Mbungano ya Surabaya, 1954
INDONESIA
Bamisyinali ba Cikolo ca Gileadi Basika
Mu July 1951, imbungano nsyoonto mu Jakarta yakabungana kuti itambule mukwesu Peter Vanderhaegen, misyinali iwakanjila cikolo ca Gileadi wakusaanguna kusika mu Indonesia. Kumamanino aamwaka ngoonya ooyo, bamisyinali bambi ibali 13 bakalisikide kuzwa ku Australia, Germany, aku Netherlands, calo icakapa kuti mweelwe wabasikumwaya mucisi uyungizyike ziindi zitandila kuli zyobilo.
Mucizyi Fredrika Renskers, misyinali mu Dutch ulayeeya ategwa: “Ndakali kuyeeya kuti ndanikuunka kuŋanda aŋanda tandikacikonzyi kwaambaula abantu ccita buyo kubelesya mwaambo wakutambaika. Pele akaambo kakuti bantu banji bakalicizyi ci Dutch, ziindi zinji kumatalikilo ndakali kukambauka kubelesya mwaambo ooyu.” Ba Ronald Jacka, baku Australia bakaamba kuti: “Tobamwi twakali kubelesya kkaadi yabumboni iyakalembedwe mulumbe mufwaafwi muci Indonesian. Ndakali kulanga aakkaadi kanditanakonkomona aamulyango umwi aumwi akusola kwaamba majwi aali aakkaadi kakunyina kulanga aalinjiyo.”
Akaambo kabamisyinali ibakali kusololela cabusungu, mweelwe wabasikumwaya wakakomena cakufwambaana kuzwa a 34 kusika ku 91 mumwaka omwe buyo. Mu September 1, 1951, ofesi yamutabi ya Watch Tower Society yakatalisyigwa aaŋanda yaba André Elias mu Central Jakarta. Ba Ronald Jacka bakapegwa mukuli wakuba babelesi bamutabi.
Mulimo Wajaluka Mumasena Aambi
Mu November 1951, ba Peter Vanderhaegen bakatumwa ku Manado, North Sulawesi, ooko ba Theo Ratu abakaintu babo nkobakatalisyide kabunga. Bantu banji bakubusena ooko bakali kulyaamba kuti Mbanakristo alimwi bakali kulilemeka kapati Jwi lya Leza. Bamukamwini ŋanda banji bakali kubatambula Bakamboni akubalomba kuti babapandulwide njiisyo zyamu Bbaibbele. Bunji bwaziindi bakali kubandika atubunga twabantu basika kukkumi. Mumaminiti aali 15 buyo, kwakali kujanika kuti bantu ibasika ku 50 balaswiilila. Muwoola lyomwe buyo, bantu bakali kuvwula akusika kuma 200, mpoonya mubandi wakali kulonzyelwa kumbele aaŋanda.
Kumatalikilo kwamwaka wa 1952, ba Albert aba Jean Maltby bakatalisya ŋanda yabamisyinali mu Surabaya, East Java, dolopo lyabili kukomena mucisi ca Indonesia. Ooko bakasanganwa abacizyi ibali cisambomwe bamisyinali—nkokuti ba Getrud Ott, Fredrika Renskers, ba Susie aba Marian Stoove, Eveline Platte, alimwi aba Mimi Harp. Ba Fredrika Renskers baamba kuti: “Bantu banji bakubusena oobu bakali ba Mozilemu batakwe mbobabede alimwi bakali kuseka-seka kapati abantu. Bantu banji bakali kulibonya mbuli kuti bakali kulindila buyo kasimpe, aboobo cakali cuuba-uba kutalisya ziiyo zya Bbaibbele. Mumyaka yotatwe buyo, Mbungano ya Surabaya yakaba abasikumwaya ibali 75.”
