CIBALO 17
Amukakatile Kumbunga ya Jehova
SIKWIIYA Jakobo wakalemba kuti: “Amuswene kuli Leza, eelyo awalo ulaswena kulindinywe.” (Jak. 4:8) Inzya, Jehova tali kule naa kulamfwu kapati andiswe cakunga takonzyi kumvwa nzyotumwaambila mumupailo, nokuba kuti tatulondokede. (Mil. 17:27) Ino mbuti mbotunga twaswena kuli Leza? Tulakonzya kucita boobo kwiinda mukuba acilongwe ciyumu a Jehova, calo cibikkilizya kupaila camoyo woonse. (Int. 39:12) Alimwi tulakonzya kumvwana a Leza kwiinda mukwiiya Jwi lyakwe Bbaibbele ciindi coonse. Kwiinda mukucita boobo, tulamuzyiba Jehova Leza, makanze aakwe alimwi ancayanda kulindiswe. (2Tim. 3:16, 17) Aboobo, twiiya mbotukonzya kumuyanda alimwi akuyoowa kumubisyila.—Int. 25:14.
2 Pele tulakonzya kuba acilongwe a Jehova kwiinda buyo mu Mwanaakwe, Jesu. (Joh. 17:3; Rom. 5:10) Kunyina muntu uukonzya kutupa kwiizyiba kabotu mizeezo ya Jehova kwiinda mbwaakacita Jesu. Wakalibazyi kapati Bausyi cakunga wakali kukonzya kwaamba kuti: “Kunyina uumuzyi kabotu Mwana ccita Taata alikke, alimwi kunyina uumuzyi kabotu Taata ccita Mwana alikke, alimwi ayooyo kufwumbwa Mwana ngwaayanda kuyubunwida.” (Lk. 10:22) Aboobo, notubala izili mu Makani Mabotu kuti twiiye mbwaakali kuyeeya alimwi akulimvwa Jesu, mubwini twiiya mbwayeeya akulimvwa Jehova. Luzyibo oolu lutugwasya kuba acilongwe ciyumu a Leza wesu.
3 Kwiinda mubusilutwe bwa Mwana wa Leza, tuba acilongwe ciyumu a Jehova ciindi notukakatila kucibeela cambunga ya Jehova icilibonya ameso icitugwasya kwiiya mbotukonzya kucita kuyanda kwa Leza. Mbubonya mbokwakasinsimwa kuli Matayo 24:45-47, Simalelo, Jesu Kristo, wasala “muzike uusyomeka alimwi uucenjede” kuti abaabile ‘cakulya aciindi ceelede’ bamukwasyi boonse ibasyoma. Mazuba aano, muzike uusyomeka ulatupa cakulya cakumuuya cinji kapati. Kwiinda mumuzike ooyu, Jehova utulailila kuti katubala Jwi lyakwe buzuba abuzuba, katujanika lyoonse kumiswaangano ya Bunakristo yambungano, alimwi akuti katutola lubazu kusikila mpotugolela mukukambauka “makani mabotu aa Bwami.” (Mt. 24:14; 28:19, 20; Jos. 1:8; Int. 1:1-3) Muzike uusyomeka tatweelede kumubona cabuntu pe. Tweelede kusoleka kukakatila kucibeela cambunga ya Jehova icilibonya ameso alimwi akutobela malailile ngotupegwa ancico. Eeci ciyootupa kuba acilongwe ciyumu a Leza wesu, Jehova, alimwi ciyakutuyumya akutukwabilila noliba leelyo notusunkwa.
