israyeli ciindi nobakali kuyoowa kunjila Munyika Yakasyomezyegwa.—Heb. 4:3, 11.

(Kulonga 32:4-6) Mpoonya wakabweza ngolida kulimbabo, wayeenzemuna akupanga cikozyanyo camoombe kwiinda mukubelesya cibelesyo cakufwuzya. Mpoonya bakatalika kwaamba kuti: “Ngooyu Leza wako, O Israyeli, iwakakugwisya mucisi ca Egepita.” 5 Aroni naakabona boobo, wakapanga cipaililo kumbele lyaco. Mpoonya wakati: “Juunza kunooli pobwe lya Jehova.” 6 Kumane buzuba bwakatobela bakafwuma akutalika kutuula zituuzyo zyuumpwa akuleta zipaizyo zyalumvwano. Kuzwa waawo bantu bakakkala ansi kutegwa balye akunywa. Mpoonya bakanyamuka kuti balikondelezye.

w12 10/15 25 ¶12

Amumumvwide Leza Kutegwa Mulongezyegwe

Mpoonya-mpoonya Jehova wakatalika kuzuzikizya cibeela cakwe cacizuminano ca Mulawo kwiinda mukubikka bubambe bwatente lyakukombela alimwi abapaizi ibakali kupa kuti cikonzyeke kubantu basizibi kuti basike kulinguwe. Kulubazu lumbi, bana Israyeli bakafwambaana kuluba kulyaaba kwabo kuli Leza alimwi “akukalazya Uusalala wa-Israyeli.” (Int. 78:41) Mucikozyanyo, ciindi Musa naakali kutambula malailile aamwi a Cilundu ca Sinai, bana Israyeli bakaalilwa kulindila akutalika kubula lusyomo muli Leza, kabayeeya kuti Musa waleka kubabikkila maano. Aboobo, bakapanga cikozyanyo camoombe wangolida akwaambila bantu kuti: ‘Ngooyu Leza wako, O Israyeli, iwakakupozya mucisi ca-Egepita.’ (Kul. 32:1, 4) Mpoonya bakacita pobwe ndyobakaita kuti “ipobwe lya-Jehova,” bakakotama akutuula kucikozyanyo cabo cakapangwa abantu. Naakabona boobo Jehova, wakaambila Musa kuti: “Bafwambaana kusia inzila njindakabalailila.” (Kul. 32:5, 6, 8) Cuusisya ncakuti, kuzwa waawo bana Israyeli bakaba ampuwo yakukonka kuli Leza pele mukuyakwaciindi bakali kwaalilwa kuzuzikizya cikonke cabo.—My. 30:2.

(Kulonga 32:9, 10) Jehova wakaambila Musa kuti: “Ndabona kuti bantu aaba mbaasicinguni. 10 Aboobo lino undileke ndibanyonyoone mubukali bwangu buyaka mbuli mulilo, mpoonya yebo ndilakucita kuti ube musyobo mupati.”

w18.07 20 ¶14

“Nguni Uuli Kulubazu lwa Jehova?”

Bantu bakalizyi kuti kukomba mituni cakali cibi cipati kuli Jehova. (Kul. 20:3-5) Pele muciindi buyo cisyoonto, bakatalika kukomba moombe wangolida! Nokuba kuti bakatyola mulawo wa Jehova acaali, munzila iimwi, bana Israyeli bakalyeena kwiinda mukuyeeya kuti bakacili kulubazu lwa Jehova. Amuciyeeyele buyo, Aroni wakaamba bukombi bwabo bwamoombe kuti “pobwe lya Jehova”! Ino Jehova wakalimvwa buti? Wakausa kapati. Jehova wakaambila Musa kuti bantu ‘bakalisofwaazya’ alimwi ‘bakasiya nzila njaakabalailila kuti batobele.’ Kwiinda ‘mubukali bwakwe buyaka mbuli mulilo,’ Jehova mane wakayeeya kuunyonyoona musyobo mupya wa Israyeli.—Kul. 32:5-10.

Kuyandaula Mbono Zyakumuuya

(Kulonga 31:17) Ncitondezyo citamani akati kandime abana Israyeli, nkaambo mumazuba aali cisambomwe Jehova wakalenga julu anyika, eelyo mubuzuba bwaciloba wakalyookezya akulikatalusya.’”

w19.12 3 ¶4

Kuli “Ciindi” Cakubeleka Alimwi Acakulyookezya

Sena cikozyanyo ca Jehova alimwi a Jesu icakubeleka canguzu citondezya kuti tatweelede kulyookezya? Peepe. Jehova takatali, aboobo tayandiki kulyookezya. Pele Bbaibbele lyaamba kuti naakamana kulenga julu anyika, Jehova “wakalyookezya akulikatalusya.” (Kul. 31:17) Aboobo eeci caamba kuti Jehova wakaleka kulenga zintu akujana ciindi cakukkomana kulangilila zintu nzyaakalenga. Nokuba kuti Jesu wakali kubeleka canguzu ciindi naakali anyika, wakali kujana ciindi cakulyookezya alimwi akulya antoomwe abalongwe bakwe.—Mt. 14:13; Lk. 7:34.