Ŋanda yabamisyinali mu Jakarta
Kuciindi nciconya eeco, mwaalumi umwi imu Mozilemu uutegwa Azis waku Padang, West Sumatra, wakalembela ofesi yamutabi ikulomba lugwasyo lwakumuuya. Ba Azisi bakaliyiide abapainiya baku Australia kuma 1930, pele mfwulumende ya Japan noyakabweza bulelo, bakaandaana abapainiya aabo. Mpoonya bakajana kabbuku ikakamwaigwa a Bakamboni ba Jehova. Bakalemba kuti: “Ciindi nondakabona kkeyala yaku Jakarta aakabbuku, ndakayanda kwiiya alimwi!” Ofesi yamutabi cakufwambaana yakatuma mulangizi wabbazu, Frans van Vliet, ku Padang. Mulangizi wabbazu wakajana kuti ba Azis bakalibandikide abasimukobonyina, ba Nazar Ris, babelesi bamfwulumende ibakajisi luyandisisyo kapati mukasimpe. Baalumi aaba bobilo amikwasyi yabo bakakatambula kasimpe. Mukwesu Azis wakaba mwaalu uusyomeka. Ba Nazar Ris bakaba bapainiya baalubazu, alimwi bana babo banji Mbaakamboni basungu asunu.
Ba Frans van Vliet abasyoonto babo basimbi ba Nel
Nokwakainda ciindi cisyoonto buyo, ba Frans van Vliet bakaswaya mukwesu imu Dutch watakasungweede iwakali kuyakulula fakitoli yakuseta mungwimba iyakanyonyookede mu Balikpapan, East Kalimantan. Ba van Vliet bakabeleka antoomwe amukwesu ooyu mubukambausi akumukulwaizya kuti atalike kwiiya abantu banji ibakajisi luyandisisyo. Mukwesu ooyu katanapiluka ku Netherlands, wakatalisyide kabunga mu Balikpapan.
Kumbele, mucizyi iwakazwide aakubbapatizyigwa, wazina lyakuti Titi Koetin, wakalongela ku Banjarmasin, South Kalimantan. Mucizyi Koetin wakakambaukila babbululu bakwe mucilawo caku Dayak, akugwasya banji kwiiya kasimpe. Bamwi akati kabapya aabo bakajokela kuminzi yabo kumasena aakulamfwu ku Kalimantan akuyootalisya tubunga ooto itwakakomena akuba mbungano ziyumu.
Kupanga Mabbuku Mumwaambo Waci Indonesian
Mulimo wakukambauka mbowakali kuyaabumwaika cakufwambaana, bakwesu bakali kuyandika mabbuku aamuci Indonesian manji. Mu 1951, bbuku lyakuti “Let God Be True” lyakasandululwa muci Indonesian, pele mfwulumende yakacinca mbwaalembwa mabala aaci Indonesian, calo icakapa kuti ofesi yamutabi ililembulule bbuku eeli.a Bbuku eeli nolyakamwaigwa, bantu banji ibabala mwaambo waci Indonesian bakaba aluyandisisyo kapati.
Mu 1953, ofesi yamutabi yakasimba mamagazini aa Ngazi Yamulindizi aali 250 muci Indonesian—alo aakali aakusaanguna kumwaigwa mucisi mumyaka iili 12. Kumatalikilo, magazini eeyi iisimbidwe yamapeeji aali 12 yakajisi buyo zibalo zyakwiiya. Nokwakainda myaka yotatwe, mapeeji akayungizyigwa kusika ku 16, alimwi kkampani iyakali kubelesyegwa yakali kusimba mamagazini aali 10,000 amwezi.
Magazini ya Sinsimuka! iyakali kuzwa ciindi comwe amwezi yakatalika kupangwa mu 1957 muci Indonesian. Mweelwe wamamagazini aakali kumwaigwa wakakomena cakufwambaana cakunga wakasika ku 10,000. Akaambo kakuti mucisi coonse kwakanyina mapepa aakusimbila mabbuku, bakwesu bakali kuyandika kubweza laisensi yakoodela mapepa. Mwiiminizi wamfwulumende iwakalanganya foomu yabakwesu wakabaambila kuti: “Magazini ya Menara Pengawal (Ngazi Yamulindizi) ndiibona kuba akati kamamagazini mabotu kapati mucisi cino ca Indonesia, aboobo ndilikkomene kumugwasya kutegwa mupegwe laisensi iimuzumizya kooda mapepa aakusimbila magazini yanu mpya.”
a Kuzwa mu 1945, nzila yakulemba mabala muci Indonesian yacincigwa ziindi zyobilo, mukusola kumana ndembelo yakaindi yaci Dutch.