Bebek Taşıma Yöntemleri Afrika ve Kuzey Amerika’da
BÜTÜN dünyada insanların bebekleri taşımada kullandığı çeşitli yöntemler vardır. Kuzey Amerika ve Afrika’daki yöntemler birbirinden oldukça farklıdır.
Bu ayrı kıtalarda ekonomik koşullarda da çarpıcı farklılıklar görülür. Öyleyse taşıma yöntemlerinin de çarpıcı şekilde farklılık göstermesini bekleyebiliriz. Önce, Kuzey Amerika’daki insanların bu sorunu genellikle nasıl ele aldığını görelim.
Kuzey Amerika Yöntemi
Amerika Birleşik Devletlerinde ve dünyanın başka birçok yerinde dört tekerlekli puset veya bebek arabaları kullanmak yaygın bir yöntemdir. Son yıllarda arabaların daha kullanışlı, güzel ve bebekler için rahat olması için çalışılıyor. Çoğunun pelüş kenarlıkları, yıkanabilir yastıkları ve yüksek oturakları vardır.
Bebek arabaları çocuklar için bir dinlenme yeridir, tempo değiştirme ve ağrıyan ayakları dinlendirme fırsatı yaratır. Uykulu bir ufaklık için bu bebek arabası tekerlekli bir yatak gibi olabilir. Genellikle bir bebek arabasının hareketi yorgun, huzursuz bir çocuğu yatıştırır ve sakinleştirir.
Bebek arabaları ana-babaların yaşamını da kolaylaştırabilir. Onlardan biri şöyle dedi: “Bunu kullanmak, bir çocuğu her yere taşımaktan daha kolay.” Çocuk küçükken taşınması kolay olabilir, fakat ağırlığı iki veya üç kat artmaya başladığında iş değişir. Bundan başka, ana-babalar çocuklarının, kontrol edebilecekleri bir bebek arabası içinde güvende olduklarını bilmek isterler.
Amerika Birleşik Devletlerinde bebek arabalarının güvenli şekilde yapılmasına önem verilir. Kolayca devrilemeyecek şekilde, tabanın geniş ve ağırlık merkezi seviyesinin alçak olması düzenlenir. Frenler sağlam ve arabadaki çocuğun ulaşamayacağı bir yerde olmalıdır. Bebek arabasının kaza sonucu katlanmasını engellemek üzere mandallar konur. Küçük parmakları sıkıştırabilecek “sıkıştırma noktaları” kalmamasına özen gösterilir. Bağlanan kemerler ek bir korunma sağlar.
Bebek arabalarının fiyatları 20 dolar ile bunun sekiz veya on kat fazlası arasında değişebilir. Perakende satış fiyatı 300 dolar olan lüks bir modelde çok büyük bir sepet, pelüşle kaplı bir iç yüzey, hava şartlarına dayanıklı bir dış yüzey, çeşitli yönlere doğru hareket edebilen tekerlekler ve çabuk katlanır, hafif bir iskelet bulunur. Anne veya baba jogging yaparken bebeklerini de yanlarında götürmelerini sağlayan, özel olarak tasarlanmış “jogging bebek arabası” 380 dolara satılıyor.
Afrika Yöntemi
Asya’nın birçok ülkesinde olduğu gibi Afrika’da da annelerin çoğu, kendi annelerinin ve daha önce onların annelerinin de yaptığı gibi bebeklerini sırtlarında taşır. Birçok Afrikalının “bebeği sırtlama” olarak adlandırdığı bu yöntemden daha ucuz ve elverişli olanını bulmak güç olsa gerek. Gerekli olan tek malzeme sargı denen sağlam, dikdörtgen bir parça kumaştır. Kolayca ve tehlikesiz bir şekilde anne eğilir, bebeğini sırtına yerleştirir ve sonra kumaşı ikisini de saracak şekilde bağlar.
