Kısım 1
Sigara Daima İçilecek Mi?
YERYÜZÜNDE yaşayanların çoğu, ya sigara içerler, ya da etraflarında içenlerden sık sık etkilenirler. İnsanın yaşadığı hemen her yerde sigara içmek özellikle yerleşmiş bir alışkanlıktır.
Bu sebepten Filipinler’de, tropikal ormanlarda yaşayan Tasaday kabilesi birkaç yıl önce keşfedildiği zaman, onların henüz tütünü tanımamaları, olağanüstü tecritin kuvvetli bir delili olarak sayıldı.Bununla beraber, sigaranın pek eski olmayan bir geçmişi vardır.
TARİHÇESİ
500 yıldan daha az bir zaman önce, Kristof Kolomb, tütün içme alışkanlığıyla karşılaşan ilk Avrupalı oldu. Yeni Dünya’daki Kızılderililer pipolarla tütün içiyorlardı. Avrupalılar 1600 yıllarında elle sarılmış sigaralar içmeye başladılar. Daha sonra, 1880 yıllarında ilk defa sigara yapan makine icat edildi.
Sigara içmek, özellikle I. Dünya Savaşı sırasında yaygın bir şekilde rağbet görmeğe başladı. Kadınların sigara içmeye başlamaları, genel olarak son 40 yıl içinde olmuştur. Şimdi ise, sigara alışkanlığı hayret verici boyutlara ulaşmıştır.
HIZLA GELİŞEN BİR SANAYİ
1978 yılında dünyada 4.200.000.000.000 adet sigara üretilmiştir! Bu sayı, dünyada her erkeğin, kadının ve çocuğun günde üç tane veya yılda 1.000 tane içebilmesi için yeterli bir sayıdır! Dünya nüfusunun yarısının 20 yaşın altında olduğu göz önünde tutulacak olursa, her yetişkine yılda 2.000 sigara düşüyor demektir!
Çin’de yüz milyonlarca insan sigara içmektedir. Amerika Birleşik Devletlerinde 55 milyondan fazla, Japonya’da 34 milyon, İngiltere’de 18 milyon kişi sigara içmektedir. Bu örnekler çoğaltılabilir. Bir kimsenin yılda 10.000 veya daha fazla sigara içmesi alışılmamış bir şey değildir. Tabii, böylesine yaygın bir alışkanlığın vazgeçilmez olduğunu düşüneceksiniz. Ancak bazıları başka türlü düşünüyorlar.
Sigara sanayinin bir idarecisi şöyle dedi: “Tütün üretimini aşamalarla bitirmek istiyoruz. Ancak gelecek yıl değil, belki 20 içinde.” A.B. Devletlerindeki sigara şirketleri de başka başka yatırımlara yöneliyor ve firma isminde bulunan “tütün” kelimesini çıkarıyorlar.
A.B.D.’de Sigara İçme ve Sağlık Bürosu yöneticilerinden biri olan John Pinney, “sigara içmenin modasının geçtiği”ni iddia ediyor. İnsanlığın önemli çoğunluğunun bir tutkusu olan bu alışkanlık hakkında acaba neden böyle konuşuyor?
BİR KATİLİN ORTAYA ÇIKARILMASI
Dr. Jean Mayer “evrensel çapta yeni bir salgın hastalık çağında” olduğumuzu yazmıştı. Batı dünyasındaki erkeklerin yarıya yakını kalp hastalıklarından ölüyor; kalanların büyük bir çoğunluğunu ise kanser öldürüyor. Delillere göre, bu belaların başlıca nedenlerinden biri sigaradır.
Britanya Kraliyet Doktorlar Heyeti, sigara içmeyi “tifo, kolera ve verem gibi büyük salgın hastalıklar kadar önemli bir ölüm nedeni” olarak adlandırdı. A.B.D. Kamu Sağlık Servisi, sigara içmenin “önlenebilir hastalıkların ve ölümün baş nedeni” olduğunu söyledi.
Deliller çoğalmaya devam etti. 1979 yılının ocak ayında A.B.D. Sağlık Servisinde çalışan bir başhekim sigara içmekle ilgili 30.000 araştırmaya dayanan bir rapor yayımladı. Raporda, “sigara alışkanlığının Amerikan Birleşik Devletlerindeki hastalık, sakatlık ve ölüme yol açan tek önlenebilir çevresel faktör” olduğu belirtildi. New York Times gazetesi, bu rapor ile ilgili başyazısında “tütünün yılda 350.000’den fazla Amerikalıyı öldürdüğü”nü söyledi.