IKAAMBO NCAAYAABUVWULA MASUNKO
4 Ambweni mwali mukasimpe kwamyaka minji. Ikuti naa cili boobo, cakutadooneka mulizyi ncocaamba kuliyumya notusikilwa masunko akaambo kakusyomeka. Pele nokuba kuti mwakamuzyiba caino-ino Jehova akutalika kuyanzana abantu bakwe, mulizyi kuti Saatani Diabolosi ulabakazya boonse ibalibombya kubweendelezi bwa Jehova. (2Tim. 3:12) Aboobo, kunyina makani akuti naa mwali kuliyumya kwamyaka minji naa misyoonto, tamweelede kuyoowa naa kutyompwa pe. Jehova usyomezya kuti uyakumulanganya akumulumbula kwiinda mukumufwutula akumupa buumi kumbele.—Heb. 13:5, 6; Ciy. 2:10.
5 Toonse tulalangilwa kusikilwa masunko mumazuba aaya aaceede aanyika ya Saatani. Kuzwa ciindi Bwami bwa Leza nobwakatalisyigwa mu 1914, Saatani tazumizyidwe kusika kujulu kuli Jehova. Wakawaalwa ansi aanyika, aawo walo alimwi abangelo bakwe babi mpobatakonzyi kuzwa. Kuvwula kwamapenzi anyika, kubikkilizya akupenzyegwa kapati kwababelesi ba Jehova ibalyaabide, kwaboola akaambo kabukali bwa Saatani alimwi ncitondezyo cakuti tupona mumazuba aamamanino aanzila yakwe mbyaabi yakweendelezya bantu.—Ciy. 12:1-12.
6 Kanyemede akaambo kakuti wakaatulwa, Saatani ulizyi kuti ujisi buyo ciindi cisyoonto. Antoomwe amadaimona aakwe, uluujisi kusola kusinkilila mulimo wakukambauka Bwami akunyonyoona lukamantano lwababelesi ba Jehova. Eeci capa kuti twiinjile nkondo yakumuuya iipandululwa kuti “nkondo yakutingana, ikutali abantu bajisi mubili wanyama abulowa pe, pele amfwulumende, beendelezi, baleli banyika bamudima ooyu alimwi amyuuya mibi iili mumasena aakujulu.” Ikutegwa tuzunde katuli kulubazu lwa Jehova, tatweelede kucileka pe kulwana canguzu, pele tweelede kubona kuti tulizisamide zilwanyo zyesu zyoonse zyakumuuya. Tweelede ‘kwiima nji notukazya bucenjezu’ bwa Diabolosi. (Ef. 6:10-17) Aboobo eeci caamba kuti tweelede kuliyumya.
MBOTUKONZYA KULIYUMYA
7 Kuliyumya caamba “kuyuma akucikonzya kulwana mapenzi naa masunko.” Munzila yakumuuya, ikuliyumya caamba kukakatila kucita cintu ciluzi ciindi notuli mubuyumuyumu, notukazyigwa, notupenzyegwa, naa notulangana acintu cili coonse cibambilidwe kutupa kuleka kusyomeka kuli Leza. Kuliyumya kwa Bunakristo kweelede kukomezyegwa. Eeci citola ciindi. Tulakonzya kuba bantu ibaliyumya mbotuyaabuyaambele kumuuya. Kwiinda mukuliyumya mumasunko masyoonto aalusyomo ngotujana notuli Banakristo bapya, tulayuma akuba anguzu zyakucikonzya kuliyumya mumasunko aakatazya kapati aalangilwa kumbele. (Lk. 16:10) Tatweelede kulindila kuti mane buya kusike masunko mapati notuya tube amakanze aakwiima nji mulusyomo. Tweelede kusalila limwi cakusinizya ncotuyakucita kalitanasika sunko. Katondezya kuti kuliyumya kweelede kukomezyegwa antoomwe abube bumbi mbwakkomanina Leza, mwaapostolo Petro wakalemba kuti: “Amusungwaale kapati ikutegwa muyungizye bukkale bubotu kulusyomo lwanu, kubukkale bubotu muyungizye luzyibo, kuluzyibo lwanu muyungizye kulilesya, kukulilesya kwanu muyungizye kuliyumya, kukuliyumya kwanu muyungizye kubelekela Leza cakulyaaba, kukubelekela Leza cakulyaaba kwanu muyungizye luyando lwabunyina, kuluyando lwabunyina lwanu muyungizye luyando.”—2Pet. 1:5-7; 1Tim. 6:11.