(Kulonga 32:32, 33) Pele naa ulayanda kobalekelela cibi cabo; ikuti kakutali boobo, kolimwaya zina lyangu mubbuku lyako ndyookalemba.” 33 Nokuba boobo Jehova wakaambila Musa kuti: “Kufwumbwa ooyo wandibisizya, ngonguwe ngonditiimwaye mubbuku lyangu.

w87 9/1 29

Mibuzyo Yabasikubala

Ikuti muntu kayeeyegwa alimwi akukkomaninwa (kuti lyalembwa zina lyakwe “mubbuku lyabuumi”) tacaambi kuti ziyume zitete uyootambula buumi butamani, mbuli kuti eeci cakabambilwa limwi buya kuti nceciyoomucitikila alimwi tacikonzyi kucinca. Kujatikizya bana Israyeli, Musa wakalomba Jehova kuti: “Naa ulayanda kobalekelela cibi cabo; ikuti kakutali boobo, kolimwaya zina lyangu mubbuku lyako ndyookalemba.” Mpoonya Leza wakaingula kuti: “Kufwumbwa ooyo wandibisizya, ngonguwe ngonditiimwaye mubbuku lyangu.” (Kulonga 32:32, 33) Masimpe, nokuba kuti Leza wamulemba zina muntu umwi “mubbuku” lyakwe, muntu ooyo ulakonzya kubisya naa kuleka kusyomeka. Ikuti naa eeco cacitika, Leza ulakonzya ‘kulimwaya zina lyakwe mubbuku lyabuumi.’—Ciyubunuzyo 3:5.

AMUSUNGWAALE MUMULIMO WAMUMUUNDA

w10 5/15 21

Mibuzyo Yabasikubala

Mbwaanga Jehova ulakasya kukomba mituni, ino nkaambo nzi ncaatakamusubuda Aroni naakapanga moombe wangolida?

Ciindi Aroni naakapanga moombe wangolida kweelana ambokulembedwe ku Kulonga caandano 32, wakatyola mulawo wa Leza iwaamba mituni. (Kul. 20:3-5) Akaambo kaceeci, “Jehova wakamukalalila loko [Aroni], wakati munyonyoone, pele [Musa wakamu]kombela Aroni alakwe kuciindi eeco nciconya.” (Dt. 9:19, 20) Sena kupaila kwa Musa, imuntu uululeme kwakabeleka kukaambo ka Aroni? (Jak. 5:16) Inzya. Akaambo kamupailo uuli boobu alimwi atwaambo atumbi tobilo, kulibonya kuti Jehova wakauvwiila mupailo wa Musa alimwi tanaakamusubula Aroni.

Kaambo kamwi nkakuti Aroni wakali kusyomeka. Musa naakatumwa kuti aunke kuli Farao akugusya bana Israyeli mu Egepita, Jehova wakasala Aroni kuti baunke limwi a Musa kutegwa kamwaambilila kuli Farao. (Kul. 4:10-16) Aaba basankwa bobilo bakaunka ziindi zinji kumwami Farao waku Egepita, nokuba kuti zyakali kubacima nzyaakali kubaambila akaambo kakuti wakali muyumu moyo. Aboobo, naakacili ku Egepita Aroni wazyibidwe kuti wakali mubelesi wa Jehova uusyomeka.—Kul. 4:21.

Alimwi amubone cakamupa Aroni kuti apange moombe wangolida. Musa wakali a Cilundu ca Sinai kwamazuba aali 40. Ciindi “bantu nebakabona kuti Musa wamuka kuseluka kuzwa kucilundu,” bakamwaambila Aroni kuti abapangile mutuni. Aroni wakazumina mpoonya wakapanga mutuni wamoombe wangolida. (Kul. 32:1-6) Nokuba boobo, nzyaakacita Aroni kumbele zitondezya kuti tanaakazikkomanina nzyaakacita. Kuboneka kuti Aroni bakamukoma bantu. Mucikozyanyo, Musa naakaamanizya makani aamituni, bana Levi boonse—kubikkilizya a Aroni—bakasala kuba kulubazu lwa Jehova. Basikukomba mituni basika ku 3,000 bakajaigwa.—Kul. 32:25-29.

Mpoonya Musa wakaambila bantu kuti: “Mwacita zibi zipati.” (Kul. 32:30) Aboobo, Aroni tanaakali buyo alikke iwakacita mulandu ooyu. Walo abantu aaba bakalekelelwa a Jehova.