A.B.D. Sağlık Servisinin 1980’deki raporu, yakın zamanda tiryaki olan kadınlar üzerindeki sigaranın korkunç etkilerini vurguladı. Raporda, “kadınlarda sigara içmeye bağlı salgın hastalıklar ilk işaretlerinin görülmeye başlandığına” işaret edildi, “üç yıl içinde akciğer kanseri oranının, göğüs kanseri oranını geçeceğinin beklendiği” söylendi.
Dünya Sağlık Teşkilâtının başkanı olan Dr. Halfdan Mahler, 1980 yılının mart ayında şöyle konuştu: “Sigara içmek, herhalde dünyadaki kötü sağlık şartlarının önlenebilen en büyük nedenidir.”
Eğer siz sigara içiyor olsaydınız ve yüzlerce saygın tıp otoritesi bu alışkanlık hakkında böyle şeyler söyleselerdi, ne yapardınız?
MODASI GEÇİYOR MU?
Sigara içen milyonlarca kişi, bu açıklamalara uygun olarak sigara içmeyi bıraktı. Sadece A.B.D.’de 30 milyon kişi sigarayı bırakmıştır. 1965’de A. B. D.’deki erkeklerin çoğu sigara içiyordu, ama 1979’da bu oran % 37’nin altına düştü. Bu dönem içinde, sigara içen kadınların sayısı bile yüzde 32’den yüzde 28’e indi. 1965 yılında Kanada’nın yetişkin nüfusunun yarısından fazlası sigara içiyordu. Bu oran da 1981’de yüzde 42’nin altına düşmüştür.
Evet, sigara içen bir çok kişinin sigarayı bırakmasına yardım edilmiştir. 1978’de Amerika Birleşik Devletlerinde bir önceki yıla oranla 2.000.000.000 az sigara tüketilmiştir. Milli Sigara içme ve Sağlık Enformasyon Odası’da görevli olan Daniel Horn, iyimser bir şekilde şunu ilan etti: “Sigara karşı sürdürdüğümüz savaşı kazandık. Geri kalan ise, sadece biraz daha temizliktir.” Fakat bu görüş acaba doğru mu?
Uzak bir tahminle bile, buna hayır diyebiliriz! A.B.D. Tütün Enstitüsünün bir yetkilisi şöyle karşılık verdi: “Durup dururken sanayimizin mahvoluşunu seyretmeye hiç niyetimiz yok.” Bu sebepten, geçen yıl içinde sigara reklamları için 875 milyon dolar (175 milyar TL) harcanmıştır; bu harcama Amerika Birleşik Devletleri’nde satılan herhangi bir ürününkinden daha fazladır. Aslında A.B.D.’deki sigara tüketimindeki 2.000.000.000 adetlik bir düşüş, sadece 617 milyardan 615 milyara düşüştür, bu, ise, yüzde birlik bir düşüşün üçte biri kadardır.
Gerçek şudur ki, Üçüncü Dünya Ülkelerinde yeni pazarların açılmasıyla sigara sanayii büyümeye devam etmektedir. Yakın bir geçmişte A.B.D., tütün ihracatını yüzde 20’den fazla artırmıştır! Böylece, 1978 yılında dünya çapında, 1977 yılına oranla 100 milyar daha fazla sigara üretilmiştir.
Sigara tikyakiliğinin modasının geçmemesini sağlamak amacıyla, tütün sanayii başka bir pazarı da kullanmaktadır, bu gençliktir. Psikolog Dr. Ronald Shor’un açıkladığı gibi: “Gençler anlamlı yetişkin bir şahsiyet bulmak ve gençlik ruhunu bırakmadan, mutlu ve normal bir yetişkin hayatı yaşamak istiyorlar. Reklamlarda “Sigara sizin için bunu yapabilecektir” deniyor.
1981 yılında A.B.D.’de, yirmi yaşın altındaki 6.000.000 genç, sigara içiyordu. World Health dergisinin gözlemlerine göre, diğer ülkelerde bu oran herhalde haha [daha] yüksektir: “Belçika’da, gençlerin yüzde ellisi 15 yaşına varınca sigara içmeğe başlıyor. Federal Almanya Cumhuriyetinde 10-12 yaş arasındakilerin yüzde 36’sının zaten sürekli olarak sigara içtiği saptanmıştır.”
Fakat korkunç hastalıklara neden olduğu bilinen bu ürün neden yasaklanmıyor; hatta aksine, insan için yararlıymış gibi açıkça reklam ediliyor? Ayrıca sigara içmenin zararları bu kadar kesin olarak anlaşıldığı halde, neden milyonlarca insan hâlâ sigara içmeye devam ediyor?
[Sayfa 6’daki resimler]
“Kadınlarda sigara içmeye bağlı salgın hastalıkların ilk işaretleri görülmeğe başlandı.”
Gençler yetişkin bir şahsiyet bulmak üzere tütün sanayi tarafından istismar ediliyor.