Kuliyumya kwesu kulakomena buzuba abuzuba notusikilwa alimwi akuzunda masunko
8 Mulugwalo lwakwe, Jakobo utwaambila mbociyandika kukomezya bube bwakuliyumya, ategwa: “Amukondwe bakwesu, nomusikilwa masunko aaindene-indene, mbwaanga mulizyi kuti ikuti lusyomo lwanu lwasunkwa munzila eeyi lupa kuliyumya. Pele kuliyumya amukulekele kuti kumanizye mulimo wankuko, ikutegwa mulondoke akuzulila mumbazu zyoonse, mutabi acintu cili coonse ncomubula.” (Jak. 1:2-4) Jakobo waamba kuti Banakristo bayandika kwaatambula masunko alimwi akukondwa akaambo kangawo nkaambo atugwasya kuba abube bwakuliyumya. Sena kuli nomwakazilangide boobu zintu? Mpoonya Jakobo utondezya kuti kuliyumya kulijisi mulimo wakucita mukulondola bube bwesu bwa Bunakristo akutupa kuti tutambulike ncobeni kuli Leza. Inzya, kuliyumya kwesu kulakomena buzuba abuzuba notusikilwa alimwi akuzunda masunko. Kumane akwalo kuliyumya kutupa kuba abube bumbi bubotu mbotuyandika.
9 Kuliyumya kwesu kulamukkomanisya Jehova; kuyakumupa kuti atupe bulumbu bwabuumi butamani. Jakobo wakayungizya kwaamba kuti: “Ulikkomene muntu ooyo uuzumanana kuliyumya mumasunko, nkaambo ikuti naa Leza wamukkomanina uyootambula musini wabuumi, ooyo Jehova ngwaakasyomezya baabo ibazumanana kumuyanda.” (Jak. 1:12) Inzya, tulaliyumya nkaambo tulizyi kuti tuyoojana buumi. Kuti katutaliyumyi, tatukonzyi kuzumanana kukkala mukasimpe. Ikuti naa twazundwa azintu zyanyika, ciyakutupa kupilukila munyika. Ikuti tiitwaliyumya, tatukonzyi kuzumanana kuba amuuya wa Jehova, aboobo tatukonzyi kuzyala mucelo wanguwo mubuumi bwesu.
10 Kutegwa tuzumanane kuliyumya muziindi zino izikatazya, tuyandika kwaabona munzila yeelede mapenzi aatusikila akaambo kakuti tuli Banakristo. Kamuyeeyede kuti Jakobo wakalemba kuti: “Amukondwe.” Eeci cilakonzya kutuyumina, nkaambo cilakonzya kujatikizya kupenga kumubili naa mumizeezo. Pele mutalubi kuti mpaayeeme buumi bwanu bwakumbele. Icakacitikila baapostolo citugwasya kubona mbotukonzya kukondwa ciindi notupenga. Icakabacitikila cilajanika mubbuku lya Milimo, ooko nkotubala kuti: “Bakaita baapostolo, babakwibbaula akubalailila kuti baleke kwaamba muzina lya Jesu, mpoonya bakabaleka baunka. Aboobo bakazwa kumbele lya Nkuta Mpati Yaba Juda, kabakkomene nkaambo bakajanwa kuti baleelela kusampaulwa akaambo kazina lyakwe.” (Mil. 5:40, 41) Baapostolo bakalizyi kuti kupenga kwabo bwakali bumboni bwakuti bakali kumvwida mulawo wa Jesu alimwi akuti Jehova wakali kubakkomanina. Kakwiindide myaka iili mbwiibede, ciindi naakasololelwa amuuya kulemba lugwalo lwakwe lwakusaanguna, Petro wakaamba bubotu bwakupenga munzila eeyi akaambo kabululami.—1Pet. 4:12-16.