Nikakamana kaambo kamoombe wangolida, Jehova wakasala Aroni kuti abe mupaizi mupati. Leza wakaambila Musa kuti: “Samika Aroni zyakusama zisalalisya, alimwi umunanike akumusalazya, andibelekele milimo yabupaizi.” (Kul. 40:12, 13) Kuboneka kuti Jehova wakamulekelela Aroni akaambo kakulezya. Mumoyo, Aroni wakali mukombi wakasimpe uusyomeka, ikutali sikukomba mituni.

OCTOBER 12-18

MBONO IZILI MU JWI LYA LEZA | KULONGA 33-34

“Bube bwa Jehova Butaliboteli”

(Kulonga 34:5) Mpoonya Jehova wakaseluka mukkumbi akwiima anguwe aawo alimwi wakaambilizya zina lyakwe lyakuti Jehova.

it-2 466-467

Zina

Zilenge zilatondezya kuti Leza nkwali ncobeni, pele kunyina noziliyubununa zina lya Leza. (Int. 19:1; Rom. 1:20) Kutegwa muntu alizyibe zina lya Leza kuli zinji zijatikizyidwe ikutali kwiile kuzyiba buyo ncolyaamba jwi. (2Mak. 6:33) Caamba kumuzyiba buya Muntu, nkokuti makanze aakwe, milimo yakwe alimwi abube bwakwe kweelana ambolyaamba Jwi lyakwe. (Amweezyanisye a 1Bam. 8:41-43; 9:3, 7; Neh. 9:10.) Eeci cilalibonya kweelana acakamucitikila Musa, imwaalumi ‘ngwaakazyi zina’ Jehova, nkokuti ngwaakazyi kabotu-kabotu. (Kul. 33:12) Musa wakaba acoolwe cakubona bulemu bwa Jehova alimwi akumvwa ‘kalyaambilizyigwa zina lya Jehova.’ (Kul. 34:5) Kwaambilizyigwa ooku tiikwakali kwiile kwiinduluka buyo kwaamba zina lyakuti Jehova, pele akali majwi aakali kujatikizya bube bwa Leza alimwi amilimo yakwe. “Jehova, Jehova, Leza siluse alimwi silweetelelo, uutafwambaani kukalala alimwi uuzwide luyando lutamani akasimpe, uutondezya luyando lutamani kubantu bali zyuulu, uulekelela milandu, nsotoko alimwi azibi, nokuba boobo aabo babisya tabaleki buyo katabasubuli, uuleta cisubulo kubana, kubazyukulu akubazyukululwa akaambo kacibi cabamausyi.” (Kul. 34:6, 7) Mbubwenya buyo, lwiimbo lwa Musa, ilujisi majwi aakuti “nkaambo ndiyakwaambilizya zina lya Jehova,” lulaamba Leza mbwaakabeendelezya bana Israyeli alimwi lulapandulula bube bwakwe.—Dt. 32:3-44.

(Kulonga 34:6) Eelyo Jehova wakainda kumbele lyakwe akulyaambilizya kuti: “Jehova, Jehova, Leza siluse alimwi silweetelelo, uutafwambaani kukalala alimwi uuzwide luyando lutamani akasimpe,

w09 5/1 18 ¶3-5

Ciindi Jehova Naakalipandulula

Bube bwakusaanguna Jehova mbwaakayubununa kujatikizya nguwe mbwakuti ngu “Leza siluse alimwi silweetelelo.” (Kapango 6) Kweelana ambwaakaamba syaazibwene umwi, bbala lya Chihebrayo ilyakasandululwa kuti “siluse” litondezya “moyo waluzyalo lwa Leza, mbuli luzyalo usyi ndwajisi kubana bakwe.” Ibbala lyakasandululwa kuti “silweetelelo” liliswaangene abbala “litondezya ntaamu njabweza muntu kuzwa ansi aamoyo ikugwasya muntu uuyandika lugwasyo.” Cilisalede kuti, Jehova uyanda kuti tuzyibe kuti ulabalanganya bakombi bakwe mbubwenya mbuli bazyali mbobabalanganya bana babo caluyando alimwi akubikkila maano kuzintu nzyobayandika.—Intembauzyo 103:8, 13.

Cabili, Jehova wakaamba kuti “ulamuka kunyema.” (Kapango 6) Eeci caamba kuti tafwambaani kubakalalila babelesi bakwe baanyika. Muciindi caboobo, ulabakkazikila moyo, ulabalekelela kukulubizya kwabo alimwi akubapa ciindi cakuti bacince.—2 Petro 3:9.

Leza wakazumanana akwaamba kuti, ‘uzwide luyando lutamani.’ (Kapango 6) Luyando lutamani, mbube bubotu mbwajisi Jehova kubabelesi bakwe bwalo ibupa kuti babe acilongwe ciyumu anguwe. (Deuteronomo 7:9) Jehova alimwi ngokasensa kakasimpe. Takonzyi kweena bamwi naa kweenwa. Mbwaanga ngu “Leza wakasimpe,” tulakonzya kuzisyoma cakumaninina zyoonse nzyaamba, kubikkilizya azisyomezyo zyakwe zyakumbele.—Intembauzyo 31:5.