Bebekler bağlanırken düşebilir mi? Bu hemen hemen hiç olmaz. Anne küçük bir bebeği bağladığında, bir eliyle sargıyı bağlarken diğeriyle de bebeğe destek verir. Blessing isimli Nijeryalı bir kadın daha büyük bebeklerle ilgili şöyle söyledi: “Bebekler buna karşı koymuyor, sıkıca tutunuyorlar. Annelerinin sırtında olmaya bayılırlar. Bazen orada olmak için ağlıyorlar. Fakat bebek huzursuz olursa, anne sargıyı çözene kadar bebeğin kollarından birini veya her ikisini de koltuğunun altına sıkıştırabilir.”
Anneler çok küçük bebeklerin boynuna destek vermek üzere, asıl sargıyla aynı şekilde bağlanan ikinci bir kumaş kullanırlar. Çocuğun kollarının sargıyla kapanmasıyla küçük veya uyuyan bebeklere ek bir destek verilir. Daha büyük çocuklar kollarının serbest olmasından hoşlanır.
Afrikalı kadınlar bebeklerini ne kadar süre sırtta taşır? Geçmişte, Nijerya’daki Yorubalar gibi bazı etnik gruplarda bebekler üç yaşına kadar sırtta taşınıyordu. Bugünlerde bir bebek eğer annesi onun yerini alacak başka bir bebek doğurmadıysa, iki yıl kadar annesinin sırtında taşınabilir.
Annelerinin sırtına rahat şekilde bağlanmış bebekler, merdivenlerden aşağı, yukarı, engebeli arazilerde, araçlara inip binerken, annesi nereye giderse oraya gidebiliyorlar. Fakat kullanışlı ve ucuz bir taşıma yöntemi olmaktan başka, bebeği sırtlamak rahatlatma gibi önemli duygusal ihtiyaçları da karşılıyor. Ağlayan bir bebek annesinin sırtına konuyor; bebek uykuya dalıyor ve anne işine devam ediyor.
Çoğu bebek rahatsız edilmekten hoşlanmadığından, uyuyan bir bebeği annenin sırtından yatağa aktarmak dikkat ister. Bunu yapmak üzere anne dikkatle yan olarak yatar ve artık bir battaniye görevi gören sargıyı yavaşça açar. Bazen, sırttaki güvenlik duygusunu vermek amacıyla anne, bebeğin önüne bir yastık koyar.
Bebeği sırtlamanın başka yararları da vardır. Bu, bebeğin ihtiyaçlarını annenin hemen fark etmesini sağlar. Bebek uykuluysa, rahatsızsa, ateşliyse veya altını ıslattıysa anne bunu hissedecek. Bebeği sırtlamak uzun vadeli yararlar da getirebilir. Growth and Development kitabı şöyle diyor: “Bebeklikte fiziksel yakınlık anne ile bebek arasında güven ve sevgi dolu bir bağ yaratarak ilerdeki yıllarda yakın kişisel ilişkiler için zemin oluşturur. Bu bağlanmada önemli sayılan bir etken, annesinin karnındayken olduğu gibi, bebeğin onun kalp atışlarının ritmini kolaylıkla hissedebilecek kadar annesine yakın olmasıdır.”
Bebeği sırtlama yönteminin sağladığı yakın temastan bebekler hoşlanır. Afrika’da annelerinin sırtında bulunan mutlu çocukları görmek için fazla uzağa gitmeniz gerekmez. Bazıları huzur içinde şekerleme yapar. Diğerleri annesinin saçıyla, kulaklarıyla veya kolyesiyle oynar. Başkaları ise, annesi adımlarının ritmine göre hafifçe bir şeyler mırıldanırken, çıkardığı mutlu seslerle buna katılır.
Evet, bebek taşıma konusunda Afrika’nın yöntemi genellikle Kuzey Amerika’nınkinden çok farklıdır. Fakat her biri kendi kültürüne uygundur ve amacına ulaşır.