11 Acimbi icakacitika cijatikizya Paulo a Sila. Nobakali kucita mulimo wabo wabumisyinali ku Filipi, bakaangwa akupegwa mulandu wakunyonganya munzi alimwi akwaambilizya ziyanza zitazumizyidwe. Akaambo kaceeci, bakaumwa kapati akuwaalwa muntolongo. Bbaibbele litwaambila kuti nobakacili muntolongo azilonda zyabo kazitanasilikwa, “akati kamasiku Paulo a Sila bakali kupaila akutembaula Leza munyimbo, alimwi baangenyina bakali kubaswiilila.” (Mil. 16:16-25) Paulo amweenzinyina bakabona mapenzi aakabacitikila akaambo kakubelekela Kristo kuti mbumboni bwakusyomeka kwabo kuli Leza akubantu, alimwi akuti ninzila yakupa bumboni kulibaabo boonse ibakali kuyanda kuswiilila makani mabotu. Buumi bwabantu bamwi bwakali mumaanza aabo. Busiku mbubonya oobo, mulindizi wantolongo alimwi abamukwasyi wakwe bakaswiilila akuba basikwiiya. (Mil. 16:26-34) Paulo a Sila bakali kusyoma Jehova, nguzu zyakwe, alimwi akuti wakali kuyoobalanganya mumapenzi aabo. Tiibakausa pe, Jehova wakabagwasya ncobeni.
12 Aalo mazuba aano, Jehova watupa zintu zyoonse ziyandika kuti atugwasye notuli mumapenzi. Uyanda kuti tuliyumye. Watupa Jwi lyakwe ndyaakasololela amuuya kuti atupe luzyibo lwini-lwini kujatikizya makanze aakwe. Eeci ciyumya lusyomo lwesu. Tulijisi coolwe cakuyanzana abasyomima alimwi akubeleka mulimo uusetekene. Alimwi tulijisi coolwe cipati cakuba afwaafwi a Jehova kwiinda mukwaambaula anguwe mumupailo. Ulatumvwa notumutembaula alimwi anotumulomba camoyo woonse kuti atugwasye kuzumanana kusalala mumeso aakwe. (Flp. 4:13) Acimbi ncotuteelede kuluba ninguzu nzyotujana eelyo notuzinzibala kuyeeya bulangizi mbotujisi kumbele.—Mt. 24:13; Heb. 6:18; Ciy. 21:1-4.
KULIYUMYA MUMASUNKO AAINDENE-INDENE
13 Masunko aatusikila mazuba aano alikozyenye ayaayo aakabasikila basikwiiya ba Jesu Kristo bakusaanguna. Mazuba aano, Bakamboni ba Jehova balasampaulwa akupenzyegwa abasikukazya batatuzyi kabotu swebo naa ibaambilwa makani aakubeja. Mbubonya mbocakabede kumazuba aabaapostolo, bunji bwaziindi tukazyigwa abantu ibatyungililwa abasizikombelo batayeeyi kabotu ibajisi njiisyo zyakubeja alimwi amicito mibi eeyo iiyubununwa kuti njabuyo mu Jwi lya Leza. (Mil. 17:5-9, 13) Zimwi ziindi, bantu ba Jehova bacitilwa kabotu ciindi nobatola makani aabo kunkuta ooko nkobapegwa lwaanguluko amfwulumende. (Mil. 22:25; 25:11) Nokuba boobo, baleli bamwi babikka milawo yakukasya mulimo wesu, ikusola kulesya mulimo wesu wa Bunakristo. (Int. 2:1-3) Zintu nozili boobo, cabusicamba tutobela cikozyanyo cabaapostolo ibasyomeka ibakaamba kuti: “Tweelede kumvwida Leza mbwali mweendelezi kutali bantu.”—Mil. 5:29.