(Kulonga 34:7) uutondezya luyando lutamani kubantu bali zyuulu, uulekelela milandu, nsotoko alimwi azibi, nokuba boobo aabo babisya tabaleki buyo katabasubuli, uuleta cisubulo kubana, kubazyukulu akubazyukululwa akaambo kacibi cabamausyi.”

w09 5/1 18 ¶6

Ciindi Jehova Naakalipandulula

Kaambo kambi kamasimpe Jehova nkayanda kuti tuzyibe nkakuti ulalekelela “milandu, nsotoko alimwi azibi.” (Kapango 7) “Ulilibambilide kulekelela” basizibi beempwa. (Intembauzyo 86:5) Pele alimwi, Jehova kunyina nabulekela kuzumanana bubi. Upandulula kuti “aabo babisya tabaleki buyo katabasubuli.” (Kapango 7) Leza wesu uusalala alimwi mululami takabaleki buyo kakunyina kubasubula basizibi ibacita acaali. Nolilampa, mapenzi aaboola akaambo kamicito yabo iitali kabotu ayoobasikila.

Kuyandaula Mbono Zyakumuuya

(Kulonga 33:11) Jehova wakabandika mulomo mpande a Musa, mbubonya muntu mbwakonzya kubandika amuntunyina. Musa apiluka kunkambi, Joshua mwana wa Nuni, mubelesi wakwe alimwi sikumugwasyilizya, wakali kusyaala kutente.

(Kulonga 33:20) Alimwi wakayungizya kuti: “Tokonzyi kubona busyu bwangu, nkaambo kunyina muntu uukonzya kundibona akuzumanana kupona.”

w04 4/1 11 ¶5

Twaambo Tupati-Pati Kuzwa Mubbuku lya Kulonge

33:11, 20—Ino mbuti Leza mbwaakakanana a Musa “mulomo mpande”? Kaambo aaka katondezya bulongwe bwini-bwini mumubandi wabantu bobile. Musa wakabandika amwiiminizi wa Leza akupegwa malailile mumajwi kuzwa kuli Jehova kwiinda mulinguwe. Pele Musa kunyina naakamubona Jehova pe, mbwaanga ‘kunyina muntu uukonzya kubona busyu bwakwe akupona.’ Mubwini, Jehova lwakwe tanaakabandika cigaminina a Musa. Ibbuku lya Ba-Galatiya 3:19 lyaamba kuti Mulawo “wakatumikizigwa abaangelo kujanza lyasikwiimaakati.”

(Kulonga 34:23, 24) “Ziindi zyotatwe mumwaka, baalumi boonse ibali akati kanu beelede kulibonya kubusyu bwa Mwami mwini-mwini, Jehova, Leza wa Israyeli. 24 Nkaambo ndiyootanda misyobo iimbi kuzwa kulindinywe alimwi ndiyookomezya cilawo canu, kunyina uyoonyomenena nyika yanu mwanakuunka kuyoolibonya kuli Jehova Leza wanu ziindi zyotatwe mumwaka.

w98 9/1 20 ¶5

Amuzibikke Kumbele Izintu Ziyandika Kucitwa!

Iziindi zyotatwe mumwaka ibaalumi bana Israyeli abasandule bamucisi bakalailidwe kuti balibonye kubusyu bwa Jehova. Akaambo kakuziba kuti mukwasyi oonse ulakonzya kugwasigwa munzila yakumuuya kuzwa kuziindi zili boobu, basilutwe bamikwasyi banji bakali kubweza bamakaintu babo antoomwe abana kuti babasindikile. Pele ino nguni wakali kunga wakwabilila minzi yabo antoomwe amyuunda kuli basinkondo imikwasyi yaguumuka? Jehova wakasyomezya kuti: “Takukooyooba muntu uuyanda kutola nyika yanu kuziindi zyakuboneka kubusyu bwa-Jehova Leza wako, ziindi zyotatwe mumwaka.” (Kulonga 34:24) Kwakali kuyandika kubaa lusyomo kubana Israyeli ikutegwa basyome kuti babikka zintu zyakumuuya mubusena bwakusaanguna, tabakonzyi kusowekelwa munzila yakumubili. Sena nzyaakaamba Jehova zyakazuzikizigwa? Inzya!

OCTOBER 19-25

MBONO IZILI MU JWI LYA LEZA | KULONGA 35-36

“Ibalibambilide Kucita Mulimo wa Jehova”

(Kulonga 35:25, 26) Bamakaintu boonse bacibwene kumutwe kuluka bakali kupanga zintu zyakuluka amaanza aabo alimwi bakali kuzileta: ntali yamubala wajulu, boya bwambelele bwamubala wacisombo, milembo iisalala pyu amilembo mibotu myuuba-uba. 26 Alimwi bamakaintu boonse bacibwene kuluka ibakasungulwa amyoyo yabo bakali kuluka boya bwampongo.

w14 12/15 4 ¶4

Jehova Ulabolongezya Kapati Aabo Ibatondezya Muuya Wakulyaaba

Jehova wakakkomana kapati ikutali akaambo kazintu zyakapegwa, pele wakakkomana akaambo kamuuya wabo wakulyaaba cakuliyandila kugwasyilizya bukombi busalala. Alimwi bakaaba ciindi cabo anguzu zyabo kubeleka mulimo. Cibalo caamba kuti “bamakaintu boonse bacibwene kumutwe kuluka bakali kupanga zintu zyakuluka amaanza aabo.” Inzya, “bamakaintu boonse bacibwene kuluka ibakasungulwa amyoyo yabo bakali kuluka boya bwampongo.” Kuyungizya waawo, Jehova wakapa Bezaleli “busongo, kumvwisya alimwi aluzyibo mumilimo yoonse iibelekwa amaanza.” Alimwi buya, Leza wakapa Bezaleli alimwi a Oholiabu luzyibo ilwakali kuyandika kutegwa babeleke mulimo ngobakapegwa.—Kul. 35:25, 26, 30-35.

(Kulonga 35:30-35) Mpoonya Musa wakati kubana Israyeli: “Amubone, Jehova wasala Bezaleli mwana wa Uri imwana wa Huri wamusyobo wa Juda. 31 Wamuzuzya muuya wa Leza, kuti umupe busongo, kumvwisya alimwi aluzyibo mumilimo yoonse iibelekwa amaanza 32 kutegwa kapanga zintu zyeebeka zyangolida, nsiliva amukuba, 33 kabeza akunamatika mabwe, kapanga zintu zyakubeza zyamisyobo-misyobo izyeebeka. 34 Alimwi wamupa luzyibo lwakuyiisya, walo a Oholiabu mwana wa Ahisamaki wamusyobo wa Dani. 35 Wabapa busongo bwakubeleka milimo yoonse iicitwa amaanza, mbuli kubotya milembo, kusuma zisani zisiyene-siyene zyantali yamubala wajulu, zyaboya bwambelele bwamubala wacisombo, milembo iisalala pyu alimwi amilembo mibotu myuuba-uba. Baalumi aaba bayoocita milimo yamisyobo yoonse akupanga zintu zyamisyobo yoonse.

w11 12/15 18 ¶6

Bantu Bakaindi Bakali Kusololelwa Amuuya wa Leza

Icakacitika kuli Bezaleli iwakali kupona ciindi ca Musa citondezya zinji kujatikizya muuya wa Leza mboubeleka. (Amubale Kulonga 35:30-35.) Bezaleli wakasalidwe kuti asololele mumilimo yakubotya tempele. Sena wakalijisi luzyibo lwa zyakupanga-panga katananjila mulimo ooyu mupati? Mbokulibonya, pele mulimo ngwaakali kucita kuciindi eeco wakali wakupanga zitina zyabana Egepita. (Kul. 1:13, 14) Aboobo, mbuti Bezaleli mbwaakali kukonzya kuzuzikizya mulimo wakwe uukatazya? Jehova ‘wakamuzuzya muuya wa-Leza, busongo amaanu aluzyibo lwa milimo yoonse . . . akucita milimo yoonse yamisyobo misyobo.’ Kufwumbwa busongo mukucita zyintu Bezaleli mbwaakajisi, bwakasumpuka kwiinda mumuuya uusalala. Mbocakabede oobo akuli Oholiabu. Ba Bezaleli a Oholiabu beelede kuti bakaiya kabotu nkaambo bakacita milimo yabo alimwi bakayiisya bamwi cakucita. Inzya, Leza wakabagwasya kuti bacikonzye kuyiisya.

(Kulonga 36:1, 2) “Bezaleli abeleke antoomwe a Oholiabu abaalumi boonse bacibwene kumutwe kupanga zintu, aabo Jehova mbaapa busongo akumvwisya kutegwa bazyibe mboikonzya kubelekwa milimo yoonse iisetekene mbubonya Jehova mbwaalailila.” 2 Mpoonya Musa wakaita Bezaleli, Oholiabu abaalumi boonse bacibwene kupanga zintu, aabo Jehova mbaakapa busongo mumyoyo, aabo boonse ibakakulwaizyigwa amyoyo yabo kuti balisungule kubeleka mulimo.

w11 12/15 18 ¶7

Bantu Bakaindi Bakali Kusololelwa Amuuya wa Leza

Abumbi bumboni butondezya kuti ba Bezaleli a Oholiabu bakali kusololelwa amuuya wa Leza mbwakuti mulimo wabo wakakkala kwaciindi cilamfwu. Zyintu nzyobakabamba zyakazumanana kubelesyegwa kwamyaka iibalilwa kuma 500 yakatobela. (2 Mak. 1:2-6) Mukwiimpana abasikupanga zyintu bamazuba aano, ba Bezaleli a Oholiabu tiibakali kuyanda kubikka citondezyo cakuti mbebakacita mulimo ooyo. Bulumbu bwakali kupegwa kuli Jehova akaambo kakuzwidilila kwabo.—Kul. 36:1, 2.