14 Muuya wakuyandisya cisi mbouyaabuvwula munyika yoonse, bakambausi bamakani mabotu balalwanwa abantu banji ibayanda kuti baleke mulimo ngwabapede Leza. Babelesi ba Leza boonse balakumvwisya kucenjezya ikujanika ku Ciyubunuzyo 14:9-12 ikujatikizya kukomba “munyama acikozyanyo cakwe.” Tulicizyi ncaamba majwi aa Johane aakuti: “Aawa mpobayandika kuliyumya basalali, aabo ibatobela milawo ya Leza akutobela lusyomo lwa Jesu.”
15 Masunko aaboola akaambo kankondo, bantu ibabukila mfwulumende, naa ibapenzya alimwi amilawo iibikkwa amfwulumende ikukasya milimo yesu zilakonzya kumupa kuti cimukatazye kuzumanana kukomba caantangalala mubukombi bwa Bunakristo. Zintu zilakonzya kusika mpomutakonzyi kuswaangana antoomwe mumbungano. Aabona inga kacitakonzyeki kukwabana aofesi yamutabi. Abwalo bubambe bwakuswaigwa abalangizi bamabbazu bulakonzya kunyonganizyigwa. Ambweni mabbuku taakonzyi kusika nkomubede. Ino ncinzi ncomweelede kucita ikuti kwacitika cintu cimwi akati kazintu eezyi?
16 Bwiinguzi mbwakuti, amucite kufwumbwa ncomukonzya kucita kusikila mpomugolela mubukkale momubede. Mulakonzya kuba aciiyo ca Bbaibbele canu nobeni. Kanji-kanji tubunga tusyoonto tulakonzya kunikuswaangana mumaanda aabakwesu kuti tube aciiyo ca Bbaibbele. Mabbuku aakayiigwa kale alimwi a Bbaibbele lini alakonzya kubelesyegwa kumiswaangano. Mutapengi naa kuzwa moyo. Kabunga Keendelezya kalakonzya kujana nzila yakuti mukonzye kubandika naa kuswaigwa muciindi cisyoonto abakwesu bapedwe mukuli wakucita boobo.
17 Nokuba kuti mwajanika kuti muli molikke ikulamfwu abakwesu boonse Banakristo, kamuyeeyede kuti tamuli kulamfwu a Jehova alimwi a Mwanaakwe, Jesu Kristo. Mulakonzya kuzumanana kuba abulangizi butakonzyi kuzungaanizyigwa. Jehova ulakonzya kwiimvwa mipailo yanu, alimwi akumuyumya amuuya wakwe. Amulange kulinguwe kuti amusololele. Mutalubi kuti muli mubelesi wa Jehova alimwi asikwiiya wa Jesu Kristo. Aboobo, amucibelesye kabotu coolwe cili coonse ncomujana ikupa bumboni. Jehova uyoomuleleka akaambo kakusoleka kwanu, eelyo kalitanalampa bambi abalo balakonzya kumusangana mubukombi bwakasimpe.—Mil. 4:13-31; 5:27-42; Flp. 1:27-30; 4:6, 7; 2Tim. 4:16-18.
18 Pele ikuti casika nkomulangana alufwu mbubonya mbocakabede kubaapostolo alimwi abamwi, amusyome “Leza ooyo uubusya bafwide.” (2Kor. 1:8-10) Lusyomo ndomujisi mububuke lulakonzya kumugwasya kuliyumya noliba leelyo nomukazyigwa citaambiki. (Lk. 21:19) Kristo Jesu wakatusiila cikozyanyo; wakalizyi kuti kusyomeka kwakwe mumasunko kwakali kuyoogwasya bamwi kuliyumya abalo. Andinywe mulakonzya kubayumya bakombinyoko mbubonya mbuli nguwe.—Joh. 16:33; Heb. 12:2, 3; 1Pet. 2:21.