Kuyandaula Mbono Zyakumuuya

(Kulonga 35:1-3) Mpoonya Musa wakabunganya mbungano yoonse yabana Israyeli akubaambila kuti: “Nzyeezyi zintu Jehova nzyaalailila kuti zicitwe: 2 Milimo ilakonzya kucitwa mumazuba aali cisambomwe, pele bwaciloba bulaba buzuba busalala kulindinywe, mbuzuba bwasabata bwakulyookezya cakumaninina kuli Jehova. Kufwumbwa uubeleka mulimo mubuzuba oobu uyoojaigwa. 3 Mumasena aanu oonse tamweelede kukunka mulilo mubuzuba bwa Sabata.”

w05 6/1 11 ¶14

Atwiiye Kuzyiba Nzila Zya Jehova

Amubikke zintu zyakumuuya mubusena bwakusaanguna. Bana Israyeli tiibakeelede kubikkila maano kukuyandaula zintu zyakumubili cakunga babula aciindi alimwi anguzu zyakucita milimo yakumuuya. Bukkale bwabana Israyeli tiibwakeelede kuba bwakuyandaula buyo zintu zitagwasyi. Jehova wakabikka ciindi ambali ansondo ncaakaamba kuti cilisetekene, eeco cakeelede buyo kubelesyegwa kumilimo iiswaangene akukomba Leza mwini-mwini. (Kulonga 35:1-3; Myeelwe. 15:32-36) Amwaka, ciindi ciyungizyidwe cakaleelede kubikkwa ambali ikucita miswaangano mipati iisetekene yakaambidwe. (Levitiko 23:4-44) Miswaangano eeyi yakali kuyoobapa coolwe cakubandika milimo mipati ya Jehova, kuyeezyegwa nzila zyakwe alimwi akutondezya kulumba kulinguwe akaambo kabubotu bwakwe boonse. Ibantu mbobakali kuyoozumanana kutondezya kulyaaba kwabo kuli Jehova, bakali kuyooyaambele mukuba akuyoowa kwabunaleza aluyando alimwi bakali kuyoogwasyigwa kweenda munzila zyakwe. (Deuteronomo 10:12, 13) Injiisyo zitaliboteli kapati izili mumalailile aayo zilabagwasya babelesi ba Jehova mazuba aano.—Bahebrayo 10:24, 25.

(Kulonga 35:21) Mpoonya boonse aabo ibakasungulwa akukulwaizyigwa amyoyo yabo bakaboola akuletela Jehova zyakusanga zyabo zyakubelesya mumilimo yoonse yaatente lyakuswaanganina, akusuma zisani zisalala.

w00 11/1 29 ¶1

Muuya Wabwaabi Uletela Lukkomano

Amweezeezye buyo mbobakalimvwa bana Israyeli. Bantu aaba bakapenga citaambiki mubuzike alimwi akubula ziyandika. Pele lino bakaangululwa alimwi bakajisi zintu zinji zyakumubili. Ino bakali kunoolimvwa buti kwaaba zintu zyabo zimwi? Bakali kukonzya kulimvwa kuti mbwaanga bakazibelekela buya anguzu zyabo, nkokuti bakeelede kuziyobola. Nokuba boobo, ciindi nobakaambilwa kuti basange kugwasyilizya bukombi busalala, bakacita oobo kakunyina kuwayawaya naa kupa buyo asyoonto! Kunyina nobakaluba kuti Jehova nguwakapa kuti babe azintu eezyo zyakumubili. Aboobo cabwaabi, bakapa nsiliva, ngolida alimwi azivwubwa zyabo. ‘Bakalilisungwide mumoyo.’ ‘Myoyo yabo yakabasungula’ alimwi ‘akubakulwaizya.’ Masimpe “bakazipa amoyo omwe kuli Jehova.”—Kulonga 25:1-9; 35:4-9, 20-29; 36:3-7.

OCTOBER 26–NOVEMBER 1

MBONO IZILI MU JWI LYA LEZA | KULONGA 37-38

“Izipaililo Zyaatente Lyakukombela Amulimo Wanzizyo Mubukombi Bwakasimpe”

(Kulonga 37:25) Lino wakapanga cipaililo catununkilizyo kubelesya cisamu camuunga. Cakali amabazu one aayelene, kakokola komwe mubulamfwu amubwamba, atukokola tobilo kuya mujulu. Meja aaco akalijisi kucipaililo.

it-1 82 ¶3

Cipaililo

Cipaililo catununkilizyo. Cipaililo catununkilizyo (alimwi iciitwa kuti “cipaililo cangolida” [Kul. 39:38]) acalo cakapangidwe aacisamu camuunga, mpoonya atala alimwi amumabali cakazilulwidwe aangolida. Mpocili atala cakazingulukidwe aamoombe wangolida. Cipaililo eeci cakali kulampa masentimita aali 44.5 mumabazu oonse one, mpoonya kuya mujulu cakali kulampa masentimita aali 89, alimwi cakajisi “meja” mumakkona aaco one. Cakajisi ninga zyone zyangolida mwalo imwakali kunjila minkulwa yakucinyamuzya iyakapangidwe acisamu camuunga akuzilululwa angolida. Alimwi ninga eezyi zyakabikkidwe munsi aamoombe wangolida. Zyobilo zyakabikkidwe kulubazu lumwi lwacipaililo mpoonya zimbi zyobilo kulubazu lumbi. (Kul. 30:1-5; 37:25-28) Tununkilizyo twaalubazu twakali kuumpwa acipaililo eeci ziindi zyobilo abuzuba, nkokuti kuseeni alimwi akumangolezya. (Kul. 30:7-9, 34-38) Cakuumpila tununkilizyo naa kakunyamwida mulilo, kalaambidwe akumbi ikuti kakali kubelesyegwa kuumpila tununkilizyo, alimwi kweelede kuti kakabelesyegwa acipaililo catununkilizyo. (Lev. 16:12, 13; Heb. 9:4; Ciy. 8:5; amweezyanisye a 2Mak. 26:16, 19.) Cipaililo catununkilizyo cakali mutente lyakukombela afwaafwi amulembo wamu Busena Busalalisya kutegwa kacaambwa kuti cili “kumbele lya bbokesi lya Bumboni.”—Kul. 30:1, 6; 40:5, 26, 27.

(Kulonga 37:29) Alimwi wakapanga mafwuta aasalala aakunanika alimwi atununkilizyo tubotu, tusanganizyidwe kabotu.

it-1 1195

Tununkilizyo

Tununkilizyo tusetekene itwakaambidwe kuti katubelesyegwa mutente lyakukombela ilyakali munkanda twakapangidwe aazintu zidula kapati izyakasangidwe ambungano. (Kul. 25:1, 2, 6; 35:4, 5, 8, 27-29) Naakali kumwaambila malailile aajatikizya mbotwakeelede kupangwa, Jehova wakaambila Musa kuti: “Bweza myeelwe yeelene yamafwuta aanunkilila aaya: sitakite, onika, kelebuna, atununkilizyo tusalala. Mpoonya upange tununkilizyo; ubelesye tununkilizyo tusanganizyidwe kabotu akulungwa munyo alimwi tweelede kuti katusalala. Lino tumwi ututwe tube busu akubikka bumwi busu mumbali aa Bumboni mutente lyakuswaanganina, aawo mpondilibonya kulindinywe. Tununkilizyo ootu tweelede kuba cintu cisalalisya kulindinywe.” Mpoonya, ikukankaizya mbotwakasetekene alimwi akusalala, Jehova wakayungizya kwaamba kuti: “Kufwumbwa muntu uulipangila tununkilizyo ituli mbuli tootu akukkomanina kununkilila kwantuto, weelede kujaigwa.”—Kul. 30:34-38; 37:29.

(Kulonga 38:1) Mpoonya wakapanga cipaililo cazituuzyo zyuumpwa kubelesya cisamu camuunga. Mabazu aaco oonse akaleelene, tukokola tosanwe mubulamfwu atukokola tosanwe mubwamba atukokola totatwe kuya mujulu.

it-1 82 ¶1

Cipaililo

Zipaililo zya Tente Lyakukombela. Kweelana ambolyakapangidwe tente lyakukombela, zipaililo zyobilo zyakaliyakidwe kweelana amalailile aa Leza. Cipaililo cacituuzyo cuumpwa (alimwi iciitwa kuti “cipaililo camukuba” [Kul. 39:39]) cakapangidwe mbuli bbokesi kubelesya cisamu camuunga ambweni cakanyina caatala naa caatako. Cakali kulampa mamita aali 2.2 kumabazu oonse one alimwi amamita aali 1.3 kuya mujulu, mpoonya cakajisi “meja” mumakkona aaco one. Mumabazu oonse cakazilulwidwe aamukuba. Mpoonya tubulo twamukuba itwakapataikidwe mbuli kansabwe twakabikkidwe “kunsi” aamubalo wacipaililo, “mpocili akati-kati.” Kumane kwakali ninga zyone izyakali mumakkona one munsi aamoombe watubulo, alimwi kulibonya kuti muninga eezyi momumo imwakali kwiizigwa minkulwa yobilo yakunyamuzya cipaililo iyakapangidwe acisamu camuunga yalo iyakazilulwidwe amukuba. Aboobo ambweni cipaililo cakalidonkwedwe mumabazu obilo kutegwa tubulo tukkale kabotu, katujisi aninga zipola mumabazu oonse obilo. Pele basyaazibwene bajisi mizeezo yiindene kujatikizya makani aaya, alimwi banji bayeeya kuti, kulangilwa kuti kwakali zibeela zyobilo zyaninga. Mucibeela cabili imwakali kwiinda minkulwa yakunyamuzya cipaililo, ninga zyakabikkidwe kucipaililo buya kucigama mpocili anze. Zibelesyo zyamukuba izyakapangwa zyakali zibbakete amafwosyolo zyakusowela mulota, mitiba yakubikkila bulowa bwabanyama, mfwoloko zyakujatya nyama alimwi atwakubikkila mulilo.—Kul. 27:1-8; 38:1-7, 30; My. 4:14.