19 Kunze lyakupenzyegwa alimwi akukazyigwa, inga mwayandika kuliyumya mubukkale abumbi ibukatazya. Mucikozyanyo, bamwi batyompwa akaambo kabantu bamucilawo cabo ibatayandi kutambula mulumbe. Bambi bali kuyandika kuliyumya akaambo kakuciswa naa kupenga mumizeezo naa kuliyumya akaambo kakulezya ikuboola akaambo kakucembaala naa kuciswa-ciswa. Awalo mwaapostolo Paulo wakali kuyandika kuliyumya mupenzi limwi ilyakali kumunyonganya naa kumupa kuti cimukatazye kuzuzikizya mulimo wakwe zimwi ziindi. (2Kor. 12:7) Awalo Epafrodita, Munakristo wamumwaanda wamyaka wakusaanguna muna Filipi, ‘wakapenga kapati mumoyo akaambo kakuti beenzinyina bakamvwa kuti wakalicisidwe.’ (Flp. 2:25-27) Ikutalondoka kwesu alimwi akwabamwi kulakonzya kutuletela mapenzi aakonzya kupa kuti citukatazye kapati kuliyumya. Akaambo kakwiindana bube, tulakonzya kwiimpana a Banakristoma naa abamukwasyi wesu. Pele aabo batobela lulayo luzwa mu Jwi lya Jehova balakonzya kuzwidilila kuliyumya mubuyumuyumu buli boobu alimwi akubuzunda.—Ezk. 2:3-5; 1Kor. 9:27; 13:8; Kol. 3:12-14; 1Pet. 4:8.
IBAKANZIDE KUZUMANANA KUSYOMEKA
20 Tweelede kukakatila kuli yooyo Jehova ngwaasala kuba Mutwe wambungano, nkokuti Jesu Kristo. (Kol. 2:18, 19) Tweelede kubelekela antoomwe ‘amuzike uusyomeka alimwi uucenjede’ kubikkilizya abaabo ibasalidwe kuba balangizi. (Heb. 13:7, 17) Kwiinda mukubutobela bubambe bweendelezyegwa a Leza alimwi akubelekela antoomwe abaabo basololela, tunookamantene mukucita kuyanda kwa Jehova. Tweelede kucibelesya kabotu coolwe ncotujisi cakupaila. Amuyeeye kuti noziba ntolongo naa kwaangwa katuli tolikke takukonzyi kutukasya kwaambaula a Taateesu wakujulu siluyando naa kunyonganya lukamantano ndotujisi abakombima.
21 Cabusicamba alimwi akuliyumya, atucite kufwumbwa ncotukonzya kuti tubeleke mulimo wakukambauka, tukakatile mumulimo Jesu Kristo ngwaakapa basikumutobela kuti bacite naakaamba kuti: “Aboobo kamuya mukayiisye bantu bazisi zyoonse kuti babe basikwiiya, akubabbapatizya muzina lya Taata alya Mwana alya muuya uusalala, mukabayiisye kutobela zintu zyoonse nzyondakamulailila.” (Mt. 28:19, 20) Mbubonya mbuli Jesu, atuliyumye. Atuzumanane kuba abulangizi mu Bwami alimwi akulangila buumi butamani mbotubikkilidwe kumbele. (Heb. 12:2) Mbotuli basikwiiya ba Kristo babbapatizyidwe, tulijisi coolwe cakutola lubazu mukuzuzikizya businsimi mbwaakaamba Jesu kujatikizya “mamanino aabweende bwazintu.” Wakaamba kuti: “Makani mabotu aa Bwami aaya ayookambaukwa munyika yoonse kuti bukabe bumboni kumasi oonse, mpoonya mamanino ayoosika.” (Mt. 24:3, 14) Ikuti ciindi cino twaubeleka mulimo ooyu camoyo woonse, tuyookkomana kunjila munyika mpya ya Jehova iiluleme akuba abuumi butamani!