Kuyandaula Mbono Zyakumuuya

(Kulonga 37:1) Mpoonya Bezaleli wakapanga Bbokesi lyacisamu camuunga. Lyakali tukokola tobilo acisela mubulamfwu akakokola komwe acisela mubwamba akakokola komwe acisela kuya mujulu.

(Kulonga 37:10) Mpoonya wakapanga tebulu lyacisamu camuunga. Lyakali tukokola tobilo mubulamfwu, kakokola komwe mubwamba akakokola komwe acisela kuya mujulu.

(Kulonga 37:25) Lino wakapanga cipaililo catununkilizyo kubelesya cisamu camuunga. Cakali amabazu one aayelene, kakokola komwe mubulamfwu amubwamba, atukokola tobilo kuya mujulu. Meja aaco akalijisi kucipaililo.

it-1 36

Muunga

Cisamu camuunga cijisi mamvwa manji malamfwu mumitabi yancico. Kanji-kanji mitabi eeyi ilanjilana amitabi yazisamu zyamuunga zimbi izili munsi-munsi akulibonya mbuli coonde. Tacidoonekwi kuti aaka nkakaambo ibbala lyakuti shit·timʹ ncolivwula kwaambwa mubunji nolibelesyegwa mu Bbaibbele. Cisamu eeci cilakonzya kulampa mamita aali 6 kusika ku 8 kuya mujulu, pele kanji-kanji inga cilibonya mbuli coonde. Cijisi matewo mateteete aajisi boya alimwi amaluba-luba aanunkilila kapati aamungunga waji alimwi cilazyala zyana zilamfwu-lamfwu. Cilijisi makwa aasiya aajisi ziguguunya, alo aavwumbilila cisamu ciyumu alimwi cilema icitasumpwi. Mbocipangidwe cisamu eeci alimwi akaambo kakuti cilajanika munkanda cakapa kuti ceelele kubelesyegwa mukuyaka tente lyakukombela alimwi azibelesyo zyamumo. Cakabelesyegwa ikupanga bbokesi lyacizuminano (Kul. 25:10; 37:1), tebulu lyazinkwa zyacitondezyo (Kul. 25:23; 37:10), zipaililo (Kul. 27:1; 37:25; 38:1), minkulwa yakunyamuzya zintu eezyi (Kul. 25:13, 28; 27:6; 30:5; 37:4, 15, 28; 38:6), misemu yacisitilizyo alimwi ayamulembo wakubikka kumulyango (Kul. 26:32, 37; 36:36), minsende (Kul. 26:15; 36:20) alimwi aminkulwa yakuswaanganya (Kul. 26:26; 36:31).

(Kulonga 38:8) Mpoonya wakapanga cakusambila camukuba acikkazikilo caco; wakabelesya zimbonimboni zyabamakaintu ibakali kubeleka cabulondo amulyango watente lyakuswaanganina.

w15 4/1 15 ¶4

Sena Mulizyi?

Kwiindana azimbonimboni zyamazuba aano, zimbonimboni zyansiku kanji-kanji zyakali kupangwa alubulo lumweka kapati—mbuli mukuba uuvweledwe lubulo lumbi, pele ambweni mukuba, nsiliva, ngolida naa ngolida iivweledwe ansiliva azyalo zyakali kubelesyegwa. Zimbonimboni zilaambwa mu Bbaibbele ciindi cakusaanguna kujatikizya kuyakwa kwatente lyakuswaanganina, busena bwakusaanguna nkobakali kukombela bana Israyeli. Bamakaintu bakali kusanga zimbonimboni kutegwa zibelesyegwe kubambya cakusambila camukuba alimwi acikkazikilo caco. (Kulonga 38:8) Kweelede kuti, zimbonimboni zyakali kweenzemunwa kutegwa zibelesyegwe mulimo ooyu.

    Chitonga Publications (1991-2025)
    Log Out
    Log In
    • Chitonga
    • Amutumine Bamwi
    • Makani Ngomuyanda
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Nzyomweelede Kuzumina
    • Mulawo Uujatikizya Kubamba Maseseke
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Amutumine Bamwi